Eigen Haard goud waa rd ^&Ls-4Ch.aj, Martinytoer üs hjoed to sizzen IS door Nederland Fan de No. 27 46e Jaargang Dinsdag 4 April 1950 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa A.J.OSINGA - Bolsward As de gelearden in ding net goed for- klearje kinne, bigjinne se iatyn to sprek- ken, om in boargerman yn de mist to tieren. Abonnementsprijs 1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 10 cent per mm. Oiro 87926 Hwat hat Gabe Skroar 10 5 Bolswards Nieuwsblad 2 5 5 K. Norbruis, Achlum 280. P. Broersma, Achlum 276. G. Kloosterman, Achlum 281. PYT. die Dinsdag t pelboompje zeker het geval zou zijn. tweede wereldrecord. Tj. de J. be- ge- Taak der marine niet beperkt tot ons land. De chefs van staver van de landen van het Atlantisch Pact zfln bij het vaststellen van het gemeenschappelijke verdedigingsplan overeengekomen, dat de Nederlandse Kon. Marine zich niet zaï beperkten tot de ver dediging van Nederlandse havens en kust gebieden, maar is opgenomen in het bevel- ligingsplan van de vitale verbindingslijnen ter zee. Hy gong - syn loop wie hjir folbrocht, In loop troch nacht en neden. Hy gong dizz’ strider, fier, oprjocht, In man fan hege seden. Karakter, antlit, iepen, Ijocht, Bllermoedich en tof reden; Hy joech him oer, dy’t frede socht Glimkjend oan Gods genede. Munten met beeltenis van koningin Juliana. Binnenkort zal een begin worden gemaakt met Het in omloop brengen van nikkelen en bronzen munten, waarop de beeltenis Van koningin Juliana is aangebracht. Ook thans werd de koninklijke beeldenaar ver vaardigd naar een ontwerp van prof. L O. Wenckebach. 'eischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 1.3 - Boisward Telefoon 451 (K ’>'57) IN MEMORIAM. Franklin Delano Roosevelt, f 12 April 1845. Yn Dütsklün foei it lést, skewlel Fan „macht” omtiisd fan leagen, De bleke dage gluorke giel Troch nachts djipswarte reagen. In stjürman, sterk as getten stiel, Toalve jier, yn wylde weagen, Dy stoun’ sprong ’t münster nel syn kiel Prutsen syn blauwe eagen. President Roosevelt forstoam! len fan de „Greate Trije”. Sa hommels, 't woe de wrüld net oan, Hy koe de geastkrêft smije. Hy wie 't dy’t geef en ünbidoam Oerwinningshoop fornije. Hy gong yn ’t opgean fan de moarn, 't Kanün soe ien dei swjje. heeft. Hét is ook moeilijk onder woordc j kwyt en Of wiene, haw ik wolris tsjln in goe-freon sein: „Nou kin it komme sa’t il komt, mar hja krtfe wy net wer ta de earen yn allerhanne baentsjes. It sil tonel oars.” En as ik nou sizze mei, hoe't it komd is, nou hawar, it is jit folie slimmer wurden as it al wie. En dizze kwael der sitte par ty minsken mei. Allinnich de lju, dy’t al- hiel büten alles steane en dus de oaren de saken mar opknappe litte, sille miene, dat dit net sa hoecht. It kin krekt net oars, omdat er jit sokken noch binne. Hwant it libben nei de oarloch is jit folie banniger v.urden as derfoar. En it tal fragen en kwesjes is almeugend great. Fryslün hie altyd in sterk organiseard mienskipslib- ben, alderearst omdat de Friezen oer it ginnerael emotioneal binne en mienskips- gefoel hawwe. Derby lizze neist. de kwes jes, dy’t men rounom fynt, hjir noch in heap fragen en swierrichheden, dy’t men op oare plakken net fynt. En sa kin men der wis fan wêze, dat it sechje: „Dy’t kin en wol, moat altyd” hjir wol forgoed ijiei de wierheit oerienkomt. Hwer’t libben is, is ek; aksje, hwer’t aksje is, binne ek bi st jüren of kommisjes. Dochs is it tige de muoite wurdich ris nei to gean, oft men Heislik soe ’t Hitler-moardgespuis Jerope troch rameJjQ. Toalf jier de man yn 't „Wite Hüs”, Hüldd’ hy bitüft, de leije. Faek fül in ideael ta grüs, Pluto koe him min daejje, Hy töge in lêstich lichemskrüs, Mar het him nea biklejje. b’ederlan bliuwt oan him forboun, Syn slachte oan üs bisibbe, Wenne ienris op ê.ld HollAns groun, Dêr, hwer’t it wetter dribbe. Syn energy, sa taei en soun Doe’t hy sykte tsjinstribbe Wurd’ heitehün ek hjoed üs jown. Om sterk to stean yn ’t libben. Hjoed, dat w’ opnij syn dea bitink’ Syn wurk gyng net toloar en 't Is jit foar üs de stille wink, Bliuw yn syn rjuchte spoaren. Syn byld in Ijochte sinneblink, Tsjin ’t skaed fan diktatoaren, Syn byld wy dy’t yn freze tink, 't Stipet üs hoop üs doaren! tiviteit aan de dag legden. Zij stalen geld uit auto’s levensmiddelen uit win kels. Dames verliezen van Engeland. De dames hockeywedstrijd EngelandNederland, Za terdagmiddag te Nottingham gespeeld, is met een krappe 1-0 zege voor Engeland geëindigd. De ruststand was 0-0. Het eni ge doelpunt van de wedstrijd werd 10 mi nuten voor het einde gescoord door mej. P. Allison. mei dit wurk wol altyd efficient to wurk giet. Wis wurdt der faken in heap tiid for- muozze, trochdat men alles oankomme lit op de bistjürs- of ledegearkomste en net tofoaren it spul rémakket. In goede he en in goede Gaf hjj gas? In hoger beroep hoorde een textielhandelaar uit Dokkum een maand gevangenisstraf tegen zich eisen, omdat hy in de hoofdstad zou hebben getracht ’n agent „van de sokken” te rijden, toen deze hem wilde aanhouden. ei: al sa mear, de Wetterlieding en de yn- wenners yn twa listen, hweryn men sjen kin hoefolle manlju en froulju der wenje yn alle gemeenten, hoefolle der by komd binne, hoefolle fuortgien, hoefolle berne, hoefolle forstoam. In list fan Ministers giet foarêf oan de lju fan de bilestings, de rjuchters, de advocaten, polysje, doarwar- ders en al sa mear. Dan folgje de Ryks- ynstellings yn Fryslün foar de L&nbou, it Forkear, de Folkssounens, de Wettersteat en de Arbeidsbureaux. In 60 blêdkanten oer Polders, Wetterskip- pen, Feaonpolders en sa, hwer’t tüzenen fan boeren en eigners mei to krijen hawwe, biwurke troch de Prov, Griffy slute dit diel. Hjirnei folgje de skoallen, fan de bi- waerskoallen oant de Gymnasia mei alles hwat der tusken slt en fan allegearre de learkrêften, de fakken, hweryn hja les jo- we en fakentilds ek de bistjüren. De post- kantoaren mei alle amtenaren, de kan- toarüren, ja seis de folsleine tariven. De Keamer fan Keaphannel, it ETIF wurde dan folge fan in list hweryn men eltse düm- ny en pryster, mei Class’s en Ring of De- kenaet, hweryn hy syn ambt bltsjlnnet fine kin, alsa de bistjüren derfan. Ik moat koart krieme, oars kin ik it net iens neame, mar de 150 bledsiden, dy’t jit folgje jowa likemoch alle forienings fan provinciael en pleatselik bilang oan en, biwurke nei de léste foroarings, de nam- men fan bistjüren en secretariaten. Fan Ljouwert oan it lytste doarpke ta binne hja hjir handich en oersichtelity byinoar brocht. Hoefolle sykjen en freegjen, hoe folle forkearde boadskippen soene efter- wege bliuwe as men de Provinciale Alma nak op de skriuwtafel of it kastke stean hie. Men seit sa maklik, dit is in ünmis- ber boek, mar yndied foar hiel folie minsken is dit boek net to missen, hwant alles, hwat yn Fryslün oan it iepenbiere libben dielnimt, kin men hjir yn in omsjoch fine. Doch jin seis in deugd en keapje dit boek. It is in Gids, dy’t syn jild mear as dübel wurdich is. door plaatselijke commissies, waarin halve een vertegenwoordiger van het meentebestuur en van de gemeentelijke technische dienst drie of meer spaarders zitting hebben. In totaal zijn er momenteel ruim 4000 deel maandelijks ongeveer doorgesneden slagader In het gasthuis worden den. De Zwarte Bende was actief. De politie te Vlissingen heeft veertien jongens van 10 tot 14 jaar gearresteerd, die onder de Verwachtingen ver overtroffen. De niet hoog gestelde verwachtingen van de Jaar beursdirectie zyn door de resultaten van de verleden week geëindigde Jaarbeurs verre overtroffen. V<jf kampioenen in de tweede klas. Zondag zijn weer vijf beslissingen in de tweede klasse gevallen. Kampioen werden: Emma (Dordrecht), Baronie DNL (Breda), Rhe- den, Zwartemeer en LSC (Sneek). Koffie wordt niet duurder. Het ligt niet in de bedoeling de prijs van koffie tijdens de rantsoenering te verhogen. Omtrent de duur van de rantsoenering is nog niets naders bekend. Aldus heeft het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie ning medegedeeld naai- aanleiding van be richten over een komende verhoging van de koffieprijs. Geertje heeft haar Geertje Wielema is het zesde Hollandse meisje, dat haar naam op de wereldre- cordlijst van de 20 Om. rugslag dames bij heeft laten schrijven. Na Zus Braun, Rie Mastenbroek, Nida Senf, Iet van Feggelen en Cor Kint weer een Nederlandse wereld- recordhoudster, omdat het van 26 Novem ber 1939daterend record van Cor Kint Zondagmiddag door de pupil van Jan Sten- der met niet minder dan 3.5 seconde werd verbeterd en gebracht op 2.35.3. Nieuwe winkelsluitingswet. Naar het A. N. P. verneemt, is binnenkort de indiening bjj de Tweede Kamer te verwachten van een nieuw ontwerp-winkelsluitingswet. In de nieuwe wet zouden de gemeenten rui mere bevoegdheden worden gegeven oni van de bepalingen af te wijken in verband met plaatselijke belangen. Kolen per 1 Mei van de bon. Thans is of ficieel bevestigd, dat de vaste brandstoffen voor huisbrand en de kleine industrie per 1 Mei van de bon zullen gaan. De minister van Economische Zaken heeft deze beslis sing genomen na overleg met de advies commissie voor de huisbrandvoorzlening. Tegen de vogelpest. De Rijksseruminrich- ting te Rotterdam zal binnen afzienbare tijd een serum tegen de vogelpest kunnen verstrekken, waarmede men de gevreesde ziekte binnen de perken hoopt te hou den. Feestelijke vlucht. Op de dag, dat de Rijksluchtvaartschool haar 100e verkeers vlieger aflevert, zal deze instelling een feestelijke formatievlucht boven ons land doen houden. op, die dag. Of eigenlijk toch wèl.- Want is goed nieuws, al is het van weinig grote omvang, tegenwoordig niet opzienbarender dan het artikel op de frontpagina dat al leen maar narigheid bevat? Je wordt er zo moe van, al die frontpa gina’s met al die overstromingen en ko ningskwesties en kabinetscrises. Wat zag de pers Dinsdag? Huizen. Maar: nieuwe huizen èn.eigen huizen. Als U er goed over nadenkt zult U het met ons eens zijn, dat het toch niet iets alledaags is, dat postbode Wtfkstra in Bak- keveen, gemeentewegwerker van der Mo len in Tolbert en armmeester Roffel In Roden een eigen huis gebouwd hebben en dat nu, na de oorlog. Hoe kregen ze dat klaar! Mr. A. Kleijn, burgemeester van Meppel, maakt er geen geheim van. In het welkomswoord, dat hij als presi- dent-commissaris van de N.V. Bouwkas Noord-Nederlandse Gèmeenten tot de pers richtte, zette hij uiteen hoe in de bezet tingstijd het plan ontstond, de bouw van eigen woningen van gemeentewege te gaan stimuleren. Na de oorlog werd opgericht de Gewestelijke Dienst voor Sociale Wo ningbouw in Drenthe, hieruit kwam de Bouwspaarkas Drentse Gemeenten voort, die al spoedig zijn naam veranderde in N.V. Bouwkas Noord-Nederlandse Gemeenten, een instelling waarvan thans bijna alle ge meenten in Groningen, Friesland en Dren the aandeelhouder zjjn. Zoals de heren Wijkstra, van der Molen er. Roffel zijn er nog een 900-tal anderen: bouwspaarders, die na gedurende enige jaren een zeker bedrag bijeen te hebben gespaard, hun wens, een eigen woning, in vervulling zagen gaan dank z(j de bouw kundige service en de financiële hulp van de Bouwkas. De bouwspaarders ding, koarte gearkomsten wurkfordieling kin och sa folie tiid üt- sparje. En dan dat heislike sykjen troch dat men net oer de noadige feiten, nam- mén en adressen biskikt. Dat is in great krüs en jowt folie wurk fan it wurk. Ik krige dizze wike in boek thüs, hwer’t nei myn miening de bisündere oandacht wolris op fêstge wurde mei. Dat dit boek tafallich ütkomt by deselde ütjower as üs krante, mei dochs gjiri reden wêze om der- oer to swijen. Hwant it is in algemien bi lang, dat folie mear minsken as oant nou ta, witte, hwat in kostlik bisit hjir bean w'urdt oan de wurkers yn it iepenbiere lib ben fan Fryslftn. Wy doele hjir op de Prov. Almanak fan Frysl&n. In kreas forsoarge stlif ynboune Almanak fan lyts 400 blêdkanten. Hja Is forllne jier alhiel n(j opset en ek dit jier hat er wer woun yn bllangrykhelt. Alder- oarst fynt men hjiryn it folsleine provin ciale bistjürsapparaet. In list fan Kom- missarissen, Deputearden en Steateleden. Alle ófdielingen fan de Griffy mei har wurkterrein. Fierder de lju, hwer’t men wêze moat, har nammen en kwaliteiten. De Keuringstsjinst, it Provinciael Elek- trysk Bidriuw, de Planologyske Tsjinst, de Prov. Wettersteat mei de Kanaletsjinst Dan komme de Provinciale Kommisjes, hweryn tal fan dingen tarieden wurde en hwer’t men wêze moat om yntiids yn- floed üt to oefenjen op in lettere bislis- sing. Derefter folget in folsleine list fan alle Prov. Regleminten en foroardeningen mei nümers en jiertallen, de lieningen fan de provinsje, de opsinten en hwat dit op- bringt. Tige bilangryk is dan de wiidwel- dige list fan alle 44 gemeenten mei de Boargemasters, de Wethfilders, de riedsle- den, de ambtenaren en gemeentelike yn- stellings. Dêrby de oantallen doarpen, mei har ynwenners, de sitdagen en kantoarüren zijn met hun eigen huis? We hoeven onze 'lezers niet een betoog te funksjes of bistjürsbaentsjes op to knap- houden over de waarde die het eigen hu s pen. Yn de blsettingstild, doe’t wy alles Geen H.bom, geen vliegtuigramp, zelfs geen roofmoord was het, die Dinsdag j.l. een groot aantal persvertegenwoordigers naar Assen trok. En terwijl ze in een autobus door het Drentse, Friese en Groningse landschap reden, scheen de zon. nemers, die samen maandelijks ongeveer De pers deed~ geen opzienbarend nieuws f ioo.OOO.— sparen en in totaal omstreeks drie millioen aan spaargeld bijeen brach ten. Teneinde zoveel mogelijk leningen te kun nen verstrekken, werd nog enige malen dit bedrag aan „vreemd geld” aangetrok ken van banken, verzekeringsmaatschap pijen e. d. Bijna van de deelnemers heeft nu een Molenexport. Er is een wetsontwerp inge diend om een schilderij van een onzer oud- Hollandse meesters, n.l. „De Twee Water molens” van Meindert Hobbema aan de Canadese staat aan te bieden, als dank van het Ned. volk voor wat Canada in de laat ste wereldoorlog deed voor Nederland en het Prinselijk gezin. Valse tiengulden biljetten. Verschillende bankinstellingen te Leeuwarden hebben ge constateerd, dat ze de laatste dagen in het bezit zijn gekomen vam valse tien gulden- biljetten. De eerste tomaten. Aan de veiling Kwints- heul werden de eerste tomaten aange- xoerd. Het waren maar twee exemplaren, gekweekt door de tuinder P. v. d. Knaap, die er f 1.20 per stuk voor betaald kreeg. Wij hebben wel. Volgens een Anetabericht uit Djakarta zou er bij de Unie-conferen- tie overeenstemming zijn bereikt over een lening van Nederland aan Indonesië groot 1200 millioen. Eveneens werd overeen stemming bereikt ten aanzien van een fi nanciële regeling betreffende de uitbetaling der pensioenen. Stop! De export van Nederlandse kaas naar België is in verband met de heffing op dit artikel voorlopig stopgezet. f 44 millioen verbeurd. De minister van justitie deelt aan de Eerste Kamer mede, dat de Tribunalen in totaal een bedrag van f 44 millioen verbeurd hebben verklaard, welke gelden zullen dienen tot vergoeding en herstel van oorlogs- en bezettingsscha- de. Willem Bartenszschool 75 Jaar. De Willem Barentszschool op West-Terschelling heeft Vrijdag haar 75-jarig bestaan gevierd. Vele autoriteiten waren naar het eiland geko men om bij dit jubileum aanwezig te zijn. Ma Braun traint nog steeds. Ma Braun is nog steeds met haar hart bij de zwem- merij. Een paar keer in de week komt zij een kijkje nemen bij de "RDZ en van nu af aan zal ztf elke Woensdagavond de trai ning van de zwemclub Haarlem op zich ne men. Wij zijn benieuwd naar de resulta ten. Lesvliegtuig verongelukt. Bij ’s-Graven- moer in Noord-Brabant is Vrijdagmiddag een vliegtuig van de luchtstrijdkrachten te Gilze-Rijen neergestort. De piloot, de re- serve-korporaal A. V. G. Smolders uit Til burg, is daarbij om het leven gekomen. Jonge boeren vertrekken vandaag naar Amerika. Vijftig Nederlandse jongens: boeren, tuinders en landarbeiders, vertrok ken vandaag met de „Volendam” naar Amerika voor studiedoeleinden. Zij komen uit alle delen van het land en waren Vrij dag in „.Birkhoven” bij elkaar om de laat ste instructies te ontvangen. Wielertocht rondom de Sneker meren. De Sportclub Sneek hoopt Zaterdag 20 Mei haar tweede wielertocht rondom de Sne ker Meren te houden. Was het vorige jaar de afstand pl.m. 70 km., ditmaal zullen de organisatoren een parcours uitzetten van ca. 120 km., omdat de tocht daardoor als trainingstocht voor de Elfstedentocht beter tot zijn recht zal komen. Nog meer klassen. Een Inwoner van Aer- denhout Is een aetle begonnn, opdat de Nederlandse Spoorwegen kaartjes uitgeven voor staanplaatsen tegen lager tarief. De man krijgt veel bewijzen van instem ming. De reden. De gemeenteraad van Horst heeft besloten, dat tijdens de marktdagen aldaar geen sterke drank verkocht zal mo gen worden. De Raad grondde zijn besluit op „de late thuisvaart van vele marktbe- zoekers”. Het bier is weer best. In Delft bekogelde een café-bezoeker, sterk geworden door het beste bier, de caféhouder met een bierglas, kraakte een biljartkeu en sloeg daarna bezochtniet de blote vuist en spiegelruit in. Van- werden, waren wel enigszins beduusd van wege doorgesneden slagader moest hij al die krantenmensen (het waren er een in het gasthuis worden verbon- kleine 30) maar wanneer hun oordeel ge vraagd werd over hun nieuwe huis, waren ze. eenparig in z hun lof. „Eindelijk ben ik honkvast geworden,” ver telde de heer Visser, inspecteur van poli I naam De Zwarte Bende een misdadige ac tie te Drachten. „Ik ben in mijn leven al tiviteit aan da riav leo-dfin stalen o-eld twaalf keer verhuisd en geen enkele wo ning was mijn vrouw eigenlijk naar de zin. Toen heeft ze zelf een plan opgezet, zus en zo wou ze een huis hebben en nu hebben we dat huis, dank zij de Bouw- kas.” Ook de heer Klompmaker, parkeerchef bij de E. S. A. te Marum, was blijkens zijn glundere gezicht in zijn sas met zijn nieu we huis. „Ik heb boven de slaapkamers zelf geschilderd,” vertelde hij, „dat scheelde nog een hoop in de kosten.” De heer Roffel te Roden, wiens woning officieel in gebruik gesteld werd door bur-I gemeester Helwerda van Roden en een appelboompje aangeboden kreeg, zei: „Ik hoop dat de Bouwkas groeien en vrucht mag dragen als dit appelboompje,” kenne lijk in het vertrouwen dat dat met het ap pelboompje zeker het geval zou zijn. Is het een wonder dat al deze mensen blij ]_)or sine tsjintwurdich net folie minsken i mear wêze of hja hawwe len of mear te brengen, omdat het grotendeels een ge voelswaarde is. Wel kunnen we nog eens wijzen op het feit, dat men. om een eigen huls te bees ten tegenwoordig niet meer schatrijk hoeft tb zijn. De gemeentelijke bouwkas brengt de eigen woning binnen het bereik van het grootste deel van onze bevolking. Men moet eerst enige jaren sparen. Die pe riode is natuurlijk de moeilijkste. Daarna is het leed geleden: wanneer men het nieu we huis gebouwd heeft, kan men de hypo thecaire lening die men van de bouwkas ontvangt, aflossen in maximaal 30 jaar in bedragen die niet hoger zijn dan de hu die men in een dergeliijk huis zou moetc betalen. Met het bedrag wat een andei aan huur verwoont stel U eens voor jaar in jaar uit huur betalen zonder da* ooit een steen van het huis je eigendom wordt krijgen de bouwspaarders hun eigendom binnen afzienbare tijd schuld vrij. Is het een wonder, dat de sneeuwbal flink aan de rol gekomen is? Eerst Westerbork, nu over de 120 gemeenten met elk een of meer afdelingen. Deze afdelingen hebben een zelfstandig leven en worden bestuurd eigen woning gebouwd of in aanbouw. De sneeuwbal rolt verder: meer spaarders betekent meer huizen, meer huizen trekken weer meer spaarders aan, allen mensen die hun schroom voor deze nieuwe idee over winnen en de grote stap aandurven, nu ze de resultaten met eigen ogen kunnen zien. Ook in Bolsward en omliggende gemeenten zien we reeds de vruchten van het bouw- spaarsysteem. Een dorp als Achlum, waarvan we een paar plaatjes geven, kreeg door de nieu we woningen zelfs een’ geheel ander aan zien. Een 20-tal spaarders kon in de gemeente Franekeradeel in 1947 reeds worden inge schreven. Dit aantal steeg in de loop de zer jaren tot 32. Helaas moesten een paar worden afgeschreven. Een vijftal liet op de duur verstek gaan, terwijl een tweetal anderen door aankoop van een eigen be drijfje met woning niet meer de noodzaak voor een eigen woning gevoelden. Maar de overblijvenden spaarden vol hardend verder. In een tweetal jaren werd door hen een bedrag van bijna f 20.000.gestort, meestal bijeen ge bracht door kleine maandelijkse spaarbedragen. In 1948 werden voor een drietal spaarders woningen gebouwd, in 1949 kwamen wederom twee woningen voor bewoning gereed en voor 1950 werd door B. en W. dezer gemeente in principe besloten wederom voor 2 spaarders bouwvolume beschikbaar te stellen. En de gereedgekomen wo ningen kunnen de toets der critiek doorstaan. In zulke woningen is het een genoegen te wonen.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1950 | | pagina 1