tovenaars
I
ilfl
f
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
Bij de
van Zuid-Limburg
>a
d
00000000000000
No. 29
44e J'tgang
Vrijdag 16 April 1948
1)
Streekblad voor West* en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA
- Bolsward
(Slot)
20
China
De Italiaanse eerste minister
«DJ
.vard
IÜ
i de
Katholieke Kerk
stuur
"A
at
fan Gysbert Japiks
Italië staat voor de keuze. Een kwestie van
loven en bieden. Dreiging van Zuid-Slavië.
Kansen op spoedige oorlog gering? Vorming
van een West-Duitse staat is els, De pionnen-
rol van Azië en Zuid-Amerika. Palestina is nog
steeds het grote zorgenkind.
vond
tsem
i re
leun
haar zeer grote Invloed achter de chr. dem,
partij heefj gesteld, deze partij wel weer de
overhand zal krijgen, vooral door de stem
men der vrouwen. Misschien Is men zelfs
geruster op de uitslag der verkiezingen zelf,
dan op wat nog daarvoor of daarna zal ge
schieden. Enerzijds is er de mogelijkheid,
dat Rusland te elfder ure nog een poging
zal doen de verkiezingsuitslag te beïnvloe
den, door één of ander gebaar, de Weste
lijke geallieerden kwamen met het aanbod
inzake Triëst, de mogelijkheid bestaat, dat
Rusland de Italianen kwijtschelding van de
Italiaanse oorlogsschuld aan de Russen groot
100 millioen dollar, zal aanbieden.
Minder onschuldig zou het zijn als de be
richten, dat
theorie op de volken van het Westelijk Euro
pese vasteland, die dan niet zouden worden
Abonnementsprijs i
1.2Ö per kwartaal bij rooruitbetrllng
Advertentieprijs i 10 cent per m.m.
Giro 87926
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie i
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Heart de wr&ld de rjemme, o sotl
En de dreage molke oan God?
God de struik, de wrald de blomme?
Jonge tsjierl, dat kin net konune.
Tsjierl kerel.
>lt
jn
ERS,
?ED.
TER
luis-
n.
:n
ë-
:n
tn
id
ie
;n
r-
11-
!0
e-
De verkiezingen in Italië staan nu vlak voor
de deur. Zondag gaat men er ter stembus.
En het gaat ditmaal niet om een beslissing,
welke Italië alleen betreft, maar geheel Euro
pa, ja, heel de wereld. Immers de uitslag de
zer verkiezingen zal bepalen aan welke zijde
het grote land aan de Middellandse Zee zich
zal scharen, aan die der West-Europese de
mocratieën of aan de Russische, communis
tische zijde. Thans vormen de chr. demo
craten er de grootste partij met ook het
grootst aantal zetels in het parlement. Daar
na komen socialisten en communisten, van
de eerste heeft een deel zich afgescheiden,
omdat het de samenwerking van de socia
listen en communisten niet juist achtte. De
verkiezingen zullen moeten uitmaken In wel
ke mate het kiezerscorps achter dit rechtse
deel der socialisten staat. Naast deze par
tijen zijn er een aantal kleinere, waaronder
ook fascistische en nationalistische,
In het algemeen wordt de keuze de Italianen
erg moeilijk gemaakt, doordat allerlei kwes
ties een verwarrende invloed uitoefenen. On
getwijfeld zijn de verlokkingen van de Mars
hallhulp, welke Italië alleen verleend zal
worden, als het voor West-Europa klust,
groot, de Russische hulp bestaat slechts op
papier. Ook de belofte, dat Italië Triëst weer
zal krijgen, door de grote Westelijke gealli
eerden gegeven, wat de Russen afwijzen, als
zijnde „ondemocratisch", betekent wat.
Daartegenover staat, dat er geen tekenen
zijn, dat de Westelijke geallieerden bereid
zullen worden gevonden de Italiaanse kolo
niën weer aan Italië ter beschikking te stel
len, waarheen tal van Italiaanse arbeiders
zouden willen emigreren nu grote werkloos
heid het land teistert. Betrouwbare buiten
landse waarnemers schatten echter dat nu de
Als dat nu geen tovenarij mag heten, dan
weet ik het niet. Uit het gas, dat je niet
zien en dat je met je vingers niet voe
len kunt, komen zeer werkelijke dingen
te voorschijn als teer, kunstmest, en ja,
ook het spul waar ze kampferballen van
maken, al zullen ze die dan wel naphta-
lineballen noemen. Maar leek dit al to
verij, nog veel magischer was het Stik-
stofbindingsbddrjijf» want daar werken
ze helemaal met dingen, die je niet ziet.
Met het door de cokesfabriek geleverde
gas en met doodgewone lucht. Als je het
zo’n chemicus hoort vertellen is het
doodeenvoudig. De lucht wordt aange
zogen, vloeibaar gemaakt etc., daarna
gedistilleerd, waarbij natuurlijk gebruik
gemaakt wordt van het verschil in vluch.
tigheid van vloeibare zuurstof en vloei
bare stikstof.
„Ja, natuurlijk,’’ knik ik, maar heb er
geen flauw vermoeden van hoe je dat
klaar moet spelen.
De ingenieur zal het me wel even laten
zien. We wandelen voorbij een gebouw
zonder eind met grote ramen. Het is
werkelijk opmerkelijk hoe lang die ge
bouwen hier allemaal zijn. Enfin, achter
die vensterglazen zie je weer andere gla
zen, alleen in een heel andere vorm. Het
wemelt daar gewoonweg van kolven en
retorten en hoe vreemd gevormde glazen
buizen maar meer mogen heten. En tus
sen al dat glas zie je èen hele hoop wit
te jassen bewegen, waar waarschijnlijk
chemici in zitten, maar dat kan ik niet zo
goed zien. Toen ik later in zo’n labora
torium kwam, want dat zijn het allemaal,
bleek het mij, dat ik juist gegist had.
We gaan een gebouw binnen, waar met
druk en afkoeling gewerkt wordt. Niet
maar zo’n klein beetje druk, maar liefst
met 300 atmosfeer. Voordat we naar bin
nen gaan, vraag ik voor alle veiligheid,
of er wel eens zo’n ding springt. De in
genieur verzekert mij, dat ze het tot nu
toe niet gedaan hebben en zich vandaar
ook wel rustig zullen houden. Dus waag
ik het er maar op.
Zo van bulten is er trouwens aan die din
gen niet zo veel te zien. Je zou het ge
weldig grote, stalen cylinders kunnen
noemen, die recht overeind staan. In het
midden is een koppeling niet moeren
vastgezet. Nog nooit van mijn leven heb
ik zulke grote moeren gezien en had
zelfs het bestaan er van niet vermoed.
Een moer van zo'n 40 h 50 cm hoogte
Maar ja, ze hebben natuurlijk ook zo hei
een en ander te houden. Het leek mij
vrij moeilijk, om zo'n moer los te schroe
ven. Ze doen dat dan ook niet met de
hand met een gewone moersleutel, maar
gebruiken daar een soort van stormram
voor.
Wij gaan van de ene afdeling naar de
andere en komen In een, alweer gigan
tisch grote zaal, waar een enorm aantal
motoren met grote vliegwielen draaien.
Ple geweldige machines gaan vrijwel
geruisloos en het Is er dan ook heel rus
tig. Overal langs de wanden bevinden
zich kleine laboratoria. Die Indruk maakt
het tenminste op mij. Daar kan het be
dienend personeel nagaan aan een groot
aantal glasbuisjes, waarin verschlllende
gekleurde vloeistoffen bibberen, wat er
eigenlijk gebeurt en of het gaat zoals
het behoort te gaan, Maar wat dat enorm
aantal machines eigenlijk vermalen, daar
zie je niets van,
Dan Is er een afdeling stljfvol Ijzeren
buizen en wat er bij hoort. Zie je ook
niets bijzonders aan, hoewel daarbinnen
een temperatuur heerst van 200 graden
onder nul, Maar al die dingen zijn zo
goed geïsoleerd, dat je er niets van voelt.
Dat het echter wel waar moet zijn, zie
Ik een eindje verder op, waar een stuk
of wat buizen zijn, waar de Isolatie stuk
is. Daar zit op die buizen een laag poe
dersneeuw of poederljs, net zo dik als de
isolatie. Een wonderlijk gezicht Is dat,
net een stuk van een schip In de poolzee
waarvan alles dik onder het Ijs zit.
De Ingenieur zal me de schakelkamer
laten zien. We komen al weer In een zaal
zonder eind en daar staan ontelbare ma
chines, allemaal meer dan mans hoog en
boven elke machine een of meer electr.
meters. Elke machine blijkt een schake
laar te zijn. Ik heb In mijn leven heel
wat schakelaars gezien, maar van dit
soort had Ik toch geen voorstelling.
De Ingenieur maakt mij er op attent, dat
de vloeren van verschillende machine
hallen niet overal even hoog liggen en
dat ze uit verschillende delen bestaan,
welke los van elkaar liggen. Dat is voor
de mijnschade. Dat is wel nodig ook,
want de vloeren liggen inderdaad lang
niet allemaal In hetzelfde vlak.
Al weer een andere afdeling. Hier staan
destillatle-apparaten. Bij die tempera-
zou krijgen, maar de daarvoor opgemaakte
voordracht ligt reeds meer dan anderhalf
jaar in de bureauladen van het departement.
Nu zijn we hier het wachten op dergelijke
dingen wel gewend, maar nu moest er toch
iets gebeuren en het actie-comité ontstond,
zeer tot ongenoegen van het Westen. Het co
mité stelt zich op het standpunt, dat alle Ne
derlanders geestelijk niet over één kam ge
schoren kunnen worden en acht het van be
lang het eigene, als bron van de kracht van
een volk, zoveel mogelijk te stimuleren. Daar
toe is de radio een bij uitstek machtig mid
del, waarmede het bestaan van de R.O.N.
voldoende verantwoord is.
Wil de R.O.N. echter geheel aan het doel
beantwoorden, dan zal het noodzakelijk zijn,
dat er zeer binnenkort
beschermd tegen een Russische inval, maar
er weer van moeten worden bevrijd. Hij pleit
er voor dat Amerika de Elbe- en Rijngren
zen zal helpen verdedigen en vrij zeker wor
den in de besprekingen welke te Washing
ton gevoerd worden over de Amerikaanse
steun aan de naties, die het vijflandenpact
sloten, deze zaken aan de orde gesteld. Ver
dediging van de Elbe- en Rijngrenzen eist
intussen ook medewerking van de
West-Duitse
bevolking, dus de vorming van een West-
Duitse staat of staten, en dat men thans deze
plannen op korte termijn ter hand wil nemen
bleek vorige week uit een rede van de En
gelse opperbevelhebber in Duitsland, die o.a.
betoogde, dat men de splitsing van Duits
land voorlopig als een feit had te aanvaar
den en dus moest overgaan tot vorming van
een West-Duitse eenheid; hoewel aarzelend
schijnt ook Frankrijk met deze Engels-Ame-
rikaanse plannen accoord te gaan. Dat de
Russen onder deze omstandigheden haast
hebben de andere geallieerden uit Berlijn en
ook uit Weenen te werken, spreekt; de pla
gerij van het onderzoek der militaire treinen
enz. is weer in volle gang, maar eenstem
mig staat ook, vaak voorzichtige, Engelse
pers ditmaal achter haar regering als deze
zegt: „Voor de Russen gaan we noch uit
Berlijn, noch uit Weenen”.
In de kansen of er spoedig weer een grote
oorlog zal komen, wegen militaire deskun
digen ook de toestand in
Ook deze is niet zo, dat Rusland zijn rug
gedekt kan achten als het eens naar het
Westen zou willen optreden. Zolang de com
munisten niet In China zegevieren en zover
is het nog lang niet als het ooit zover
zou komen 1 hebben de Amerikanen gele
genheid op de Chinese vliegvelden een grote
vliegmacht samen te trekken om de Russi
sche Industrie in Siberië te belagen en dit
risico zal Moskou nooit nemen, zeggen mili
taire deskundigen, Speelt Azië In de ver
houding Amerika-Rusland een pionnenrol,
Zuid-Amerika
niet minder, We hebben nog pas de revolu-
tionnaire beweging in Colombia gehad, nog
wel tijdens de pan-Amerikaanse conferentiel
Minister Marshall, die aan die conferentie
deelnam en dus ter plaatse was, heeft kort
en goed gezegd, dat de communisten ook
in deze revolutiepoging de hand hadden en
de Colombiaanse regering heeft de betrekkin
gen met Rusland verbroken, wat Chili al eer
der had gedaan,
Nu moet men altijd wat voorzichtig zijn met
het beoordelen van Zuid-Atnerikaanse revo
luties, maar Minister Marshall heeft nu in
ieder geval een uitstekende gelegenheid ge
had zijn anti-communistisch front ook in Z.-
Amerika te propageren, De
pan-Amerlkaanse conferentie
wordt intussen In de Colombiaanse hoofd
stad voortgezet, men zit daar ook nog altijd
met de netelige kwestie der Europese bezit
tingen op het Westelijk halfrond. Curasao
heeft al te kennen gegeven er niets voor te
voelen zich bij een Z.-Amerikaanse republiek
aan te sluiten. M.en wil binnen het Neder
landse rijk blijven.
Het grootste zorgenkind van dit ogenblik Is
echter
uur
/i
sdag
de Qaspéri
heeft overigens aangekondigd strenge maat
regelen te zullen nem"n om de orde tc ver
zekeren en beschikt over een naar hut schijnt
betrouwbaar leger en betrouwbare politie,
dódr hebben de communisten geen sleutel
posities als in Tsjecho-Siowaklje en slechts
met buitenlandse hulp zouden <ij iets tegen
de regering kunnen ondernemen en toestan
den als in Griekenland bestaan, kunnen te
weegbrengen. Vele militaire deskundigen
zien eigenlijk in dergelijke guerilla's in di
verse delen der wereld de voorlopers van
een nieuwe wereldoorlog, zoals die in Spanje
aan de tweede wereldoorlog voorafging. En
men ziet In tal van bladen dan ook al weer
beschouwingen over de militaire kracht van
Rusland, zijn kansen in een wereldoorlog en
wanneer zo'n grote strijd dan wel zou kun
nen uitbreken.
Over ret algemeen acht men de kans op een
spoedige oorlog faring,
Reg. Omroep Noord.
Friesland schijnt een agressieve bevolking
te huisvesten, als we ten minste afgaan op
het groot aantal actie-comité’s dat hier is.
Eén van deze comité’s is het actie-comité
voor de Regionale Omroep Noord. Nu is een
actie, voor onze Noordelijke Omroép ook
wel nodig, want de grote omroepverenigin
gen vinden de regionale zenders eigenlijk
maar een totaal overbodige luxe. Maar het
Noorden en het Zuiden denken er anders
over en willen gaarne radio-programma’s
geven, waarin de eigenheid van deze streken
tot uiting komen. Dat dit streven gewaar
deerd wordt, is het actiecomité Noord ge
bleken uit het groot aantal sympathiebetui
gingen dat zij mocht ontvangen op haar
enige maanden geleden gedane oproep.
Niet minder dan 125 sympathie-heM"!”'’"”
kwamen binnen van allerhande organisaties.
Bij de aanslag op de zendtijd was de op
richting van het comité noodzakelijk gewor
den, omdat men hier niet, als in het Zuiden
beschikte over een adviesraad. Daardoor was
men in het Zuiden ook dadelijk in de gele
genheid te protesteren tegen de verande
ring van de zendtijd. Wel lag het in de be
doeling dat het Noorden ook een adviesraad
Zuid-Slavië
troepen aan de grenzen van Triëst samen
trekt, waarheid bevatten. Zuid-Slavië zou de
bedoeling hebben met deze troepen een gue-
rilla-oorlog in Noord-Italië te beginnen, als
de verkiezingen een sterke anti-communisti-
sche regering in Italië aan het bewind zou
den brengen. Wel schijnt de com.mun’stische
invloed in Noord-Italië af te nemen, doch hij
is er toch nog zeer sterk en zou met buiten
landse hulp grote moeilijkheden aan de re
gering te Rome kunnen veroorzaken, zoals
dat ook het geval zou zijn als de Italiaanse
communisten vóór Zondag nog stakingen
enz. uitriepen.
brei’’, welke door het binnen in de wals
circulerende koud water wordt gekoeld.
Die brei wordt verderop in droogtrom
mels gedroogd en dan zie ik het eind
product kalkammonsalpeter. Het is won
derbaarlijk. Uit het niets worden enorme
loodsen vol kunstmest gefabriceerd. Dat
dit zo een en ander is, wordt duidelijk,
als we weten, dat er per jaar ongeveer
250.000 ton meststoffen vervaardigd
worden..
Het kan ook vlug worden afgeleverd,
want het verladingsgebouw kan per uur
120 ton' meststof als los zout of in zak
ken verladen.
Er wordt hard aan gewerkt om de pro
ductie nog meer op te voeren en men
verwacht, dat die in 1949 zo groot zal
kunnen zijn, dat men kunstmeststoffen
zal kunnen exporteren, inplaats van, dat
men zoals nu nog, moet Importeren.
Ze weten daar in Limburg wel wat de
landbouw vraagt, te oordelen tenminste
naar het lesje dat ik daarin gehad heb.
Maar ze weten ook hoe ze aan die vraag
moeten voldoen.
Als ik weer in de bus zit en voorbij de
terreinen ga van Staatsmijn Maurits, de
schachtbokken zie en de koeltorens en
de wagentjes kruipende over de steen
berg, denk ik bij me zelf: „Nee, de won
deren zijn de wereld nog niet uit.”
opgeheven zouden kunnen worden. Eventueel
zou misschien ook een hulpzender te Drach
ten het genoemde euvel kunnen opheffen.
Bovendien zal het noodzakelijk zijn, dat de
programma’s van de R. O. N. worden uitge
zonden over de plaatselijke distributienetten
en over de radio-distributienetten van Z.-
Oost Friesland en Drente. Verder zal men
Hilversum moeten zien te bewegen om te
komen tot een programma-coördinatie, waar
door de R. O. N. geheel in staat zal zijn haar
taak in het Noorden te vervullen.
Al deze dingen zijn in een brief onder de
aandacht van de Minister gebracht. Tevens
zijn er brieven verzonden aan de gemeente
besturen in het Noorden, waarin gevraagd
wordt zich uit te spreken over de R. O. N.
en van welke aard de ontvangst is in de
desbetreffende gemeente.
Er is overigens wel leven in de z.g. randge-
westen, wat ook al weer is gebleken op het
„Appèl der gewesten”,
gehouden op de volkshogeschool „Allards-
oog" te Bakkeveen. Dit was eigenlijk een
voortzetting van het congres, op dezelfde
plaats gehouden in October van het vorig
jaar. Het gaat over de plaats en de taak der
gewesten in Nederland, waarvoor een zeer
grote belangstelling bestond en de opkomst
was dan ook zeer groot, al ligt Allardsoog
al afgelegen. Er heerste echter een zeer aan
gename toon en men was verwonderlijk
eensgezind. Verschillende sprekers voerden 't
woord te beginnen met prof, mr. Th, Keulc-
mans van Merkelbeek, die sprak over he on
derwerp: „Het regionalisme als sociologisch
verschijnsel”, waarbij hij er op wees, dat in
vergelijking met het buitenland, waar de
zelfde stromingen voorkomen, de symptomen
in Nederland vrijwel alle liggen in de cul
turele sfeer. Hij» ziet de taak van de gewes
ten dan ook in de cultuurvorming, waarbij
echter niet uit het oog verloren dient te
worden, dat de hogere eenheid dient te pre
valeren boven de lagere. Afscheiding der ge
westen is alleen mogelijk, Indien de situatie
ondragelijk Is geworden.
De tweede spreker was de Brabander drs.
F, Raaymakers, die, evenals de na hem ko
mende Fries P. Wybenga sprak over: „De
staatkundige facetten van het regionalisme”,
waarbij hij opmerkte, dat bescherming van
het eigene in het gewest niets te maken heeft
met eng provincialisme en dat de provincies
meer zijn dan alleen maar administratieve
onderdelen van de Staat. Hl] achtte dan ook
decentralisatie van verschillende dingen, nu
door de staat gecentraliseerd, noodzakelljk.
De heer Wybenga wilde, om de gewesten
hun juiste plaats in het Rijk te doen Innemen,
wijziging zowel van de grondwet als van de
provinciale wet. De soevereiniteit In eigen
kring dient onverzwakt gerandhaafd te wor
den en de staatsalmacht naar gezonder pro
porties teruggebracht,
Zaterdagavond spraken de ziel der reglona-
llstlsche beweging, de oud-Commlssarls der
Koningin In Groningen, mr. J. Linthorst
Homan en de heer J. Plebenga van Leeuwar
den over „Regionalisme en nationalisme en
hun consequenties", waarbij de heer Homan
er op wees, dat men bijna overal In de ge
westen wil volstaan met „regionalisme"
goeddeels binnen de huidige grondwetsbe
palingen, doch men In Friesland een gema
tigd federalisme wil, uitgezonderd dan de
extrema richting van „Fryslèn FriJ”, die een
volkomen federalisme nastreeft.
Steeds weer kwam de heer Linthorst Homan
hier op terug, bevreesd als hij was, dat deze
richting het regionalisme zal compromlteren.
De heer Plebenga wees, na een uiteenzetting
over de begrippen, stam, natie, volk en staat
op de zich zelf blijvende grondlijnen In de
20 eeuwen Friese geschiedenis. Aan de hand
hiervan kwam hij tot de conclusie, dat het
Friese volk zijn eerstgeboorterecht niet mag
prijsgeven.
In\ het samenvattend slotwoord kon de heer
Linthorst Homan constateren, dat er door dit
congres verheldering gekomen was, hoewel
er nog moeilijkheden genoeg overbleven. Het
regionalisme is echter een verschijnsel, dat
niet meer uit het Nederlandse volksq en
staatsleven is weg te denken. Nu moet het
echter nog geconcretiseerd worden. Fedde
Schurer droeg enkele bedrijven voor uit de
Nederlandse vertaling van zijn bijbels drama
Simson. De sympathieke arcritect J. Jans van
Almelo hield een causerie over: „De oude
en de nieuwe volkscultuur in de gewes
ten."
Van deze cultuur en dan speciaal van de
Friese, hebben ook genoten de
14 Z.-Afrikaanse journalisten,
die een bezoek aan Friesland brachten. Als
afstammelingen van boeren, hadden ze uit
de aard der zaak grote belangstelling voor
de stamboekrundveestapel van de heer J. N.
Wassenaar te Jelsum. Er was temeer belang
stelling voor dit vee, omdat de Zuld-Afri-
kaanse rundveestapel op peil wordt gebracht
met het Friese. Dat het vee daar ook zeer
gewaardeerd wordt en niet ten onrechte,
bleek uit een kleine toespraak van een der
journalisten, toen hij vertelde, dat het Friese
Palestina
De Joden hebben verklaard, op ifi Mei, de
dag nadt Engeland zijn mandaat heeft op
gegeven, de Joodse staat te zullen vormen.
De Arabieren dulden dat niet, men zegt zens,
dat Transjordanlë dan officieel zal Ingrijpen.
In een niet officiële oorlog gaan Intussen
Joden en Arabieren door elkaar te vermoor
den, Bij een loodse aanval op een Arabisch
dorp zijn zelfs niet minder dan 250 Arabie
ren gedood, waaronder vele vrouwen en kin
deren, De officiële Joodse Instanties hebben
hun afschuw over dit gebeuren uitgespro
ken, Heden komt de bijzondere algemene
vergadering der Ver. Naties bijeen, welke
het Palestlna-probleem nog eens zal bekij
ken. In een rapport van de Palestlne-com-
mlssle uit de V. N. wordt de houding van de
Arabieren, Engeland en de Veiligheidsraad
scherp gehekeld en aanbevolen een Inter
nationale politiemacht naar Palestina te zen
den en de deling van het land door te voe
ren,
Ruslana
Is niet gereed en de Ver, Staten zijn het
nog te ver voor met atooomwapenen. Een
punt van verdere beschouwing Is dan, waar,
als een oorlog onverhoopt toch mocht uit
breken, de slag tegen de Russen moet gesla
gen. Er zijn stemmen -- we horen ze niet
graag die beweren, dat de Russen bij de
eerste aanloop nergens te keren zijn dan
vóór de Noordzee en Atlantische Oceaan, en
dat Engeland het grote bastion van waaruit
de opdringende Russen moeten worden aan
gevallen, moet zijn,
De bekende en Invloedrijke Amerikaanse
journalist Walter Llppmann wijst echter op
de verlammende Invloed van een dergelllke
een adviesraad
geïnstalleerd moet worden, waarin de be
langrijkste culturele en sociale stromingen
vertegenwoordigd dienen te zijn.
Omdat de zender overal lang niet even ge
makkelijk kan worden beluisterd, zal er
studie gemaakt dienen te worden van het
verplaatsen van de zender van Hoogeveen
naar Drachten, waarmede de ontvang-moel-
lijkheden voor'de ongunstige luisterstreken
tuur wordt dat vloeibaar en bij dat eri
zo worden de verschillende stoffen ge-
moedelijk afgetapt. Het is maar een
weet.
Eindelijk verlaten we deze gebouwen,
waar je wel de meest uiteenlopende ma
chines ziet, maar nooit een product. Waf
eigenlijk voor mij het interessantste was,
waren de prachtig ingerichte werkplaat
sen. Hier zag je tenminste wat gebeuren.
Hele rijen van de fraaiste draaibanken,
waar een vakman op slag verliefd op zou
worden en waar zelfs een leek zich de
ogen bij uitkijkt.
Nu gaan we dan naar een fabriek, waar
werkelijk iets te zien zal zijn, waarmede
ik bedoel, dat we nu het product te zien
zullen krijgen, waar al die moeite voor
gedaan wordt, de kunstmest
Alweer machines, machines wat je ziet,
maar de koelwals is toch wel een lollig
ding om te zien. Het is een grote rote
rende wals, waarlangs een geelachtige
brei stroomt. Dit is „ammoniumnitraat-
Bolswards Nieuwsblad
DE GASPERI
z.
ee
:rdag
mee.
