'II
y
Gabe Skroar
JÓiLs-JÓum
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
us hjoed
door Nederland
46e Jaargang
No. 18
Vrijdag 3 Maart 19gQ
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa
A.J.OSINGA - Bolsward
it
Hwat hat
t
a.
1.
I-
1
I
De
Fryske preek to Den Haech.
Sneintomiddei 5 Maert sll Ds. J. E. Tui-
ninga (Doopsgezind dümny to Den
Haech) yn ’e Doopsgesinde tsjerke to
Den Haech in Fryske preek hélde.
Elts hüs hat sa syn krüs,
Syn swierrichheit en lésten.
Reg. Omroep Noord
245 M.
n
t
n
r
1,
i;
n
n.
iF
r
e
LI
it
i-
0
!-
n
c.
bal daar is ingeburgerd. Men ziet bij
zo’n receptie te Heerenveen in de volle
zaal haast evenveel vrouwen als man
nen
Afscheid burgemeester Hoekstra
Dinsdagmiddag j.l. nam burgemeester
Mr. W. Hoekstra afscheid van het ge.
meentepersoneel en de raad.
Hem werd bij monde van de heer Y.
Seffinga een prachtig aquarel aangebo
den, voorstellende het nieuwe gemeen
tehuis.
Tal van sprekers voerden het woord en
roemden de scheidende magistraat als
een werkzaam en humaan burgervader
De burgemeesters uit de omliggende
gemeenten waren allen aanwezig.
en de dames laten zich niet onbe
tuigd bij de loftuitingen aan het adres
van die elf tot twaalf eenvoudige jon
gens, die het toch maar weer hebben
klaargespeeld de hoogste voetbaleer in
het Noordelijk district voor zich op te
eisen, en op een wijze, welke in binnen-
en buitenland respect afdwingt.
Hier wordt hij, die het niet wist, ‘er vol
komen van overtuigd, dat voetbal veel
meer is en moet zijn dan het trappen
tegen een bal- Heerenveen heeft alles
mee om dit principe uit te dragen. Waar
komt het voor, dat in een plaats van
nog geen 10.000 zielen het achtste deel
der bewoners bij één vereniging is aan
gesloten, waardoor „de aanhang” bui
ten de club vrijwel is uitgegroeid tot
de gehele bevolking der plaats. Het is
Moskou, waarbtf Ho Tsjl Minh van Vlet-
min de bemiddelaar zou z|jn. Zuid-Slavlë
heeft diens bewind, op Ho’s eigen verzoek,
erkend, en men denkt dat Ho dat verzoek
niet zou hebben gedaan als Moskou het
niet goed vond. In zfjn verklezingsrede-
voeringen heeft
Tiisdel 7 Maert:
18.4520. Fryske t st j dring.
Hoe is it by oaren?
In Petear mei de timmermans-
frou.
Tine Mulder forfeit foar froi'lju
oér de emigraesje nei Canada
b. Meditaesje fan Pater Ha'.
Tlto
Voetbalreceptie van meer dan
gewone betekenis.
acht-voudige Noordelijke Voetbal
kampioen Heerenveen houdt recepties
aan de lopende band, maar wie daaruit
zou concluderen, dat het daar in het
Friese Haagje langzamerhand een sleur
wordt bij het aanbieden van bloemen,
geschenken en gelukwensen, vergist
zich. Elk jaar weer wordt de bezoeker
en vooral hij, die niet rechtstreeks bij
de Heerenveen-familie is betrokken, ge
troffen door de wijze, waarop de voet-
voor velé andere verenigingen om er
jaloers op te zijn.
De receptie van Zaterdag droeg dan ook
weer geheel het karakter van een groot
familiefeest en was gekenmerkt door
verschillende hoogtepunten.
Nadat voorzitter Féléus in de rijk ver
sierde zaal met een toneel vol bloemen
en fruitmanden het openingswoord had
uitgesproken en secretaris de Ruiter de
zeer talrijke ingekomen schriftelijke ge
lukwensen had voorgelezen, werd de
lange rij der sprekers een 30-tal
geopend door burgemeester- Kuperus,
die de volledige medewerking van het
gemeentebestuur toezegde. Het zou te
ver voeren (zij het ook in het kort) al
len te noemen, die aan hun bewonde
ring uiting gaven. Wij moeten dan ook
volstaan met enkele treffende momen
ten.
De heer de Wolf speldde de Heerenveen-
penningm. Post het insigne van het ere
lidmaatschap van de F. V. B. op de borst
(de benoeming‘had omstreeks 1913(1)
plaats, maar pas kort tevoren was men
tot de ontdekking gekomen, dat door *1
zoek raken der stukken nimmer gevolg
was gegeven aan de uitvoering van het
besluit).
Indruk maakte ook het aanbieden van
een medaillekast door de adpsiranten.
Het geschenk werd binnengedragen on
der een grote halve bol, waarop een
kroon met acht sterren. Een jongen en
to sizzen
19.02.
vard Hettema O.F.M. fan Drachl i
(19.15) Stimmen üt it Heitelén.
(19.30) Klaas Kunst foar it forhoar,
in radiokommeedzje nei éldj^sêgen
skreaun roch S. J. v. d. Molen.
Woensdag 8 Maart:
18.4519. Landbouwkwartier. Ir. J. de
Geus, Rijkslandbouwconsulenf voor
Z.O. Friesland te Drachten, spreekt
over „Rantsoenbeweiden geeft 15-
30 pet. meer melk; meer melk bete
kent meer inkomen”.
19.151930. De Stem van ’t Noorden
Dat moet anders. De Eerste Kamer heeft
bij de behandeling van de begroting van
Justitie een tekort aan respect voor de
rechterlijke macht geconstateerd.
Karig loon. De huisartsen zullen voort
aan vijf gulden honorarium ontvangen
van de ziekenfondsen.
Eet smakelijk. Ook in Den Haag woedt
een margarincgoorlog. Wie vijf gulden
aan kruidenierswaren besteedt, krijgt ’n
pakje margarine cadeau, in sommige
winkels.
Tweeling van tachtig jaar. Dezer dagen
vierden Jan en Bernhard Taken te Hen
gelo (G.) hun tachtigste verjaardag. De
beide broers zijn nog kras; de een werkt
nog altijd in de tuinderij en de ander in
de landbouw.
Huis afgebrand. Toen de familie J. de
Vries te Noordwolde een familiebezoek
aflegde is hun woning door onbekende
oorzaak ih brand geraakt en afgebrand.
Verzekering dekt de schade.
Treurige last. Zaterdag is te Amers
foort weer efen transport aangekomen
met de stoffelijke resten van 115 in O.-
Duitsland overleden Nederlandse oor-
logs- en terreurslachtoffers.
Dapper meisje. De vorige week werd
een roofoverval gepleegd op een bus-
conductrice, die ’s avonds laat met de
geldtrommel naar huis ging. De aanslag
mislukte, toen de conductrice alarm
ging maken.
De landbouw onveilig? Minister Mans
holt deelde op het negende Nationale
Veiljgheidscongres mee, dat zich per jaar
ongeveer 30.000 ongevallen in de land
bouw voordoen. Het zal daarom nodig
zijn, dat ook in de landbouw verschil
lende veiligheidsmaatregelen genomen
worden.
Graf geeft geheimen prijs. Op de on
langs te Alphen (N.B.) ontdekte oude
Frankische begraafplaats heeft men een
uitermate interessante vondst gedaan.
In een vrouwengraf is namelijk een zeer
fraai kralensnoer gevonden, een zilve
ren sieraad met edelstenen getooid, een
ring, sierspelden en enige ijzeren voor
werpen.
meisje in Fries costuum hielden daarbij
een alleraardigste samenspraak in het
Fries.
In zijn dankwoord van de voorzitter
werden ook de huishoud- en de am
bachtsschool betrokken. Patiënten van
„Violetta” boden een handwerkje aan
en de kinderen van de B. L. O.school of
freerden de spelers eigen gemaake
briefopeners. Mevr. Kniphorst vertolkte
in een gedegen speech de gevoelens van
de Heerenveense huisvrouwen en uit het
feit, dat vertegenwoordigers van het
drankweer-comité, de loge der Goede
Tempelieren, de Ned. Ver. tot afsch. van
alcoholhoudende dranken, de vereniging
van dierenbescherming en de Heeren-
veenster „Krite” van hun belangstelling
getuigden, bleek overduidelijk, hoe de
voetbal in Heerenveen een stuk cultuur
is geworden. Allen hoopten, dat het
Heerenveen dit jaar bij de herdenking
van het 30-jarig bestaan eens mocht
gelukken, de hoogste landelijke voetbal-
onderscheiding te bemachtigen.
De spelers werden ook niet vergeten.
Van de supportersvereniging ontving
ieder een exemplaar der encyclopedy van
Winkler Prins en van het bestuur een
fauteuil.behoudens goedkeuring van
de Commissie voor het Amateurisme,
doch dit is een hoofdstuk apart, waar
over nog wel enkele kolommetjes wa
ren te schrijven.
Nije pnoefskoallen.
It rychje skoallen, dêr’t fan fêst stiet,
dat hja as proefskoalle tsjinje sille foar
bigjinünderwiis yn it Frysk binne wer
twa by kaem. It binne de iepenbiere
skoaller. to Menaem (haed de hear P.
W. Pietersen) en Wömmels (haed de
hear H. Scheffer).
Op 26 Febr. 11 hftldde de F. P. C.
syn jiergearkomste yn ’i „Har
monie” to Ljouwert.
As it bisyk in goede graedmjitter Is foar
it enthousiasme en de warberens dan
wiist >t goed mei de blaswe biweging
foar safier dy stal foun haf yn ’e Fryske
N.V. öfdielings.
De foarsitter, de hear H. Rast wist skoan
trochslach to meitsjen. Nei syn geef
iepeningswurd fleane in stikmannich
punten fan e wurklist tinder de hammer
troch.
iBy it jierforslach dochf bliken, dat in
stikmannich öfdielings net alhiel contint
binne yn earste opslach mei ’t jinge de
skriuwer to witten dien hat.
De gearkomste hat suver gjin biswier
tsjin de rekken en forantwurding, likemin
as tsjin de bigreating 1950.
En de bistjürsfordieling roan flot. By
inkelde candidaetstelling waerd de hear
J. Okkinga, Dippetearre fan Fryslén, yn
’e vacature-Leijenaar keazen. Yn de
vacatuere-Rast bineamde de gearkomste
de hear G. van Dam fan Ljouwert.
Dizze léste nimf yn opdracht fan de F.
P. C. ofskie fan de hear Rast, dy’t er
priizget as in bitüft foarsitter, in krekt
man, dy’t wit hwat er wol en it skip
fan de F. P. C. by oanbliuwen grif nei
in rêstige haven laet hawwe soe. Hy
biedt de skiedende foarsitter de „Sarnie
Fersen” fan dr. O. Postma oan.
By de ütstellen fan de F. P. C. en óf-
dielings die bliken, dat de gearkomste
op Himelfeartsdei wer in Wijingsgear
komste en in „betoging” to Ljouwert
hélde woe en yn ’e neisimmer in Wike-
ein foar jonge minsken yn ’e mande mei
D. en G. P. C. organisearje wol. Fierder
is bisletten om de meeting op Himel-
fcartsdei to hélden op in oar plak as
wenst >s, en 'n femyljedei to bilizzen
earne yn Fryslén oan in marsigge, hwer’t
men minsken forwachtet fan dy plak
ken, dy’t mei in boat der gaedlik kom-
me kinne.
Dat it earnst is mei it bisykjen om de
organisaesje hechter to meitsjen, die
düdlik bliken by it oannimmen fan in
„motie” dêr’t yn to witten dien waerd:
de öfdielings hawwe de plicht om har
ren fortsjintwurdigje to litten op ’e gear
komste, dy’t de P. F. C. ütskriuwt.
De gearkomste weardearret tige de
koarte ynlieding fan de Alg. Skriuwer
fan de N. V., dy’t spriek oer „Ons werk
vandaag” en it dêrby ü.o. hie oer de
nije „ronde” foar „Pleatselike keuze”,
dy’t op kommende wei is en oer de op
en ütbou fan it tal consultaesje-buro’s
foar alkoholisten.
By de rounfrage kaem oan ’e oarder de
forkeap en de reclame fan de alkohol-
héldende dranken yn de Coöperaesje-
winkels. De foarsitter kin dit net rymje
mei de doelstelling fan de Coöp. biwe
ging en hekelet de suggestjes fan syn
blêd en winkelhélders op dit mêd.
It wie in goede gearkomste, dy’t sletten
waerd troch de foarsitter mei der op to
wizen, dat de gearkomste njonken de
saeklike bisprekkings üttild waerd oant
yn de idéële sfear, dy’t sa karakteristyk
is foar de Blauwe N. V.
Op ’e middeigearkomste song it Ljouw-
ter Unthélderskoar Cinder lieding fan Mar.
Naberman, foar in part stipe fan it
„Leeuwarder Strijkorkest” inkelde lieten,
dy’t tige weardearre waerden en héldde
de hear P. Bosch in referaet oer syn
wurk as lieder fan it „Consultatie Bu
reau voor alcoholisme” to Grins.
Mei niget hat de gearkomste hjir nei
harke. It Ljouwerter Bureau-yn-op-
rjochting sil hjir grif de frucht fan ploai-
tsje kinne.
Bolswards Nieuwsblad
ATTLEE
f-
2
Zal Attlee het niet lang maken? Ook de re
gering van Frankrijk leeft bij de dag. Ame
rika wacht af. De Marshallhulp. Dr. Stik
ker In Washington. Adenauer wenst veilig
heid. De Belgische Koningskwestie. Bul
garije kreeg nieuwe leider. Het verre en na
bije Oosten.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
i»
5.
d.
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs i 10 cent per m.m.
Giro 87926
Kanselier Adenauer
heeft, waarschijnlijk In verband met de ge
wichtige bealiaalngpen welke nu moeten
ook vrfj scherp stelling genomen tegenover
het kapitalistische Westen, maar het is ook
mogelijk, dat hfj dit alles doet om nog
meer leningen van Amerika los te krijgen,
en om zfjn kiezers gun
stig voor zich te stem
men. Ten slotte is ook
de mogelijkheid geop
perd dat Tito door de
erkenning van Ho inni
ger verbinding zoekt
met Mao Tse Toeng van
communistisch China,
ter vorming van een mln
of meer tegen Moskou
opwegend communis
tisch blok. Overigens is
er van Z.O.Azië niet veel nieuws te mel
den, er gaat een Amerikaanse commissie
heen om te onderzoeken hoe men die lan
den het best kan helpen; de Ver. Staten
zullen niet het initiatief nemen tot vor
ming van een Pacific blok omdat zij menen
dat dit wantrouwen bij de Z.O.-Aziatische
staten omtrent de bedoelingen van Was
hington zou opwekken, maar hoe de Ver.
Staten dan wel willen trachten hier een
machtsevenwicht te scheppen is niet duide
lijk. Een lichtpuntje is, dat
volk, want de Arbeiderspartij kreeg 13.2,
de conservatieve partij 12.4 en de liberale
2.6 millioen stemmen, dan is het duidelijk,
dat het program van nationalisatie van
sleutelindustrieën niet door de Labourre-
gering, ook al blijft deze, na enige minis-
terwisselingen aan, kan worden voortge
zet.
Daarvoor Is de positie der regering te wan
kel, terwijl de meerderheid van het Engel
se volk zich kennelijk tegen de nationali-
satie-politiek heeft uitgesproken. Boven
dien zal het Engelse Hogerhuis, waar nog
altijd een conservatiéve meerderheid zetëlt,
die echter in de afgelopen periode toen de
Arbeiderspartij een overweldigende meer
derheid in het Lagerhuis had, zich meestal
bfj de Labourpolitiek neerlegde, thans bij
verdere nationalisatievoorstellen ongetwij
feld fel verzet bieden. Waar echter de lin
kervleugel van de Arbeiderspartij en van
haar parlementaire vertegenwoordigers,
wier steun de regering, nu haar Lager
huismeerderheid zo gering is, niet kan
missen, sterk voor het doorzetten van de
nationalisatiepolitiek is, wijzen alle teke
nen er op dat, ook in verband met de
spanningen In eigen gelederen, de regering
Attlee het niet lang meer zal maken en
spoedig weer nieuwe verkiezingen zullen
worden gehouden. Hoe die dan zullen uit
vallen zouden we niet willen voor spellen.
De conclusies uit de thans gehoudene zijn
echter: 1’. dat het Engelse kiesstelsel met
zijn distrlctsindeling onbevredigend werkt
de liberalen hebben slechts 9 zetels, hun
stemmenaantal zou hun recht geven op 56
en ze zouden dan een zeer machtige posi
tie hebben ingenomen omdat ze op de wip
hadden gezeten; 2°. Engeland heeft voor
lopig maar een zeer wankele regering, Dat
is betreurenswaard voor heel de wereld,
maar in het bijzonder voor
West-Europa,
waar de twee grote rijken Frankrijk en
Engeland nu beide regeringen hebben die
slechts bij de dag leven. Hoe weinig
Frankrijk, thans weer ten prooi aan een
stakingsgolf, in verband met looneisen,
wordt geteld, bleek toen Churchill in zijn
verkiezingscampagne pleitte voor Engels-
Amer. Russisch overleg om opklaring in de
internationale toestand te brengen, hij pas
seerde Frankrijk helemaal en men was
daar dan ook danig in zijn wiek gescho
ten. Het was ook daarom een zeer onhof
felijke uitlating omdat als de Engelse
conservatieven een beetje gelukkiger ge
weest waren, zij de nieuwe regering had
den moeten vormen, een van welker eer
ste taken de volgende week de ontvangst
van president Auriol van Frankrijk op een
officieel bezoek zou zijn geweest, waarbij
stellig de politiek duchtig zou worden be
sproken. En nu is dan ook de Engelse re
gering zelve een wankel geval geworden
en daardoor haar aanzien ook internatio
naal gedaald. De
Amerikaanse regering
voelt er bijv, weinig voor de besprekingen
met Engeland over de uitwisseling van
atoomgeheimen stopgezet na het ont
dekt verraad van Fuchs te hervatten
met een regering, die elk ogenblik het
veld kan moeten ruimen; in het Ameri
kaanse Congres verzetten conservatieve
republikeinen zioh nu feller tegen de der
de periode van de Marshallhulp onder de
leus dat zij er niet voor voelen verdere
Engelse proefnemingen met de nationali
satie van hun industrie te steunen, maar
in werkelijkheid om, door Engeland thans
deze Marshallhulp te onthouden, de kans
der conservatieven bfj de verwachte nieu
we Engelse verkiezingen te versterken.
Men zegt dat de Engelse minister Bevin
spoedig te Washington zal verschijnen om
èn over de Marshallhulp èn over de nieu
we binnenlandse verhoudingen in Engeland
met zijn Amerikaanse collega te spreken.
Maar ongetwijfeld zal hfj ook aan de
tand gevoeld worden over Engelands bij
drage tot de West-Europese samenwerking
welke thans min of meer gekoppeld is aan
do Marshallhulp. De Europese landen, al
dus is het plan van Hoffmann, de direc
teur van de Amerikaanse organisatie voor
deze hulp, die de meest ingrijpende stap-
doen in de richting van nauwer samen
gaan met him deelgenoten, zullen ook op
de meeste steun in de derde periode van
de Marshallhulp aanspraak kunnen maken.
In Amerikaanse regeringskringen ver
wacht men nog al iets van deze aanspo
ring en van het optreden van onze land
genoot
koning Leopold,
nu al spanning veroorzaakt, de West-Eu
ropese samenwerking, ze zjjn evenveel te
kenen hoe moeizaam de democratie haar
pad gaat en hoe weinig zfj zich eigenlijk
nog bewust schijnt van de grote gevaren
welke haar bedreigen en welke slechts be
zworen kunnen worden door een zich
schouder aan schouder scharen van alle
democratische partijen en landen. Tegen
over deze besluiteloosheid en aarzeling
staat het bliksemsnelle handelen van de
OosteltJke dictatuur. Men zie het aan
Bulgarije,
dat, evenals Polen reeds ten deel viel,
nu een Sovjet-generaal, Konjef, als leider
van zijn leger en voogd krijgt. Of het
juist is dat dit een gevolg is van het feit
dat hoge Bulgaarse officieren zich schul
dig hebben gemaakt aan een mislukte
staatsgreep, is niet te beoordelen,
maar deze benoeming past geheel in het
Russische plan de satellietstaten krachtig
in de hand te houden. Met Zuid Slavië is
dit Moskou alleen mislukt. Merkwaardig
is echter dat men thans weer rekening
houdt met een verzoening tussen Tito en
De Engelse verkiezingen hebben de Arbei- worden genomen, de Westelijke geallieer-
derspartjj tenslotte maar een meerderheid den nog eens gevraagd om een ondubbel-
van 7 zetels over alle andere partijen ge- zinnige garantie van Dultslands veiligheid,
laten. Wanneer men'dan daarnaast over- Ondanks alle ontkenningen ook van Aden-
weegt, dat deze Lagerhuismeerderheid niet auer zelf, mogen we dit wel zo opvatten,
steunt op een meerderheid van ’t Engelse dat de West-Duitse regering weer over
een eigen gewapende macht wenst te be
schikken. Men kan dit trouwens de Duit
sers niet kwalijk nemen, gegeven de span
ningen in de wereld en de nog weinig in
drukwekkende militaire macht, welke de
rest van Europa, hoewel op dit gebied de
samenwerking het meest gevorderd is, kan
ontplooien. Engeland, Frankrijk, België,
waar de volksraadpleging op 12 Maart in
zake
Siam
nu ook het Vietnam van JBao Dal erkent,
tegen de zin van de Siamese minister van
buitenlandse zaken trouwens, die is afge
treden. De zeer gespannen betrekkingen
tussen India en Pakistan, naar aanleiding
van In Bengalen voorgekomen onlusten,
vertroebelen de toestand echter. Met niet
geringe bezorgdheid ook richt men het oog
op Indonesië, waar het streven van Djokja
naar een éénheidsstaat in botsing komt
met dat van andere zijde naar een federale
staat.
Meer naar het Westen, in het Nabfje en
Midden-Oosten is het ook niet pluis.
Israël
heeft de Ver. Staten en Engeland om wa
penen verzocht omdat z.i. de Arabische
landen weer een oorlog tegen de jonge
Joodse staat voorbereiden, maar onder de
Arabische staten zelf is ook spanning en
naijver. Washington en Engeland trachten
het verzoek op de lange baan te schuiven.
Al deze verwarring geeft het Westen nieu
we zorgen op het moment, dat zoals zeei
bekende Amerikaanse commentatoren over
de buitenlandse politiek schrijven: „de
koude oorlog eindelijk erkend is als een
werkelijke oorlog, zelfs indien geen schoten
worden gelost, met de scherpe aanmaning
tot het Westen tot het inzetten van alle
hulpmiddelen, strijdmachten en nationale
krachtsinspanning. Behalve overgave, is er
geen andere weg.”
DROOGLEGGING VAN HET SLOE TUSSEN WALCHEREN EN ZUID
BEVELAND Met de drooglegging van deze „Sloe-polder” is verleden
jaar een aanvang gemaakt en de werkzaamheden zijn bijna beëindigd,
waardoor een grote vruchtbare - polder is ontstaan. Op de voorgrond
een aangelegde sluis met rechts een afwateringskanaal.
dr. Stikker,
die, zoals bekend, is aangewezen om de
Europese eenheidsvorming te versnellen,
en thans te Washington overlegt over
zijn taak om in 25 maanden (dan eindigt
de Marshallhulp) te verrichten wat nor
maal 25 jaar zou eisen. Kort geleden is dr.
Stikker by de West-Duitse regering ge
weest en dat is begrijpelijk, want West-
Duitsland zal in deze Europese samenwer
king moeten worden betrokken zal ze
slagen.
