WAT MAG
EN WAT NIET MAG
a
rs
9.-
T
Martinytoer
Fan de
door Nederland
üs hjoed Q n
to sizzen
No. 89
45 e Jaargang
Dinsdag 15 Nov. 1949
IS
Uitgave van DrukKerlj Fa, A. J. OSINGA
- Boisward
De wierheit hat in skel Ifid.
194
ie
nd
ng
Moedleas op hüs ta klean toskoerd,
Yn ’e iepen doar sa to bisjitten
Sjoch hja him op 'e drompel sitten
Hoe frjemd der fljucht er net wei
fuort.
Venchijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs;
1.35 per kwartaal bij vooruitbet? Ilnp
Advertentieprijs; 10 cent per mm.
Giro 87926
DE BLAUWE FUGEL
(Nei Maeterlinck)
56
Hja teagen ’t skym’rich spjirbosk yn
In füle gloed op waerme wangen
Kom mei wy sil dy fügel fange
't Sjongen driuwt op ’e mylde wyn.
en.
U.
n.
I
Hy floitet skel, de iere moarn
In fügel blau, dy’t glanzjend swevet
It berne hert fol langstme bevet
Dy fügel loek har wünder oan.
Hja rin har wurch de fuotten sear.
As 't jounread troch de krunen sillet
Fuort is de feardich-flugge wille
Hja fyn ien glêdde blauwe fear.
seradeel het volgens verordening verbie
den „zodanige vruchten ter markt te
brengen”, welke naar het ingewonnen
advies van een bevoegd geneeskundige
schadelijk zijn voor de gezondheid.
Evenals bij onze vorige artikels over
deze materie komen we ook thans tot de
conclusie, dat enige uniformiteit in de
politieverordeningen wel wenselijk ge
acht moet worden.
Wat thans in de ene gemeente schade
lijk voor de gezondheid geacht wordt,
kan blijkbaar in een aangrenzende ge
meente geen kwaad. de J.
Der giet it dan ek al aerdich hinne. It
fetgehaite is hjir best komt al aer
dich nei de fjouwer presint ta. Jit in
pear jier en dan kinne wy safier wêze.
Mei de kwaliteitsforbettering wurdt it
nou ek mienens. Op it departemint is men
al yn it tarieden mei in nij wetsüntwerp
hwertroch de forplichte dielname oan de
kwaliteitsforbettering regele wurde sil.
It is dus op kommende wei. Yn oare
provinsjes giet it ek al langer hoe mear
dy kant op. Sa’t it nou liket komme de
léste fjouwer provinsjes, hwer’t men oant
diz tiid ta de t.b.c.bistriding noch net
regele hie mei yn ’e rounte. Dan wurdt
it mienens mei dizze earnstige fésyktme.
Oant nou ta wie it einliks sa, dat de bis
ten fan it iene plak nei it oare forkoft
waerden, hwertroch hjir wol risseltaten
birikt waerden, mar oan de oare kant
op oare plakken it tal reageardess grea
ter waerd.
Dizze wike hie ik in jonge boer üt it
Utrechtse to praten en dy liet my sjen,
hoe’t dêrre yn it saneamde konsumpty-
gebiet alle boeren, dy’t in t.b.c.frij bi
slach hiene in sint' foar de molke mear
barden. Boppedat krigen hja jitteris in
heale sint mear as de kwaliteit trochin-
oar yn de heechste klasse set wie. Dan
koe men jitteris in premy krije as de stél
alhiel oan de easken foldie.
It ten mei it oar wie fan dy gefolgen,
dat de boer, dy’t der flyt op die, wol
twa sinten mear foar de molke krige as
de boer, dy’t der mei de mütse nei goait.
Dat Is ek de lenige goede methoade. De
boer, dy’t ekstra muoite docht om de
molke sa goed müglik óf to leverjen,
heart mear to barren as de boer, dy’t it
wurk fan dizzen troch ünforskilligens
wer bidjert. Hjir yn dizze hoeke is it
meartal fan de boeren graech ré om har
tige ta to lizzen op earste klas waer,
mar al har wrotten en wramen koe hiel-
tyd bidoarn wurde troch inkelde Ün-
maetskiplike kollega’s. En dat heart üt
to wêzen, hwant dat bidjert in bulte
goede foarnimmens. Wy wolle hoopje dat
Minister Mansholt hat sa sear gjin nijs
fortelle kinnen yn ’e Doele okkerdeis.
Wol hat er in tige düdlike ütiensetting
jown fan de posysje fan de boer en de
wize hwerop de Regearing mient, dat
it boerebilang en it lÊnsbilang elkoar
fine moatte. Mei gjin wurd hat er lyk-
wols praten oer de kwesje, hoe’t hy de
eigendom en de fosoarging fan de eigen
dom sjocht Wie dat tafallich? De Mi
nister joech nei syn rede gelegenheid
om fragen to dwaen en it like wol oft hy
dy allegearre biandere. Mar dat wie sa
net, Hy liet de frage oer de posysje fan
de eigendom lizze, dy’t ik him steld hie.
Ek hie ik him frege, hoe’t hy tochte, dat
in eigner ea wer safier komme koe, dat
hy jild stekke koe yn de nijbou of mo-
dernisearring fan boereplatsen? Mar, sa’t
ik sei: de Minister liet dizze fragen lizze.
Nou, hawar, men kin der gjin spul oer
meitsje, mar royael wie it net, sa is ’t
al. De nije molkpriis lit yn dizze hoeke
fan Fryslên wol ta, dat der troch boer
en arbeider in reedlik lean en in reedlike
winst makke wurde kin en dat seit bést
fanseis, hwant dat is tige wichtich. Mar
it hie rjochtfeardiger west as yn dizze
gedachtengong ek de eigner en syn bil-
like oanspraken net forgetten wie. De
greate opjefte foar de greidboeren sil
yn de kommende jierren wol lizze yn it
gebruiken dan waarvoor zij onderschei- produsearjen fan fette molke fan earste
deniijk bestemd zijn.
Tien jaar geleden. Het was de vorige
week tien jaar geleden, dat het beruch
te incident van Venlo gebeurde.
Sultan Hamid bevorderd. Naar het A. N.
P. verneemt, is Sultan Hamid II bevor
derd tot generaal-majoor van het K. N.
I. L.
Verdronken. Bij het ophalen van een an
ker is de schippersknecht J. Molenaar op
de Maas onder Oeffelt over boord ge
slagen en verdronken.
Centen op zak. Het echtpaar G. J. en
A. J.-van H., dat Donderdag in Ilpendam
in het huwelijk trad, is daar Vrij
dag gearresteerd. Om aan een uitzet te
te komen, hadden zij zich in vele plaatsen
van ons land voor duizenden guldens
aan oplichting schuldig gemaakt. Bij hun
arrestatie had de man nog twee en de
vrouw zeven centen op zak.
Dodelijk verkeersongeluk. De 17-jarige
wiel’rijdster C. E. A. uit Haarlem werd
Vrijdagavond op de Rijksstraatweg hoek
Jan Gijzenvaart, door een auto aangere
den. Het meisje kwam te vallen en werd
door eem achter de auto rijdende auto
bus van de N.Z.H. overreden en op slag
gedood.
Rado Nederland Werelomroep zal bin
nenkort bij wijze van proef een uitzen
ding organiseren in het Fries, die be
stemd is voor de Friezen in Canada.
In deze uitzending zal de heer H. M. Ger-
brandy uit Nijland, lid van Ged. Staten
van Friesland, een toespraak houden.
T(uf) T(uf)races op 8 Juli. De T-T.races
*e Assen zullen in 1950 op Zaterdag
8 Juli worden verreden.
Bekroonde actie. In het Provinciehuis
te Leeuwarden heeft het Provinciaal Co
mité voor de Reddingbootactie bij mon
de van zijn voorzitter K. Sikkema de vo
rige week het Friese huldeblijk voor de
N.Z.H.R.M. (50.000 gulden voor motoren
in de reddingboot „Insulinde”) overge
dragen aan de voorzitter van de Red-
dingbootmaatschappij, de heer P. E. Te
gelberg. Het Prov. bestuur bood ook 2
nieuwe motoren aan, maar die waren
van marsepein. (Dit in navolging van de
marsepeinen stier te Boisward?).
Hja doarmje hoeden hiel de dei
Soms giet de blauwe fügel sitten!
Mar nea wol er him fange litte
Hy fljucht wer op dróf sjoch se em
nei.
It gouderts blykt faek stienne-grüs
Letter gean klear de eagen iepen
It lok dat wy ’t niis net bigriepen
It geefste lok jowt 't aldershüs.
PYT.
Deze etenswaren moeten onder toezicht
van de politie worden begraven of ver
nietigd, zonder dat de eigenaar deswege
op enige vergoeding aanspraak kan ma
ken.
Ook Wonseradeel heeft soortgelijke be
palingen. Zeer verouderd lijkt ons het
artikel dat in deze gemeente geen boter
mag worden gevent of bij de klanten
rond gebracht, anders dan in gesloten
of gedekte voorwerpen of goed ver
pakt.
Tijdens het heersen van een besmettelij
ke ziekte kunnen B. en W. van Won-
Blinde te water. De heer A. D. Sijmens
uit de le Jan v. d. Heydenstraat te Am
sterdam heeft Vrijdagavond de 51-jarige
blinde man W. F. uit het water van de
Ruysdaelkade gered. De geleidehond
van de blinde man werd bang voor een
stel honden, die hem nazaten en rukte
zijn baas met zich mee in het water-
Dodelijke aanrijding. Vrijdagavond om
streeks half zes is de bijna 80-jarige
heer Tj. Dijkstra bij Veenwouden door
een auto aangereden. Hij werd zo ern
stig gewond, dat de dood vrijwel onmid
dellijk intrad.
Weer varkensmarkt? Te H’veen maakt
men plannen om de wekelijkse varkens
markt, die sinds enige jaren is opge
heven, weer iedere Maandag te hou
den.
Bestuurder verdronken. Zaterdagavond
is in Harlingen een ernstig ongeluk ge
beurd. Ongeveer kwart voor negen reed
over de Havenbrug een auto in de Zui-
derhaven. De enige passagier, de heer
R. Lomp uit Berlikum wist zich te red
den, maar de chauffeur, de ongeveer 45-
jarige G. Westerhuis uit Minnertsga,
verdronk.
Een herdershond van de heer H. Wegge-
mans te De Maten bij Ter Apel is de ge
lukkige moeder geworden van zeventien
jongen.
Ontvoering. Veertien mannelijke en vrou
welijke hulpverplegers van een mobiel
Rode-Kruis-team op Java zijn ontvoerd.
Men vreest voor hun leven. Uit Tegal
wordt gemeld, dat de activiteit van de
Darul Islam-benden steeds toeneemt. De
bevolking is te bevreesd om op de sa-
wahs te werken.
Smokkel Dank zij zeer knap recherche
werk van enige- rechercheurs van de
ambulante dienst der douane te Sluiskil
is het na wekenlang speuren gelukt een
smokkelcomplot te ontmaskeren, waar
bij aan het licht >s gekomen, dat dui
zenden tapijten Zeeuwsch-Vlaanderen
zijn binnengesmokkeld.
Vijf millioen kuikens zullen er in het
voorjaar van 1950 méér mogen worden
uitgebroed dan vorig jaar. Minister
Mansholt deelt aan de Kamer mee, dat
hij het totaal' voor volgend jaar thans
vastgesteld heeft op 20 millioen kui
kens.
De kanonneerboot Van Speyk zal Dins-
De bem wurd’ wiis de bern wurd’
great.
't Bernlike aerd ken net mear bine
Hja jeij om ’t lok - fier - frij to finen:
Fügel dy’t oer har hollen skeat.
Zomerse zwaluwen. Dezer dagen werd
op de boerderij van de landbouwer J. W.
te Someren Eind bij Roermond een zwa
luwnest met vier eitjes gevonden.
Hoe laat is het? Inbrekers hebben uit de
werkplaats van de juwelierszaak van de
heer Huesken aan de Hoofdstraat te
Apeldoorn zestig horloges ontvreemd.
De min.pres. dr.
Drees heeft in de
Tweede Kamer ver
klaard, dat de huur
verhoging zal moe
ten worden uitge
steld, wanneer de
aanhangig gemaak
te belastingwijzigin-
gen niet vóór 1 Jan.
a.s. in de Tweede
Kamer worden behandeld, aangezien
deze huurverhoging moet samenvallen
met de verlaging van de loon- en inkom
stenbelasting.
Geduld, jong-gehuwden. Minister In ’t
Veld deelde mede, dat in 1960 elk Ne
derlands gezin een woning zou heb
ben.
Ergerlijk. De inspecteur van de dieren
bescherming heeft, in samenwerking met
de gemeentepolitie op de veemarkt te
Zutfen prcces-verbaal opgemaakt tegen
een veevervoerder, die in zijn wagen,
die plaats bood aan maximum 30 kalve
ren, 64 kalveren vervoerde. Toen de wa
gen werd geopend, vielen de dieren op
de grond.
Distributieiuisteraars verminderen. Op 1
October waren er 521.523 aangeslotenen
op het Rijksradiodistributienet tegen
523.678 op 1 September.
Betaal contant. De kleinhandelaren heb
ben hun afnemers verzocht, de brand
stoffen contant te betalen, daar zij zelf
reeds binnen twee weken hun leveran
ciers moeten voldoen.
Jeugdige dieven. Te Goes hebben 2 jon
gens van resp. 14 en 12 jaar de muntme
ter van een pas ontruimd huis gelicht.
Zij maakten 100 munten buit, doch wer
den gearresteerd door de politie die hen,
na bekentenis terug gaf aan de ouders.
ST. NICOLAAS-ACTTE.
Deelnemers aan de St. Nicolaas-actle
worden verzocht hun advertenties voor
de SPECIALE nummers op
DINSDAG 22 en 29 NOVEMBER
zo spoedig mogelijk in te zenden of te
bezorgen bij de
Fa. A. J. OSINGA MARKTSTRAAT.
Heeft U zo het gevoel, dat het ef in Bois
ward bij naleving van deze lijst verbo
den wel heel netjes moet uitzien en het
er gezond wonen moet zijn, andere ge
meenten hebben nog heel wat extra be
palingen. Zo moeten in Hennaarderadeel
op iedere Zaterdag een uur voor zons
ondergang alle goten en paden worden
schoongemaakt en heeft deze gemeente
ook speciale bepalingen ten opzichte van
het vervoer van degenen, die aan een
besmettelijke ziekte lijden.
Natuurlijk zijn de omliggende gemeen
ten meer agrarisch ingesteld, wat dui
delijk uit de verordeningen blijkt. Voor
het houden van varkens en vervoeren
van gier gelden bijv, meer aan de plaat
selijke behoeften aangepaste bepalin
gen.
Workum daarentegen heeft veel over
eenkomstigs met Boisward wat de be
doelde verordeningen betreft. Toch zijn
er ook wel verschillen. Krengen behoe
ven hier bijv, maar 60 cm. onder de
grond, terwijl ook een bepaling is opge
nomen waarin staat, dat ieder die hon
den, schapen, bakken, geiten of konijnen
houdt binnen de bebouwde kom, ver
plicht is de hokken, hollen of andere
ligplaatsen dier dieren op zodanige wij
ze rein te houden,dat zij geen hinderlij
ke stank naar buiten verspreiden.
Ook mogen in Workum binnen een af
stand van 10 m. van de openbare straat
geen zeilen of netten te drogen worden
gehangen.
Bijna in iedere gemeente wordt onder
het hoofd openbare reinheid verboden
wasgoed te bleken of te drogen aan de
openbare straat of in voortuintjes e. d.
die vanaf de openbare straat zichtbaar
We geloven, dat, behalve aan de rein-
«n oren gedacht zal zijn aan
aesthetische motieven.
Wymbritseradeel heeft voor dit onder
deel nog een geheel ander motief. Bin
nen 8 m. uit de as van wegen mag geen
linnen of andere voor paarden schrik
wekkende voorwerpen aan rekken, hek
ken, lijnen, stekken, heggen bomen of
leuningen worden gelegd.
Ook heeft deze gemeente uitvoerige be
palingen over de noodslachtingen enz.
Verouderd lijkt ons het artikel, dat op
delven van afgekeurd vlees en spek, het
verkopen, of gebruiken van zodanig
vlees of spek” verboden is.
Ook is het verboden eet- of drinkwaren
hoe ook genaamd, voor het gebruik door
mensen in ondeugdelijke toestand te
verkopen, weg te schenken of in win
kel of vervoermiddel aanwezig te heb
ben.
Hwat hat Gabe Skroar
Streekblad voor West» en Zuidwest Friesland
Openbare reinheid en gezondheid.
Slot.
In vervolge op de onlangs door ons ge
plaatste artikelen, willen we nog eens
de aandacht vestigen op hetgeen de po
litieverordeningen te zeggen hebben over
de openbare reinheid en gezondheid.
Als uitgangspunt nemen we weer de
verordening van Boisward, die o.a. be
paalt, dat het verboden is:
a. stoffen, welke hinderlijke stank ver
spreiden, het water verontreinigen of
voor de gezondheid schadelijk zijn, te
laten lopen of vallen in de openbare wa
teren of goten, of te hebben op of aan
wegen, m. a. w. houdt grachten en stra-
en schoon;
b. in de bebouwde kom der gemeente
een verzamelplaats van faecale stoffen
te ledigen of te vervoeren anders dan in
goed gesloten tonnen, wagens, karren,
kruiwagens of vaartuigen;
c. tonnen, emmers of andere voorwer
pen, bestemd voor het bergen van fae-
caliën, op of aan wegen te plaatsen of
in het openbaar geplaatst te hebben;
d. op open terreinen autobelten te heb
ben of aannemersgereedschappen, bouw
materialen, oud roest, vuilnis of derge
lijke op te slaan;
e. huiden of afval van dieren, zomede
dode dieren aanwezig te hebben op
plaatsen vanwaar die voorwerpen, vol
gens het oordeel van B. en W. een hin
derlijke stank kunnen verspreiden;
f. haardas of vuilnis op of aan wegen
anders uit te zetten of te hebben dan in
metalen bakken, potten, vaten of emmers
welke met eem deksel behoorlijk zijn af
gesloten, en op andere uren dan daar
voor door B. en W. bij openbare kennis
geving zijn aangewezen.
alle mensen wijs en deden zij volgens
deze bepaling);
g. de voorwerpen moeten door of van
wege de eigenaars of gebruikers steeds
In goede staat worden gehouden en, zo
dra zij geledigd zijn, van de wegen wor
den verwijderd;
h. in de bebouwde kom varkens te
houden, mesthopen of verzamelingen van
mest, ingekuild gras, baggerspecie of
dergelijke aan te leggen of te hebben ot
de daaruit lopende vochtdelen over we
gen te doen afvloeien;
i. krengen of andere walgelijke voor
werpen op of in mesthopen of dergelijke
te hebben of de brengen;
(De gebruiker van het erf, waarop zich
krengen of andere walgelijke voorwer
pen bevinden, is verplicht ze tenminste
een meter diep in de grond te begra
ven of te doen begraven).
j. in dc bebouwde kom, op wegen of
in goten aan wegen, alsmede in de daar
bij behorende zinkputten, vuil te werpen;
it foarütsicht fan de nije wet in krêf-
tige stjit jaen mei oan de activiteit fan
de suvelfabriken yn dizze hoeke, sawol
de koöperative as de Maetskippij-fabri-
ken.
It Lünbou-Ekonomysk Ynstitüt hat oan
de hén fan de nije molkprizen ek in
birekken makke oer de finansjéle üt-
komsten fan it greidebidriuw hjir yn
dizze hoeke. Dat wiist net sa min. Hja
geane üt fan in molkproduksje fan 4100
kg. per H.A. mei in fetgehaite fan 3.95
pet. O'an leankosten mei it wurk fan boer
en eigen folk ynbigrepen komme hja op
f 328.dat is 7 pet. heger as forline jier,
binammen omdat de kosten fan it bi-
driuwspensioen der nou by komme. Oan
féfoer komme hja op f 243.oan kunst
mest en oare dong op f67.oan hier
op f110.oan kosten foar it reau en
masines op f42.en oare kosten op
f 107.per H.A. Alles meiinoar komme
hja op in ünkostensifer fan f897.per
H.A. en derüt folget dan in molkpriis fan
15 sinten foar molke fan 3.5o pet. Dit
alles is birekkenne op de gemiddelde op-
bringsten fan in fiks oantal bidriuwen
yn dizze hoeke. Sa sit der dus in winst
fan goed twa sinten op in mingel mol
ke. Derneist kin dan it lean fan de boer
as dy alhiel meiwurket derby teld wur
de. Foar dizze bidriuwen, dy gemiddeld
24.3 H.A. great binne, dus 66 pounsmiet
komt men dan op de ündersteande bi-
dragen. Winst op molke en fé f 3025.
en it lean yn eigen bidriuw to fortsjinjen
f2786.dat is meiinoar f5811. Gjin
minske kin fan seis sizze oft dizze yn-
kommens bihelle wurde sille, hwant elts
jier hat wer syn eigen fruchtberens mei
en tsiinfallers. Mar it seit net min, dat
de tüzenen boeren yn dizze hoeke it jier
tomjitte gean kinne mei in bidriuw, dat
goed rendabel wêze sil as de Seine fan
boppen it wurk fan de minsken bi-
fruchtsje wol.
k. bij het vervoeren van mesf of vuil
nis een grotere hoeveelheid op of aan de
weg te hebben dan telkens per wagen of
vaartuig kan worden vervoerd;
(Wanneer bij het laden of lossen een
weg wordt verontreinigd, is bij lading de
Inlader, bij lossing de ontvanger ver
plicht deze weg onmiddellijk na de la
ding of lossing op zijn kosten te reinigen
of te doen reinigen);
l. terreinen, sloten, wateren of riolen,
in de bebouwde kom gelegen, in vervuil
den of gebrekkige toestand te laten, na
dat zij door B. en W. schadelijk voor de
gezondheid zijn verklaard.
(De maatregelen, die B. en W- kunnen
voorschrijven, bestaan in het ophogen
of het aanbrengen van behoorlijke afwa
tering van het terrein, het dempen al
of niet met riolering of overwelving
van de sloot of het water en het ruimen
of herstellen van het riool);
m. aan kinderen beneden de leeftijd van
14 jaar tabak, sigaren of sigaretten in
het openbaar te verkopen, anders dan in
gesloten kisten, dozen of zakken en aan
deze kinderen tabak, sigaren of sigaret
ten op een weg ten geschenke te geven
of op enige andere wijze te verstrekken.
(Dit laatste geldt niet voor ouders, voog
den en verzorgers);
n. Binnen de bebouwde kom op of aan
een weg, op andere uren dan tussen des
voormiddags 7 en 12 uur kleden, karpet
ten, lopers, matten of andere dergelijke
voorwerpen uit te slaan of uit te klop
pen;
o. binnen de bebouwde kom op of aan
een weg goederen te bleek te leggen of
te drogen te hangen;
p. binnen de bebouwde kom op een
weg of een van een weg zichtbare plaats
buiten privaten of waterplaatsen te ver
richten datgene, waartoe die inrichtingen
bestemd zijn, of openbare privaten of
waterplaatsen voor enig ander doel te
kwaliteit.
Tj. de J.
dag 14.3- uuit uit de haven van Nieuwe-
diep naar de Nederlandse Antillen ver
trekken.
Bolswards Nieuwsblad
I
gen»
erlnq
!.9O
F.
EF
3
