Onze
Meer dan diamant
Weekagenda
ir
i
1
ij
yn it lan
De kij
1
s
Martinytoer
<^5lZ,S-^6l.a£
door Nederland
Onze Nederlandse
Tulpen-Rallye.
Fan de
üs hjoed Q n
to sizzen
J
Jaargang
No, 3fi
PlMdai 10 Mei 1040
Streekblad voor West-
Zuidwest Friesland
- Bolsward
Uitgave
OSIN GA
Drukkerij Fa. A. J.
e n
s
van
Neiprintsjen forbean
PYT.
varkensstamboek
drie
Dat it net allinnich de skriuwer fan de
9
keurd
TJ. DE J.
'W
De iene yt beane üt wetter wei,
De oare wit net hwat er mei.
um
v’eiachljnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie i
Marktstraat 13 Boltward
Telefoon 451 (K 5157)
voorin staat met sierlijke letters:
JEINTJE ANDELA, 8 Januari 1860.
MAATJE ADEMA, 14 October 1865.
Ahonnementiprtyn
1.35 per kwartaal bil vooruitbetaling
Adv.'rtentieprl|b10 cent per m m,
Oiro 87926
re
in deit-twa frij
HAlde de kij
Op mei dat jachtsjend stjitten.
Fan ’t krüdich mêd,
Yt hja har sêd,
En gean dan fredich sitten.
Dy kij der wyld,
In treflik byld,
Hoe’t jonge minsken libje
Dy’t sünder twang
Nea kalm, nea bang
Nei de üntjowing stribje.
Hja fieF har frij,
It slcht is nij,
Harkje nei tüzen stimmen.
En fait it ou,
Dan wurdt al gau
Defeard’ge foet bidimme.
M
r.
!-
h-T
even ter sprake als we de oude familie
bijbel mogen bekijken. Het is een echte
„Statenbijbel” met vele platen er in en gouden letters op.
Ook op deze plaats wensen we het ju
bilerend paar nog een rustige en onbe
zorgde levensavond.
Ut ’t büthüs lij,
Wurd’ wer de kij
Yn ’t farske nijgers litten.
Hja sjogg’ forheard,
Stean foar de sleat,
Draev’ wyld elkoar tomjitte.
Op stal lang fêst,
Nou wol de rêst
Net fuortendaliks komme.
Har bas-lüd leech,
De koppen heech,
Hja snüv’ de wyn, de blommen I
It gers net krap,
Hja nimm’ in hap,
Om dan wer fuort to stouwen,
Sitt’ elkoar nei,
Sa’n earste dei,
Yn ’t lin, hja springe en wiuwe.
It jonge libben priuwt de rêst
De idealen wurd’ mear fêst.
9-5- 1949.
En de hele organisatie is prima voor
elkaar. Eindelijk om kwart voor 5 komt
Noordwijk in ’t zicht en om 16 uur 48
eindigt onze eerste Tulpenrallye, juist
op tijd, zonder strafpunten, en zelfs
zonder te veel vermoeidheid. Jammer al
leen, dat de dag, die stralend begon, ein
digde met een stromende regen, waar
door de feestelijke versiering van Noord
wijk in letterlijke zin in het water viel.
Maar de tocht zit er op, en zij is goed
volbracht. En al hebben wij geen prijs
gewonnen omdat de klassementsproeven
die de volgende dag plaats hebben, he
laas te veel afhankelijk blijken van truc
werk, zoals gladde achterbanden, een
zijdige remming, enz., toch hebben w
voor ons het gevoel, dat wij het er be
hoorlijk hebben afgebracht. En de Tul-
penrallye in haar geheel blijkt een waar
succes te zijn, dat voor een niet gering
deel te danken is aan de voortreffelijke
organisatie van de R. A. C. West.
Wij hopen van harte, dat er nog vele
rallyes zullen volgen.
Donderdag 12 Mei:
Makkum. Baptiste kerk. 8 uur. Tijdrede.
Spreker: Evangelist J. Verboom van
Kollum. Onderwerp: „Hoe zal het
vrede blijven?”
te Assen, ter ledenvergadering vfin het
Drentse varkensstamboek medege
deeld.
De beste. De Nederlandse Filmclub heeft
aan de film „Johnny Belinda” het prae-
dicaat „film van de maand” verleend.
Een groep militairen van 460 man is per
Volendam van Batavia naar Nederland
vertrokken. Het schip wordt 3 Juni te
Rotterdam verwacht.
Het zilveren feest. Ter viering van het
vijfde lustrum der R.K. Universiteit te
Nijmegen, hebben enige hoogleraren
daar een reeks van bijzondere colleges
gegeven, die met een rede van prof. dr.
F. G. L. v. d. Meer over: „Hedendaags
werkelijkheidsbesef en visie des gelpofs”
werd besloten.
Dat mag niet. Het is volgens het mi
en verder de namen van alle kinderen.
Wanneer we over opstappen spreken en
zeggen, dat we nog graag een plaatje
willen maken stribbelen de oudjes eerst
I wel wat tegen.
I „Sokke Aide rakkerts,” zegt beppe,
„moatte dy nou yn ’e krante?” Maar als
I we zeggen, dat het voor „Bolswards
Nieuwsblad” is, geeft het paartje direct
toe. „De Jongs krant” blijkt hun lijfblad
te zijn, het houdt hen op de hoogte met
alles wat er in de omgeving gebeurt.
En zo haalt oude Jentsje de kam nog
eens door het haar en de vrouwelijke
ijdelheid verloochent zich nooit haalt
beppe het gouden doekspeld uit de la.
„As it dan dochs net oars kin, dan ek
mar kreas!” We geven het paar grif
gelijk en zijn achteraf teleurgesteld, dat
de foto mislukt is. We hebben hem ech
ten overgemaakt en nu komt het plaatje
de volgende week Dinsdag, juist op de
feestelijke datum dus, iri de courant.
Feest zal er overigens niet van komen.
De kamer zou te klein zijn om al de
gasten te ontvangen. Toch moeten we
ons al erg vergissen als de dag geheel
ongemerkt voorbij gaat.
Vijf en zestig jaar is „in lange ruk” en
de oudjes zijn kennelijk dankbaar voor
„de moaije Aide dei”. Wij geloven, dat
de familie en ’t hele dorp dit met haar
is en, ook al hebben we er bij ons be
zoek niet zo in den brede over gespro
ken, dat de fluwelen tekst, die bij beppe
in de keuken hangt, ook voor deze
oudjes diepe zin heeft.
„De Heere is getrouw”, staat daar in
C'
dit jier gans minder jirpels boud wurde
as forline jier. Ik doar dat sa mar net to
sizzen, hwant men sjocht mar inkele
hoeken fan it lan, mar myn positive yn-
druk is, dat it net sa is. Foarst binne der
boeren, dy’t tinke: De houn, dy’t dit
r wer
thans opnieuw getracht opheffing
dit verbod te bewerkstelligen.
Speling der natuur. Een duif met
poten is te Kerkrade-Spekholzerheide aan
de levende wereld toegevoegd. Het
kwam uit één ei.
Minder subsidie. De subsidie voor beer-
houders zal worden verlaagd, aldus werd
i hiel
hwannear hja to meitsjen krije mei de
romte.
Doe’t ik lêstendeis yn de Wieringermar
wie, kamen der frij hwat lange gesichten
op it spul en wy ha dit jier wol leard, dat
de gouden beam net oan 'e himel ta
groeit. Mannichi^n hat himsels in fikse
tobeksetter bisoarge mei de setters! Dy’t
se hwat lang haïden hat, hat se nou
nóch en se binne foar féfoer fietsten to
djür. En nou wit men fan it kommende
jier noch net folie, mar it ófroune jier
hat üs wol sjen litten, dat it Regear in
I oar gesicht hat by krapte, dan
nisterie van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening gebleken, dat gedurende
de laatste maanden grote hoeveelheden
consumptiegort als kippenvoer zijn ver
kocht.
Voor geheelonthouding. De Nationale
Commissie tegen het alcoholisme en de
Nationale Bond voor plaatselijke keuze
houden 7 Mei te Amsterdam een con
gres.
Geen eigen huis. In ons land zijn er
thans ruim 400.000 gevallen van onder
huur geconstateerd.
Dodelijk ongeval. Op een bouwwerk te
Amsterdam viel een kruiwagen van de
steigeromloop bij het dak naar beneden
en kwam terecht op de juist onder de
steiger lopende bouwvakarbeider, de 19-
jarige F. A. van der P. Bij aankomst in
het ziekenhuis bleek de jongeman reeds
te zijn overleden.
Het uitstapje. Twee Venlonaren waren,
profiterend van het lenteweer een eindje
gaan kuieren langs de Duitse grens bij
Kaldenkirchen. Douanebeambten, die ’t
tweetal niet vertrouwden, keken voor
zichtigheidshalve hun zakken eens na,
waaruit een fles met 20.000 vitamine-
tabletten te voorschijn kwam.
Officieel. Mr. D. U. Stikker, de Neder
landse minister van Buitenlandse Zaken,
ondertekende in St. James’ Palace te Lon
den de statuten van de Raad van Euro
pa.
Gunstige cijfers De brandschade in
de maand Maart werd op f l.527.370
geschat (v. j. Maart f4.239.580).
De Philipsfabrieken vervaardigden een
hoogspannings-installatie voor het split
sen van atomen welke in België zal
worden gebruikt.
Montgomery heeft een kort bezoek ge
bracht aan Eindhoven, de stad waar na
de bevrijding van het Zuiden zijn hoofd
kwartier was gevestigd.
Minister Mansholt zal vandaag een be
zoek brengen aan de Zwitserse jaar
beurs te Bazel. De minister is de gast
van het kanton Bazel.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Vrijdag ’n
bezoek gebracht aan de Jaarbeurs te
Brussel.
Luchtvaartnieuws. Dezer( dagen werd op jn| jongens” en dan wil het wel eens,
luchtvaarttentoonstelling geopend, al
waar men tal van wetenswaardigheden
en bijzonderheden op het gebied van de
luchtvaart kan vernemen.
100 jaar kleuteronderwijs. De kleuter
school „de Pinksterbloem” in de Nieuw-
stad te Groningen, werd een eeuw gele
den op l Mei 1849 opgericht als stads
bewaarschool.
Dat liekt er op. De Zeeuwse boomgaar
den hebben over het algemeen een zeer
rijke bloei te zien gegeven, zodat ook
een goede vruchtzetting mag worden
verwacht
Beppe Maetsje was er zowaar beduusd
van, toen er op een mooie voorjaarsdag
plotseling een auto stopte en een paar
heren van de krant een praatje wilden
maken. Ze kon zich twee dingen maar
niet begrijpen, hoe die heren wisten dat
zij en Jentsje straks op 17 Mei hun 65-
jarige trouwdag hoopten te vieren en
evenmin waarom daar nu zo’n drukte
van moest worden gemaakt, zij waren
immers „mar neatige minsken”.
„Hè, sa’n spul”, sei Beppe, en zij ver
ontschuldigde zich, dat de koffie al aan
de kant was. Terwijl zij even naar ach
teren sloft om te zien of Jentsje er ook
aan komt, laten wij onze ogen eens rus
tig gaan door de eenvoudige, maar nette
kamer van dit klimop-huisje, waar de
oude mensjes nu al 50 jaar hebben ge
woond.
Ze moeten zich er wel geheel thuis voe
len ,want alles is nog geheel in hun eigen
stijl. Enkele meubelstukken zou men
werkelijk jaloers op worden, ze ken
merkten een degelijkheid die de Friezen
zo eigen is. Hoorden we later ook al
niet, dat het trouwpak van pake Jentsje
nog niet geheel versleten is?
Wanneer de oude baas zijn vingers eens
door zijn nog jeugdige krullen strijkt,
ook al van enkel verbazing over dit on
verwachte bezoek, valt het ons op, hoe
hecht hij nog is, ondanks zijn 89i lentes.
Al spoedig is het ijs gebroken en gaat
het gesprek over hoe kan het ook
anders de 6 kinderen, die allen nog in
leven zijn. Ze zijn met recht de trots van
hun ouders en allen „goed to plak”.
Typisch, dat niemand het beroep van
oe vader, n.l. dat van boerenarbeider,
heeft gekozen. Zo komt het, dat zowel
een scheerbaas, wagenmaker, bakker als
timmerman onder de zoons of schoon
zoons wordt gevonden.
Trouwens van beroepen gesproken, kan
Beppe Maetsje ook meespreken. Jaren
lang beoefende ze het „hazzefangen”,
zoals ze het zelf uitdrukte. Ze heeft zo’n
300 jonge Wonsenaren de eerste luier
ondergedaan. Dit werk is door het dorp
zeer gewaardeerd en geen wonder, dat
zij die altijd wilde helpen waar ze
dit maar kon in het dorp zeer bemind
was en.nog is. Ook ging ze wel uit
arbeiden, maar daar kwam de laatste
jaren niet veel meer van, hetgeen we,
gezien ook haar 83 jaren, zeer begrij
pelijk achten.
Sprekende over vroeger dagen valt ons
oog op een portret boven de deur. Met
zichtbare trots vertelt de oude Jentsje
van de tijd toen hij nog „kriichshelt”
was. De jaren van onder dienst zijn hem
nog niet vergeten en meteen is het een
aanleiding om te spreken over de laatste
oorlogsjaren die ook aan Wons niet
zonder meer zijn voorbij gegaan. Nu
raakt het gesprek eerst goed los, want
over de oorlog raken ook deze oudjes
niet spoedig uitgepraat. Zelfs beleefden
ze het, dat er een kogel door het raam
hun anders zo rustige kamer binnen
kwam. Wij huiveren wel een ogenblik
als pake ons in kleuren en geuren ver
telt, dat hij getuige was van het feit, dat
op het schoolplein ruim 200 soloaten
werden „gefusilleerd”. Aan de be
schrijving merkten we echter al gauw,
dat pake gefouilleerd” bepoelde. Het
Pake raakt echter over de oorlogsher-
was dus niet zo luguber als eerst leek,
inneringen !zo vol vervoering, dat hij
vergeet te zeggen, dat hij tot verleden
jaar steeds „püstertrapper” was, ook alm pounsmiet setters Kostet ae ooer
werd hij door de jongens veelal daar-1 tsjintwurdich al gau sa’n sawn, acht-
toe geholpen en komt de kerk toch nog i hündert goune. Der stiet dus hiel hwat
reden is der ek noch. De lju, dy’t mei
har kostlike setters sitten bleaun binne
en dat binne hiel hwat tinke by
jvwu nawwe, e«. roar ue ovuuuer ua »c j harsels: Ik forpof it, om dy A.A.-set-
dêr de eagen goed iepen. En ek foar ters, dy’t my seis hannen fol jild koste
harren is nou sa’n kreas boekje ütkom- ha, foar in pear sinten wei to jaen. Dan
men, hweryn de risseltaten fan under- hald ik myn avontür leaver en set se
siik en birekkenjen oan de bouboer pre- wer yn 'e groun. (t jene jier seit it oare
net en heal forgees weijaen kin altyd
noch wol. En nou mei it wier wêze, dat
der hjir en dêr troch de aeltsjes hwat
minder komme it ündersiik dêrnei is
'’rok oan ’e gong en ik ha net de yndruk
dat it folie is. Yn 1947 is hjir tige strak
keurd en de lju, dy’t in A. hellen wiene
het vliegveld Ypenburg de permanente dat onze Hillman met zijn vier wielen
I tegelijk van de grond springt. Maar ook
de nieuwe Vredesteinbanden houden zich
voortreffelijk, ze liggen muurvast, en we
hebben geen lekke band gehad.
Hwat hat Gabe Skroar
siik en birekkenjen oan de bouboer pre-
senteard wurde. Ik kin der net oan tinke
hjirüt de ynhald yn it koart wer to jaen,
mar ik wol der al op oantrünje, dat de
bouboeren yn de kontreijen fan Wyt-
marsum, Peinjum, Baijum en al sa mear,
de fruchten fan dit wurk harren net
üntkomme litte. It jild en de tiid, dy’t
sok wurk freget, de deskundichheit net sa machtich’ Yn it öfröune "jier hiene
hwer’t it mei dien is, fortsjinje better, hia der gouden bergen fan forwachte
Der is bygelyks in ündersiik ynsteld nei dat is mis -A,,;-'-v J -
it grien dollen en it loflüken. En hok-
for jirpelbouwer yn Fryslan hat der net
mei to krijen. De praktyk giet de léste
jierren oer ta loflüken en dit wreidet
him üt. Is dat forstannich of net?
In pounsmiet setters kostet de boer
by de setterbouwers. Der is gAns jild
op forspile. Party boeren miene, dat der
Martiniytoer wie, dy’t mei it forslach
fan de RykslAnboufoarljochtingstsjinst
to Snits tige wiis wie, hat wol bliken
dien. Net allinnich de Fryske blêdden
hawwe der folie niget oan hawn, ek yn
de hiele agraryske parse is tige mei lof
oer dit skoandere boekje sprutsen. Enjier biten hat, dy moafnouTk mar'wer
dat fortsjinnet it dübel en dwers. Gjin better meitsje!" Mar in tige praktyske
greidboer kin der büten, tinkt my sa. - - -
Lykwols it hat net allinnich de greidboer
west, hwer’t hja to Snits omtinken oan
jown hawwe, ek foar de bouboer ha se
en
roun. Allinnich, dy’t se yn de
simmer en iere hjerst al forkoften, binne
goed wei komd, mar de oaren net. Efter-
nei sjocht men de baerch yn it gat, seit
in sprekwurd en dêrom binne der in
bulte minsken, dy’t tocht ha: Ik sil ta-
komme jier wol oppasse om se op ’e
goede tiid to forkeapjen. Hawar ik
hoopje, dat it harren slagje sil. Mar der
is ek in oare kans. En dat is, dat men it
wer sykje moat yn forleging fan de
produksjekosten. En dêrom is it wich-
ticli ris to lézen, hwat der allegearre
foar en tsjin it loflüken en griendollen
to sizzen is.
Loflüken foldocht dêrom sa goed, om
dat men hwat mear setters, minder sike
en minder skurve setters kriget. Mar
men moat twa kear. len kear foar it lof
en ienkear foar it dollen. Dat jowt foar
dit wurk dübele kosten en nou hinget it
in bulte fan de prizen óf as dit foar de
boer it foardielichste is.
It ündersiik lit ek tige nijsgjirrige din
gen sjen oer gewichtsforlies by it bi-
war jen fan de setters. Binammen de
boargers ha der lést fan. It percentage
focht, dat hja kwyt rekken, wie goed
13%. Dus op tiid forkeapjen kin wol
in kwartsje goedkeaper en dan hat
men jit winst. It biwarjen fan dy setters
is ek in wurk, dat leare moat, dat kin
men ek yn it forslach léze, binammen
yn iepen winters kin dat raer it spul bi-
djerre. In poaterhok liket de iennige bi-
troubere wei. Jit folie mear stiet oer dit
wichtige Onderwerp yn it forslach to
lézen en sa ienfaldich en düdlik, dat elk
it bigripe kin. Sa haw ik ek mei bisün-
dere niget sjoen nei it risseltaet fan de
flaechsproeven. Myn aide freon Pyt
Hylkema fan Menkswear, is al tritich
jier dwaende om it ras: De Concurrint
fan Dr. Dorst yn in fredige kamp to bi-
striden. Hy lit it net sitte, dizze Grinzer
boer en al kin hy de Concurrint noch
net foarby komme, hy sit him danich op
'e hakken. En ik siz it jo, it is in taeijen
ien, dy’t gjin bilies jowt. Op syn prach-
tich bidriuw yn Boppe-Grins bliuwt hy
oan it prebear jen, oan it kweken en se-
lectearen. En mocht it Hollandia of For
mosa net wêze, ien kear komt hy de
oaren foarby, dat leau ik fêst. Hwant hy
haldt fol, dizze raskweker, dat mist net.
De dienstweigeraars. Uit een antwoord
op vragen van het Tweede Kamerlid
Stokvis blijkt, dat de regering van plan
is, de positie van de dienstweigeraars
nader te bezien.
Schade door Zondagsrijverbod. De be-
drijfs-Horeca heeft berekend, dat het
Zondagsrijverbod voor het hotel-, café-
en restaurantbedrijf een schadepost van
tien a vijftien millioen gulden met zich
meebrengt. In verband hiermede wordt
van
Vrijdag 13 Mei:
Bolsward. Geb. Gasthuissingel. 8 uur.
Chr. Reciteerclub. Fryske Joun.
Een stad, waaraan we geen prettige
herinnering zullen houden is Reims.
Nergens is de weg zo slecht aangegeven
en reeds om 12 uur lijkt de stad al haast
uitgestorven. Wij| rijden mis, en weer
mis en nog eens een keer. Maar einde
lijk zijn we er dan toch uit. Dan echter
begint een ware duivelsrit, want tot
overmaat vergissen wij ons een uur bij
de tijdberekening. Waarschijnlijk door
onze slaperige hoofden, maar we bere
kenen, dat we voor een route van 180
km. nog maar 3 uur hebben met inbegrip
van de grens. Racen jongens, anders
halen we het niet meer. En ineens zijn
we weef klaar wakker en brullen we
werkelijk door de donkere nacht. Spoor-
lijnen en trambanen, die de weg kruisen
zijn geen oponthoud meer. Of ze goed
of slecht liggen, geeft niet, vooruit maar,
geen vaart minderen, alleen maar „kop
Om 4.37 moeten we in Brussel zijn. Er
zijn nog meer laatkomers en iedereen
probeert het eerste aan de grens te zijn.
Dan rijdt de ene verkeerd, dan weer een
andere, maar ze blijven toch dicht bij
elkaar. Wij binden op een gegeven
ogenblik een nek-aan-nek race aan met
een ’39er Lincoln-Zephir en.winnen
deze, want w.e zijn het eerst aan de
grens.
En dan gebeurt het, dat we met snerpend
gepiep om 4 uur 35 stoppen bij de con
tróle en dat het blijkt, dat het nog man'
3,35 is. Ezels, die we zijn. Enfin 1 m
slapen voor ons alle drie tegelijk is d
beloning. In de vroege ochtend van Dot
derdag komen wij weer terug in Nedrn
land.
Daar is alles subliem in orde. Aan de
grens begint het al. Iedereen staat klaa:
om ons te helpen, en vanaf dat ogenblik
is het waarlijk een zegetocht.
Breda, Arnhem, Leeuwarden, Noordwijk.
Overal verkeersagenten, die een voor
beeld zijn van vriendelijkheid, en cor
rectheid, overal juichende mensen, over
al cadeaux en verrassingen. Auto's, di<
niet meedoen, stoppen om ons te laten
passeren, vrachtauto-chauffeurs, die wij
achteroprijden, gaan helemaal rechts rij
den, minderen vaart en wenken ons om
ons voorbij te laten gaan. Zelfs eet)
tramconducteur in Nijmegen stopt zijn
tram midden op een kruispunt om on.
voorrang te geven.
Bolswards Nieuwsblad
I
i
i
i
is
F I
w '''J?
