„Ons hart is bij hen”
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
üs hjoed Q Q
to sizzen
Vrijdag iff Juli 1949
No. 54
Streehblad voor West-
OSINGA -
Bols ward
Uitgave
It wurk dijt mei de jierren.
wiens hart het eigenlijk is, dat bij
me,
1
boeken, gezelschapsspelen
was in onze
A
Financiële besprekingen. Arbeidsonrust in
Engeland. De Marshallhulp in het geding.
Critiek in Spanje. Het Midden-Oos-
ten. Tsjang Kal SJek doet van zich spre
ken. De Rus houdt het been stijf. België.
beroep mogen doen, om toch zo lang
het kan de weg van het overleg niet te
sident in tien punten ontvouwde moeten
worden uitgevoerd om de zaken in het
rechte spoor te houden. En bijna tege
lijkertijd kwam het bericht, dat de be
grotingscommissie uit de Amerikaanse
Senaat de Marshallhulp met 10 pet. wi>
verlagen en 5() millloen dollar van het
totale bedrag aan Spanje in de vorm van
een lening zou willen verstrekken.
Dezer dagen heeft de Palange, de fascis
tische partij in
die landen, en zijn thans besprekingen
met Frankrijk begonnen over een ge
meenschappelijke politiek in dat gebied.
Voorts wordt door Londen weer onder
handeld met Irak en Transjordanië en
staat een conferentie van alle Britse di
plomaten in het Midden-Oosten te Lon
den op het programma.
Er moet echter heel wat gebeuren in de
landen van het Midden-Oosten zelve voor
ze een hecht blok tegen het communis
me kunnen vormen, de bevolking in zijn
geheel dient op een hoger sociaal plan
gebracht. Thans vallen de ruime inkom
sten welke de olie-prodetie er brengt, aan
slechts een kleine groep der machtheb
bers ten deel. Het Westen zal zijn even
tuele bondgenoten in het Midden-Oosten
dus ook moeten winnen voor een meer
democratische politiek, uit de ellende van
de massa van het volk groeit het com
munisme. Dat hebben de Amerikanen
ervaren in
Atlantisch pact.
Wat dit laatste pact betreft, dat zal door
de Amerikaanse Senaat wel met de ver
eiste tweederde meerderheid zijn aange
nomen als dit blad uitkomt. Bij de de
batten bleek, dat er echter heel wat meer
bezwaar tegen de militaire steun aan
Europa bestond, deze kan te zijner tijd
echter met een eenvoudige meerderheid
in de Senaat worden aangenomen, een
tweederde meerderheid is daarvoor niet
nodig.
naar
’uirino
België: de Bock, Van Pottelsberghe, Ser-
tham, Ravyts, Delaniot en Martens.
zeer gewenste uitbreiding van het reper
toire betekenen, zowel voor het plaatse
lijke zang- en muziekleven als voor de
concoursen en festivals.
It kompas wüst goed.
It is mar in goede wisansje fan de Al-
gemiene Fryske Underwiis Kommisje
(A.F.U.K.) om sa jierliks nei öfrin
fan de folk, en gea-leargongen de les-
jowers en yn it algemien de bisitters
fan de Fryske akte gear to roppen om
it hear ris oer to sjen.
It docht dan bliken, dat der 68 fan dizze
leargongen hfllden binne yn it forroune
lingen. Hwat is hjir in stik wurk forset
troch de lesjowers en hwat in ambysje
by de learlingen; mar in inkelden ien,
dy’t net oan de ein ta meidien hat.
Yh in tiid, dat de bilangstelling yn it
herschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbeteling
Advertentieprijs: lü cent per mm.
Giro 8792Ö
g.
je
ia
ïl-
te
la,
en
:n,
te
sn
3-
<e
Prlok, om er-
het orkaange-
een hechte
allen hier
China,
waar zij Tsjang Kai Sjek steunden wiens
corrupte dictatoriale bewind niet in staat
bleek zich tegen het communisme te
landhaven. Tsjang doet op het ogenblik
weer van zich spreken. Hij kwam op uit.
nodiging der Phiiippijnse regering
Manilla waar hij met president Qi
besprekingen voerde over de mogelijk-
leid de uitbreiding van het communisme
in het Verre Oosten te voorkomen en
over economische samenwerking.
Het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft verklaard, dat hoezeer
het een poging om een schild tegen het
communisme te vormen ook sympathiek
vindt, het nog steeds bezwaar heeft te
gen een Pact voor de Stille Zuidzee, in
de geest van het
ontvingen
enz.
Na de dagsluiting door Ds. A. Mol van
Wons trok de lange stoet langs Oos-
terdijk en Koopmansgracht naar een 3-
tal boten, waarmee de deelnemers een
prachtige rondvaart over het Snekermeer
maakten. Welvoldaan konden allen te
ruim 8 uur weer huiswaarts keren.
Frisia Cantat.
Tot de elk jaar geregeld terugkerende
zomergebeurtenissen in Friesland beho
ren de concoursen van onze bonden van
zangkoren en muziekcorpsen.
Hier dreigt echter een gevaar voor onze
koren en corpsen. Dit n.l., dat er, om
maar uit te blinken, te veel tijd besteed
wordt aan het instuderen van een paar
concoursnummers, die de vereniging
eigenlijk boven de macht gaan, terwijl
daardoor de eerste taak van de vereni
ging: haar functie in het plaatselijke cul
turele leven, verwaarloosd wordt.
Want het belangrijkste werk voor een
coor of corps is toch, dat het plaatse-
ijke muziek- en zangleven erdoor wordt
gediend en verrijkt. En dat vereist een
behoorlijk repertoire van nummers, die
zonder vooraf Instuderen bij een voor
komende gelegenheid uitgevoerd moeten
kunnen worden.
In dit opzicht is het ook van belang,
dat het Friese lied hoe langer hoe meer
een plaats krijgt op de programma’s. Er
wordt dan ook met verlangen luitgezien
naar de bewerking voor zangkoren en
muziekcorpsen van de bekende (en ook
onbekende) liederen in het nieuwe
Spanje,
nogal ernstige critiek op een aantal le
den van het Spaanse kabinet geoefend
in verband met de ellendige economische
toestand der bevolking, doch ai te grote
waarde hechtte men daaraan ook weer
niet, omdat verondersteld wordt, dat
Franco zelf achter die kritiek zit, omda
hij wel enkele zijner medewerkers wi
missen en de heersende ontevredenheic
via de Falange gelegenheid wil geven
stoom af te blazen. Waarschijnlijk heeft
Truman met zijn plan tot hulp aan eco
nomisch achterlijke landen, vooral het
oog op de landen van het
Midden-Oosten
met hun grote olierijkdom. Ook de En-
gelsen tonen grote belangstelling vooi
Knapendag.
Onder leiding van de heer Alkema van
Franeker, provinciaal jongenswerk-com-
missaris in Friesland van het C. J. M. V.,
kwamen Zaterdagmiddag op ’t IJsbaan-
terrein te Sneek een 350 jonge leden
van de afdelingen der ring „Sneek” bij
een om in vreedzame strijd elkander te
bekampen in burgbal, kaatsen, kreeften
loop, touwtrekken, blokjesrace, zaklo-
pen, negerboksen en estafettelopen.
Voor het kaatsen waren door de C. J.
M. V. „Timotheus” te Sneek 3 medailles
voor het winnende partuur en één voor
de verste bovenslag beschikbaar gesteld,
welke voor het kaatsen werden gewon
nen door de afd. „Bolsward” met de le
den A. Bouwhuis, F. v. d. Molen en J.
Elzinga, en voor de verste bovenslag
door J. Dotinga van Terzool.
Leeuwarden om met het representatieve
team van Friesland te kampen om het
kampioenschap Jeu de Pelote. Het be
hoeft wel geen twijfel, dat kaatsminnend
Friesland hier een bijzonder sportgebeu
ren wacht. De reeks van wedstrijden
wordt Zaterdag ingeluid met 3 partijen
pelote van 8 spel, benevens een wed
strijd van 4 Friese parturen juniores
(Fries spel), terwijl des Zondags op
nieuw 3 spellen pelote worden gespeeld
van 8 spel. Voor deze dag worden bo
vendien 6 sterke Friese drietallen uit
genodigd, zodat de Rëngersdag dit jaar
wel een bijzonder internationaal tintje
heeft.
Het kaatsfestijn wordt Maandag gesloten
met de finale Jeu de Pelote tussen de 2
hoogst geplaatste vijftallen. Voor de fi
nale wordt 15 spellen gespeeld. Boven
dien treden op deze laatste dag nog 4
Friese parturen in het strijdperk. Kort
om een programma om van te water
tanden.
Voor deze grote internationale wedstrij
den zijn door H. M. de Koningin, Z.K.H.
Prins Bernhard, de Commissaris der Ko
ningin mr. Linthorst Homan en VVV te
Leeuwarden ereprijzen beschikbaar ge
steld. Voorts schonken de Franse en Bel
gische gezant een sportbeker, en voor de
1ste prijs heeft het gemeentebestuur van
Leeuwarden 6 zilveren wapenlepels en
Plm Muller 6 medailles aangeboden.
Onze vertegenwoordigers zijn sinds eni
ge tijd al druk aan het oefenen op het
Zaailand, om in de strijd tegen de Bel-
gen en Fransen aanstonds behoorlijk
voor het voetlicht te treden. Wie de kleiu-
ren van Nederland zullen verdedigen is
momenteel nog niet bekend, doch de
ploegen van de Fransen en Belgen zijn
i als volgt samengesteld:
Frankrijk: Fuvenoit, v. d. Berck, Bour-
Intussen zou het toch altijd jammer zijn ^u(> 5'°^’’ en Pu^,°*s’
als deze militaire steun, die eigenlijk een
verdere uitwerking van het Atlantisch
pact is, veel verzet in de Senaat zou ont
moeten, omdat het de
verlaten. Wij hier hebben waarlijk zo
langzamerhand wel ervaring gekregen
in het zien van mogelijkheden van
overleg en wat er dan allemaal nog
uit de bus kan komen.
er dan alléén dat
ene etiket op van allen door allen:
„Ons hart is bij hen” en wij vragen
niet verder.
Kaatsen.
Te Leeuwarden de inter
nationale.
Eind dezer maand, n.l. op 23, 24 en 25
Juli worden door de Leeuwarder kaats- o_..oJ
club in samenwerking met de K.N.K.B. wlnterskoft, mei om en de by 1000 lear-
in de Friese hoofdstad grote internatio-
nale kaatswedstrijden georganiseerd,
met als hoofdschotel het Jeu de Pelote.
Zowel de Fransen als Belgen komen dan
met het vertegenwoordigend vijftal naar
Hwat hat Gabe Skroar
voelend hart van Nederland, dat in
trouwe bleef kloppen voor ons, ook als
de rookpluim van het troepenschip, dat
ons wegvoerde, verwaaid was aan de
verre lijn van lucht en water....
Wat zou een verbreken van de een
heid ons brengen, mijne toehoorders
Gij zult toch ten allen tijde via het gro
te distributie-kanaal van de Welzijns-
verzorging Uw gaven bij de troepen
moeten brengen. Gij in Nederland zult
nimmer kunnen beoordelen, waar de
eerste hulp het dringendst geboden is.
Gij .weet niet, wat er langs de norma
le weg reeds aan een bepaald onder
deel werd gegeven, zodat daar dubbele
hulp aan de orde van de dag zou zijn.
En nu hoor ik U al zeggen: waarde
heer, dubbele hulp is beter dan geen
hulp. En dan antwoord ik: tot Uw
dienst, maar de plaatsen, waar nog
geen hulp is geboden, moet U tegen
woordig met een manestraaltje gaan
zoeken.
Wij hier onder de evenaar, kunnen
natuurlijk niet mede oordelen, over de
oorzaken, die eventueel zouden leiden
tot het opgeven van een moeizaam
verworven eenheid in het verlenen
van steun aan de troepen overzee.
Maar dat neemt niet weg, dat wij een
De financiële besprekingen tussen Enge
land, Canada en 'de Ver. Staten te Lon
den gevoerd en nodig geworden door de
ernstige moeilijkheden waarin Engeland
door het dollartekort is geraakt, hebben
niet tot directe besluiten geleid.
Men kan niet ontkomen aan de indruk,
dat de conferentie niet heeft opgeleverd
wat men er van verwachtte, ofschoon het
grote twistpunt de devaluatie van het
pond niet is aangeroerd. Men was het
er wel over eens, dat „het doel moest
zijn het verkrijgen van een stelsel voor
de wereldhandel, waarin de dollar- en
de andere landen samen kunnen werken
in een algemeen handelsverkeer. Alle be
trokken partijen moeten bereid zijn hun
politiek met dit doel voor ogen te her
zien,” zegt het communiqué en het uit
daarmede slechts een vrome wens.
Een oplossing, die dringend en spoedig
nodig is, schijn niet in zicht, en wordt
ook nog vertraagd doordat in de landen
die de grootste bijdrage tot die oplossing
moeten (everen verschil van opvatting
heerst over de kwestie hoe men ze moet
naderen: via de geleide economie of de
vrije. De Engelse regering is voor de eer-
se, die der Ver. Staten voor de laatste
en dezelfde verschillen openbaren zich
in de opvattingen van België en Neder
land. De moeilijkheden, waarin
Engeland
thans verkeert, worden nog verhoogd
door de arbeidsonrust. Voortdurend bre
ken er stakingen uit.
De regering was zelfs genoodzaakt de
noodtoestand af te kondigen, waarbij
zij bijzondere bevoegdheden krijgt, wel
ke herinneren aan onze staat van beleg.
President Truman
heeft in zijn laatste verslag aan het con
gres over de economische toestand in de
Ver. Staten wel betoogd dat de daling
van de economische bedrijvigheid in zijn
land vermindering van de invoer uit an
dere landen tengevolge heeft, wat ern
stige gevolgen voor de politieke stabili
teit in de wereld kan hebben, maar een
weg hoe tot verbetering te komen wees
hij eigenlijk niet, of het moest zijn de
aanbeveling tot voortzetting van de
Marshallhulp en steunverlening aan eco
nomisch achterlijke landen. Er zullen
ogen, het fijn .heel wat grootser plannen dan de pre-jDe winnaars in de andere wedstrijden
Ernstig verlies voor Terschelling.
Op 75-jarige leeftijd is de heer Oerrit
Knop te Amsterdam overleden. Gedu
rende een lange reeks van jaren wijdde
de heer Knop zich geheel aan de bestu
dering van zijn eiland. Van zijn hand
verschenen verschillende publicaties be
treffende land, taal, lied en volk van
Terschelling. In 1948 werden zijn ver
diensten te Bolsward gehonoreerd door
de toekenning van de van provinciewege
ingestelde dr. Joost Halbertsma-prijs
voor geschiedenis en heemkunde van
Friesland.
Enige tijd geleden hield de Kapitein
H. J. v. d. Biggelaar via Radio-Bata-
via een radiocauserie over het wezen
van de NIWIN. Wij menen er goed
aan te doen, inplaats van te gaan me
diteren over het bij herhaling verniel
de lectuurhuisje, deze toespraak die
duidelijk bewijst hoe men in de tropen
over de NIWIN denkt, hier weer te
geven.
Een paar weken geleden mocht ik van
deze plaats een bereop doen op U,
om toch in de zorg voor de troepen
overzee de nodige eenheid na te stre
ven en te bewaren. Ik deed dit in het
grote geloof en de absolute overtui
ging dat dit noodzakelijk is, wil er uit
de steunverlening van het Nederland
se volk het grootst mogelijke effect
worden gehaald.
Nu bereiken mij geruchten en medede
lingen, dat dit beroep wel op het juis
te moment is gekomen. Van hier uit
kan ik niet beoordelen, in hoeverre er
gevaren dreigen, dat deze eenheid in
het gedrang zou komen, maar alléén al
op het bericht, dat er gevaar dreigt,
heb ik besloten, er nog eens nader op
terug te komen. Want, en ik roep U
dit met grote nadruk toe, dat kunnen
wij niet hebben. Daar is niemand mee
gebaat, mijne toehoorders en wij zijn
er toch alleen maar, om alleen te hel
pen, zonder onderscheid.
Wij zijn hier ingespeeld op
eenheid. Eén lot bracht ons
tezamen onder de zon van de tropen,
die waarlijk niet kijkt of het slachtoffer
van haar gloeiende hitte nu al dan niet
lid is van een bepaalde kiesvereniging
of wat voor geloofsbelijdenis hij heeft.
Het lot gaf ons gelijke kansen in het
spiedend oog van de sluipschutter, zo
gped als bij de beet van de ziekte-
brengende muskiet. Wij zijn allen gi
lijkelijk wel eens hevig eenzaam en h
heimwee weet ook al van geen onder
scheid. Verdriet noch blijdschap vra
gen naar politieke richting of geloofs
overtuiging. Aan het graf van een ge
vallen wapenbreder leeft maar één
leed, zonder nuance, zonder verschil
len.
En als wij al
En als wij al eens niet dit begrip zou
den hebben gehad, dan zou het ontroe
rende eenvoudige soldatengraf van on
ze zo diep betreurde legercommandant
een graf als alle andere, temidden van
de soldaten, ons die eenheid wel heb
ben geleerd. Wij kunnen wijzen op
sterke voorbeelden, mijne toehoorders,
en daarom hebben wij het altijd zo ui
termate goed verstaan, een eenheid te
zijn, die dieper ging dan de uniforme
kleding die wij dragen. Wij dragen dit
in ons als een kostbaar bezit en wij
dragen het ook uit naar buiten, als dit
nodig is of te pas komt.
Ik haal U een voorbeeld aan. Kort
leden vertrok het weerschip de
Mas” uit de haven van
gens aan de grens van
bied een ligplaats te gaan innemen ter
beveiliging van de KLM-luchtroute
naar Batavia.
Daar zitten mannen aan boord, die ’n
taak moeten verrichten, waarbij prac-
tiesh iedere militair is geïnteresseerd.
En wat zeiden deze militairen? O, heb
ben die mannen niet voldoende ont
spanning aan boord? Wij hebben ook
niet te veel, maar voor jullie kunnen
we nog wel iets missen. En er kwam
een filmtoestel aan boord van de jon
gens. En een ping-pong tafel.
Van de jongens. En ze hadden er wel
een nieuwe bibliotheek voor over en
wat binnenhuisspelen en zij konden ’t
wel eens zonder een film doen, als de
mannen, die daar in de Indische Oce
aan op een oude Japse tanker rond
dobberen, ook maar hun ontspanning
hadden. En zij hebben niet gevraagd
naar de opvatting of de overtuiging
van deze mensen. Zij deden één taak,
zij allen voor ons allen. En daarom
was het ons een vreugde, hen te hel
pen.
Door allen voor allen behoeft toch
waarlijk niet zo maar een fraze te zijn.
Wij zijn niet gebaat met sloaans. als
de werkelijkheid niet in overeenstem
ming is met de woorden van de slag
zin.
We waren zo heerlijk vertrouwd ge
raakt met dat bekende embleem van
de nationale inspanning van allen voor
allen en de randtekst: „Ons hart is bii
hen”, liet geen plaats open voo- ver
schillen.
Dat „ons
Daarom, ik liet U zien, hoe wij er aan
hechten, dat die prettige dingen, die
een nationale inspanning van allen
voor allen nu reeds enige jaren lang
naar hier heeft gebracht, ook inder
daad een nationale inspanning blijft,
van allen, voor allen. Van allen, onge
acht waar zij wonen, op welke kie
zerslijst zij stemmen, naar welke kerk
zij gaan. Want het radiotoestel, dat
uit Nederland komt, speelt er niet an
ders om, of het nu werd geschonken
door een gereformeerde schoenmaker
uit Tietjerksteradeel of door een ka
tholieke fabrikant uit het Zuiden.
En het Kerstpakket is niet minder wel
kom, als een protestantse soldaat het
krijgt van een bezwaarde broeder uit
het Noorden.
Wij hopen alleen maar hevig, dat het
niet komt tot het geringste menings
verschil onder de schenkers. Want wie
zou er de dupe zijn? De soldaat hier,
die plotseling zou moeten gaan vragen,
wiens hart het eigenlijk is, dat bij hem
wil zijn. Die nooit heeft behoeven te
vragen, of een bepaalde gave hem wel
eerlijk gegund zou zijn, want het kwam
altijd uit het grote hart van Neder
land.
Gelooft me, mijne toehoorders, Uw
bewijzen van medeleven zijn ons hevig
welkom, maar plakt
etiket op
De NIWIN doet een beroep
op éénheid.
Russen
er misschien toe zou brengen het been
stijf te houden. Ze zijn toch al niet ge
makkelijk en leggen het verkeer van het
Westen met Berlijn weer heel wat moei
lijkheden in de weg, men sprak al, weer
van „een kleine blokkade”. De koude
oorlog tussen West en Oost duurt dus
nog steeds voort. Maarschalk Tito heeft
nog eens openhartig gezegd, dat het
Westen niet op Zuid-Slavlë moet reke
nen als bondgenoot, het wil wel geld
voor zijn opbouw van dat Westen lenen
maar geen politieke voorwaarden aan
vaarden. Hij viel zowel de Italiaanse als
Griekse regering aan, doch gaf toch te
kennen dat hij de grens met Griekenland
eerstdaags wel zou moeten sluiten, om
het leven der Zuid-Slavische arbeiders
daar te beschermen. Die grenssluitlng
zou waarschijnlijk nadelig voor de Griek
se partisanen zijn, die tegen de Griekse
regeringstroepen strijden.
Intussen vraagt men zich in diplomatieke
kringen af hoelang Tito het bewind in
Zuid-Slavlë nog zal voeren, het is een
publiek geheim dat Rusland er alles op
zet hem door agenten van Moskou te ^Frysk*Lietebóek”*"immers,' dat zal"een
doen llkwideren. De
Belgische kabinetcrisis
van DruRKerlj Fa. A. J.
en Zuidwest Friesland
45e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
:n
MICOLACJZYK
IT
i- terwijl wij dit schrijven, nog niet op
gelost. De heer van Cauwelaert was be
zig het pad te effenen voor een regering
gevormd uif de Chr. volkspartij, socia
listen en liberalen, maar het is mogelijk
dat de koningskwestie die plannen door
kruist.