De Repatriëring en wij Martinytoer us hjoed sizzen door Nederland L4AT/TE EEMCIIÏEN Fan de No. 53 Dinsdag 11 Juli 1950 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - B o 1 swa r d to neat, mei en foar Eirf 46e Jaargang ook de materiële steun van het gehele Ne derlandse volk. Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat J3 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) Sünder jild is alles jild kin men alles krije. Abonnementsprijs 1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs i 10 cent per m.m Giro 87926 Hwat hat Gabe Skroar Bolswards Nieuwsblad tegen PIET. I en Tj. de J. noten geheel op te nemen In de Neder landse gemeenschap. Zo nodig staan her- scholingscursussen ter beschikking, waar bij in het bijzonder gedacht wordt aan de omscholing tot onderwijzer. WEER EEN RUSSISCHE NOTA OVER TRIEST. Rusland heeft Zaterdag in een nota het ant woord der Westelijke geallieerden op een vroegere Russische nota betreffende Triëst van de hand gewezen. In hun antwoord hadden de Westelijke regeringen gewei gerd de troepen uit Triëst terug te trekken ei\ verklaard, dat het lot van Triëst het best bepaald kon worden door directe on- derhandelingen tussen Italië en Joego slavië. Bos, hei, de stad, de zee? Men neemt liefst alles mee! Het wordt een haastig jachten. Reizen maakt overstuur, Elk plekje een half uur Gezien uit de gedachten! Men gunt zich zelf geen rust, Gaat ’t mooie onbewust En doelloos binnentreden. De reis-indruk totaal,. Een vaag, verward verhaal, Van oppervlakkigheden. Terug het beursje plat, Lusteloos en afgemat Van al dat vluchtig kijken. Binnen- of buitenland, Schonk ’t iets om geest, verstand Ervaring te verrijken? Vacantie komt in ’t zicht. Straks gaan wij zelf allicht Ook reizen of kamperen. Schenk dan gezelligheid! Benut vacantietijd, Om samen iets te leren! 1. 2. 3. 4. 5. 6. aanmerking komen voor tegemoetkomingen en van Westelijk front. Aan het Westelijke deel van het front heb ben Amerikaane eenheden zich nu drie maal moeten terugtrekken, om aan omsin geling te ontkomen. Eerst bij Oson, daarna bil Ansong en Zondag bfl Kotsjou. Daar was een Amerikaans bataljon van ongeveer 1000 man afgesneden van de hoofdmacht, doch volgens latere berichten heeft het zien door de Noordelijke troepen weten heen te slaan, ongeveer 50 km ten Noorden van Taejon. Over het algemeen zijn de Noorde lijken hier met naar schatting zes divisies in twee weken 150 kilometer opgerukt. Reuter meldde gisteren, dat nog een tweede Amerikaans bataljon ten Zuiden van Tsjo- nan is afgesneden, en dat het tracht, naar Taejon te ontkomen. Zwemtocht uitgesteld. De twee kilometer zwemtocht, die Zaterdagmiddag in zee bij Harlingen zou worden gehouden, is tot na der order uitgesteld. Dodelijke val over stoep. De 85-jarige me vrouw G. Sinclarvan der Laar uit Nun- speet, kwam zo ongelukkig over een stoep te vallen, dat ze een been brak. De dame is aan de gevolgen in een ziekenhuis te Zwolle overleden. een groot gedeelte van ons volk teleurstel- 250.000 dollar, ling, zo niet verbittering verwekt. Daar komt nog iets bij. De mentaliteit van de gerepatrieerde is zo geheel anders dan de onze. Wij zeggen zeer bewust „anders” en wagen ons niet aan een kwalificatie. Wie jarenlang in de tropen heeft gewoond is ons ontgroeid, heeft hier te weinig arm slag, is het misschien ook niet gewend de handen uit de mouw te steken, maar meer om op zijn wenken te worden bediend. Tenminste, die klacht horen wij van meer dan één kant. Daar komt nog bU, dat de repatriëring, zoals wij reeds opmerkten, onvrijwillig is. Dit bepaalt mede de hou ding van hen, die terugkeren. Zij hebben deze terugkeer gehoopt noch gewild, zijn teleurgesteld en misschien ontgoocheld. Toch rust op ons ondanks de vele moeilijkheden de plicht, op de meest royale, beter: op de meest broederlijke wij ze gastvrijheid te verlenen. Wat gij niet wilt, dat U geschiedt, doe dat ook aan een ander niet. VACANTIE! Vacantie komt in ’t zicht, School en kantoor gaan dicht; Elk gaat weer reizen, trekken, Bus, trein of fiets, men wil Een vredig natuur-idyll’ Opnieuw eens gaan ontdekken. Meisje te Spannenburg verdronken. De bij na 2-jarige Klaske Postma te Spannenburg is in een onbewaakt ogenblik te water ge raakt in een sloot achter het ouderlijk huis en verdronken. Oom „Jarig” overleden. Op 70-jarige leef tijd is in het ziekenhuis te Leeuwarden overleden de heer J. van der Wielen, de stichter van de eerste Volkshogeschool in ons land, „Allardsoog” te Bakkeveen, en daardoor de stichter van het Volkshoge- schoolwerk in Nederland. Geen kunstjes meer. Aangekondigd werd, dat roekeloosheid van militaire vliegers krachtig zal worden tegengegaan. Niet allemaal tegeljjk. Verwacht wordt, dat de vacantiespreiding volgend jaar beter dan nu kan worden toegepast en door ge voerd. Oefenende dwaas? De politie te Ede speurt naar iemand, die van tijd tot tijd met een zwaar pistool of met een stengun „schiet oefeningen” houdt, waarbij de bewoners de kogels om de oren fluiten. Knielbankjes in Herv. Kerk. Als tweede in Nederland zullen ook in de nieuwe Her vormde Kerk te Amstelveen knielbankjes worden aangebracht. Beloften. De Noordelijken zijn bezig, op grote schaal vrijwilligers te werven in het Zuiden. Hun aantal zou reeds vele tienduizenden bedra gen. Door een landhervorming op grote schaal pogen de communisten de boeren in het Zuiden voor zich te winnen. Alle grond van grootgrondbezitters, van maatschap pijen en van Amerikanen zal worden verdeeld, de rechten van verpachters en hy potheekhouders worden niet langer erkend en de verschillende belastingen worden door één enkele belasting vervangen, zo luidt het desbetreffende decreet. Coloradokevers eten hele velden kaal. Doornspijk heeft veel van de coloradokevers te lijden. Grote gedeelten van de aard appelvelden zijn reeds geheel kaalgevreten. De landbouwers zijn ten einde raad. De beroepsspuiters kunnen het werk niet meer af, zodat men begonnen is de dieren stuk voor stuk te verdelgen. Paratyphus. In Zwolle zfln enige gevallen van paratyphus geconstateerd. In totaal zijn er veertien ziektegevallen, w.o. drie kinderen. Over de oorzaak tast men in het duister. Onze houding. Op de houding van het Nederlande volk komt, het dus in dezen aan. Hoe vaak er ook reeds een beroep op gast vrijheid en behulpzaamheid moest worden gedaan, opnieuw komt ons volk te staan voor een erezaak. Wij moeten een drei gende „moeheid” van ons afschudden en opnieuw tonen onze naam als gastvrije natie hoog te houden. Gemakkelijk zal dit niet zijn. ticht!" Sa binne wy hjir hast allegearre. En is der ien oars, dan bisaut him de hiele buorren oer safolle oerdwealskens. Wy binne greate freonen fan de midsmjit- te, net to great en net to lyts, net to dik en net to tin, sa tuskenbeiden, dat hüldt. Seis üs bilestingstelsel is der alhiel op ynsteld. De man dy’t alle jierren in matich ynkommen makket, wurdt knap bihannele, mar hy, dy’t aventuer siket en dan ereis in heech en dan wer in leech ynkommen bi- wrot, wurdt skandalich by de kiel grypt. En dochs moatte wy, hwant ik hear ek ta dy deeglike lju fan hüs fit, net forjitte, dat it krekt dy minsken binne mei aventuer en initiatyf, dy’t it üs müglik meitsje om in bistean to finen en to halden. De wrüld stiet nea stil en troch it snelle wraldforkear binne de dingen fan ien lan yn koarte tiid ek yn oare lannen oan ’e merk. Dy’t efter rekket, giet fan ’e kaert óf, dat mist net. Op ünderskate gebieten hawwe wy fan dy foartrekkers. En hja meitsje it bistean müglik foar de achttüzen biwenners fan dizze stêd en in fiks tal üt de omkriten. Hwat initiatyf dwaen kin, sjogge wy oan de sakelju, dy’t doare en weagje. Hoe soe de saek him oars üt- wreidzje. Doe’t ik sa’n foech jonge wie gyngen wy om in pakje thé de steige yn nel van der Plaats. Hwat hat initiatyf en aventuer fan dy aide konservative nearing net in saek makke, dy’t oan tslentallen lju bistean en brea jowt. En gelokkich, ik soe hiel hwat foarbylden opneame kinne yn en büten de stêd, dy’t allegearre itselde biwiizgje. Hwat Huisman yn Peinjum en Miedema yn Winsum dien hawwe en noch dogge, is foar dy doarpen in greate stipe. Dlzzer dagen kin men hjir yn de stêd ek wer sa’n bidriuw yn opmars oan it wurk sjen. De firma Steensma dy’t al twa fabrlken yn bi driuw hat en aloan fierder foarüt kringt is mei man en macht dwaende om har öf- dieling: ynlelne en forsükere fruchten foar de banketbakkers üt to wreldzjen. Der geane yn in pear wike mear as hündert- Samenwerklng. De samenwerking van de Commissie met het kerkdijk en particulier initiatief, dat samengebundeld is in een centraal comité, is prettig en vruchtbaar. De kerken heb ben een pastorale taak; de bestaande par ticuliere organisaties als bijv, de „Hulp aan gerepatrieerden” een aanvullend- ondersteunende taak. En zo zijn in de „coördinatie-commissie” alle krachten sa mengebundeld om die landgenoten te hel pen, die onvrijwillig, door de omstandig heid gedwongen, Nederland hebben verko zen als hun tweede vaderland. Een belang rijke en moeilijke taak, die alleen dan naar behoren kan worden vervuld als degenen die zich voor deze taak gesteld zien, zich gesterkt weten door de morele en zo nodig Koningin Juliana en Prins Bernhard heb ben Zondagmiddag in gezelschap van prin ses Armgard en prins Aschwin en de beide prinsesjes Beatrix en Irene met de Piet Hein en tochtje gemaakt op het Ijssel meer. Een mijlpaal. De tentoonstelling De Mijl paal te Arnhem dreigt een mislukking te worden. Men vreest een tekort van een half millioen gulden. Een deputatie zal zien nu ijlings naar Rotterdam spoeden om de op zet en exploitatie van Rotterdam Ahoy te bestuderen en daaruit lering te trekken. Onze rokertjes. Als de omzet op sigaret ten omhoog gaat, dan zal de prijs van de sigaretten die nu meer dan 3 cent per stuk kosten met 16 pet. stijgen. Prins Bernhard bij een R.A.F.-demonstra- tie. Prins Bernhard heeft Zaterdag in ge zelschap van de Britse premier Attlee, een demonstratie van de RAF te Farnborough bijgewoond. Ook werd een bezoek gebracht aan een tentoonstelling van vliegtuigen uit de eerste wereldoorlog. Het eiland De Woude krijgt op 23 Juli een pont en een pontbaas. Daarmee wordt het isolement van het eilandje in het Alkmaar- dermeer na enige maanden opgeheven en aan een onhoudbare toestand een einde ge maakt. De Woude is behalve Marken, het enige bewoonde eilandje van N.-Holland. Na Heamielwike: Jubeljier. Gisteren werd „it Snitser Jubeljier” geopend. In het num mer van a.s. Vrijdag komen we nader op het Sneker feest terug. Friese fietsbedevaart. Zondag is de 31ste Friese fietsbedevaart, waarbij zich pelgrims uit Noord-Holland hadden gevoegd, onder de geestelijke leiding van pater Hoekstra O.F.M. uit Den Helder, naar het Martel veld van Dokkum gehouden. Van dak gevallen. Zaterdagavond is een 53-jarige hoofdportier van de N.V. Philips te Eindhoven door tot nog toe onbekende oorzaak van een der verdiepingen van de lichttoren aan de Emmasingel gevallen. Het slachtoffer stortte van ongeveer twintig meter hoogte op een betonnen dak en was op slag dood. Hondenbelasting wordt ontdoken. De hon denbelasting wordt in de gemeente Gronin gen op grote schaal ontdoken. Op de greate Lünboutentoanstelling, dy’t forline jier yn Eindhoven Mlden is, wie ek in stand fan in pear Belgyske suvelfabri- ken. Oan ien tried troch forkoften der in stik as fiif bitsjinners in nije drank, in soarte fan dikke süpe (Yoghurt) formingd mei fruchtensop. Hja hiene twa soarten banaen en framboas. De minsken stiene yn lange rigen om in fleske fan dat guod to krijen, sa foei dat deryn. In journalist fan ien fan de greate blêdden sei tsjin syn buorman: „Der ha jo it wer. Nederlün is de Belgen wol twa reden yn it foar mei har suvelyndustry, mar de Belgen witte hwat hja de lju foarsette moatte. Dizze lju hawwe initiatyf, hja geane ntfe wegen en doare hwat oan. By üs is it perfectionisme hwat de klok slacht, mar hwer bliuwt it initiatyf?” Sünder mis wurdt hjir de finger op In swak sté set. De deeglike Nederlanner en de noch deegliker Fries stiet bikend om syn for- antwurdelikens en bitrouberens. Alle lof. Wy stappe net yn twa sleatten tagelyk, wy sjogge It waer earst ris goed oan, wol- le foar alles, wis wêze. Fan de bldrluws- tüke nel de oare gean, ho mar! Blsykje fan in greidboer tai fruitkweker to meitsjen, gean der mar oansteanl De swetten ütlizze, fierder as wenst is, tank jo wol. „It wisse foar it ünwisse, sei de boer en hy boun in dead baerch de bek De gang van zaken. Het „Bureau Repatriëring” heeft tot taak de repatriërenden op te vangen en de huis vesting voor te bereiden, voor zover de mensen zelf niet over woongelegenheid kunnen beschikken. Zodra uit Indonesië ’n schip vertrokken is ontvangt het bureau telegrafisch een voorlopige opgave van de aantallen mensen, de samenstelling van de gezinnen en de behoefte aan woonruimte. Enkele ambtenaren van het Hoge Com missariaat in Indonesië maken de reis van het schip mee en verzamelen middels een uitvoerige enquête de precieze gegevens, die van Port Said per vliegtuig naar Ne derland worden overgebracht. Een gezin, dat zelf geen huisvesting kan verzorgen, wordt bjj aankomst in Neder land per militair vervoer overgebracht naar een van de 30 „opvangst-centra” en „woon oorden”, die op verschillende plaatsen in het land, o.a. in voormalige DUW-kam- pen, zijn ingericht. De bedoeling is vanzelfsprekend, dat het verbljjf in deze centra slechts tijdelijk zal zijn. Wat wordt er dan zoal gedaan om voor betere huisvesting te zorgen? arbeidsbemiddeling Is een belangrijk onderdeel van de hulp aan gerepatrieerden, juist omdat het stre ven van regering en coördinatie-commissie er op gericht is de geëvacueerde landge- Sociale zorg. De sociale zorg van de regering strekt zich uit tot diegenen onder de gerepatrieerden, die niet of niet geheel in het eigen levens- De gang van zaken in Indonesië heeft bij Schadevergoedingsels tegen KLM van Mevrouw Mahoney, de we duwe van de journalist Vincent Mahoney, een van de Amerikaanse journalisten, die verleden jaar bij de ramp van de „Frane- ker” om het leven zijn gekomen, zal heden te New York een eis tot schadevergoeding van 250.000 dollar tegen de K.L.M. indie nen. tüzen kilo karsen troch de hannéh yn Lam- mertsma’s loads hjir oan 'e aide skiphel ling. Earst wurde hja skjinmakke en fan stieltsjes en pitten üntdien en dan troch in ienfüldige chemyske bihanneling wurde hja üntkleure en yn greate fetten dien. Deryn forlieze hja de kleur en wurde hja stevich. Dan giet men dizze karsen opnij kleurje en komme hja yn süker to lizzen om as „geconfijte fruchten” de taerten en it gebak to forsieren. Dizze karsen, in soarte fan fleiskarsen mei de namme Na poleon, komme alhiel üt Limburg wei en wurde dan hjir forwurke. Binne hja klear, dan giet in fiks diel nei Ingelan en nei alle plakken fan Nederlan en der büten. Koene hja mear folk bisette foar dit wurk dan soene hja noch folie mear dwaen kinne. Mar om dat safier to krijen moatte aloan lju op reis nei alle oardeh, hwer’t hja foar de produksje en de forkeap konneksjes meitsje moatte, sil de saek slagje. Hjir komt wurk fan, transport fan, hjirtroch krije jonge minsken oanslach yn fabryk en op kantoar, hjir wurdt perspectyf iepene foar de takomst. Ik siz dit net om de firma Steensma in fear yn de broek to stekken of om foar harren reklame to meitsjen, mar wol om ris to wizen op de normale boame fan foarütgong en breaforskaffing, it initiatyf fan de inkellng, it doaren 'fan de man, dy’t der syn jild en reputaesje oan weaget en hwerfoar èn de publike opiny èn de minister fan financiën wol hwat mear respekt hawwe mochten. Hoefolle saken bliuwe mar aloan yn it 8.1de spoar, hoefolle boeren yn de aide sleur, hoefolle liedende lju doare gjin sint ütjaen as hja net yn it foar de wissichhelt haw we fan twa werom to krtJen? Ik mien, dat it füle en riskante wrotten fan dizze pio niers wol ris in Inkelde kear set wurde mei yn it Ijocht fan weardearring en bi- wünderlng. onderhoud kunnen voorzien. Voor hen is i dezelfde regeling getroffen als voor de Ne-1 derlandse oorlogsslachtoffers. Zjj kunnen in bij de aanschaffing van kleding meubelvoorschotten. Ook de Nederland In den vreemde. Jhr. Tjarda v. Starkenborgh Stachower werd benoemd tot Nederlands vertegenwoordiger in het permanente orgaan van de Noord-Atlanti- sche Raad te Londen, ter vervanging van Minister Stikker. Broekhuis redlvlvus? Te Den Haag wordt door sommigen veel verwacht van een „gratis-reclame-loterij” genaamd de Hon derdduizend, waarvan de organisatoren on der het motto: „Vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan” lootjes uitdeelt, waarop men voor niets en niemendal hoge geldprijzen kan winnen. Na Italië: Spanje. De Spaanse regering stelt enige Nederlandse studenten in de ge legenheid, in Spanje te studeren en stelt daarvoor beurzen van 2500 peseta ter be schikking. Nieuwe Minister van Staat. Mr. van Klef- fens, die o.m. ons land in de Veiligheidsraad vertegenwoordigde, werd Minister van Staat. Vruchtbare zeug. Bij de veehouder Jan de Boer te Bantega bracht een zeug in twee lieer 18 en 17 biggen ter wereld. Een voordelig beestje voor de eigenaar. Ballonnetje stak Noordzee over. De heer G. de Jong, landarbeider te Koudum vond een ballon in het land. Op het adreskaartje stond W. Prior Esq., Buckenham 14 Apto- wroad, Bisschopsstratford Herts Eng land. TROEPENCONCENTRATIES AAN DE JOEGOSLAVISCHE GRENS. Volgen een dagblad in Wenen zijn zes Sowjet-dlvisles met pantserafdellngen aan de Roemeens-Joegoslavische grens samen getrokken. Volgens Radlo-Belgrado worden In Hongarije, Bulgarije en Roemenië in de nabijheid van de Joegoslavische grens „agressieve” manoeuvres gehouden. Ook worden sedert enige tijd Joegoslavische minderheden In 't Hongaars-Joegoslavische grensgebied weggevoerd, aldus Radio Bel grado. DE STRIJD IN KOREA. Ondanks verwoede luchtaanvallen van de Amerikanen op de Noord-Koreaanse tank- collonnes is het ook sinds Zaterdag niet ge lukt, de Noordelijke opmars te stuiten. Al les wijst er op, aldus het communiqué van MacArthur, dat de Noordelijken zich voor bereiden op een grote aanval op het ge hele front van West tot Oost. De sterkste concentraties bevinden zich ten Noorden van Taejon, waar de Koemrivier de laat ste natuurlijke beschermingslinie vormt. Doch ook aan. de Oostkust gaat de opmars naar Taegoe en naar de havenstad Poesan voort. De Noordelijken hebben in Zuid- Korea grote landhervormingen ingevoerd om de bevolking voor zich te winnen en zij werven er op grote schaal vrijwilligers. De hulp aan landgenoten, die uit Indonesië repatriëren. Er worden in de loop van dit jaar in Ne derland behalve de Nederlandse mili tairen van Koninklijke Landmacht en Ko ninklijke Marine nog 40 50.000 per sonen uit Indonesië verwacht, mensen, die in Indonesië geworteld zjjn en die hun ge hele verdere leven daarginds zouden heb ben doorgebracht, als niet de ontwikkelin gen van de laatste jaren hen genoopt had den hun toevlucht te nemen tot Nederland. Dat stelt het Nederlandse volk en de Ne derlandse regering voor een ontzaglijke taak. Want al deze mensen moeten worden opgenomen in de Nederlandse gemeen schap. Het zUn landgenoten, die recht hebben op een eigen plaats in onze samenleving, recht op huisvesting, sociale bijstand, geneeskun dige verzorging, arbeidsbemiddeling en on derwijs voor hun kinderen. Bijna alle Nederlandse ministeries zijn bij de zorg voor deze gerepatrieerden betrok ken. Om al deze activiteiten samen te bunde len, is kort geleden door de regering be noemd de z.g. „coördinatie-commissie gere patrieerden”. Deze commissie heeft tot taak de regering van advies te dienen over de voorzieningen, die moeten worden getrof fen voor de uit Indonesië gerepatrieerde en nog te repatriëren personen en daarbij nauw contact te houden met het kerkelijk en particulier Initiatief, dat op dit terrein werkzaam is. Op een dezer dagen gehouden persconfe rentie heeft de commissie het een en an der verteld over haar werk tot nu toe en over de plannen voor de nabije toekomst. De commissie,is onderverdeeld in ver schillende subcommissies, o.a. voor: transport, huisvesting, arbeidsbemiddeling, geneeskundige zorg, sociale bijstand, ■onderwijs. Voorlopig geen „jongensland”. Doordien men geen geschikte leider meer had (ook dergelijke leiding dient te worden betééld!) moest „jongensland”, een stuk terrein, waar Amsterdamse jongens naar hartelust konden ravotten, vuurtjes stoken, enz. tij delijk worden gesloten. Nederland als eerste. Enige invalide, doch geschoolde vluchtelingen zullen in ons land worden opgenomen in het arbeidspro ces, waarbfl ZÜ aangetekend, dat Neder land het eerste land is, dat zulks doet. Koninklijk bezoek. Het Koninklijk bezoek aan Friesland is vastgesteld op Maandag 25 en Dinsdag 26 September. Het huisvestingsprobleem. In de eerste plaats heeft de regering op advies van de coördinatie-commissie een extra bouwvolume van 2200 woningen be schikbaar gesteld ten behoeve van de huisvesting van gerepatrieerden. Voor de verdeling van dit extra bouwvo lume is een schema opgesteld, waarin re kening is gehouden met twee factoren: de ligging van de garnizoensplaatsen omdat een deel van het KNIL-personeel zal over gaan tot de Koninklijke Landmacht de arbeidsmogelijkheden. In de tweede plaats zal door de volksver tegenwoordiging worden behandeld het „wetsontwerp huisvesting gerepatrieerden”. Daarin wordt de mogelijkheid geopend voor de provinciale Inspecteurs van de „Dienst Maatschappelijke Zorg” om de gemeente besturen te adviseren bij huisvesting van gerepatrieerden en zo nodig als stok achter de deur om zelf woonruimte voor dit doel te vorderen. Ten derde zal de coördinatie-commissie een beroep blijven doen om de vrijwillige mede werking van gemeentebesturen en particu lieren.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1950 | | pagina 1