Een Staat herrees..
ik*
Buitenlands
Overzicht
No. 2
45e Jaargang
Vrijdag 7 Jan. 1949
Uitgave
OSINGA
Bols ward
a'
overigens vrij schaars.
pan-
nen
r*
Indonesië blijft
r
I
Siam,
dat een bondgenootschap met Engeland
U.N.O.personeel.
Idem.
De bemiddelaar vertrok naar Lake Suc
cess en Israël vroeg de Veiligheidsraad
om maatregelen tegen de aanvallers.
De strijd ging door.
De Israëlische veroveringen ook.
Ook in de lucht werd Israël de meer
dere. Cairo, Damascus, Beiroet en Am
man werden gebombardeerd.
Van de 63 km. lange weg naar Jeruza
lem bezette Israël 58 km.
Daarnaast had Israël een „Birma-weg”
gemaakt, die Jeruzalem met de Joodse
staat verbond, door een tot nu toe on
begaanbaar gebied.
In de oorlogsperiode tussen de eerste
en tweede wapenstilstand was de over
macht van Israël zo groot, dat de Ara
bieren geredelijk in een nieuw bestand
toestemden, juist op het ogenblik, dat
de Joden op het punt stonden de oude
stad van Jeruzalem te heroveren.
Aldus waren de geboorteweeën van een
nieuwe staat.
Het volk van Israël heeft de wereld doen
zien, waartoe het bereid en in staat is.
Totdat onlangs de wereld zich opnieuw
verbaasde over de jongste daad van Is
raël: het overschrijden van de Egypti
sche grens.
Het Palestijnse vraagstuk is actueel als
welhaast nimmer te voren.
Griekenland, Turkije en misschien ook
China zouden daarin worden opgeno
men en het eerste jaar zou er 2’/2 mil-
Marshallhulp
aan de orde. De 19 betrokken landen
hebben zowel hun ramingen op korte als
lange termijn daarvoor ingediend en een
Tijdens de jaarovergang hebben zich en
kele feiten voorgedaan, welke het toch
al ingewikkelde beeld der internationale
verhoudingen, nog verwarder maken.
Daar was in de eerste plaats het besluit
van India om andere Aziatische landen
uit te nodigen voor een conferentie te
Delhi over het Indonesische probleem.
De uitgenodigde landen zijn Pakistan,
Turkije, Egypte, Syrië, de Libanon, de
Hedjaz, Perzië, Irak, Afghanistan, Cey
lon, Siam, Birma en China. De minister
president Pandit Nehroe, die dit besluit
bekend maakte, sprak de hoop uit, dat
deze conferentie ook dpor vertegen
woordigers van Australië en Nieuw Zee
land zou worden bijgewoond. Australië
zal inderdaad waarnemers zenden, al
passeert het daarmee, terwijl het nog
wel lid is van de Commissie van Goede
Diensten, de Veiligheidsraad. Ook enkele
andere landen hebben de uitnodiging
reeds aangenomen. Pakistan eiste van
de Veiligheidsraad al een bevel aan de
Nederlandse troepen om op hun oude
stellingen terug te trekken.
Nehroe bracht in verband met deze stap
ook de Westelijke Unie ter sprake. Ter
wijl hij de Nederlandse actie in Indo
nesië de meest openlijke en onverbloem-
schets van hun toekomstige economische
ontwikkeling gegeven, welke men echter
in de Ver. Staten te optimistisch acht.
Van officiële zijde wordt gemeld, dat
op Sumatra o.a. Benkoelen, Tembilahan
en Rengat zijn gezuiverd van T.N.I.troe-
pen. Hiermede zijn de operaties op Su
matra beëindigd.
Onder de officieren, die zich te Djokja
hebben gemeld, bevond zich, behalve de
commandant der voormalige republi
keinse militaire academie, de kol. Soe-
wardi, ook de voormalige commandant
der zestiende brigade van de T.N.I. de t
It.-kol. Lembong.'
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie s
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetrllng
Advertentieprijs: 1U cent per m.m.
Giro 87926
1-
le
I.
ij
r
d
s
I’
I
i
Naar het Chinese blad Sin Po meldt,
hebben de vier ministers uit het kabinet-
Hatta, die zich niet in Nederlandse han
den bevinden, namelijk Soekiman (bin
nenlandse Zaken), Djoeanda (Verbin
dingen), Kasimo (Voedselvoorziening)
Leimena (Gezondheid) elkaar in een
bergstreek op Oost-Java.' ontmoet. Zij
zouden een „guerilla-regering” hebben
gevormd om de werkzaamheden voort
te zetten. Zij beschikken ook over radio
zenders.
Toen om verlenging van tien dagen.
De Joden accepteerden.
De Arabieren weigerden.
on om drie dagen, voor evacuatie van liard dollar voor worden uitgetrokken,
terwijl het Congres de president de vrije
hand zou moeten laten wie hij voor die
hulp in aanmerking wenste te brengen,
om zodoende deze ook snel te kunnen
helpen.
Daarnaast komt ook spoedig de verdere
verstrekking van de
van sommige mogendheden er een is ge
weest, van stilzwijgende goedkeuring of
j zich af, wat
eigenlijk de doeleinden van de Weste
lijkte Unie waren, waarvan (Nederland
lid is. De Indische minister-president
wierp ongetwijfeld, wat natuurlijk ook
zijn bedoeling was, daarmee de knup
pel in het hoenderhok. Hij heeft hiermee
het probleem aan de orde gesteld van
de verhouding tussen een blok-in-wor-
ding, dat Azië voor de Aziaten opeist,
en het blok van West-Europese staten.,
een verhouding, die mogelijk voor lange
jaren door de wijze waarop de Indone
sische kwestie wordt opgelost, kan
worden beïnvloed. Nederland zelve, zo
wel als invloedrijke figuren in met ons
'verbonden landen, hebben er de rege
ringen dier Westerse landen op gewe
zen dat het in zijn rechtvaardige zaak
recht had op steun van de bondgeno
ten. Ook omdat ons land als een sluit
steen in het Atlantisch pact moet wor
den beschouwd, welk pact trouwens nog
op stapel staat, een ontwerp is bij de
vertegenwoordigers van de 7 betrokken
landen te Washington in behandeling.
Zowel meer waardering voor onze ar
gumenten inzake het Indonesische pro
bleem, als de overweging van onze be
tekenis als deelhebber in de Westerse
Unie en Atlantisch pact hebben er toe
geleid, dat eerst Engeland en later ook
de Ver. Staten nog in het oude jaar
meer oog krégen voor de ware betekenis
van onze actie in Indonesië en in de
Veiligheidsraad de eisen aan ons niet
op de spits dreven. Maar de poging van
India om een Aziatisch front tegen Ne
derland te vormen, brengt onze vrienden
in een moeilijke positie. Wij mogen dan
terecht van oordeel zijn, dat India noch
enig ander land het recht heeft zich met
onze interne aangelegenheden te be
moeien en dat India ook de Veiligheids
raad passeert, waar het geschil immers
nog altijd aanhangig is, de vraag blijft
hoe onze bondgenoten, die aanvankelijk
juist omdat ze de Aziatische staten naar
de ogen zagen, onze rechten en belan
gen aan de laars lapten, nu verder in de
raad zullen handelen, nu op de achter
grond een verenigd front van Aziatische
landen dreigt te staan en Rusland naar
de gunst van dat front zal dingen door
in de Veiligheidsraad opnieuw ten felste
tegen ons te velde te trekken. Inderdaad
wekt de actie van India ongetwijfeld
reden tot bezorgdheid, misschien minder
door wat deze staten ons zelf kunnen
aandoen als door de reactie, welke ze
zal veroorzaken in de houding van die
staten in de Veiligheidsraad, op welke
ons vertrouwen voor begrip van het Ne
derlandse standpunt is gebouwd.
Vermoedelijk heeft de manoeuvre van
India zelfs in de eerste plaats ten doel
die staten onder druk te zetten en een
Naar een Chinees blad te Batavia meldt,
zou voor de komst van minister-presi
dent Drees reeds contact zijn gelegd
met president Soekarno c.s. door tussen
komst van vertrouwenspersonen.
Bij informatie te bevoegder plaatse in
Den Haag werd medegedeeld, dat van
een dergelijk contact niets bekend is en
dat het onwaarschijnlijk is, dat zulk
overleg is gepleegd.
Minister Drees is gistermorgen kwart
over negen (W. E. tijd) op het vlieg
veld bij Batavia gearriveerd.
Z. E. werd o.a. door generaal Spoor be
groet, terwijl dr. Beel aan het Paleis
Koningsplein zijn opwachting maakte.
Te Semarang is uit Serangan via Ma-
dioen een contingent politiek verdachte
personen aangebracht, dat naar Batavia
is doorgezonden. Het gezelschap be
stond uit 52 personen (mannen, vrou
wen en kinderen), Nederlanders, Duit
sers en een Tsjech. Onder de Nederlan
ders waren N.SJB.ers die in de republiek
vooraanstaande posities hebben bekleed.
Enkelen uit het gezelschap waren do
cent aan de republikeinse militaire aca
demie.
scherper actie van de Veiligheidsraad
tegen ons land in het leven te roepen.
Wij kunnen ons dan ook begrijpen, dat
vertegenwoordigers van de republiek
Indonesia in Batavia, toen ze van
Nehroe’s stap hoorden, zeiden: „dat dit
de meest bemoedigende manifestatie
van internationaal medeleven was.” Zij
hopen in troebel water te vissen. Het is
thans nog niet te zeggen, of ze daartoe
de kans zullen krijgen, maar men moet
toch wel overwegen dat de Amerikaanse
regering slechts, aarzelend tot een meer
gematigde houding tegenover Nederland
kwam en dat zowel in de Ameri
kaanse pers als in het Congres de
scherpste kritiek op Nederland aanhoudt.
Tot zover de politieke achtergrond van
de Ind. kwestie. Het eigenlijke nieuws
is
De Marshallhulp aan
voorlopig opgeschort.
Egypte
heeft de Veiligheidsraad verzocht maat
regelen tegen Israël te nemen, daar de
Joden weigeren hun troepen uit Egyp
tisch gebied terug te trekken. Ook dit
Palestijnse probleem zal dus met het In
donesische weer als een der eerste pun
ten op de agenda van de Veiligheidsraad
komen, die, daar enkele afgevaardigden
wegens de stormen tijdens het jaareinde
niet op 6 Januari in New York aanwe
zig konden zijn, zo mogelijk vandaag
23 uur (3 uur pl. tijd) bijeenkomt, zij
het dan met enkel de Indonesische kwes
tie op de agenda.
Het is wel ingewikkeld: Gemeenschap
pelijke Aziatische druk op de Veilig
heidsraad in de Indoneische kwestie,
terwijl een deel der betrokken Aziatische
staten zelf steun van die raad nodig
heeft in de Palestijnse kwestie.
Misschien is er voor bekwame Westerse
diplomaten nog wat uit te halen 1 Ook
overigens gaat de wereld weer een pe
riode van grote politieke bedrijvigheid
tegemoet, nu het nieuwe
Amerikaanse Congres
bijeen is en Truman, als dit blad ver
schijnt, reeds zijn programma heeft
ontvouwd.
Er werd bericht, dat dit o.a. een wereld-
program voor militaire bijstand zou om
vatten, om elk vrij land hulp te verle
nen wanneer het die behoefde; de pro
gramma’s voor de hulp aan W.-Europa,
Hwat hat Gabe Skroar
Nehroe roept pan-Aziatische conferentie
men. Wapenstilstand tussen India
1 akistan. China wordt oorlogsmoe.
De Joden op Egyptisch gebied?
was zeker. De Arabische staten hadden
de wereld van hun plannen niet onkun
dig gelaten.
Plotseling echter werd de wereld voor
een nieuwe verrassing geplaatst.
De Ver. Staten van Amerika erkenden
Israël de facto. Ziedende verontwaar
diging in het Arabische kamp was het
gevolg. Hoe begrijpelijk deze ook was
(wie zou deze beter kunnen begrijpen
dan de Joden, die iets dergelijks in Maart
hadden beleefd) zo onbillijk was ze.
De Arabische staten hadden, hoewel lid
van de U. N. O., hun troepen laten deel
nemen aan een oorlog tegen de uit
voering van een besluit van de U. N. O
Zij waren van wapens voorzien door de
verdragspartner Engeland, terwijl de
uitvoerder van het U.N.O.besluit, de pas
geformeerde Joodse staat de dupe was
van het Amerikaanse wapenembargo.
De oorlog van de Arabische staten be
gon. Tel Aviv, de nieuwe en grootste
Joodse stad, was al tweemaal gebom
bardeerd.
Van alle kanten rukten de Egyptische-,
Libanese-, Irakse legers Palestina bin
nen. toen de Veiligheidsraad nog niet
wist dat er oorlog in Palestina was en
om „nadere inlichtingen” verzocht.
Israëls positie werd uiterst gevaarlijk.
Een ooggetuige vertelde bovenvermelde
journalist Soetendorp (aan wie we een
en ander ontlenen) van de buitenge
wone stemming in Tel Aviv. Er heerste
geen paniek, ook niet in het begin, toen
er geen afweergeschut was en er geen
jagers waren.
Na. vier dagen was er echter afweer
geschut, na 10 dagen schoot een jager
van Israël een „Egyptische” Spitfire
neer. Na enkele weken was het de Egyp
tische luchtmbcht niet meer mogelijk om
laag te vliegen en was zij de mindere
van die van Israël.
Het roemruchte Legioen behaalde één
overwinning. Het veroverde de oude stad
van Jeruzalem. De Joodse nieuwe stad
bleef in Joods bezit en de weg Jeru
zalemTel Aviv grotendeels. Het leger
van Israël beperkte zich niet langer tot
de verdediging. N.W. Galilea werd ver
overd, de kust kwam geheel in Joodse
handen en de troepen van Israël dron
gen door op Libanees gebied. Het ge
lukte de aanvallende legers vrijwel ner
gens in het gebied van Israël door te
dringen, integendeel Israël bezette reeds
grote gebieden van de aanvallers.
Er werd een poging gedaan tot het slui
ten van een wapenstilstand.
De Veiligheidsraad beval: „Staakt het
vuren I”
heeft, is ten opzichte van de Indonesi
sche kwestie onzeker, maar verreweg
hef merendeel der Aziatische staten is
in deze anti-Nederlands en zo zal deze
kwestie het Westen nog aanzienlijke
zorgen kunnen baren, zooals ook het
Palestijnse probleem.
Want, zoals in‘ons hoofdartikel reeds
vermeld, een ander feit dat zich tijdens
de jaarovergang voordeed, was de ver
scherping van de verhouding tussen En
geland en Israël. Bij de Joodse actie in
de Negeb schijnen hun strijdkrachten in
de buurt of over de Egyptische grens
g.-raakt te zijn, Egypte heeft een ver
drag van militaire bijstand bij eventuele
agressie met Engeland, zodat dit geroe
pen zou kunnen worden tot die bijstand
en allicht ook zelf niet ongaarne bereid
zo i zijn die te verlenen om in de gunst
bij de Arabische landen te blijven. Lon
den heeft de Ver. Staten dus gewaar
schuwd, dat er gevaar voor oorlog be
stond, tenzij Israël nu werkelijk het vu
ren staakte en de Egyptische grens eer
biedigde.
Een van de meest merkwaardige feiten
op internationaal gebied was in het af
gelopen jaar de stichting en consolide
ring van de Joodse staat in Palestina.
Hoewel onze gedachten rond de jaar
wisseling en daarna voortdurend wer
den bepaald bij wat ons zo ga aan het
hart ligt: de Indonesische kwestie, blijkt
toch overduidelijk uit onze buitenlandse
overzichten hoe er nog een probleem is
dat zich „mag verheugen” in een actu
aliteit van de eerste rang; ’t Palestijnse
vraagstuk.
Week in week uit verschijnt op onze
redactietafel het Joodse weekblad „De
Stem van Israël” en het is hoogst inte
ressant na te gaan met welk een harts
tocht het goed recht van de nieuwe
staat Êretz Jisraeel daarin wordt ver
dedigd.
Trouwens, ook het pas verschenen boek
van de. bekende journalist Jaap Soeten
dorp „Een staat herrijst” (uitgave Joa-
chimsthal, Amsterdam en in de boekhan
del verkrijgbaar) geeft ons een merk
waardige kijk op de situatie zoals die
is gegroeid. Vlot en boeiend geschreven
al was het een roman, verhaalt de schrij
ver van zijn belevenissen in het Heilige
Land, toen de Joodse staat nog in wor
ding was.
Deze werd ten slotte geboren, toen de
Engelse regering op de 15e Mei het man
daat over Palestina neerlegde.
In de namiddag van Vrijdag 17 Mei (en
niet om middernacht in verband met de
Sabbath) riep David Ben Gurion na
mens de voorlopige regering de nieuwe
staat uit.
Na 18 eeuwen van ballingschap stichtte
een volk, dat ondanks omzwervingen,
martelingen, pogingen tot uitmoorden
en zoveel ellende meer, toch steeds een
„volk” was gebleven, een nieuwe staat.
Met angstige spanning zag de wereld
toe.
Dat de oorlog Israël zou overvallen,
Men kin fan in rier safolte net bi-
geare as fan in èld kou.
üs hjoed ft ft
to sizzen
Het Palestijnse vraagstuk
weer actueel
Israël gehoorzaamt t
De Arabieren weig» tien.
De strijd ging door.
De Veiligheidsraad, in hoge mate verle
gen, zocht een nieuwe weg. Er moest
een bemiddelaar worden gevonden om
aan de strijd een einde te maken.
De edele figuur van Graaf Bernadotte
die zijn vredelievend werk met de
dood zou bekopen werd bereid ge
vonden.
Hij bracht inderdaad na veel besprekin
gen een bestand .van vier weken tot
stand. Hij, wilde meer. Hij wilde een
duurzame vrede verzekeren en bood
Joden en Arabieren een nieuw plan aan
als basis van onderhandelen.
Beide partijen weigerden het plan te
aanvaarden. Ieder had daarvoor zo zijn
eigen reden.
De bemiddelaar vroeg beide partijen om
onvoorwaardelijke verlenging van het
bestand voor dertig dagen.
De Joden accepteerden.
De Arabieren weigerden.
sa-
en
de aanval noemde en zei dat de houding
De Vei
ligheidsraad komt vandaag bijeen. - Tru- aa7vaarïïing7“Vroeg‘ hij
mans rede.
Pakistan
over Kasjmir, dat dreigde een oorlog
te zullen veroorzaken tussen beide sta
ten, in zoverre is bijgelegd dat er een
wapenstilstand is ingetreden en een
volksstemming over de kwestie bij wel
ke staat Kasjmir zich zal aansluiten in
overleg met de Veiligheidsraad zal wor
den gehouden.
Maar daar is bijv. Turkije, dat in sterke
mate van Amerika afhankelijk is en
China,
waarvan de positite in alle opzichten
wankel is. Het Chinese volk is oorlogs
moe en ook een groot deel van zijn lei
ders aan regeringszijde, Tsjang Kai Sjek
heeft gezinspeeld op zijn aftreden als
hij een vrede, welke beide partijen wer
kelijk zou verzoenen, in de weg stond,
doch kondigde voortzetting van de strijd
aan als het de communisten er om' te
doen was werkelijk een overheersende
positie in te nemen.
Ook de houding van
De do#r Nehroe samengeroepen
Aziatische conferentie kan leiden tot ze
kere druk op de Amerikaanse regering
nu naast het spook van opdringend
Russisch communisme zich schaart» dat
van een Aziatische eenheid welke naar
believen haar gunsten aan Oost of West
kan schenken. Overigens laten we nog
daar dat de republikeinse leiders, wie
de militaire actie toch wel iets gezegd
moet hebben, thans door het optreden
van India misschien weer minder ge
neigd zullen zijn tot een voor beide par
tijen aanvaardbare regeling, zodat de
taak van onze minister-president Drees
onze andere vertegenwoordigers daar
in Indonesië er ernstig door verzwaard
kan worden. Maar door te streven naar
een volledige Inlossing van onze belof
ten aan de Indonesische bevolking kun-
zij India veel wind uit de zeilen
nemen. Deze grote Aziatische staat
heeft er trouwens ook belang bij, dat
orde en rust in Indonesië weerkeren,
een chaos komt slechts het communisme
ten goede. Bij de door India uitgeno
digde landen zijn er overigens een aan
tal, die wel niet voor matigende invloed
van uit het Westen onvatbaar zullen
zijn. We bedoelen daarmede natuurlijk
niet India zelf, dat zelfs zijn partner in
het Gemenebest Engeland zelf over zijn
stap te voren niet inlichtte, en dat nog
zelfbewuster kan optreden, nu zijn ge
schil met de buurstaat
I
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
van Drukkerij Fa. A. J.
-
IK
:olswards Nieuwsblad
De Indonesische kwestie
TRUMAN
I
SOEKARNO
