Xryst-oertinfting
Bolswards Nieuwsblad
Nieuwjaarsnummer
Provinciale Kroniek
Buitenlands
Overzicht
KERSTNUMMER
Aan onze Abonné's
J
i
L. S.
üs hjoed H Q
to sizzen
No. 90
44e Jaargang
Vrijdag 17 Dee. 1948
t
Streekblad voor West-
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
Bo I award
s
Eigen brea is uwiet brea.
e
nimt
M.
S. LAUTENBACH.
1
uit de Geref.
I.
En biwuolle him yn doeken..
Lukas 2 7.
Advertenties voor deze nummers dienen
vroegtijdig in ons bezit te zijn.
Red.
I
l
i
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetellng
Advertentieprijs: 10 cent per mm.
Giro 87926
'Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Reg. Omroep Noord
245 M.
s
r
y
f
a
v
e
y
uitgebreide C. A. O. niet door de fa
brieken gewenst is, maar haar is opge
drongen is geworden. Of men zich er
in de toekomst mee zal kunnen verzoe
nen, moet nog worden afgewacht.
Bij de bestuursverkiezingen werd in de
plaats van de heer G. H. de Boer van
Wirdum benoemd de heer I. de Boer
van Tims. In de vacatures bij verschil
lende commissies werd voorzien door
benoeming van: M. Politiek te Tzum in
de commissie voor Landbouwcoöperatie;
S. Huitema te Oosthem in de commis
sie voor aankoop; B. de Vries te Wouds-
end in de commissie voor boterkeurin-
gen; G. Tiersma te Koudum in de com
missie voor kaaskeuringen.
Minister Mansholt, die een redevoering
zou houden, was door een dringende ka-
binetszitting verhinderd te komen.
gerhuis heeft de Britse minister van bui
tenlandse zaken, Bevin, er over gespro
ken; er op wijzend, dat thans in Was
hington de besprekingen daarover gaan
de zijn, betoogde hij dat als de onder-
handelingen slaagden, waaraan hij niet
twijfelde, een groot en belangrijk deel
van de wereld de gelegenheid kreeg tot
een stelsel van collectieve veiligheid toe
te treden. Blijkbaar doelde Bevin hier
mede op meer landen dan thans te
Washington besprekingen houden de
Ver. Staten, Canada, Engeland, Frank
rijk en de Benelux en inderdaad lo
pen er geruchten dat ook Denemarken,
Noorwegen, Ijsland en Portugal zullen
worden uitgenodigd. Zweden is hier niet
genoemd, het toont ook steeds meer nei.
ging zich neutraal te houden o.a. naar
aanleiding van een niet onduidelijke
wenk van Rusland, dat als Zweden zich
aan een Noord Atlantisch pact onder
Amerikaanse leiding zou verbinden,
Rusland Finland meer in zijn sfeer zou
moeten opnemen.
En wat dat betekent leert bijv.
Tsjecho Slowakije
dat met handen en voeten aan Moskou is
gebonden. Er is thans weer een Tsjechi
sche delegatie daar voor het voeren van
handelsbesprekingen; de gehele econo
mie van Tsjecho-Slowakije is in de war
geraakt toen ze zich van het Westen
naar het Oosten moest richten en men
tracht dat nu weer wat in het reine te
brengen. Men zegt, dat de Russen wen
sen dat Praag ook zijn handel met Z.-
verschijnt VRIJDAG 24 DECEMBER met
een speciaal
terwijl op VRIJDAG 31 DECEMBER een
interessant
zal verschijnen.
Wanneer U zich thans op ons blad abon
neert, ontvangt U deze nummers
GRATIS.
West-Duitse parlement
heeft dezer dagen een resolutie aange
nomen waarin de bezetters eigenlijk
maar eens precies werd verteld waar
aan ze zich hebben te houden en dat
de ontwikkeling van Duitsland geen stro
breed mag in de weg gelegd. Soortge
lijke moeilijkheden krijgt men natuurlijk
straks ook in het Verre Oosten.
Men heeft de verslagen vijanden nodig
om het opdoemend gevaar van een nieu
we Rusland in toom te houden.
Volgens Engelse bladen bestuderen de
Amerikaanse krijgskundigen nu een plan
om
De Bond van Coöperatieve
Zuivelfabrieken
in Friesland vergaderde in de Harmonie
te Leeuwarden.
Het was waarschijnlijk wel een der be
langrijkste vergaderingen ooit door de
Bond gehouden, daar hier het bestuurs
voorstel tot statutenwijziging is aange
nomen, waarbij regelingen op het ge
bied van de bedrijfsleiding en het ver-
enigingsbeleid der leden door de Bond
kunnen worden genomen, die bindend
zullen zijn voor alle leden, indien men
een dergelijk besluit is aangenomen met
4/5 der uitgebrachte geldige stemmen.
Waar dit een besluit van zeer vérstrek
kende gevolgen was, stelde het bestuur
voor, dat ook dit besluit met een meer-
van 4/5 genomen diende te
worden, inplaats van met gewone meer-
Linthorst Homan,
voorzitter van de F. N. Z., wees er op,
dat we hier in West-Europa niet te doen
hebben met een conjunctuurverandering,
maar met een structuurverandering.
Hierdoor is het loodzakelijk geworden,
dat we ons aanpassen. Bovendien is de
idee van de coöperatie In groter ver
band, juist aantrekkelijk voor de jeugd.
Na deze besprekingen volgde de stem
ming, waarbij was bepaald, dat het be.
stuur het voorstel zou intrekken, indien
er zich meer dan twintig fabrieken tegen
zouden verzetten. Er bleken zich echter
van de 77 vertegenwoordigende fabrie
ken slechts 12 tegen het voorstel te ver
klaren en wel de fabrieken uit Wijnje-
terp, Balk, Garijp, Tzum, Gerkeskloos-
ter, Rinsumageest Wieuwerd, Oudwou-
de, St. Nicolaasga, Oldeboorn, Akmarijp,
en ’t Meer.
Scharnegoutum stemde blanco.
Bij de berekening van het stemmenaan-
tal bleek, dat er door de tegenstemmers
59 stemmen waren uitgebracht, tegen
304 van de anderen. Hiermede was dus
dit zeer belangrijke voorstel aangeno
men. Een besluit van historische bete
kenis.
De Collectieve Arbeids
overeenkomsten
is nu enkele maanden in werking, en
hoewel men er zeer tegenop heeft ge
zien, valt het gelukkig in de praktijk
nogal mee. Dat neemt niet weg, dat deze
.dat jimme hjoed de Sillich-
makker berne is.
Lukas 2:11.
Slavië vermindert en bereid zijn de Tsje
chen daarvoor in een of andere vorm
schadeloos te stellen; de Amerikanen en
Engelsen zijn reeds bezig de handelsre-
laties met het land van Tito uit te brei
den.
Naast Zweden ontbreekt ook
Costa Rica
te behandelen, dat van uit het buurland
Nicaragua door opstandelingen werd
binnengevallen tien dagen nadat het zich
vrijwillig ontwapend had. Het is een
landje van 770.000 inwoners, maar de
behandeling van deze kwestie kan ezn
proefgeval zijn voor de samenwerking
Japan
te herbewapenen als tegenwicht tegen
de communistische veroveringen in Chi
na. „Men is het er over eens, dat de Ja
panse herbewapening beperkt en streng
gecontroleerd moet worden, opdat dit
land niet opniew de wereldvrede kan
bedreigen,” alsdus de berichten.
Maar de toestand in Oost-Aziö is inder
daad ook zo moeilijk voor het Westen
geworden, dat het geen wonder is dat
men aan dergelijke wanhoopsmiddelen
gaat denken.
De Chinese communistische legers blijven
aan de winnende hand, er zijn zelfs ge
ruchten, dat Tsjang Kai Sjek zal af
treden. Misschien zou dit de Amerikanen
nog niet eens zo onwelkom zijn, want
zij hebben hef idee dat met een coalitie
regering, waarin ook communisten zou
den zijn opgenomen nog wel iets in
China te bereiken zou zijn. Men acht ’t
n.l. mogelijk dat er onder de Chinese
communisten een belangrijke stroming
is, die nationalistisch is gezind naar het
model van Tito en niet bereid zou zijn
naar Moskou’s wil te handelen, als ze
een kans kregen China mee te bestu
ren. Meer dan speculatie lijkt dit niet en
ten slotte is de ontwikkeling in dit enor-
der Amerikaanse staten. De inval schijnt
verband te houden met de wens van een
deel der bevolking van Costa Rica om
Calderon, een vroegere verbannen presi
dent, weer aan het bewind te brengen.
Er zit zoals veelal bij dergelijke gebeur
tenissen, in Zuid- en Midden-Ameri-
kaanse landen een persoonlijke kwestie
tussen. Maar toch is ze belangrijk om
dat er de laatste tijd geruchten lopen
over intriges, welke ook andere Zuid-
Amerikaanse staten tegen hun nabuur-
staten uitbroeden. In een andere Mid-
den-Amerikaanse republiek San Salva
dor, met 2 millioen inwoners, heeft een
revolutie de militaire partij aan het be
wind gebracht, ook dat is een verschijn
sel, dat hand over hand toeneemt in de
Spaans-Amerikaanse landen.
wel anders had gezien in het zuiden van
ons land, in Limburg en Brabant, waar
de Zuid-Nederlandse Zuivelbond een nog
verder strekkend besluit had genomen,
en waar juist zeer vele nieuwe initiatie
ven naar voren komen, aangepast aan de
veranderde omstandigheden. Indien de
Bond een grotere besluitkracht heeft, zal
dit zelfs de jonge boeren aantrekken.
De heer
Ik soe wol ris witte
Jezus Christus yn sa’n
De aardappelmoeheid
heeft al verscheidene malen een punt van
bespreking uitgemaakt. Nu heeft de com
missie voor de Landbouw uit de Tweede
Kamer, die het wetsontwerp ter bestrij
ding van de aardappelmoeheid in studie
had genomen, daarover- haar voorlopig
verslag uitgebracht. De commissie is
voorhands van mening, dat de aard
appelmoeheid in ons land niet een zo
ernstig karakter draagt, dat zonder meer
moet worden aangenomen, dat zo diep
ingrijpende maatregelen noodzakelijk
zijn. De commissie betwijfelt of het al
gemeen voorschrijven van wisselbouw
om de drie jaren niet te ver gaat. Bo
vendien ontbreekt in het ontwerp een
schadevergoedingregeling.
10.000.000 woordenDe Palestijnse
kwestie. Het Noord Atlantisch pact.
Tsjecho Slowakije aan handen en voeten ge
bonden. Spanje op de tweesprong.
West-Duitsland voelt zich weer. Oost-
Azië. De klacht van Costa Rica.
De Parijse zitting van de algemene ver
gadering der Ver. Naties is met een
droevige balais geëindigd. Men heeft
uitgerekend, dat er 10 millioen woorden
zijn gesproken, dat is veel, maar daden
waren er zeer weinig. De kwestie van
het atoomwapen werd opnieuw aan de
atoomcommissie overgelaten, van de
ontwapeningsbesprekingen kwam niets
terecht, het veto-recht der grote gealli
eerden bleef als het was, in de Berlijnse
kwestie werd niets bereikt noch in de
Griekse; de bespreking om 10 nieuwe
leden toe te laten leidde tot niets, de
beslissing over het lot der Italiaanse ko
loniën werd tot later uitgesteld en voor
Korea en Palestina kwamen er weer
nieuwe commissies.
De Palestijnse kwestie
zal misschien zichzelf oplossen. De Jo
den zullen waarschijnlijk wel in hun
nopjes zijn met de verdeeldheid van de
Arabische landen, nu koning Abdoellah
van Transjordania zich tot koning van
het Arabisch gedeelte van Palestina heeft
laten uitroepen en Saoedie Arabië, Egyp
te en Syrië daar alvast fel tegen hebben
geprotesteerd.
De algemene vergadering nam ook een
conventie tegen groepsuitroeiing aan en
wel éénstemmig. Daarmede is dus een
misdaad als Nazi Duitsland jegens de
Joden beging, veroordeeld.
In deze laatste dagen is vooral hét
Noord-Atlantisch pact
over de tong gegaan. In het Engelse La.
Hwat hat Gabe Skroar
As it Krysttiid is, tinke wy oan ’e berte
fan it Christusbern. It kaem yn in stél
tolanne en waerd lein yn in krêbbe. Lyk
as alle oare bern yn it Easten yn doe
ken wuolle.
En dêr lei er dan. Prinshearlik.
Lyk as alle oare berntsjes.
It wie allegearre sa gewoan.
O, tochten jo dat? Mar de ingels dan en
de hoeders, en de wizen, eastwei?
It is in simpel forhael. Ja wisse. Mar,
dat de gloarje fan ’e Himel yn liet en
Ijocht oan 'e hoeders en de skiepl en
greiden forkundige, troch har sjoen en
heard waerd, is dochs hwat bütenwen-
stlchs.
Krysttiid is mar in stuit yn üs delstlch
bistean.
Der komme wer oare hjeldagen en oare
lytse freugden fan frije dagen. Mar it
feit fan de Christusberte to Bethléhem
is foar in folger fan Him dochs in fol-
handich feit. Hy hat syn geastlike han-
nen der fol mei, syn hiele libben lang.
Tinzen mei Krysttiid.
De skilderstikken, etsen en tekeningen
fan it barren to Bethlehim binne mach-
tich.
Maria yn poarper en goud, mei in nim
bus fan hillichheit om har lytse holle,
oan’t in plastyske tekening fan stomp-
sinnige hoeders, domme groffe ezels
koppen en forwaeid en forspraet hea en
strie yn in moassige stél ta.
wolle, hwerom
stél to wrald
kaem, neffens fantasije en oerlevering.
Jozef kin dochs bést it spul hwat op-
rêdden ha? Om tekkentsjes en in béd
foar Maria sjoen ha?
Wiene hja dan alhiel en folslein for-
spijd? Of hiene Jezus en Syn Mem in
nimbus fan gloarje om har hollen, dy’t
eltsenien seach?
Hja dogge sa nuver mei dat berntsje,
dichters, skriuwers, skilders en etsers.
Foarstellingen dy’t bikritisearre wurde
op kleur en Qnderdiel, composysje en
krektens fan foarstelling.
Tot 28 Dec. a.s. geven wij gaarne aan
onze postabonné’s de gedegenheid het
abonnementsgeld voor het eerste half
jaar 1949 A f 2.50 op onze girorekening
87926 bij te schrijven.
Desgewenst kunnen ook onze bezorg-
abonné’s in stad en dorp het abonne
mentsgeld per kwartaal f 1.25 of per
halfjaar a f 2.50 op onze girorekening
storten.
Direct met 2 Januari worden de kwi
tanties ter inning afgegeven, met ver
hoging van de incasso-kosten.
De Administratie.
Spanje
in de rij der landen, welke genoemd
worden als waardige partners in het At_ derheid
lantisch pact.
Bevin heeft te kennen gegeven, dat de derheid van stemmen.
Engelse regering tegen opneming van
Spanje bezwaar bleef koesteren, Chur
chill pleitte er voor om ook Spanje toe
te laten. Van militair oogpunt gezien Is
het ongetwijfeld juist ook Spanje in een
Westers blok in te lijven, maar een be
zwaar is de antipathie, welke men in
West-Europese landen tegen het Franco
regime koestert. Een soortgelijke kwes
tie, zij het om enigszins andere motie
ven speelt een rol in de verhouding der
Westelijke geallieerden tot West-Duits-
land. De Fransen voelen ook wel dat
een politiek, economisch en militair her.
steld Duitsland ’n zeer waardevolle fac
tor in een Westers blok tegen Rusland
zou vormen, maar zij vrezen, dat dit
Duitsland op de duur toch ook weer een
gevaar voor hen zelf zou maken.
Het
Mar myn hert is in leech ding, in for-
pierewaeid, forgetten reade lape, earne
yn myn lichem.
Ik soe wol deun by dat lytse harte sjen
wolle, mar hja steane my yn 'e wei.
Sjoch sa wie ’t, né sa.
Likegoed as letter de fammen en frou-
Iju fan Jeruzalem my yn ’e wei steane,
as ik de lijende Hear sjen wol.
Dy foarstelling suggerearje my eat, dat
my intuïtyf net oan wol.
Gean der dan dochs weil
Frije tagong ta Jezus Christus. Foar jo
en my en eltsenien dy’t leauwe wol.
Dat bern is leaf, hwerom net?
En Syn mem héldt fan Him, Dat is feit-
wier.
Mar myn leauwe hat der neat oan. II
is om Him to rédden.
in twivelder bin ik, bést, mar
Christus de twivel net wei?
Hy stiet ommers neist my en leit as bern
neist myn bern. Mar Hy woe my oan
sjen en myn bern seingje. Hy is lyts en
great. Ik bin faek great, mar moat lyts
wurde. Hy woe en soe it wollen fan Syn
Heit folbringe. Ik wol en ik sil en dei
komt neat to boat.
Tinzen mei Krysttiid binne fleurich en
mankelyk, simpel en simplistysk, fol
kleur en fleur en fan in greate skientme
faeks, mar ik moat Krysttiid net ha. Dy
beam is my to heech*en net hegernöch.
Jezus, Dy’t myn siel leavet, ik Him en
Hy my, dat is werklikheit.
En as de twivel op ’e loer leit, sil de
sterke Jezus, Dy’t nea oan Syn Heit twi-
vele, ek yn it djipste wea net, my wer
meitsje as in bern yn it leauwe.
Fan foaren oan, efter My.
Ik bin it bern fan Bethlehim en Laem,
Rie, Sterke God, Liuw üt ’e stam fan
Juda.
Leat üt Jesse stobbe, alles yn allegearre,
dy’t Him sjogge sünder hea en strie en
nimbus as it Godlik Bern, Dy’t woun oan
gloarje.
In het voorstel was een uitzondering ge
maakt voor liquidatie of aansluiting bij
andere bedrijven. In deze materie zullen
de fabrieken zelf kunnen besluiten.
Het doel van de ingrijpende verande
ring is de positie van de zuivelboer vei
lig te stellen.
Natuurlijk werden er bezwaren tegen ’t
voorstel ingebracht.
De heer de Jong van Balk was van oor
deel, dat de bindende regelingen initia-
tief-dodend zouden zijn, terwijl het de
coöperatie-schuwheid zou bevorderen,
terwijl de heer de Vries van Wieuwerd
van mening was, dat de zelfstandigheid
der fabriek te veel zou beknot worden.
De bezwaren werden weerlegd door de
secretaris van de Bond, de heer ir. P.
Stallinga. ,,Het besluit is niet initiatief- Enige leden waren van oordeel, dat voor
dodend/’ zo betoogde hij^ daar hij dit je getroffen gebieden bijzondere tuin-
t... ‘bouwteeltvefgunningen beschikbaar ge
steld moeten worden, waartegenover
stond de mening van enige andere le
den, dat met het oog op de beperkte
exportmogelijkheden het tuinbouwareaal
moet worden uitgebreid.
Weer enige andere leden vestigden de
aandacht op de z.g. gardeniers in Fries
land, die geheel zijn ingesteld op een
intensieve pootaardappelteelt. Hun land
is destijds te duur gekocht om daarop
slechts ruwgewassen te telen; hier zal
ontheffing moeten worden verleend, dan
wel een schadeloosstelling.
Ten slotte maakten enkele leden be
zwaar tegen de wel zeer vérgaande be
voegdheid. Op grond van een bepaling
in het ontwerp zou de minister prac-
tlsch het telen van alle gewassen kun
nen verbieden.
Dinsdag 21 December:
18.1519. Frysk programma. 18.15.
Stimmen üt it HeitelSn. 18.25. Foardracht
fan Ludzer Eringa üt „It boek fan de
Psalmen”, fan Fedde Schuren 18.41. De
hüsfrou op ’e tekst oer Krystfeest yn
’e hüs.
Donderdag 23 December:
18.3019. Concert van
kerk (Noord) te Drachten. De Chr. mu-
ziekver. „Crescendo” speelt adventslie-
deren. Aankondiging en toelichting: H.
K. Schippers.
Vrijdag 24 December:
18.3012.45. Noordelijk weekoverzicht.
18.45-19. Literair kwartier. Fokke Sierk-
sma spreekt over „Fioele en Faem” fan
Anne Wadman.
Zaterdag 25 December:
18.3019.30. Noordelijk weekoverzicht.
Leiker leest o.a. Krystfeest fan de Fryske
folksdichter.
en Zuidwest Friesland
me, in chaos verkerende rijk niet te voor
spellen. Wel kan men zeggen, dat de
Ver. Staten, nu China niet hoi hechte
bolwerk tegen het communisme bleek
te zijn, dat men te Washington hoopte,
met nog meer klem zullen aandringen
op een vreedzame regeling tussen Ne
derland en de
Indonesische republiek,
er zijn daar al zorgen genoeg in het
Verre Oosten.
Bij de behandeling van deze zaak voor
de Veiligheidsraad, zullen we, hoezeer
het gelijk ook aan Nederlandse zijde is,
allicht voor een heet vuur komen te
staan. In eigen huis hebben de Ameri
kanen trouwens zelf nog wel wat te
beredderen. De raad van Amerikaanse
staten te Washington heeft thans de
klacht van
olswards Nieuwsblad
"1
i
I.
I.
I
BEVIN
1
I.
J
1
■F
