Gandhi
er
>1"
!1
IF*
18"
25"
Christen of Hindoe
e
Buitenlands Overzicht
I
Prinses Beatrix
10 jaar
(jd
n 21
.1’
75
53"
V"
44e Jaargang
No. 8
Vrijdag 30 Jan. 1948
Streekblad
West.
voor
Drukkerij Fa. A. J.
OSINGA -
Bo I s ward
o-
Ein goed, alles goed
ren
eling
ct,
blad
NOEN
U bl|
Engeland aanvaardde definitief de breuk met Rusland. Het Britse
plan tot het vormen van een Westelijke Unie. Neutraliteit is thans
niet meer mogelijk. Rusland bouwt reeds een Westelijk front
Onderwijl heersen er in het Westen ernstige meningsverschillen.
Rusland en Polen zijn het eens. Wat zegt ons de Russische wil tot
onderhandelen met Amerika? Amerika wordt zuinig op zijn olie.
19 ct,
'3 ct.
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetrling
Advertentieprijs: 10 cent per mm.
Giro 87926
,11e
de
lat
en
De
ei-
'g-
er-
'P-
de
)e-
en
gd
lïë.
)or
ers
:en
:en
el-
:ze
iek
?e-
len
in
?e-
art
Ing
er-
ae-
)ie
;e-
)r-
'P-
as
ng
Spelen met vuur.
„Ik zal er niet meer van zeggen, dan
dat het altijd gevaarlijk is in de inter
nationale politiek met vuur te spelen,
onze taak is niet te dreigen of opzien
bare verklaringen af te leggen, maar
snelle vastberaden stappen te doen om
naar Jezus Christus noemen, maar die
er geen bezwaar in zien hun vaderlanu
met kanonnen en gifgassen te verdedi-
I gen, in wier hart haat kan bestaan je
gens vijanden en die het geweld niet
schuwen.
Ook met de Engelse regering kwam hij
in conflict, toen hij wees op allerlei wet
ten en bepalingen, die in strijd waren
met zijn eigen opvatting van godsdien
stige en Christelijke gezindheid. In een
ernstige brief aan de Brits-Indische on
derkoning smeekte Gandhi deze, naar
hem te willen luisteren. De onderkoning
telegrafeerde terug, dat, naar hij meende,
Gandhi van plan was een revolutionnaire
actie te beginnen. Dit conflict leidde tot
de „zoutdemonstratie” waarover zo vaak
en ten onrechte de spot is gedreven. Op
het strand van Indië lagen duizenden
tonnen zout, die niemand mocht gebrui
ken omdat de schepen, die de Indische
katoen uit Indië haalden, ballastlading
nodig hadden. Dit ingevoerde zout moest
de arme Indiër tegen hoge prijs kopen.
Gandhi zag daarin een overtreding van
een zedelijke wet, zodat hij de legering
niet kon gehoorzamen. En soortgelijke
misstanden zag hij bij de invoer van al
cohol en van opium en in de enorme
belastingen, die Maai door van het volk
werdeni gevergd.
En de actie daartegen werd door Gandhi
volkomen geweldloos geleid. Honderd
duizenden gingen er vrijwillig de gevan
genis voor in, liever dan tegen hun ge
weten te handelen. Zij verkozen opslui
ting boven het betalen van onrechtvaar
dige belastingen.
Gandhi was zendeling. Door zijn Invloed
is belangstelling voor Jezus Christus ont-
waakt onder de 325 millloen Inwoners
van Brits-Indlë, die zich met de persoon
van Christus meer bezig houden dan ooit
i tevoren. Wanneer Gandhl door Indië trok
luisterden duizenden en duizenden naar
wat hij uit het Nieuwe Testament voor-
i las en verklaarde.
Het kruis is in beginsel ook de Hindoe
een ergernis en een dwaasheid. In de ge-
dachtensfeer van het Hindoeïsme met
i zijn Karma is geen plaats.,voor verzoe-
ning, voor een Heiland. Maar door Oan-
dhl is toch dit kruis in de belangstelling
19 ct.
>7 ct.
31 ct.
Hoop of sluwe tactiek.
Dit laatste blijkt uit het feit, dat het
weer bereid is met de Ver. Staten te
onderhandelen over de afdoening zij
ner oorlogsschulden aan dat land en
uit enige concessies welke het wil doen
om het Oostenrijkse vredesverdrag tot
stand te brengen. Volgende week ko
men afgevaardigden der Grote Vier
weer te Londen bijeen om over dat ver
drag te praten. Sommige deskundigen
op buitenlands gebied in de Ver. Staten
zien hierin enkel een Russische taktiek
om de zaken slepende te houden, tot het
militair geheel gereed is, doch gelukkig
is dit nog niet de mening van het Ame
rikaanse volk.
zeer bijzondere figuur weer eens in het Gandhi heeft de Bijbel lief, vooral het
Nieuwe Testament. Door hem is het, dat
het Nieuwe Testament in Indië grote be
kendheid heeft gekregen, door zijn in
vloed is het, dat bij vele Hindoes de
Bergrede aan de muur van de kamer
hangt. Deze Hindoe aanbidt Jezus op
■zijn knieën en aan de muur van zijn ka
mer hangt het kruis. De Bergrede is zijn
richtsnoer, daardoor wordt zijn denken,
zijn levenswijze, zijn particuliere, gods
dienstige en politieke leven volkomen
beheerscht. Het Kruis van Christus
spreekt tot Gandhi een andere taal dan
tot ons, Westerlingen. Het js voor hem
niet zozeer ’n daad der verzoening, maar
de daad der eeuwige liefde van God, om
ons, mensen, tot zich te trekken. Het
kruis zegt tot Gandhi: zondig niet tegen
deze liefde! Christus is voor U gestor
ven, opdat ge niet zoudt zondigen. Wie
zich plaatst onder het kruis, kan niet
meer zondigen. Als een van zijn leerlin
gen een zonde heeft begaan, roept Gan
dhi ze allen bijeen en zegt: een van u
heeft God en mij verdriet aangedaan,
voor die zonde moet worden geboet,
meer dan de zondaar zelf kan boeten.
Dan boet Gandhl voor zijn leerling: hij
blijft liggen op zijn brits en vast, totdat
de zondaar het niet langer kan uithou
den en tot de leraar komt: Meester ver
geef mij mijn zonden! Gandhl ziet van
het kruis een kracht uitgaan, die de zon
de veroordeelt en oproept tot een heilig
leven, tot het offer van het volkomen
aan God toegewijde leven, dat daarvoor
de weg van het lijden gaan wil.
Wat kunnen wij, Christenen, in dat op
zicht veel van Gandhl leren! Hoe hebben
wij ons, vergeleken bij deze Hindoe, te
schamen! Deze man is bereid tot ieder,
zelfs tot het hoogste offer voor het wel- geplaatst van een groot volk.
7lin van »Hn mAdptnpncpn I Qanjhj heeft veel overgenornen van de
C-hristelijke zendelingen in indië: hij
waardeert, wat door Christelijke invloed
in Indië tot stand Is gekomen op het ge
bied van barmhartigheid en schoolwe
zen. En toch is hij een- vijand van de
Christelijke zending. Hij beweert, dat de
Hindoes niet van de Christenen behoe
ven te leren wie Jezus Christus Is en wat
Hij bedoelt: dat is ook te vinden In de
geschriften van het Hindoeïsme, die te
lang verwaarloosd zijn geweest. Óandhl’s
gedachte is: word nooit een Christen,
aanbid Jezus, maar blijf een Hindoe.
Wat zal er gebeuren als Gandhl sterft?
Dit is een ontstellende gedachte. Zal er
dan weer anarchie en burgeroorlog In
Brits-Indlë ontstaan? Dan ontstaat wel
licht de grote chaos en Is er alle kans,
Wiere tuurden
X
„Dit is een kritiek ogenblik, waarop
wij een beslissing moeten nemen van
vitaal belang voor de wereldvrede,” zo
begon de Engelse minister van buiten
landse zaken, Bevin, vorige week zijn
rede in het Lagerhuis, waarin hij stap
pen zou aankondigen om tot een „Wes
telijke Unie” te komen. Inderdaad een
beslissing van vitaal belang was dat,
want Engeland aanvaardde hiermede
definitief een breuk met Rusland en de
vorming tegenover de Russische
machtssfeer in het Oosten, van een
Westers blok. Bevin wees er nog op dat
Rusland nog steeds niet tevreden is, al is
zijn macht nog zozeer toegenomen, het
probeert in steeds meer landen een
communistisch bewind te vestigen. In
dit verband waarschuwde Bevin Rus
land en zijn buren ernstig om niet al te
uitdagend tegen Griekenland op te tre
den.
Voor 25 jaar
Op de boerderij van mej. de Wed. Tjeer-
dema te Sottrum onder Cornwerd had
een ernstig ongeluk plaats. Tijdens het
dorsen geraakte mej. Tjeerdema name
lijk bekneld tussen de dorsrol en de
muur. In deerniswekkende toestand werd
zij naar Sneek vervoerd.
De nieuwe voetbalclub „Bolsward” is
over alle linies haast superieur.
Een veehouder vroeg een vaste arbeider
tegen 13 gulden per week en vrije wo
ning. Binnen 2 dagen kreeg hij ruim 80
aanbiedingen uit alle delen van Fries
land en zelfs daarbuiten.
Wegens geldelijke redenen hebben de
kerkvoogden besloten de Deinumer to
ren van zijn koepel te ontdoen. Er zal
echter een actie gevoerd worden voor
het behoud van de „sipel”.
W. Giliam te Wommels adverteert met
zuiver gesmolten rundvet A f 0.45 per pd.
De oprichtingsvergadering van de zwem
school is zeer geslaagd. Reeds gaven
zich op 24 donateursleden, 21 persoon
lijke leden en 3 donateurs.
In De Doele worden twee buitengewone
voorstellingen gegeven van de succes
film „De Jantjes”.
Op alles voorbereid.
Want van een dergelijke mening tot de
preventieve oorlog de oorlog welke
men begint omdat, men vermoedt dat de
tegenstander straks zal toeslaan is
maar één stap. En een der grote be
zwaren van Westelijke blokvorming in
het zog van Amerika, is wel dat men
dan in dergelijke avonturen kan wor
den meegesleept. Dat de Ver. Staten,
ofschoon ook daar over 't algemeen
geen onmiddellijk oorlogsgevaar aan
wezig wordt geacht, toch op alles voor
bereid willen zijn, blijkt ook wel uit het
feit dat een commissie uit het Huis van
Afgevaardigden heeft voorgesteld de
uitvoer van petroleumproducten on
middellijk stop te zetten. De thans in
het Oosten van Amerika heersende
koude, welke een grote vraag naar olie
om te stoken heeft veroorzaakt, heeft
n.l. een zo ontstellend tekort aan olie
voorraden aan het licht gebracht, dat
er „ernstige gevolgen uit zouden voort
vloeien ten aan zien van de olievoor-
ziening in geval dat er een oorlog
mocht dreigen.” Hoeveel olie de Ver.
Staten zelfs in vredestijd gebruiken
blijkt uit het verbruik in 1947: 2 mil
liard vaten, dat is tweemaal zoveel als
alle andere landen tezamen.
De keus.
Men heeft slechts de keus weerloos te
blijven of toe te treden tot een grotere
eenheid, welke in dit geval uiteraard
slechts een Westelijke kanzijn. De
noodzaak tot blokvorming klemt’ des te
meer omdat ook de moderne strijdmid
delen slechts afweer in groter verband
mogelijk maken en de overval zo blik
semsnel kan loskomen dat een voortdu
rende paraatheid wordt gevergd, welke
boven het vermogen van een klein land
alleen gaat. We zullen dus geleidelijk
de vorming van een Westelijk blok
aanschouwen, al zal dit heel wat tijd
vergen en met horten en stoten gaan,
veel minder gemakkelijk dan het Oos
telijk blok tot stand kwam waar in. een
handomdraai in bepaalde landen com
munistische regeringen ontstonden die
doen wat Moskou wil.
de toestand waar wij ons thans voor
geplaatst zien, het hoofd te bieden.”
Nadat Bevin zo in het voorbijgaan de
Bulgaarse pemier Dimitroff nog even
een „dwingeland en een opschepper”
had genoemd, ontvouwde hij het Britse
plan. Het beoogt tot een soort
Westelijke Unie
te komen, een eerste stap is daarbij ge
daan doordat Engeland en Frankrijk de
Benelux-landen dus België, Nederland
en Luxemburg hebben uitgenodigd toe
te treden tot een politiek verdrag, naar
het model van dat tussen Engeland en
Frankrijk te Duinkerken gesloten. Dit
zou een begin moeten zijn van een aan
tal verdere verdragen met en tussen
andere West-Europese landen waarin
ook alle overzeese gebieden dienden te
worden ingeschakeld om tenslotte te
komen tot een Westelijke Unie, welke
dan bedoeld is als een tegenwicht tegen
de Russische machtsvoming in het
Oosten.
De grote broer.
Natuurlijk hebben de plannen de zegen
van Amerika, waar men immers toch
al aangedrongen had op meer eenheid
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat i<3 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
van mening ook zeer betreurenswaard.
Het bewijst op een kritiek moment hoe
moeilijk het zal zijn in West-Europa
die eenheid, economische zowel als poli
tiek, tot stand te brengen welke het
sterk moet maken en geeft de tegen
standers van het Marshall-plan in de
Ver. Staten nieuwe stof om tegen dat
plan te ageren. Vrees daarvoor en het
verzet van Engeland hebben het Franse
parlement huiverig gemaakt het rege-
ringsplan goed te keuren. Terwijl wij
dit schrijven hangt ’t lot van
het kabinet-Schumarvn
aan ’n zijden draad. Nog een bewijs
hoeveel sneller de kwestie der samen
werking in Oost-Europa wordt opge
lost levert het handelsverdrag dat tus
sen Rusland en Polen gesloten is. In
4 jaar zullen tussen beide landen ruil-
transacties plaats hebben tot ’n waarde
van meer dan 1 milliard dollar, en de
overeenkomst werd gesloten „nadat men
het volkomen eens bleek te zijn over de
internationale toestand.” Ook uit deze
zinsnede blijkt wel hoe naulv politiek
en economie in deze tijd samengaan.
Zo ijvert Rusland aan de vorming van
zijn oostelijk blok, al tracht het dan nog
enige voeling met het westen te behou
den.
Morgen is het oudste Prinsesje ja
rig! v
Hoe herinneren^ we ons nog die
trieste Maandagmorgen, toen vijf
minuten over tien de voorspoedige
geboorte van dit eerste Vorsten
kind den volke werd kond gedaan.
De tijd gaat snel. Reeds morgen
viert Prinses Beatrix haar tweede
lustrum. Over haar jonge leven
gingen reeds de schaduwen van
oorlog en ballingschap. Moge- de
toekomst voor haar, haar Vorste
lijke ouders en zusjes enkel zonne
schijn zijn!
God zegene U, Vorstenkind!
Red.
Onlangs melddgn wij in ons buitenlands verscheidenen van hen, die zich naar
overzicht, dat Gandhi voor de zoveelste Christus noemden, in zware zonden leef-
maal door zijn hongerstaking weer eens den. Naar hij verklaart, heeft hij onder
een rol heeft gespeeld. Dit bracht deze de Christenheid Jezus niet gezien.
middelpunt der belangstelling. Wie is
eigenlijk deze Gandhi? Wat is vooral de
geestelijke achtergrond van zijn optre
den? Wat is zijn religieuze instelling?
Ziehier de vragen, die telkens bij ons op
komen als we de „Mahatma” trachten
te begrijpen.
Over geen man zijn de meningen n.l.
zo verdeeld. Is hij een sluw politicus, een
fanaticus of werkelijk, wat de naam „Ma
hatma” aanduidt: een grote geest? Is
het waar, dat men in Engeland het uur
vervloekt, waarin hij geboren werd of
zouden mensen, die hem persoonlijk ken
nen, gelijk hebben als zij zeggen, dat
hij de grootste mens is van onze dagen?
Hoe men Gandhi ook bezien wil, altijd is
hij een figuur, die de aandacht trekt. En
zeker is het ook, dat Engeland nooit met
iemand zoveel last heeft gehad als met
hem. Het hielp niet, dat men hem on
schadelijk probeerde te maken en op
sloot; door de gevangenismuren heen
werkte zijn geest naar buiten door.
Dat hij een man is van zo’n geweldige
betekennis, wordt hieruit verklaard, dat
hij de verpersoonlijking is van de geest
in Indië.
Als jongeman gaf hij geen reden tot
grote verwachtingen, hij was terugge
trokken en had blijkbaar geen sprekers-
gave. Nadat hij In de rechten had gestu
deerd, verloor hij de eerste zaak, waar
voor hij pleitte. Schijnbaar deugde hij
nergens voor.
Eén toeval heeft zijn leven in andere ba
nen geleid. Als rechtsgeleerde kreeg hij
een zaak van een Indische familie te be
handelen in Zuid-Afrika, die echter bij
zijn aankomst aldaar reeds afgewikkeld
bleek te zijn. Maar in Zuid-Afrika wer
den hem de ogen geopend voor de ver
drukking, waarin honderdduizenden van
zijn landslieden leefden. Daar was hij
getuige van de vreselijke rassenhaat, die
in dat werelddeel heerste. Negers en an
dere kleurlingen waren volkomen rechte
loos, hij zelf werd bespuwd, gescholden,
uit de trein gezet. In Zuld-Afrlka heeft
Gandhl het blanke ras van zijn aller
slechtste kant leren kennen.
Toen wierp hij zich op als pleitbezor
ger van hen, die nergens enig recht kon
den laten gelden, en wendde zich tot de
Engelse gouverneur, die hem niet ont
vangen wilde. Gandhl ging vasten, zette
zich neer voor de deur van de kamer Van
de gouverneur en verklaarde, dat hij
daanzou blljve tot zijn dood, tenzij men
hem toellet. Hij heeft gehoor gekregen
en de belangen van zijn landslieden zo
vurig bepleit, dat zij door de Engelse
regering in betere rechtspositie werden
gesteld. In het begin van de eerste we
reldoorlog stond Gandhl geheel aan de
zijde van de Engelse natie en wekte zelfs
op tot vrijwillige dienstneming in het le
ger. Van het Engelse volk Is hij altijd
een grote vriend geweest, omdat hij In
die natie de hoogste menselijke deugden
heeft leren waarderen.
Wat Is Gandhl In godsdienstig opzicht?
Sommigen zeggen: de beste Christen, die
ooit op aarde heeft geleefd, er zijn er
zelfs, die In hem de reïncarnatie ^an
Jezuk Christus hebben willen zien.
Het antwoord op deze vraag moet zijn:
Gandhl Is altijd een Hindoe gebleven.
Als zodanig erkent hij de kastenindeling
(het scherp gescheiden leven van ver
schillende standen) als een goddelijke
Instelling. Alleen komt hij ertegen op,
dat de eene kaste de andere zou ver
achten en onderdrukken. Volgens hem
staat iedere kaste gelijk tegenover God.
Deze opvatting is evenwel niet die van
een Hindoe, maar de christelijke. Ook
tegen de aanbidding van afgoden, b.v. in
de gedaante van een koe, verzet hij zich
niet. Hoe zou men zich ooit een voor
stelling van God kunnen maken, zegt hij,
als men geen concreet voorwerp voor
ogen heeft, waarin God als het ware ge
ïncarneerd is? Ook deze opvatting wijkt
af van die in het Hindoeisme. De eigen
lijke Hindoe gelooft, dat het afgodsbeeld
werkelijk horen, zien en helpen kan.
Toch is Gandhi meer dan Hindoe. Zou
er iemand zijn, die zo hartstochtelijk
haar de waarheid heeft gezocht? Gandhi
heeft de Bijbel, biddend om licht en lei
ding, meer bestudeerd dan de meeste
Christenen. In Zuid-Afrika heeft hij nooit
een godsdienstoefening overgeslagen;
soms was hij, naar hij zegt, de enige,
die dan niet sliep. Tot in de kleine sec-
ten toe heeft hij het gezocht, hij heeft ge
streefd naar gebedsgemeenschap met
allerlei Christenen, totdat hij ontdekte dat
Uitgave van
Het voor en tegen.
In de eerste wereldoorlog had die po
litiek succes wat Nederland betrof; het
bleef buiten de oorlog, in de tweede
hebben we er het nadeel van ondervon
den, omdat we door het ontbreken van
samenwerking met Engeland en Frank
rijk, niet tijdig van deze landen hulp
ontvingen bij de Duitse inval; we laten
nu daar of tijdige hulp van enige be
tekenis voor ons land en voor het ver
loop van de gehele campagne zou zijn
geweest. Maar wel hebben de gebeur
tenissen van 1940 ons geleerd, dat
weerstand bieden aan een veel sterker
vijand voor kleine landen practisch on
mogelijk is, tenzij zij zijn ingeschakeld
in een blok, dat zijn militaire maatre
gelen reeds lang te voren gemeenschap
pelijk heeft voorbereid.
en Zuidwest Friesland
in Europa om de Marshall-hulp beter
tot haar recht te doen komen. De plan
nen hebben ook de goedkeuring van de
overgrote meerderheid van het Engelse
volk de Engelse communisten den
ken er natuurlijk anders over De
Benelux-landen zullen wat meer tijd
nodig hebben om zich een oordeel te
vormen, want wat er nu gaat gebeuren
t politiek van
deze landen
zich angstvallig onthielden van het slui
ten van politie!
neutraal.
Rusland
schijnt thans bijv, al de Neisse linie in
Duitsland te versterken, terwijl in het
Westen nog de eerste stap op weg naar
een gemeenschappelijke verdediging
moet gezet. De Westelijke landen laten
zich nu eenmaal niet zo maar gelijk
schakelen. Het blijkt al weer uit de
devaluatiemaatregelen in Frankrijk.
Men heeft daar de frank met 80 pet. in
waarde doen dalen, daarbij deze waar
de aanpassend aan de werkelijke toe
stand. Een dollar wordt nu officieel 214
frank waard (tot nog toe'119)j een
pond 864 (480)^Engeland was het wel
eens met deze devaluatie maar niet met
de methode, welke nogal ingewikkeld
is, maar welke beoogt niet alleen de
Franse export op te voeren maar ook de
Fransen die goud en dollars hebben op
gepot aan te moedigen deze voor fran
ken te verkopen, door de schepping van
een z.g. vrije markt voor dollars. Het is
mogelijk dat dit laatste voor het pond
en andere Europese munteenheden ge
varen meebrengt. De Engelsen, met wie
de Fransen hebben overlegd, hebben
deze maatregel afgekeurd, om deze mo
gelijke gevolgen. Maar de Franse re
dering heeft haar plan toch doorge
voerd’, omdat zij het in de huidige be
narde toestand nodig achtte.
Betreurenswaardig.
Afgezien van het succes, dat twijfel
achtig is, omdat de stabiliteit van de
munt afhangt van het vertrouwen dat
men in de politieke stabiliteit van een
land heeft, welke in Frankrijk nog niet
verzekerd kan geacht, is dit verschil
zijn van zijn medemensen.
Als revolutionnair is Gandhl een der
grootste en sterkste figuren van onze tijd,
wiens Invloed op het wereldgebeuren
ontzaglijk Is. Ver reikt hij uit boven re-
volutlonnalren van leder ander type, die
zich met moord en doodslag willen hand
haven.
Gandhl is een „ahlmsa”, een geweld
loze, Iemand die In volkomen vertrouwen
op God aan Hem de wraak wil overla
ten, die alle lijden wil aanvaarden, voor
wie geen bitterheid jegens vijanden mag
bestaan, en die In Jezus Christus de
hoogste vorm van „ahlmsa” ziet, ooit
aan de mensheid geopenbaard. En deze
houding van ahlmsa Is bij hem niet al
leen negatief, maar ook positief: zl] cul
mineert In een oneindige liefde voor al
wat leeft. i dat een wereldleger van Mohammedanen
Het spreekt vanzelf, dat de toepassing alles onder de voet loopt. Want het Mo-
van deze geesteshouding Gandhl In een hammedanisme Is een wereldmacht,
geweldige botsing heeft gebracht met waarvan wij, Westerlingen, genn goed
alles en met allen, ook met hen, die zich besef hebben.
wijkt volkomen af van hun
voor de oorlog, toen al i
S'
eke verdragen. Zij bleven
f
Bolswards Nieuwsblad
ie-
21-
en
ti-
iet
II?
