Waar Oost en West elkaar ontmoeten Onze Weekagenda HH Martinytoer Fan de door Nederland us hjoed Q Q to sizzen No. 98 Dinsdag 14 Dee. 1948 44e Jaargang (vo- Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward vele Moskeeën en droeg 1. Tsj. de J. esluit wijzi- ld op wed- Nas- armbanden. Een overigens verklaarbaar feit, als men bedenkt, dat de Turkse be volking uit Anatolië het spaargeld be legt in de vorm van dunne gouden arm banden. Het is soms fantastisch te zien hoe groot de rij van die armbanden is, die sommige Turkse vrouwen aan de armen dragen. Een eigen politie bewaakt de bazaar. Het corps bestaat uit een 40-tal mannen, die met behulp van 15 speurhonden dag en nacht surveilleren. Zowel in de ba zaar zelf als op het dak. 's Avonds 7 uur wordt de zaak gesloten en wie er na zevenen nog in is, loopt kans met de vuurwapens van de wachtslieden kennis Oosterend. Oude school. 7.30 uur. Ge- comb. vergadering C. H. U. en C. H. J. Q. Spreker: H. P. van Sinderen. Abonnementsprijs 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 10 cent per mm, Giro 87926 N.V. geld- Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) f 1.28 •f0.66 f0.22 fO.10 •f 0.88 kg. De üngelokkige nuwkru biMei ik dfi- beld, ienris omdat ge yu 't fingetok binne en nochria omdat se it har ads meast to witen ha. Con- en 5 vordt voor 1.000, Ie en vast, chool cbaar Ver- :jaar- 3 tot r het r ge- een g. van tigen i on- -iout- oiing, uding vordt 1940 >rden issie, ld en en. 1948, thans raagt Ek de finanslële konsekwlnsjes moatte Onder eagen sjoen wurde. Hwant dat sil net swak byspylje. Yn Den Haech soene se wol hwat dwaen wolle as lt mar gjln jlld hoecht to kostjen. Oan de oare kant sil men reallstysk genöch wêze moatte om nel to gean hwat de financiële ge- folgen fan bipaelde ütstellen wurde sille. De wél keart it skip as it to fier üt de koerts rint. Alles byinoar wurdt it gjin maklik wurk, hwerfoar de Provinsje de Advyskommisje oproppe sil, mar dat koe elk, dy’t him1 mei dizze saek ynlitten hat, yn it foar wol tinke. It is der net minder om. Goed wurk is noait maklik en it libben jowt neat foar neat. Frysléns bilangen yn de breedste sin komme hjir op it aljemint. En eltse Fries sil mei greate niget ütsjen nei de konklüsjes, dy’t mei der tiid oanbean wurde sille. Hwant de saek is nou ryp foar praktyske ütstellen. En salang dy Ontbrekke is alle praterij om ’e nocht. Ek hjir mei men it Side sechje oanhelje: „Sizzen is neat, mar dwaen is in ding!” Woensdag 15 December: Bolsward. De Doele. 8 uur. K. R. O.- avond met het Orkest zonder Naam, de 3 Musketiers Dries Krijn, Toby Rix en Joop Theunisz. ir Ds. 10 uur ingen. Hage- oopen. lezen. s. van 2 uur ur Ds. 2 uur tzum. ir Ds. van uilart uilart .30 u. ward. Suiter s van ieuw- )s. de rr Ds. 1.30 <mor- r Ds. et lo- Hies- 1.45 mr en 9 uur Rasch r Ds. heer ieuw- Ver- er en erend, im en 1.30 >0 uur heer 0 uur Kel- uteijn. Tzum. ixenS. 5 uur ?asch. Weis. Leeu. Rui- Har- r van Aol e.i Wor- Br"yn schap. sen fan Fryslfln steane hjir op it spul, een tragisch ongeluk^gebeurd, dat aan De nije Advyskommisje wurdt ek for- 1 - Donderdag 16 December: Witmarsum. Zaal Prins. 7.30 uur. Fed. Wonseradeel P. v. d. A. Sprekers: Tichelaar en Lemstra. 10 uur ur Ds. ienst). Forline jier wie der yn Fryslén frijhwat drokte oer de efterstên fan lt platte en. Yn mannich plak waerd in komité oprjochte en gearkomsten bilein. It skynt, dat de gong der mei ien kear üt Is, hwant men heart fan de saek neat mean Komt dat om’t de saek foarinoar komd Is? Né, der is gjln forbetterlng kommen, de saek lelt der jlt krekt sahinne as doe, mar de aksje is mlslearre om’t de lie- ding gjin klear bigryp hie oer hwat hja birikke woene en koene. Foar sok soarte aksjes is men hjir gau hjit en gau kéld. As it nijtsje der öf is, is it meast ek wer dien. Hiel wat minsken litte har gefoel to gau sprekke mar hja witte net fan trochsetten, it giet harren net djip ge nöch. Wy wiene al bang, dat in oare aksje, dy’t mei it niisneamde yn forbén stiet, ek yn hwat lüdropperij sitten bliuwe soe, mar dat is aldergeloks sa net. Wy miene de aksje foar mear de- centralisaesje, mear plak, taek en foech foar de dielen en minder foar it sintrom. Op ditselde plak ha wy der in kearman- nich oer praet. Yn Bakkefean binne der in twatal wichtige wyk-einen oer hélden en fan de hear P. Wybenga kaem in treflike brosjure üt, dy’t inkelde aspek ten, binammen de forhélding tusken Ryk en provinsje bispriek. Yn de simmersit ting fan de Fryske Steaten waerd nei oanlfeding fan dit wurk in brief) yn- Vier zware Duitse bommen zijn op de IJselkade te Zutphen door de hulpverle ningsdienst gedemonteerd. Voor theologische studenten werd 11 en 12 dezer in het zendingscentrum te Oegstgeest een conferentie gehouden. Een oneerlijke landarbeider ontdekte bij graafwerk op het erf van de weduwe van W. in 1945 te Houten een geldkistje *tiat aan bankbiljetten en gouden tientjes ongeveer 8000 gulden bevatte, die hij voor zich zelf hield. Thans moest hij zich voor de rechter verantwoorden. Voor kolen in papieren zakken mag een bijslag van f 1 per H.L. in rekening wor den gebracht in plaats van fO.7Q zoals tot nu toe geoorloofd was. Het mechanische paard. Sinds de bevrij- ding zijn in ons land bijna 10.000 land- bouwtractoren geïmporteerd, waarvan pl.m. 60 pet. uit de Ver. Staten van N.- Amerika afkomstig zijn. Met de nog aan wezige voor-oorlogse tractoren beschikt ons land momenteel over ca. 12000 van deze mechanische trekkrachten. Aardappelmisère. Op het eiland Texel zijn enige sterfgevallen van biggen ge constateerd, waarvan^ de oorzaak ge zocht moet worden in het voeren van een te groot kwantum gestoomde aard appelen. Sympathieke geste? B. en W. van Leeu warden hebben de raad aangeboden de bovenzaal van het koffiehuis in de Prin sentuin met ingang van 1 Januari 1949 gratis ten gebruike af te staan aan de Friese kunstkring. De practische Sint Te Oostburg hebben de kinderen van 6 tot 10 jaar ter gele genheid van het St. Nicolaasfeest van het Belgische Rode Kruis een volled'g stel ondergoed ontvangen. Geen visserslatijn. De IJmuldense mo tortrawler heeft een zeer grote vleet aangevoerd, een familielid van de rog. Istanbul, stad van ontelbare auto's. De nlje Advyskommisje wurdt ek for- mevrouw Wentges—Gillissen uit Was- socht mei konkrete ütstellen to kommen, senaar het leven heeft gekost. Drie doodstraffen. Het bijzonder ge rechtshof te Amsterdam heeft B. M. van E., R. D. H. en A. S., alle drie leden van de colonne Hennelcke, ter dood veroor deeld. De aanvoer van verse haring, gevangen door de haringdrljfnetvissers, Is gedu rende de afgelopen dagen sterk ver minderd. Er in getippeld. In Haarlem zijn de laat ste dagen ongeldige honderd-gulden. biljetten aangeboden. Een bioscoop- cassière en een exploitant van een ben zinestation werden het slachtoffer. Zeg het met haring. Op een bespreking te Frankfort is overeenstemming bereikt over de levering van 40.000 vaten Ne derlandse haring aan de Britse en Ame rikaanse zóne in Duitsland. Een meevallertje. Met ingang van 1 Januari 1949 wordt de premie voor, in gevolge het Ziekenfondsbesluit, ver- plicht-verzekerden verlaagd van 3.8 tot 3.6 pet. Melk niet goed voor elk. Honderden schoolkinderen te Rotterdam zijn ziek geworden na het drinken van de .op de scholen verstrekte melk. te maken. Ongetwijfeld een afdoend be- wakingssysteem. Dit is de stad, waar Oost en West el kaar ontmoeten. Of wellicht kan men beter zeggen bijna ontmoeten. Immers Oost en West worden hier gescheiden door een smalle strook water. Istanbul, de stad met aan de ene zijde een druk luchtverkeer op het Westen en aan de andere zijde op het Nabije Oosten. Zonder twijfel de plaats, die met de ont wikkeling van het luchtverkeer, een voortdurend in belangrijkheid toenemend trefpunt zal worden tussen de twee he terogene elementen, de Oosterse en de Westerse wereld. stjürd, dy’t troch Deputearre Steaten bi. andere waerd. Yn dat andert waerd ta- sein, dat lt Provinsiael Bistjür fan doel wie dizze wichtige kwesje fierder yn stüdzje nimme to litten troch in greate Kommisje, dy’t alle lju, dy’t hjlryn hwat goeds to sizzen hiene, byinoar bringe soe. Dizze tasizzing, binne Deputearre Steaten nelkomd. Alhoewol jlt net bikend is, hwa allegearre yn dy Desentrali- saesje-Kommisje in sit nimme of krlje sille, stiet nou wol fêst, dat lt net lang mear duorje sil oft de saek komt foarin oar. lt giet hjir om twa dingen. Alderearst moat de forhéldlng fan de taekfordleling tusken lt Ryk, de Provinsje en de Gemeenten hifke wurde. Der sitte in bulte dingen op fêst. Hwant sa as lt wetllk ramt nou makke is, komme de legere organen net ta har rjocht. En In Wet Is yn Nederlén yn lt algemlen in ding, hwer't men de hén oan héldt. Wet ten foroarje is lykwols gjln wurk fan leuzen en greate wurden. Dat freget jurldyske kennis en is hiel hwat geduld foar nedich om deryn foroaring to brin- gen. Mar lt is nou op 'e goede wel. Op lt twadde plak wol da Provinsje ek On- dersocht hawwe of it plak fan Fryslén yn de Nederlénske steat oan billike easken foldocht. En as dit net sa is, op hokfor wize dat dan forbettere wurde kin. Neist in Algemiene Kommisje sille dêrom fjouwer sub-Kommisjes komme, dy’t harren mei wichtige ünderdielen fan it algemiene probleem bimoeije sille. Ien foar Lanbou en Féteelt. In twadden foar Underwiis en Kultuer, in tredde mei de Sosiale kwesjes en in fierde mei Hannel, Yndustry en Forfier. Bislacht alles sa’t Deputearre Steaten harren dat yntocht hawwe, dan sille in lyts 50 liedende minsken yn ien ploech meiinoar oparbeidzje om de saek fan Fryslén en de desentralisaesje to brin- gen yn de sfear, hwerfan men fortuten forwachtsje kin. Mei greate foldwaning ha wy fan dit initiatyf heard en wy hoopje och sa, dat elk fan de mannen, dy’t ütforsocht bin ne. dizze kêns oangripe sil om lt heite- lén yn syn swiere gong troch de moderne tiid to stypjen mei syn kennis en kun de. Dan kin dertroch ek de saek fan „Frys- lén Frij” komme yn de sfear hwer’t er heart. En dan sil bliken dwaen, dat der hiel hwat is, hwermei men gjin kant üt kin as lt op praktyske ütstellen oankomt. As wy goed ynljochte binne, dan sil lt net oan lt Provinsiael Bistjür lizze, as alle formlddens, dy’t harren mei dizze fraechstlkken ynlltte, harren kflns net krlje. En dêrom hoopje wy fan herten dat gjinlen fan de ütnoege hearen bi tankje sil. De desentralisaesje en de kén- Hwat hat Gabe Skroar Iedere Zondag twee uur en een kwar- tier na middernacht, neemt de K.L.M.- Skymaster van de Istanbul-lijn (Istanbul 1 is de tegenwoordige naam voor Con- 1 stantinopel) zijn aanloop over de betop- nen startbanen van Schiphol en ver- i dwijnt in het nachtelijk duister. Iedere Zondag, ruim twaalf uur later, ligt deze Vliegende Hollander in de lin kerbocht boven Yesilköy, het vliegveld van Istanbul en is klaar om te lande i. Iedere Zondag weer zien de passagiers door de vliegtuigraampjes een fantas tisch vergezicht. In de verte spiegelt de zee van Marmora, die in Noordelijke richting als een trechter overgaat in de Bosporus. Het smalle water dat Oost en West scheidt, aan de Aziatische zijde van Turkije omsloten door grillig ge bergte en aan de Eüropese zijde door kleurige laagvlakten. Op die plaats ziet men Istanbul liggen, door diezelfde Bos porus in tweeën gedeeld. Iedere Zondag weer valt het de luchtrei zigers op, dat de Turkse ambtenaren en douane-beambten vlot, beleefd en vrien delijk zijn. Zij weten het visitekaartje van hun land te presenteren. Het vliegveld zelf is klein en moet een zeer druk verkeer verwerken. (Binnen kort zal men dan ook met de bouw van een nieuw veld beginnen). Toch starten en landen er regelmatig alle types vlieg tuigen tot de DC-6 en Lockheed Con stellation toe. Ook het keurige stations gebouw is klein. Toch zijn er nog geen acpomodatieproblemen en vinden alle diensten er voldoende ruimte. Zo zijn de Radiodienst en de Meteo er in onderge- bracht. Het restaurant is aan het station vastgebouwd. In de nabijheid hiervan staan verschillende pre-fabricated ge bouwtjes, waar de vertegenwoordigers van de buitenlandse luchtvaartmaat schappijen een onderdak vinden. Yesilköy noemde men deze luchthaven, naar het liefelijke dorpje dat er vlakbij aan de kust ligt. 25 kilometer noorde lijker ligt Turkije’s vroegere hoofdstad, Istanbul. Stad van de 500 Moskeeën, stad van slanke minaretten en van de beroemde natuurlijke haven, De Gouden Hoorn. Stad ook waar bijna alle dames nylon kousen dragen, waar schijnbaar alleen de laatste Amerikaanse auto’s rijden en waar ongekend luxueuse taxi’s door de straten voortrazen. Stad waar het plaveisel slecht is en hoofdzakelijk uit kinderhoofdjes bestaat. Stad echter, die winkelboulevards bezit, waar men zich de ogen uitkijkt, en ver baasd constateert: „Wat een weelde en grote voorraden.” Stad van schoenpoetsers en straatven ters, van chaotische verkeersverwarrin- gen en onbeschrijfelijk lawaai dat hon derden taxi’s, autobussen en trams ma ken. Met die trams is het overigens een eigenaardig geval. Er rijden drie soor ten, rode, groene en gele. Deze kleuren hebben wel degelijk-een betekenis. Rood is eerste klas, groen tweede en geel heeft voorin eerste en achterin tweede klas. Vreemdelingen worden geacht eerste klas te reizen, iets wat zonder twijfel voordelen heeft. Bovendien zijn de rode wagens iets minder vol dan de andere, hetgeen geenszins wil zeggen, dat ze leeg zijn. De tram die door Istanbul’s straten gieren, zijn druiventrossen gelijk. Overal hangen mensen. Links, rechts, achteraan en zelfs op het dak. Beter kan men zich dan ook door de prachtige taxi’s laten vervoeren, die de ze stad rijk is. Een merkwaardigheid bij deze taxi’s Is, dat 's avonds het licht binnen de wagens brandt. Dat is politie- voorschrift. Tegen tedere omhelzingen zoals dat heet. Trouwens ook een zoen mag in het openbaar niet worden gege ven. Dan gaat men onherroepelijk op de bon. ’s Lands wijs, 's lands eer. Men heeft er zich maar aan te onderwerpen. De bevolking van het Europese deel van Istanbul is zeer gemengd. In Anatolië treft men overwegend Turken, die bui tengewoon gastvrij en vriendelijk zijn. In Istanbul overheersen de Grieken. Voorts is het er een mengelmoes van Joegoslaven, Wit-Russen, Armeniërs, Italianen, Fransen en Engelsen. Dat de Grieken sterk iri de meerderheid zijn, wordt bewezen door het feit, dat men in Turkije’s vroegere hoofdstad verder komt met Grieks dan met Turks. De gemengde bevolking geeft de stad 'n halfslachtig karakter. Men krijgt niet di rect de indruk in de Oriënt te zijn, om dat veel eigenaardigheden de Oriënt eigen, zoals gesluierde vrouwen en fez- dragende mannen hier onbekend zijn. Immers, gedurende de laatste 20 jaar werden fez, sluier en polygamie afge schaft. Zuiver Westers is de stad toch ook weer niet. Daar zijn de Oosterse facetten te sterk voor. Een voorbeeld van deze gemengdheid is het volgende. De vrouwen hebben zo op het oog de zelfde vrijheden en rechten als hun Wes terse zusters. Toch komen zij in vele dingen nog op de tweede plaats. Dat merkt men door verschillende kleinig heden. Een man en een vrouw zitten op een café-terras. Hij krijgt het koud en het is dan direct de vrouw die op staat om een jasje of pullover voor haar heel gemaal te halen. De grote gastvrijheid is een ander ken merk van het Oosterse element in deze stad. Al is deze niet zo groot als op het platteland, toch wordt men er vaak ge troffen door een gastvrij onthaal. Zo ge beurt het meermalen, dat men in de win kels getracteerd wordt op koffie en siga retten. Een hebbelijkheid van de Turk is, dat hij veel en graag snoept. De lekkernijen en taartjes bestaan hoofdzakelijk uit suiker. Het vanzelfsprekende gevolg hiervan is, dat bijna alle Turken dik zijn. Gezet heid geldt in Turkije dan ook als een der zeven schoonheden, zowel voor de man als voor de vrouw. Stambul, aldus wordt in de volksmond dat deel van de stad genoemd, dat ge klemd ligt tussen de zee van Marmora en de Gouden Hoorn. Het is de oudste wijk en daarom ook wel de meest ka rakteristieke en schilderachtige. Naast tal van bezienswaardigheden, musea, Moskeeën en paleizen ligt hier ook de Kapali Carsi, of liever de Bazaar. Op een ruimte van een vierkante kilometer zijn hier ongeveer 3400 winkels samen gebracht. Deze zijn gegroepeerd om 360 straten. Het geheel is overdekt. Hier kan men letterlijk van alles kopen. De verschillende zaken zijn naar de aard van hun producten in wijken ingedeeld. Men vindt er de wijk van de juweliers, die van de tapijthandelaren, schoenver- kopers, antiquairs, stoffenzaken en nog vele andere. Vooral de tapijtenbuurt is aantrekkelijk. Men vindt er een weelde aan Perzische Kaukasische, Turkse en tal van andere tapijten. Bij de afdeling juwelen en goud ziet men ongelofelijke bergen gouden Deze vis is tegenwoordig in de Noord zee zeer zeldzaam. Het dier woog hon derd kilo. Een dure grap. Tegen „Ome Joop”, een berucht Amsterdammer, die getracht had een politieagent in het water te du wen, is 3 jaar gevangenisstraf ge elst. Hartelijk gefeliciteerd. Maandag 20 De cember viert) de oudste inwoner van Drente, de heer J. Reiling te Drouwener. mond (gem. Borger) zijn 102e verjaar dag. De grote slokop. Voor 1949 is het bouw volume van N.-Brabant vastgesteld op 3100 woningen. Vijfhonderd daarvan zijn rechtstreeks aan Philips toegewezen. Oude vaten. BIJ de bouw van woningen in het Borgermeer te Emmen werd in de directe omgeving van het „Hoge Lo’- vaatwerk gevonden, daterende uit het begin van onze jaartelling. Uitgevlogen. De over de gehele wereld bekende K.L.M.-gezagvoerder Iwan Smimoff, heeft besloten op te houden als gezagvoerder van de K.L.M te vlie gen Dodelijk ongevaL Donderdag is op de provinciale weg te Zaandam de 27-jarige lerares aan de meisjesschool te Zaandam mej. H. Versteeg, afkomstig van Gronin gen, aangereden en op slag gedood. Verkeersslachtoffer. Op de Trambrug te Breda is een 16-jarig meisje uit Prin- cenhage door een vrachtauto aangere den. Het is thans aan de verwondingen bezweken. Wanneer Friesland? Men zal de volgen de week op het station te Breda begin nen met het ophogen van de perrons, speciaal met het oog op de electrificatie van de lijn Breda-Dordrecht. Goed geboerd. Thans is officieel bekend gemaakt, dat „Groningen 1948” een ba tig saldo van niet minder dan f 150.000 heeft opgeleverd. Het bedrag zal wor den besteed voor een goed Gronings doel, ter beoordeling van het provin- ciaal bestuur. Het paard van Franco. Van officiële zij de wordt medegedeeld, dat een bericht, als zou H. M. Koningin Juliana aan ge neraal Franco op zijn 56ste verjaardag een volbloed paard ten geschenke heb ben gegeven, volkomen uit de lucht is gegrepen. Tot herbouw van door toeval vernielde opstallen van hoeven zijn de eigenaren als verpachters niet verplicht, zo heeft de pachtkamer van het Gerechtshof te Arnhem beslist. Sluit nachts uw haard. Omtrent de oorzaak van de brand te Deventer, waar bij 6 mensen om het leven kwamen, ver meldt de politie, dat 't vuur in de haard op de eerste verdieping zich moet heb ben meegedeeld aan de vloerbedekking of de vloer zelf. Straks 70 jaar F. P. S. Volgend jaar zal het 70 jaar geleden zijn, dat het Fries Paarden Stamboek werd opgericht. Geen prijsopdrijving. De maximumprij zen voor kerstbomen zullen dit jaar de zelfde zijn als die van 1947. Kippendieven gepakt De politie te Oos- terwolde heeft de hand weten te leg gen op een tweetal kippendieven, die in de laatste tijd de 'omgeving onveilig maakten. Vooral op Rhode Islanders hadden zij het begrepen. Gouden leeszaal. De oudste openbare leeszaal en bibliotheek van Nederland, n.l. die van Dordrecht, bestaat vijftig jaar. Deze Instelling is tot stand geko men door particulier initiatief met steun van de overheid. Jan Musch gaat begin Januari naar Su riname, waar hij voor volwassenen en de schooljeugd zal optreden en een» cur sus in voordrachtkunst zal geven. Tijdens een St. Hubertusjacht, die onder de gemeente Angerlo gehouden werd, is Bolsward. Ons Gebouw. 7.30 uur. Chr. Reciteerclub. Voordrachtencompe titie. Streekblad voor West» en Zuidwest Friesland Bolswards Nieuwsblad iinde-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1948 | | pagina 1