Hoffelijk
maar onjuist!
Sint Nicolaas-actie
Martinytoer
Uitslag slagzin
Fan de
door Nederland
Dinsdag 9 Dec. 1947
43e Jaargang
Zuidwest Friesland
West-
Uitgave
Streekblad voor
Drukkerij Fa. A. J.
OSINGA
Bo 1 s war d
e n
van
TJ. DE JONG.
Tj. de J.
ming, maar misshien voor U een troost,
dat dit niet waar is. En in de wereld
bloedt de Katholieke kerk uit vele won
den, zijn door eigen schuld en wrede
verdrukking millioenen van de Katholie
ke kerk afgevallen. Ook in Nederland
verlaten duizenden de katholieke kerk,
wiens voorschriften zij te lastig, wiens
leer zij te absoluut vinden. Veten worden
onverschillig en hangen nog in enkele
uiterlijke vormen als dode bladeren aan
de takken. De katholieke kerk heeft gro
te en zware zorgen, veel meer dan gij
kunt vermoeden. Over de protestanten
spreekt zij alleen, wanneer zij ons op
wekt voor hen te bidden: „Opdat allen
één zijn, gelijk de Vader en Ik éénxzijn."
Het zijn bekende woorden voor U, Ds.
Vink, en in alle oprechtheid zou ik U
willen vragen of wij hiermede onze po
lemiek niet zouden! kunnen besluiten. Dan
zou de grote belangstelling voor deze
kwestie m.i. een waardig einde hebben
gevonden.
De Sint Nicolaasactie is een onverwacht
succes geworden. Bijna vijfduizend(l)
slagzinnen zijn ingeleverd. De zin luidde:
Ook St Nicolaas vindt ’t in Bolsward.
De eerste prijswinnaars waren:
Abonnementsprijs i
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m m.
Giro 87926
c
li
i
op zijn weg ligt het Esperanto als ver
plicht leervak op de scholen in te voe
ren.
Nog net voor de sneeuwval plukte D. de
Boer te Veenwouden zijn laatste frambo
zen voor de 2de keer dit jaar. Ze waren
nog beter dan de eerste vrucht.
Een wonderkalf werd geboren bij de
landbouwer O. Veldkamp te Roden, n.l.
een dier met twee koppen, vier ogen, vier
oren, enz. Het kalf, dat overigens geheel
normaal was, is kort na de geboorte ge
storven.
De 69-jarige heer C. de Boer te Gronin
gen is door tal van messteken om het
leven gebracht. Zijn benedenburen, die
enige tijd niets van hem hadden verno
men, kwamen een kijkje nemen en von
den toen het ontzielde lichaam, liggen
de, op de divan met een wollen deken
bedekt.'
Een antiquiteitenzaak in de Alb. Cuyp-
straat te Amsterdam brandde geheel uit.
De eigenaar, die drie jaar in een Duits
concentratiekamp heeft doorgebracht,
meent met ’n wraakneming van vijanden
te doen te hebben. Hij exploiteerde de
zaak eerst enige maanden.
De Bedrijfshoreca heeft de minister van
Binnenlandse Zaken een telegram gezon
den, waarin wordt geprotesteerd tegen,
de verhoging tot 50 van de vermake
lijkheidsbelasting voor dancings en café
chantants.
Bij het kruispunt Wagenhoek te Ouden-
bosch botste een vrachtauto tegen een
ledige autobus; de vrachtwagen vloog in
brand, waardoor vijf inzittenden gewond
werden.
De rundveestapel is, vergeleken met 1938
teruggelopen tot 84 de varkensstapel
tot 40 de schapenstapel tot 72 de
hoenderstapel tot 49 Slechts de paar-
denstapel onderging een uitbreiding. Het
aantal paarden bedraagt thans 115
van dat in 1938.
7265 schipperskinderen bezochten In de
tijd van één jaar de lagere scholen. Het
veelal zwervend bestaan bracht met zich
mede, dat bijna de helft dezer kinderen
meer dan één school bezocht. Er waren
blijkens een statistiek zelfs schipperskin
deren, die 16 verschillende scholen in
één jaar bezochten.
Het gaat goed. Blijkens een statistiek
bedraagt de totale uitvoer van land- en
tuinbouwproducten gedurende de eerste
negen maanden van 1947 bijna f200 mil-
lioen meer dan die van de overeenkom
stige periode van het vorige jaar.
De 75-jarige voetganger W. Bredenoord
wonende te Loenen, is vlak voor zijn
woning door een vrachtauto aangereden
en op slag gedood. De chauffeur Is na de
aanrijding doorgereden en onbekend ge.
bleven.
Zwarte Piet, omstuwd door een opgeto
gen mensenmenigte op de Dam, deelde
namens Sint Nicolaas, aan de Prinsesjes
geschenken uit.
lijke omhelzing zal gaan betekenen?'
„Rome is machtig in de wereld,” ver
zucht gij. „Zij wordt steeds machtiger in
Nederland.” Het is voor ons een bescha-
Donderdag a.s. zal voor alle leeftijds
groepen een bon worden aangewezen
voor één ei. In vele gevallen zal op deze
bon, als de vorige keer, slechts een ei
van klasse 5 kunnen worden geleverd.
De 22e Indische Landbouwweek zal op
16, 17 en 18 December a.s. te Wagenin-
gen worden gehouden.
Gedurende deze dagen zullen verschil
lende sprekers voordrachten ifouden,
hoofdzakelijk over actuele problemen, de
tropische landbouw betreffende.
De commissie voor huwelijken met vrou
wen van vijandelijke of andere vreemde
nationaliteit heeft thans 10.538 gevallen
te beoordelen gekregen, waarvan in 2244
De volledige lijst van prijswinnaars
wordt bekend gemaakt in de courant
van a.s. Vrijdag. Tot zolang wachte men
met het afhalen van de daartoe beschik
baar gestelde waardebonnen»
Toen de vijver bij het marlnehospitaal
„Duinrust” in Overveen moest worden
uitgediept, kwamen de baggeraars tot
de ontdekking,dat op de bodem niet
minder dan 36 landmijnen en 4 granaten
lagen. De mijnen bleken alle scherp ge
steld en volgens de deskundigen nog
even gevaarlijk, als toen zij te water ge
laten werden. De vijver bevindt zich vlak
bij de operatiezaal.
De kolenmijnen In Limburg bereikten in
November weer hogere productiecijfers.
Het voor-oorlogse peil wordt reeds weer
aardig benaderd, maar.met veel meer
personeel dan toen. De arbeidsproducti
viteit per man is nog lang niet weer
op peil.
Levend verbrand is de 25-jarige dienst
bode Kuier uit Stamprooy (Ned.) die
toen brand uitbrak in een boerderij in
het Belgische dorpje Molenbeersel onge
zien het hevig brandende huls binnen
ging om haar uitzet te redden.
Dr. G. A. Wumkes, die o.m. grote be
kendheid verwierf door zijn vele publi
caties en de vertaling van de Bijbel In
het Fries, is benoemd tot Officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Ambtenaren van de C.C.D. hebben onder
Helmond een taxi aangehouden, waarin
een partij paardevlees werd vervoerd. Bij
onderzoek bleek, dat het vlees van frau- -
duleuze slachting afkomstig was.
Het gestrande schip bij Ter Heljde komt
steeds dieper in het zand te zitten. Deze
week zal men het zand met een bulldo
zer gaan wegwerken, opdat het schip
weer in zijn element kan terugkeren.
De politie te Haarlem heeft de hand ge
legd op een 28-jarige Amsterdamse juf
frouw die er haar beroep van maakte in
kerken damestassen weg te nemen. Zij
„werkte” zodra de eigenaressen zich ter
communiebank begaven.
Vandaag zal Prins Bernhard zich naar
Maastricht begeven, teneinde daar op ’t
Vrijthof namens de Koningin onderschei
dingen uit te reiken aan een aantal mili
tairen; het gaat hier om tijdens de oor
log verrichte uitstekende daden.
Vrijdagmorgen vond de politie bij het
krieken van de dag, op de spoorweg
overgang bij Birkhoven het zwaar ver
minkte lijk van een omstreeks 30-jarlge
gehuwde vrouw, waarover reeds enkele
treinen waren gereden.
Na een nauwgezet onderzoek heeft de
politie de echtgenoot van de vrouw ge
arresteerd, een man, die bewaker is in
hef kamp van Laren, die na zijn vrouw
vermoord te hebben, het lijk op de rails
had gelegd.
De kunstschilder Van Meegeren zal via
zijn advocaat een verzoek indienen hem
toe te staan zijn straftijd van een jaar
door te brengen in een inrichting, waar
hij met licht kan slapen en slaapmiddelen
mag gebruiken, en waar hij zo kan wer
ken, dat hij aan zijn financiële verplich
tingen kan voldoen.
Met ingang van 3 Januari 1948 kunnen
de volgende producten uitsluitend tegen
bonnen aan het publiek afgeleverd wor
den: Vermicelli, vermicellisoep, macaro
ni, spaghetti, noedels, mie, tarwegries-
meel, alle soorten puddingpoeder, cus
tard, maizena, aardappelmeel, aardappel-
sago, aardappeltapioca, biscuits, wafels,
crackers, matzes, toast, koekjes, specu
laas, stroopwafels, ontbijtkoek en taai
taai. De meeste van deze producten mo
gen tot 3 Januari niet meer worden ver
kocht
No. 95
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Naschrift Aan alle goede dingen komt
een einde, zelfs aan de plaatsuimte die
wij beschikbaar mogen stellen voor
een overigens zeer belangrijke dis
cussie over bovenstaand onderwerp.
Enkele ingezonden stukken, afkomstig
van personen, die tot op heden niet aan
de polemiek deelnamen en weinig nieu
we gedachten brengen, moeten we dan
helaas ook terzijde leggen. Wij achten
n.l. heden het ogenblik gekomen dit de
bat te sluiten. Meer artikels en In
gezonden stukken worden over deze
kwestie voorshands dus niet geplaatst.
Wel hopen we te zijner tijd een objectief
juridisch rapport op te kunnen nemen be
treffende de kwestie-Slangenburg.
Red.
Minister Gielen deelt mede, dat het niet
W Wiere tuurden
X Men moat net to folie hea op
X 'e foarke nimme.
gevallen werd besloten de vrouw In Ne
derland toe te laten.
De oudste inwoonster van Nederland, de
weduwe Herfst-Braams te Rotterdam,
wordt 8 December 106 jaar.
Een vakgroep, n.l. die der Steen- en
Offsetdruk van de Ned. Bond van Steen
drukkerijen, ging feestvieren terwijl een
functionnaris f30.000 verdonkeremaan
de....
Van de 776 beschadigde boerderijen in
Zeeland waren er tot 1 October 1947 183
hersteld; 47 worden er herbouwd.
Het herbouwpercentage voor Zeeland
is 6 tegen 8 en 11 voor Brabant
en Gelderland.
De swlerrlchheden, dy’t de émlgraesje
nel Noard- en Süd-Amerika melbrlngt,
sklne dochs net sa great to wêzen, of
in diel fan fis jongerein lökt it baitsje
oan en giet op stap de fiere séen oer.
Dizze wlke gean wer In trltich jongelju
hwerfinder ek in stikmannich Friezen nei
Brazilië. In hiele Ündernimming wurdt
dat. Hja sille de biskikking krije oer in
hoeke lên fan sa’n 75000 H.A. dos dat is
sa great as in tredde part fan Fryslfin.
Toe marl In lyts diel is al earder yn
kultuer west, mar nou wer forwyldere
omdat de bidriuwslieder de boel net goed
forsoarge hie, mar it greatste part is
noch bosk en wyld terrein.
Hja nimme fan alles seis mei: traktoaren,
masines, siedsied en setters en in stik
mannich tinten, hwant de huzen, dy’t hja
krije sille, moatte se seis bouwe.
Dos earst it bosk yn om beammen to
roeijen en dan seagje en blokhutten
meitsje. In pear fan harren binne tim-
merlju, dat dit sil wol klear komme. It
klimaet moat nochal tropysk wêze, hwant
it hjit, dat de jirappels yn goed seis wi-
ke klear kinne. Hja hawwe de setters
meinommen en sa sille, as alles goed
giet, de boargers en read-star mei in
pear moanne ek yn Brazilië iten wurde
Mijn vriend en „collega” aan het Bols-
wards Nieuwsblad heeft in ’n tweetal ar- i
tikelen de schermutseling betreffende de
details van een incidentele gebeurtenis 1
op charmante wijze overgebracht naar
een breder gevechtsterrein. Hij doet dit 1
met de hem eigene hoffelijkheid, ge
steund door een meer dan normale eru
ditie, welwillend, irenisch en objectief,
Een verkwikking, zo’n sympathieke, be
grijpende debater te mogen beluiste
ren. Maar dan, als ge U al in veilig
heid waant en hem dankbaar de hand
wilt drukken, haalt hij zijn vlijmscherp
rapier snel uit de sympathieke schede.
één meesterstoot.en recht in het hart
getroffen slaat de ongelukkige tegen de
grond. „Vinkius locutus, Roma finita!”
Inderdaad, hier ligt de booswicht, hoe
sympathiek hij dan ook in verschillend
opzicht moge zijn; zijn aard, zijn diepste
wezen is gericht op de vernietiging van
het protestantisme. En in de orde der
beginselen, èn in de orde der feitelijkhe
den is „Rome” door Ds. Vink ontmas
kerd. Welk bewijs is nu nog nodig?
Laat Slangenburg zijn, wat het wil, het
doet weinig ter zake, Rome kan niet an
ders dan met alle middelen, godsdien
stig, moreel, sociaal, politiek en econo
misch streven naar de totale heerschappij
om dan de geesten te knechten en te
dwingen zich te onderwerpen aan het ge
zag en de macht van „Rome”. Rome zou
zich zelf ontrouw worden als ze het niet
deed, zegt Ds. Vink.
Zietdaar: „Des Pudels Kern” bij Ds. M.
A. Krop en bij Ds. J. Vink. En bij dui
zenden niet-katholieke Nederlanders.
Dit is het „gesprek” reeds meer dan vier
honderd jaren lang, een gesprek al of niet
begeleid met wapenen, brandstapels,
verbanning, verdrukking of vervolging.
Dit is de tragische broedertwist tussen
de kinderen van hetzelfde christengezin
zovele, lange, bittere jaren.
Dit is het oud-Nederlandse refrein: „Er
waren eens twee Koningskinderen, zij
hadden malkander zo lief; zij konden
bijeen niet komen, het water was veel
te diep.”
Is het mogelijk, waarde vriend: Ds. Vink,
van over dit diepe water elkaar nog te
verstaan? Gij meent te zien een gehar
nast leger, klaar om U te vernietigen en
het is een kerk met millioenen mensen,
die voor U bidden om waarheid en licht.
Gij meent te zien een systeem, menselijk
knap van bouw, maar geschapen tot
eigen verheerlijking "en het is een God
delijke instelling, zich beijverend' om
hare loodzware dienst te verrichten in
opdracht van haar Meester en tot eeuwig
heli der zielen.
Gij ziet fouten en overdrijvingen en gij
meent, ziet, daar is het, wat hun drijft
en gij weet niet, hoe zeer zij treuren om
de onreinheid, die ’t kleed van Christus’
Bruid besmet en verduistert.
Gij hoort woorden uit Pauselijke ency
clieken en gij meent te horen het vrees
wekkend geluld van vervolging en ver
drukking en gij ziet welwillend over ’t
hoofd de meer dan duidelijke, honderd
maal herhaalde verzekering, dat gij die
woorden misverstaat en uit haar verband
niet juist Interpreteert.
De Katholieke kerk heeft van haar Stich.
ter de opdracht gekregen: „Gaat en on
derwijst alle volkeren”, en gij noemt het
een verroomsing van Nederland met
ALLE middelen.
De Katholieke kerk Is de milde moeder
van alle mensen, die bidt en werkt,
preekt en vermaant om zoveel mogelijk
mensen te brengen tot de bronnen van
eeuwig heil. En gij ziet In haar de over
spelige vrouw, die met alle middelen,
ook onoirbar, de mensen wil onderwer
pen aan haar macht.
Wie zal deze klove overbruggen? Wat
baat het, als ik U zeg: Domlné, gij ver
gist U. De kerk, die gij meent te zien
is een fantoom, een dwangvoorstelling
die niet bestaat, maar die gij U denkt I
Gij gelooft mijt niet. Gij gelooft evenmin
de Aartsbisschop, als hij plechtig zou ver
klaren, dat nimmer iemand tegen zijn
overtuiging gedwongen mag worden lid
der R.K. kerk te worden. Gij gelooft
evenmin de Paus, ook wanneer hij zou
verklaren, gelijk hij reeds zovele malen
deed, dat alleen het vrijwillig aanvaar
den van Geloofs- en zedeleer en het met
Gods onmisbare genade, leven naar dat
geloof, waarde heeft. De R.K. kerk ver
werpt alle dwang, alle niet geestelijke
macht, alle economische of politieke
pressie op anderen. Zij kent alleen eigen
overtuiging en wil gaarne door woord
en voorbeeld anderen overtuigen van de
waarheid der blijde boodschap. Maar gij
gelooft dat niet, gij ziet daarin slechts
tactiek of naïviteit van onkundigen. En
nog eens, wie zal U in dit opzicht kun
nen overtuigen. U en de vele duizenden,
kinne. As' der tominsten gjin tsjinstuiten
komme. it wol my wol oan, dat yn dy
tropyske oarde skimmels en fretterij ek
in wurdtsje mei prate, alhoewol de jir-
appel der earne> weikomd is. Hja brlnge
him dus werom nel it „moederland".
It meast singellere fan It gefal Is, dat fin
der dizze trltich jonge mlnsken ek guod-
den binne, dy’t hjlr in goed en great bl-
drluw hlene. Net allinnich jonge mlnsken
dy’t hjlr gjln bigjln fine kjnne, mar flinke
boeren. Dat wlist der op, dat, krekt as
by de Gasthfispleatsen, net allinnich for.
legene boeren sfinder pleats nel It ütlfin
geane, mar ek oaren. Hwat drluwt dizze
mlnsken om eigen lên en famylje, eigen
folk en gea to forlitten en in llbben to
kiezen, dat sfinder mis folie mear swler-
richheden jaen sil as dat hja hjlr bleaune'f
Dat Is net sa maklik en dochs hwa’t syn
earen net forstoppe hat, kin merkbite,
dat der finrêst is finder party minsken
en net it minste Onder de boerestfin. Hja
steane it waer net. De measte boeren
kinne Minister Lieftinck net folgje yn syn
financieel-technyske ütiensettingen, mar
har soun boereforstfin sjocht derom wol
hwer’t it mei NederlAn hinne giet. Hja
hawwe blinderske goed yn ’e gaten dat
as hja net oppasje, dan is it mei de ril-
like posysje fan de boer wer gau dien.
It buorkjen is de léste jierren net mis
west.
De measte boeren kinne mei eigen fler-
ken wol fleane, mar hja fornimme ek
skoan, dat de bilêstingen gjinien sa bést
fine kinne as immen mei eigendommen,
dy’t foar allemans eagen lizze. Jonge, dy
ynspekteurs kinne der ynfege tsjintwur-
dich. len fan harren hat It fortrek seis
opjaen moatten, omdat de fiscus sa’n
greate waerborchsom easke, dat hy neai
mear oerhfilde om op sé to gean. Ja, jou
ütpiken hfllde se goed yn ’e gaten en
sêft binne se net, dy hearen. En hoe sil
it Regear de agraryske produkten leanje
as oer in pear jier de prizen yn it bfiten-
Ifin wer ris leger wurde» Sil dan de Mi
nister ek goed sizze foar de produksje-
kosten? Of is it dan wer, jimme moatte
konkurrearje kinne fansels, oars keapje
wy Amerlkaensk nöt en Australyske of
Deenske bfiter? Sjoch op dit stuit profi
teert it Nederlfinske folk fan de fêstsette
prizen. Nederlfin kin tsjin dizze ynlfinske
prizen gjin weet of bfiter keapje. Nou
Is it in algemien bilang, dat It guod
maksimumprizen hat. Mar mei in pear
jier lelt de saek allicht wer oars,
En as'men nou al sjocht hoe de Minis
ter yn it gat hinget om dy prizen to bi-
teljen, hoe’t it Nederlfinske folk noch al-
tyd troch taslaggen legere prizen bltel-
let as de kostprils is, dan hoecht men
gjin finansjeel deskundige to wêzen om
yn to sjen, dat de boeren de takomst
net sa botte roaskleurich ynsjogge.
Der komt grif noch hwat oars by. Party
minsken hawwe hjoed gjin bitrouwen yn
de ynternasjonale tastfin. It gefaer fan de
Nazi’s is keard al gyng it mei greate
offers, mar nije en net lytsere gefaren
binne oan de horizon to sjen. As dat ien
kear los komt, sa tinke sokken, hoe sil
it dan mei West-Jerope, hoe wol it dan
mei Ndderlfin komme. Op syn moaist
slachfjild, op syn minst in stik büt foar
Mongolië. Dat spilet mannich minske
troch de holle en bringt him yn finrêst.
En hwa sil sizze oft hja it goed of for-
keard sjogge. Altyd fan de minsklike
kant bisjoen. Hwant al is it wier, dat wy
net gerêst wêze kinne op kommende ti-
den, der is len, Dy’t oer lïs allegear de
wacht hfildt en jit altyd is de sizwize
wier: „De minske wikt, mar God bi-
skiktl”
die denken als gij? Ik weet het niet! Het
is, het meest tragische raadsel, wat de
wereld kent en reeds zo lang. Ik kan U
ten slotte alleen zeggen, hoe de katholie
ken het zien: Tracht, met Gods onmis
bare hulp, in uw leven steeds meer uit
te beelden, de goedheid, de rechtvaar
digheid, de reinheid, de zachtmoedigheid
de liefde tot de naaste, die in Christus
Jezus is, opdat de mensen, dit ziende Uw
Vader prijzen, Die in de hemelen is.
Ja, ja, zult ge zeggen, ja, ja en Spanje
dan? Laat ik twee opmerkingen maken.
Vooreerst, het is moeilijk om over din
gen, die onder onze ogen gebeuren, zie
de Slangenburg-kwestie, gelijk te den
ken. En alle feiten en feitjes kunnen we
daarvan volgen en onderzoeken, per
soonlijk en plaatselijk. En wat is dan
onze wederzijdse conclusie? Let wel op
wederzijds volkomen controleerbare ge
gevens?
En wat zullen wij dan zeggen over
Spanje en wat daar precies gebeurt en
door wie en voor wiens verantwoording?
En de tweede opmerking is deze: Het
Franco regime is een dictatuur welks
daden geheel komen voor hun rekening.
Alle daden, welke zouden zijn, zoals U
meent, dat ze zijn, keur ik, keuren wij,
katholieken, keurt „Rome” ten strengste
af. En ik verwijs U naar „De Linie” van
de vorige week, waar een katholieke Ne
derlandse geleerde, na maanden lang
Spanje te hebben bereisd, een katholiek
priester, deze woorden neerschrijft: „Ook
ontdaan van de tendentieuze belichting
moeten wij constateren, dat velen van de
beste Spanjaarden vrezen, dat het re
giem; Franco voor de Kerk een dode-i Heem zelf een abonnement
Miizp nmnpl7in(Y 7q! ornnn hofolzonon
Nieuwe abonné’s ontvangen tot 1 Jan a.s.
B.N. gratis I
Geef Uw abonnement op aan een onzer
agenten of aan de administratie.
-
1
1ste prijs: Mej. J. Frijling, Cnossenlaan,
alhier.
2de prijs: G. Gerritsma, Ververstr. alhier.
3de prijs: C. yallinga, Harl.straat alhier.
4de prijs: Mej. J. T. de Bruin, Kerkstraat
alhier.
5de prijs: H. Stornebrink, Stadsstreng,
alhier.
Bolswards Nieuwsblad
I
t
’X
j
4
