Is het mis met de
r
I-
f
r
d
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
us hjoed
to sizzen
No. 10
45e Jaargang
Vrijdag 4 Febr. 1949
HH
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
Bolsward
Birma
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Haste jüA, de freonen fladderje om dy
hinne as de bijkes om de swiete roes,
der’t se de honing ütsuge wolle.
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Giro 87926
Een raad van Europa. Noorwegen op het
matje. Stalin zoekt toenadering.
„Het water is veel te diep”. Israël door
vele landen erkend. Kentering in China?
De rassenpolitiek van Zuid-Afrika.
Birma.
er altijd de officiële weg van het protest
open.
Bovendien blijkt vaak, dat het publiek
volkomen onkundig is van de spelregels
en maar aan het jouwen slaat, wanneer
het meent de scheidsrechter te kunnen
treiteren.
De uitwerking is juist altijd averechts.
De spelers worden geprikkeld. De
scheidsrechter verliest zijn kalmte, gaat
onbewust twijfelen of wordt het elftal
vijandig gezind, waarvan de aanhang
zich ten opzichte van zijn beslissingen
zo onwaardig gedraagt.
Veel hangt natuurlijk af van de persoon
lijkheid van de scheidsrechter en het valt
telkens op, dat men het bij arbiters van
naam die soms zeer zeker verkeerd
beslissen niet op een schreeuwen zet
en dat bij minder bekende arbiters „het
maar eens met schreeuwen” geprobeerd
wordt, terwijl dan de beslissing zeer te
recht genomen werd.
Veel zou er natuurlijk ten goede komen
als men de scheidsrechter, die beschikt
over slechts twee ogen, liet assisteren
door twee paar ogen van neutrale grens
rechters. Zolang deze lijnkampers
hoe goed ze ook vlaggen onbewust
door een clubbrll kijken, kan de arbiter
weinig staat maken op hun appél. Ook
Is de mogelijkheid wel eens geopperd
De raad der Westelijke Unie heeft ver
leden week een stap verder op het pad
der organisatie en samenwerking van
ons werelddeel gedaan door zijn besluit
een Raad van Europa te vormen. Deze
Tsjecho-Slowaklje
te zijn, waar onenigheid zou heersen en
de Rus Wisjinsky als bemiddelaar zou
optreden. Dit zou ook met die Duitse
kwestie verband kunnen houden. En ten 1 kunnen samenstellen.
Volley-bal.
Dat de jonge sport volley-bal ook in
onze provincie steeds meer belangstel
ling trekt, blijkt wel uit het feit, dat op
steeds meer plaatsen groepjes sportmen
sen intensief met deze alzijdige en nut
tige sportvörm bezig zijn.
In Leeuwarden heeft het gedurende de
laatste maanden een dermate grote
vlucht genomen, dat men zowel een he
ren- als een damescompetitie heeft
uit de onderhandelingen over aanslui
ting van alle Scandinavische landen bij
het Atlantisch pact al bekend is. Het
wenst neutraal te blijven zolang Rus
land dit pact als tegen Moskou gerichte
blokvorming ziet.
Bijna direct werd ’t Russische commen
taar gevolgd door een nota van Moskou
aan Noorwegen, waarin inlichtingen ge
vraagd werden over de Noorse houding
ten aanzien van het Atlantisch pact.
Thans is bekend, wat Noorwegen Rus
land geantwoord heeft, dat het veel
voelt voor aansluiting bij het Noord
Atlantisch pact, doch nimmer aan agres
sie zal meewerken en geen bases zal
afstaan, tenzij er gevaar voor een aan
val dreigt.
De inkt van de Russische nota aan Noor
wegen was nauwelijks droog toen
Stalin
zich door een Amerikaans nieuwsagent
schap liet interviewen en te kennen gaf,
dat hij wel een ontmoeting met Truman
wilde hebben om een verklaring te over
wegen, dat geen der beide regeringen
het voornemen heeft de ander te beoor
logen en samen willen werken om tot
geleidelijke ontwapening te komen;
voorts dat Rusland bereid is de blokkade
van Berlijn pp te heffen als de Weste
lijke geallieerden de instelling van een
afzonderlijke West-Duitse regering uit
stellen.
De conclusie In ’t Westen over dit alles
is dat de Russen bevreesd zijn voor de
vorming van het Atlantisch pact en de
steedsi verder voortgaande organisatie
van West-Europa.
Er kunnen nog velerlei andere redenen
zijn, zonder dat van verlangen naar een
werkelijke vrede sprake is, welke Rus
land kunnen doen wensen weer eens te
spreken. B.v. het feit dat Truman thans
andere raadgevers inzake de buiten
landse politiek heeft dan kort geleden en
Moskou zou kunnen willen peilen of
deze wijziging Rusland misschien meer
kansen biedt.
Er heet bovendien een belangrijke con
ferentie der Oost-Europese communisti
sche leiders in
Noorwegen
omdat dit met Denemarken en Italië
stellig zal worden uitgenodigd tot deze
Europese raad, welke dus als kern om
vat de landen der Westelijke Unie, toe
te treden. Of ook Portugal zal worden
uitgenodigd is een vraag, omdat het geen
democratie is.
De toetreding van Italië is vrijwel ze
ker, van Noorwegen, en Denemarken
waarschijnlijk. Zweden schijnt niet te
worden gevraagd, omdat zijn standpunt
die in het Zuiden bezig heet te zijn een
nieuw leger op te bouwen.
Dat de Russen niet bijster tevreden zijn
over de conferentie der Aziatische lan
den te New Delhi, was te verwachten,
een samengaan dezer landen onder hun
tegenwoordige leiders kan ook voor
Rusland niet voordelig zijn, dat zij deze
conferentie echter beschuldigen met Ne
derland onder één hoedje te spelen lijkt
wel een beetje al te ver gezocht. Met be
langstelling zien we uit naar de reactie
van India op de goedkeuring door het
Zuid-Afrikaanse parlement van de poli
tiek der regering betreffende de rassen
scheiding, welke o.a. de in Zuid-Afrika
wonende Indiërs zeer benadeelt. Een
motie Smuts tot afkeuring van de poli
tiek der regering-Malan, op dit punt
werd tevoren met 74 tegen 64 stemmen
verworpen. De Z.O. Aziatische staat
De Spoorwegen en het Noorden.
De bijeenkomst, uitgeschreven door de
Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel,
waar de president der Spoorwegen, ir.
F. Q. den Hollander, zou spreken, was
goed bezocht. Niet alleen door zaken
mensen uit Leeuwarden, maar uit de ge
hele provincie. Zelfs de commissaris der
Koningin in Friesland vond het onder
werp belangrijk genoeg om tegenwoor
dig te zijn.
„De spoorwegen zijn voor allen, van
allen,” zo begon spreker. Dit brengt
mee, dat we de belangen van allen ge
lijkelijk willen bedienen al krijgt U mis
schien wel eens de indruk, dat dit niet
het geval is. Toch is dit zo, voor ons
zijn albe provincies gelijk. We verde
len het weinige materiaal dat we hebben
naar behoefte. De behoefte schatten we
af, uit de aard der zaak, naar de inten
siteit van het reizigersverkeer.
Aan de hand van grafieken liet ir. Den
Hollander dan zien, dat het reizigers-
vervoer in het Westen ver bovenaan
staat. Dan volgt het Zuiden, dan het
Oosten, en dan pas het Noorden.
Ir. Den Hollander meende, dat het wel
minstens 1952 zal worden, voor dat hier
electrisch gereden kan worden. Overi
gens houdt dit niet in, dat daardoor de
kleinere stations zouden komen te ver
vallen. Integendeel, daar het stoppen en
weer optrekken van een electrische trein
veel minder kost dan van 'n stoomtrein.
(Het laten stoppen en weer optrekken
van een stoomtrein kost minstens 4 mud
kolen).
Ook het goederenvervoer werd even
aangesneden, waarbij spreker consta
teerde, dat de spoorwegen nog hetzelf
de percentage van het algemeen goe
derenvervoer had als voor de oorlog en
wel 18 pet. Wel is er bij het goederen
vervoer iets veranderd. Vroeger had het
water 46 pet. en de weg 36 pet. en dat
is nu juist andersom. Wij willen trach
ten snel, goed en goedkoop te vervoeren
en daarvoor maken we meer en meer
gebruik van laadkist, iaadketel en laad
bak. Wat overigens het vervoer per auto
betreft, laat ik U enkele cijfers geven.
Van de 70.000 vrachtauto’s in Nederland
heeft van Gend en Loos, de spoorwegen
dus, er 1000.
V.V.V. Schiermonnikoog.
De V.V.V. Schiermonnikoog ?tond er niet
zo best voor, maar dank zij de commis-
sie-van-drie, bestaande uit de heren
Arends, Schut en Visser, kreeg de ver
eniging weetj f800.-— in kas. Daarbij
nog een bijdrage van de Jagersverenl-
ging van f 100,en.men kan weer
allerlei plannen maken.
Plannen genoeg overigens. Zo bijvoor
beeld de strandverbetering door het
zand tegen schermen bij het badterrein
te laten opstuiven. Na uitvoerige be
spreking besloot men het strand bij de
duinen te verhogen. Waarschijnlijk, zo
werd meegedeeld, zal het baden deze
zomer geheel vrij zijn, zodat ook niet
meer betaald behoeft te worden voor ’t
plaatsen van stoelen of bankjes.
Nog een ander plan werd aangenomen,
men gaat een wandelkaart van het
eiland uitgeven. Ook het voorstel van
het bestuur om f 150.uit te trekken
voor verbetering van de steiger werd
aangenomen.
Schllderstehuls.
Woensdag 0 Februari zal het nieuwe
tehuis voor schilders, in het gebouw In
de Prinsentuin, worden geopend. De
kunstenaars 'zijn in dje laatste weken
hard aan de arbeid geweest, hebben de
Het is de laatste tijd volkomen mis met
de sportiviteit. Dat schijnt een na-oor-
logs verschijnsel te zijn, want oude kran
ten uit de tijd vlak na de vorige wereld
oorlog stonden vol van „spelverruwing”
en „onsportieve opvattingen”.
Na vier jaar vrede zitten we er echter
nog mee. Zowel in sportverslagen van
nationale en internationale matches als
in de verslagjes onder „Stadsnieuws” en
„Uit de omtrek” kunnen we soms lézen,
dat het met de sportiviteit weer haperde,
dat er sprake was van ruw spel, soms
zelfs, dat er ten gevolge daarvan een
ongeluk gebeurde.
Sportbeschouwers die beide tijden heb
ben meegemaakt spreken er herhaalde
lijk hun bezorgdheid over uit, omdat
het gedrag van spelers en publiek -
bij voetbalwedstrijden, wel te verstaan
alle perken te buiten gaat en veel
onrustbarender is, dan welke tijd vroe
ger ook. Men appelleert openlijk, on
dermijnt het gezag van scheidsrechters,
blaast op fluitjes, droogt de arbiter en
spelers af en laat het soms tot formele
oorlogen komen, waarbij alle opvattin
gen over sport en haar geneugten verre
te zoeken zijn.
Welke oorzaken zijn ervoor aan te wij
zen en hoe is dat tegen te gaan?
In de eerste plaats is het feit daar, dat
elke oorlogstijd een zekere morele, der
halve ook sportieve verruwing met zich
brengt. Men komt voort uit de tijd van
zelfverdediging en het nemen van eigen
recht en het is onoverkomelijk, dat deze
oorlogsgewoonten niet direct zijn uit te
bannen. De onverschilligheid moet slij
ten en plaats maken voor een betere
opvatting.
Daarnaast is het een onweerlegbaar feit
dat het aantal sportbeoefenaars en het
aantal kijkers ontzagwekkend is toege
nomen. Daarbij is de selectie achterwege
gebleven. In del gelederen der sport
lieden hebben zich individuen gedron
gen, die er eigenlijk geheel niet in thuis
horen.
Bij hockey is dat anders. Daar komt
elke adspirantspeler nog op de ballotage
en als zijn antecedenten niet behoorlijk
zijn, wordt de speler hoe goed hij
ook schijnt beslist niet aangenomen.
Natuurlijk kleeft hier de fout aan, dat
men te veel naar de elite zal gaan kij
ken, zodat de sport taboe kan zijn voor
de eerlijke volksjongen. Maar goed, be
ter nog dit, dan een volledig achterwege
blijven van een selectie.
De derde oorzaak van de toenemende
onsportiviteit is de verstrekte promotie
en degradatie van dit seizoen. Sport mag
naar onze Nederlandse begrippen een
amateurbeoefening kennen, recettes van
clubs zijn toch wel zo belangrijk, dat
men heel vaak als men aan de porte-
monnaie komt de normale opvattin
gen laat varen. Het Is niet voor niets,
dat men soms de schouders ophaalt bij
het lezen van overschrijvingen van spe
lers. maar dat is een ander onder
werp.
De versterkte degradatiekans van de
clubs heeft het sportieve verloop van
de competitie een prikkeling gegeven,
die van voetballers vechtjassen en van
toeschouwers hitsers maakt.
Toch is het gehele verloop zeer betreu-
renswaardig. In de eerste plaats verliest
de sport als zodanig het karakter van
ontspanning, terwijl de vertroebeling
door de altijd partijdige toeschouwer 't
cachet van het kijkspel vernietigt.
Er zijn argelozen, die menen, dat be
paalde systemen stopper-spil-systeem
bijv. afbreuk doen aan de sportivi
teit, omdat een altijd geschaduwde mid-
voor op een gegeven moment wel
„woest” moet worden als hem weer de
bal niet bereikt, maar dit is toch wel
een heel scheve opvatting over de gang
van zaken.
Ons inziens zitten de oorzaken elders.
In de eerste plaats in de scheidsrech
ters.
Het is een feit, dat men vaak kan con
stateren, dat een arbiter een verkeerde
beslissing neemt of niet genoeg attent
is op de vele verrassingen binnen de lij
nen. Het lijkt soms wel of de kwaliteit
van ons arbitercorps na de oorlog is
verminderd. Maar dat neemt niet weg,
dat èn spelers èn publiek de autoriteit
van de referee hebben te aanvaarden en
zijn beslissing te accepteren.
In het hele stadion is hij de man, daar
bij geadviseerd door de grensrechters,
die het voor het zeggen heeft en daar
bij heeft iedereen zich onverwijld neer
te leggen. Kan men dat niet, of beter
kunnen de spelers dat niet, dan staat
heeft sedert het van Engeland de onaf
hankelijkheid verwierf, nauwelijks bin
nenlandse rust gekend, zowel commu
nisten als de Karens, die een deel van
Birma bewonen en naar zelfstandigheid
streven, hebben het de regering moeilijk
gemaakt. Deze Karens hebben in een
opstandige beweging, waarbij zelfs de
chef van de Birmese staf betrokken
schijnt geweest te zijji, zoveel kracht
ontwikkeld, dat zij in ieder geval wel
een deel van hun eisen zullen ingewil
ligd krijgen.
om twee scheidsrechters in het veld te
sturen met elk een bevoegdheid voor
de eigen helft zoals dat bij hockey
het geval is maar waar halen we
de arbiters vandaan?
Nee, de bestrijding van de onsportiviteit
moet anders aangepakt worden. In de
eerste plaats moet men het publiek leren
alleen toe te zien en te juichen, maar
niet als jury op te treden. Luidsprekers-
installaties kunnen door verstandige
woorden, vooraf bij ’n wedstrijd gespro
ken, de gemoederen doen kalmeren. Dan
moet het publiek zelf zo flink zijn om
degenen, die zich tegen de regels ge
dragen op} hun verkeerde „spCrtman-
ship” te wijzen. Een man, die dus een
fluitje bedient behoort te worden ver
wijderd.
Dan moeten de clubbestuurders hun
spelers inprenten, dat ze zich onverwijld
hebben neer te leggen bij de beslissing
van de kamprechter en dat ze zich be
hoorlijk dienen te gedragen tegenover
elke speler van de tegenpartij, die ook
uit liefde tot de sport de voetbalschoe
nen aantrok.
Daarbij dient er op gewezen te worden
dat alleen de aanvperder een officieel
protest mag lanceren, later overgenomen
door het clubbestuur.
De scheidsrechter moet gewaarborgd
orden, dat zijn autoriteit gedurende
één uur en drie kwartier onschendbaar
is, terwijl het plan om referee en spelers
na afloop van een match te verzamelen
in een sociëteit zoals door enkele
clubs al wordt gedaan navolging
yerdient. Daarbij leert men niet alleen
de voetballer, maar ook de mens kennen.
Eerst dan zal het met de sportiviteit
beter gaan.
meer bereid de strijd tegen de commu
nisten voort te zetten, nu de laatsten
zeer harde vredesvoorwaarden stellen,
o.a. de uitlevering van Tsjang Kai Sjek,
Hwat hat Gabe Skroar
slotte kan Rusland daargelaten dat er
twee stromingen te Moskou kunnen zijn
waarover ook al geruchten lopen nu
rust wensen, om zijn verkregen winst te
bevestigen.
Of het inderdaad tot een ontmoeting
tussen Stalin en Truman zal komen, is
echter nog zeer de vraag. Truman wil
Stalin wel ontvangen, maar alleen in
Washington. Stalin verklaart echter op
doktersadvies niet zo’n grote reis te
kunnen doen en verwacht Truman in
Moskou, desnoods in Polen of Tsjecho-
Slowakije.
Dat de pogingen om het Westen sterk
te maken en te organiseren, irt,tussen
onverflauwd zullen worden voortgezet,
is duidelijk. Deed men het niet dan
speelde men in de Russische kaart. Ove
rigens zijn de Ver. Staten niet lui in hun
streven zoveel mogelijk staten om zich
heen te scharen en in de
Ver. Naties
te doen opnemen. Nu Israël een parle
ment heeft gekozen waarin zoals ver
wacht werd, de Arbeiderspartij het
grootste aantal zetels heeft hebben
de Ver. Staten het de jure erkend ook,
dus volledig als souvereine staat en zijn
daarmede de andere landen, die slechts
een de facto erkenning gaven, een stap
vooruit. Tegelijkertijd erkenden zij ook
Transjordanië de jure, blijkbaar hopend
dat dit Arabisch land de leiding zal ne
men bij de verzoening tussen Joden en
Arabieren. Nu de Engelse politiek Trans
jordanië in deze naar voren te schuiven
wat gefaald heeft, kan Amerikaanse rug
gesteun misschien wat helpen. Overigens
blijft de ontwikkeling in het Midden
oosten nog een raadsel, evenals die in
het Verre Oosten. In
China
schijnen nationalistische kringen wal
zal bestaan uit een raad van ministers,
welke in geheime zittingen bijeenkomt,
en een raadgevend lichaam dat in het
openbaar vergadert. Over de samenstel
ling van dit laatste lichaam is heel wat
te doen geweest.
De Fransen wilden er een soort Euro
pees parlement van maken, de Engelsen
wilden het zo weinig mogelijk invloed
geven. De Fransen vonden dat in zo’n
parlement de publieke opinie der ver
schillende landen het best tot uiting zot;
komen, de Engelsen vreesden dat het
dan ook maar een praatcollege zou
worden.
Er is tenslotte een compromis gevonden
in deze zin, dat ieder land zelf zal uit-
maken hoe het zijn afvaatdiging naar
dit raadgevend lichaam wil samenstel
len; ze zou dus ook alleen uit aanhan
gers kunnen bestaan van de partij,
welke op een bepaald moment .le rege
ring in handen heeft, maar ook aan
hangers van de oppositiepartijen zouden
er In kunnen worden opgenomen als een
regering dat gewenst zou achten.
Zelfs Jn de onvolkomen vorm, waarin
dit raadgevend lichaam nu gcoacht is,
zal het er wellicht Iets toe kunnen bij
dragen, dat de volken meer begrip voor
eikaars standpunt krijgen. Wij geloven
dat bijv, een openbare behandeling van
het Nederlandse standpunt inzake Indo
nesië in een dergelijk lichaam beter be
grip daarvoor bij andere West-Eurooese
naties had kunnen wekken o.a. bij Noor
wegen, als het ook lid van die raad was
geweest en dat ons om het maar plat
weg te zeggen, thans in de Veiligheids
raad de das heeft omgedaan.
We noemden hier
Van vele kanten, ook uit de provincie,
kwam de wens naar voren om het spel
meer georganiseerd te spelen. Hiertoe
is in de eerste plaats een afdeling Fries
land van de Nederlandse Volleybal Bond
opgericht, die de propaganda en de or
ganisatie in de verschillende plaatsen zal
verzorgen. Voor Leeuwarden staat een
grote demonstratie door het Groninger
Instituut voor Lichamelijke opvoeding
op het programma, waarbij Morremas
Sportpalace medewerking verleent.
In Heerenveen heeft de Gemeentelijke
Commissie van Lich. Opvoeding het ini
tiatief genomen, door het laten draaien
van de Amerikaanse instructiefilm „Play.
Volleybal”.
Franeker zal binnenkort ook een volley
balclub rijk zijn, terwijl het spel verder
o.a. in Sneek, Workum en Beetgumer
molen beoefend wordt.
Zestallen van voetbal-, gymnastiek-,
handbal- en andere sportverenigingen
zuhen zich gemakkelijk bij de competi
tie kunnen aansluiten, evenals teams van
Middelbare Scholen en bedrijfsvereni
gingen.
Op verzoek van het Hoofdbestuur zal de
heer F. Boukes, Vincent van Goghstraat
36, Leeuwarden, hiervan voorlopig de
organisatie op zich nemen, tot het af
delingsbestuur de regeling kan over
nemen.
n
i
1
■F
wards Nieuw
Bols
sblad
Sportiviteit
t
I
I
STALIN
B
