Niet in de schaduw.
r
De.
Martinytoer
j
door Nederland
Fan de
1
LI
No. 32
45e Jaargang
Dinsdag 2Ó April 1949
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OS1NGA - Bolsward
Tsj. tie I.
De ene grote gebeurtenis volgt te Bolsward de andere.
Terwijl U dit leest, wordt door stad en omgeving druk „ge-Multi-
shopt”. Natuurlijk leeft ons blad, zoals met ieder gebeuren van enig
formaat, gaarne met deze derde Voorjaarsbeurs mee. Geen wondei
dat een belangrijk deel van onze plaatsruimte in ons vorig en ook
in dit nummer door de Multishop-varia werd en wordt opgeëist
Zelfs moesten „Sytske” en „Kappie” het ontgelden. Dat dit teleur
stellingen wekte, is voor ons een bewijs, dat ook deze rubrieken
worden gewaardeerd.
Daar we in ieder geval met de jeugd goede maatjes willen blijven,
plaatsen we „Kappie” vandaag dubbel.
Ziezo, jongens, dan zijn we weer quitte! Hoe vindt je dat?
Maar van die vele gebeurtenissen gesproken.Het gevaar is niet
denkbeeldig, dat de ene in de schaduw van de andere komt te staan.
Was er geen vuiltje aan de lucht geweest herstel: zou er geen
Multishop geweest zijn dan zou zeer zeker dit nummer hebben
gestaan in het teken van de 2de grote Voorjaarsmarkt.
Maar de wal keert nu eenmaal het-schip.
Toch mag de 2e Voorjaarsmarkt niet 4n de schaduw van de Voor
jaarsbeurs komen te staan.
Trouwens dat behoeft ook niet. Het houden van een tentoonstelling
en het organiseren van een veemarkt, zijn twee ongelijksoortige
grootheden, ook al bestaat er natuurlijk verband.
Daarom willen we deze krant beginnen met hopelijk ten over
vloede U nog eens op de komende marktdag te wijzen. Het
wordt inderdaad iets bijzonders. Wanneer U er niet van profiteert
zult U er later spijt van hebben.
Dat willen we gaarne voorkomen.
tentoonstelling komen we nader terug.
De Multishop heeft ondertussen de eer
ste avond niet te klagen gehad aan ge
brek aan belangstelling. Reeds ruim 600
bezoekers werden genoteerd.
De voorzitter van de P. F. C., de heer
Joh. Mulder, kon tegen 7 uur een groot
aantal genodigden, die zich tot het bij
wonen van de plechtige opening in de
keurig ingerichte bovenzaal van de Doele
hadden verzameld, het welkom toeroe
pen.
Hierna werd het woord gevoerd door
de heer J. Visser, die namens de B. B. G.
zijn gelukwensen aanbood en een lans
brak voor samenwerking.
Namens de R.K. en Chr. Middenstands-
verenigingen complimenteerden, resp. de
heren 1. Wolke en J. Nawijn.
Staande werd daarna het overlijden her
dacht van de heer R. Jorritsma, lid van
de P. F. C. en van de technische com
missie, waarmede de openingsplechtig
heid een einde nam.
De eerste avond is uitmuntend geslaagd,
misschien was het zelfs te druk. Serieuze
kopers geven wij dan ook de raad zoveel
mogelijk de Multishop in de morgen- of
middaguren te bezoeken.
20.662 t.); ongeveer de helft hiervan was
voor Nederland bestemd.
Al te wild. Tijdens de training op het
Circuit te Zandvoort is de bekende mo-
torrenner Lo Simons met zijn Velocette
uit de bocht gevlogen. Met een gebro
ken sleutelbeen en schaafwonden aan z’n
handen moest Simons in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Dodelijk ongeval. De 33-jarige arbeider
W. van den Broek is op de Enci-werken
bij Maastricht van een hoogte van 25
meter naar beneden gevallen en op slag
gedood.
Nog één. Te Naarden is een 6-jarig jon-
Abonnementsprfls i
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m.m.
Giro 87926
Yerschflnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
In ons volgend nummer hopen we een
artikeltje te wijden aan de tentoonstel
ling van amateurskunst, alsmede r*~
overzicht te geven van hetgeen ons bij'
onze rondgang het meeste opviel.
Twee is te veel. Tegen de 50-jarige smid
A. de V. te Joure werd door hef ge
rechtshof te Leeuwarden vier maanden
geëist wegens bigamie.
Snarenspel. De Ned. violist Sam Swaap
vertrok Donderdag voor een kunstreis
naar Finland.
Avondmaal aan huis. De Herv. kerkeraad
te Aalten besloot avondmaalsdiensten te
houden aan huis voor die leden, welke
niet ter kerk kunnen komen.
Tragisch. Te Dubbeldam had een familie
een kindje van negen weken in een kin
derwagen achter het huis gezet. Ver
moedelijk is de wind er oorzaak van
geweest, dat de wagen ging rijden. Het
gevolg was, dat hij in een sloot kwam,
de baby is verdronken.
Boontje komt om zijn loontje. Voor de
rechtbank te Almelo stonden vier zaken
lieden uit Almelo terecht wegens belas
tingontduiking. Er werden gevangenis
straffen van vier en drie maanden ge
ëist.
Origineel. Te Noordwljk doet een schild
wachthuisje dienst voor een goed doel, i getje van een bruggetje over een ves-
I it twadde plak, omdat leech fet allinnich
I ..omt fan de kou, mar mclke fan in min-
.ere kwaliteit, komt de boer seis yn syn
eare. En dat is yn Fryrtln net in maklik
mar in tear ding.
As it hoarntsje kniisd wurdt, dan kinne
der rare dingen üt fuortkomme. Derfan-
dinne hat men al jierren dizze sltuaesje.
Elk seit, de kwaliteitsforbettering is ien
>an de allerwichtichste dingen foar de
boerestÊn en as it üs net slagget foaroan
to bliuwen, sil dit foar allegearre tige
min wurde en oan de oare kant doart
men de maetrigels net nimme, dy’t de
kwaliteit mei sprongen opfiere soe. Men
rint der om hinne as de kat om de hjitte
brij. Sikersonk men praet der genóch oer
men jowt op alle lênbouskoallen en cur
sussen op alle meikerscursussen oer-
tsjügjende lessen oer de needsaek fan
bactery-earme, sulverskjlnne molke, mar
it middel hwat al dy goede wurden ta
dieden meitsje kin, wol mar sa stadich
oer de lippen. Hwat op in oar gebiet,
mei levering fan bargen of kij, mei wol,
mei aeijen, mei fruit en griente fansels-
sprekkend is, dat de earste kwaliteit
mear opbringt dan dë /twadde of de
tredde, dat doart men hast net oan by
de molke. Langer as tweintich jier is it
al lyn, dat de earste fabryk de foarstap
naem en in lyts forskil brocht yn de priis
fan béste en mindere molke. Mar och,
hwat in strideraesje is der üt fuortkomd.
De fabriken binne nou ienkear elkoars
konkurrinten, dat sprekt foar de Coope
rative en Particuliere fabriken as in boek
mar ek de coöperaties, dy’t neist me-
koar lizze, binne jit lang gjin bruorren
of meiskyn wol bruorren, sa’t de prak-
tyk faken sjen lit. En dêrom doarst de
iene foar de oare net. Nou wiene der
wol fabriken, dy’t tapakten en in bigjin
makken, mar to fier derüt rinne koe fan-
sels ek wer net. De ienichste goede op
lossing soe wêze: in uniform systeem
troch alle fabriken, krekt as by it fêst-
stellen fan it fetgehalte. Mar safter kin
men noch net komme. De particuliere fn-
De haringen hawwe it setekip hm de
wize mear nedich a* de wize it sefaldp
fan de keningen.
de 34-jarige veldwachter Boersma uit
Haule met zijn motor tegen een brug,
viel en overleed aan de gevolgen.
Inbraak. Te Tacozijl heeft een onbekend
persoon f650.ontvreemd uit de boer
derij van de heer W. v. d. T.
Meer licht. Voor de viering van de ver
jaardag van Koningin Juliana zal extra-
verlichting worden toegestaan.
Dievenbende ontmaskerd. In Amsterdam
zijn 4 havendieven benevens 3 helers ge
arresteerd, die in de afgelopen maanden
tezamen voor circa 25000 gulden aan
textielgoederen hebben gestolen.
Brand in Boxtel. 10 Hectaren heidegrond
in hoofdzaak eigendom van de Vereni
ging tot behoud van Natuurmonumenten
gingen verloren tijdens een brand op de
heide bij Boxtel.
Moderne diefstal. Te Amsterdam werd
een auto gestolen, die waarschijnlijk
door dieven met een kraanwagen werd
weggesleept.
Rare duik. Een truck met trailer viel
van de weg AmsterdamDen Haag na-
Het is namelijk verbouwd tot brieven
bus, waarin lectuur voor onze jongens
'.in Indonesië kan worden geworpen.
Naar de bollen. Engelse tuinders, leden
van de National Farmers Union, maken
een achtdaagse rondgang door de Ne
derlandse tuinbouwgebieden. Zij zijn in
het Westland begonnen.
De export van copra uit Oost-Indonesië
heeft in Maart 28.410 ton bedragen (v.m. bij Lisse vam een viaduct om tien meter
daarvan zien.
Spreker sprak er zijn blijdschap over uit
dat de gemeente door een tweetal stands
vertegenwoordigd is, n.l. door een stand
van de marktcommissie en door één van
het gasbedrijf.
Zij hebben niet in de eerste plaats tot
doel het maken van reclame, doch wil
len meer zijn een bewijs van het meele
ven van het gemeentebestuur met het za
kenleven.
De marktcommissie wil door hét weer
op gang brengen van de wekelijkse
markt kopers naar Bolsward trekken.
Het kan niet anders of een bloeiende
markt moet het zakenleven ten goede
komen.
Ook het gasbedrijf wil, door het leveren
van energie aan alle mogelijke indus-
triën en bedrijven, zich in dienst stellen
van het zakenleven en dit mogelijk ma
ken en bevorderen.
Spreker bracht ten slotte dank aan allen
die tot het houden van deze tentoonstel
ling hadden deelgenomen.
briken wolle de fêststelling fan de kwa
liteit lizze yn bannen fan kwaliteitssta-
tions, dy’t büten de partijen steane, leafs!
Rykscontröle en de Coöp. fabrieken sjog-
ge neat gjin heil yn it oerdragën fan
wurk, hwat hja seis skoan dwaen kinne,
oan it Ryk.
Dat wurde hja net maklik lens, haw ik
soarch. Dat nou hat de Coöp. Biweging
hjir yn Fryslên de earste stap dien. Alle
fabriken sille in krom mear ütbitelje foar
de béste en in krom minder foar de min
ste molke. Hoefolle? Nou in bus fan fjir-
tich liter molke fan de alderbêste bringt
sahwat 30 st. mear op dan in bus fan
de allerminste. Dat is noch mar in lyts
bigjin. Hwant de wearde skilt folie mear.
Dochs is der reden ta blidens, dat dit
oer alle Coöperaesjes yn Fryslén in feit
wurden is. Lit de stap lyts wêze, it giet
yn de goede rjochting. En wy hawwe
wol hoop, dat de daemshikke fierder
iepen gean sil op den dür.
Yn 1929 wiene der al foaroansteande
suvelminsken yn Fryslên, dy’t bipleiten
in koarting fan 5 pet. op de forkearde
molke ta to passen.
De foarsitter, Jan Wassenaar, hie tocht,
dat wy yn tweintich jier allegearre safier
komd wiene, mar der hat er him jam-
mergenöch yn forsind. Fierder as 2 pet.
koarting woene de cooperative suvel-
mannen net gean. Tominsen hjoed noch
net. Mar mei Jan Wassenaar hoopje ik,
dat de tiid net fier mear is, dat men der
hwat mear krêft by sette sil om de molk,
winning op heger peil to bringen.
De goedwollende boeren hawwe jit lang
genöch oansjen moatten, dat in inkelde
dwerse collega har wurk en soarch om
'e nocht bliuwe lit. Dy’t sjocht hoe troch
kontröle en ütbiteljen nei fetgehalte
Fryslén foarütsprongen is, moat it in
ideael wêze ek mei de kwaliteit dysekle
wei üt to gean. De takomst sil ütwize,
hoefolle goeds it heitelén derfan fmder-
fine sil. Trochsette mannen, it earste
skiep is oer de daem!
Zo is dan gisteravond de Multishop III
na enkele weken van intense voorberei
ding onder grote belangstelling gestart.
De officiële opening geschiedde door
Burgemeester J. G. S. Bruinsma, die o.a.
sprak als volgt:
De Multishop III getuigt van de vele
goede eigenschappen van de Bolswarder
zakenmensen, zoals initiatief en onderne
mingsgeest, doorzettingsvermogen en
saamhorigheid.
Zal deze Multishop in de toekomst wer
kelijk blijvend voordeel brengen aan de
deelnemers?
Wij weten het niet.
Eén ding weten we echter wel: zal er
in Bolsward een bloeiende middenstand
zijn, dan zal daarvoor gevochten moeten
worden. Dan zullen moeite noch kosten
moeten worden gespaard, dan zullen alle
beschikbare middelen om aan de Bols
warder zaken bekendheid te geven moe
ten worden aangegrepen.
Zonder die gestage arbeid, die volle in
zet van de persoon, zal er van bloei
nooit sprake zijn.
Birint de weazige foet eat, de jisklge
birint neat.
Dat hebben de Bolswarder zakenmensen
ingezien, en daarom hebben zij zich
weer met alle energie geworpen op deze
Multishop. Hun ondernemingszin vond
daarin een passende uitingsmogelijkheid.
Niet alleen de tentoonstelling zelf, maar
ook de omlijjstingj daarvan geeft blijk
van initiatief en vindingrijkheid.
Een andere voorwaarde, waaraan moet
worden voldaan om te kunnen slagen,
i$ het bezitten van doorzettingsvermo
gen.
In deze na-oorlogse tijd is dit wel in
het bijzonder van grote betekenis.
De gewijzigde toestand schept nieuwe
mogelijkheden, waarvoor allen, produ
cent, tussenhandel, en consument dank
baar zijn, maar zij schept eveneens de
mogelijkheid tot herleving der concur
rentie.
Ik wil echter hier niet een uiteenzetting
geven van de voordelen van een faire
concurrentiestrijd, noch trachten U de
uitwassen van de concurrentie, met al
haar nadelige gevolgen, te schilderen.
Het is enkel mijn bedoeling aan te to
nen, dat de gewijzigde omstandigheden
aan het zakenleven hogere eisen zullen
stellen, eisen op het gebied van koop
manschap, maar ook van doorzettings
vermogen.
In 'de derde plaats noemde ik als goede
eigenschap, die door deze Multishop
kwam, de saamhorigheid, aldus spr.
Bolsward is het verzorgingscentrum van
de Zuidwesthoek van Friesland.
De naam Bolsward duidt aan een ge
meenschap. De Bolswarder middenstand
moet zijn een gemeenschap van zaken
mensen, waarvan ieder deelgenoot op
eigen terrein streeft naar vervulling van
zijn deel der gemeenschappelijke taak:
de verzorging van Bolsward en de Z.-
Westhoek van Friesland.
Deze tentoonstelling bewijst niet alleen
de aanwezigheid van saamhorigheid,
maar zij laat ons tevens de resultaten
tingsgrapht in het water gevallen en ver
dronken.
Een drieling in de pastorie. Ds. D. J.
Coumou, Geref. predikant te Heinenoord
en zijn echtgenote werden verblijd met
de geboorte van een drieling, twee meis
jes en een jongen.
Primeurs. De eerste peulen zijn aan de
veiling van Ter Aar aangevoerd tegen
een prijs van f 3.20 per kg.
Reislustig Feyenoord. Vorig jaar maakte
de v.v. Feyenoord een trip naar West-
Indlë, volgende maand naar Turkije,
waar vier wedstrijden zullen worden ge
speeld.
Ongeval. Te Beneden Haulerwljk reed
Doe’t de algemiene Foarsitter fan de
Cooperative Suvelbiweging, de hear Lint
horst Homan, in pear moanne lyn bisocht
hat om de minsken ryp to meitsjen foar
bisluten, dy’t ta doel hawwe de bilang-
rike suvelfraechstikken in bytsje greater
to sjen, dan fakentiids bart, doe koe men
fan tinken wol ha, dat der konsekwinsjes
oan fêst sitte soene.
Dat hat forline wike wol bliken dien.
In wichtige stap nei kwaliteitsforbette
ring is troch it Boun fan Coöp. Suvel-
fabriken nomd. En dit bislüt is nou ek in
bisiüt en gjin advys mear, sa’t it altyd
plichte to wêzen. It Boun kin bisluten
nimme as tachtich prosint fan de stim-
men der foar binne. Dan moatte dy oaren
har der by del lizze. Dêrom komme in
kelde kranten mei greate wurden oan-
setten: De Fryske boeren nimme al wer
de foarstap! Nou, doch mar kalm oan.
Earliker soe west hawwe: hja nimme a!
wer in foarstapke! Hwant as men de
organisatoryske winst efkes wcz'e lit,
dan is it wurd „stap” winlik noch to
great. Hwat is nammers de kwesje. Neist
de algemiene wizênsje de molke to bi-
teljen neffens it fetgehalte, is men al jier
ren en jierren dwaende om ek de kwali
teitsforbettering op ien of oare manear
to bileanjen. Mar dat wie altyd in hang-
lisder. Op it foarste plak om dat men
It fet wol skerp neigean kin, mar de
kwaliteitsfaktoaren sa goed net, mar op
üs hjoed A A
to sizzen
Na de officiële opening namen de stand-«van de eigenlijke Multishop als op deze
houders de plaats in hun „veste” in en i—~L-±-"'-J --
maakte het gezelschap genodigden een
rondgang.
Helaas laat de ons beschikbare ruimte
niet toe iedere stand apart te beschrij
ven. Onze algemene indruk was, dat het
geheel aan de ene kant grootser was
opgezet dan bij de vorige Multishop, aan
de andere kant, dat er zeer met de be
schikbare ruimte was gewoekerd.
De Multishop III biedt de grootst moge
lijke verscheidenheid. Niet alleen nemen
zaken van zeer uiteenlopende aard aan
de tentoonstelling deel, ook heeft iedere
standhouder zijn eigen opvatting van
etaleren. De een komt met nieuwe snuf
jes, de ander laat het productieproces
van één bepaald artikel demonstreren,
de één zocht het in de veelheid, de an
der in de eenvoud, de een biedt koopjes,
de ander een show, maar bij al de ver
schillen wedijveren al de standhouders
in het ene: het bieden van service aan
koning Klant.
Behalve de actualiteit van al het gebo-
dene in de benedenzalen, willen we met
nadruk wijzen op een unieke tentoonstel
ling van amateurskunst, die op de bo
venzaal is ondergebracht.
Bijna vijftig schilderstukken, etsen,
pentekeningen en crayon- of potlood
schetsen van Bolswarder amateurs, laten
hier vaak verrassend goed werk zien,
ook al kunnen wij ons niet losmaken van
de indruk, dat vele amateurs, wat de
keuze van stof betreft, iets te hoog heb
ben gegrepen. Zowel op het gebodene
Hwat hat Gabe Skroar
lager op een daaronder gelegen weg te
recht te komen.
Vis in aluminium. In IJmuiden is een be
gin gemaakt met het vervaardigen van
aluminium „kisten” voor verpakking van
vis.
Ons ijsje. De beperkende bepalingen voor
het gebruiken van melk voor de indus
trie zijn vervallen, zodat er weer room
ijs kan worden vervaardigd.
Jonge Kerk. Op Pinkstermaandag zal de
jaarlijkse Toogdag van de Jonge Kerk
(van de Ned. Herv. Kerk) voor de drie
Noordelijke provincies te Leeuwarden
worden gehouden, waarop 1500 mensen
worden verwacht.
Dodelijk ongeval. Te Amsterdam is een
motorrijder, wiens motor plotseling de
fect raakte, in volle vaart op een langs
de kant geparkeerde bakfiets gereden.
De motorrijder werd op slag gedood.
Zijn vader, die op de duo zat, liep een
zware wond aan het rechterbeen op. -
Bondsdag Geref. Meisjesver. Op Woens
dag 8 Juni zal Leeuwarden gastvrouw
zijn voor de Bond van Meisjesver. op
Geref. grondslag. Uit alle delen van het
land verwacht men ongeveer 12000
meisjes.
Boosaardig plan. De boswachter van ’n
landgoed te Angerlo is opgesloten, ver
dacht van poging tot moord op zijn
vrouw. Deze poging is mislukt, doordat
een vrouwelijke keukenbediende, die In
het complot was, op het laatste ogenblik
weigerde, vergif in een bal gehakt te
mengen.
3 X 100 300. Dordrecht telt nu drie
honderdjarigen: de heer P. Stokrom,
mevrouw J. A. C. van BilderbeekLa-
maison van Heenvliet en mevrouw M.
van HeesKoppe.
Loon naar werk. De gemeente Rotterdam
zal aan bepaalde groepen geschoolde
bouwvakarbeiders, die bij de woning
bouw in die stad werkzaam zijn of gaan
werken, een passende woning beschik
baar stellen.
Lugubere vondst Te Diepenveen is op
een stuk woeste grond, het Wecheler-
veld, het lijk gevonden van een gehuwde
man, die sedert 30 Maart te Hattem
werd vermist.
Twee beren heeft de heer Frans Mikke-
nie bij het bezoek van zijn circus aan
zijn geboortestad Maastricht aan de ge
meente aangeboden. Zij zullen worden
cndergebracht in de berenkooi in het
Aldenhofpark, die verlaten ligt sedert de
vorige bewoners Max en Pol door ko
gels van de politie vielen.
Beiaardschool De jArnersfoortse klok-
kenspelvereniging heeft het bekende his
torische gebouw 't Latljntje in Muurhul-
Bolswards Nieuwsblad
BBiMlll
iir
i
i
I
4.-
