boven
N
1
f
Schiermonnikoog
Donkere
Wolken
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
IM
Nieuw Feuilleton
No. 27
44e J’^rgang
Streekblad voor West* en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa, A, J. OSINGA -
B o 1 s vv a r d
stel
<en
948
de J.
en
elde
vare
var
fan Gysbert Japiks
t te
bil
►ten.
im-
'one
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij vooruitbetellng
Advertentieprijs10 cent per m.m.
Giro 87926
1N,
'ene
ver-
K«»i
de
alle
r de
J
Uli
„Fanjauns Fryske film yn ne sael
fan van der Werft It werdt In
meuljen jaune en der is alk In
gujen sprakker. Tagongspriis In
geaune, schuelbern twa kwartjes.
Ojin ien mot thuusblieuwel”
In dit nummer wordt een begin ge
maakt met onze nieuwe feuilleton:
DE DORPSDOKTER
EN ZIJN PLEEGZOON.
Dit verhaal vertelt ons een spannen
de geschiedenis uit het Friese volks
leven, die ongetwijfeld evenveel zal
boeien als STILLE BOUKE. Dit
laatste Friese verhaal is inmiddels in
boekvorm uitgekomen. Heeft U het
reeds besteld? REDACTIE.
De spoed, door de Ver. Staten betracht bij
het tot stand brengen van het Marshall-plan
dat we nu in het vervolg maar het Euro
pees herstelprogramma zullen noemen
verdient niet alleen de dank van Europa,
maar ook een beantwoording met evengrote
Toen wij j.l. Zaterdag, gewapend met
dekens en al de reis naar Schiermonnik
oog, terecht wel eens het stiefkind onder
de Friese eilanden genoemd, aanvaard
den, waren er in de bus fluisterende
stemmen, die maar niet konden begrij
pen hoe iemand het in zijn hoofd kon
halen met dit weer reeds te gaan kam
peren. En toch, wat viel er op deze dag
toen de harde wind weliswaar zo nu en
dan bijna aanwakkerde tot storm, veel te
genieten.
Onderweg reeds, als men het maar wou
zienl De simpele reis vanaf het Markt
plein te Bolsward tot het Dorpshuis te
Schiermonnikoog, bood in enkele uren
immers zoveel aspecten van „êldfaers
erf”, dat dit het .reizen alleen al tot een
ware vreugde maakte. Tot aan Leeu
warden de groene deken van de ontwa
kende weilanden, dat levende „wünder-
skilderij” om een uitdrukking van Gys
bert Japiks te gebruiken. Want is het
niet een wonderschilderij, het eerste jon
ge leven zich weer te zien ontplooien?
Maar ook de Tryn- en Dokkumerwouden
boeiden het oog en niet minder het
oude Dokkum en de drukke bedrijvig
heid op die grote lap bouwlanden, die
samen gevormd wordt door de Dongera.
delen. De reis over de Wadden was een
sensatie op zich zelf. Niet alleen omdat
de boot als een groot hobbelpaard over
de golven tuimelde en kleren en bagage
soms bedreigd werden door stortzeeën,
maar op de boot waren het enkele
schoolkinderen die in hun ellander-dia-
lect op het rhythme van golfslag en wind
spontaan hun volksliedjes zingend, onze
grootste aandacht hadden. Immers meer
dan om natuurschoon en strandleven
was het ons ditmaal te doen om „Land
und. Leute” van het eiland der schiere
monniken. Het was bar koud op de pier
en dankbaar waren wij, dat het busje
ons voor vijf Stuivers naar het dorp
wilde brengen. Die „wij” n.l. het gezel
schap dat een speciaal week-end zou
gaan wijden aan de donkere wolken, die
Professor Fridsma,
die reeds weer onderweg is naar Amerika,
en waarschijnlijk al weer thuis zit, als dit
geplaatst wordt, heeft zich vanuit hier In
een radlö-toespraak gericht tot de Amerika
nen, welke toespraak door bemiddeling van
de Wereldomroep door verschillende Ameri
kaanse stations is uitgezonden. Ook is die
toespraak uitgezonden in de staat Michigan,
waar professor B. Fridsma hoogleraar is aan
het Calvln-College te Grand Rapids.
Friesland, zo begon hij, is niet alleen de
provincie Friesland in Nederland, doch om
vat ook Oost- en Noord-Friesland in Duits
land en de Friese eilanden. Dit was alleen
ter oriëntatie, daar hij zich verder beperkte
tot wat ook wij Friesland noemen.
Hij wees op de verwantschap tussen Frie
zen en Anglo-Saksen. Op de betrekkingen
die er steeds hebben bestaan tussen de Ver
enigde Staten en Friesland, wat ook duide
lijk bleek uit de erkenning van de onafhan
kelijkheid der Amerikaanse koloniën in 1782
waarmede de Friezen de eersten waren wel
ke die onafhankelijkheid erkenden.
De Friezen zijn zeer gehecht aan het land
waar zich hun voorouders voor meer dan 20
eeuwen vestigden en zijn zeer gesteld op hun
onafhankelijkheid, terwijl hun geschiedenis
evenals die van de Amerikanen getuigt van
hun grote vrijheidsliefde en hun voorkeur
voor de federale regeringsvorm. Juist nu ik
hier ben is de Friese beweging, welke de
nationale belangen van d‘e Friezen wil be
vorderen, in een nieuwe fase van ontwikke
ling getreden.
in de laatste eeuw is er veel verricht en ook
veel bereikt om de taal, welke uit het ge
hele openbare leven geweerd was en daar
door als minderwaardig was beschouwd,
haar rechtmatige plaats terug te geven. Er
is vooral de laatste 25 jaren heel wat bereikt
en nu is het zo, dat ze weer gebruikt wordt
De Palestijnse kwestie
zal in een aparte vergadering der Ver. Naties
behandeld worden. De Ingediende Engelse
staatsbegroting voorziet in iets lagere belas
ting voor de minvermogenden, doch zwaar
dere heffiflgen van grotere vermogens
luxe artikelen als tabak en dranken,
Vijflandenverdrag,
iwanneer zij worden aangevallen. Met het
'verdrag tot onderlinge bijstand der Ameri
kaanse landen dat thans ie Bogota behan
deld wordt, vlot het niet erg, door Argentijnse
onwil,
Helaas waren er door verschillende oor
zaken wèl mensen die thuisbleven en
was het zaaltje niet geheel gevuld. Dit
was jammer, want de thuisblijvers mis
ten een goede avond. Na het op dit soort
avonden welhaast traditioneel geworden
„Frysk Folksliet” en „Suker Jantjen”
hield de heer Schippers van Drachten
een gloedvol betoog over „It eigene
foarop, binammen yn de skoalle”.
De eilanders, die deze Friese rede goed
konden volgen, werd het met alle nadruk
op het hart gebonden „noed to stean
foar de Uel fan de Litje Pöle”. Want wij
Het Marshall-plan is wet en geeft morele verplich
tingen. Franco Spanje doet niet mee. De
communistische ultbreldlngsbegeerte moet te
gengegaan. De Russen schoten een Engels
vliegtuig neer, maar betuigden spijt. Wordt het
„volksdemocratlsche Polen” spoedig officieel com
munistisch? De Italiaanse verkiezingen naderen.
Finland al vaster in de Russische greep.
huls Ingerichte voormalige verblijfplaats
van de eigenaar van het eiland, n.l. de
Duitse graaf Bernstorff, was geheel in
sfeer.
We kwamen helaas tot de ontdekking,
dat wegens het met de Paasdagen uit
vallen van een nummer van het (gesten
cilde) plaatselijk blaadje „De Dorps
bode”, er aan ons plan des avonds een
vergadering met de bewoners van het
eiland te houden, te weinig bekendheid
was gegeven. Dus ging de omroeper
nog eens extra rond en probeerde hij
telkens boven de harde wind uit te roe
pen:
of Italië tot Westelijk of Oostelijk blok gaat
behoren. Mochten de communisten voor of
tijdens de verkiezingen op onwettige wijze
trachten de macht in handen te krijgen, dan
verwacht men algemeen een ingrijpen der
Ver. Staten.
Maar wat gaat er gebeuren, als de commu
nisten langs wettige weg, dus met een re
gelmatig verkregen stembusuitslag, eens aan
de macht komen, wat gelijk zou staan met
een Russische doorbraak naar de Middel
landse Zee, waarvan Washington Moskou
thans zo zorgvuldig afsluit?
Het Finse parlement
moet de bepalingen inzake het verdrag tot
wederzijdse militaire bijstand nog goedkeu
ren. Ze schijnen, dank zij Finse tegenstand,
niet zo scherp als de Russen aanvankelijk
wilden, doch al met al raakt Finland toch
sterker in de Russische greep. Te Washing
ton heeft de Belgische minister Spaak de
besprekingen ingeleid over de mogelijkheid,
dat de Ver. Staten in enigerlei vorm een
belofte tot militaire bijstand geven aan de
naties van het
weer naar Rome gegaan, het is mogelijk, dat
via Vaticaan en Washington in Spanje,
nu de hoop van Franco dat zijn land opge
nomen zou worden in het Europese herstel
programma de bodem is ingeslagen, toch
hervormingen tot stand zullen komen, in de
mocratische richting. We schreven hiervoor
dat thans alle hens aan dek worden geroe
pen om de
communistische uitbrekiingsbegeerte
in te dammen Zo geleidelijk ontdekt men
waar de grenzen liggen, welke de grote
Westelijke geallieerden niet door de Russi
sche drang willen zien overschreden. Een
dezer punten schijnt te zijn Berlijn, waar
Russen, Amerikanen, Engelsen en Fransen
elk hun bezettingszóne hebben. Met hun ver
keer naar het Westen moeten de laatste drie
echter door een> strook der Russische bezet-
tingszöne en zoals bekend hebben de Russen
vorige week vrij plotseling hun controle op
het verkeer door die strook zeer verscherpt
en eisten zij die ook op alles, wat al een
doorlaatbewijs van de Westelijke geallieer
den had. Dezen hebben daartegen scherp
geprotesteerd en alle verkeer over de grond
stopgezet om alleen van vliegtuigen gebruik
te( maken. Ook dat verkeer hebben de Rus
sen toen trachten te verstoren door Russi
sche jagers manoeuvres in het vlieggebied
te doen houden. Een ernstig vliegongeluk is
daarvan het gevolg geweest; een Brits pas
sagiersvliegtuig, bij het dalen door een Rus
sische jager gehinderd, is evenals deze jager
zelf neergestort, waarbij 15 personen het le
ven lieten. Onmiddellijk gaven de
Westelijke geallieerden
toen bevel hun vliegtuigen door jagers te
doen vergezellen, doch ze trokken dat ter
stond weer in, want blijkbaar waren de
Russen zelf ook wat geschrokken. De Rus
sische opperbevelhebber, maarschalk Soko
lovsky gaf, op het Britse protest, de verze
kering, dat zo iets niet meer zou gebeuren.
Al vóór de ramp waren de Russen al wat
soepeler in hun contröle geworden en alles
wat er zich afspeelde, wijst er op dat de
Russen eigenlijk ook aan het verkennen zijn
hoever ze kunnen gaan en waar hun mede-
geallieerden de grens hunner lankmoedig
heid trekken.
De bedoeling der Russen is stellig geweest
de andere geallieerden uit Berlijn weg te
plagen. Dat zou hun heel wat waard zijn
omdat thans via Berlijn, in het centrum van
de Russische bezettingszóne dus, de demo
cratische partijen uit West-Duitsland nog al-
tijd hun stem kunnen laten horen en daar
mee de Russische propaganda voor een
„volksdemocratisch” Duitsland dat in de
Oost-Europese legkaart zo aardig zou aan
sluiten bij
een „volksdemocratisch” Polen
want ook daar nadert het ogenblik, dat al
leen de communisten er de lakens zullen
uitdelen ondergraven. Voor het ogenblik
hebben de Russen hun plannen moeten op
geven, zij zijn weer wat soepeler, zoals ze
ook wat toegevender geworden zijn in het
overleg over het Oostenrijkse vredesverdrag,
maar we zullen ons wel niet vergissen als
we veronderstellen, dat het maar tijdelijk
is. Wellicht houdt dat ook verband met de
nadering van de datum der
Italiaanse verkiezingen
18 April. Een al te scherpe Russische
houding, welke oorlogsgevaren oproept, zou
een gedeelte van de communistische aanhang
in Italië kopschuw kunnen maken en het
doen stemmen op andere partijen. Overigens
in de gemeenteraden en zelfs in de Staten
van Friesland. Ook bij het gewoon lager
en bij het uitgebreid lager onderwijs heeft
het Fries nu één, zij het nog zeer beschei
den, plaatsje gekregen. Aan de grote drie
Nederlandse unlverslteiten zijn er echter ook
leerstoelen voor de Friese taal en letterkun
de. Echter is de taal van het openbare leven
van krant, radio en preekstoel, nog sterk
overwegend Hollands.
Door het regeringssysteem, dat in Nederland
zeer gecentraliseerd is, hebben de Friezen
weinig in te brengen in hun eigen aangele
genheden. Hun burgemeesters worden vanuit
Den Haag benoemd en worden niet door hen
zelf gekozen, evenmin de Commissaris der
Koningin. De Friezen kunnen verder geen
eigen belasting heffen en die ook niet voor
eigen doeleinden aanwenden. De Amerikaan
gewend aan de rechten van de samenstel
lende delen van de staat en aan het federale
systeem komen deze dingen nog al zonder
ling voor. De Friezen beginnen dan ook zich
tegen deze centralisatie te verzetten, waar
bij zij er op wijzen, dat de tegenwoordige
situatie in strijd is met de Friese en Neder
landse traditie en het resultaat is van het
Napoleontische tijdperk. Zij hebben aan ook
een beweging tot zelfbestuur opgericht,
waarbij culturele autonomie als een onver
vreemdbaar recht wordt beschouwd, terwijl
de nieuwe organisatie aandringt op een ge
decentraliseerde regeringsvorm naar het
voorbeeld van het federalisme in Zwitserland
en de Verenigde Staten.
De eisen zijn voor onze Amerikaanse be
grippen zo bescheiden en voor de hand lig
gend, dat professor Fridsma zich niet kan
voorstellen dat Nederland met zijn zuiver
democratische begrippen, ze in de loop van
de tijd niet zou accepteren.
Overigens was er de vorige week op cul
tureel gebied nogal iets te doen in Friesland.
Rusland
het communisme dus, dat zich daardoor een
zo sterke positie verwierf, dat men nu alle
hens aan dek moet roepen om het te weer
staan. De aanvaarding van samenwerking
met het fascisme zou er toe kunnen leiden,
dat men dan weer dat gevaar in Europa op
riep. Dat alles betekent overigens niet, dat
Spanje van Amerikaanse hulp verstoken zal
blijven, de bekende vertegenwoordiger van
de Ver. Staten bij de Paus, Myron Taylor,
is dezer dagen te Madrid geweest en daarna
van staatsschuld of andere doeleinden, waar
door ook deze kapitalen bijdragen tot de
gezondmaking van de economische en fi
nanciële Verhoudingen in de geholpen lan
den. Dat alles zal natuurlijk in overleg met
de Ver. Staten moeten gebeuren.
Dat de Europese regeringen inzien dat hier
herstelprogramma te doen slagen in zijn wer- spoed betracht dient, blijkt uit het feit, dat
een commissie voor economische samenwer
king der 1Ö naties reeds Maandag a.s. te
Parijs zal bijeenkomen om de door een werk-
commissie voorbereide plannen te bespre
ken. We schrijven hier zestien naties, het
waren er, als het Amerikaanse Huls van Af
gevaardigden zijn zin had gekregen, zeven
tien geworden omdat dit Huis ook
Franco Spanje
in een steun had willen opnemen. Onder druk
van president Truman, Marshall en de Am.
senaat heeft men ten slotte daarvan afgezien.
Steun aan Franco Spanje en gedwongen
economische samenwerking met dat J£nd
zou bij velen in de democratische landen een
pijnlijke indruk hebben gemaakt, het Franco
regime weer vaster in het zadel hebben ge
zet en ook fascistische bewegingen in an
dere landen, als daar zijn in Italië, Frankrijk
en Griekenland hebben aangemoedigd, Tru
man en de zijnen weten welk een prijs soms
bjetaald moet worden voor samenwerking
met een dictatoriaal stelsel.
Noodgedwongen hebben de democratische
landen in de oorlog moeten samenwerken
met
Hwerta Ijocht fan kearse en brillen.
As in üle net sjen wol,
En sa blyn bliuwt as in mol?
Tsjang Kai Sjek.
heeft ten slotte laten weten dat hij zich niet
weer beschikbaar wenst te stellen. Wel zal
hij waarschijnlijk de functie van minister-pre
sident willen aanvaarden. De reden van dit
besluit moet gezocht worden in het feit, dat
de communistische legers thans grote ge
deelten van China hebben bezet. Tsjang Kal
-oSjek schijnt de verantwoordelijkheid voor
is de gehele wereld in spanning over de uit- deze onbevredigende gang van zaken niet
slag dezer verkiezingen, welke beslissen zal langer te willen dragen.
kwamen zeer speciaal niet naar het
eiland om propaganda te maken voor
„de Fryske tael” als zodanig, maar om
de helpende hand te bieden en de mid
delen te wijzen tot het in stand houden
van het karakteristieke en helaas zo on
bekende eigen dialect.
Het dialect van Schiermonnikoog is zeer
merkwaardig. Zowel wat betreft woor
denschat als zinsbouw, is ’t te beschou
wen als een zijtak van het Fries, dat zich
hier zelfstandig ontwikkelde. In sommi
ge opzichten doet het denken aan het
Hielpers. De eilander taal is nog in le
vend gebruik bij het grootste gedeelte
der bewoners (samen slechts 700 in ge
tal). Het zou echter een cultureel verlies
zijn als deze streektaal verlorenn ging.
Toch dreigt dit te gebeuren, wat niet te
verwonderen valt, als we ons indenken,
dat de eilandbewoners jaarlijks vele
vreemdelingen krijgen te verwerken.
Verleden jaar bedroeg dit aantal zelfs
30.000. Ook wordt de eigen taal tot op
heden niet onderwezen, noch op de la
gere school, noch in cursusverband. Hoe
wel de geschreven literatuur niet groot
is en tot op heden voor het geven van
onderwijs een geschikt leesboek ont
breekt (er wordt trouwens aan gewerkt)
bezit het eiland, gezien het kleine taal
gebied, een rijke schat aan liederen, kin
derrijmpjes en volksverhalen. Ook heeft
Schiermonnikoog zijn eigen folklore. Wil
men dit geheel eigene doen behouden en
het gevaar van „asphalt-cultuur" afwen
den, dan dient allereerst de eigen taal
onderwezen en moeten de eilanders zich
bewust worden van hun cultureel bezit.
Het doel van de door ons met de eilan
ders belegde avond was dan ook hieraan
mede te werken. Zo werden bijv, onder
leiding van de heer Schippers eilander
liedjes Ingestudeerd. De film was slechts
toegift.
Maar er hangen meer donkere wolken
boven het eiland. Het verlies van de Zee.
vaartschool betekent economisch mis
te toffe é&T opzicht"bóven dit I 8chlen de genadeslag. De varenslieden
eiland hingen en door ons komen wil
den getuigen van onze solidariteit met
de eilandbewoners en hun problemen
wilden bestuderen, die „wij" waren in
middels aangegroeid, zodat behalve
Leeuwarden, Dokkum, Oosterend, Hul-
zum en Bolsward ook Drachten verte
genwoordigd was en wel door de per
soon van de heer H. K. Schippers, die
onlangs hier ter stede zijn Haltze Hol-
werda-avond gaf.
van Schiermonnikoog waren altijd zeer
gewild. Nu de opleiding van de eilanders
elders moet geschieden, zullen vele jon
ge mensen een andere werkkring zoeken
en het eiland verlaten. De pas geopende
uloschool vergoedt wel iets, maar weegt
niet op tegen de zo geheel bij het eiland
passende vakschool. Tenslotte wordt er
veel gesproken over de mogelijkheid,
dat Schiermonnikoog voor een groot ge
deelte militair oefenterrein zal worden
voor zwaar geschut. Op „onze avond”
werd hiertegen door een eilander in de
vorm van een zelfgemaakt gedicht te
recht geprotesteerd.
Slechts enkele dagen waren we op
Schiermonnikoog, een week-end vliegt
daar immers om. En toch roept deze
naam thans andere voorstellingen bij ons
op dan voorheen. We zullen ze niet ver
geten, die stoere zeevaarders, die geheel
de wereld afzwierven tot ze weer huistoe
gingen om op het eiland hun levens
avond te slijten en we zijn dankbaar
dat wij met deze Friese schippers per
soonlijk hebben kennis gemaakt.
We zullen ze niet vergeten, die zingende
meisjes, die enthousiaste jonge mensen,
die wel iets voor hun taal willen doen,
maar onmachtig zijn, die prachtfiguren,
die met ons zo volkomen genoten van
de lezing, die de heer Schippeió ’s Zon
dagsavonds gaf over De Sünde fan
Haitze Holwerda en die verklaarden nog
noodt zo’n mooie avond te hebben mee
gemaakt, al die eilanders, die soms zulk
een intense belangstelling hadden voor
het Friesland aan de vaste wal, maar
ook voor de Noord Friese eilanden en
voor wie het voelen van de famlllebana
met de bewoners van de Halligen en
Helgoland levende werkelijkheid Is.
Schiermonnikoog is een stukje Friesland,
niet alleen getuige het Friese vee, dat in
de zanderige polder weidt, niet alleen
getuige de kievitseieren die op onze tafel
prijkten, maar van sfeer en karakter, van
taal en volkstype.
Schiermonnikoog worstelt met dezelfde
problemen, waarmee Friesland worstelt:
cultuurbedrelging, gebrek aan goede op.
leiding, centralisatlezucht, het wegtrek
ken van jonge mensen naar elders.
Maar het eiland Is zo klein en de geva
ren zijn zo groot. Friesland, sta dit stief
kind bijl
Eiland, zowel als dorp kwamen ons bij
eerste kennismaking minder romantisch
voor dan wij ons misschien hadden voor
gesteld.
Van het tere jonge groen, dat bij ons
thuis reeds de bomen en struiken sierde,
was nog niets te bespeuren,
Veel „eigens” merkten we niet op. Alles
was dood-nuchter tot daar aan het
Noorderstrand de duinen voor ons op
rezen en ons oog viel op al die karakte
ristieke woningen met het jaartal 1757
of 1758, gebouwd dus na de grote over
stroming, die het eiland omstreeks het
midden der 18e eeuw heeft geteisterd.
Trouwens ook ons verblijf, de als Dorps- apoed van die zijde. Want om het Europese
hulR Intjprlrhtp vnnrmnlltrp uprhlllfninnfR herstelprogramma te doen Blagen in zijn wer
kelijke betekenis moeten nu de Europese
landen snel plannen opstellen.
Eigenlijk te het plan Marshall een overbrug-
glngssteun en de aard daarvan legt elk ge
holpen land afzonderlijk zowel als alle be
trokken landen samen verplichtingen op, Elk
land afzonderlijk moet zijn productiemidde
len zodanig herstellen en in overeenstem
ming met de nieuwste technische ervarin
gen brengen waarom de Amerikanen dan
ook in de eerste plaats grondstoffen en ma
chines zenden dat zijn productie belang
rijk stijgt. Alle landen te samen hebben voor
zodanige economische samenwerking te zor
gen, dat de producten van deze landen on
derling zoveel mogelijk kunnen worden ge
ruild. Op die wijze zal het herstelprogram
ma het grootste nut afwerpen en zal, als
over enige jaren die hulp gestaakt wordt,
Europa weer op de been geholpen zijn. Het
wordt echter een harde dobber om dat in
betrekkelijkl korte tijd te bereiken.
Minister Lieftinck
heeft daar Maandagavond in zijn radiorede
ook al op gewezen. Betogend dat het her
stelprogramma als prikkel voor Europa tot
eigen inspanning is bedoeld en niet als zit
kussen, zeide hij, „dat wij een harde strijd
voor ons hebben, doch geen wanhopige.”
Door het herstelprogramma wordt ook gro
ter schuld op de betrokken landen geladen,
al wordt een deel der Amerikaanse hulp gra
tis vestrekt. D.w.z, gratis aan de betrokken
regeringen. Deze stellen de cadeau gekre
gen goederen natuurlijk niet gratis ter be
schikking van hun onderdanen, doch laten
ze door hen betalen. De regeringen krijgen
daardoor grote sommen ter beschikking,
welke ze kunnen aanwenden voor aflossing
Vrijdag 9 April 1948
Bolswards Nieuwsblad
18
TSJANG KAI SJEK
O
f
3
i
1