Welkom in de Heamielu/ike1
11
Buitenlands
Overzicht
Provinciale Kroniek
üs hjoed
to sizzen
Sa wie it by aids
door Nederland
No. 50
Vrijdag 30 Juni 1950
46e Jaargang
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J.OSINGA
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
- Bolsward
I
Hwat hat Gabe Skroar
a
Is dit in Heamlelkrante of net?
c
t
i
i
De Burgemeester van Bolsward:
r
(cliché Fr. Landbouwblad).
We noemden hierboven
I
l
l
l
In Korea de teerling geworpen. Het kind de
Verenigde Naties. De taak van de Veilig
heidsraad in dezen. Trumans snelle optreden.
Geen nieuw München. Zuid-SIavië stemde
tegen.
de Noord-Koreaanse regering te bewegen
het vuren te staken.
Veiligheidsraad
buiten medewerking van Rusland, dat im
mers niet in vergaderingen van organen
der Ver. Naties verschijnt, waarin nog Chi
nese nationalisten zitten, maatregelen te
gen Noord-Korea, dat het bevel de agres
sie te staken niet had opgevolgd, had aan-
Ongetwijfeld speelden bij
Trumans snelle optreden
ook redenen van binnenlands politieke aard
een rol. Een belangrijke groep republikei
nen verwijt de huidige Amerikaanse rege
ring de mislukking van haar politiek in
China, en met het oog op de a.s. verkie
zingen in de Ver. Staten was een energiek
ingrijpen dus ook geboden. Een eigenaar
dige indruk maakte het dat een deel der
republikeinen thans wel maatregelen wil
de, „mits die niet tot oorlog met Rusland
zouden leiden’’, hoe men in deze tijd ech
ter een buitenlandse politiek zonder risico’s
te nemen kan uitvoeren, vertelden zij er
niet bij. Het besluit van Truman vond trou
wens bij alle kopstukken van republikei
nen en democraten instemming, „er moest
eindelek eens een grens worden getrokken
waarbuiten communistisch opdringen niet
meer wordt geduld”.
Zoals gezegd was Truman dus nog voor
de Veiligheidsraad de Amerikaanse resolu
tie om de leden der Ver. Naties toe te staan
Zuid-Korea te helpen, had aangenomen, al
met de actie begonnen. Blijkbaar veroor
loofde de militaire toestand in Zuid-Korea
geen uitstel meer, want uiteraard hechtte
Washington er aan, dat haar actie In het
kader van de Ver. Naties werd onderno
men en de morele en waar mogelijk de ma
teriële steun der andereleden van de Ver.
Koningin en Prins eind September
naar Friesland.
Naar wij vernemen, zijn de Koningin en
Prins Bernhard voornemens, eind Septem
ber een officieel bezoek aan de provincie
Friesland te brengen.
t
t
i
i
5
1
Veischflnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Reg. Omroep Noord
189 M.
Gaarne neem ik de gelegenheid te baat, om een inleidend woord te
schrijven in dit „Heamielwike-nummer” van „Bolswards Nieuwsblad”.
Er is heel veel gesproken over deze „Heamielwike”. En terecht. Immers,
het doel van dit oogstfeest, dat met zo’n echt typische Friese naam is
getooid, is in de eerste plaats een feest van grote dankbaarheid.
Het is ónmogelijk om de opbrengst te schatten van het binnengehaalde
hooi. De waarde hiervan, in geld uitgedrukt, loopt in de honderd duizen
den guldens. Een geweldig kapitaal aan veevoer, dat de Schepper vooral
aan de boeren van onze greidhoek schenkt.
Natuurlijk kost het moeite de oogst binnen te halen, men noemt die in
spannende tfld niet voor niets de „üngetlid”.
Maar, als alles achter de rug is, als men weer tijd heeft voor een geregel
der leven en voor een feestmaaltijd, dan is er alle reden dankbaar te
zijn, zich te verheugen over het binnengehaalde wintervoedsel, is er alle
reden tot feestvieren.
In het buitenland zijn oogstfeesten reeds lang een traditie.
Ook in Nederland kent men typische feesten, die het belang van een
bepaald product benadrukken. In het bollenland: het tulpenfeest; in de
Betuwe: het kersenfeest; bij de eerste nieuwe haring: het haringfeest.
Zo gaan wij nu onze „Heamielwike” vieren, uit dankbaarheid voor het
binnengehaalde hooi.
Moge dit feest de band tussen Bolsward en haar omgeving verstevigen.
Moge dit feest nog eens extra de aandacht vestigen op onze zo wel
varende Zuid-West-Hoek.
Komt naar Bolsward! Gij zijt er van harte welkom.
Moge deze eerste „Heamielwike” in alle opzichten slagen, zo slagen, dat
het een jaarlijks terugkerende traditie worde.
Gaarne wens ik alle organisatoren een sucosvolle week en alle bezoe
kers prettige dagen.
I-
I-
h
r
ti
l,
l,
n
k
n
51
n
Naties zou genieten. Dit om de Indruk te
vermeden, welke vooral In landen als In
dia zou kunnen ontstaan, dat Amerika een
zelfzuchtig doel had met deze actie ten
voordele van Zuld-Korea, dat tot do Ame
rikaanse invloedssfeer moet worden gere
kend. En zo ging dan Dinsdagavond in de
Veiligheidsraad de kogel door de kerk, de
Amerikaanse resolutie werd met 7 tegen
1 stem en 2 onthoudingen aangenomen.
Het zal dus
een welkom toeroept, een centrum, van
waaruit welgerichte pijlen worden afge
schoten op alle volken, naties en rassen,
die nog geen kennis hebben gemaakt met
Mar en Ie, het Planetarium, de Hindelo-
per kamer, de pootaardappels en „bolle”
Jan nummer zoveel. Laten we hopen, dat
deze pijlen (ajle de roos treffen. We willen
er desnoods wel een Fries costuum voor
aantrekken als het de bezienswaardigheid
en het succes kan verhogen.
genomen, nam president Truman het be
sluit daadwerkelijk in te grijpen.
Hij gaf de Amerikaanse lucht- en vloot-
macht bevel Zuld-Korea steun te verlenen,
de zevende vloot opdracht Formosa tegen
iedere aanval te beschermen en de hulp aan
de Phllippilnen en Indo China te versnel
len.
Het bevel inzake Formosa vloeide voort uit
het feit, dat de strategische positie van het
Westen in dit gebied, wanneer Zuid-Korea
door communisten werd bezet, er vrij sterk
op zou achteruitgaan. Dit Zuid-Korea
vormt als het ware een springplank naar
Japan, waarvan de Ver. Staten een verde-
digingskern in het Verre Oosten willen
maken en omgekeerd is het een waardevol
bruggehoofd van het Westen op het Azia
tisch vasteland als het gehandhaafd kan
worden. Formosa mocht nu niet meer in
handen van communistisch China vallen.
Maar Truman verbood tevens de Chinese
nationalisten van dat eiland gebruik te ma
ken om de Chinese communisten aan te
vallen.
Welkom, vreemdeling.
Wie in deze weken tegen etenstijd een der
grote hotels in Leeuwarden binnenstapt,
waant zich dikwijls verplaatst op een bij
eenkomst van de verenigde volkeren, zo
veel talen hoort hij spreken, zoveal vreem
delingen zijn neergestreken in eetzaal of
serre. Het is helemaal geen wonder, dat
men in, één hotel blonde Noren en driftige
zwarte Spanjaarden, flegmatieke Engelsen,
en donkere Italianen, bewegelijke Fransen
en vertegenwoordigers van Lattjns-Ameri-
ka aantreft. Het zijn meestal geen vacan-
tiegenoegens die deze mensen naar Fries
land voeren, al zullen ze het nuttige stellig
wel met het aangename verenigen.
Nee, dit zijn allen zakenlieden, die vee of
aardappelen willen kopen, boeren of land
bouwdeskundigen die bedrijven komen be
kijken. Hele excursies van buitenlanders
worden georganiseerd en dagelijks daveren
grote bussen met Zuid-Afrikaners, Zwe
den of Fransen langs onze Friese wegen.
De afgelopen week kwamen een dikke 40
grote farmers uit Zuid-Afrika, zwaar be
wapend met foto-toeéfel en camera, een
kijkje nemen op doortocht naar Denemar
ken.
Het Fries Rundveestamboek en V.V.V. had
den een paar attracties voor de gasten uit
gekozen en zo kregen zij volop gelegen
heid kennis te maken met het Friese vee,
de Friese boerderijen, de zuivelindustrie en
de landbouwproducten. Een paar van hen
hebben wij gesproken en het was „baje” onderkomen dat de vreemdeling met récht
Mei de üngetiid komt der foar de boer wer in tiid fan bisytsjen. Sa as op dit printsje
is it net, of to minsten mar komselden meat. Foar it fordek kaem de jeep en de
ploffyts yn it plak, foar it earizer in neimoadderich huodtsje. Mar ien ding bleau:
it foldiene gefoel, dat de wintertarring wer yn ’e skuorre Biet.
gean nieuw München
zijn en de fout die Engeland eens maakte
toen het, ter gelegenheid van Hitlers bin
nenrukken in het Rijland, Frankrijk mede
werking weigerde om verzet te bieden
terwijl de Duitse generaals notabene het
bevel in hun zak hadden terug te trekken
als de geallieerde Jegers weerstand boden
wordt ditmaal vermeden. Reeds voor
de beslissende vergadering van de Veilig
heidsraad had Attlee in het Lagerhuis ver
klaard, dat Engeland de Amerikaanse re
solutie zou steunen. In een vorige vergade
ring van dat Huis had een conservatief lid
gevraagd of de atoombom nu niet tegen
Noord-Korea moest worden gebruikt, van
alle zijden kwamen tegen die uitlating pro
testen. Wij geloven trouwens dat de Vei
ligheidsraad en het Westen thans de enige
weg hebben ingeslagen om te voorkomen,
dat er ooit een atoombomoorlog zal uit
barsten, n.l. door tijdig maatregelen tegen
verdere agressie te nemen. Het optreden
van Amerika heeft waarschijnlijk ook de
Ver. Naties als politiek lichaam van de
ondergang gered.
Opgemerkt mag nog, dat
Watersport.
Het grote watersport-evenement „De Frie
se Elfstedenweek 1950” gaat binnenkort
weer beginnen.
Deze tocht wordt door vele watersporters
In ons land als een van de mooiste toertoch
ten beschouwd.
Een tocht over de Friese meren met een be
zoek aan de elf steden is een pracht va-
cantle-uitstapje.
Ook dit jaar is de deelname van buiten
Friesland groot.
De tocht wordt gehouden van 24 tot en
met 29 Juli a.s.
De Noard-Friezen komme oer.
Yn forb&n mei de gearkomste fan de Fe
deralisten kinne Tongersdei-tojoun ek in
ploech Noard-Friezen forwachte wurde.
Büten de fiif öffurdigen, dy’t oan dit kon-
gres meidogge, komme der noch in fiks
tal, om dit barren as taharker mei to meit-
sjen.
De bidoeling is fierder, om fis Fryslftn nou
ris mei eigen eagen to sjen en dêrta in
pear ekskursjes to meitsjen, de bannen to
bistevigjen, dy’t troch bisiken sa foar en
nei hjirwei dêrhinne lein binne, en cultu
rele fraechstikken to bisprekken. Der sil
har ek in noflike joun oanbean wurde is
it doel.
De kAns bistiet, dat der ek noch Helgolan-
ners komme, fortsjintwurdlgers fan dat lyt-
se folkje, dat troch de bombardemlnten fan
de R.A.F. noch altiten fan har ellén for-
balle is.
Tllsdel 4 July:
1818.30. Fryske ütstjüring.
„Fryslfin en de wraid” reportaezje fan
de gearkomste fan de „Federale Ried
fan Jeropeeske Minderheden en Ge
westen” dy’t op 1 July hélden waerd
yn Ljouwert.
Zuld-SIavië
dat thans ook lid is van de Veiligheidsraad
tegen de Amerikaanse resolutie stemde en
een eigen resolutie die feitelijk de kwestie
op de lange baan zou hebben geschoven,
zag verworpen. Het communistische bloed
kruipt, waar het niet gaan kan en dat on
danks het feit, dat in de diplomatieke we
reld algemeen wordt aanenomen, dat als
Zuid-Korea geruisloos door Rusland zou zijn
gelikwideerd, Moskou een poging zou wil
len ondernemen om het ook Tito te doen.
De Egyptische en Indiase vertegenwoordi
gers in de Veiligheidsraad onthielden zich
van stemming, zowel bij die over de Ame
rikaanse als over de Zuid-Slavische reso
lutie, zogenaamd omdat ze geen volledige
Instructies van hun regeringen hadden,
maar kennelijk om neutraal te blijven.
Bolswards Nieuwsblad
Zuid-Korea
een kind der Ver. Naties. Dat is het inder
daad. Toen Rusland en de Ver. Staten het
na de oorlog niet eens konden worden over
een regering voor heel Korea brachten de
Ver. Staten de zaak voor de Ver. Naties,
die besloten, dat er verkiezingen onder toe
zicht van een commissie der V. N. zouden
worden gehouden. De Russen waren daar
tegen, in hun bezettingszöne, Noord-Ko
rea, vormden ze een communistische volks
republiek, waar de V. N. commissie de toe
gang werd geweigerd. In Zuid-Korea, de
Amerikaanse bezettingszöne, werden ver
kiezingen gehouden, die de democratische
partij van Syngman Rhee, de huidige pre
sident, die zich al van het bewind had
meester gemaakt en wiens beleid later tot
aanzienlijk oppositie aanleiding zou geven,
want hü heeft nog niet veel gepresteerd, in
de macht bevestigden. De Ver. Naties
hadden bij hun beslissing dat verkiezingen
zouden worden gehouden, besloten dat 80
dagen daarna de bezettingstroepen zouden
worden teruggetrokken. Midden Juli 1949
ontruimden de Amerikanen practisch Z.-
Korea, zij lieten echter militaire instruc
teurs achter. De Russen hadden hun zóne
verlaten na er een volksrepubliek te heb
ben gevormd en een weermacht, ruim voor
zien van Russische wapenen, die ook thans
nog door Russische instructeurs bediend
worden.
In de regering der volksrepubliek waren
ook een aantal Zuid-Koreaanse communis
ten opgenomen, als lokvogels voor aanslui
ting van Zuid-Korea bij de volksrepubliek.
Toen dat niet hielp, kwamen er grensinci
denten en tenslotte dan komt deze agres
sie. Als Washington thans beweert, dat
deze inval haar verrast heeft is dat natuur
lek onzin, men zat er als het ware op te
wachten, trouwens zekere Amerikaanse
militaire autoriteiten hadden het departe
ment van buitenlandse zaken nog kort ge
leden gewaarschuwd, dat er wat broeide,
de samentrekking der Noord-Koreaanse le
gers wees daarop. Maar Washington had
nu een excuus nodig omdat zij Zuid-Korea.
waar 2/3 der bevolking van geheel Korea
woont, niet tijdig van eventueel en even
machtige wapens had voorzien als de Rus
sen het Noord-Korea deden. De Amerika
nen deden dat niet omdat zij vreesden, dat
de Zuid-Koreanen dan Noord-Korea zouden
binnenvallen.
Nog voor de
De aanval door de Noord-Koreaanse „volks
republiek” op de Zuid-Koreaanse republiek
ondernomen, schiep een gevaarlijke toe
stand. Zowel als het Westen zich van in
menging had onthouden, als nu het in
grijpt. Wij geloven echter dat Amerika, dat
de leiding bij dat ingrijpen heeft, het ge
ringste gevaar koos toen het besloot niet
alleen zo snel mogelijk wapenen aan Zuid-
Korea te leveren, maar ook eigen lucht- en
vlootstrijdkrachten aan de strijd te doen
deelnemen. De kans, dat Rusland nu ook
officieel zijn strijdmacht aan Noord- Ko
reaanse zijde zal laten ingrijpen en dan dus
de eerste fase van een nieuwe wereldoorlog
zou intreden, achten we niet groot. Reeds
herhaaldelijk is gebleken, dat de Russen
him satellieten wel de kastanjes uit het
vuur laten halen om de Russische expan-
siezucht te bevredigen, maar dat Moskou
het niet tot het uiterste in de verhouding
tot het Westen laat komen. Het is «daar
voor niet gereed, het streeft echter dóór
zijn steeds herhaalde uitbreidingspogingen
naar een positie, waarin het wèl krachtig
genoeg zal zijn het Westen de handschoen
toe te werpen.
Thans zijn de Ver. Staten de Russen bij die
pogingen in de weg getreden. Had Was
hington het niet gedaan, dan zou Rusland
in dit succes in Korea slechts aanleiding
hebben gevonden elders nieuwe pogingen
te ondernemen. Dan zouden de jonge, klei
nere staten in het Verre Oosten zijn gaan
twijfelen aan de mogelijkheid de commu
nistische vloedgolf te weerstaan en mis
schien het hoofd gebogen hebben voor de
vijfde colonnes, welke in hun landen woe
len en zouden de grote staten daar, als
India en Indonesië, die geen partij willen
kiezen in de strijd tussen het Westen en
het communisme gestijfd zijn in een poli
tiek, welke op de duur toch niet is vol te
houden. Een aarzeling der Ver. Staten om
thans de leiding te nemen in de bescher
ming van het kind der Ver. Naties, dat Z.-
Korea eigenlijk is, zou zelfs de Noord-At
lantische Gemeenschap op haar grondves
ten hebben kunnen doen beven, omdat de
kleinere landen in die gemeenschap zich
zouden hebben afgevraagd, of inderdaad
de Ver. Staten als er een conflict in Euro
pa uitbrak, wel bereid zouden zijn aan hun
verdrags- en morele verplichtingen te vol
doen. De inzet van het spel in het Verre
Oosten is dus al met al te hoog voor het
Westen om het, door lijdelijk toekijken bij
wat nu in Korea gebeurt, nu op te geven.
Natuurlijk is dat ook voor Rusland het
geval maar dat kan zich zolang niet offi
cieel aan Noord-Koreaanse zijde heeft ge
steld, toch met minder verlies van prestige
uit dit avontuur terug trekken, dan het
Westen zich kan onttrekken aan een tegen
actie. De Ver. Staten lieten trouwens Rus
land de weg voor een eervolle terugtocht
open door nog Dinsdag- op Woensdagnacht
een officieel beroep op Moskou te doen om
wat de klok slóeg. Ze raakten niet uitge
praat over de voortreffelijke kwaliteiten
van bodem, graan en vee en zeiden rond
uit, dat alles nog veel mooier was dan op
een plaatje in de krant of op het witte
doek.
Binnenkort zullen op dezelfde wijze Austra
lische boeren een bezoek aan Friesland
brengen, terwijl van tijd tot tijd en dan
op eigen houtje ook Zwitsers een kijkje ko
men nemen. Het eigenlijke toerisme zoekt
meer de watersportcentra en de oude ste
den, waarvan Hindelopen het in Augustus
wel eens druk kan krijgen als de Hylpers
het veronderstelde 725-jarig bestaan van
hun stad met feestelijk vertoon gaan her
denken. Hierbij is het V.V.V. die probeert
de vreemdelingen te lokken en te binden.
Niet alleen wordt er door reclame-mate-
riaal in het buitenland propaganda ge
maakt, maar de directeur, de heer Bins,
heeft zelfs de politie op de Afsluitdijk zo
ver weten te krijgen, dat die folders af
geeft aan alle bussen met buitenlanders die
Friesland op Weg naar of terug van de
Skandinavische landen passeren. Men kan
zich voorstellen, dat het voor de chauffeur
een hele opluchting geeft, als zo’n geüni
formeerd heer hem in plaats van een pro-
ces-verbaal een smakelijk drukwerkje in de
hand duwt met de vriendeljjke uitnodiging
„Come and see Friesland”.
Intussen rijst de stroom der buitenlanders
meer en meer en velen hebben reeds de
weg weten te vinden naar het informatie
bureau op het Leeuwarder Stationsplein.
De gemeente Leeuwarden heeft in ’n royale
bui en waarschijnlijk ook niet geheel zon
der eigenbelang een vleugel aan de kiosk
(die het was) gebouwd en zo heeft meneer
Bins met zjjn vlotte assistenten eindelijk 'n
Inbraken engros. De politie heeft een ze
kere J. B. uit Roosendaal gearresteerd, die
niet minder dan 40 inbraken in West-Bra-
bant heeft gepleegd. De man nam alles mee
wat van zijn gading was: scheermesjes,
sigaren, zaklantaarns en zelfs spaarpotten
van kinderen.
Tweede Jan van Schaffelaar. De geschie
denis van Jan van Schaffelaar zal zich
herhalen. En wel op 6 Sept., zij het niet
te Barneveld, maar op „De Hoge Veluwe”.
In een openluchtspel zal bij het jachtslot
St. Hubertus de geschiedenis van de mid
deleeuwse held herleven.
Frans aanbod voor Van ’t Hooft. Van ’t
Hooft, de midvoor van Maurits, heeft een
schrijven van de Franse voetbalclub „Le
Havre” ontvangen met de vraag om in het
komende seizoen voor deze club uit te ko
men. Onderhandelingen tussen „Le Havre”
en Van ’t Hooft zijn gaande.
In put gevallen. Bij het spelen in de tuin
van een perceel aan de Leidsekade te
Utrecht, is het 1%-jarig dochtertje van de
familie van W. met het hoofd naar beneden
in een afvoerput gevallen, hetgeen vermoe-
delijk niet direct is bemerkt. Toen men te
hulp kwam bleek het kind reeds te zijn
overleden.
Prinsessen In Tweede Kamer. De „werk
plaats” van Kees Boeke heeft met 130
leerlingen, onder wie de prinsesjes, per bus
een schoolreisje gemaakt naar Den Haag.
Hier werden o.a. het Planetarium en de ten
toonstelling „60 jaar Koninklijke” in de
Dierentuin bezocht. Voorts maakte een
groepje nog een deel van de vergadering
der Tweede Kamer mee.
Verdrinkingsgeval te Stroobos. In de nacht
van Maandag op Dinsdag is de heer Oebele
Rinsma, wonende Oostersingel te Leeuwar
den in het Hoendiep te Stroobos verdron
ken. Rinsma had even de auto verlaten en
is waarschijnlijk voorover in het water ge
vallen. Toen zijn medereizigers het onge
luk merkten, werd spoedig met dreggen
begonnen. Na een tijdje werd Rinsma ge
vonden, maar hij was reeds overleden.
„Tjerk Hlddes” gaat aan RIS over. In Oc
tober zal de Nederlandse torpedojager
„Tjerk Hlddes” aan de Indonesische marine
worden overgedragen, zo heeft de comman
dant van de marinebasis Surabaja, kolonel
Nazir, aan Aneta verklaard.
Driemaal Is scheepsrecht. Te Kesteren is
het proefbedrijf van de stichting Boom en
Vrucht, dat voor de derde maal uit zijn
as is herrezen, in gebruik genomen.
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m.m
Giro 87926
