I
i
Martinytoer
L
B
Fan de
3$
door Nederland
Rt
us hjoed Q fl
to sizzen
No. 71
Dinsdag 13 Sept. 1949
45e Jaargang
III.
a.
b.
2.
i.
2.
3.
wiene folie mear
„Simson”. Der
rer:
heeft in 1931
1
Tj. de J.
De hond.
Blaffende honden bijten niet, maar in
de meeste gemeenten mogen deze huis-
Wat zegt bijv, de politieverordening van
Bolsward over de hond?
In artikel 20 lezen we:
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs:
1.35 per kwartaal bij vooruitbet? ling
Advertentieprijs10 cent per m.m.
Giro 8792Ö
rr
•f.
in
i*
net ünforsklllich lit, doe wie der mar
ien rop: Hwat jammer, dat dizze joun
oan ’e ein fan it seizoen hélden is op
in roetkélde joun, sadat men der tsjin
oan seach in houn üt to litten, lit stean
fan in minske. Forline jier kaem Schip-
As ik myn sin krige, woe ik mar ienris
om de sawn jier hüshimmelje, de earste
dei twa woe ik boelguod hélde en dan
woe ik in ure of tsien, toalve mei de
brénspuit yn it hüs omregemintsje.
gedreigd had zijn eigen huis in brand zullen het monument op 14 September
te steken. Dezer dagen heeft de oude aan de familie overdragen.
richt en mogen de dieren niet meer los
lopen.
Workum maakt verschil tussen de di
verse soorten. Een hond, die uitsluitend
vrienden noch het één, noch het ander, tot bewaking van erven of het trekken
it
I
’i
Nieuwe kinderzegels. De kunstschilder-
graveur H. Levigne, te Maastricht, kreeg
de opdracht vijf nieuwe kinderzegels te
ontwerpen.
Vreselijk. Voor de Haarlemse rechtbank
stond een ongehuwde 26-jarige IJmui-
dense fabrieksarbeidster terecht die in
Februari haar dochtertje van tien dagen
door verdrinking om het leven had ge
bracht door het in 't Nnordzeekanaal te
werpen.
Handig. In de buurtschap Zuna tussen
Nijverdal en Rijssen wordt bij de kip-
penhouder Van de M. door een zijner
hennetjes iedere morgen een eitje in
bed gelegd.
Aan zijn verwondingen overleden is de
61-jarige bouwvakarbeider T. Publiek-
huizen te Nijmegen, die Maandag door
het losraken van een steiger voor een in
herstelling zijn pand was gevallen.
Munitie op zolder brand in de schuur.
De brandweer te Venlo, die uitgerukt
was om in een schuur een brandje te
blussen, ontdekte op de zolder van het
woonhuis een grote partij munitie, die
daar bij wijze van souvenir werd be
waard. Had het vuur dit munltie-depót
bereikt, dan zouden de gevolgen niet te
overzien zijn geweest.
Hef gedenkteken voor Ds. A. S. Tal-na
op het kerkhof te Bennebroek dat door
de oorlog zeer geleden heeft, is thans
gerestaureerd. Chr. Nat. Vakverbond en
huurders, zodat hij al “meer dan eens Patrimonium, die hiervoor zorg droegen,
- *--x- -
aan de familie overdragen.
man het niet bij dit dreigement gelaten. Kroonprins op de Jaarbeurs. Zaterdag-
Hij stak het huis in brand en.werd in
hechtenis genomen.
Boete- en bedetocht. In samenwerking
met de verschillende St. Bonifatius Be-
devaartverenigingen en de Bond zonder
Naam zal op Zondag 25 September een
grote boete- en bedetocht naar Dokkum
worden gehouden.
50 Jaar gefluisterd. Na de première van
„Dr. James Simpson" In de Koninklijke
Schouwburg te Den Haag is de souffleur
Anton van Otterlo gehuldigd ter gele
genheid van zijn 50-jarlg jubileum.
Vergiftiging? In haar woning te En
schedé is plotseling overleden de 33-ja-
rlge bewoonster mevr. Peters. Een kost
ganger, de heer Winkel, werd ernstig
ziek; men vervoerde hem Ijlings naar
het ziekenhuis Ziekenzorg, waar hij la
ter eveneens Is overleden,
n’ Oecumenische conferentie. Te Drieber
gen hield de Oecumenische Raad in Ne
derland een conferentie, welke door H.
K. H. Prinses Wilhelmina werd be
zocht.
Oef, wat warm. Wij beleefden Maandag
hun honden niet op de weg of in het I Diamanten teruggevonden. De Rljkspo-
veld rondlopen of zwerven. M. a. w. litie te Amsterdam, gestationneerd op
honden mogen in het geheel niet zonder de luchthaven Schiphol heeft te Bang-
leeftijd; fractlegewljs was het niet mo
gelijk, daar niemand officieel een partij
vertegenwoordigt.
Militair in de Maas verdronken. Een
soldaat uit Rlempde, is Maandagavond
lu de Maas verdronken. Hij was de
zwemkunst niet machtig.
it forgeliket mei Nederlénske of Frénske
of Ingelske boeken, moat Woansdelto-
joun om acht üre de Doele net forsitte.
Mear as hokfor forstanlik argumint sil
har dizze joun bigryp en leafde bybrin-
ge foar datjlnge, hwat hja net kenne.
Dit is in ütsünderllke kéns, hwant hjir
krlget men fan lt béste, hwat Fryslén
hat, optsjinne troch in Master-Kok. Ik
soe binammen ek de jongere minsken,
de studinten, wize wolk op dizze joun.
Hwant èn de sprekker èn lt boek seis
sille harren blsünder foldwaen. Dat de
leden fan de Fryske forienlngs yn en
om de stêd harren dizze joun net ünt-
komme lltte sille, sprekt as In boek.
Hwant, dy’t lt wol mient mei in forant-
wurde leafde foar eigen, sil it tige op
priis stelle, dat dizze Kommisje, hwer’t
Cinderskate net-Friezen in sit yn hawwe,
dit ünderwerp en dizze sprekker ütfor-
socht hawwe. Yn Boalsert is tige niget
foar it goede Fryske boek. Wy kinne
al dizze freonen fan eigen literatuer gjin
bettere ried jaen as to harkjen nel in
earste klas fakman as de hear Schippers.
As hja dan nei dizze joun dit rike boek
op ’e nij léze sille, libbet alles yn nije
glans en djipper skientme. En dizze for-
riking fan eigen gemoed en libben is
wierliken kulturele winst fan it boppeste
buordtsje. Forsin ik my net, dan kinne
wy hjir soks noch skoan brüke. Dêrom
jitteris: Woansdeitojoun, dus moarn nei
de Doele. C. en O. hat de tagongspriis
sa makke, dat >t foar nimmen in biswier
wêzo kin. Ik hoopje och sa, dat de hear
Schippers de kéns kriget oan hünderten
in skoandere joun to bisoargjen. Dan
wurdt it in goede dei foar Boalsert en
in fikse stap foarüt foar de kennis en
leafde fan eigen literair erfskip.
keas op forsyk fan C. en O. dat wün-
derlike boek fan Simke Kloosterman:
„De Hoara’s fan Hastings”, In boek sa’t
tr yn de Fryske literatuer mar ien is.
In boek, dat eltsenien fel oangrypt by
lt earste lézen, mar ek In boek, hwat
men aloan wer lést en jln nea foloar-
stelt. Né, lt giet der net om de Doele-
seal foar diz kear fol to krljen, omdat
C. en O. dat döbel en dwars fortsjinnet,
ik trünje net oan om Schippers de fol
dwaning to jaen, dat hy ek yn Boalsert
de stjlt jown hat foar in rountsje fan
leafhabbers fan Fryske literatuer.
Fier boppe dit alles üt soe ik sa graech
wolle, dat men dizze kear ris nel Schip-
ners harkje woe, omdat alleman, dy’t
dizze joun meimakket, thüskomme sil
mei in hert fol weardearring foar dit
eale, libbenswiere, romantyske en tage-
lyk djip realistyske masterwurk. Lit nou
ris alle swierrichheden hwer’t se ek sit-
te, thüs en kom Woansdeitojoun nei de
Doele ta. Nim in stoel en lit dan de hear
Schippers jimme meifiere nei it tün fan
de Fryske Wélden, nei it lén fan de
kunstnaresse: Simke Kloosterman, lit hy
jimme sjen litte de pracht fan de Twi-
zelerheide, de tsjoen fan har kostlike
natörbiskriuwingen, it fynfielend frou-
wehert tusken leafde en lijen, tusken
stege, trotse boerestagen en opstannige,
hertstochtlike arbeiderslibbens.
Wychman Hoara en syn soan Fokke,
hwat prachtige karaktertekening fan de
Wéldboer; Hester, muoike Hester, dy’t
yn har aerd en stél safolle eigenskip-
pen fan de skriuwster trochskimerje lit.
Jong en éld, man en frou, ryk en earm,
alle facetten fan de minske üt dizze kon-
trijen binne troch it wündermoaije pin-
siel fan dizze ras-kunstnaresse skildere,
sé, dat men dizze figuren nea wer forjit.
Hy, dy’t mient, dat de Fryske boeken
einliks doch mar hwat plat en lyts, mar
hwat boerich en leech by de groun bin
ne, hy, dy’t mient, dat men soks dochs
skraechwurk literatuer neame kin as menj
zodanig opgevangen, dan kan men zijn
dier slechts terug krijgen tegen vergoe
ding der door het opvangen, bewaren en
voeden veroorzaakte kosten.
„Boosaardige" honden moeten ook hier
nog een muilkorf dragen, los lopende
gevaarlijke honden kunnen terstond door
de politie worden afgemaakt.
Overzien we al deze honden-artikelen,
dan kunnen we alle honden de ge
vaarlijke en boosaardige uitgezonderd
aanraden zich te Bolsward te vesti
gen. Daar is het tenminste geen hon
denleven en hebben ze ’s avonds tot 11
uur als hef 10 uurs klokje dus allang
geklept heeft vrijaf.
Als men een hond slaan wil, kan men
natuurlijk altijd wel een stok vinden: de
meeste verordeningen zijn o.i. wel erg
honds.
Waar vindt men enig begrip voor het
dier? Waar enig artikel in de geest van
dierenbescherming? Het is steeds het
zelfde liedje met dezelfde wijs: vast-
zeflten of afmaken., Nergens eens een
verbod om een hond aan de ketting te
leggen en eens een gebod om met nood
gedwongen vast zittende honden een
eind te gaan wandelen. Als het hok
stinkt, dan is dit blijkbaar alleen maar
strafbaar als de buren of omwonenden
er last van hebben.
Over de vraag of de hond zelf zoiets
prettig vindt, wordt niet nagedacht.
Niemand mag het een politieagent kwa
lijk nemen, als hij in bepaalde gemeen
ten bij tijd en wijle als „hounegiseler"
op moet treden. Verordeningen zijn er
nu eenmaal om nageleefd te worden.
Maar de verordeningen zélf moeten
zo op één punt, dan toch zeker wel op
dit hoogstnodig worden herzien.
Dit zal misschien wel wat inspanning
kosten,maar afijn, als men over de hond
komt, dan komt men ook over de staart.
de J.
ter steeds onder toezicht zijn, achten hjir wer hwat, hwer’t er syn hiele hert
B. en W. honden voor publieke veilig- en syn skerpe analistyske geast yn üt-
heid gevaarlijk, dan krijgt de eigenaar libje kin. Hy nimt jln mei en lit jin net
of houder hiervan een schriftelijk be-wer los, foar’t de joun om is. Hwant hy
Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
Hwat hat Gabe Skroar
vooraan. In de raad van
jaar en tegelijk de warmste September- Vlieland zitten de leden In volgorde van
dag sinds 100 jaar.
Drieling geboren. Dezer dagen werd het
gezin van P. Donkerslootv. d. Schans
te Dussen vergroot door de geboorte
van een drieling. De babies, alle drie
jongens, maken het, evenals de moeder,
uitstekend.
Er zijn weer schapen in Drente. Op ini
tiatief van de natuurbeschermingswacht
in Meppel werd een kudde van 400 stuks
aangekocht, die op de Krolosche heide
tussen Ruinen en Dwlngelo zal gra
zen.
voor een week de warmste dag van het De oudste
litie te Amsterdam, gestationneerd op
toezicht los lopen. Worden ze toch als-, kok ruim 400 diamanten in beslag geno
men, die geruime tijd geleden uit een
K.L.M.-toestel, dat een zeer kostbare
zending diamanten vervoerde, werden
gestolen.
Vlees voor de Engelsen. Dit najaar zal
Engeland een grot hoeveelheid lams-
en schapenvlees uit Nederland invoe
ren.
Nieuw frankeerzegel 6 cent Aangezien
de voorraad postzegels in het huidige
type van 6 cent op de postkantoren bijna
is uitgeput zullen, vermoedelijk nog in
de maand September, frankeerzegels van
6 cent (lichtblauw) met de beeltenis
van H. M. Koningin Juliana verkrijg
baar zijn.
Edelkarper van 22 pond. Donderdag
morgen ongeveer 7 uur heeft U. Dijkstra
te Drachten een reusachtige edelkarper
uit de Munnikegreppel naar de vaste
wal doen verhuizen. De vis woog 22
pond en was 85 cm. lang.
En waarom niet? De laatste dagen
heerst er enige deinig onder de Leeu
warder burgerij naar aanleiding van ’t
voornemen dat B. en W. schijnen te
hebben, een gedeelte van het prachtige
Rengerspark aan de Spanjaardslaan te
bestemmen als speelweide voor kinde
ren.
Arbeider levend verbrand. Te Rijen in N.-
Brabant is de lederfabriek der firma A.
A. R. Buys tot de grond toe afgebrand,
waarbij de 22-jarige arbeider J, Raay-
makers in de vlammen is omgekomen.
Bovendien zijn nog twee arbeiders ge
wond.
Kerkrestauratie. Op 20 September zal de
□rote of Sint Laurenskerk te Alkmaar,
na de twee grote restauraties van 1923
en van 1940 officieel in gebruik worden
genomen.
Een stijfkop. Een 82-jarige huisbaas in
Leersum had reeds lang ruzie met zijn
morgen bezocht de Kroonprins van
Koetei (Oost-Borneo) in gezelschap van
Raden Affloes, burgemeester van Sama-
rinwa, de Utrechtse Jaarbeurs. Tijdens
de rondgang over het Vredenburg bleek,
dat Raden Affloes grote belangstelling
koesterde voor röntgen-instrumenten en
-apparaten.
De weg terug. Het kabinet zal aan de
Koningin machtiging vragen het ontwerp
interim-regellng Suriname in te trekken.
De regering deelt zulks aan de Eerste
Kamer mede in haar memorie van ant
woord inzake het betreffende wetsont
werp.
Pellenaars breekt sleutelbeen. Kees Pel
lenaars is tijdens een t'alnlngsrit Zater
dag In Dongen In botsing gekomen met
een kind, dat onverwacht de weg over
stak. Het kind kwam er met enige
schaafwonden af, maar Pellenaars kwam
zo ongelukkig te vallen, dat hij een sleu
telbeen brak.
Stnokkelzaakje. Zaterdagavond heeft de
Amsterdamse politie 300.000 pakjes
Lucky Strike In beslag genomen. Zij ar
resteerde tevens vier personen, die er
van verdacht worden bij de smokkel be
trokken te zijn.
Enkele rel» Engeland. De Zaanse zwem
ster Tiny Jonker zal Dinsdagavond In
gezelschap van haar trainer De Ruyter
naar Folkestone gaan. Zij zal binnen
kort trachten Het Kanaal over te zwem
men en van Engeland uit starten,
Nog steeds „eigen teelt”. Het oogsten
van Inlandse tabak is te Amerongen in
volle gang. Vorig jaar was de teelt lo
nend.
Zes gezinnen dakloos. Zes gezinnen zijn
dakloos geworden door een brand, die
Zaterdagavond tegen acht uur ontstond
in het noordelijke gedeelte van een der
Zweedse barakken op Den Dries te
Groesbeek.
Bij het baden overleden. De 32-jarige
mej. G. V. uit Arnhem is bij het baden
in zee te Scheveningen onwel geworden
en overleden.
Een vrij ernstig spoorwegongeluk, waar
door vier mensen zijn gewond, is in de
nacht van Zondag op Maandag gebeurd
op station Wolfheze op de spoorlijn
UtrechtEdeArnhem.
Een trein met militaire verlofgangers, af
komstig uit Amsterdam, is kort voor
middernacht door een stootblok gereden
waardoor de locomotief ontspoord is en
het eerste personenrijtuig zwaar bescha
digd.
Bij hef maken van een put verongelukt.
De 25-jarige enige zoon van de landbou
wer Jacobs uit ’t Veulen, een gehucht
onder Venray, hielp Zaterdagmiddag zijn
vader bij het vervaardigen van een be
tonnen drinkput nabij de boerderij. Bij
het verplaatsen van een der zware rin
gen kantelde er een om, waardoor de
zoon onder het beton werd bedolven en
op slag werd gedood.
Uitgave van
van voertuigen wordt gebezigd, friag
niet los op straat. Gevaarlijke honden
mogen echter, zij het dan gemuilkorfd,
wél op straat.
Honden „wier geblaf of gehuil naar het
oordeel van B. en W. overlast veroor
zaakt, zijn verplicht op de eerste aan
zegging tussen 10 uur des namiddags en
des namiddags 5 uur binnen te blijven.
De blaffende honden moeten hier dus
een uur eerder „naar bed” dan in Bols
ward, maar moeten bovendien tot de
volgende middag 5 uur worden vastge
houden. Als ze dan het blaffen nog niet
verleren, is het hopeloos. (Of bedoelt
Workum 5 uur voormiddags? Het staat
er niet).
Zonder geleide mogen ook niet blaffende
en niet bijtende honden tussen ’s avonds
10 en ’s middags 5 niet loslopen. Hon
den, die toch loslopend worden gezien,
worden opgevangen, 24 uur vastgehou
den en als ze dan nog niet zijn terugge
vorderd door de politie afgemaakt.
Hindelopen heeft soortgelijke artikels.
Honden van de 2de klasse (waarvoor
blijkbaar dus minder belasting wordt
betaald) mogen evenals waak- en trek
honden nimmer los lopen. Gewone hon
den moeten ’s avonds 10 uur binnen
zijn, maar mogen 's morgens 5 uur reeds
weer los, dat is 12 uur vroeger dan hun
collega’s te Workum.
Ook Wymbritseradeel heeft een honden
artikel in de politieverordening.
Hier zijn eigenaars, houders of verzor
gers van honden verplicht te zorgen, dat
ningen en andere gebouwen. Bij niet na
koming worden de honden onmiddellijk Onderwerp is as foar Schippers makke,
gedood. i Hwa’t dizze rykbijeftige, enthousiaste
Wonseradeel heeft in 1931 de knoop sprekker en deklamator, literatuerken-
doorgehakt en de muilkorven afgeschaft, ner en raspaedagooch noch net heard
Behalve tussen zonsondergang en zons- hat, moat Woansdeitojoun nei de Doele
opgang mogen ze in deze gemeente los komme. Dit mei men net misse.
op straat, in de landen moeten ze ech-,De hear Schippers fan Drachten bringt
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
1. Eigenaars, houders of verzorgers
van honden zijn verplicht:
honden, die naar het oordeel van B.
en W. gevaarlijk zijn, op een weg
een muilkorf, welke het bijten ver
hindert, te doen dragen, gedurende
een door B. en W. te bepalen tijd;
honden, die naar het oordeel van B.
en W. gevaarlijk zijn, vast te leggen
en vast te houden, gedurende een
door B. en W. te bepalen tijd.
Bij niet voldoening aan de verplich
tingen, onder a. en b. omschreven, kun
nen de honden, onverminderd de straf
op de overtreding gesteld, met machti
ging van B. en W. worden afgemaakt.
Artikel 21 vervolgt dan:
1. Eigenaars, houders en verzorgers
van honden, wier gehuil of geblaf naar
het oordeel van B. en W, overlast ver
oorzaakt aan de omgeving, zijn verplicht
op de eerste aanzegging van B. en W.
die honden tussen des namiddags 11 uur
en des voormiddags 5 uur, binnenshuis
te houden.
2. Eigenaars, houders en verzorgers
van honden zijn verplicht zorg te dragen,
dat hun honden tussen des namiddags
11 uur en des voormiddags 5 uur niet
op de weg rondlopen zonder geleide of
toezicht. Onverminderd de straf op de
overtreding van dit verbod gesteld, kun
nen honden, in strijd hiermede aangetrof
fen, worden opgevangen en na verloop
van 24 uur, indien zij door de eigenaar
niet terug gevorderd zijn, met machti
ging- van B. en W. worden afgemaakt.
Blijkbaar gevaarlijjke honden, die tus
sen des namiddags 11 uur en des voor
middags 5 uur op een weg worden aan
getroffen zonder geleide of toezicht,
kunnen terstond door de politie worden
afgemaakt.
Goed begrepen zijn deze honden-artike
len niet zo honds als ze wel lijken. Ze
zijn vooral bedoeld de burgers voor
boze honden te beschutten.
Artikel la lijkt ons wat ouderwets.
Hoe moeten B. en W. bijv, oordelen of
eén hond „gevaarlijk" is? Uit ondervin
ding? Of op gezag van Iemand, die het
alreeds heeft ondervonden? Dan Is het
echter al te laat.
In Bolsward zagen we echter nog nim
mer een gemuilkorfd huisdier, het valt
met de gevaarlijke honden en het „af
maken" daarvan gelukkig dus wat mee.
Ook verder zijn deze artikelen humaan.
Alleen 's nachts, n.l. tussen 11 en 5 uur
mogen honden niet vrij loslopen en heeft
u een blaffende hond dan kunnen de
buren slechts eisen, dat u hem tussen
11 en 5 uur In huls neemt,
Ook In de andere gemeenten heeft men
natuurlijk honden en.hondenproble
men. Zo is het in Hennaarderadeel bijv,
verboden:
een met één of meer honden bespan
nen voertuig onbeheerd op wegen
te laten staan, tenzij behoorlijk vast
gemaakt met een ketting, ook al
wordt daardoor het verkeer niet be- j
lemmerd;
een hond of honden vast te zetten
of In een hok te bergen, alwaar zij, Doe't In jier twa lyn de hear Schippers
naar het oordeel van B. en W. aan ïan Drachten hjir foar lt earst In joun
buren of nabijwonenden hinder of forsoarge foar al dyjlngen, dy’t lt béste
last veroorzaken, In het bijzonder en’lt moaiste fan eigen tael en wêzen
door stank; A“'J -
voor honden als voedsel bestemd
dierlijke afval anders te bewaren
dan onder water, mits niet in sloot
of vaart.
De taak van B. en W. strekt zich in t
deze gemeente dus nog verder uit dan pers mei it toanielstik fan Fedde Schu
te Bolsward. Gok overigens is Hennaar
deradeel nog al streng. De muilkorven minsken en hja binne riker en tankber
moeten zelfs aan bepaalde eisen voldoen nei hüs ta gien. Dat soks yn eigen tael
en sedert 21 Aug. 1946 mogen buiten...üglik is, dat dit Bibelsk drama yn nije
de bebouwde kom geen honden zonder j kleuren en gloedwaerme fersen werjown
voldoende toezicht los lopen en is het1 wurde kin, dat hat Schippers üs mei
verboden tussen de tijdstippen van één 1 great talinf fiele litten. En nou komt hy
uur né zonsondergang en één uur voor hjir wer. De warbere Cultuer en Unt-
zonsopgang honden los te laten lopen,spanningscommisje wol it seizoen diz
anders dan op afgesloten erven van wo- kear mei Schippers en de Fryske litera
tuer iepenje. In treflik initiatyf. En it
Bolswartls Nieuwsblad
Over dieren gesproken
i
ta
V-
in
ig
30
ur
er
d.
m
ur
ur
n.
h.
u-
ur
1
ur
s.
ur
s.
ie
ur
le
m
3-
in
11
in
10
>n
d
9
n.
i-
t-
