„Eerst dienen
en dan verdienen”
Martinytoer
n
Fan de
door Nederland
us hjoed 0 0
to sizzen
No. 83
45e Jaargang
Dinadag 25 Oct. 1949
DruKKerij Fa. A, J. OSINGA Bolsward
binne
mar
de J.
4
PIET.
Ti. de J.
BUK IN DE TOEKOMST.
Nooit denk ik meer met schroom
Aan ’t splitsen van atoom.
Een zeer geleerde heer beweerde:
Die splitsing baart geen volkrenhaat,
Maar brengt alom in het klimaat
Straks een: „Umwertung aller Werthe”
Dees herfst was reeds de ouverture,
Sub-tropisch. ’t Zal niet lang meer duren
’k Maak u daarom maar vast bekend
Een droom-toekomst-dagboek fragment.
„Ergens in Friesland",. 5 Oct. ’59.
De lokroep van een wijfjesstruds
Trekt me uit de armen van Morpheus.
Zes uur. Het kwik wijst 80 graden,
'k Zie dat het weer volop zomer is.
De zoele Zuidenwind verfrist,
Scheert ruisend door de palmbladen.
De velden blinken rose-zacht,
In tere orchidéën pracht.
De avond grijst fluwelen vreê,
Mijn hand schuift over blank cahier,
Om 't krantennieuws tot rijm te schikken
’k Schrik op een dartle kangoeroe
Besnuffelt me gaat af en toe
Mijn linkerhand lieftallig likken.
Tien uur langs de bebloemde paden,
Onder de palmen, mahebaden,
Ik droom de nacht in zoet verpozen
Van kamperfoelie en frambozen.
’t Wordt kil ’t is herfst de lucht
betrekt,
Pluvius is in aantocht wekt,
Me uit mijn tropen-dromen,
October over een jaar of tien,
Heer Pliuvius, wie weet, misschien.
Ga, splitst U maar atomen!
October 1949.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbet? ling
Advertentieprijs10 cent per m m.
Giro 87926
Streekblad voor Weet* en Zuidwest Friesland
Tien uur ’t ananasbed gewied,
'k Ontdek het nest van een parkiet,
Tussen een tros bananen,
Een kolibrie fluit zet zich dra
Op de rand van mijn panama,
’k Laat het beestje stil begaan en
’k Zoek, bezweet, moe, indolent,
Beschutting in mijn linnen tent.
Snuffel in ’t nieuws der middagkrant,
„1.0 cent per mud, de zwarte brand,
„Friesland gaat diamanten boren,
„Op Nova-Zembla Heemskerks pand,
Verbouwd tot roomijs-restaiurant.”
„De Rode Zee is dichtgevroren,
„In heel Europa een „warme” vrede,
„De plaatsnaam Koudum vanaf heden,
Heet officieel thans Zonnega,
„t Dorp Koudekerks Atomia”.
Een paard voor Sinterklaas? Zelfs uit
Spanje was een koperscommissie afge
vaardigd naar de paardenmarkt, welke
te Zuidlaren wrerd gehouden en waar
2500 paarden waren aangevoerd.
Herrie om liet kamperen. Tussen de Na
tionale Padvindersraad en de A.N.W.B.
is een conflict gerezen, doordat de A.N.
WJB. een politie-onderzoek vóór het af
geven van kampeer kaarten noodzakelijk
acht.
Als U uit wilt vliegen. De ANWB deelt
mede, dat ook reisdeviezer. voor toeris
me naar Noorwegen, Zweden en Finland
verkrijgbaar zijn.
„Den Bras” zit weer. De bekende wiel-
renner-smokkelaar John Braspenninx
werd gearresteerd, omdat hij betrokken
was bij de verkoop van een bij het bag-
gerwerk in de Nieuwe Waterweg gesto
len goudstaaf.
Baby in tuin gelegd. Woensdagavond
kwam aan het licht, dat mevrouw B. te
Nijmegen onmiddellijk na de geboorte
van haar kind, de baby, gewikkeld in
een oud tafelkleed, in de tuin heeft neer
gelegd. Een buurman vond de baby daar
12 uur later. Het kindje overleed later.
Stakende meisjes. Bij de Ned. Confectie-
en Tricotagefabriek „Contrico” aan de
Keizersgracht te Amsterdam is een sta
king uitgebroken. Vijftig van de zestig
meisjes die hier werkten, zijn niet op hef
werk verschenen, omdat het prestatie-
loon niet werd uitbetaald.
Rijen, rijen in een wagentje. De minister
I van Verkeer en Waterstaat heeft voor
De hieren fan de béste grounen moatte
omheech, seit Dr. Vondeling, mar dy
hegere hier mei net oan de eigners ta-
skikt worde, dy, heart troch it egali-
saesjefüns to gean nei de eigners fan
de minne grounen, sadat dêrre de hie
ren omleech kinne.
Ik haw mei ienige forwündering dit dt-
stel bisjoen, hwant dit grypt dochs wol
djip yn, binammen yn it rjocht fan eigen
dom fan de pleatsem Nou is it ündei
en nei de oarloch dochs al frjemd gien
mei de rjochten fan de eigner. Yn de
oarloch wie der in totael forbod fan for-
heging, sawol foar hieren fan wenten
as fan lan. Nei de oarloch is it peil fan
de prizen likernóch trije kear sa heech
wurden, mar de hieren moasten liker-
nöch gelyk bliuwe. Yn lettere jierren
hawwe hja talitten, dat der in forheging
fan de linhieren kaem fan trochstrings
tweintich oant fiif en tweintich persint.
Heger mocht it net. Hwerom net? Om
de bilangen fan de ekonomyske tastan
fan it hiele folk, sei men.
Der is oant diz tiid noch net ien wést,
dy’t it oandoard hat om to sizzen, dat
dit billik is tsjinoer de eigners, dat soe
ek net kinne. Wol moatte dy eigners har
eigen libbensünderhéld tsjin de nije pri
zen bitelje. Gjin timmerman en gjin fer-
wer sil harren in rekken presenteare dy’t
net twahündert persint heger is as foar
de oarloch. De grounbilêsting is om-
En yn dizze situaesje komt de hear Dr.
Vondeling en bipleitet, dat men wol mear
hier jaen kin op de béste grounen, mar
dat dit meardere net oan de eigner jown
wurde sil as syn earlik diel, hwat him
nou al jierren ünthalden wurdt, mar oan
de hierders en eigners fan minne grou
nen op oare plakken. Ik kin dit stribjen
allinnich mar bigripe fan minsken, dy’t
de rjochten fan de eigendom net erken-
ne, mar alle war dogge om dy rjochten
stikje foar bytsje oan de eigners to ünt-
nimmen. Ik wit dat der sokken binne.
ik wit ek, dat hja yn de nuodlike tiids-
omstannichheden fan nou krekt har
kansen sjogge, en dat it algemien bilang
tsjinje moat om har wiere bidoeling, it
ütholjen fan it privaet-bisit, bidutsen to
hél'den. Dertsjin forset ik my. In eigner
dy’t syn plichten neikomt, syn boer in
reedlik bistean forskaft op syn pleats,
hat likegoed syn rjocht as hwa ek. En
alhoewol men mei dit to sizzen man-
nichien yn ’e mule lizze sil, dat dy ek
al in tsjinner wurden is fan it KAPITAEL
en dus in soarte fan Ünminsk, sil dit
my net bilette to sizzen, dat it hege tiid
wurdt de fraech finder eagen to sjen of
tsjintwurdich by de fordieling fan de op-
bringst fan de pleatsen Onder eigner,
boer en arbeider, de earste oan syn
rjochtfeeardich part komt. Hwat yn de
oarloch ynskikt wurde koe, hwat fuort
nei de oarloch to forjaen wie, is it tsien
jier nei de oarloch net mear.
En binammen de goede eigner, de man
of de ynstelling, dy’t syn plichten tsjin
oer de boer rjocht en sljocht neikomt,
dy’t trochgiet mei tige djür ÜnderhAld en
net tinkt oan slüchslimme praktiken, dy
hat alle rjocht om helder op to sizzen,
dat hy tokoart dien wurdt
Hwat Dr. Vondeling ütstelt, soe nei myn
miening wêze: in misbrük fan macht fan
de Steat en in nij ünrjocht tsjin de eigen
dom fan lÊn en pleatsen. Der is gjin
forlet fan, liket my ta.
dien versierd met drijfpollen, maar te
zwijgen.
Willen we mensen naar Bolsward trek
ken, hetzij voor een dagje of voor en
kele nachten, dan moeten wij iets te
bieden hebben. Het weinige dat Bols
ward heeft, moet worden uitgebuit tot
en met.
Alles moet dienen het vertoeven er aan
genaam te maken. Kleinigheden kunnen
veel, goed maken, maar ook veel beder
ven.
Van elk een historisch voorbeeld.
Een (leuke) kellner adviseerde 18 jaar
geleden (op een leuke manier) een rei
ziger, die een halve eendvogel bestelde
er direct maar een hele te nemen, daar
hij er geen spijt van zou hebben. Inder
daad was de eendvogel van een dusda
nige kwaliteit, dat de reiziger voor-
noemd de kellner niet weinig dankbaar
was voor deze tip. Sedert dit leuke in
cidentje gebruikt de reiziger bij ieder
bezoek aan Bolsward in hetzelfde hotel
eert eendvogel en overal in den lande
vertelt hij van deze leuke ervaring.
Een (niet leuke) kellner probeerde (op
een niet leuke manier) boven de reeds
in rekening gebrachte fooi nog een fooi
af te troggelen. De klant uitte zijn mis
noegen, kwam niet terug en adviseerde
anderen hetzelfde te doen.
Wat voor het kleine geldt, geldt ook
voor het meer grotere. Bij vreemdelin
gen kan men alleen maar goodwill kwe
ken door het verlenen van de grootst
mogelijke service. Op dit gebied valt
nog wel het een en ander te verbeteren.
Bolsward heeft uitstekende busverbin
dingen, maar en „vreemdeling” krijgt
moeilijk een overzicht over de diverse
stopplaatsen). Een reiziger naar Harlin
gen, wacht op het Marktplein op zijn
bus en ziet die voorbij rijden, iemand
voor Leeuwarden wacht bij het tram
station en blijft wachten.
Toegegeven dat de stopplaatsen In de
gidseq zijn aangegeven, zou het voor
het reizend publiek een groot gemak
zijn als er één centraal busstation was,
van waaruit men iedere plaats kon be
reiken. Trouwens er zijn meer wensen,
die we gaarne willen doorgeven ter
overpeinzing.
Terwijl het Marktplein soms uitpuilt en
zelfs witgemouwde agenten nauwelijks
het verkeer en de opstoppingen de baas
kunnen, ligt het Hengstepad ongebruikt.
Het is trouwens toch een vaak gehoor
de klacht, dat tot scha van de randge
bieden, het zakenleven zich al te zeer
in de binnenstad gaat concentreren.
Bolsward begint nu eenmaal niet bij het Zondag 6 November het Zondagsrijver-
Stadhuis, waar eindigt er. De rails bod opgeheven.
Oslofjord gereed. De Oslofjord, het
grootste passagiersschip, dat op een Ne
deriandse werf werd gebouwd voor bui
tenlandse rekening, maakte zijn proef-
vaart.
Elfstedentocht voor watersport In de te
Leeuwarden gehouden najaarsvergade
ring van de zeilver. „De Meeuwen” werd
besloten om de vijf jaar de bekende
Friese elfstedentocht voor de watersport
te organiseren.
In 195o zal de tocht worden gehouden
van 24 tot en met 29 Juli.
Met de tijd mee. Zestien Haagse tele-
visie-amateurs hebben plannen uitge
werkt voor het installeren van een tele
visiezender in de residentie. De instal
laties voor deze experimentele zender
zullen op de Houtrusthallen worden aan-
gebracht.
Vliegende ark. NH minder dan 400 apen
drie tijgers, 1 cobra van 17 voet lengte,
vier luipaarden en 3 panters, en ten slot
te 4 olifanten, waarvan er drie minstens
600 kilo wogen, vormden de levende ha
ve in de romp van een Skymaster, die
dezer dagen Schiphol op dborreis aan
deed.
Nog steeds. Op het vliegveld Eindhoven
is Vrijdagavond een bom van zwaar
kaliber ontdekt. Dit is binnen korte tijd
al de derde bom, die op dit vliegveld
is gevonden. Maandag zou de bom ge
ruimd worden.
Kind in bed verbrand. Het 3-jarig zoon
tje van de familie K., wonende in de van
Swindenstraat te Den Haag, is door de
ouders levenloos aangetroffen op de res
ten van een verbrand bed in de slaap
kamers.
Alle minsklike deugden
blinkjende sünden.
heech gien, alle direkte bilêstingen binne
swier tanommen, sadat de werkelike
wearde fan de netto-hier folie en folie
leger is as foar de oarloch. De netto-
hier fan de pleatsen is net mear as ien.
oardelpresint fan de wearde ’fan lan en
huzinge. En dan rekken ik it lün noch
op de aide wearde, hwat winlik "nearne
nei roait. Né, ik hie net tocht, dat de ta
sten yn Nederland jit sa nochris wurde
soe, dat immen, dy’t syn hiele libben
foar de rjochten fan de hierboer tochten
hat, dy mei alle krêft pleite hat foar in
goede Pachtwet, dy’t foar tsientallen
hierdeboeren yn de minne tiid yn it fjür
west hat, nou sizze moat, dat it greatste
part fan de lju, dy’t doe mei him om it
rjocht fochten foar de hierdeboer, nou
passyf bliuwe by in tastan, dy’t in oan-
fluiting fan it rjocht is foar de eigner.
Dat it lean fan de boere-arbeider trije
kear sa heech is as foar de oarloch, is in
bliid barren, Fjirst to lang hat dizze
groep har rjocht net krige. Dat de hier
deboer forlost is fan in ündraechlike frije
konkurrinsje by de hier, is my great.
Dat molke- en féprizen in goed bistean
jowe oan de boer is jimmer in ideael
west, mar, dat men by al dizze dingen
mei hoazzen en skuon oer de rjochten
fan de eigendom hinnewüldet, is my in
gruwel. In krekte tapassing fan de
rjochten, sawol fan de arbeidende mins-
ke as wol fan de kapitaelforskaffende
eigner, dat is de lenige oplossing, dy’t
in rjochtfeardich minske bistribje kin.
Docht er dat net, dan is syn stribjen
klassestriid en klasse-egoïsme en in dea-
gewoane tapassing fan de heidenske
mentaliteit: „As ik it mar ha, kin my
in oar neat skele.”
Men mocht forwachtsje, dat elts dy’t hjir
mei to krijen hat, nei beide kanten
rjocht dwaen woe, hwant ünrjocht
bliuwt in kwea, ünforskillich of it in
hierder of in eigner oangiet. Ünrjocht is
nimme, hwat in oar takomt. Der sit krekt
it ünjrocht yn, yn wêzen is it in juri-
dyske stellerij.
Hwat hat Gabe Skroar
voor zover ze in de bebouwde kom lig-1 ook, dat er telkens weer financiële en
gen vormen een probleem op zich I andere moeilijkheden de plannen door- i
kruisen. Meren kunnen we niet graven,
duinen niet opwerpen, bossen niet aan
leggen, maar zal Bolsward zijn aantrek-
kelkheid voor het reizend publiek willen
behouden, dan kan het met gerestaureer
de gevels, patriciërsstoepen en smalle
grachtjes niet toe, hoe belangrijk die op
zich zelf ook mogen zijn.
Bolsward blijve een stadje met sfeer,
maar stare zich daar niet op blind. Voor
bestaande mogelijkheden hebbe men
epen oog. Bolsward is bijv, visoentrum,
en het feit dat in verband daarmede, 'n
hengelclub is opgericht, die contact kan
zoeken met vele zusterverenigingen is
van niet minder belang, dan dat men een
bus vol ouden van dagen heeft warm
gemaakt in Bolsward een kop koffie te
komen drinken. Men doe het.ene en iate
het andere niet na en bedenke voor alles
de levenswijsheid in het opschrift boven
dit artikel vervat.
zelf. Wij willen niet ontkennen, dat ze
nog wel eens worden gebruikt, maar
evenmin blind zijn voor het feit, dat én
het publiek èn vele zakenlieden er het
land aan hebben.
Gehele winkelstraten bijv, de Noord
zijde van de Dijk hebben er zonder
meer schade van.
Aangenaam zou het zijn als Bolsward
weer zijn „ommetjes” kreeg. Met het
aanleggen van wandelpaden, bij voor
keur beplant, zou het publiek ten zeer
ste gebaat zijn. Wat is het jammer, dat
men niet achter het Park langs de nieu
we weg mag wandelen, wat is het voor
goedwillende kinderwagenduwende echt
paren hinderlijk dat men slechts
„stellenderwize” eens mag rusten in het
groene gras, wat is het jammer, dat de
lieve jeugd nergens een speelweide
heeft om zich eens uit te kunnen sprin
gen.
Wij weten wel, dat er verschillende
plannen in de maak zijn, maar helaas
Boveta geopend. In de fruitstad Tiel is
Vrijdagmiddag de grootste fruittentoon-
stelling van ons land, de Boveta, door
minister Mansholt officieel geopend. De
ze fruitexpositie geeft óen prachtig beeld
van de grote vooruitgang van de Be-
tuwse en Maas en Waalse fruitteelt.
Ruim vijfduizend kisten schitterend, ge
sorteerd en verpakt fruit kon men be
wonderen.
Vee naar Peru. Het veefokbedrijf van de
firma Schaap te Deersum heeft opdracht
ontvangen tot levering van 300q stuks
vee voor Peru. Hiervan zal 10 procent
uit stamboekvee en de rest uit hand els
vee bestaan. Met deze transactie is een
bedrag van twee en een half millioen
gulden gemoeid.
Prins Bernhard is op het nippertje aan
een verwonding ontsnapt, toen hij Za
terdag met zijn auto, die door hem zelf
werd bestuurd, in botsing kwam met een
door een paard getrokken wagen te
Wann bij Keulen.
Het Ned. motorschip Casana is Zater
dagmiddag in de Deense wateren tussen
Fünen en Samsoe op een mijn gelopen
en gezonken. De bemanning van negen
koppen bleef ongedeerd en bereikte per
boot de oostkust van het eiland Samsoe.
Het schip was uit Kopenhagen vertrok
ken.
Een witte kraai. Te Bussum is een 8-
jarig Joods kindje, De Kadt genaamd,
erfgenaam geworden van een Ameri
kaans fortuin van 30.000 dollar.
Het goede voorbeeld. De minister van
Oorlog heeft de militaire commandanten
opgedragen te zorgen voor een zo groot
mogelijke beperking van het gebruik van
electrische stroom in militaire gebouwen
tijdens de spitsuren.
Auto-ongeval. Zondagmiddag is op de
onbewaakte overweg aan de weg van
Wouw naar Pindorp een auto door een
trein gegrepen, waarbij de bestuurder,
kapelaan Aarts uit Breda, werd gedood.
Deze overweg is niet erg overzichtelijk
en het vermoeden bestaat, dat het zicht
nog werd belemmerd door de hevige
slagregen.
Uitgave van
Het getuigt van goed zakelijk inzicht,
dat Horecabedrijven ter stede, nu het
seizoen nog maar juist voorbij is, zich
reeds gaan bezinnen op de toekomst.
Bolsward heeft de laatste jaren gewon
nen aan betekenis voor het toeristenver
keer, een feit, dat als een paal boven
water staat
De grote vraag is nu voor de plaatse
lijke Hotelbedrijven en daarmede voor
de gehele stad de zekere goodwill, die
Bolsward bezig is zich te verwerven,
als centrum voor vreemdelingenverkeer,
te behouden en verder uit te buiten.
Dit onderwerp is ook in ons blad reeds
eerder aangesneden.
Enige „vreemdetlngen-industrie” kan in
het stadshuishouden een welkome bron
van inkomsten vormen.
Dit liedje is al oud, maar gelukkig pas
sen er verschillende wijsjes op. M. a. w.
het probleem waarvoor een plattelands-
stadje z’ich geplaatst ziet, dat de allures
wenst aan te nemen van een recreatie
oord te zijn, kan van verschillende zij
den worden belicht.
In een causerie, die we met stijgende
belangstelling hebben gevolgd, werden
onlangs voor de plaatselijke Horecaf-
vereniging door de heer B. J. Zantman
verschillende geheel nieuwe suggesties
gedaan, die het overdenken meer dan
waard zijn. Het is hier niet de plaats in
finesses te treden, maar wel willen we
de gelegenheid te baat nemen enige ge
dachten door te geven en enige kant
tekeningen te maken.
Het veelzeggend opschrift spontane
uitlating van een der ter vergadering
aanwezig zijnde hotelhouders zal
daarbij ons uitgangspunt zijn.
„Eerst dienen^ dan verdienen.”
Inderdaad stemt dit woord tot nadenken
en geeft het een goede bijdrage tot de
oplossing van he onderhavige probleem.
Bolsward in zijn geheel, hotel-restau-
rant- en middenstandsbedrijven, zowel
als de particuliere burgers zullen de
achtergrond van dit woord terdege au
serieux moeten nemen.
Als Bolsward (we noemen onze eigen
stad slechts als voorbeeld) inderdaad
wil „verdienen”, i.c. aan het vreemde
lingenverkeer, dan zal het eerst moeten
„dienen”.
„Dienen” wil zeggen diensten bewijzen,
anderen van dienst zijn, „dienen” ver
onderstelt altijd het brengen van een
zeker offer en tevens het >n grote mate
aanwezig zijn van. samenwerking.
Dit geldt voor iedere inwoner van Bols
ward, in het bijzonder ook voor de res-
tauratiebedrijven. Gezonde concurrentie
kan hier alleen maar ten goede komen
aan de consument, nimmer echter mag
die ontaarden in het unfair zoeken van
eigen belang. Men moet nu eenmaal de
zon ook in andermans water kunnen
zien schijnen en tegenover elkaar open
deur politiek durven spelen. Het elkaar
afsnoepen van kleine voordelen of (wat
nog erger is) het benadelen van een
ander, zonder er zelf ook maar iets be
ter van te worden, maar alleen met het
doel een ander dwars te zitten, is juist
het tegeovergestelde van wat met dit
„dienen” wordt bedoeld.
We geloven, dat het in dit opzicht in
Bolsward de goede weg opgaat. Tus
sen de plaatselijke Horecafbedrijven be
staat over het algemeen een bewonde-
renswaardige collegialiteit.
Maar ook in ander opzicht moet er van
dienen sprake zijn. Ook allerlei instan
ties, zoals B. B. G., V. V. V., plaatse
lijke culturele verenigingen hebben het
hunne er toe bij te dragen, dat er van
Bolsward een goede naam uitgaat.
Bloei van eigen vereniging komt de stad
als zodanig ten goede, een ieder voele
zich deel van het grote geheel.
Ook het stadsbeeld, dat door onze wo
ningen en bedrijfsgebouwen voor een
groot deel wordt beheerst, doet het hare.
Buitenlandse gasten valt het in onze
stadjes altijd weer op, dat het hier zo
„schoon” is.
Met een dankbare glimlach accepteren
we zo’n compliment, maar denken in
stilte met verholen schaamte aan het
feit, dat nog heden ten dage de stad is
volgeplakt met verkiezingsbiljetten, re
clames voor circus Corino, en het dito
van Strassburger, aankondigingen van
de inmiddels reeds lang gesloten ten
toonstelling „Jeugd van Nederland” en
wat niet al.
Wij zijn blij met de drager van het ambt
van stadsomroeper en stadsaanplakker,
maar zoiuden minstens even blij zijn met
een sctadsbiljetafschrabber, om van de
drijvende papierwaren op de reinigings-
dagen in onze schilderachtige grachtjes,
deze zomer voor een groot deel boven-
Bolswards Nieuwsblad
■MWwwMMBBW-jwM—tr n mn—iiian befjes-i'bhmi» iuwmwmt'w—m—c.»——mmmmw
t
