9
Flitsen uit Indonesië
I
L
JoXa oC JJmoLs
Buitenlands
Overzicht
I
MÉ
45e Jaargang
No. 26
Vrijdag 1 April 1949
StreeRblad voor West* en Zuidwest Friesland
Uitgave van DruRRerlJ Fa. A. J. OSINGA -
Bolsward
West-Duitsland
Democraat
of Dictator
Washington
I
de Russen
Het kind is Margaretha ge-
pH
F*
is het
ook voor dat deel van deze verbonden
een oorlog uitbarst, deze landen de enige
kans biedt de oorlog buiten hun grenzen
te houden.
Nu een der grote vraagstukken van na
Europa in het Atlantisch pact een oplos
sing heeft gevonden, nadert men het mo
ment dat een definitieve regeling met
de onafhankelijkheid van Griekenland,
Perzië en Turkije. De Amerikaanse ver
klaring was gewenst omdat
8.735.880 dollars zal de V.S. aan Indo
nesië betalen voor de hoeveelheden tin
en rubber, welke de Japanners uit Indo
nesië roofden en naar hun land brach
ten. Na de oorlog werden deze goederen
naar de V. S. verscheept met toestem
ming van de Ned. regering.
De res. veldprediker ds. van Dijk en de
legerpendeta P, Matlndas hebben tew*
Verechijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij Toorultbetrling
Advertentieprijs10 cent per mm.
Giro 87926
De voorzitter van de Ned. Chr. Vakver.
A. Ruppert, is per vliegtuig naar Indo
nesië vertrokken om zich daar op de
hoogte te stellen van de mogelijkheden,
die daar zijn voor een Chr. arbeiders-ln-
ternationale.
V.-
i Prinses Anna
de vrouw van ex-konlng Michael van
Roemenië het leven geschonken aan een
dochter.
de oorlog, de organisatie van 'West- noemd.
In de omgeving van Besoeki (N.ï.) za
gen benden kans 180 loodsen in brand
te steken en te verwoesten. 1000 balen
tabak gingen verloren.
Ook zag een bende kans de stations
Maos bij Tjllltjap, Sumplah en Kemrad-
jorn in brand te steken.
ledental van alle vakverbonden sterk af
nemen. Het vakverbond der mijnwerkers
daalt tot slechts 50.000 man. Roosevelt
geeft de arbeidersstand weer enige ze
kerheid door de werklozensteun en de
ziekte-verzekering. Als de vakbonden ’t
recht krijgen met de ondernemers over
de lonen te onderhandelen, stromen de
arbeiders weer terug. Kort daarop heeft
Lewis een half millloen man onder zijn
hoede. Als de nieuwe onderhandelingen
door Lewis worden geopend, zijn er
mijnwerkers die 1.5q per 15-urige
werkdag verdienen. Het maximumloon is
28.per week. Een jaar later heeft
hij het maximumloon tot 68.weten
op te schroeven.
moet worden getroffen. Dat kan zowel
om de econmische ontwikkeling in W.-
Europa als om het maken van defini
tieve militaire plannen niet lang meer
worden uitgesteld. West-Duitsland moet
dus een politieke vorm krijgen en er
moet dan een vredesverdrag worden ge
sloten. Wie gelooft, dat de Duitsers dee
moedig zullen accepteren wat de Weste
lijke geallieerden hun bieden kent onze
Gostelijke buren nog niet. Men kan er
op rekenen dat ze de voordelige positie,
waarin ze verkeren door de gespannen
betrekkingen tussen Oost en West en we
tende dat zij en hun gebied onmisbaar
zijn voor een afdoende organisatie van
het Westen, ten volle zullen trachten
uit te buiten. Men hore maai^eens welk
een grote mond men er opzet over de
technische grenscorrecties.
Men zal bij de Duitsers niets bereiken
als men hen met de zachte hand tracht
te hanteren ook omdat de nazi-invloed
in W.-Duitse bestuurskringen nog groot
moet zijn. Hier is een krachtige onver
biddelijke houding aangewezen, en ten
deze hebben we meer vertrouwen in Pa
rijs, dan in Londen of
waar de ministers van buitenlandse za
ken van de landen van het Atlantisch
pact nu bijeen zijn, om dat pact te teke
nen. Hier heeft men gelegenheid de za
ken nog eens grondig onder ogen te
zien. Zoals vele andere kwesties, bijv,
die der vroegere Italiaanse koloniën.
Frankrijk wil bijv. Tripolitanië wel weer
onder Italiaans beheer stellen. Ook de
Amerikanen voelen er wel wat voor,
maar de Engelsen, die het bezet houden,
zouden hun eigen beheer willen doen
voortduren tot de Arabieren in staat zijn
zelf het bestuur over te nemen. En daar
zijn de Fransen weer op tegen omdat dit
de Atjabieren in hun eigen gebied in
van onttroonde vorsten het leven (ge
lukkig!) door. Zo heeft
Reeds na een paar maanden legt Lewis
zijn functie neer, omdat hij het niet eens
is met de anti-communistische politiek
van de AFL. John Lewis had politiek
gevaarlijk kunnen zijn, indien de Ameri
kaanse vakbonden een politieke macht
vertegenwoordigden. Mocht het die rich
ting nog eens uitgaan en dat kan
nog lang duren dan is het de vraag of
men een tweede zo krachtige en promi
nente figuur als Lewis kan vinden.
Dat zou nog langer duren, want voorlo
pig is er slechts één man van een derge
lijk formaat, wiens evenknie zich nog
niet heeft aangekondigd: John L. Lewis!
Wolste gjin hmüng jaen, stek dan ek
net mei dyn angeL
Tien jaren geleden nog voorspelden ver
schillende Amerikanen, die het konden
weten, dat John L. Lewis zij het dan
misschien niet direct, dan toch in de toe
komst een vooraanstaande figuur zou
worden. De krantenmagnaat Hearst
meende, dat Lewis binnen afzienbare
tijd een derde partij zou oprichten, waar,
in boeren en communisten zich zouden
verenigen en die Amerika na 1940 zou
beheersen, Dorothij Thompson zag in
Lewis de „dictator” van Amerika. De
grootste journalist van die tijd, Heywood
Broun, merkte op, dat de politieke en
economische geschiedenis van de Ver
enigde Staten voor de komende tien jaar
geheel zou afhangen van de omstandig
heid of Lewis succes of pech zou heb
ben.
Deze tieni jaar zijn inmiddels verstreken.
Lewis heeft veel succes gehad, maar veel
is hem ook tegengelopen. Hij heeft geen
derde partij gesticht, dictator is hij ook
niet geworden, en niemand weet precies
wat hij eigenlijk wil. Is het zijn bedoe
ling een beslissende politieke rol te spe
len? Is hij tevreden met de rol, die hij
in de arbeidersbeweging speelt? Werkt
hij voor de vakbonden.of voor zich
zelf?
De Amerikaanse arbeidersbeweging is
een van de oudste ter wereld. Reeds in
1736 provoceerden de zetters van Phila
delphia een georganiseerde staking. Zes
jaar later verenigden de schoenmakers
zich in het eerste vakverbond. Bij het
begin van de volgende eeuw rijzen de
vakverbonden in verschillende steden als
paddestoelen uit de grond. Zij alleen
hebben het recht lonen en werktijden te
bepalen. De strijd om de 10-uren werk
dag begint. Voorbijgaande depressies
zijn steeds weer oorzaak, dat de met
zoveel moeite opgebouwde vakverbon
den uiteenvallen, totdat in 1881 de Ame
rican Federation of Labour” ontstaat.
In deze Federatie is tevens de organisa
tie der mijnwerkers opgenomen. Maar
nog is alles in een beginstadium. Zoda
nig, dat als twee jaar later een zekere
nadat de oorlog was uitgebroken, tegen
elke interventie van Amerika was. Hij
stond dus lijnrecht tegenover Roosevelt,
maar op één lijn met Moskou en inder
daad zijn indertijd de communisten, die
tien jaar geleden versmaad, toen weer
door Lewis in genade aangenomen.
De strijd tegen Roosevelt naderde zijn
hoogtepunt, toen Lewis kort voor de dag
der verkiezingen in 1940 in een radio
toespraak verklaarde, dat hij tegen Roo
sevelt zou stemmen en Willkie zou steu
nen, waarbij hij de bij de CIO georga
niseerde arbeiders verzocht hetzelfde te
doen. Indien zij geen gehoor gaven aan
zijn verzoek, dan zou hij zich gedwon
gen zien de functie van CIO-president
neer te leggen. Roosevelt werd herkozen.
Het was derhalve duidelijk, dat de door
Lewis georganiseerde arbeiders met
enorme meerderheid voor Roosevelt ge
stemd hadden. Lewis moest de conse
quentie trekken en hij legde dan ook zijn
ambt neer.
Zijn opvolger werd Murray, die hij als
het ware had gevormd en opgevoed en
die meer was dan Lewis’ privé secreta
ris. Maar hij zelf is geen figuur om lang
in de schaduw te blijven. Reeds het vol
gend jaar probeerde hij lang vele om
wegen zijn 'functie als voorzitter terug
te krijgen. Intussen was de oorlog uit
gebroken en noch de arbeiders zelf, noch
de regering zagen bij voorkeur een man
met een zo fanatiek en temperamentvol
karakter in een zo belangrijke sleutel
positie. De tijd is tegen hem, op de een
of andere manier is men in die jaren te
zakelijk, te veel in beslag genomen om
de oorlog tot een goed einde te brengen,
dan dat men veel tijd wil verknoeien
aan een zo priniadonna-achtige man als
Lewis. Zijn gekonkel hielp hem niet veel
verder. Zijn eigen beschermeling, Mur
ray, is populairder geworden dan hij zelf.
Hij trekt zich geheel terug uit de CIO
en met hem gaan 50(1000 man, die hij
weer bij de AFL terugbrengt. Daar is
men niet weinig verschrikt, want deze
onruststoker ziet men liever gaan dan
komen, maar de vele millioenen, die de
ze 500.000 georganiseerde mijnwerkers
aan lidmaatschapsbijdragen in de kas
zullen storten, zijn toch niet geheel te hun verlangen naar vrijheid maar zou
versmaden. Nolens volens benoemt men stijven.
Lewis zelfs tot vice-president, hoewel Washington heeft dezer dagen als een
dit niet zo heel veel betekent, omdat er duidelijke wenk aan Rusland, verklaard,
nog een klein dozijn vice-presidenten is! dat het een diepgaand belang heeft bij
MK -
Communistische nederlaag in Frankrijk.
Het militaire evenwicht op het vasteland.
West-Duitsland heeft reeds weer een grote
mond. Kwesties te Washington. Z.-
Oost-Azië. De komende zitting van de
Veiligheidsraad. Het leven gaat door.
voor hem kan doen. Lewis, die met zijn i
vrouw uit Wales is gekomen, moet tij-
delijk zijn toevlucht in een andere stad I
2ucK.cn, waai hij iiauniwanci wuiui. ii;j
moet dit wel doen om zijn kleine zoonmaar zeker is, dat Lewis sedert 1939,
John L., die dan drie jaar is, niet te;
latvn verhongeren.
De jeugd van deze zoon is niet gemak
kelijk. HIJ mag dan wel niet verhonge
ren,-hij weef wat hongerlijden is. Soms,
inplaats van naar school te gaan, spij
belt hij, steelt kolen. Als hij 14 jaar is,
komt hij reeds bij de mijnen. Niettegen
staande zijn armoedige Jeugd heeft hij j
veel overtollige kracht en energie. In zijn i
vrije uren leidt hij een debatingclub der
arbeiders. Hij sluit vriendschap met de
dochter van een dokter, Edith Bel, die
lerares wil worden en zij is het, die hem
goede boeken geeft en hem leert hoe hij
moet spreken en een rede ophouwen.
Shakespeare en de Bijbel kent hij spoe
dig uit zijn hoofd. In 1901 ais hij 21
jaar is begint hij te reizen. In ver
schillende steden van Amerika neemt hij
baantjes aan en hij bestudeert de sociale
omstandigheden der arbeiders. In 1000
keert hij naar Lucas terug, waar hij met
Edith trouwt en zijn carrière begint in
het vakverbond der „United Mine Wor
kers of Amerika”. Door zijn opvallende
persoonlijkheid heeft hij veel succes.
Tien jaar later is hij vice-voorzitter, in
1920 voorzitter van zijn vakverbond, een
jaar nadat hij zijn gigantische staking,
waarbij 400.000 mijnwerkers waren be
trokken, had geleid en.verloren.
In de jaren die nu volgen wordt hij een
soort dictator. ïn het vakverbond zelf
weet hij er voor te zorgen, dat elke op
positie tegen hem tot zwijgen wordt ge
bracht, hij omringt zich met mannen, die
hem in elk opzicht trouw zijn. Heel
scherp neemt hij stelling tegen de com-!
munisten. Zijn gezicht wordt overal be
kend, vooral de opvallende borstelige
wenkbrauwen en de harde, blauwgroene
ogen. Lewis^ die meer dan 200 pond
weegt, hoewel hij niet bijzonder groot
Is, beweegt zich met katachtige soepel
heid en thans rekent men hem steeds tot
de meest prominente figuren van Ame
rika, hetgeen vóór hem nog nooit een
arbelderslelder heeft klaargespeeld.
De in 1929 beginnende crisis doet het
In ons buitenlands overzicht wordt wei
nig gesproken over de opstand van de
Karens in Birma, in feite is dit een van
de belangrijkste gebeurtenissen, welk<
in de toch al rijk geschakeerde na-oor-
logse geschiedenis geregistreerd zullen
worden.
Burma is immers een van de landen, die
uit hun koloniale toestand zelfstandig
heid verkregen. Het blijkt echter, dat in
het land zelf zovele innerlijke tegenstel
lingen bestaan, dat die pas verworven
autonomie als het ware het sein was om
een in een felle burgeroorlog alle wrij
vingspunten tof vuren aan te blazen.
Het is dan ook met geen mogelijkheid
te zeggen of de huidige regering in Ran
goon wel de geschiktste is; zeker is zij
niet representatief, omdat de Karens en
bloc in opstand zijn gekomen.
De Engelsen, die hef land goed kennen,
hebben een grote sympathie voor de
Karens, die zij de intelligentste, vlijtigste
en betrouwbaarste bevolkingsgroep vin
den, de enige werkelijk loyale in de tijd
van de Japanse agressie, toen de Brit
ten zich ijlings uit Birma uit de voeten
moesten maken. Aangezien de Karens
echter een bevolkingsminderheid vormen
werden zij niet In de regering, noch in
officiële functies toegelaten. Dat zij kun
nen regeren en organiseren blijkt wel ui!
hun spectaculaire militaire successen,
die bovendien alle als uit niets geïmpro
viseerd werden. De Westerse en Rus
sische diplomatie houdt zich achter d<
schermen ernstig bezig met Burma
welk land zij als niemandsland tussen
communisme en Amerikanisme beschou
wen. Ontvangen de Karens geen steun
van Engeland en Amerika, dan is het ge
vaar groot, dat de Karens zich om on
dersteuning tot Rusland zullen wenden.
Steunt Londen de Karens wel, dan za!
de regering in Rangoon dit als een vlj
andige daad beschouwen van het land,
dat op het ogenblik nog zovele econo
mische belangen in Burma heeft. Een
nieuw brandpunt dus in de politiek van
deze dagen.
üs hjoed
to sizzen
Hwat haf Gabe Skroar
ste plaats aan
het militaire apparaat
van Atlantisch Pact en Westelijke Unie.
De Amerikaanse deskundigen schijnen
van oordeel, dat het voornaamste .deel
van dit instrument een geweldige lucht
macht moet zijn, welke op zich zelf al
voldoende zou zijn de Russen van een
oorlog af te schrikken. Het kan zijn,
maar die sterkte is toch niet zo groot, Europa, die pas de verschrikkingen van Sokolovsky vervangen is.
wind is, zolang de vele partijen, welke de vrees, dat een dergelijke luchtmacht tieke gedoe, gaat zelfs in de gezinnen
verschaften haar trouw blijven.
De terugkeer van politieke rust en eco- de Russen respect inboezemt en, als toch
nomische stabiliteit in Frankrijk is niet
alleen van belang voor het Franse volk
zelve, maar voor het gehele Westen. Zo
wel In Atlantisch pact als Westelijke
Unie zal Frankrijk een belangrijke rol
de regering een aanzienlijke meerderheid niet afdoende zal zijn en dat het vooral
een sterk landleger zal moeten zijn, dat
De uitslag der verkiezingen voor de de. moeten spelen en het kan dit alleen als
partementale raden in Frankrijk heeft be- het rustig aan zijn opbouw kan voort
wezen, dat de regering er behoorlijk vast werken. Bijzonder verheugend
in het zadel zit. Dc communisten, of
schoon nog een machtige partij, zijn aan- landen, dat op het Europese vasteland
zienlijk teruggelopen in zetelaantal. Dat ligt. We denken daarbij niet in de laat-
zal zowel een gevolg zijn van het feit, niaau aan
dat hun leiders Moskou steun hebben
toegezegd, als het in oorlog raakt met
het Westen, wat de niet principiële com
munistische aanhang heeft verloren doen
gaan, als van het feit dat de regering
Queuille er door haar maatregelen in is
geslaagd de economische toestand weer
draaglijk voor de gewone man te ma
ken. De Gaullisten blijken wel is waar
John L. Lewis is een nationale, promi
nente figuur geworden. Zijn stem schalt
over alle radiostations van Amerika. Zijn
foto’s verschijnen in alle geïllustreerde
kranten en weekbladen. Dagelijks, bijna
leder uur, wordt hij geïnterviewd. Hij
verklaart, dat hij alle nog niet georgani
seerde arbeiders wil organiseren.
Roosevelt staat voor zijn herverkiezing.
John Lewis verkondigt voor de radio,
dat hij op Roosevelt zal stemmen en niet
alleen hij, maar ook de aangeslotenen
bij de CIO.
Maar Roosevelt en Lewis blijven niet
lang goede maatjes. Als de president in
de volgende jaren, waarin Lewis een
harde strijd met de verschillende on
dernemers moet voeren, zich niet geheel
aan de zijde der arbeiders schaart, is
Lewis diep teleurgesteld. Achter de
schermen fluistert men, dat er ook nog
andere oorzaken zijn: Lewis was naar
Roosevelt gegaan en had hem voorge
steld om hem, Lewis, in 1940 tot vice-
president te benoemen. Toen Roosevelt
hem duidelijk maakte, dat de democra-
mijnwerker, genaamd John Lewis, in detische kiezers dit nooit zouden slikken,
kleine stad Lucas in de staat lowa een wilde Lewis genoegen nemen met de
staking wil forceren en op de zwarte lijst positie van minister van Buitenlandse
word geplaatst zijn vakverbond niets i Zaken. Toen moest Roosevelt wel dui-
delijke faal spreken en Lewis onomwon
den zeggen, dat een politieke carrière
voor hem niet in aanmerking kwam.
zoeken, waar hij nachtwaker wordt. HijDit kan, zoals gezegd, een gerucht zijn,
weer in Perzië wroeten, maar het is het
enige waartoe de Amerikanen voorlo
pig ten opzichte van het Midden-Oosten
bereid schijnen. Ten opzichte van een
pact voor dit gebied, zowel als voor het
Verre Oosten, aarzelen ze. Ook al omdat
ze menen dat een Atlantisch pact vol
doende zal zijn om Rusland van oorlog
te weerhouden en als de Ver. Staten nog
meer pacten sloten, dit veel zou hebben
van een omsingeling van Rusland en dus
te uitdagend zou zijn om er louter de
fensieve bedoelingen aan toe te schrij
ven.
De Amerikanen zijn van oordeel, dat zij
bij de Zuid-Oost-Aziatische volken meer
kunnen bereiken zonder dat ze ook in
dit gebied verbonden zijn met de Euro
pese landen, die wel hun bondgenoten
in het Atlantisch pact zijn. Dat ook eco
nomische belangen in deze Amerikaan
se politiek een rol spelen en dat de Ver.
Staten er op hopen een deel der econo
mische voordelen, welke vroeger West-
Europa uit zijn betrekkingen met Z.O.-
Azië ten deel vielen, voor zich zelf te
verwerven, is een veel geuite veronder
stelling.
Een netelig punt voor de betrekkingen
tussen het Westen en de Aziatische vol
ken is de behandeling van de Indiërs in
Zuid-Afrika,
dat weer op de agenda van de a.s. ver
gadering der Ver. Naties voorkomt,
vooral ook voor het Britse Gemenebest
zelf. Voorts zullen er de positie van
Spanje en de Italiaanse koloniën worden
besproken en ten slotte de vrijheid van
voorlichting. Er wordt beweerd, dat
Rusland het Atlantisch pact ter sprake
zal brengen en dreigen met uittreding uit
de Ver. Naties, maar de nabije toekomst
zal moeten onthullen of dit juist is, zo
wel als de betekenis van de wisselingen
in hoge bestuurs- en militaire kringen in
Rusland en Oost-Dultsland, waar de
.de sterkste partij in Frankrijk te zijn, 1 maar bij de landen op het vasteland van Russische opperbevelhebber maarschalk
maar die sterkte is toch niet zo groot, Europa, die pas de verschrikkingen van Sokolovsky vervangen is.
dat er gevaar voor het democratisch be- een bezetting hebben gekend, heerst toch Temidden van al het drukke diploma-
n
Bolswartls Nieuwsblad
4
i
IN WANDEN
O
abb
•66 kW
1
PRINSES ANNA
Golf TÏÏ7T.
Ipzooif mr=
1 tionailon
»IAK>
EANQgON
1-4 V j.
ER iBÓ'
I NEMEN MET -IJ
I KARENSOPSTAND IN BIRMA
-SEPTEMBER I84«
- DE KAAENSI
ABESTUUR O'
NASSERINO
irm oorspronkelijke woon*
ILLUbebuden van de karen»|
F
I
zl ZB 4 KW M Z» XX L *1 *1 mm Z L* t* m 1 1mm .m XXi M L— t—L_ *m (-•—J f— X X 1— KT* I I <1 4 4 <4 4
t
