u Bestrijding Provinciale Kroniek l Overzicht 1 O Buitenlands van de malaria en andere ziekten verspreidende dieren 00000000000000 00000000000000 r e c If n D I '0 i: N id q. ;n i. 44e Jaargang No. 38 Vrijdag 21 Mei 1948 Bolswards Nieuwsblad Streekblad voor West» en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A, J. OSINGA - Bol sward n 29 e in :e tuele ia Dr. J. C. M. DE JONG. Bolsward. Is 4 STALIN mee f) n r Als tegenprestatie gaat dan een evengrote groep Friese boe- fan Gysbert Japiks mid- ons De Joodse Nationale Staat geproclameerd. Egypte het Heilige land binnengetrokken. Israël deed beroep op Veiligheidsraad. De toestand een bedreiging voor de vrede. Duitsland ziet met spanning de geldsanering tegemoet. De atoomcommlssie legt haar functie neer. Con solidatie van de Benelux. Stalins voorstel van de hand gewezen. Geen devaluatie-eisen voor Nederland. devaluatie-eisen door de Ver. Staten aan de Marshall-landen te stellen, verneemt het A.N.P., dat men het in Den Haag niet waarschijnlijk acht, dat dergelijke voorwaarden ook aan Nederland zullen worden gesteld. Uit de besprekingen, welke van Nederlandse zijde met de Ameri kaanse autoriteiten zijn gevoerd, Is steeds de conclusie naar voren gekomen, dat een eventuele devaluatie in het kader van het plan-Marshall in de eerste plaats zou moeten gelden voor o.m. Frankrijk, Italië en Grie kenland. 'herschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) O, wenne ik yn ’e stêd, my tinkt ’t Is künkklear goud al hwat der blinkt Abonnementsprijs: 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs10 cent per m.m. Giro 87925 ;f :n 3. n e I. ll K 14 fl it. in :o 3. n :r r- le in e, ia t, i. n 3. e n Slot in ’t volgend nummer. kaanse voorstellen,” aldus Gromyko. Met negen stemmen tegen twee (Sowjet Unie en Oekraine) besloot de commissie een einde te maken aan haar bestaan. De Belgische minister van landsverdediging, kolonel de Fraiteur, heeft aan vertegenwoordigers van de pers enige bijzonderheden verstrekt over de mi litaire overeenkomst, die hij in Den Haag on dertekend heeft. Het accoord, aldus de minister, voorziet in de samenwerking op het gebied der in structie der beide legers hun bewapening en bevoorrading. Het betreft hier problemen die reeds na de bevrijding voor beide landen actueel waren en die geleid hebben tot een samenwerking, waarvan de huidige over eenkomst de bevestiging is. Kolonel de Fraiteur wees er in dit verband op, dat Nederland een bestelling voor zijn leger heeft geplaatst bij de fabrique d’armes de guerre in België, terwijl Belgische legervliegtuigen in Neder landse werkplaatsen worden gereviseerd en hersteld. Voor de uitvoering van het accoord worden drie commissies in het leven geroepen. De regering van de V.S. heeft officieel Sta lins voorstel tot besprekingen tussen de Sow- jet-Unie en de V.S. op basis van de open brief van Henry Wallace aan Stalin, ver worpen. Zij noemt echter de verklaring van Stalin, dat „een vredelievende regeling mogelijk en noodzakelijk is” „bemoedigend”, maar „de specifieke kwesties, in Stalins verklaring op- gesomd, zijn geen bilaterale kwesties tussen ons land en de Sowjet-Unie”. Ige- DC- i n uui-uccnica m. xyiu aijlciviviaiuiji caj grotere bevolkingsgroe- staan »n deJnevcl ig> indien hct nict b? Onze huisdieren met poeder te be strooien om hen van ongedierte te be vrijden, kan ook, mits ze zich niet lik ken, katten mogen we in geen geval met DDT, in welke vorm ook, behan delen. De geliefde slaapplaatsen van poes kunnen we door ’t strooien van een weinig DDT-poeder insectenvrij houden. Daar droog DDT niet door de huid van de mens of zijn warmbloedige huisdie ren binnendringt, is er tegen toepas sing van poeders zelfs in concen tratie van 20 pet. DDT niet het minste bezwaar te uiten. Het moet echter tot uitwendig gebruik beperkt blijven. Zou het DDT door ons of onze huisdieren in grote hoeveelheden ge nuttigd worden, dan werkt het, als bij de insecten, als maaggif. DDT-poeder moet dus goed verpakt en gekenmerkt worden om vergissingen ete voorkomen en nimmer mag het in kasten, bestemd voor levensmiddelen, opgeborgen wor den. In de praktijk zijn de DDT-oplossingen van veel grotere betekenis geworden dan de poeders. Maar, dat willen we er direct aan toevoegen, bij de toepas sing moet men zich ook terdege bewust zijn met een gif te werken. Gelukkig is het. niet zo, dat ook de oplossingen niet aan p; den ki klein gebruik in woningen leent zich de 3 pct.-oplossing van DDT in kero- ren van 5 tot 10 Juli naar Denemarken om zich daar met de agrarische toestanden op de hoogte te stellen. Er zijn trouwens al 5 Friese jongens en 1 meisje in Denemar ken bij boeren ondergebracht, waar zij een half jaar zullen blijven. Dit in het kader van uitwisseling van boerenjeugd. Het „Kristllk Frysk Selskip” herdacht Pinkstermaandag haar 40-jarig be staan, welke herdenkingsbijeenkomst stond onder leiding van de heer P. van der Mark van Sneek. Er waren afgevaardigden van het Provinciaal Bestuur, van de „Rie fan de Fryske Biweging” en van het Nederlands Bijbelgenootschap. Aan de reeds zeer bejaarde voorstrijder dr. G. A. Wumkes en aan de voorzitter, de heer Wendelaar Bonga, die wegens ziekte ver hinderd was, werden telegrammen gezonden. Uit naam van het Provinciaal Bestuur sprak mr. Algera en de heer Th. Bakker van Stiens sprak over: „Fjirtich jier Selskipswurk”. Hierna werd het woord gevoerd door Pater Hettema uit naam van de Rie fan de Fryske Biweging en na hem sprak Ds. Van der Woude voor het Nederlandse Bijbelgenoot schap, waarbij hij enkele wensen naar vo ren bracht en vroeg om overzettingen van de formulieren. Fedde Schurer sprak over de ontwikkeling van da» Folksskriuwerij tot litteratuur. Drs. S. van Tuinen, burgemeester van Dok- kum, sprak over „Om de quoten”, waarbij hij tot de slotsom kwam: „Us doel is Frys- IAn frij, sünder taktyk ’en sünder fordrach. Wy sille lykwols witte moatte hoe’t FrysIAn der üt sjen moat. De forhAfding ta NederlAn wurdt net bipaeld troch it bilang fan Frys IAn mar troch it wêzen fan de dingen. Sil FrysIAn ea syn gerak krije, dan kin dat net sünder machtsfoarming.” Eert ander geluid. Heel anders sprak op de jaarvergadering van de districtsraad van het district Fries land van de V.A.R.A., de heer Kromkamp over „FryslAnj Frij”. Volgens de heer Krom kamp is het districtsbestuur van mening, dat deze stroming met haar „separatistische” plannen de Friese beweging geen goed doet In dit verband zou het goed zijn, dat de districtsraad zich eerst eens goed op de hoogte stelde. Maar er zijn meer gevaren in Friesland en wel speciaal voor de radio, want, volgens dezelfde Kromkamp, is er ook nog een onvoorzichtig optredend actie-co- mité voor een Regionale Omroep. Blijkbaar heeft de heer Kromkamp, die sterk tegen de R.O.N. gekant is, dergelijke argumenten no- bedreiging voor de vrede genoemd en een beroep gedaan op de rege ringen, onmiddellijk een einde te maken aan het vechten. Deze verklaring, die op alle regeringen een beroep doet, is vervat in een resolutie, die >articulieren ter beschikking zou- :unnen worden gesteld. Voor een igen leent zich r DDT in kero sine uitstekend. Voorlopig achten wij het nog raadzaam om bij eigen gebruik in huis geen sterkere concentratie toe te passen. Een dergelijke opmerking schrikt U misschien af, daarom willen we een en ander nader toelichten. De DDT-oplossingen zijn te gebruiken als spuitvloeistoffen, die in de vorm van kleine druppeltjes vanaf korte afstand (enkele decimeters) tegen het te behan delen vlak worden aangebracht. DDT- oplossingen mogen dus in woningen en stallen met verneveld worden, zoals wij dat vroeger met de Shelltox en de Flit deden. Volgen we dit voorschrift niet op, en vernevelen we toch, dan gaat er zeer veel vloeistof, zonder ook maar enig nuttig effect door nawerking te ge ven, verloren. (Residu-werking van enige betekenis kan men van vernevel de DDT nl. niet verwachten). Boven dien komen we zelf in de nevel te staan en ademen de- kerosine-damp met de DDT-deeltjes in. Dit inademen en in de nevel is, indien het niet b* herhaling gebeurt, niet direct gevaarlijk maar wel onaangenaam. De gevolgen zijn: branderige, rode ogen, prikkelen- Een conflict. Er is een conflict tussen de ziekenhuizen in Friesland en de Rijksverzekeringsbank,- dat zo hoog is gelopen, dat de ziekenhuizen per advertentie bekend hebben gemaakt: dat pa tiënten, die krachtens de ongevallenwet bij de Rijksverzekeringsbank zijn verzekerd, wanneer zij gebruik wensen te maken van de poliklinische hulp van de ziekenhuizen in Friesland, persoonlijk aansprakelijk zijn voor de betaling van de verleende hulp, verstrek te verbandmiddelen, medicamenten enz. vol gens de bij deze ziekenhuizen algemeen gel dende tarieven. Op een plechtige bijeenkomst van de Jood se Nationale Raad te Tel Aviv, is Vrijdag middag de Joodse staat „Israël” geprocla meerd, in overeenstemming met de natuur lijke en historische rechten van het Joodse volk en de resolutie van de Algemene Ver gadering der V. N. De Raad vertegenwoordigde zowel het Joodse volk in Palestina, als de Joodse be weging over de gehele wereld. In Duitsland verkeert men in gespannen afwachting ten aanzien van de strekking der belangrijke maatregelen, die op til zijn, n.l. de geld sanering en de uitvoering der besprekingen te Londen. Wellicht nog meer dan door de verschil lende mogelijkheden van de politieke vor ming worden de Duitsers in beslag genomen door het vraagstuk van het zuiveren der valuta, aangezien dit, daar het van ingrij pende aard is, in de eerste plaats op het bestaan yan de enkeling invloed zal oefe nen. Zoals overal bij maatregelen op monetair gebied zijn ook hier hoop en vrees met de komende sanering verbonden. Hoop, dat zij moge leiden naar normaler omstandigheden, hoop, dat het geld zijn waarde herkrijgt, en dat de vermoedelijk grote gehamsterde voor raden op de markt zullen komen, tevens dat de boeren in de toekomst aanleiding zullen hebben hun producten beter af te leveren. Anderzijds bestaat de vrees, dat het niet mogelijk is een geldsanering voor geheel Duitsland te verwezenlijken, maar dat va luta’s voor Oost- en West-Duitsland afzon derlijk moeten worden geschapen. Een duis ter beeld, waarmee men inderdaad het meest rekening schijnt te moeten houden. Voorts heerst er angst over het lot van de spaarpenningen, de onzekerheid over de om vang van de vermogensheffing en de kans op werkloosheid, die men kan verwachten. Naar aanleiding van de berichten over even- Schattingen hieromtrent variërenl van een half millioen tot zelfs zeven millioen. De commissie der V N. voor de atoomenergie die bijna twee jaar tevergeefs getracht heeft een overeenkomst te bereiken over interna tionale contröle van atoomwapens, heeft te Lake Success haar pogingen hiertoe opge geven. Gromyko (S.U.) gaf de V.S. de schuld van de mislukking. Hij sprAk de wens uit, dat de commissie voort blijft gaan met haar werk. „Ik geloof, dat een overeenkomst mo gelijk is, doch niet op basis van de Ameri- de Amerikaanse afgevaardigde Warren Aus tin aan de Veiligheidsraad heeft aangebo den. De order tot het staken van de vijandelijk heden wordt van kracht, binnen 36 uren na het' aannemen van deze resolutie. De door de Veiligheidsraad ingestelde wapenstilstands- commissie krijgt volgens deze resolutie op dracht, verslag uit te bréngen aan de Vei ligheidsraad over de uitvoering van dit be vel. Waarnemers te Lake Success wijzen er op, dat in de Amerikaanse resolutie geen gewag gemaakt wordt van „een daad van agres sie.” Indien de raad deze resolutie aanneemt, kan Palestina en de omliggende Arabische sta ten een economische blokkade worden op gelegd. Mislukt dit, dan kan de raad alle militaire maatregelen nemen, die hij goed acht. In een tweetal artikels hopen we te be spreken de technische toepassingsmo gelijkheden van het ih korte tijd zo po pulair geworden DDT. In vakkringen spreekt men al van een ouderwetse methode wanneer ter spra ke komt het vroeger gebruikelijke ver nevelen van Shelltox, Flit of andere in secticiden, ter verdelging van insecten. Daar op het vernevelen met de z.g. py- rethrum-preparaten, waartoe ook de bovengenoemde spuitvloeistoffen beho ren, de nieuwe DDT-methode, met veel gunstiger eigenschappen, gevolgd is, willen we eerst een blik terugwerpen. Toen men omstreeks 1924 de toepassing van de pyrethrumhoudende vloeistof fen, ter bestrijding van insecten, leer de kennen, was men overtuigd een gro te stap voorwaarts op het gebied van de malaria-bestrijding te hebben gedaan. Door de vloeistof bij herhaling eenvou dig te vernevelen in de zo goed mo gelijk gesloten vertrekken van de wo ningen, was het mogelijk de aanwezige muggen op slag te vernietigen en daar mee het besmettingsgevaar met malaria te voorkomen. Spoot men lang en zwaar, dan lukte het met dit middel zelfs een grote vliegenbezetting uit te roeien. Hierbij mocht men echter niet te vroeg juichen, de praktijk leerde, dat de in verhouding tót de mug veel sterkere vlieg, na het wegtrekken van de nevel dikwijls weer opleefde. In de zomermaanden wisselen met war me dagen, op een oppervlakte van en kele vierk. kilometers, duizenden mug gen en vliegen, resp. het watergebied, de mesthoop, of afvalberg waar ze hun ontwikkeling doormaken voor een periode van luchtleven. Ze zoe ken woningen en stallen op en maken het» de mensen en hun huisdieren las tig door hun irriterend gedrag, hun steken en het overbrengen van allerlei ziekten. Natuurlijk-kunnen we telkens en telkens weer ter .bestrijding en be scherming van onszelf de Flitspuit han teren en met horregaas en andere delen de plaaggeesten ver van trachten te houden. Eenvoudig en goed koop is dit natuurlijk niet. In de zomer komt het er op neer, dat iedere avond opnieuw gespoten zou moeten worden. Letten we alleen op het doden van muggen, vliegen en eventueel motten, dan moeten we zeggen, dat het er mee kon gebeuren. Na enkele uren was de nevel weggetrokken en vanaf dat mo ment hadden nieuw binnengekomen vliegen, muggen en andere insecten weer vrij spel en konden rustig door de kamer vliegend hun slachtoffers zoe ken. Zo was ’t met de flit-methode! Daarnaast het in toepassing brengen van DDT. Amerika, dat in de oorlogs jaren, toen de pyrethrum-voortbren- gende Aziatische landen van leverantie waren uitgesloten, in koortsachtige haast zocht naar een geschikt vervang- prbduct, heeft de roem van het DDT in r’-L-ii-tJin...- i--- schiedenis hoeve van men. Buitenlands bezoek. We hebben weer buitenlanders op bezoek gehad en in dezen mensen die zeker in staat waren ons gewest te waarderen, n.l. een groej) Engelse veefokkers uit de westelijke Midlands. Het waren allen leden van de re gionale organisatie de West Midlands British Frisian Breeders-club, die zich bezig houdt mét de problemen, welke zich voordoen bij het fokken van Fries vee in Engeland. Om zich goed op de hoogte te stellen bezochten zij enkele bekende veefokkers bij Deersum. Er werden natuurlijk vergelijkingen gemaakt tuksen het Engelse en het Friese vee. In de Midlands geven de koeien wel meer melk dan hier, maar het vetgehalte is niet zo hoog. In Engeland wordt de melk direct aan een genationaliseerde organisatie geleverd, die voor verdere distributie zorgt, maar zo veel zuivelfabrieken als hier in Frieslam) waren er niet. In Engeland zijn de bedrijven in het alge meen veel groter en de gasten verwonder den zich ten zeerste over de intensieve be werking der 'kleine bedrijven. De Engelsen waren zo goed tevreden over de ontvangst en voelden zich hier zo goed thuis, dat verschillende van hen liever in Friesland bleven dan nog enkele dagen door te brengen in Scheveningen. In de zeer nabije toekomst kunnen we ech ter nog meer vreemdelingen verwachten. Van 14-16 Juni komt een groep van 40 Zweedse studenten van de Landbouwhogeschool te Upsala een bezoek brengen aan de Volks hogeschool te Bakkeveen en aan Leeuwar den. Van het Deense eiland Funen komen hier 24 Juni een aantal boeren een paar dagen in Friesland doorbrengen en een dag of wat in het overige gedeelte van Neder land. van de plaats van zijn noodlot komt te sterven. De belangrijke waarde van de DDT- methode schuilt in het feit, dat het mits op de juiste wijze aangebracht maandenlang werkzaam blijft zonder zichtbaar of gevaarlijk voor de mens en zijn huisdieren te zijn. Dat de menselijke huid niet en die van insecten en andere geleedpotige dieren wèl wordt aangetast, komt doordat DDT vetten, waaraan het chitine-pant- ser van insecten en verwante dieren rijk is, oplost. Na het oplossen van de vetstoffen in de huid, dringt de DDT door tot de zenuwen, eveneens met een vethoudende schede omgeven, en tast deze aan. Zoals men in Nederland de te verne velen insecticiden heeft leren gebrui ken, zo zal men ook in de toekomst ver trouwd dienen te raken met de DDT- preparaten in verschillende vormen. Onze eerste kennismaking met DDT, direct na de oorlog, betrof de poeder vorm. Het betekende een weldaad voor de uit de kampen naar het vaderland terugke rende personen, door de DDT-teams te worden opgevangen, met het doel het DDT-houdende poeder met een daar voor speciaal ingerichte verstuiver tus sen de kleren te krijgen. Daarmee werd ons land gespaard voor een geweldige invasie van ongedierte, in het bijzon der van vlooien en luizen, die, juist als ze uit de Oostelijke landen afkomstig zijn, gevaarlijke ziekten met zich mee kunnen brengen. Even willen we een vraag onder de ogen zien: indien DDT niet direct dodelijk werkt, bestaat er dan toch geen gevaar dat een gastheer, waarop het besmette insect overgaat, de besmetting krijgt? Gelukkig is die kans gering. Wat vlooien en luizen betreft, heeft men opgemerkt, dat de neiging om bloed te zuigen en zo de besmetting over te brengen, na een kort contact met DDT verdwenen is. Het poeder heeft niet alleen een alge meen gebruik gevonden voor snelle handeling van l pen; het leent zich ook bij uitstek voor het huishoudelijk gebruik. Gestrooid tussen de kleren en het hoofdhaar zal Zljn: Dranacngc> roae ogcn. pnKKClcn. T6'"* 7'j cn| de slijmvliezen, vochtig worden van de Aangpbracht tussen lakenshuid J a, ig hct mis6schien zcer wci. dekens en in de kieren van pluche wc krijgcn van dc giftige stof j 3 in onze maag. Bij het DDT-spuiten in andere bloedzui- •■«.ui». j 1 cr.z? woning en in stallen laten we de ramen tijdens de behandeling open staan. Gemorste druppels op handen of i na afloop van de be- spuiting door goed wassen met water en zeep weggenomen. Willen we ten slotte zeker zijn niets in te ademen, heid, welke de nazi's de Joden en overwon nen volken aandeden". Israël heeft een beroep gedaan op de Veiligheidsraad om een einde te maken aan de activitei* van de Egyptische troepen in Palestina. In een telegram aan Trygve Lie, secr.-gci.eraal der V.N. vraagt de Joodse staat toelating tot de V.N. In zijn vergadering van Maandag heeft de Veiligheidsraad de toestand in Palestina op vrond van art. 39 van het handvest der V. N. een dan binden we een zakdoek of een klein lapje tijdens het werk losjes voor neus en mond. de verschrikkelijkste jaren onzer ge- gevestigd door het ten be- het leger in gebruik te ne- DDT heeft als insecticide naast de wapens een rol gespeeld, bij de oor logvoering. Malaria, gele koorts, ty phus en dysenterie en andere, minder bekende, ziekten konden met DDT ver van de militairen gehouden worden. De grote waarde van DDT in poedervorm bleek voor het eerst, toen het in Dec. 1943 gebruikt werd om de typhus-epi- demie in Napels te onderdrukken. In de latere oorlogsjaren kreeg DDT door zijn veelvuldige toepassingen de naam, dat het tegen elke soort insectenplagen te gebruiken was. Dit nu is niet juist, o.a. bladluizen laten zich met DDT- behandeling niet doden. Deze enkele gevallen, waarbij toepassing van DDT niet helpt, doen echter aan de goede reputatie van het middel niets af. DDT werkt gelijktijdig als contact- en als maaggif. Daardoor heeft het grote voordelen boven andere insecticiden. Immers niet alleen* wanneer het insect voedsel nuttigt, dat tevoren met het middel bespoten werd (schadelijke in secten in de tuinbouw en fruitteelt) ook wanneer het insect er gewoon even overheen loopt, oefent DDT zijn scha delijke werking uit. Het effect van het DDT-contact op de insecten is van ge heel andere aard dan bij de pyrethrum houdende vloeistoffen. Bij de laatsten kent men het z.g. „Knock-down” effect; een dier, dat tijdens zijn vlucht door de nevelwolk met de druppeltjes in aan raking komt, valt neer en sterft. Bij de DDT-preparaten is geen sprake van jn Palestina, doch tegen de „Zionistische ter- het helpen tegen vlooien, kleren- en hoofdluis. en leunstoelen, kan het in huishoudelijk gebruik ook deze en l.™onze gende insecten uitschakelen. Daarmee is de eenvoudige toepassingsmogelijk- heid nog lang niet geëindigd. Wij we- icht worden ten hoe de vliegen'in onze huizen tel- kens weer aangetrokken door het licht, lopen over een lampekap, de richels bij de ramen en de warme hoekjes bij de schoorsteen in de kamer en de keuken. Eenvoudig hier van tijd tot tijd wat van het werkzame DDT strooien (in 5 of 10 pet.) zal ons helpen deze insecten kort te houden zonder dat het aesthe-1 tisch gevoel van de huisvrouw al te zeer geschokt wordt. Egypte heeft de Ver. Naties inmiddels een telegram gezonden waarin medegedeeld wordt, dat zijn troepen Palestine binnengetrokken zijn Deze actie is niet gericht tegen de Joden „knock-down”, het werkt langzaam en roristen-benden”, die aan de Arabische be- het kan gebeuren, dat het insect, na er -volking allerlei misdaden zouden hebben be- in^aanraking te zijn geweest, ver gaan, die gelijken op „dadên van barbaars-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1948 | | pagina 1