Buitenlands Overzicht
1
H
Kort Nieuws uit Indië
44e Jaargang
No.
Vrij dag 23Jan. 1948
Streekblad voor West*
Uitgave
Drukkerij Fa. A. J.
OSINGA - Bolsward
van
s
"in het fl-
:r
n
er
Wie re tuurden
es
rf)
er
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij vooruitbetrling
Advertentieprijs10 cent per m.m.
Giro 87926
ergert. De „vijfdaagse”
Kasjmir.
Het doel.
Wie zijn oor te luisteren legt en het
voorrecht heeft met vele klein-in-
dustrlëlen uit stad en platteland in aan
raking te komen, zal het zeker opvallen,
hoeveel initiatief en ondernemingsgeest
er bestaat juist bij deze zakenmensen, die
hun bedrijf veelal in het klein zijn be
gonnen en letterlijk zowel als figuurlijk
van de grond af zelf hebben opgt-
bouwd.
Gelukkig heerst er bij velen nog de ge
zonde geest van vooruit .te willen, on
danks het feit, dat men tegenwoordig
vaak het gevoel heeft aan handen en
voeten gebonden te zijn, ondanks ook
het feit, dat de rljstenbrijberg van panie
ren en formulieren, die men moet door
worstelen om aan de eigen zaak langs
legale weg uitbreiding te geven, vaak
afschrikwekkend is.
Vooral zijn er twee bezwaren, die voor
de zakenmensen vaak onoverkomelijk
blijken: het gebrek aan beschikbare
gekozen raden Djajaprawlra.
De republikeinse opperbevelhebber, ge
neraal Soedlrman, heeft Zaterdagavond
ongeveer 20.45 uur Javatljd de eerste In
structies voor de wapenstilstand voor
radlo-Djokja voorgelezen.
Sjarlfoeddln wees er In een korte toe
spraak nog op, dat „men wel teleurge
steld was over de Nederlandse voorstel
len in de overeenkomst, maar dat men
niettemin de bestandsovereenkomst zal
uitvoeren" en ook de politieke beginse
len, zo goed als dit „In ons vermogen
ligt.”
Een vooraanstaand lid van de Masjoeml,
die uit de regering getreden Is, omdat
zij zich niet met de overeenkomst kon
verenigen, verklaarde over radio Soera-
karta, dat deze overeenkomst „een wer
kelijke capitulatie voor de Nederlandse
eisen” betekent.
De Minister-President, Dr. Beel, heeft
aan de voorzitter van de commissie van
goede diensten te Batavia het volgende
telegram gezonden: „Namens de Neder
landse regering betuig Ik uwe commissie
gaarne mijn dank voor het belangrijke
resultaat door uwe goede diensten in 't
belang van Nederland en Indonesië en
van de internationale gemeenschap be
reikt.”
Voor de gewonde soldaten in Indië werd
in de afgelopen week door het Philips
personeel een bedrag van f 17.500 bijeen-
gehaald. Hiervoor zullen een aantal luid-
sprekers-installaties voor de Indonesische
hospitalen worden gekocht.
In Midden-Java zijn momenteel 63 plan
ters in de suikercultuur werkzaam, 69
planters in de bergcultures, van wie 6
in de tabak.
Het Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken heeft de op de „Ren
ville” gesloten overeenkomsten begroet
als een „gezonde basis voor de politieke
en economische ontwikkeling van Indo
nesië” en verklaard, dat de Amerikaanse
tegering „wegen en middelen onderzoekt
om economische en financiële hulp te
bieden".
Amerika gaat weer bewapenen. Ruslands sabotageplan nog tijdig
ontdekt. Hebben! de communisten In Italië een kans? De pre
caire toestand In West-Dultsland. De rol van Rusland. Komt
er een Oost-Europese federatie? De toestand In Palestina ver
ergert. De „vijfdaagse” van Gandhi bracht toenadering inzake
ven kunnen van de meest uiteenlopende
aard zijn. Wel leent het gebouw daar
de huur van de percelen wordt berekend
per M.a. zich vooral voor die indus
trieën, die op betrekkelijk kleine ruimte
hun machines kunnen opstellen. In dit
verband denken wij aan constructlewerk-
plaats, fabriekmatige fabricage van land
bouwmachines, spultinrlchtlng, meubel
en houtindustrie, enz.
Niet economisch Is het echter de ruimte
te gebruiken voor opslagplaats. Het in-
dustrieflat wil slechts tegemoet komen
aan de klein-industrie, die met ruimte
gebrek heeft te kampen. Ten overvloede
zij nog gezegd, dat men slechts een ge
deelte van het gebouw huurt en alszo-
danig geheel zelfstandig en onderling
gescheiden blijft.
Wel ligt het in de bedoeling het te stich-
ten gebouw te doen exploiteren door een
afzonderlijke N.V., waarbij de eventuele
huurders tevens voor 30 c,
nancleringsbedrag als aandeelhouders
Frankrijk
heeft al aan de rand van die mogelijk
heid gestaan en is nog niet definitief
gered, daarvoor zal nog heel wat op
politiek en economisch gebied moeten
gebeuren. Zoals dat ook in
Meïjittikfangtmen gjinmiggen Q
Palestina
te rieken, waar meer en meer groot
scheepse Arabische aanvallen op afge
legen Joodse nederzettingen loskomen.
Het is wel tekenend dat de Egyptische
regering haar officieren die aan Arabi
sche zijde daar willen meestrijden 6
jg te trekken. Van Engelse zo-
Amerikaanse zijde is onmiddel-
1 men er niet aan
denkt daartoe over te gaan, welke
Rusland
en zijn aanhang gelukken, ook gebruik
makend van de slechte voedingstoe-
stand welke er heerst, de productie
daar door stakingen te ontredderen,
dan was het Marshall-plan een ernstige
slag toegebracht. De Amerikanen en
Engelsen zien dat ook wel in en zij heb
ben dan ook maatregelen genomen de
ogenblikkelijke voedselnood er te ver
lichten, hun economische reorganisatie
plannen voor de
ook de goedkeuring te dragen.
Bij nadere bestudering van dit plan,
waarvan wij hier een perspectieftekening
plus een situatieaanduiding geven, is bij
ons de overtuiging gevestigd, dat, wan
neer het tot uitvoering hiervan komt,
Bolsward inzake dit nieuwe systeem
van bedrijfshuisvesting met één slag aan
de spits zal staan. Het mooie ruime ge
bouw dat volgens de huidige plannen
gevestigd zal worden aan de Hlchtumer-
weg (aan weg en water) biedr zoveel
voordelen en zoveel mogelijkheden, dat
het zeker een kans van slagen heeft.
In een Dinsdag te houden bijeenkomst
zal de heer Foppes voor het E. T. I. F.
en de heer Jorritsma voor B. en W., die
hier als plaatselijke initiatiefnemers fun
geren, resp. een bespreking geven van
het plan in het algemeen en van dat te
Bolsward In het bijzonder.
Klein-lndustriëlen uit Bolsward en om
geving kunnen beter dan wij als le
ken dat in een artikeltje kinnen doen
daar door deskundige voorlichting op
de hoogte worden gebracht van de op
zet als geheel, zowel als van de details
en bijkomstige zaken.
Vanzelfsprekend zal men bij overgrote
belangstelling een keus moeten doen en
daarom willen we er hier op wijzen, dat,
wanneer men werkelijk belang bij dit te
stichten gebouw heeft, en dat heeft o.i.
ieder die met ruimte- en kapltaalgebrek
te kampen heeft, maar ondanks dat toch
zijn bedrijf wil ultbrelden of modernise
ren, men goed doet de betreffende ver
gadering niet te verzuimen. Het kan dan
Immers wel eens zo worden, dat degene
die, zoals de geijkte termen dan lui
den, de kat eerst eens uit de boom wil
kijken, de hond wel eens in de pot kan
vinden.
Met dat al wensen we deze poging uit
de huidige Impasse te komen, alle suc
ces en hopen we dat het te stichten ge
bouw daadwerkelijk zal bijdragen tot 't
scheppen van grotere mogelijkheden en
openen van wijde perspectieven voor de
kielnlndustrle.
Italië
het geval is, waar dit voorjaar kamer
verkiezingen moeten plaats hebben en
de uiterste linksen zich daarom thans
hevig weren. Volgens objectieve be
oordelaars hebben de communisten
echter geen kans de meerderheid te
verwerven, tenzij met geweldsmidde
len, welke ook in Frankrijk werden toe
gepast, doch daar mislukten. Het is ech
ter wel te begrijpen dat 't plan M. zich
vooral richt op het Roergebied, econo
misch hart van West-Europa. Zonder
herstel daar, geen afdoend herstel van
dit gehele gebied. Zou het
de Joden klagen ook dat de Engelsen
in Palestina maar zeer lauw de Joodse
belangen beschermen en we zouden
zeggen „helemaal geen wonder” als we
zien dat Londen tezelfdertijd een nieuw
defensief verdrag met Irak sluit en
I Bevin
bij het tekenen daarvan verklaart dat
dit verdrag het begin is van een serie
verdragen, die „uitdrukking zullen ge
ven aan de vriendschap tussen Enge
land en de Arabische wereld” en die
de grondslag moeten vormen voor een
verdedigingssysteem in het Midden
oosten. In de
Kasjmir.
Scherp gingen de afgevaardigden el
kaar te lijf, maar het vijfdaagse vasten
van de 80-jarige Gandhi heeft in beide
staten diepe indruk gemaakt, de weder
zijdse leiders bleken onder invloed van
zijn daad<tot concessie bereid en het is
mogelijk dat een betere verhouding is
ontstaan. Het idealisme zou in deze
donkere wereld dan geen kleine over
winning hebben behaald 1
gelsen samen te werken, waarom zi
dan ook door de Russen en communis
ten voor Quislings worden uitgemaakt.
Zenuwoorlog.
Er heerst dan ook een zenuwachtige
spanning in Wcst-Duitsland, welke
verhoogd wordt door Russische dreige
menten dat Rusland, dat alle toegangs
wegen tot de Duitse hoofdstad be
heerst, eerstdaags de andere geallieer
den zou dwingen hun troepen uit Ber
lin teni|
wel als
lijk verklaard, dat
maatregelen de Russen ook nemen. We
vermoeden echter dat deze berichten
meer beogen de Berlijne bevolking, die
allesbehalve Russisch gezind is, onder
de indruk te brengen, dat ze toch aan
de genade der Russen overgeleverd is
en dus maar beter doet met hen samen
te werken. Zenuwoorlog dusl Waartoe
misschien ook gerekend mag worden
de uitlating van Dimitroff, de Bul
gaarse premier, dat er een
Oost-Europese federatie
op til is welke op Rusland zal steunen.
Deze zou omvatten Hongarije, Polen,
Tsjecho-Slowakije, Zuid-Slavië, Alba
nië, Bulgarije, Roemenië en, zei Dimi-
trof, „misschien Griekenland!” Hij be
doelde natuurlijk dat mischien ook de
Grieke tegenregering van Markos zou
worden opgenomen in deze federatie,
waarvan hij het tijdstip van oprichting
nog niet wilde onthullen, welk tijdstip,
voorzover het in ieder geval de aanslui
ting van Markos betreft, nog wel even
op zich zal laten wachten omdat deze
aansluiting nog een net even te gevaar
lijke situatie voor een nog „koude” oor
log zou veroorzaken. Naar „echte” oor
log begint het in
tegenstander die wel niemand an
ders dan Rusland kan zijn nog niet
gereed is met zijn atoomwapenen enz.
De wereld schijnt dus nog enkele jaren
respijt en gelegenheid te hebben tot be
zinning te komen en West-Europa om
te pogen als bemiddelaar de twee ko
lossen, voor de uitbarsting komt, nog
tot elkaar te brengen. Maar al te graag
zou het die rol spelen, maar het bezit
nog geenszins de onafhankelijke positie
welke het daartoe behoeft. Het noodlot
wil, dat het zelf eerst op de been moet
geholpen door een der grote tegenstan
ders, Amerika, met middelen, welke bij
de andere in steeds sterker mate woede
en wantrouwen wekken. Het plan M.,
naar de Engelse autoriteiten berichten,
in hun Duitse zóne gevonden en door
hen voor echt gehouden, doch door de
Wat het is.
Een Industrleflat in gewoon Neder
lands een „werkplaats-gebouw" Is
een groot en ruim gebouw, waarin zich
hallen, werkplaatsen, kantoren enz. be
vinden, die aan belanghebbenden kunnen
worden verhuurd.
Zo'n industriegebouw biedt vele voor
delen. Het geheel ziet er uit als een grote
werkplaats, maar het Is onderverdeeld
In verschillende gedeelten, die van el
kaar afgescheiden als ze zijn, elkaar
geen hinder geven, maar juist omgekeerd
elkaar kunnen aanvullen.
Hoewel er slechts een geringe ruimte
kan worden afgestaan voor kantoren en
magazijnen en de grootste oppervlakte
dient gereserveerd te worden voor werk
plaatsen, kan men toch komen tot een
gesloten geheel. Daar het gehele com
plex toe kan met één schaftlokaal, één
wasgelegenheid, eventueel één cantlne
en parkeerplaats (met rijwielstalling) en
ook de outillage wat betreft centrale
verwarming, aansluiting op de kracht
stroom, stoomvoorziening, expeditie enz.
veelal gemeenschappelijk kan of zal zijn,
spreekt het vanzelf, dat men als deelne
mer aan het Industriegebouw niet alleen
voordeliger kan produceren, maar ook
meer mogelijkheden krijgt. Ook geeft de
gezamenlijke huisvesting meer dan de
afzonderlijke een zeker cachet en wor
den het ondernemersrlslco beperkt en de
sociale voorzieningen op hoger plan ge
bracht, kortom worden het kleinbedrijf
sociale en economische voordelen gebo
den op een peil, dat tot nu toe alleen
het grootbedrijf was toebedeeld.
Bovendien zal de Wederopbouw voor dit
doel gemakkelijker materiaal afstaan dan
bij particuliere aanvragen tot verbou
wing of nieuwbouw, daar bij deze col
lectieve huisvesting een minimum mate
riaal wordt gebruikt.
Ook de financiële opzet is bij een be
drijfsgebouw als bovenbedoeld zeer aan
nemelijk. Van de benodigde middelen
zal 30 door betrokkenen worden ge
fourneerd, 40 door hypothecair cre-
diet worden gedekt, terwijl getracht zal
worden de overige 30 door middel
van een credlet van de Herstelbank h
doen financieren.
De in het industrleflat te vestigen bedrij-
Er zijn de afgelopen dagen verontrus
tende berichten en verschijnselen te
over geweest. Men denke maar eens aan
het verschenen rapport van een Ame
rikaanse commissie voor de luchtvaart-
politiek. Daarin komt ze tot de con
clusie dat de Ver. Staten tegen 1952
een luchtvloot van totaal ruim 18000
vliegtuigen moeten gereed hebben, om
zowel door tegenaanvallen als verde
diging een eventuele overval van een
andere mogendheid met atoombommen
en bestuurbare projectielen over de
oceanen en polen, gevolgd door lucht
landingstroepen enz. te weerstaan. Met
evenveel klem hebben ook de Ameri
kaanse vloot- en legerautoriteiten al
aangedrongen op versterking van hun
onderdelen der Amerikaanse defensie.
Het enige geruststellende in dergelijke
onrustbarende berichten is eigenlijk
dat een onmiddellijke overval nog niet
verwacht wordt, omdat de verwachte
De plannen.
Het Idee van 'n dergelijk industrleflat is
niet nieuw. In Engeland wordt sedert de
voorlaatste wereldoorlog het systeem
reeds toegepast en het heeft daar een
steeds stijgend succes.
Ook in ons land bijv, in Rotterdam, heb
ben dergelijke gebouwen In de practljk
bewezen niet alleen bestaansrecht te
hebben, maar In een behoefte te voor
zien.
In Friesland was het het E. T. I. F. (Eco
nomisch Technologisch Instituut voor
Friesland) dat deze vorm van nijver
heidshuisvesting heeft bestudeerd en
daarna gepropageerd. Na de eerste ver
gadering op 2 Mei j.l. Is het werk ge
vorderd en ook In de ge"meente Bolsward
heeft men niet stil gezeten.
Het college van B. en W. heeft al het
mogelijke gedaan om ook In dit opzicht
het beste voor Bolsward (en omgeving)
te doen. Het door arch. Jorritsma uitge
werkte plan bleek op een te Leeuwarden
gehouden bijeenkomst In principe dan
„Ajax” naar Indonesië. De grootste drij
vende bok ter wereld de „Ajax” is Vrij
dagmiddag getrokken door zeeslepers,
naar Soerabaja vertrokken, waar de bok
dienst zal doen om de havenwerken te
herstellen.
Ruim duizend militairen zijn Zaterdag
met het s.s. „Tabinta” naar Indië ver
trokken. Zes cantinewagens, aangeboden
door de N.I.W.I.N., werden meegeno
men.
Zowel Soekarno als Sjarlfoeddln hebben
hun vertrouwen uitgesproken dat de te
houden volksstemming gunstig voor de
republiek zal uitvallen.
best doen met de Amerikanen en En- p0 Berau-Raad, het vertegenwoordigen
de college van de landschappen Semba-
lloeng en Goenoeng Taboer (Oost-Bor-
neo) Is geïnstalleerd. Tot voorzitter werd
Veiligheidsraad
is overigens reeds de vorming van een
internationale politiemacht voor Pa
lestina ter sprake gebracht, bij gebreke
waarvan een Joods verzoek om een
eigen militie te mogen vormen, zal
moeten worden behandeld. Eveneens
is thans bij de Veiligheidsraad in be
handeling het geschil tussen India en
Pakistan inzake
ruimte en het gebrek aan voldoende I zullen deelnemen,
contanten, want niet alleen is het moei
lijk een bouwvergunning te krijgen, het
bouwen zelf loopt spoedig In de papie
ren.
Aan deze bezwaren wil het stichten van
een industrleflat nu echter tegemoet
komen.
en Zuidwest Friesland
Russen vals verklaard, geeft, waar of i maanden verlof met behoud van soldij
echt, in ieder geval een beeld van de i garandeertl En daarmede het besluit
middelen waarvan Rusland zich zou der Ver. Naties wel heel erg tart! Maar
West-Duitse zónes
moeten een verbetering op langer ter
mijn brengen. De reorganisatie is ook
dringend nodig om de Duitsers hun
eigen verantwoordelijkheid te doen ge
voelen. Nog al te veel schuiven zij de
schuld dat de voedselvoorziening van
het Roergebied weer totaal in ’t hon
derd is gelopen, op de schouders der
geallieerden, terwijl het vast staat dat
het West-Duitse platteland zijn voed-
selleveranties op geen stukken na na
kwam; aan graan leverde het nog geen
50 pct. in van de hoeveelheid welke het
kon leveren, varkens en schapen nog
geen 30 pet. Een feit is dat de leidende
Duitse politici in West-Duitsland hun
kunnen bedienen om via de Kominform
1 te trachten te voorkomen, dat de Mar-
shall-hulp aan West-Europa afdoende
wordt en dit gebied daardoor een
krachtige bondgenoot van de Ver. Sta
ten zou kunnen worden. Door aanhou
dende stakingen zouden, volgens het
plan M„ de West-Europese landen zo
moeten worden uitgehold, dat de Mar-
shall-hulp als ’t ware in een bodem
loze put viel, van herstel geen sprake
zou zijn en daarmede het communisme
er een kans zou krijgen.
Bolswartls Nieuwsblad
Krijgt Bolsward een I n d ustr ieflat?
.3K.JK.3K. X XyH
g
K
l.l.
10
3K3OC3<3jC3OC JK3KTJ<3iC3eC3B
r»nl,z\>raM «nrlan T"\l n I n'rt r*n tir I f n
Hllll