)ek
Sinterklaas Kapoentje,
ik
Geef wat in mijn schoentje
Buitenlands Overzicht
Provinciale Kroniek
it M
E
I
No. 90
43e Jaargang
Vrijdag 21 Nov 1947
Streekblad voor We s t-
Zuidwest Friesland
Bols ward
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
e n
Red.
Dag hoor.
lier
van
Wie re warden i
Hoe hurder It woelt,
hoe fêster trêd.
sgebrek
iberich-
Natuurlijk komt U het allereerst voor de
kleintjes, maar grote mensen zijn soms
ook nog net als kinderen en kijken ook
al verlangend naar U uit. Wij begrijpen
het best, Sinterklaas, dat U niet alle
maal wat kunt geven, maar wilt U voor
al om de zieken denken en ook de huis
moeders niet vergeten? Want ach, die
hebben soms nog zo’n getob om de kin
dertjes in de kleren te houden, want al
les is nog op punten en als ze geen
Zwarte Piet in de arm willen nemen,
dan valt 'het voor hen niet mee om alles
voor elkaar te houden.
Het zou toch zo mooi zijn als U hen eens
iets liet brengen door de echte Zwarte
Piet die immers in werkelijkheid zo slecht
niet is. Tenminste als U zelf punten en
vergunningen genoeg hebt, want wij
willen U niet graag in de verjeiding
brengen ook al een Zwarte Piet in de
arm te nemen.
Wat zegt U, Sint, begint het U zwart
voor de ogen te worden? Ja, U wordt al
een dagje ouder en we zullen U niet
verder lastig vallen, hoorl
Dus, Sint, wij verwachten U wel en we
hopen, dat U een goede reis zult heb
ben.
de Qrote Vier
die thans te Londen bijeen zijn, voor het
bespreken van de Duitse en Oostenrijkse
kwesties, twee agenda’s voor zich heb
ben, omdat hun plaatsvervangers het
niet eens konden worden over de volg
orde waarin die kwesties behandeld zul
len worden. Een slecht begin I
De laatste berichten maken melding van
het aftreden van de regering Ramadier,
terwijl Leon Blum is belast met het vor
men van en nieuwe regering.
Mevr. H. van den BergLolkema,
heeft Zondag haar 60-jarig jubileum
gevierd als organiste der Ned. Herv.
gemeente te Makkum. Een wel zeer
zeldzaam jubileum.
cliché „Heerenv. Kornet”
lingen
igden in
kerk te
en H. R.
D. van
van D.
R. Post-
oistra
lema
ideren
1947
FMA
rSjaat,
id, van
ra
>olitn
latami
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij vooruitbetv ttng
Advertentieprijs10 cent per m,m.
Giro 8792Ö
heen te
te Gro-
:s.
:hool te
Hiem-
laar het
voorbij,
eluk bij
n.
:.g.
oor ge-
Tjerk-
eriodiek
Burgh,
racature
van Sj.
ïrwijl in
V. Poel,
len ont-
ig volgt,
tröle op de huren. 9. Machtiging tot
rantsoenering voor consumenten van
producten, waaraan een tekort bestaat
en welke de kosten van levensonderhoud
fundamenteel beïnvloeden. 10. Het weer
instellen van prijsplafonds voor essen
tiële producten, waaraan grote behoene
bestaat, alsmede het weer instellen van
een loonstop. Hij verklaarde echter: „ik
geloof, dat er weinig gevallen zullen zijn
waarin het instellen van een loonstop
noodzakelijk zal zijn.”
Het Amerikaanse Congres
behandelt thans de maatregelen tot hulp
aan de 16 Europese landen, die te ken
nen hebben gegeven steun op prijs te
stellen en in de eerste plaats de voor
stellen om Frankrijk, Italië en Oostenrijk
op de been te houden tot het voorjaar
1948, wanneer het Marshall-plan in wer
king zou treden.
President Truman heeft zijn boodschap
betreffende deze gehele zaak Maandag
tot ’t Congres gericht. In die boodschap
valt echter minder de nadruk op de hulp
aan Europa dan wel op de maatregelen
welke in Amerika zelf nodig zullen zijn
om die hulp afdoende te maken. In dit
jaar zijn door opheffing der prijscontrole
in de Ver. Staten de prijzen immers zo
danig gestegen, dat Europ voor de le
ningen welke het reeds van de Ver. Sta
ten ontving veel minder k ui kopen dan
oorspronkelijk verwacht werd, o.a. En
geland is daardoor in grote moeilijkhe
den geraakt. Gaat deze prijsstijging
voort, en als de Ver. Staten 't Marshall
plan gaan uitvoeren en enorme goede
renvoorraden naar het buitenland zen
den, dan is er geen enkele reden waar
om de prijzen niet verder zouden om
hoog lopen, dan zal dit ook de Marshall
hulp in gevaar brengen en onvoldoende
maken.
Bovendien wordt van deze prijsstijgin
gen
f”
ministeriële hals van Dalton
gekost, die een kwartier voor hij als mi
nister van financiën het Lagerhuis zijn
plannen ontvouwde, ze meedeelde aan
een redacteur van een blad dat ze te
vroeg publiceerde. Dalton erkende zijn
fout ruiterlijk in het parlement, trad af
en is vervangen door
Russische propaganda
gemaakt te zijn en werden overvallen
gepleegd op niet-communistische Rus
sen, die eenmaal gepakt, naar Siberië
werden gezonden.
Italië biedt geen ander beeld dan Frank
rijk: stakingen en onlusten, waarbij
beurtelings de communisten en half of
heel fascistische organisaties het schijnen
te moeten ontgelden.
In Engeland waar de kolenproductie
sleutel van de oplossing van het econo
misch probleem thans werkelijk verblij
dende vooruitgang maakt worden
nieuwe belastingen ingevoerd om de in
flatie te voorkomen, welke dreigt uit het
feit, dat er in verhouding tot de beschik
bare goederen veel te veel geld in om
loop is, welke verhouding nog ongun
stiger wordt nu de regering steeds meer
goederen uitvoert en minder voor de
binnenlandse markt beschikbaar stelt.
Men schat het teveel aan geld op min
stens 5 milliard gulden, de kleinste helft
er van tracht men nu met nieuwe be
lastingen op te vangen. Dit wetsontwerp
heeft intussen de
De reactie?
Rantsoenering, prijscontrole, loonstop,
men kan zich voorstellen dat het vrij
heidlievende Amerikaanse volk daarte
gen grote bezwaren heeft, het slikte dat
alles, toen het in de oorlog om leven en
dood ook van het eigen volk ging, het
blijft de vraag of het het ook zal doen
nu het in de eerste piaats om het lot
van Europa gaat, al zien de beste Ame
rikaanse economen wel in dat dit lor
onverbrekelijk met dat van de Ver. Sta
ten zelf is verbonden. Maar door de kop
peling van de binnenlandse maatregelen
aan de Marshall-hulp al is dit onver
mijdelijk zal er waarschijnlijk toch
een harde strijd in het Congres moeten
worden gevoerd, waarbij de scheidslijn
tussen voor- en tegenstanders wel dwars
door de republikeinse en democratische
partijen heen zal lopen. Snel zal het dus
ook wel niet gaan, en dat is jammer
omdat verschillende Europese landen
hunkerend uitzien naar hulp. Zo
Frankrijk,
waar de communisten de regering-Ra-
madier erg dwars zitten, voortdurend
breken er stakingen uit en in Marseille
kwam het zelfs tot een formeel oproer,
dat alleen door versterking der troepen
kon worden bedwongen. Ramadier tracht
thans tot een verzameling van alle de
mocratische groeperingen te komen om
een regering te vormen, sterk genoeg,
om zowel de gevaren van links als
rechts te kunnen keren.
Het nieuwe kabinet zou met Ramadier
ook de bekende populaire socialistische
leider Leon Blum en de liberaal Paul
Reynaud opnemen. Maar men zal haast
moeten maken want de stakingen ont
redderen de economische toestand, links
en rechts worden loonsverhogingen toe
gekend en treden prijsverhogingen in
werking, zodat men zich afvraagt of het
proces al niet te ver is doorgedrongen
om een officiële verdere waardevermin-
Vmchjjnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
dering van de franc te voorkomen. Daij
Ramadier scherp stelling tegen het com-j»
munlsme durft te nemen blijkt uit het be/
sluit der Franse regering, ondanks Rus^
sisch protest, een kamp, waar Russen
zich gereed maken voor hun terugkeer
naar hun vaderland, op korte termijn op
te heffen, omdat bij een toevallige door-
zoeking wapens werden aangetroffen.
Vanuit dit kamp schijnt
Sir Stafford Cripps,
die zo langzamerhand een soort econo
misch dictator wordt. Wat de Engelse
buitenlandse politiek betreft zij vermeld,
dat de Engelse regering de Ver. Naties
heeft meegedeeld niet bereid te zijn haar
troepen in Palestina te laten om Joden
en Arabieren een door de Ver. Naties
genomen beslissing op te leggen, welke
dezen zelf niet wensen. De Algemene
Vergadering der Ver. Naties heeft vo
rige week heel wat afgedaan. Zij nam
aan de instelling van de zogenaamde
Kleine Vergadering
en van een commissie van toezicht in
Korea, beide onder dreigement van boy
cot door het Slavische blok, zodat de
betekenis er van toch twijfelachtig blijft.
In de Veiligheidsraad werd in plaats van
Polen, dat moest aftreden, de Oekraine
gekozen, zodat de Slavische invloed even
groot blijft. Waarschijnlijk zal de vol
gende Algemene Vergadering in Europa
worden gehouden. Voor de wereldhan
del kan in de toekomst van belang zijn
een nieuwe tarief-overeenkomst tussen
23 landen getroffen, o.a. zal de uitvoer
naar de Ver. Staten vergemakkelijkt wor
den, thans zijn, naar het ons toeschijnt,
uit- en Invoer allerwege te zeer aan ban
den gelegd om er ogenblikkelijk grote
voordelen van te verwachten.
Bij het sluiten van dit overzicht melden
berichten dat
Beste Sinterklaas,
Nog enkele dagen, en dan gaat U al
weer op reis, daarom dacht ik U nu al
vast even een brief te schrijven.
U zult wel zeer benieuwd zijn hoe het
hier nog met ons allen gaat. Gelukkig
zijn wij nog goed gezond en hopen van
U hetzelfde. Het is anders wel aan de
natuur te merken, dat het weer gauw De
cember is, want het heeft al wat ge
sneeuwd en het vriest ’s nachts soms
ook al een beetje. Maar het was hier an
ders een mooie zomer en we hadden een
zonnige herfst. Verleden week zagen we
nog melkkoeien buiten in de weide lo
pen en dan begrijpt U wel, dat het weer
in alle opzichten heeft meegewerkt, ook
al'was het soms wel wat droog.
Hoe gaat het nog bij U in Spanje? Het
zal wel een heel verschil zijn tussen het
zonnige sinaasappelland en straks weer
onze kale gure velden.
Maar in alle ernst, Sinterklaas, wij ge
loven toch, dat U zich bij ons wel thuis
fult voelen, want het gaat er ook in
óns, land soms Spaans toe. Ik zal het U
allemaal niet vertellen, maar er gebeuren
dingen, waarover Zwarte Piet lelijke
rimpels in zijn voorhoofd zou trekken.
Nu ik het toch óver Zwarte Piet heb,
móet ik U nog wat zeggen, iets waarvan
U zeker erg zult schrikken. Maar het
hoge woord moet er toch maar uit, want
anders zou U straks niet meer weten hoe
U het had. Zwarte Piet die kunt U
ja ik zie U al schrikken wel thuis la
ten, Sinterklaas!
Waarom? vraagt U. Heeft hij dan zijn
best niet gedaan? Heeft hij niet de hoog
ste schoorstenen beklommen en heeft hij
zich niet uitgesloofd voor jong en oud?
Ja, dat is allemaal waar, Sirtterklaas, al
lemaal, voor de volle 100 pet. en het
is Piet zijn schuld dan ook niet, werke
lijk niet, maar ziet U, Zwarte Piet is
eigenlijk.... niet meer nodig!
Ja, ik zie het al, U schrikt alweer en
daarom zal ik er niet langer omheen pra
ten, maar precies vertellen hoe de vork
in de steel zit. Zwarte Piet behoeft niet
meer mee, omdat.het hier allemaal
Zwarte Pieten zijn. Ze lopen zo maar
óver straat op klaar lichte dag en als
Ze geen politie zien, durven ze zo maar
aan huis te komen. En men kan het eerst
niet zien, dat ze zwart zijn, dat is juist
het gekste. Hun gezicht is ook niet zwart,
maar ziet U, hun hart is zwart, en het
geld dat ze in de beurs hebben is zwart
en de koopwaar, die ze aanbieden, is
zwart. Eigenlijk zijn ze helemaal zwart
en daarom worden ze ook Zwarte Pieten
genoemd. En weet U wat nu zo jammer
is? Er zijn vele mensen, die willen Sin
terklaasfeest vieren, die willen iets lek
kers hebben, die willen eens smullen, of
elkaar eens verrassen. En weet U wat ze
dan doen? Dan nemen ze zo’n Zwarte
Piet in de arm!
Hoe bestaat het, zult U zeggen, en toch
is het zo. Eerlijk hoor!
U begrijpt wel, Sinterklaas, dat alles
wat Zwarte Piet heet zo op een slechte
naam komt. En daarom zou Ik hem maar
thuis laten, want het zou hem verdriet
doen. Want het Is altijd een vrolijke
kwant geweest, een olijke rakker, die
Zwarte Piet van U. Het was een kerel
met een hart van goud, hij had alleen
vreselijk het land aan stoute kinderen,
maar overigens.
Waarom trekt U zulke rimpels In Uw
voorhoofd, Sinterklaas? O, ik begrijp het
al, nu weet U niet, wie al die cadeautjes
moet dragen en.Dat is waar ook, dat
had ik U eigenlijk al eerder moeten zeg
gen. Dat is... ook niet meer nodig! Ja,
ik zie in gedachten U al weer bleek
worden van schrik en ik hoor U al uit
roepen: Hoe bestaat het! Geen ca
deautjes meer meebrengen? Is al mijn
werk jaar op jaar met zoveel opoffe
ring gedaan, dan niet gewaardeerd?
Dat kan toch niet. Zonder Piet en zon
der cadeautjes, ja, hoe zal ik het zeg
gen, ja, ziet U, dan ben ik geen Sinter
klaas meer, dat hoort er nu eenmaal bij.
Stil maar, Sinterklaas, U heeft gelijk. De
cadeautjes horen er ook bij, maar U was
ook zo haastig, U liet me eerst niet eens
uitspreken. Ik bedoelde U hoefde Uw
cadeautjes niet méé te nemen. Niet uit
Spanje bedoel ik. Dat kost maar devie
zen en deviezen zijn duur. Maar U be
hoeft ze ook niet eens in Amsterdam te
kopen of in een andere grote stad. Mo
gen wij U een raad geven, Sinterklaas?
Koopt U dan Uw cadeautjes in de plaats
waar het kind, dat U wilt verrassen, zelf
woont. Dan heeft U niet zo’n gesjouw.
En we willen U graag helpen, Sinterklaas
Kijkt U deze krant maar eens in. Alle
maal advertenties van mensen, die wel
wordt de koren hierdoor wel eens moei
lijk gemaakt, als b.v. grote koren voor
zaalhuur f 800.wordt berekend en
voor een uitvoering in een kerk zelfs
f 500.moest worden betaald. Gezien
de belangrijke culturele, taak van de ko-/
ren is het niet ongerechtvaardigd te
vragen, dat hierin zo spoedig mogelijk
verandering komt, en tevens hierin, dat
de diverse culturele stromingen in een
plaats elkaar met uitvoeringen en der
gelijke niet in de wielen rijden. Het
moet toch mogelijk zijn om met elkan
der overleg te plegen en tot overeen
stemming te komen. Dit moet te berei
ken zijn daar het voordelen meebrengt
voor iedereen.
De heer Schippers zei verder dat het
hem zeer verheugde, dat er ook van
overheidswege belangstelling voor het
werk van de Bond begon te komen,
maar hij zou hier ook graag tastbare
bewijzen van zien. Natuurlijk is het
prachtig dat de toporganisaties op cul
tuurgebied subsidies krijgen (het Con-
certgebouw-orkest) en iedereen zal dit
toejuichen, maar dit mag geen reden
zijn om de lagere organisaties helemaal
over te slaan. Het culturele werk van
de koren in de kleinere plaatsen en op
het platteland is zeker niet minder be
langrijk. Bovendien moet de hoogcul-
tuur steeds van het platteland haar sti
mulans ontvangen.
We zullen dus niet rusten, aldus de
heer Schippers, voordat we het ons toe
komende deel aan steun krijgen.
Hierna reikte hij aan een koor uit het
hart van Friesland, n.l. uit Grouw, de
Burgem. Wuite-beker uit, daar het
Grouwster koor de eerste prijs had be
haald in de hoogste afdeling. Daarna
kreeg hetzelfde koor nog een bekertje
voor het meest artistieke nummer, ter
wijl het Vrijz. kerkkoor te Beetster-
zwaag voor hetzelfde een lauwerkrans
ontving.
Omdat de regeling van betaling
auteursrechten nog al wat te wensen
overliet, is een commissie bezig geweest
om te komen tot een collectief contract
De heer Zonderland kon meedelen, dat
dit binnenkort wel in orde zal komen.
Het overeengekomen bedrag moet wor
den betaald, waardoor men dan gedekt
is voor het concours en voor een jaar
lijkse uitvoering.
De finantiële toestand van de Bond is
niet ongunstig, hoewel de afrekening
van het zangersfeest te Oldeberkoop
nog moet komen en de juiste cijfers dus
nog niet konden worden verstrekt. Het
concours zal het volgend jaar in het
Noorden van Friesland worden gehou
den en in dit verband werd Franeker
genoemd. Met de te verwachten hoge
onkosten aan dit concours verbonden,,
werd de contributie per lid vastgesteld
op f 0.75.
De vergadering juichte het voorstel
van het bestuur toe om aan een erkend
kunstenaar opdracht te geven tot het
maken van een ontwerp voor een eigen
Bondsmedaille.
Neen, het is niet meer, zo het ooit zo ge
weest is, Frisia non cantat, maar wel
„Fryslcin sjongt”. En ze hebben er wat
voor over de zangeressen en zangers,
moeite, tijd en geld. Het is een zeer
verblijdend verschijnsel deze toename
van de belangstelling voor de zangko
ren, want nog afgezien van de niet te
iets te kóóp hebben. En dan moet U ook
eens letten op de kranten van volgende
week. Werkelijk Suil, U kunt ter plaatse
te kust en te keur gaan en waarom zou
U dan zo’n drukte maken en ook nog
deviezen verloren laten gaan?
En als U Zwarte Piet tóch meeneemt
(want ik zie de tranen al over zijn
zwarte wangen lopen als hij niet mee
mag en ik weet dat U hem toch liever
geen verdriet wilt doen), wilt U dan wel
zorgen, dat hij een bewijsje van U krijgt,
dat hij niet „zwart” is? Van buiten valt
er natuurlijk niets aan hem te veranderen
maar van binnen zie je, van binnen is
Uw Piet immers niet zwart. We hadden
zo graag een Sinterklaasfeest zonder
Zwarte Pieten (die van binnen zwart
zijn) maar een Sinterklaasfeest zonder
Uw knecht Zwarte Piet, is toch ook je
ware niet. Afijn, U is oud en wijs genoeg,
U moet zelf maar eens zien, wat het
beste is.
Dat neemt echter niet weg, dat het
koorleven groeit en bloeit. De voorzit
ter H. K. Schippers van Drachten zei
dan ook in zijn openingswoord, zeer
verheugd te zijn over de grote activiteit
en over de algemene belangstelling,
waarbij zelfs mensen uit Terschelling
aanwezig waren.
Er is leven en beweging, maar natuur
lijk zijn er ook moeilijkheden. Voor de
kleine koren speciaal met het oog op de
dirigenten. De Bond van koordirigenten
heeft bepaalde zeer gerechtvaardigde
eisen gesteld betreffende het honora
rium. Echter is dit voor de kleine koren
een heel grote uitgaafpost, maar die
toch gedaan moet worden, daar ieder
weet wat een goed dirigent voor een
koor waard is.
Dan vallen de uitgaven voor een uit
voering in de regel ook tegen. Het
Frisia cantat.
Er is blijkbaar wat veranderd bij de
Friese mens sedert de Romeinen hier
waren. Hun bekende historieschrijver
Tacitus zou toen van ons volk vermeld
hebben „Frisia non cantat”, hetgeen
wil zeggen dat de Friezen niet zongen.
Hoewel dit gezegde uit den treure is
herhaald en nagezegd is er nog nooit
iemand geweest die dit citaat bij Taci
tus heeft kunnen ontdekken. De waar
heid die het wil suggereren is in elk ge
val nu wel anders, daar de secretaris
van de Bond van Friese zangkoren op
de jaarvergadering van die Bond kon
mededelen dat er negen en zestig koren
bij de Bond waren aangesloten, met
een totaal leden-aantal van 1800. Het
beste deel hiervan wordt gevormd door
de vrouwen daar van de meeste koren
de herenbezetting het zwakke punt is.
het Amerikaanse volk
zelf de dupe, daarom is een prijsstop
wellicht rantsoenering en een loonstop,
in de Ver. Staten zelf nodig. Truman
heeft dit het Congres ook onomwonden
verteld. Hij zeide o.a.: „dat indien de
West-Europese landen zouden instorten
tengevolge van het feit dat het verschil
tussen hun hulpmiddelen en behoeften
niet wordt overbrugd er voor hen of ons
geen kans bestaat uit te zien naar hun
economisch herstel.
De toekomst der vrije volken staat op
het spel, de toekomst van onze eigen
economie is in gevaar. De actie, die gij
onderneemt zal in de geschiedenis van
dit volk en van de wereld groot worden
geschreven. Wij kunnen niet nalaten hulp
aan het buitenland te verstrekken; noch
ook kunnen wij ons eigen volk aan de
verwoestingen van Inflatie prijsgeven.”
De tien punten.
Truman stelde daarom voor: 1. Herstel
van de contröle op huurkoop en beper
king van het tot inflatie leidend verstrek
ken van bankcredieten. 2. Regeling van
het speculeren op graan- en andere goe
derenbeurzen. 3. Uitbreiding en ver
scherping van de cóntröle op de export,
welke volgens de huidige wet in Maart
aanstaande eindigt. 4. Uitbreiding van
de huidige regeringsbevoegdheid om
transportfaciliteiten en materiaal ter
verzekering van de aflevering van goe
deren voor de export toe te wijzen. 5.
Het nemen van maatregelen om het op
de markt brengen van vee en pluimvee
te stimuleren, hetgeen besparing van
graan tot gevolg zou hebben. 6. Het ver
lenen van bevoegdheid aan het ministe
rie van landbouw om zijn program van
aanmoediging tot besparing in de V. S.
uit te breiden en machtiging tot maat
regelen die „er op gericht zijn de pro
ductie van voedsel in het buitenland te
verhogen.” 7. Machtiging tot aanwijzing
van een voorraadcontróle op schaarse
producten, die een fundamentele invloed
hebben op de kosten van levensonder
houd en de industriële productie. 8. Uit
breiding en verscherping van de con-
Bolswards Nieuwsblad
■tra
lolttri
iur
e lieve
Groot'
3”
n
■te
i d
«n
80
