Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
door Nederland
hjoed H O
to tizzen i
No. ie
46e JmtrganF
VrMdftt 24 Febr WSO
5
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave
A. J. O SINGA -
B o 1 s w a r d
voorziening In dat gebied vrijwel vol-
CHURCHILL
niet-
een
Het ijzeren gordijn.
zal nemen.
Griekenland,
Voor een grote oorlog is
s
van Dr KHerlj Fa
Rusland,
zijn belang-
posten achter het ijzeren gordijn minder
In aantal en minder efficient en dat zal
ook wel de bedoeling van Moskou en
haar satellieten zijn.
e
s
t
Vsischfjnt DINSDAGS cn VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
b.
c.
Reg. Omroep Noord
245 M
e
5
e
k
!t
e
n
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs! 10 cent per mm
Giro 87926
Tilsdei 28 Febrewaris:
19.02 20. Fryske ütstjüring.
a.
t meer. Na de bevrijding nam hij
ak weer op als tevoren.
ziet hij zijn arbeid beloond met
de buioeming als ooi zifter der Grond
kamer.
Labour of Conservatief? De Ver. Staten
willen het been stijf houden. Het Verre
Oosten moet eerst in evenwicht. Westers
prestige in Zuid-Azië gedaald. Rus
land verplaatst zijn industrieën naar Siberië.
Frankrijk moet zo sterk mogelijk blijven.
Het ijzeren gordijn wordt dichtgeschoven.
Katholieke jonge boeren- en
boerinnendag in Friesland.
De Katholieke Jonge Boeren- en Tuin-
dersbond en de Katholieke Boerinnen-
bond in Friesland vergaderden Dinsdag
te Leeuwarden, nadat zij des morgens
in de parochiekerk een mis hadden bij
gewoond, tijdens welke de geestelijke
adviseur, pastoor L. W. Vlaskamp uit
Heeg een predikatie hield.
In de zalen Schaaf kwamen de jonge
boeren bijeen, onder leiding van de heer
Tj. S. Westendorp, die na een inleidend
woord de assistent-directeur van het
jeugdwerk in het aartsbisdom, aalmoe
zenier G. H. H. A. Jansen uit Zutfen,
It nuverste is; de alderbêste en de alder-
minste bliuiwe oer.
dat thans in snel tempo
rijkste industrieën naar
in de gelegenheid stelde te spreken
over het onderwerp: „Waar het om gaat
bij de jonge boer en tuinder.”
In de Grdene Weide presideerde mevr.
ZeinstraPoelsma uit Leeuwarden de
bijeenkomst van de boerinnenbond. Hier
sprak pater Wezenbeek O.C. over „Le-
vensversobering als fundament der le
vensblijheid”.
In een gemeenschappelijke bijeenkomst
woonde men de uitvoering bij van een
Fries blijspel, opgevoerd door ’t Roomsk
Frysk Boun.
N.V. Interc. Waterleiding.
Uit het jaarverslag over 1948 van de
N.V. Intercommunale Waterleiding Ge
bied Leeuwarden, waarvan de publicatie
door omstandigheden enige* vertraging
heeft ondervonden, blijkt, dat het heden
ten dage geen betoog meer behoeft van
hoeveel belang efcn goede watervoor
ziening is: in 1948 werd een record aan
tal aansluuitingen geboekt, n.l. ruim 3000
terwijl de door de pompstations per jaar
afgeleverde hoeveelheid water met bij
na 'n half mill, kub, m. steeg tot ruim
acht millioen kub. m. Helaas kon echter
wegens materiaalschaarste en abnor
maal hoge materiaalprljzen slechts aan
een beperkt aantal aanvragen om uit
breiding van het net worden voldaan.
In het verslagjaar werd een begin ge-
lems door de bumper van een auto ge
grepen en ongeveer 10 meter wegge
slingerd. Het slachtoffertje wepd naar 't
ziekenhuis te Emmen overgebracht,
waar het in de loop van de dag over
leed. Enige tijd geleden kwam de echt
genoot van mevr. Willems eveneens
door een autö-ongeval om het leven.
Veldmuizenjaar verwacht. De Planten-
ziektekundige Dienst raadt aan, nu reeds
met de bestrijding van de veldmuizen te
beginnen, daar 1950 een veldmuizen
jaar dreigt te worden.
Voor 1 cent vitamine? Namens de on-
dervakgroep margarinefabrikanten is bij
de minister van Landbouw en bij ande
re regeringsinstanties aangedrongen op
vitaminsering van margarine. De prijs
per pakje zou dan een cent moeten stij
gen.
Pijnlijke stoornis in kerkdienst Tijdens
de kerkdienst in de Ned. Herv. gemeen
te te Hengelo (O.) viel Zondagmorgen
’n glazen bol van de electrische verlich
ting naar beneden op het hoofd van een
kerkganger, die licht gewond werd.
Weer fortuin? In het fabrieksgebouw De
Fortuin te Zwolle, dat reeds 25 jaar
niet gebruikt wordt, zal een industrie
worden gevestigd.
Emigratie. In Nieuw-Zeeland zullen zich
470 ongehuwde Nederlanders (37q man
nen en 100 vrouwen), die bij de Ned.
strijdkrachten in Indonesië dienst heb-
bpn gedaan, kunnen vestigen, zo heeft
de minister van Immigratie, William Sul
livan, bekend gemaakt. De kosten van
het vervoer zouden door de Nederlandse
regering worden geregeld.
Heden wordt de uitslag van de Engelse
verkiezingsstrijd bekend, zodat het geen
zin heeft zich daarover nu nog aan
voorspellingen te wagen.
Belangrijk ook voor de buitenlandse
politiek is die uitslag wel. Zouden de
conservatieven blijken het regeerkasteel
te hebben veroverd, en breken zij, naar
hun belofte, dan met de politiek van
geleide economie, die de Arbeiderspar
tij nu volgt, dan worden daarvan moei
lijkheden met de Ehgelse arbeiders ver
wacht. Zij zouden, io vermoedt men,
dan niet meer genoegen nemen met de
bevriezing van hun lonen, waarbij zij
zich thans in het algemeen neerleggen.
Deze onrust in de Engelse arbeiderswe-
reld zou een ongunstige terugslag kun
nen hebben op de productie en dus op
de Engelse uitvoer. Dit zou zich dan
weer in een nieuwe devaluatie van het
pond kunnen uitdrukken, die dan weer
de andere Europese valuta’s zou mee
slepen en dus een verdere aftakeling van
de W.-EUropese economie veroorzaken.
Is dit een pessimistische kijk op de ge
volgen van een mogelijke conservatie
ve verkiezingsoverwinning, alle kenners
van de Engelse politiek zijn het er wel
over eens, dat welke partij ook over-
houding van Eingeland ten opzichte van
houding van Engeland tenopzichte van
de West-Europese economische samen
werking weinig verandering zal komen.
Churchill
een propagandist voor de Europese sa
menwerking, de banden met andere de
len van het Gemenebest veroorloven de
Engelsen nu eenmaal niet zich al te In
nig met het Europese vasteland te ver
enigen. Er wordt voorts wel eens ver
ondersteld dat als Churchill aap het be
wind zou komen, de betrekkingen tussen
de Ver. Staten en Engeland wel inniger
zullen worden, daar de Amerikanen lie
ver met aanhangers van de vrije eco
nomie te doen zouden hebben dan met
de socialistische regering die in de af
gesloten parlementaire periode te Lon
den zetelde. We hebben echter de in
druk, dat een Churchill-bewind welko-
mer zou zijn aan bepaalde Amerikaan
se groepen, die thans niet de doorslag
in de Amerikaanse politiek geven, dan
aan Truman en zijn directe medewer
kers zelf. Deze toch willen in de binnen
landse politiek ook een vooruitstreven
de richting uit en in de buitenlandse
vinden ze Churchill waarschijnlijk een
lastige potentaat, met wie men, om zijn
schitterende staat van dienst als oor-
logsleider en zijn daaraan ontleend ge
zag in de wereld, meer rekening zou
moeten houden dan Washington eigen
lijk lief zou zijn. Het is welhaast zeker,
dat Churchills mededeling, In de hitte
van de verkiezingsstrijd geuit, dat als
zijn partij overwon, hij, als premier be
reid was naar Stalin te gaan om te
trachten door onderhandelingen het
Westen op betere voet met het Oosten
te brengen, Truman en zijn minister var
buitenlandse zaken Acheson niet wel
kom was. Churchills tegenstanders mo
gen al beweren, dat hij met zijn uitla
ting slechts verkiezingspropaganda be
oogde en de vermeende vrees van het
Engelse volk voor de atoom-en water
stofbom trachtte om te zetten in winst
voor zijn partij, niet ontkend kan dat
zijn woorden in Amerika heel wat weer
klank hebben gevonden bij Trumans po
litieke tegenstanders en bij tal van Con
gresleden, die rekening hebben te hou
den met dezelfde vrees bij het Ameri
kaanse publiek, (welke krachtig wordt
aangewakkerd door de sensatiepers
daar.
Volgens Washington moet echter zo’n
ontmoeting In Amerika plaats vinden en
moet men zich niet te bereid tonen naai
Moskou te gaan.
Nu in het Verre Oosten Rusland een
veel gunstiger positie dan het Westen
Inneemt, acht men het moment niet als
het geschikte om met Rusland in directe
onderhandelingen te treden over een
algemene overeenstemming, men wil
niet zwak schijnen 1 Eerst zal ook In het
Verre Oosten
meer evenwicht moeten zijn bereikt voor
men eens kan praten net de tegenstan-
ac gemeenten Menaldumadeel, Oostdon.
geradecl en Woneeradeel,
I De Inkomiten stegen In belangrijke ma
te, doch hetzelfde I» het geval met de
uitgaven, Na aftrek van alle koeten,
rente en afschrijvingen en de verplicht»1
en verder noodzaktelijke reserveringen,
resteert op de verlies- en winstrekening
een bedrag van ruim f 41000, of nog
geen 2'/2 pet. van het totaal dier reke
ning ad f 1.665.000. Van deze winst ad
f41.000 is aan de 33 aangesloten ge
meenten in totaal uitgekeerd f 12,280.
Hwat het Gabe Skroar
Grondknew Friesland.
Bij K. B. is tot voorzitter van de Grond
kamer in Friesland benoemd de heer S.
de Vries te Britsum.
Siemen de Vries is geen onbekende in
Friesland, hij is boer op een gemengd
bedrijf te Britsum. In zijn gemeente
(Leeuwarderadeel) is hij lid van de ge
meenteraad. Voor de A.R. partij heeft hij
zitting in de Prov Staten. Verder heeft
hij zitting in de Prov. Commissie voor
e N.O.P. en is lid van het hoofdbestuur
van de Ned. C. B T. B.
Van 1938 af heeft de heer de Vries zich
met pachtzaken bezig gehouden en nam
deel aan de werkzaamheden op pachtbu
reau en grondkamer. In de bezettingstijd
is dit werk een tijdlang onderbroken
geweest. Dat was in 1943, toen de Duit
sers zich met de zaken gingen be
moeien. Dit was niets voor iemand als
ae h. er de Vries hij vertikte het, deed
het
zijn
Thai
der. Maar we hebben er reeds herhaal
delijk op gewezen dat dit evenwicht niet
zo gemakkelijk kan worden verkregen.
Russen en Chinezen vormen er al een
formidabele macht en wat er op het
ogenblik tegenover staat is gering, ten
zij de Ver. Staten bereid zijn hun volle
gewicht in de schaal te werpen. De
Amerikaanse diplomaten die te Bangkok
in Siam hebben vergaderd, hebben het
er zelf niet over eens kunnen worden
of de Ver. Staten in Indo-China de
handschoen tegen Rusland en rood Chi
na moeten opnemen door volledige di
recte steun aan Bao Dai, desnoods ook
militair, te verlenen, of slechts indirecte,
dus weinig indrukwekkende hulp.
Slechts een toezegging van directe steun
kan, volgens kenners van het Verre
Oosten, India zowel als Siam, die geen
van beiden (Bao Dai erkenden, omdat
zij twijfelen aan de ernstige bedoelingen
van het Westen, er toe brengen dat wel
te doen. Dit zou dan een begin van een
herstel van het Westers prestige in Z.-
Azië kunnen zijn. De tegenstanders van
een politiek om Amerika’s volle gewicht
in Indo-China in de schaal te werpen
betogen, dat ze te veel risico meebrengt,
gegeven de macht waarover de Russen
en Chinezen beschikken, in het besef
waarvan Moskou en Peking toch hun
plannen ten opzichte van Vietnam wel
èens konden doorzetten en wereldoorlog
III er zou zijn.
Daartegen wordt dan weer aangevoerd,
dat Rusland steeds weer terugweek,
daar waar de Ver. Staten het vastbe
raden tegemoet traden:
Perzië, Berlijn.
maakt met het treffen van de in het Ur
gentieplan 1947 vermelde voorzieningen
welke nodig zijn om het evenwicht te
te herstellen tussen de productie- en dis-
tributiecapaciteit enerzijds en de eisen*
waaraan voldaan moet worden ander
zijds. Aan dit Plan Is ook in 1940 hard
gewerkt; de directie hoopt in de loop
van 1950 de achterstand van de oor
logsjaren vrijwel overal te hebben inge
haald. Uitbreidingen van het waterlei
dingnet ten behoeve van de woning
bouw kwamen op vele plaatsen tot
stand, ook met de completering en af
ronding van plaatselijke bultzennetten
werden vorderingen gjemaakt. Voorts
werden in het kader van het driejaren
plan, dat een aantal kleine uitbreidin
gen vermeldt in het Westen en Noorden
En daarop is weinig kans zolang Rus
land dit als wingewest en achter het
ijzeren gordijn houdt. Wat er zich ach
ter dat ijzeren gordijn afspeelt, daarvan
dringt hoe langer hoe minder door. In de Groninger kust naar Schiermonnik-
Moskou wordt de bewegingsvrijheid der oog omvatten, opnieuw onder de loupe
Westerse diplomaten steeds meer be
perkt, de Ver. Staten zagen zich ge
noodzaakt de diplomatieke betrekkingen
met Bulgarije af te breken, omdat de
Bulgaren het vert-ek van de huidige
Amerikaanse gezant wegens z.g. spion-
nage eisten. In Hongarije zijn een Ame
rikaans en een Engels onderdaan ook al
wegens splonnage tot zware gevange
nisstraffen veroordeeld. Wellicht leidt
dit ook tot een diplomatieke breuk, in
Siberie ver- ieder geval worden de Westerse luister-
plaatst wat wel op voorbereiding tot
oorlog wijst en ook naar ’t heet met
binnenlands verzet van hen die toena
dering tot het Westen w’llen heeft te
AMERIKAANSE „KONINGIN” BEZOEKT NEDERLAND. Mevrouw
Baker, in gezelschap van haar man, zal in Nederland verschillende
inrichtingen op medisch en sociaal gebied bezoeken. Zij is in Amerika
tot Koningin gekozen door 43.000.000 vrouwen.
Opname bij de douane op Schiphol.
Krijgt SeMermoaaltoog
vaste verbinding met Gronin
gen?
De heer H. D. Louwes, voorzitter van
de Stichting voor de Landbouw, heeft
aan de Groninger Mij. voor Landbouw
een schrijven gericht, waarin hij er op
aandringt, de landaanwinning in de
Waddenzee grootser aan te pakken. De
Gron. Mij. voor Landbouw benoemde
daarop een commissie, die in de in 1934
uitgewerkte plannen, welke onder meer
de aanleg van een dam met rijweg van
Zelf gesnapt. Een jachtopziener heeft Dubbele rouw. Te Klazinaveen werd 't
in het verboden jachtterrein te Scheve- 3-jarig dochtertje van de weduwe Wll-
ningen de 22-jarige M. K., die gesnapt
werd bij het konijnenstrikken en vlucht
te, in een been geschoten. K. ging naar
het ziekenhuis, zijn makker naar de ge
vangenis.
De gevreesde ziekte. Van de St. Fran-
ciscuskleuterschool te Den Haag zijn 2
leerlingen aan diphterie bezweken. De
school is thans ontsmet.
Om zeep. Te Wormerveer zijn 12 per
sonen gearresteerd, voornamelijk perso
neelsleden met reeds jarenlange dienst
aan een zeepfabriek, die sedert 1945
duizenden kilo’s zeep uit die fabriek
hebben gestolen.
Op andere golf? Indien er van andere
landen geen bezwaren komen, zal het
radioprogramma van Hilversum I op 15
Maart worden uitgezonden op 402 me
ter golf dat van Hilversum II over
de 298 meter golf.
Minder kleine kroegen. Daar 1 Mei a.s.
het grootste deel der café-verlovenA,
niet op naam staande van natuurlijke
personen zullen vervallen, verdwijnen op
genoemde datum ongeveer 430 verlo
ven A.
Het gaat toch door. In de loop van
April zal de overeenkomst tussen de
Ned. Spoorwegen en de B. O'. V. A. G.
inzake het verhuren van auto’s zonder
chauffeur van kracht worden.
Echtelijk drama. Maandag heeft zich te
Groningen een afschuwelijk echtelijk
drama afgespeeld. De gewezen S.S.er,
zekere Oudhoff, vermoordde zijn vrouw
met een padvindersmes en sneed zich
daarna zelf de halsslagader door
waarna hij zich op het lijk wierp met de
uitroep: „Nu zijn wij toch verenigd.”
Meditaesje fan Ds. R. Bijl fan
Berltsum.
(19.15) Stimmen üt it HeitelAn.
(19.30)' De Reinböge, foardrachten
üt it boek FryslHns dichters fan An.
ne Wadman. De foardracers binne
Auck de Boer, Sjoerd Leiker en D
A. Tamminga. Forbinende tekst
Fokke Sierksma,
Sint Pieter.
Dinsdag heeft Sint Pieter zijn jaarlijks
bezoek aan Grouw gebracht. De Grouw-
ster kinderen moeten wel een heel groot
geduld hebben, want terwijl in andere
plaatsen op 5 December het St. Nico-
laasfeest al heeft gevierd en de heilige
uit Spanje toen zijn geschenken al aan
alle brave kinderen uitdeelde, heeft
Grouw van al dat moois niets gemerkt.
5 December ging er voorbij zonder dat
de bakkers er een koek meer behoefden
te bakken.
Maar aan het eind van de winter komen
de Grouwster kinderen dan ook aan de
beurt. Dat zij wat laat aan bod komen
is nu eenmaal te wijten aan een oud
gebruik, een stukje folklore, dat alleen
bij die vasthoudende Grouwsters nog in
ere is gebleven. Maar dit geeft meteen
iets zinvols aan de Sint Pieterviering en
dat maakt dat het ook voor de
Grouwsters zijn bekoring heeft.
kruipen, volgens deze commentators van Friesland, waardoor de drlnkwater-
nog niet klaar, voorziening In dat gebied vrijwel vol-
Indo-China kan dus ilet alleen een toold wordt, uitbreidingen gemaakt In
proefgevnl opleveren voor de Ameri
kaanse politiek ten opzfchte van Azlï,
doch ook voor het rlsldo, dat Russen
cn Chinezen op zich durven nemen, Al i
met al een zeer gevaarlijk moment,
Valt Indo-China, dan verliest Frankrijk
een deel zijner Unie en moeten de Fran
se troepen verslagen naar huis. Wat een
koren op de molen van de Franse com
munisten, dief thans trachten met alle
middelen het vervoer van Franse troe
pen en wapenen naar Indo-China te
verhinderen, maar die tot nog toe vol
komen door de Franse regering in be
dwang worden gehouden.
De val van Indo-China zou nieuwe on
rust in en verzwakking van
Frankrijk
betekenen, dat Amerika juist zo sterk
mogelijk tracht te maken. Wat al moei
lijk genoeg gaat, omdat er zelfs corrup
tie in d<f hoogste Franse legerkringen
schijnt te heersen, waarnaar een parle
mentaire commissie thans een onder
zoek instelt, terwijl de regering-Bidault
een zuivering zonder onderscheid des
persoons heeft beloofd. Naast een voor
de Europese samenwerking niet warm-
lopend Engeland kan een vastbesloten
en sterk Frankrijk de kans van zijn le
ven krijgen, nu ook West-Duitsland een
probleem binnen het gehele Europese
probleem dreigt te worden. Niet alleen
om de nationaal-socialistische tenden-
zen welke er zich weer openbaren, maar
in het bijzonder om de economische toe
stand. Nu al 3 millioen werklozen
mede gevolg van de 9 millioen vluchte
lingen uit Oost-Duitsland welke het
herbergt en geen uitzicht op econo
misch evenwicht, zolang het geen vrij
handelsverkeer met Oost-Duitsland
heeft
J’reed 3 Maert:
18.4519. Literair kwartier. Fokke
Sierksma bespreekt ,,De Reedrid-
der” van Anne Wadman.
t
Bolswarrts Nieuwsblad
l.
1
1
1
i
l
i,
ti
5
t
1
