Woorden uit de Troonrede
T
Onze Weekagenda
F
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
V
I
I
00000000000000
00000000000000
No. 72
~|,r^darj £4 Sapt. 1948
Zuidwest Friesland
Bols ward
I
Cominform
Zweden
itie-
r
fan Gysbert Japiks
De moord op Bernadotte. Het gezag der
Ver. Naties is tanende. Een agenda met
70 punten. Stalin was met vacantie.
Nog eens: de Berliftise kwestie. Rusland
gaat Korea ontruimen, maar met een be
doeling. Opstand in Indonesië. In West-
Europa worden de fronten opgebouwd.
Spanje, Zweden en België.
waren de troepen van India er al in ge
slaagd de buurstaat geheel te bezetten
en werd Nlzam genoopt zich bij het ge
beurde neer te leggen en zijn klacht bij
de Veiligheidsraad In te trekken, waar
mede deze vermoedelijk van een lastig
geval af Is.
Intussen, de
wensen, getuige bijv, het feit, dat de
regering hulp van Nederland bij de be
strijding der communisten heeft afgewe
zen. In Europa zelf werkt men gestadig
voort aan de opbouw der wederzijdse
fronten. Via de
Middellandse Zeepact
naar het model van de Westelijke Unie,
waarvoor Turkije propaganda maakt,
blijken de Ver. Staten nog niet te voe
len. Misschien wil men Zuid-Slavië niet
afschrikken, dat naar het gerucht wil,
voelhorens voor contact met Washington
uitstak. Ook met Spanie weet men nog
geen weg. Langzamer nog dan de op
bouw der Westelijke Unie, vorderen de
pogingen om ook tot een Scandinavische
Unie te komen. In
In België
komt de koningskwestie weer op de
voorgrond en dreigt deze een gevaar
voor de regeringscoalitie der Katholie
ken en soc. dem. te worden.
In de rubriek Bovenlandse merries on
der de zadel liepen niet minder dan 30
paarden mee. Er moest over een afstand
van ruim 10 km. worden gereden, In
stap, draf en galop.
Vrij wat geringer was het aantal heng
sten onder de zadel, daar hierin slechts
3 paarden meeliepen, waarbij de beide
It libben fan 'e minske hjir op ierde
ten duorjende strüd.
Bootdienst opgeheven.
Met ingang van 1 October a.s. zal de
bootdienst van de N.V. Koppe te Am-
sterdamm, Lemmer-iAmsterdam v.v., op
geheven worden, voor vrachtdienst en
passagiersdienst. Een jarenlange dienst,
soms in hevige concurrentiestrijd, gaat
nu voor Lemmer verloren. Het was reeds
bekend, dat het passagiersvervoer deze
zomer lang niet zo groot was als voor
heen. Ook het goederenvervoer, in con
currentie met de auto’s,) verminderde
Aan het personeel is ontslag aangezegd.
Hierbij zijn verschillenden, die meer dan
25 jaar in dienst zijn geweest. Sommigen
van hen kunnen misschien overgeplaatst
worden.
'etscHljnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij voorultbetrtlng
Advertentieprijs10 cent per m m
Giro 87926
urn-
nes
en),
ing
>ch. i
urn,
sta-
teel
ems
>os-
I
ibe-
:sen
een
em.
ter
ge-
no.
ilad
Azië,
waar Ruslands laatste zet de aankondi
ging van de ontruiming door zijn troe
pen van Noord-Korea vóór 1 Jan. 1949,
is. Het heeft er ondertussen een commu
nistische volksrepubliek met een sterk
leger opgebouwd. En als het de Ver.
Staten thans herinnert aan hun verplich
ting om nu ook Zuid-Korea te ontruimen
is dat kennelijk met de bedoeling, dat
straks dat Zuid-Korea door Noord-Ko
rea onder de voet zal worden gelopen,
opdat eij een verenigd fcommunistisch
Korea worde gevormd, dat de Sovjet
macht in Azië zal moeten versterken.
Men zie ook naar de
communistische bewegingen
in Malakka, in Birma, waar de nationa
listische leider Ge Tin Toet door een
bomaanslag gedood is, en In Indonesië
waar een communistische opstand tegen
Hatta en Soekarno is uitgebroken en
thans in de republiek binnenlandse strijd
en burgeroorlog woedt.
De Ver. Staten zullen natuurlijk Zuid-
Korea niet prijs geven, zij hebben al
gezegd dat de gehele Koreaanse kwestie
eerst maar eens door de algemene ver
gadering der Ver. Naties moet worden
behandeld. In Washington zowel als In
Australië en Engeland heeft men thans
een open oog voor de bedoelingen van
Rusland in het Verre Oosten, al vindt
het Westen mede als gevolg van de
koloniale politiek van vroeger jaren daar
minder steun bij het nationalistische deel
der Aziatische volken dan het wel zou
Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
Hyderabad
drong, de wijze waarop het die oplos
sing nastreefde, een militaire inval, kan
allerminst door de beugel, noch de hof
ding van de Veiligheidsraad, welke India
4 dagen toestond om een antwoord ge
reed te maken op de beschuldigingen van
Hyderabad en om te bewijzen dat India’s
opvatting dat Hyderabad in jurjdische
zin geen staat was welke een "beroeo
kon doen, juist was. In die vier dagen
Ver. Naties
staan nog voor meer lastige kwesties.
Meer dan 70 punten „sieren” de agenda
van haar algemene vergadering, waar
onder Palestina. De grote verdiensten
van Bernadotte als bemiddelaar blijken
wel uit het feit, dat Marshall zijn laatste
rapport zonder meer als basis yoor een
overeenkomst aanbeveelt.
Waarschijnlijk komt niet op de agenda
der algemene vergadering maar op die
van de Veiligheidsraad de
Berlijnse kwestie.
De besprekingen te Moskou tussen de
afgezanten der Westelijke geallieerden
en Molotoff hebben geen resultaat opge
leverd, Stalin was met vacantie, zodat
de afgezanten hem niet te spreken kon
den krijgen en op de algemene verga
dering der Ver. Naties te Parijs verschijnt
niet Molotoff maar zijn plaatsvervanger
Wisjinski.
Er wordt gezegd, dat Amerika deze al
gemene vergadering der V. N. zal ge
bruiken om, zo Rusland zijn houding niet
wijzigt, de wereldopinie tegen het Oosten
te mobiliseren, maar wij vermoeden, dat
Moskou zich daarvan al bitter weinig
zal aantrekken. Het zou, wanneer het
daarvoor gevoelig was, al in menige
kwestie bakzeil hebben gehaald, onbe
grijpelijk als zijn houding vaak voor wie
democratisch denkt, is.
De bekende Amerikaanse staatsman Dul.
les is dan ook een geheel andere mening
toegedaan, hij Is van oordeel, dat Mos
kou telkens slechts zoveel zal wijden
als nodig is om nog juist een oorlog te
vermijden, d.w.z. het zal alleen iets te
rugwijken voor bedreigingen en dat is
een zeer gevaarlijk spel, dat, terwijl geen
van beide partijen oorlog wil, daarheen
drijft. Als men de dingen tegen een der-
gelljke sombere achtergrond ziet, kan
men nauwelijks veel van deze algemene
vergadering der Ver. Naties verwachten,
al is het nog gelukkig, dat er een orgaan
is waar de tegenstanders voeling met
elkaar kunnen houden en dat op het
tweede plan, dat zijner humanitaire ac
tiviteit, stellig al veel nuttig werk heeft
gedaan; men denke maar aan het onder
dak brengen van de z.g. ontheemden en
bijv, ook eens aan de suscesvolle be
strijding van de dreigende cholera-epi-
demie in Egypte. Maar voor het poli
tieke spel luistere men minder naar wat
er te Parijs gezegd zal worden, en zie
men meer naar wat er in d^ wereld ge
beurt.
Niet alleen in Europa, maar in het bij
zonder ook in
is van de drie Noordelijke landen nog
altijd de meeste' aarzeling om tot inter
nationale afspraken te komen, in dat
land hebben algemene verkiezingen de
soc. dem. die tot nog toe 115 van de 230
zetels in de Tweede Kamer bezet hiel
den, minder verliezen gebracht dan al
gemeen verwacht werd, ze kregen er nu
112. Sterk vooruit ging echter de libe
rale volkspartij die 31 zetels won en nu
met 57 de sterkste partij is na de s. d.,
de conservatieven daalden met 17 tot
22 zetels, de agrarische partij kwam van
35 op 30 zetels en de communisten van
12 op 9.
trachten de Russen hun greep op de sa
tellietstaten, door zuivering der commu
nistische partijen daar en wel optreden
dezer partijen tegen andersdenkenden,
steeds te versterken. En in het Westen
bouwt men voort aan de organisatie der
gemeenschappelijke verdediging.
Dezer dagen zijn de ministers van defen
sie der Westelijke Unie bijeen geweest,
men verwacht dat een volgende bijeen
komst te Parijs een nauwere vereniging
van de Ver. Staten met de militaire plan
nen der Westelijke Unie zal opleveren.
Een onprettige indruk blijft het maken,
dat de Ver. Staten het Engelse protest
tegen het Amerikaanse plan, minder
Duitse fabrieken te ontmantelen, hebben
afgewezen, maar men zal dit wellicht ook
moeten zien als een poging West-Duits-
land tot» een zo waardevol mogelijke
schakel in de Westerse samenleving te
maken. Voor een
I ^DIEPZEE
Groot zal de inspanning zijn, die van ons allen wordt gevergd om het
hoofd te bieden aan de moeilijkheden, waarvoor het nog zo zwaar
onder oorlogsgevolgen lijdende Koninkrijk gesteld is in een wereld,
die nog geen wezenlijke vrede kent.
De regering zal voorfgaan om in het kader der Verenigde Naties
te streven naar versterking der internationale gemeenschapsgedachte.
Een spoedige totstandkoming van de economische unie met België
en Luxemburg acht de regering van groot gewicht.
De toestand van ’s lands) financiën noopt er toe de militaire krachts
inspanning voor wat betreft de landmacht, vrijwel uitsluitend te blij
ven richten op het in Indonesië onderhouden I van een voor haar taak
berekende krijgsmacht.
Met verheuging mag worden geconstateerd, dat de staatkundige op
bouw van de federalistische gebieden in Indonesië gestadig voort
gang heeft gevonden.
De verhouding tot de republiek blijft bij voortduring zorg baren.
De op grondslag van de Renville-beginselen gevoerde onderhande-
lingen hebben nog niet de zo zeer gewenste oplossing kunnen brengen.
Het in de naaste toekomst wederom sluitend maken van de beta
lingsbalans met het buitenland blijft een voorwerp van aanhoudend-
de zorg.
Op het gebied der productie en der consumptie zal al het moge
lijke worden gedaan om meer normale verhoudingen te herstellen,
een en ander naarmate de deviezenpositie zulks toelaat. Afneming van
de schaarste zal het mogelijk maken de overheidsbemoeiing met het
bedrijfsleven te verminderen. Beperking van de invoer zal echter,
als gevolg van het tekort aan buitenlandse betaalmiddelen, nog on
vermijdelijk blijven.
De zorg voor de behoeften van de kinderrijke gezinnen heeft de bij
zondere aandacht van de regering. Voorts is een wijziging van de
wettelijke kinderbijslagregelingen in overweging, teneinde in die re
gelingen de nodige correcties aan te brengen.
De landbouwpolitiek van de regering zal gericht zijn op verhoging
van een rationele bodemproductie, op intensivering van het land
bouwbedrijf, alsook op het verzekeren van bestaanszekerheid van
boeren en tuinders in goed geleide bedrijven, mede door een zekere
mate van productie- en marktordening, waarbij in het bijzonder aan
dacht zal worden geschonken aan'het vraagstuk van de kleine boeren.
Op het gebied der belastingheffing zal worden voortgegaan met
een herziening in sociale en economische zin. Enige verlaging van
het tarief van de inkomsten- en loonbelasting is in overweging.
Het probleem der politieke delinquenten heeft de voortdurende aan
dacht der regering. Een aanvang wordt gemaakt met de behandeling
der gevallen van de jeugdige delinquenten, ten aanzien van wie een
onderzoek naar de mogelijkheid van reclassering zal worden inge
steld.
De regering streeft er naar, dat uitzonderlijke aanleg in onze maat
schappij vroegtijdig wordt onderkend en dat er meer gelegenheid
wordt geboden om die begaafdheid tot ontplooiing te brengen.
Tot behoud en verhoging van het peil van het culturele leven zal aan
de zorg voor de kunst bijzondere aandacht worden besteed.
Hoog bezoek.
We hebben in Friesland hoog bezoek ge
had en wel de sultan van Ternate met
zijn gemalin. De sultan en sultana, die
deel uitmaakten van de Indonesische de
legatie naar de jubileum- en Inhuldi-
gingsfeesten, werd ten huize van de
Commissaris der Koningin een lunch
aangeboden, terwijl ze later op de dag. hoogstgeplaatsten er werkeilijk met stuk-
een bezoek hebben gebracht aan het
Poptaslot. Des avonds werd in de Nieu
we Doelen een gezellige avond gehou
den, waarbij door de sultan de opmer
king werd gemaakt, dat de uit Indië ko
mende personen meest alleen een bezoek
brengen aan de westelijke provinciën,
waar dat zij daarbij veel misten door
ook niet de noordelijke provinciën te be
zoeken. Friesland was een bezoek meer
dan waard.
Vrijdag werd de
ken uitliepen, terwijl ze ook bij de ver
richtingen voor de boeren- en coucours.
wagen steeds nummer één en twee ge
plaatst werden.
Van de bovenlandse merriën werd
Teusje van O. R. van der Wal, Warga,
no. 1 en Boverie, van F. G. Semplonius
van Tjerkgaast no. 2, terwijl Della van
A. P. Stegenga van Wommels 3de werd.
Van de hengsten werd no. 1 Truman van
J. S. Boelstra e.a. van L. Vrouwe Par.
en 2 Cambius van dezelfde, zowel voor
onder de zadel als voor de boerewagen.
Derde voor onder de zadel werd Gustaaf
van de Hengstenver. Warga, terwijl der
de voor de wagens werd Curator, van de
Ver. Bovenl. Paard te Leeuwarden.
Bij de Friese hengsten voor de boere
wagen, waarbij rekening werd gehouden
met de fokprestaties van de hengst, werd
1 Aiza, van J. de Vries, Woudsend; 2.
Bouke van Tj. van Sloten, Giekerk; 3.
Tiemen van wed. Pasma, Tjerkwerd.
Bij de Friese merriën voor de boerewa-
tie
ept.
De moord op Graaf Bernadotte en ko
lonel Serot gepleegd door een Joodse
terrorlsten-forganlsatie, moge mede op
rekening komen van de regering van
Israël omdat zij geen voldoende maat-
regelen te hunner bescherming op haar
gebied nam, hij stelt echter ook opnieuw
de Ver. Naties In gebreke. Immers, had
deze over een internationale macht be
schikt, welke zij daarheen kon zenden
waar de vrede In gevaar was, waren
deze belde mannen, die In dienst der
Ver. Naties een humanitaire taak ver
vulden, gespaard gebleven. Dat deze in
ternationale macht er niet Is, evenals ’t
feit, dat schier geen enkel belangrijk ge
schil door bemiddeling der Ver. Naties
en de Veiligheidsraad kon worden op
gelost is, zoals uit den treure is her
haald, het gevolg van de
politieke tegenstellingen
tussen Rusland en het Westen. Elk
vraagstuk komt ten slotte in de sfeer
van die tegenstellingen terecht en daar
mee is de kans op een oplossing verke
ken. Dat daardoor het gezag der Ver.
Naties enorm heeft geleden spreekt en
dat de minachting voor alle internatio
nale verplichtingen er door toeneemt is
er een natuurlijk gevolg van. Hoezeer
bijv, voor India een oplossing van het
conflict met
Storm.
De krachtige storm, welke langs de
Waddenzee woedde, heeft ’t dljkllchaam
van de aan te leggen dijk bij de Noor-
derhavendam te Harlingen niet onbe
roerd gelaten.
Had het er aanvankelijk alle schijn van
dat de opening tussen proefdijk en de
nieuwe dijk deze week zou worden ge
sloten, de storm heeft dit voornemen ern
stig In gevaar gebracht. Door de on
stuimige golven zijn heel wat kubieke
meters zand weggespoeld en Is het werk
van talloze nijvere handen weer teniet
gedaan. Ontegenzeggelijk hebben de
aannemers dit jaar wel pech met het
werk.
gen werd 1. Triona van A. S. Hoekstra,
Rijperkerk; 2. Ufra, van B. K. Okma,
Woudsend; 3. Aaf II van A. J. Bouma,
Oosterend. Bovendien kreeg de merrie
Triona de „Jan Timmer-prijs”, beschik
baar gesteld door mevr. J. Bouma-Tim
mer.
Ook was er veel deelname voor de ru
briek Bovenlandse merriën voor boere
wagen. Hier waren de uitslagen als volgt:
1. Zilora van U. R. van der Kooi, Dijken;
2. Teusje van G. R. van der Wal, War
ga; X Dorothea van Wed. Hiemstra,
Bornwerd.
Bij de Bovenlandse hengsten voor con
courswagen werd 1. Cambinus van J. S.
Boelstra e.a., L. Vr. Pan; 2. Truman,
van dezelfde; 3. Vondel van Gebr. Hee-
ringa te Harkstede.
Friese hengsten voor de chais- 1 Aga
van J. H. Pasma, Akkrum; 2. Tiemen van
wed. Pasma, Tjerkwerd; 3. Bouke van
Tj. van Sloten, Giekerk.
Friese merriën voor de chais: 1. Triona
van A. S. Hoekstra, Rijperkerk; 2. Unol-
dina, van K. H. Hofstra, Idaard; 3. Aaf
II, van A. J Bouma, Oosterend.
Bij de Bovenlandse merriën voor con
courswagen werd 1. Zawissa van F. P.
de Haan, Dijken; 2. Zilvla, van R. U.
Kool, Dijken; 3. Anna Marie, van J. Haan
te Munnikezijl.
Bovenlandse merriën dubbelspannen
voor boerenwagen: 1. Banusa en Dita
van M. B. Jukema, St. Anna Par. en A.
R. Rlenks, Flrdgum; 2. Zilvra en Za
wissa van R. H. van der Kool en F. P.
de Haan, Dijken; 3. Xella en Dorothea
van Stegenga, Wommels en Wed. Hiem
stra, Bornwerd.
Friese merriën dubbelspan voor boeren
wagen: 1. Aaf II en Celdertsje, van A.
J. Bouma, Oosterend en A. F. Brouwer,
Idaard; 2. Ufra en Ypkje van B. K.
Okma, Woudsend en O. B. Hoekstra,
Hommerts; 3. Triona en Betske, van A.
S. Hoekstra, Rijperkerk.
De door mevrouw C. S. Kymell te Roden
aangeboden prijs van f 50.voor de
best gaande hengst werd gewonnen door
Tiemen van Wed. Pasma, Tjerkwerd.
E-ONDERZOEK VAN PRO” PICARD
Net op 'e kop.
Under it motto „Alle Fryske flaggen
goed’’ wol it Boun fan de Frysk-Nasjo-
nale Jongerein aksje fiere foar it üthing-
jen fan de Fryske flagge sa as dat heart.
Dat is nedich, hwant de pompeblêdden
hingje gauris op ’e kop. Fan de stok óf
rekkene hearre de banen fan boppen nei
Onderen to rinnen en de pompeblêdden
moatte de iepen kant boppe hawwe.
Deze rubriek wordt Dinsdag a.s. voor
het eerst geplaatst. Opgaven van ver
gaderingen, uitvoeringen enz. ft f 0.50
vóór Maandagmorgen 9 uur. Red.
Uitgave van
Vernchtingskeuring
bezocht, welke op de Wilhelminabaan
gehouden werd door „Het Fries Paar
denstamboek en de Prov. Ver. ter bevor-1
dering van de Paardenfokkerij in Fries
land”. De hoge gasten troffen het met
het weer, terwijl ook de Verrichtingsdag
alszodanig uitstekend geslaagd is. Spe-
ciaal voor hen werd een span .Friese
merries voorgereden, een Friese hengst
voor de sjees en een span Bovenlandse
hengsten voor de concourswagen.
StreeKblad voor West- en
44e Jaargang
iolswards Nieuwsblad
i
I
62
j
4773
t
3049
IO°
HATTA
9^'
nruigjl
WWW
I
1
5
en
tot
4461
Q» »«»3
4837 sa81
4770
8284
- r-m-
GOLF
^JI3 6
3693^
4339
p -
4M9
- a 3a
rein
6012
5943
4886
96i\ H a..'.7V..I.V T T
SLTUNl,
^^MONROVIA^
LIBERI
kk u 3 7 60 Vi Z I
SOB.V
VANS'* 3634
G A 4 f «ao tjiome:
494|V 2
4096 V
3431 |V
30 36^ 1
LOAHD.
3640 ifpo
S6OOZEEDIEPTE<M.l
I
1
C 500
kU
IX. AT.
AFRIKA
MX*
I
.■.19WVH.L3—JL-
BCLOISCtf
KONflO
ANGDÓr*
♦eio
Evenaar
33 77
4913
6046
4973
3740
4384
I&3O3
ATLANTISCHE si84 3B22
CCEAAN 2BBI
AtCCNSION
3360
_|20° 2642
4r WARME GOLFSTROOM Af^KOUDE GOLFSTROOM
