Een goed begin
is het halve werk
Onze Weekagenda
Flitsen uit Indonesië
lezers
4artinytoer
Gesprek
met onze
-I'
Fan de
door Nederland
üs hjoed O Q
to sizzen
No. 1
15e jaargang
Dinsdag 4 Jan. 1948
Uitgave
DruRkerij Fa. A. J.
OS1NGA
van
Redacteur.
de
te
I
en
Hja
het
1
c
Streekblad voor
De feestdagen zijn weer achter de rug.
Het werk wacht ons weer.
Het werk van alle dag.
eisen ijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Dinsdag 4 januari:
Bolsward. De Doele. 8 uur. Muziekuit
voering „Oranje”.
Maandag 10 januari:
Bolsward. De Doele. 8 uur. Katholieke
Garde. Spreker: Pater Gilbertus
Lohuis, o.f.m.
8 uur.
Bilderdijk.
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per mm.
Giro 87920
n
c
vatten, die bij een Goudse juwelier wa
ren gestolen. De vluchteling is ont
snapt.
Arnhems negende Katholieke kerk werd
dezer dagen plechtig in gebruik geno
men. Het is een eenvoudig houten ge
bouw, dat door pastoor Steenbergen op
een reis door Canada ergens op een le
gerplaats werd ontdekt.
Goed zo, agent Te Goes gooide een kind
in het gezin der familie Kuyper een pe
troleumkacheltje om. Er ontstond brand
de ouders raakten in paniek en vluchtten
met 2 kinderen het huis uit. Ze vergaten
Op de earste sitmgsdei fan de Fryske
Steaten hawwe deputearre Steaten al
bikend meitsje kinen, dat al dyjingen,
dy’t hja ütforsoot hiene om in sit to
nimmen yn de geate Desintralisaesje-
Kommisje, harrei bineaming oannomd
hiene. Dat seit mr bést.
Hwant it Kollege an Deputearre Steaten
hawwe war dien <m yn dit lichem al dy
minsken op to nimnen, dy’t oer dit wich
tige stribjen in ged fundearre miening
hawwe en oan deoare kant ek yn steat
binne om bilangrre kanten fan it Frys
ke libben to repreatearen. De Algemiene
Foarsitter is Mr. A. A. v. d. Meulen,
Boargemaster fan Ljouwert. Fierder de
Boargemaster fan Si its en it Fean, de
hearen Rasterhoff et G. Kuperus. Dus
trije stêdsboargemasers. Dan Boarge
master Humalda fanKoudum (H.O.N.).
Neist dizze trije magstraten trije Fryske
biwegingslieders, de hearen E. Folkert-
sma, Jan Piebenga ei P. W. Wljbenga,
de skriuwer fan de prneamde brosjure.
Hjir kin men dan bmeame Drs. L. H.
Bouma üt Ljouwert, de warbere skrep-
per foar eigen kultue en underwiis.
In tredde groep foamje de hearen: Ir:
H. J. Witteveen, lykslAnboukonsulint
foar de WAlden to drachten, Dr. G. J.
Otten, de siktaris in de Keamer fan
Keaphannel en Dr. R,Kuperus, de Dlrek-
teur fan de Suvelbaik.
Aparte figuren, dy’tyn FryslÊn tige bi
kend binne troch ha wurkjen, binne Dr.
H. van der Wielen, de lieder fan de
Folkshegeskoalle to Bakkefean, in nam-
me mei in hiel eigen signatuer en Dr.
H. Hofstra, féarts to Snits. Trije mannen,
dy’t yn kristiike formiddens in fortroude
en heech weardearre klank hawwe, bin
ne dan de hear van der Kam üt ii
Fean, de hearen Mr. Okma en La Maitre
üt Ljouwert mei as siktaris en lid de
hear R. Alta üt Sleat. Mr. Wedeven is
twadde siktaris en de Martiny-toer-
skriuwer is der op ta. Sjoch der it „ta
bleau de la troupe”.
Sa op it earste gesicht sitte der ryklik
Ljouwerters yn dit lichem. Mar dat kin
hast net oars. Yn Ljouwert wenje nou
ienkear de minsken, dy’t provinsjael lie-
ding jowe, it meast. En de measten dêr-
fan binne yn de provinsje tige thüs en
hawwe der wol each foar. Ik kin alder-
geloks ek net üntdekke, dat ien of oare
partij to folie har stempel op de Kom-
misje setten haf. En dat is winst. Men
hat ek net bang west om de minsken, dy’t
tige fier geane yn har konklüzjes, in sit
to jaen. Dat; is noch mear winst. Hwant
der is gjin minder polityk dan it negearen
fan lju, dy’t trochsicht en doaren haw
we. Lit har mar yn de keamer komme
en skerpje de earlike wapens fan oerliz
en p^tear. It brede stAnpunt fan Depu
tearre Steaten kin gjin minsk, dy’t de
situaesje yn FryslAn ken, fintstride.
Sa’t wy yn it earste artikeltsje oer dizze
saek al meidielden, binne der jit fjou-
wer sub-kommisjes foarme, dy’t in ün-
derdiel fan it libben bihannelje en bistu-
dearje sille. Ien foar it agrarysk diel mei
deryn de pommeranten fan de lAnbou-
organisaesjes en de greate ekonomyske
ynstellingen op dit gebiet. Ien foar Un
derwiis en Kultuer, hweryn üs Ald-boar-
gemaster, Drs. van Tuinen en Pater Het.
tema in sit hawwe neist de hear Sipkes,
de ynspekteur fan It ünderwiis hjlr yn
Snits, dy’t al safolle dien hat om it ün-
derwlls en It muzykllbben hjir foarüt to
bringen. Dêrby Dr. W. Kok, de bakker
üt de Stlm fan FryslAn, mei syn knarste-
koeke en Jhr. Witsen Elias fan de Ljou-
West» en Zuidwest Friesland
Te Kerkrade, de oudste
mijngemeente van Nederland, waar men
in 1113 reeds steenkoollagen ontgon, be
staan plannen om zo spoedig mogelijk
in het kasteel Ehrenstein ’n mijnmuseum
in te richten.
fer weg, welke de juwelen bleek te be- Ze kwamen weer. Langs de zuidgrens
van Limburg zijn tijdens de koude dagen
weer groepjes wilde zwijnen waargeno
men. Er was zelfs een kudde bij van 8,
waaronder enkele zeer zware dieren.
Een complete organisatie. Te Hengelo is
een wijdvertakt bonnencomplo't ontdekt,
dat zich schuldig maakte aan het stelen,
kopen en verkopen van distributie-be-
scheiden.
70 inwoners van Oldenzaal zijn dakloos
geworden, toen een blok van tien zeer
oude en kleine arbeiderswoningen, vlak
achter het terrein van de gasfabriek ge
legen, tot de grond toe afbrandde.
een baby in de kinderstoel. Een politie
man snelde het brandende huis binnen
en droeg baby met stoel naar buiten.
De berg gaat. De motie-Willems, gericht
tegen de afgraving van de Sint Pieters
berg, werd met 52-27 stemmen door de
Tweede Kamer verworpen.
Ere wie ere toekomt De 82-jarige heer
J. Schaap te Heerenveen heeft nog nooit
eert thuiswedstrijd van de voetbalclub
Heerenveen gemist. Hij krijgt in het ver
volg een ereplaats op de tribune.
Alles van die ene gulden? In verband
met| de stijging van de kolenprijzen zul
len de gastarieven in het algemeen met
ongeveer 2 cent per kub. m. worden
verhoogd.
Mijnmuseum.
In minskelibben ia net altyd rya mei
resaen, it ia ek woiria grót mei kród-
de.
werter Krante en S. van der Schaaf fan
de Hearrenfeanster Koerier.
Ek yn de oare -sub-kommisjes komme
deselde tendenzen nei foaren om dochs
binammen alle konstruktive minsken fan
formaet oan it wurd to litten. Der is ien
ütsündering op, hwer’t de hear Roorda
al.kapsje op makke. Der sitte gjin kom-
munisten yn de ploech. Mar dat is in
saek, dy’t foar himsels sprekt. It giet
hjir om in great nasjonael bilang. En de
Kommunisten sjogge allinnich mar de yn-
ternasjonale bilangen fan it Stalinistysk
ryk: Hja binne seis de skuld, dat hja bü-
ten it folk steane. Dat kinne hja oan
gjinien wite as oan harren eigen for-
kearde ynstelling. Men mei fan alle le
den fan in folksmienskip freegje, dat hja
war dogge dizze mienskip to hoedzjen
en to stypjen. De kommunisten wolle
dizze mienskip meitsje ta in underdid
fan in oar ryk: in ryk fan gewelt en
fan steatsoanbidding
Koningin Juliana heeft de functie van
protectrix aanvaard van het Bataafs
Genootschap der Proefondervindelijke
Wijsbegeerte te Rotterdam.
De Niwin werkt door. Uit een deier
dagen op het Centraal Bureau NIWIN
ontvangen telegram blijkt, dat te Djokja
karta reeds thans 8 NIWIN-radio’s zijn
verstrekt, n.l. 4 accu-toestellen en 4
lichtnet-toestellen. Daarenboven werden
5000 pakjes shagtabak uitgereikt.
De wens der huismoeders. Met ingang
van 1 Januari worden geldig de bonnen
gemerkt „textiel Q één punt” en textiel
R één punt”, „textiel Q vijf punten”,
„textiel reserve Q” ter waarde van 10
punten.
Ons landschapsschoon. Ondanks vele
vergeefse pogingen van het gemeentebe.'
stuur zal de standaardmolen te Beesel
gaan verdwijnen.
Verdacht van verduistering van een be
drag van f 4000, in dienstbetrekking ge
pleegd, bij de distributiedienst te Venray,
is een 29-jarige gewezen distributie-
ambtenaar aangehouden.
Lieftinck zat er achter. Een Amsterdam
mer kocht van een stadgenoot diens in
boedel, omdat deze naar Amerika ver
trok. Hij betaalde er 8000 gulden voor,
maar toen hij de boedel wilde halen,
bleek deze in beslag genomen door de
belastingdienst. De vertrokkene had
f 10.000 belastingschuld en de koper
krijgt de inboedel niet.
Voor het goede doet Ruim tienduizend
gulden heeft het Leger des Hells te Am
sterdam met de kerstpotten opge
haald.
Nederlandse electrische naaimachines,
tevens geschikt om te zomen, te bordu
ren en kousen te stoppen, zullen binnen
kort in de handel komen. Het merendeel
van de productie is evenwel voor export
bestemd.
Beter gelopen.De grensbeambten
bij Maasniel hebben een goede vangst
gehad. Een onbekend gebleven persoon
trachtte daar de grens over te steken.
Bij de achtervolging wierp hij een kof-
deze In 1949 te kunneven. Tot op
heden was het ons sg mogelijk in
deze rubriek verslag (oen van en
kele grote provinciatrgaderjngen
en gebeurtenissen, Wpen nu ech
ter voldoende ruimtehebben ook
onze belangstelling t^tcn op het
kleinere gebeuren in ten jand.
Natuurlijk zijn we ied<mmer reeds
weer benieuwd wat Gskroar ons
weer kaartjes en foto’s te plaatsen
van belangrijke situaties en personen.
Ook houden wij ons aanbevolen voor
het plaatsen van familie-foto’s uit het
eigen rayon (50-jarig (huwelijk, 90e
verjaardag, belangrijke jubilea, enz.)
Tevens zult LI in deze jaargang de
rubriekjes „Voor 50 jaar” en „Voor
25 jaar”, weer in ons blad tegenko
men. Kortom wij willen alles doen om
onze krant voor U waardevol te ma
ken.
Voor suggesties uwerzijds houden wij
ons zeer aanbevolen.
Voor critiek staan wij steeds open.
U kunt er van verzekerd zijn, dat wij
steeds met gerechtvaardigde wensen
rekening willen houden.
Aan goede voornemens ontbreekt het
ons niet.
1949 is gestart. Het werk wacht ons.
Met enthousiasme willen we het aan
grijpen.
Donderdag 6 Januari:
Bolsward. Jonge Kerk. Ds. Haanstra
over: „Kerk en Zending”.
- Bols ward
Hwat hat Gabe Skroar
Vrijdag 7 Januari:
Bolsward. Geb. Gasthuissingel.
Chr. Reciteerclub.
avond.
en de Nederlandse taal verhalen
trachten te geven die het kenmerk
dragen voor „elck wat wils” te zijn.
Ook de kinderen zullen we in 1949
n -t vergeten. Zowel ons geïllustreerd
kinderverhaal, als wat Marijkemuoi
oan de Fryske bern schrijft, zal weer
veel jeugdige lezers vragen, wij hopen
tot lering en vermaak (wellicht ook
van de ouderen?)
Ook de damesrubriek „Voor de
Vrouw” kwam in het afgelopen jaar
vaak in de knel. Niets hopen we lie
ver, dan dat wij ook hier tot geregel
de plaatsing kunnen overgaan.
Natuurlijk staat er nog veel meer op
het programma. Wij hopen weer on
ze Prijsvragen uit te schrijven, weer
gedichten en tijdrijmen te plaatsen.
We hopen onze jongens uit Indië
niet te vergeten en weer hun brieven
op te nemen, evenals het nieuws in
zake de Indonesische kwestie.
Wij hopen ook in het komende jaar
slavetsjinst,
godleazens.
Hja wolle dizze mienskip üntbine.
binne dpstruktyf en anti-nasjonael.
Deputearre Steaten kinne, noch meije,
sokke minsken de gelegenheit jaen om
har sloperswurk ek yn dit formidden oan
to gripen. It is al in maximum fan for-
draechsumens, dat hja dwaen kinne,
hwat hja dogge. Hja kinne mei Tyl
Ulenspegel sizze: „Hja meije üs hjir net
lije, mar der hawwe wy it ek nei mak
ke.” It sprekt nei dit alles wol fansels,
dat wy great bitrouwen hawwe yn it
wurk fan de Desintralisaesje-kommisje,
en dat wy fan herten hoopje, dat yn it
nije jier in greate activiteit fan harren
ütgean mei. it kin in wichtige stap wur-
de nei in better, in mear folksaerdich,
in mear forantwurde ynrjochting fan de
bistjüren fan Ryk, Provinsje en Gemeen
ten. En dat is in folksbilang fan de bop-
peste planke. Hwant mei It hjoeddelske
sintralistyske blstjür komme wy aloan
fierder fan hQs.
Op 31 DECEMBER zijn de militaire
acties op Java geëindigd.
Nederlandse strijdkrachten zijn een
nieuw offensief begonnen tegen de
Republikeinse troepen op Zuid Suma
tra. De havenstad Telokbetoeng werd
bezet, evenals Oosthaven. Men meent
dat de operaties van uit zee zijn uit
gevoerd.
Het legercommuniqué van Zondag
meldt, dat op Sumatra onder meer
Pakanbaroe van T.N.l.-troepen is ge
zuiverd. Bij de bezetting van de Bank
Negara te Djambi werden zeventig
kilo opium gevonden, die moesten die
nen als buitenlands betaalmiddel voor
de Republikeinse autoriteiten. De be
volking van Djambi, die Heels was
gevlucht voor de komst van de Ne
derlanders, begint weer in grote ge
tale terug te keren.
Officieel wordt voorts medegedeeld,
dat sinds het begin van de actie aan
Nederlandse zijde 66 militairen zijn
gedood en 172 gewond.
Het Franse persbureau A. F. P. be
richt, dat van Nederlandse zijde nog
geen maatregelen zijn genomen tot
vrijlating van president Soekamo en
de andere Republikeinse leiders.
De Dienst Legercontacten meldt, dat
de opperbevelhebber van de T.N.Ï.,
generaal Soedirman zich niet in Ne
derlandse handen bevindt Wel is
zijn verblijfplaats bekend. Hij is ern
stig ziek. Volgens een dagorder van
kolonel Hidayat, commandant van de
T.N.I. op Sumatra, heeft deze op 28
December de leiding van de Republi
keinse strijdkrachten in geheel Indo
nesië overgenomen.
De Australische zeelieden-vakvereni-
ging heeft besloten de algehele boycot
van de Nederlandse scheepvaart op
te heffen. Deze zal zich nu beperken
tot schepen, die goederen naar Indo
nesië vervoeren.
De Nederlandse ambassadeur te Lon
den, jhr. mr. E. F. M, J. Michlels van
JVerduynien, is Zaterdag per ’vlieg
tuig naar Batavia vertrokken. Te Sin
gapore zal hij waarschijnlijk zijn reis
naar Batavia in een speciaal toestel
In het komendjaar hopen we weer
een honderdt hoofdartikelen
plaatsen.
We zullen, evtls in het afgelopen
jaar, in dit opït streven naar een
gezonde actual:., echter wars zijn
de van het sensjnele.
Wij hopen wekis weer ons buiten
lands overzicht plaatsen. Ons blad
kan wat buitenge nieuwsvoorzie
ning betreft uit Aard der zaak nim
mer concurrereqgen het landelijk
dagblad met zijiachtredacties, zijn
telexapparaten eijn speciale corres
pondentschappenlaar wat we wel
kunnen geven, tb ten we zo goed
mogelijk te doen: samenvatting ge
ven van de feiten gebeurtenissen
van de afgelopeteek, bovenal ge
zien tegen de peke /achtergrond
van dat alles. Wtbben persoonlijk
in dit opzicht si© één wens, n.l.,
dat de ontwikkelifep het wereldto
neel zó mag zijnjf wij niet enkel
pessimistische geltn behoeven te
laten horen, maart het optimisme
mag overheersen. |9 2jj een jaar
van komende en consoliderende
vrede
Ook zullen we doojn met in ieder
nummer weer onz» populaire ru
briek: Kris Kras c Nederland te
plaatsen.
Bont als het leven %al deze ru
briek het ernstige <et vrolijke el
kaar afwisselen, hetjijke en
schone, het kwade et goede.
Ons Provinciale Krt; behoeft ver
betering en we'hop« staat te zijn
lijkheden en megelijkheden var het
Friese volk en Lnd.
Voor alles wil en streekblad ah het
onze zich echtr toeleggen op de
nieuwsvoorzieniq uit eigen omge
ving.
Stadsnieuws en ieuws Uit de ontrek
zal weer vele klommen vullen. Het
stadsnieuws wil en. weerslag zijn van
het leven in onsprovinciestadje. Wat
het ons brengen :al ligt in het duister.
Wel zal ons weelijks marktoverzicht
niet ontbreken, e was het alleen maar
wegens het gezelig uurtje dat uw re
dacteur wekelijh er aan spendeert,
een uurtje waan zowel de boeren-
koffie als de berenhumor zo ruim
schoots wordt gnoten.
We twijfelen nit of ook het nieuws
uit de omtrek zl een getrouw beeld
geven over het wen ten plattelande.
Een veertigtal errespondenten voor
ziet ons op voortreffelijke wijze van
plaatselijk nieuw en mocht II klach
ten hebben over ie nieuwsvoorziening
uit Uw woonplats: meld het ons en
wij zullen er in oorzien.
Bijzondere aandcht willen we beste
den aan onze .aadsverslagen, im
mers het is veela in ,,de raad”, waar
het leven van u’ gemeente klopt.
Aan bijzondere ebeurtenissen zullen
we uitvoerige Roortages wijden, aan
historische artiken over vrijwel al de
dorpen in ons leersrayon wordt ge
werkt, veel stof 'erd reeds verzameld
maar plaatsgebre was reden dat het
in dit opzicht vak bij goede voorne
mens moest blijen. Wij hopen idat
1949 in dit opziht noch voor ons,
noch voor U telürstellend zal zijn.
Dit zelfde geldt 'oor onze rubrieken:
„Vogelboekje”, ,Vaterproblemen” en
„Onder de leeshnp”, die we in 1949
op meer geregder wijze hopen te
plaatsen, dan imet afgelopen jaar in
ons vermogen la.
In onze rubriek „Ingezonden” heeft
ieder die iets heft te zeggen, hetzij
met ons eens of niet, het recht
tot schrijven, oits het niet ano
niem geschiedt, iet geschrevene be
hoorlijk is gestel, van een belang
rijke inhoud is ei geen reclame wordt
gemaakt voor iel, waarvoor onze ad-
vertentie-paginajvoldoende de gele
genheid biedt.
Voor velen makt ons wekelijks
Feuilleton een 2er gewaardeerd on
derdeel van de :rant uit. We zullen
ook hier afwiselend in de memme-
Hoe lang hebben we uitgezien naar
die dagen van licht en gezelligheid in
het donkere jaargetijde.
Hoe vlug gingen ze voorbij!
De kaarsjes zijn al lang uitgebrand.
Het kerstboompje kwam reeds terecht
op de asfaalt.
Vergeten en veracht werd het, wat
eens de trots van de feestelijke huis
kamer uitmaakte.
Na Kerstmis volgde Oudejaarsavond
en Nieuwjaarsdag.
Ook die dagen gingen ras voorbij:
De tijd gaat snel.
Te snel bijna om bij te blijven.
1948 ging. 1949 kwam.
Het nieuwe is er al weer af.
Het werd reeds weer „gewoon”.
En toch
E/prijkt eei nieuwe kalender aan
wand.
Misschien vel meer dan één.
I De maand- m weekkalenders zijn nog
vol.
De dagkaleider werd reeds aange
broken.
I Toch wachtci ook hier nog meer dan
j 300 blaadjes
Bijna een vo jaar ligt nog vóór ons.
Vele goede wensen zijn uitgesproken.
Ook de gode voornemens zijn vele
en velerlei.
Dat geldt Utn ook ons.
Dat geldt tb werk en ook ons werk.
1948 was vor ons blad een goed jaar.
De papiertowijzing werd iets ruimer,
de krant af e toe iets dikker, we kon
den afstand oen van de kleine letter.
De verhoudig met correspondenten
en abonné’s as voortreffelijk.
Natuurlijk oiervonden wij wel kri
tiek, maar v4c was deze opbouwend.
Zelfs ontvinjde redactie in de loop
i van dit jaar :nmaal een waarderend
schrijven
1948 was gd, 1949 wordt hopelijk
nog beter.
We krijgen weer iets meer papier
toegewezen, <k al gaat het nog
mondjesmaat.
Toch hopen vdat ietsje meer ruimte
te gebruiken a ons blad nog meer
dan tot op hen te doen zijn, wat het
wezen moet: <i streekblad.
Nader gezegd:® streekblad voor ge
it heel west en ztwest Friesland.
We hopen onblad verder zo alge
meen mogelijk maken.
gebeurtenissen, Wpen nu ech-
belangstelling t^ten op het
:bi
Natuurlijk zijn we ied<m
heeft te zeggen jen zal> medewer
ker Tj. d. J. vanaf de ie Martiny-
toer zijn speurend oogten op het
laven en werk, de p%en, moei-
Bolswards Nieuwsblad
L
4
I,
‘t
i.
GSl
