Heamieluiihe-niis I
Buitenlands
Provinciale Kroniek
Overzicht
GJIN O ARE NAMME!
I I
r
No. 41
46e Jaargang
Vrijdag 26 Mei 1950
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van DruKKerij Fa
A. J OSINGA
B olsward
üs hjoed
to sizzen
In verband met de Pinkster
dagen verschijnt ons blad
volgende week alleen Vrijdag
De Uitgevers
m.
Hwat hat Gabe Skroar
i
dy
Ui
J
Bolswards Nieuwsblad
t
12.
Verre Oosten
N.
to
per korps.
Bflowe har myn liif en lea,
Komt oer myn. flêsk de kAlde dea,
Jo bliuwe stipe foar myn siel,
Myn rots, myn hell, myn ivich diel.
blikeinse party, die er 20 jaar de lakens
uitdeelde, totaal is verslagen door de de
mocratische party die 355 van de 487 ze
tels in de nationale vergadering bezet,
brengt geen verandering in de verhouding
tot het buitenland. De democratische party
is inderdaad wat vooruitstrevender dan de
republikeinse op binnenlands politiek ge
bied, maar op dat der buitenlandse is men
het eens: verzet tegen de Russische ex
pansie in de richting der Dardanelles dus
samenwerking met het Westen. Over het
vogelpest”.
19.15-10.30 De Stem van het Noorden.
Reg. Omroep Noord
1X8 M.
/eischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
OVERGANG VAN VOLENDAM VAN VISSERSDORP NAAR
INDUSTRIEPLAATS.
In verband met de verdere drooglegging van de Zuiderzee, verliest lang
zamerhand Volendam zyn waarde als vissersplaats en oriënteert de jeugd
zich op de nieuw gevestigde industrieën ter plaatse. Enige Volen-
dammer meisjes zyn bezig met het vervaardigen van poederdonsen.
Zondag 28 Mei:
18.30-19.00 Fryske studiotsjtast ft. 1. f. de
Hear P. Kok, godstsjinstünderwlzer to
Grins.
is nog niet veel bemoedigends te melden.
Het is niet gemakkeiyk een basis voor sa
menwerking tussen het Westen en de nieu
we staten in Z.-Oost-Azië tegen het woe
lende communisme te vinden, omdat het
wantrouwen by die staten, in verband met
het koloniale verleden, nog zo sterk is.
Omgekeerd is echter ook het wantrouwen
van het Westen toegenomen. Een spre
kend voorbeeld daarvoor levert Indonesië.
De drang van dit land naar het bszit van
het tot nog toe Nederlandse deel van
Nieuw Guinea, stuit by Australië op hevig
verzet, omdat het betrokken gebied be
hoort tot de Australische verdedigingsgor
del. Ook heeft de binnenlands politieke ont
wikkeling in Indonesië aanleiding gegeven
tot pessimisme niet alleen by de Unie-
partner Nederland, maar ook by de Ver.
Staten. Daar begint twyfel te rijzen aan
de stabiliteit in dit land, zoals die reeds
bestaat omtrent tal van andere jonge Azi
atische staten en dit geeft aanleiding tot
terughoudendheid by het verlenen van eco
nomische en financiële steun, die toch weer
zo nodig Is om In Z.O.-Azlë de volken tot
die welvaart te brengen, welke ook tot
politieke stabiliteit zou leiden.
Turkije,
nodig geworden omdat in de eerste gehei
me verkiezingen daar gehouden, de repu-
gaan van de factor mens in zulke arbei
dersmassa’s nadelig is, voor arbeiders en
arbeid zelve. Bedrijven van 25-100 man,
dat was sprekers Ideaal en dan mogeiyk
aanpassend by wat in een streek al be
staat. Scherp keerde de prof, zich ook te
gen het vormen van Industrie op ieder
dorp. Dit heeft een ontwrichting van de
landbouw eh het platteland tengevolge. De
afwijkende eisen en het karakter van de
landbouw eisen een scheiding tussen indu
striële en agrarische sfeer: hier de boeren,
daar de industrie. Dit betekent, dat de
industrie moet worden gebonden aan be
paalde kernen. Deze centra moeten niet in
onderlinge concurrentie door de gemeen
ten worden ontworpen, maar streeksgewy-
ze en naar de behoeften „gepland”, in on
derlinge samenwerking. Het Industrieschap
in de Zuidoosthoek is een voorbeeld voor
geheel Nederland. Voor scholen als ulo en
volkshogeschool, alsmede de buurthuizen
de opdracht om de plattelandsarbeiders tot
het industriële werk op te voeden en hun
zin voor discipline, begrip voor tyd en ge
voel voor gezameniyk werken by te bren
gen. Niet zó, maar zó!
Woensdag 81 Met:
10.45-19.00 Landbouwkwartier. De hear H.
ten Have, inspecteur van de Veeartso-
nykundlge Dienst in Haren! „Psaudo-
modelbouwer Van Maskeren,
Hylper sangen en muzyk fa» it Kyl-
Gerke Mulder, de ambaehtskumrtner
Stalman, juffer Stalman en de skips-
takelde
Hwant Onder de himel is gjin oare nam-
me, dy't Onder de minsken jown is, der ’t
wy troch sillich wurde moatte.
Hanlingen 4
Midden-Oosten.
Daar scheen enige ongerustheid gewekt,
dat nu de landen van het Atlantisch pact
onderling steeds sterker bindingen aan
gaan, men Griekenland, Turkye en Perzië
van minder betekenis achtte. Zowel de
minister van buitenlandse zaken der Ver.
Staten, Acheson, als zyn Engelse collega
Bevin hebben zich echter gehaast in apar
te verklaringen te verzekeren dat ook de
veiligheid dezer landen ter conferentie de
byzondere aandacht had. Een wenk aan
de Sovjet-Unie dus, dat de laatste weken
nog weer eens dreigende klanken jegens
Turkye en Perzië deed horen, om ook daar
haar hadden thuis te houden. De rege
ringswisseling in
Maandag 29 Mei:
19.15-19.40 Sport van vandaag, commen
taar op de belangrijkste sportgebeur
tenissen en een reportage van de acht
van Boisward.
19.40-19.45 Sportuitslagen.
Dinsdag 80 Mei:
18.45-20.00 Fryske fttstjflrtag.
a. Hoe is dat by oaren, in kertiar foar
de froulju teder redaksje fan MefroU
L. Post-Beuckens.
b. Meditaesje fan Ds. B. Bmllde fan
Achlum.
c. Stimmen üt it Heitelta.
d. Hynljippen, dl likje sta. In klank-
byld oer FryslAns Alfts stfid. Men
heart ü.o. boargemaster Stalling»,
wethAlder Van Elsaio» de sékapteiB
Als Friesland industrialiseert......
Niet zó, maar zó.
Er heerst overal grote belangstelling voor
industrialisatie. Allerlei magistraten en
particulieren zyn plotseling gegrepen door
dit ontzaggeiyke slagwoord dat het ge
neesmiddel schynt te vormen voor de pro
blemen van overbevolking en werkloosheid
waarvoor Nederland zich geplaatst ziet.
Iedereen gaat aan industrialisatie doen en
het ene gemeentebestuur zit nog meer op
plannen te broeden dan het andere. Ook in
Friesland wordt de betekenis van industri
alisatie meer en meer Ingezien, en dat is
maar goed ook, want I. (=industrlallsa-
toe) moge dan geen Haarlemmerolie zyn,
het zal er niet zonder kunnen. Gevoels
overwegingen, gehecht zyn aan tradities,
conservatisme en geesteiyke traagheid mo
gen en kunnen het I-proces niet tegenhou
den, want anders staat de honger voor de
deur. Dat heeft niemand minder dan Prof.
Banning op de jaarvergadering van de
Stichting Friesland voor Maatschappeiyk
Werk heel duldeiyk doen uitkomen, en de
ze spreker kan men geen harde materialist
noemen. Zowel hij als de tweede spreker,
prof. dr. Sj. Groenman, gingen er by him
betoog dat de sociale aanzichten van de I.
behandelde, dan ook van uit, dat de I. ook
in Friesland een noodzakeiykheid is, ten
einde de bevolkingsgroei op te vangen.
Evenwel, men moet niet onbezonnen aan
de slag willen gaan, waarschuwde prof.
Groenman. I. betekent een verandering van
de structuur, van de bouw van de gemeen
schap. De in de 18e eeuw ingezette I. die
het gezicht van West-Europa Verander
de, is maatschappeiyk onvoldoende opge
vangen en de hele vorige eeuw heeft on
der de daardoor ontstane problemen ge
leden. Dit |mag niet weer gebeuren en!
vooral waar men, zoals in Friesland, goed
deels op een schone lel kan beginnen, dient
men te leren uit de fouten van het ver
leden.
De geleerde spreker bepleitte daarom In
de eerste plaats: I. volgens lynen van ge-
leideiykheld. Industrie moet op een plaats
niet hals over kop komen, zy en de be
volking moeten naar elkaaar toegroeien.
Men moet er de tyd voor nemen en in het
klein beginnen. Om zo te zeggen: Philips
en de Hoogovens zyn ook niet op één dag
gebouwd. Overigens vond prof. Groenman
zulke reuzenbedrijven allerminst ideaal en
begerenswaardig. Ook de industrielelders
zelf beginnen in te zien, dat het verloren
De Fryske examens foar de Radin
Op Sneon, de 27e Maeye o.s. forsoarget
de VARA wer in Fryske ütstjürtng en wol
de middels fan 14.50-18.15 ftre,
Yn idit programma wurdt oandacht jown
can de examens yn de Fryske taal en de
feestjoun dy’t dér op folge is.
binammen teder de jongerein en de froulju
nimt gAns ta, chauffeurs sjogge hwat lan
ger hwat minder it gefaer fan boarreljen
en de geast fan de mienskip rjuchtet him
aloan mear op it „ik” as nel it „wy”.
Yn de selde mjitte dat it gebrük tanimt,
nimt it misbrük ta en wurdt de sleep fan
ellinde en it hAlden fan üngelokken grea
ter. It hat der in bulte fan, dat de mins
ken, libjend op ’e rtene fan in fulkaen-
krater, earder ré binne blynseach nel On
deren to stoarten en dêrtroch it foar leu
nen faeks bidjerrend foar de neiteam, as
om ta harren seis yn to kearen en to bi-
sykjen in mienskip to bouwen, dy’t hoede
wurde sil om net teder to gean en dêr-
mei to demonstrearjen dat se noed stean
wolle foar de slachten, dy't nel harren
komme!
Yn de dagen tusken Himelfeart en Pink
ster is it blauwe folk moblllsearre en sille
dizze wurden reliëf jaen troch it Neder-
Iteske folk to biarbeidzjen foar in op 'e
ny bisjen fan it yndividuéle sttepunt foar
de ünthAldersgedachte oer.
De greate slutingsdemonstraesje yn Apel
doorn op ’e 2e Pinksterdei tathjit in wear-
dich bislüt fan dizze snuorje wurde
Billen.
Bemoedigend is dat tydens de conferentie afwachten hoe de dingen zich verder zul-
van Drie te Londen van Amerikaanse zyde I len ontwikkelen. De sterke militaire bin-
is toegezegd dat de Ver. Staten, nu in sa- ding aan de Ver. Staten brengt ongetwy-
menwerking met Canada, zullen trachten 1 feld gevaren voor West-Europa met zich
als de Marshallhulp in 1952 ophoudt, deze
op een of ander wijze voort te zetten. Ook
telt de mening der Fransen ter dege mee.
Meer dan Engeland hebben zy de laatste
tyd van iniatief inzake de Europese en At
lantische samenwerking blijkgegeven. Zy
kwamen met het plan voor de samenvoe
ging van de Frans-Duitse zware industrie
en zy hadden ook een soort Atlantische
vredesraad op het oog, welke meer zou
zyn geweest, dan het-lichaam dat nu het
dageiyks bestuur van het Atlantisch pact
zal vormen. By het laatste valt sterk de
nadruk op het militaire karakter van het
pact, een min of meer agressieve kant dus,
terwyi vooral de meest blootgestelde mo
gendheden, dat zyn de deelnemers op het
West-Europese vasteland, daarvan zo min
mogeiyk zouden willen laten merken. Zy
wensen de nadruk gelegd te zien op de
mogeiykheden welke de uitbouw van het
Atlantisch pact
biedt om tot een economische opbloei te
komen, welke het nog in hun eigen landen
wroetend communisme de wind uit de zei
len zal nemen, en Rusland het hopeloze zal
doen inzien van zyn streven ook West-
Europa onder de duim te krygen. Zoals
wy reeds schreven, zyn het de Fransen,
die in deze politiek de leiding nemen. Het
is eigeniyk wel merkwaardig, hoe, gelei-
deiyk, de indruk, dat dit volk dodeiyk ver
moeid en eigeniyk levensmoe zou zyn, ver-
z vaagt en plaats maakt voor de verwach
ting dat van Parys nog leiding naar nieu
we wegen kan uitgaan. Ook het de vorige
week gehouden congres der republikeinse
volksparty, de
Franse katholieke party,
toonde geneigdheid naar een zeer vooruit
strevende politiek ook op het gebied der
Europass samenwerking. We moeten nu
Nou ris hwat foar Ald-Boalserters.
Wy witte hoe’t dy yn it generael via
üs krante en troch briefwiksel mei
üs Aide stedtsje meilibje. Komt men
ris yn 'e frjemdte en siket men Ai
de kornütsjes op, dan komt it praet
al ringen op de Aide Gysbertstêd.
Nou hat de heamielwike-commlsje
in moai plan. Nel alle gedachten sil
der de Tongersdeis (dat is it hert
fan de heamielwike mei hynstesport
en heamieloptocht) in réunle hAlde
fan alle Aid Boalserters. Binammen
it Hynstepaed, dat foar dit doel yn
Aide styl oanklaeld wurde sil, sil
plek fan moetsjen wêze. Ald-Boal-
serters, wy dogge ta tige blrop op
jimme. Meitsje in pear dagen fry en
kom yn de Heamielwike in pear
nachten nei Boalsert om ris to sjen
hoe’t it mei it Aide stedtsje giet,
hoe’t de Appelmerk opkreaze is en
it Park, hoe’t hja mei de Aide Mar
tini oan it heisterjen binne en hoe’t
der yn it Stedshüs in unieke ütstal-
ling hAlden wurdt. Skriuw nou al
nei famylje en freonen oft jlm ta
pear dagen ütfanhüs komme klnne.
En Boalserters seis: skriuw jlm bern
dy’t om utens tein binne oft hja yn
de Heamielwike oerkomme.
Letter mear hjiroer.
Mei Fryske hAnslach,
GABE SKP.OAR.
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Giro 87926
mede, omdat het kan worden meegesleept
in het voeren van 'n machtspolitiek, waar
uit nog nooit iets goeds is voortgekomen.
De huidige nood gebiedt echter dit risico
te aanvaarden, maar het is zaak, dat
West-Europa’s stem ta de nieuwe verhou
dingen zo krachtig mogeiyk klinke, daar
om is ook de Franse poging om via een
samenwerking met de Duitse industrie,
West-Duitsland ta de Europese éénwording
te betrekken, van zo grote betekenis. Ter-
wyi vorige week te Londen is gewerkt aan
de uitbouw van het Atlantisch Pact, is
Trygve Lie,
de secretaris-generaal der Ver. Naties ta
Europa geweest om een betere verstand
houding tussen West en Oost tot stand te
brengen. Hy is zowel te Moskou, als te Pa
rys en Londen geweest en heeft aan alle
regeringen een vredesprogram voor 20 jaar
aangeboden, waarin hy de byeenkomst van
periodieke Veiligheidsraden voorstelt,
waaraan de ministers van buitenlandse za
ken der staten-leden van de Veiligheids
raad der Ver. Naties zouden deelnemen en
waar de grote geschilpunten zouden wor
den besproken. Voor dat dit plan ta wer
king zou kunnen treden, zou echter
Communistisch China
als lid van de Ver. Naties moeten worden
toegelaten. Daar echter de grote Weste-
lyke mogendheden op de conferentie te
Londen nog pas hebben besloten daartoe
geen stappen te zullen doen en Moskou
alle vergaderingen der V. N. waarin de
Chinese nationalisten vertegenwoordigd
zyn boycot, zien we niet ta dat Lie’s plan
kans van slagen heeft. Afgezien nog van
het feit dat de tussen Westen en Oosten
bestaande geschilpunten al zo herhaalde-
iyk besproken zyn, dat de behandeling er
van nauweiyks nog nieuws gezichtspunten
kan openen.
De Fransen namen het Initiatief. Uitbouw
van het Atlantisch Pact? De reis van Trygve
Lie. Protestnota tegen Rusland. Positieve
houding t.o.v. het midden Oosten, Regerings
wisseling In Turkye. Indonesië.
Een protestnota,
zowel door de Ver. Staten, als Engeland
en Frankryk aan Moskou gezonden tegen
het bewapende politieleger dat de Russen
in Oost-Duitsland hebben gevormd, wyst
ook allerminst op een a.s. verzoening. Te
recht peggen de Westeiyke geallieerden
dat de instandhouding van dit leger twyfel
doet ryzen aan de bedoelingen der Sovjet-
Unie, en dat de ontbinding er van een po
sitieve daad der Russen zou zyn, waaraan
elders grote waarde zou worden toege
kend. De ontbinding van dit leger wordt
dan ook, op grond van de verdragen tussen
de geallieerden bestaande, gevraagd. Nam
de conferentie der Grote Drie te Londen
ten opzichte van communistisch China een
negatief standpunt in, dat was allerminst
het geval ten opzichte van de landen van
het
Nei it Pinksterfeest binne de apostelen der op ütlein om it Evangeelje to
forkundigen, rounom. Hwant sa hie Christus it harren oplein: de hiele
wrAld troch to gean en alle folken to ünderrjuchtsjen en to dopen en to
learen en to ünderhAlden alles hwat de Heare harren hjitte hie. Elk folk
elke naesje moast it boadskip hearre, dat troch Christus oan syn feinten
tabitroud wie. Oeral moast dy namme bikend makke wurde. Alle skepsel
moast dat lüd hearre.
Daliks binne de apostelen bigoun mei de ütfiertag fan har ropping.
Minsken dy’t üt it Noarden en Suden, it Easten en Westen nei Jeruza
lem kommen wiene, hearden yn har eigen tael Gods greate wurken for-
kundigjen. De dels fan it Pinksterfeest wiene der wol tryetüzen mins
ken, dy 't it wurd oannamen en har dope lieten. En ek letter kamen par
ty, dy 't it evangeelje hearden ta it leauwe.
Fansels bleau de fyAnskip ek net üt. Der ’t Christus dwaende is, sit de
kweade ek net stil, mar bisiket er mei alle macht syn hearskippye to
bihAlden. Om ta syn doel to kommen brükt er ek minsken. Wy léze yn
Hanl. 4 5, dat der yn Jeruzalem in gearkomste hAlden waerd fan de
oersten en de Aldsten en skriftgelearden en oaren dy tige üntofreden
wiene, dat Petrus en Johannes it folk learden en yn Jezus de opstan-
ntag üt de deaden forkundigen. Dan foar it selskip fan dy earwurdige
hearen, jowt Petrus op de frage troch hokfor krêft of yn hokfor namme
hja dat (de genêzing fan de lamme by de timpelpoarte) dien, hiene, dit
antwurd dat hja troch de namme fan Jezus Christus dy man soun makke
hiene. Troch de namme fan Jezus Christus! „En yn gjinien oars is de
sillichheit, hwant teder de himel is gjin oare namme, dy ’t teder de
minsken jown is, der 't wy troch sillich makke wurde moatte”.
Mei dizze sa blkende wurden wurdt de Heare Jezus oanwiisd as de ien-
nichste yn hwa ’t de sillichheit is. Syn namme alllnne is it, der ’t wy
troch sillich wurde moatte. Nearne is ta oaren to finen. Al swalkje jim
me, ek de hiele wrAld yn it roun. Der is ek net ien mtaske, fan heech ta
leech, dy 't jaen kin hwat wy allegearre nedich hawwe. Gjinien dy 't üs
forlosse kin fan stade en straf en üs jaen kin it ivige libben. De mach
tige minske, hwat is er lyts, as wy der oan ttake.
Mar lokkich is dat alles net, hwat de Bibel to sizzen hat. Der wurdt ek
ta namme neamd fan ien dy 't it wol dwaen kin, dy 't dien hat hwat
oaren ünmogelik is. Dat is de namme fan Jezus Christus. Hy is de len-
nichste! In oare namme is der net.
De namme fan Jezus Christus is ek yn dizze tiid de iennlchste treast.
Yn libben en stjerren.
Yn frede en oarloch.
Foar ryk en earm.
Foar Aide en jonge minsken.
Foar Joaden en heidenen.
Foar jimme en my.
HAld oan dy namme fêst, tsjin alle fyAnskip yn. Christus is fier boppe
alle namme, dy ’t neamd wurdt, net allinne yn dizze ieu, mar ek yn 'e
takommende.
Hwa 't op Syn namme bitrout, is ek yn dagen fan stoarm en ünwaer ta
ryk minske. Ryk yn alle lijen en fortriet, yn it nearste tsjuster en ta-
leech. Ja seis:
De Blauwe wike.
Mei ta wyingsgearkomste, ta forrelnde op
tocht en ta Meeting yn ’e Beurs, hawwe
de UnthAldersforienlgtagen yn FryslAn op
Himelfeartsdei „de Blauwe Wike" yn
Ljouwert iepene.
Fan heta en fier wiene de lju de moarns
op ’e stêd ta set om dizze dei mei to
meitsjen.
Sa net, it tal koe gjin sprekken iye en al
wie „Tivoli” de moarns aeifol, foar de op
tocht wiene der perfoarst to min minsken.
Dat koe ek hast net oars, hwant de hta-
derten fytsers, dy't oare jierren delsetten
kamen, moasten by dit stjalpige retaen
wol bllles jaen. De optocht hat dêrom ek de
koartste route fan de „Aldehou” nei „de
Beurs” nomd.
„Sonnenborg” moast sadwaende ek for-
neare dat de meeting net op syn gersfjil-
den hAlden waerd, mar teder It mtaske
dak fan it Beursgebou.
Dér hat ta dounsploech üt EasterwAlde
folksdounsen sjen lltten, de F.O.Z.-sjon-
gers lieten ophelle en De. Ruitenberg fan
Den Haech, Piet Talsma fan Amersfoort
en S. v. d. Kooy fan Rlpertsjerk sprutsen.
Hja wiisden der op, dat it noch jimmer
needsakelik is om de striid tsjin it brüken
fan alcoholica fuort to setten. It gsbrük,
F
