11
Het
Roede
Kruis
Heamlelwlkeniis 1
V.
vraagt onze belangstelling.
Martinytoer
ós hjoed
Fan de
H
door Nederland
Dingdag 6 ?950
No. 43
46e Jaargang
B oliward
DruKKerij Fa A. J. OSINGA
Streekblad voor West-
to sizzen
Hwat hot Gabe Skroar
en Zuidwest Friesland
U i tgave van
Balswanls Nieuwsblad
I I
Zaterdag-
Tj. de J.
$1
Voor hen die vaak vergeten
worden.
Ziekenvervoer.
Het Nederlandse Roode Kruis heeft de be
schikking over een speciale, voor ziekenver
voer ingerichte spoorwegwagen. Daarmede
■worden patiënten vervoerd die meestal
in Zwitserland genezing moeten zoe
ken. Sedert de bevrijding zijn daarmede
ruim 3600 patiënten overgebracht.
Tevens belast het Nederlandse Roode Kruis
zich met het transport van zieke en onder
voede kinderen van en naar het buitenland.
In ruim één jaar tijds werden door het Ne
derlandse Roode Kruis 15000 kinderen ver
voerd.
markt” aangevoerd door een teler uit Va
rik. Ze werden gekocht door een Amster
damse firma.
Heremastate. Onder grote belangstelling
van autoriteiten en publiek is te Joure het
nieuwe gemeentehuis van Haskerland ge
opend.
en is ongemerkt met het koordje, dat om
het kraagje van de jurk zat, aan de box
blijven haken, waardoor het stikte.
Dronken chauffeur r(jdt baby dood. Zater
dagavond is te Venray een negen maanden
oud kind van de familie S. het slachtoffer
geworden van een aanrijding. De chauffeur
van L. uit Venray, kwam in beschonken
toestand met een wagen door de bocht,
verloor de macht over zjjn stuur en reed
over het trottoir, waardoor hij een kinder
wagen aanreed, die een eind werd meege
sleurd.
En yn myn tinzen lei,
It byld fan eltse del
Faek griis, goar, sünder sinne.
SKUORREAGJE.
Fier njonken 't skriuwersfak
Yn alle silen mak!
„Kin jo myn skuorre ek reagje?"
Sa frege my in boer
My loek ’t heech aventür:
(Seis doarst hy ’t net to weagjen).
Tsjin ’t droege brune reld
Mei lange franjes, leit
In waes fan sulveren netten,
De biezem faeit en strykt,
Mannich spin swevet, wykt
Ut ’t hege oard fan syn berte.
In füle sinnestriel
Sjit as blau flamjend stiel,
Ring troch de skuorre finsters.
Wylst er lans 't draechhout rlnt,
Kleuret in gouden tint,
It reach mei sêfte glinsters.
It Ijocht giet wer toloar
De reagen griis en goar,
D6f, rüch leit as to foaren,
’k Ha It der boppe oertocht,
Hoe’t troch len striel fan Ijocht,
’t Unhuerste griis foroaret.
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
Voor hen gaf het bovendien de gelegen
heid om hun paraatheid te onderhouden en
actief het ideaal te beleven dat hen tot
nog een kleine 40 van deze depóts worden
ingericht. Ook voor de verdere uitvoering
van dit plan zal het Nederlandse Roode
Kruis in de komende weken uw bedrage
vragen.
i één materialendepot
een waarde van 15
Wylst hiel de stêd rükt fan nijwoun
hea, sitte de leden fan de feestkom-
misje joun oan joun soms ta de nacht
üt to praten oer it hoe en het.
It programma is sa goed as ré. Wy
moatte üs seis op ’e lippen bite om
it ntjs net to fortellen, mar wy moat
te it noch efkes foar üs seis hélde:
Moam wurdt der yn Boalsert in grea-
te parseconferinsje hélden en der sil
de saek üt ’e doekjes dien wurde.
Tink dus om de kranten fan Freed!
Yn elts gefal, dit kinne wy wol siz-
ze: It wurdt 37 July in feestwike
fan komsa! As jim kinne, dan der
hinne.
Mei Fryske hénslach:
GABE SKROAR.
Help het Roode Kruis helpen.
Dé economische toestand is op het ogen
blik niet rooskleurig, dat was zij in 1945 I
ook al niet, maar desondanks bracht in dat
jaar de inzameling van het Nederlandse
Roode Kruis een belangrijk groter bedrag
op dan vorige jaren. Dit is het beste bewijs,
dat het Nederlandse volk begrijpt dat het
een verantwoordelijkheid heeft tegenover 't
1-jarlg meisje in box gestikt.
middag is het 1-jarig dochtertje van de
familie van Dijk in de Schubertstraat te
Leeuwarden op tragische wijze om het le-
ven gekomen. Het kind speelde in de box
Nederlandse Roode Kruis en dus tegenover
zich zelf.
Het bedrag boven de geraamde opbrengst
heeft het Hoofdbestuur van het Nederland
se Roode Kruis in 1949 direct besteed voor
de inrichting van materialendepöts in het
kader van het plan tot hulpverlening aan
de burgerbevolking in geval van calamitei
ten. Met de financiële hulp van enige afde
lingen is men er in geslaagd materialende
pöts in te richten op 46 plaatsen in ons
land.
De goederen die daar worden opgeslagen,
zullen gebruikt kunnen worden wanneer bij
een onverhoopte ramp een deel der bevol
king dakloos wordt. Men heeft er alles om
een kleine honderd mensen in de eerste
nood te herbergen en verzorgen.
De materialen zijn echter niet bedoeld om
er noodziekenhuizen mee Tn te richten;
want zieken en eventuele gewonden zullen
worden af gevoerd naar bestaande zieken
huizen of naar op te richten noodhospita
len. De Inhoud van
vertegenwoordigt
16000 gulden.
Wanneer het bovengenoemde plan geheel is
uitgevoerd, zal Nederland op alle eventua
liteiten zijn voorbereid. Dan zal het zelfs
mógelijk zijn, dat geïsoleerde gebieden zich
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Giro 87926
C. L. O.
van de
Centrale
warden,
van de heer A. Vondeling, werd het voor
stel van het bestuur te bedanken als lid-
vereniging van de Friese Maatschappij van
Landbouw, met 393 tegen 180 stemmen
verworpen.
in pear goede eagen yn ’e holle en in skoan
forstén en troch alle brike situaesjes hinne
krige hy ünderfining fan lén en minsken.
Inkele jierren lyn sette hy de léste stap yn
de gouvernemintssealen en bigoun op eigen
noed in iisfabrykje, dat fiks ütein sette.
Yn fjouwer, jier tiid hie er de slach woun
en sit nou mei in stik as fjouwer fortrou-
de lénslju oan ’e kop fan in ündemimming,
dy’t him nou yn üs eagen al in wolsteld
man makke hat. Forline jier is de éldboer
in healjier nei harres ta west mei it flean-
tüch en dit wie de twadde kear dat hy
seis oer wie.
It sympathike, iepen gesicht wie itselde as
doe op ’e skoalbanken, mar ik forwündere
my deroer, dat er der sa’n keardel üt
groeid wie. Flot, yntelligent, biskaefd en
in skerp oardiel oer minsken en tastannen.
Ir. business-man yn de goede bitsjutting
fan it wurd en hiel gjin kalde drokte. De
tael kenne, dat is foar in emigrant it aller
wichtichste, sei er. En aloan mar tinke:
hoe tinke de lju dêrre, hoe reagearje hja,
hoe fiele hja de dingen oan. Alles lizze
litte üt it aide ian, ütsein godstsjinst en
morael, alhiel learling wurde en oare eagen
krije. Allinnich dén kin men it dêrre goed
meitsje.
Foar de froulju is it dübel sa swier as
foar üs, sei er, hwant hüslikens en gesel-
ligens ken men der net. Neakene heuvels,
,stien en rots en geiten, al mar geiten. Der
binne inkelde lju, dy’t tüzenen geiten hél
de, en dy rinne rounom frij. Gjin beam
kin it der goed meitsje. Alles hwat sprüt,
wurdt öffretten, iten en drinken allegearre
üt blik. It iis meitsje wy fan Amearikaen-
ske molkpoeijer, twa blikken fan dit en
trije fan dat en dan mar draeije en de ice
cream is klear. Folk en mienskip is der
net. De oalje jowt wurk en blstean en
alle rassen fan de aide en ntje wréld binne
der, ek de Joaden. De politike saek is dêiTe
sa corrupt as jo mar tinke kenne, dy’t It
measte ünthjit, hat de stimmen, len great
komeedzjespul. De measte Hollanners haw-
we gjin ynsjoch yn de wiere forhaidingen
hja komme op ien fan de departeminten,
Industrialisatie. De gemeenteraad van
Wageningen heeft besloten twee ton uit te
trekken voor het aanleggen van industrie
terreinen langs het havenkanaal naar de
Rijn.
Der stoppe fan ’e wike in auto foar de
skoalle, in lükse Pontiac. Hwa koe dat
wêze? Ëarst in bjjierre boereman en doe
jentich en biret in jongkeardel yn Ijocht
simmertenue. Ynienen seach ik it. Dat is
de Vries mei Wytse, sei ik, üt Steggerda.
Efkes letter sieten se yn ’e keamer en nei
in skofke reizgen wy yn gedachten nei it
fiére Curasao, hwer’t dizze jonge man mei
syn frou en in stikmannich bern in nij
heitelan foun hie. Hy wie nou 35 en hie
12 jier derjinsen west. As jonge fan 15 hie
er yn Steggerda by my op ’e Lanbouskoalle
sitten, in boerejonge üt in greate hüshél-
ding, flinke minsken, mar in minne tiid en
rounom wie it doe in heukerich bistean en
gjin takomst sa’t like. Hy troude jong
mei in keapmansdochter en briek üt de
smüke Wélden wei om fier fan hüs op it
neakene eilantsje: Curasao, in soarte fan
experiment to bigjinnen, mei stipe fan de
Gouverneur dêrre, yn it buorkjen.
Mar doe’t er dêrre oankaem, hiene de Stea-
ten de bigreatingspost krekt öfstimd en wie
hy in fyfte tsjil oan ’e wein. Acht jier
lang hiene de lju fan de departeminten mei
him omkeatst, rounom wie er hinne stjürd,
dan wer in pear moanne gjin jild, dan wer
oerpleatst en dan wer hwat oars. Mei swar-
ten en gielen, sjinezen en joaden, blanken
en mulatten hie er wurkje moatten en it
like ien greate nachtmerje. Mar hy hie
warme kruiken, verzorgen de maaltijden en
delen versnaperingen uit.
Andere afdelingen trekken er met auto
bussen op uit. Een aantrekkelijke route
wordt gekozen, die gelegenheid biedt voor
aangename onderbrekingen van de rit. In
de zomer van het vorige jaar zijn vooral de
afdelingen in Noord-Holland zowel mét
boot- als autotochten zeer actief geweest.
In het najaar van 1948 toonden verschillen
de afdelingen In Overijssel onder leiding van
de afdeling Hengelo, dat ook 's winters
ontspanning kan worden aangeboden aan
de minderbedeelden. 120 bedlegerige pa
tiënten woonden een operette-voorstelling
bjj.
Het Nederlandse Roode Kruis ondervindt
van verschillende zijden medewerking voor
deze nieuwe taak. Grote personeelsvereni
gingen stellen him lokaliteiten beschik
baar, en amateur toneel-, cabaret- en mu
ziekgezelschappen treden belangeloos op.
In Tilburg stond de directeur van de Ka
tholieke Militaire Vereniging de zaal van
deze vereniging af voor het Kerstfeest voor
invaliden.
Voor de komende zomer worden al weer
druk voorbereidingen getroffen. De Over
ijsselse colonnes gingen een groot plan uit
voeren: van 15 tot 20 Mei namen zestig
invaliden en chronische patiënten deel aan
een boottocht over het Usselmeer en Help
sters van het Roode Kruis Korps, die deze
tocht meemaakten, gaven hun vacantie
daarvoor. Maar het offer was niet groot
zittende patiënten. De deelnemers worden tegenover de voldoening die zij oogstten,
veelal belangeloos afgehaald door eigenaars
van personenauto’s. „Helpers en helpsters
van het Roode Kruiskorps helpen bij het
in- en uitstappen en voorzien hun gasten het Korps deed toetreden: de medemens te
tijdens de tocht van kussens, dekens en helpen.
Het Welfare-werk van het Roode
Kruis bevordert de genezlngs-
kansen.
Als iemand lang ziek is, gaat hij piekeren
en tobben. Dat vertraagt zijn genezing,
want het is een bekend feit, dat de geeste
lijke instelling van een patiënt van grote
invloed is op zijn genezlngskansen. Om dat
fatale gepieker en tobben van langdurige
zieken te voorkomen, verricht het Neder
landse Roode Kruis het z.g. Welfare-werk
in de ziekenhuizen, Daardoor wordt de pa
tiënten door zinvolle handenarbeid de ge
legenheid geboden om zelf dingen te ma
ken. Zij worden daardoor afgeleid van hun
ziekte; en het gevoel van nutteloos in bed
te liggen verdwijnt, want zij zijn in staat
iets te scheppen dat anderen nut of vreug
de kan brengen.
In alle militaire- en in tientallen burger-
hospitalen en sanatoria (o.a. te Appelscha)
wordt deze afleidingstherapie door het
Nederlandsche Roode Kruis toegepast, in
samenwerking met doktoren en verpleeg
sters, tot heil van de zieke, die weer de
vreugde kent van tot iets in staat te zijn
en iets tot stand te brengen en dat bevor
dert zijn genezingskansen aanzienlijk.
Te allen tijde kan een beroep worden ge
daan op de hulp van het Roode Kruis, dat
slechts ééns per jaar een beroep doet op I zelf kunnen helpen. Maar dan moeten er
het publiek. Dan vraagt het hulp om te
kunnen helpen. Ook U!
blijft lid. In de jaarvergadering
onderafdeling Friesland van de
Landbouw-Onderlinge te Leeu
gehouden onder voorzitterschap
Allemaal raden. In verband met het gaan
functionneren van de sociaal-economische
raad worden de economische raad en de ho
ge raad van arbeid met ingang van 1 Juli
opgeheven.
Ondanks de warmte. De kousen- en sok-
kenfabriek „Salvo” gaat in haar fabriek
aan de Mussenstraat te Hilversum de pro
ductie met ingang van 5 Juni hervatten.
Hert op visite. Bij de fabriek van Becking
en Bongers te Ulft sprong plotseling, toen
arbeiders in de nachtploeg bezig waren
zand te verzetten, een heft door een open
staand raam naar binnen. Het dier was
gewond.
De vlam in de pan. Een woonschip, lig
gende te Rotterdam, brandde uit, nadat er
een vlam in een pan met vet was gesla
gen.
l’as op voor „geld-contróle”. Iemand, die
zich te Amsterdam als rechercheur voor
deed, kwam zogenaamd een onderzoek in
stellen naar vals geld en maakte daarbij
ruim 700 gulden buit.
En de smokkelaar gaat voort.De dou
ane recherche te Enschedé arresteerde de
aanvoerders van een bende, die voor een
half millloen gulden aan goud en juwelen
uit. Duitsland ons land binnensmokkelde.
Kinderverlamming-conferentie. In het Bin
nengasthuis te Amsterdam werd een vier
daagse conferentie over de kinderverlam
ming gehouden.
Hij kon tractoren. De Amsterdamse politie
heeft een 24-jarige magazijnbediende aan
gehouden, die bekend heeft in de afgelopen-
weken 16000 chocoladerepen te hebben ge
stolen.
Geen aaljaar. De resultaten van de pa-
lingvisserij op het IJsselmeer zijn dit jaar
ver beneden de verwachting gebleven. Het
slechte weer wordt als een der oorzaken
genoemd, maar ook dat er in het IJssel
meer maar weinig paling meer aanwezig
is
P.T.T. voor I.K.O. De P.T.T. zal van 17
Juli17 September een bijzondere postze
gel uitgeven, welke met een bijslag wordt
verkocht ten bate van de wederopbouw der
in ons land gedurende de oorlog verwoes
te kerken. De bijslag op de verkoop van
deze postzegels zal worden verdeeld tussen
de kerken, die in de oorlogsjaren samen
werkten in het interkerkeljjk overleg.
Eerste kersen aangevoerd. Aan de veiling
Septer te Tiel zijn Vrijdag de eerste kersen
uit boomgaard-variëteit „vroegste van de
Het wondere vocht.
Zoals de peniciline het mogeljjk gemaakt
heeft dat vroeger riskante operaties nu
zonder groot gevaar voor het leven van
de patiënt kunnen worden uitgevoerd, zo
heeft ook de bloedtransfusie het mogelijk
gemaakt dat mensenlevens kunnen worden
gered, die anders onherroepelijk verloren
zouden zijn gegaan. Het aantal bloedtran-
fusies dat alleen in ons land per jaar no
dig is, bedraagt minstens 30.000 liter.
Het is niet alleen met zuiver bloed dat men
mensenlevens kan redden; door het toedie
nen van een plasmatransfusie kan men bij
een straatongeval het leven van een slacht
offer reeds zes of zeven uur rekken. Ge
noeg tijd dus voor vervoer naar het zie
kenhuis, bloedgroepen bepalen, donors op
te roepen en medische ingrepen toe te pas
sen die noodzakelijk zijn.
In ’t Centraal Laboratorium van de Bloed
transfusiedienst te Amsterdam worden uit
bloed verschillende medicamenten bereid, j
die vooral bij operaties en infectie-ziekten
van levensreddende betekens zjjn. Vroeger
was het bijv, gevaarlijk wanneer een zoge
naamde „bloeder” een kleine verwonding
opliep. Het trekken van een kies bracht
levensgevaar met zich mee of was totaal
ónmogelijk. Door de bovenvermelde medi
camenten, die uit bloedplasma zijn bereid,
is dit levensgevaar tot een minimum ge
reduceerd.
De bereiding van bloedplasma en van deze
plasma-derivaten is echter zeer kostbaar;
om van de registratievan donors, het af
nemen en het vervoeren van het bloed nog
maar niet te spreken. Meer dan de helft
van het budget van sommige plaatseljjke
Roode Kruis-afdelingen moet worden be
steed aan het organiseren van de plaatse
lijke bloedtransfusiedienst. Deze zuiver
humanitaire taak van Het Nederlandse
Roode Kruis kan ook U en Uw naasten
ten goede komen. Zorgt ervoor dat U dan
niet moet zeggen: „Ik heb \er nu mijn
leven aan te danken, al heb ik er vroeger
nog nooit één druppel bloed of één kwartje
aan besteed.”
Vliegen blijft gevaarlijk. Bjj Enschedé is
een Gloster Meteor-straaljager Mark VTI
van het opleidingskamp -Twente neerge
stort. De twee inzittenden, een instructeur
en een leerling, kwamen om het leven.
Huurverhoging uitgesteld. Het ziet er
naar uit, dat de voorgestelde verlaging
van de loon- en inkomstenbelasting, even
als de verhoging van de personele en de
herziening der omzetbelasting en het ze
gelrecht niet voor 1 Jan. 1951 van kracht
zullen worden. In verband hiermee moet
bet uitgesloten geacht worden, dat de
huurverhoging voor die datum zou in
gaan.
mar bliuwe alles sjen mei Hollénske eagen.
Se wurde nea thüs en slute harren derom
mar op yn har kliek en op har bureau,
mar it libben giet léns har hinne. ”Hja
binne der oars wol Oranje-gesind”, sei ik.
Ja, sei er, doe’t de Prins der wie, wie it
wol yn oarder, mar leau mar net, dat it
hwat oars is, as „show”. Foar Persil, of
Ford of in oare reclame ha jo itselde ris-
seltaet, wy kinne dat net hifkje. De dol
lar, sei er, dy is der de baes en fierder is
it in Amearikaensk tropysk, yntematlonaal
selskip, hwer’t men by de dei libbet en neat
bistiet, hwat wy eamst en bisinning nea-
me.
”En de takomst?” frege ik.
Och, sei er, de biddelsek en de jildpong
gean der sa hurd fan de iene nei de oare,
dat men der net folie fan sizze kin. Ien
ian myn kunde hie mei geitehélden in pear
ton fortsjinne en boude in great hotel mei
in 150 keamers. Mar de polityk krige him
to pakken, hy kaem yn it forkearde boekje
en gjin minske kaem yn syn hotel.
Alle taxi-chauffeurs wiene yn in oare par
tij en wegeren perfoarst ek mar ien gast
derhinne to bringen.hy is nou felyt. Mar
ik mei it wol, dat de polityk hwat hjit
rint, sei er glimkjend.
Ik seihoe sa Nou, sei er, hoe mear mee
tings en reboeljes, hoe mear ice-cream om
wer óf to kuoljen.
„En hoe gauer jo de aep binnen ha, tink
ik.”
Krekt, sei er. „It, wie myn lén net,” sei
de éldboer, „de earste wiken gyng it W01,
mar doe wie ik sa ünwennich as hwat, dy
keale boel en dy rftge libbenswize.”
Och, sei er, heit is fjirst to éld om der oan
to wennen. Dat wie in wier wurd. Myn
gasten moasten wer fierder. Yn in tel wie
de Pontiac de Singel üt, de brede Portu
gese striehoed wiuwde it ófskied.
Dy emigraesje. It moat, it kin der nét
sünder, mar dochs, soe it sé moatte?
Dy’t neistenleafde jowt,
Lit mei in glénsljocht-goud,
It libbensgriis oerrinne
Ha wy in hert, dat strielet
Woldiedich waerm besielet?
PYT.
Gezonde mensen kunnen zich moeilijk een
voorstelling vormen van het leven van hen,
die door een chronische ziekte jarenlang
en vaak voor de rest van hun leven aan
het bed gebonden zvn. Om daar iets van
mee te voelen moet men eigenlijk met
eigen ogen aanschouwen hoe groot de
vreugde is van die minderbedeelden, als het
hen gedurende één dag mogelfjk wordt ge
maakt de enge ruimte van kamer en huis
te verlaten.
In de zomer van 1948 nam de afdeling
Leeuwarden van het Nederlandse Roode
Kruis het initiatief om aan 70 chronische
patiënten een boottocht aan te bieden. Dat
was natuurlijk een experiment, maar het
werd zo’n feestdag voor de deelnemers en
hun dankbaarheid was zó, overtuigend, dat
het klaar en duidelijk was: dit moet va
ker, dit moet overal in het land gebeu
ren.
Andere afdelingen hebben het voorbeeld
van Leeuwarden gevolgd. Hun zorgen
strekten zich spoedig ook Uit over ouden
van dagen en invaliden. Het Nederlandse
Roode Kruis kan op deze wijze werkelijk
iets doen voor deze groep van ons volk,
die helaas betrekkelijk groot is en die van
zoveel levensvreugde verstoten is.
In waterrijke streken huurt men, evenals
de afdeling Leeuwarden, een rondvaartboot
die plaats biedt zowel aan liggende als aan
