Zijn het wonder
geneesmiddelen
Gabe Skroar
Buitenlands
Overzicht
Provinciale
Kroniek
üs hjoed'
to sizzen
De tanende kracht van
Penicilline en D.D.T.
No. 12
40e Jaargang
Vrijdag 10 Febr. 1950
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa
A.J.OSINGA - Bolsward
Hwat hat
KONING LEOPOLD
a.
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent pet m.m.
Giro 87926
Amerika ontstemt over Engelse houding.
Is spreiding van de waterstofbommen wenser
lijk? Rusland hoopt op afbraak van Euro
pa. Het Saargebied opnieuw twistappel.
Duitsland krijgt geen leger. De strijd in
Vietnam. Hangende koningskwestie.
Moat der rie wêze, nim dan foaral dy
fan de Aide lju en goedmienende freo
nen.
het bezit van een derde mogendheid wa
ren geraakt, begon men te twijfelen.
Wellicht hebben de Russen en de Duit
se geleerden, die ook met hen samen-
werken, geprofiteerd van die medede
lingen om een heel eind op te schieten.
En ’t is niet verwonderlijk, dat de Ame
rikanen nu dorsten naar het bloed van
dr. Fuchs, de tot Engelsman genaturali
seerde Duitser, die het verraad pleeg
de, wiens uitlevering zij vroegen en die
in Engeland hoogstens met 10 jaar ge-
vanenisstraf kan worden gestraft, maar
in Amerika met de dood.
De Engelse regering kan natuurlijk niet
tot uitlevering van een Engels burger
overgaan, boe gaarne ze misschien ook
een gebaar zou willen maken, om de
Amerikaanse woede te stillen. De Ame
rikanen zijn toch nog al ontstemd jegens
Engeland omdat het wegens zijn dol-
lartekorten de invoer van Amerikaanse
petroleumproducten blijft beperken en
ook terwille van de belangen van het
Gemenebest niet die medewerking aan
de Europese economische samenwerking
verleent, welke men in Amerika en op
het vasteland van Europa nodig acht.
Maar woedend of niet, de Amerikanen
en het gehele Westen zullen zich moe
ten aanpassen aan de mogelijkheid, dat
de Russen hen met de nieuwe atoom
wapenen dichter op de hielen zijn dan
aanvankelijk werd vermoed. Al mag
men er ook wel van overtuigd zijn, dat
de Ver. Staten, Canada en Engeland
samen met hun geweldige laboratoria
en fabrieken vóór zullen blijven. Maar
dat is toch maar een betrekkelijke ge
ruststelling, want als één waterstofbom
ren behandeld. Die werden overge
bracht door doctoren en verpleegsters.
In Maart 1949, vier jaar na de ontdek
king van het geneesmiddel, publiceerde
het Britse ministerie van volksgezond
heid een verklaring, waarin werd mede
gedeeld, dat men uiterst voorzichtig
moest zijn met het gebruik van strepto-
mycine in verband met ernstige en
soms blijvende vergiftigingsverschijnse
len.
De Fryske skriuwers en de
reisbeurzen.
Nou’t fanwegen it Ministeary fan Un-
derwiis, Kunst en Wittenskip de tati-
ding kaem is, dat ek Fryske novelle-
skriuwer meidwaen kinne oan de fan
Rykswegen ütskreaune kriich om de
reisbeurzen, sille forskate fan üs skriu
wers der wol oer prakkesearje oft hja
ek in smeet dwaen sille. It is ek sün-
der mis fan bilang, nou’t üs litteratoaren
dizze kêns krigen hawwe, dat hja dy
kans ek waernimme. It soe de Fryske
saek )yn HollAn gjin goed dwaen, as
soks net barde.
tig noemen
schijnselen”.
Penicilline, te grote doses althans, ver
oorzaakt nog een andere stoornis in het
evenwicht van dat zo zorgvuldig-uitge-
balanceerde organisme, dat het mense
lijk lichaam is. Elvenals de oude sulfa-
preparaten kan penicilline de groei van
het darmorganisme beïnvloeden, waar
de B-vitaminen worden samengesteld
Dan moeten er vitaminen-^B worden ge
slikt, wil de patiënt niet de kans lopen
op de onaangename kwalen, die kun-
voortkomen uit een tekort aan deze vi
taminen.
En nog zijn wij niet aan het einde van
de mogelijkheden. Huid-specialisten wij
zen er op, dat het innemen van vita-
minen-B vaak een verspreide jeukende
ontsteking van de huid ten gevolge
heeft op armen, lichaam en dijen. „De
voordelen van thiamine-chloride,” zeg
gen zij, „worden te niet gedaan door
ongemak, door slapeloosheid en zenuw
achtigheid, veroorzaakt door de vita-
mine-jeuk.”
Vele patiënten weten, dat sulfa-prepara-
en en antibiotica vaak snel verlichting
geven en daarom zijn zij bereid moge
lijke risico’s op de koop toe te nemen.
Het hinderlijke is echter en dat weet
de patiënt meestal niet dat wij, naar
mate wij vaker sulfa-preparaten slikken,
vatbaarder Worden en dat de vergifti
gingsverschijnselen, die zich kunnen
voordoen, ernstiger worden. Het gebruik
van sulfa-preparaten bij een geringe on
gesteldheid kan maken, dat men ze la
ter in een ernstig geval niet kan benut
ten. Toediening van penicilline en strep-
tomycine bijvoorbeeld kan koorts op-
de Russische economische
ontwikkeling,
al heeft men daarbij successen bereikt,
toch niet zo vlot gaat als men zich op
papier had voorgesteld. Te Moskou
hoopt men, aldus één commentator, dat
er geen oorlog nodig zal zijn om het
Westen er onder te krijgen, maar dat
dit Westen zich zelf de nederlaag zal
toebrengen. De Russen zouden n.l. weer
hopen op nabije economische crises in
de Ver. Staten zowel als in West-Euro-
pa, dat, binnen betrekkelijk korte tijd
verstoken van Marshallhulp, aan armoe-
wekken. Dit gebeurt zelden na de eer
ste keer, maar na een volgende keer
kan de temperatuur oplopen tot boven
de 40 graden binnen één of twee uur na
de toediening. Dit behoeft geen ernstige
gevolgen te hebben, maar het is voor
gekomen, dat de dokter erdoor misleid
werd en dacht aan uitbreiding van de
infectie. Hij schreef dan groter doses
voor en dif kon de dood tengevolge
hebben.
Veel ernstiger is echter, dat de weer
stand van de bacillen zelf tegen het mid
del, waarmede zij bestreden worden,
groter wordt. De strijd tegen de bacil
len, zo goed als die tegen insecten, is
tweezijdig. Bepaalde soorten vliegen
stierven bij massa’s, als zij in de begin
dagen van de DDT met dit middel in
aanraking kwamen. Maar hun nako
melingen zijn bestand tegen een 50 maal
zo grote hoeveelheid.
De natuur, die het kennelijk niet sens *s
met de opvatting van de mens, die zijn geworden. Bovendien had men de on-
leven wil behouden ten koste van an- aantastbare bacillen ook gevonden bij
dere schepselen, vecht ook tegen de anti- patiënten, die nooit met penicilline wa-
biotica met de haar eigen vindingrijk- i ren behandeld. Die werden
heid. In het geval van de sulfa-prepara
ten heeft het lang geduurd, eer de me
dici dit inzagen. Op het ogenblik kijken
zij scherp uit en zij voelen zich aller
minst behagelijk.
Bacillen, die immuun worden, zijn een
gevaar voor de gemeenschap als voor
de patiënt, zoals o.a. dr. Lawrence
heeft aangetoond. Zulke bacillen kun
nen door de dragers worden verspreid,
Bedrijfssport.
wordt te Leeuwarden een ver
gadering jgehoiuden van del commissie
voor bedrijfs- en zomervoetbal gehou
den. Als spreker zal optreden de heer
H. Teeuw, bestuurslid van de K.N.V.B.
Op de laatste bondsvergadering is een
rapport aangenomen, waarin deze zaak
officieel geregeld is Gewestelijk is deze
zaak in handen der afdelingsbesturen
gelegd, maar tot nu toe is er van een
toenadering met de bedrijfssportorgani-
satie weinig te bespeuren. In Leeuwar
den ressorteerde de bedrijfsvoebalbond
onder de F.V.B., maar het vorig jaai
kwam er weer verwijdering.
De conclusies van het rapport waren,
onder auspiciën van de K.N.V.B.
b. .wanneer niet-K.N.V.B.spelers daar
aan deelnemen.
De bedrijfsvoetbalorganisatie nu vraagt
zich af, welk belang zij er bij heeft om
zich aan te sluiten, als ze over gemeen
telijke-, respectievelijk eigen sportter
reinen beschikt. Zij zal de voorkeur ge
ven aan jéen eigen organisatie, welke
veel goedkoper werkt en bovendien het
voordeel heeft, dat zij alles in eigen
hand houdt en bovendien een waarborg
biedt om het z-g. wilde voetbal in toom
te houden.
Maandag j.l. is te Groningen een be-
drijfsvoetbalbond opgericht, los van de
K.N.V.B.
De landelijke bond is er dus lang niet
en we zijn benieuwd, wat de vergade
ring te Leeuwarden zal opleveren.
'regelijkertijd vindt een bijeenkomst in
Groningen plaats, waar het K.N.V.B.-
bestuurslid, de heer W. H. A. Burgwal,
het woord zal voeren.
de ten prooi zou vallen. Terwijl poli
tieke verdeeldheid zowel tussen de W.-
Europese landen onderling en binnen
lands politieke moeilijkheden in die
laatste staten wel voor verdere afbraak
zouden zorgen.
Het grootste geschil in West-Europa is
dat tussen West-Duitsland en Frankrijk
over het Saargebied. De onderhandelin-
gen tussen het voorlopig bestuur van
dat gebied en Frankrijk zijn ondanks de
bezwaren van W.-Duitsland thans be
gonnen. Aan de vooravond daarvan heeft
de Amerikaanse Hoge Commissaris
voor West-Duitsland, Mc Cloy, die in
Washington zijn licht eens was gaan op
steken, de Duitsers even de les gelezen
en hun verteld, dat ze maar niet kun
nen doen wat ze willen. De Amerikanen
zijn niet in Duitsland om het Duitse volk
alleen maar van levensmiddelen te voor
zien, maar om het te helpen bij zijn po
litiek herstel; tegen opleving van het
nazidom zal worden opgetreden, en de
Duitsers zelf zullen daartegen ook hun
maatregelen dienen te nemen. Een le
ger of luchtmacht krijgt Duitsland niet,
de Duitse veiligheid zal het beste ge
waarborgd worden door Duitse deelne
ming in een nauw ineengestrengelde
West-Europese gemeenschap..
Eindelijk dus eens een hartige Ameri
kaanse waarschuwing tot de W.-Duit
sers, die het ook al te gemakkelijk op
nemen en bijv, soms zelf min of meer
de spot drijven met de geallieerden.
Men wijt dit in het bijzonder aan het
feit, dat de Duitse) regering weer de
oude fout maakte, n.l. te veel van het
oude ambtenarenapparaat handhaafde.
Met de Marshallhulp deden de Duitsers
ook al wat ze maar wilden. Ze hebben
veel te veel levensmiddelen gekocht en
te weinig aan verbetering van hun in
dustrie gedaan, wat even nodig blijft als
samenwerking met het Westen, wil men
er de 2 millioen werklozen weer aan
het werk krijgen. Men kan zich nog af
vragen of Mc Cloy zijn waarschuwing
cok niet tot Duitsland heeft gericht om
de Fransen niet te ver te doen gaan in
hun eisen omtrent het Saargebied.
Parijs wenst geen terugkeer van dit ge
bied tot Duitsland, omdat door de be
schikking over de Saarindustrie, de
Duitsers op 'de duur weer een militaire
bedreiging voor Frankrijk zouden gaan
vormen.
Het kabinet Bidault
heeff al Zijn socialistische ministers ver
loren, die, direct nadat de begroting was
aangenomen, afgetreden zijn, omdat Bi
dault niet te vinden was voor een nieu
we bijslag aan alle salarisgroepen.
Waarschijnlijk hebben de socialisten ook klacht tegen het centraal gezag bete
wat meer bewegingsvrijheid willen heb- kent,
ben in de politieke strijd, dan hun ge
gund zou zijn als ze regeringspartij i 1
waren. Het uittreden der socialisten uit i Zaterdag
de regering betekent, dat de basis der1
regering, waarin Queuille nu minister
van binnenlandse zaken is geworden, nu
toch wel heel zwak is geworden, ze kan
elk ogenblik in een onhoudbare positie
komen, en dat is jammer, nu Frankrijk
voor een communistische stakingsgolf
staat, en zich in Vietnam een grote mi
litaire inspanning moet getroosten. Die
stakingen staan zelfs gedeeltelijk daar
mee in verband, omdat de communisten
vervoer van Franse troepen en wapenen
•naar Vietnam willen beletten.
Sedert zijn erkenning door Rusland en
China valt
Ho Tsji Minh
daar met verdubbelde kracht de Franse
troepen en die van Bao Dai aan en ont
zaglijk veel hangt er van deze worste
ling af, een overwinning van Ho Tsji
Minh kan zelfs het begin van een over
stroming van geheel Zuid-Azië door hef
communisme zijn. India blijft voorzich
tig en zal voorlopig noch Bao Dai noch
Ho Tsji Minh erkennen, maar Enge
land, de Ver. Staten en Australië heb
ben nu Bao Dai wel erkend. Steeds
slechter wordt de verhouding tussen In
dia en Pakistan in verband met de
Kasjmir-kwestie, de bemiddelaar der
Ver. Naties heeft zijn pogingen opgege
ven, en er zijn zelfs oorlogsgeruchten.
Met een dergelijke oorlog zou men Rus
land en China wel zeer in de kaart spe
len.
Van het verdere nieuws zij vermeld, dat
elke poging om het
Belgische koningsvraagstuk
op te lossen anders dan door een volks
raadpleging is mislukt en dat deze dus
waarschijnlijk in Maart zal worden ge
houden, binnenlandse onrust kan er het
gevolg van zijn. Amerika heeft binnen
landse moeilijkheden door de staking in
de steenkolenmijnen. President Truman
heeft nu gebruik gemaakf van de anti-
stakingswet waardoor de stakers kun
nen worden gedwongen het werk gedu
rende 80 dagen te hervatten, terwijl een
commissie het geschil tussen werkge
vers en werknemers moet onderzoeken
en binnen een week rapport uitbren
gen.
De mededeling der Russen, dat ook zij
een waterstofbom konden maken, werd
aanvankelijk in het Westen ongeloof
waardig geacht. Toen echter direct
daarna bekend werd, dat een der ge
leerden, die deelnam aan het Engelse
onderzoek op het gebied der atoom
energie, en die ook aan het overleg met
Amerika dienaangaande had deelgeno-
men, geheimen had verraden, welke in
hetgeen ten gevolge heeft, dat de im
muniteit tegen de geneesmiddelen veel
groter wordt en alle sulfa-geneesmetho-
des waardeloos worden. Gemeenlijk
heeft immuniteit tegen alle sulfa-prepa
raten ten gevolge.”
In 1946 hadden de officieren van ge
zondheid bij leger en vloot verontrus
tende ervaringen, waarover zij schreven
in het Journal of the American Medical
Association. Bij verschillende eenheden
van leger en vloot had men de man
schappen engros behandeld met sulfa
diazine ter voorkoming van aandoening
der luchtwegen. Na een aanvankelijk
Duinkerken keerden de streptococci te
rug naar het slagveld, nu gewapend te
gen het geneesmiddel en zij verwekten
hele epidemieën, die men met geen en
kel sulfa-preparaat onder de knie kon
krijgen.
In 1948 deelde de voorzitter van de
Britse maatschappij voor geneeskunst
Sir Lionel Whitby zijn collega’s mede,
dat een groot percentage van de gonor-
rhee-gevallen immuun was geworden
tegen de behandeling met sulfanomide
en dat het er naar uitzag, dat hetzelfde
zou gebeuren met tal van infecties, die
men aanvankelijk had kunnen bestrijden
met penicilline en streptomycine.
Er was alle reden voor het pessimisme
van Sir Lionel; het percentage van de
patiënten uit het ziekenhuis in Hammer
smith (Londen), dat immuun was voor
de behandeling met penicilline, was bin
nen één jaar tijds gestegen van 12i/2 tot
38 pet. Nog een jaar later was het 50
een stad als New York kan verwoesten
of onder „gunstige” omstandigheden
practisch het leven in zo goed als de
gehele Ver. Staten vernietigen, dan kan
zo’n voorsprong juist voor de achter
liggende partij de aanleiding zijn tot >n
wanhoopsdaad, een overrompeling in
volle vrede om te trachten met een paar
van dergelijke bommen de tegenstander
ineens lam te slaan.
Regeringskringen in de Ver. Staten zeg
gen wel dat ze op een dergelijke over
val binnen het uur zouden kunnen ant
woorden, maar dat zou toch zeker af
hangen van de desorganisatie door de
overval teweeggebracht. Zolang ten
minste de Ver. Staten het atoombom
menwapen in vredestijd binnen eigen
grenzen wensen te houden. Een sprei
ding van dit wapen ook in vredestijd
over vele delen der wereld zou daarom
het risico van een overrompeling ver
minderen, omdat dan de overvaller geen
enkele kans had aan bliksemsnelle ver
geldingsmaatregelen te ontsnappen, m.
a. w. spreiding van het nieuwe wapen
zal kunnen medewerken de vrede te
handhaven. Het verschrikkelijke in de
huidige toestand is, dat er niets anders
schijnt mogelijk te zijn, dan het produ
ceren van steeds vernietigender wapens
om het machtsevenwicht en daarmede
de vrede te handhaven.
De vele zuiveringen geven aanleiding tot
het vermoeden dat
Belgisch blad schrijft over
Friese Beweging.
Het Belgische weekblad „De Specta
tor” publiceert een goed gedocumen
teerde beschouwing, getiteld: „De Frie
se Beweging”, waaruit wij enkele ge
deelten ovememen:
„Friesland heeft onderwijzers! die de
taal van de kinderen niet verstaan,
want aan huis, vooral op het platteland,
spreken de kinderen Fries. Het heeft
rechters, die de beklaagden en getuigen
niet begrijpen. Het heeft ingeweken dok
ters die niet met de patiënten kunnen
praten.
Ondanks dat het Fries niet alleen ge
sproken wordt, maar ook een algemeen
aanvaarde spelling heeft, staat het wei
nig op het leerplan en wordt het niet
als voertaal in het onderwijs gebruikt.
Wat paedagogisch een ketterij is.”
,,Thans worden in een paar gemeenten
proeven genomen om in het eerste
schooljaar het Fries als voertaal aan te
wenden en geleidelijk op het Neder
lands over te schakelen. Transmutatie,
terwijl Den Haag, tussen haakjes, te-
zelfder tijd een Fries-onkundig inspec
teur benoemt”
Na een overzicht van de historische
ontwikkeling van del Friese Beweging
schrijft het blad:
„De taak is zwaar voor Friesland. Ei
is niet alleen de strijd voor de hervor
ming van de staatsstructuur. Er is ook
de innerlijke opbouw. Een gedeelte van
de Friezen staat onverschillig in deze
kamp. Friesland heeft bovendien e n
taalstrijd te voeren tegen het centr 'e
gezag op onderwijs- en bestuursgebied,
Maar ook in eigen schoot. Inderd-z
in de steden is er een aanmerkelijk a u
tal Friezen die hun taal niet spre'
slechts een goede helft van de bevolking
leest ze en slechts ruim een kwart kan
ze schrijven. Wat op zich zelf een ann-
Sinds meer dan tien jaar is de ontdek
king van elk nieuw geneesmiddel met
zoveel gejuich begroet, dat de normale
critiek geen kans heeft gekregen aan ’t
woord te komen. Het publiek is altijd
graag bereid te geloven, dat een nieuw
geneesmiddel een panacee is tegen alle
kwalen, en de enkele stemmen van vak
mensen, die twijfelen aan de almacht
van zo’n middel worden verstikt.
Maar als de leek zich eens gaat ver
diepen jn hetgeen de vakmensen over
dit onderwerp te zeggen hebben, schrikt
hij over zoveel en vaak zo gefundeer
de critiek, aldus een artikel van James
en Peta Fuller in „The American Mer
cury”.
Hij krijgt al een koudwaterbad, als hij
in de Londense „Lancet” leest: „Er
gaat bijna geen maand voorbij, zonder
de ontdekking van een of meer midde
len tot het doden van bacteriën, de
meeste hiervan hebben echter geringe of
geen waarde” Een ander wereld-bekend
medisch vakblad publiceert een artikel
„De tanende kracht van penicilline”.
De leek merkt, dat tal van sulfa-ge-
neesmiddelen van de Amerikaanse lijst
van nieuwe en niet-officieel erkende
medicijnen zijn geschrapt in verband met
de veelvuldige ernstige reacties, die er
door teweeg worden gebracht.
Een voorzichtige chirurg zal u vertel
len, dat men de gevolgen van een ope
ratie pas definitief kan vaststellen vijf
of tien jaar later. Langzamerhand leren
wij, dat de conservatieve doctoren ge
lijk hebben, als zij zeggen, dat er zeker
tien of twintig jaar moeten verlopen
voor men de werkelijke waarde van een
nieuw geneesmiddel kan bepalen.
Meer dan eens is gebleken, dat wij ba
cillen trachten te doden met een genees
middel, dat terzelfder tijd het natuur
lijke mechanisme van het lichaam, dat
hetzelfde beoogt, lam legt. Wij mogen
wel eens denken aan een uitlating van
een bekend arts, die zei: ,,De veiligste
weg bewandelt ge nog altijd, als ge er
aan denkt, dat hetgeen ge niet inslikt,
u ook niet kan schaden.”
Als een patiënt en zijn dokter eenmaal
begonnen zijn met het gebruiken en
voorschrijven van moderne geneesmid
delen, is het vaak moeilijk ermee op
te houden.
Meneer Jansen krijgt bijv, penicilline.
Dit kan heftige huid-reacties verwekken
in de vorm van ernstige netelroos. Die
begint meestal op de schedel, de hand
palmen en voetzolen en kan zich later
over het gehele lichaam uitbreiden. De
afmattende jeuk kan tot op zekere
hoogte worden bestreden door de gloed
nieuwe anti-histamine middelen, hoewel
die nog zo nieuw zijn, daf niemand pre
cies weet, wat zij doen of waarom.
Maar tal van anti-histamine middelen
veroorzaken, wat de doctoren voorzich-
„onaangename nevenver-
Bolswards Nieuwsblad
