11
Onenigheid over Fonnosa-politiek
SS
Onrust in België
Provinciale Kroniek
r I
V II
üs hjoed
to sizzen
t/&LS-‘/Ól£LS
door Nederland
UAT/n ÈWICU
No. 56
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA - Bolsward
e
Buitenland/ Overzicht
e
i
Hwat hat Gabe Skroar
te i
BX ;i
46e Jaargang
Vrijdag 21 Juli 1950
Bolswanls Nieuwsblad
n
I I
1
1
met een grote processie door het
I
PYT.
Ruben fan
a.
In
l
i
b.
c.
a
e
i
s
i
i
i
PIERRE DE GAULLE IN DE DO
DENCEL VAN DE STRAFGEVAN
GENIS TE SCHEVENINGEN.
Alvorens deze te betreden hing de
Burgemeester eerst een kruis van
bloemen onder de gedenksteen, welke
bij het poortje is aangebracht, waar
door de veroordeelden werden weg
gevoerd.
de verzorging van de gewassen in de bouw-
streek en voor de hooi-oogst in de weide
streek.
Nationale bedevaart naar Dokkum.
Maandag werd de negentiende Bonifatius-
bedevaart naar Dokkum gehouden.
Dokkum, met zijn nauwe straatjes, bood
hwat drea-
en
Der sil in tiid komme, dat it jlld en it
forsthn de wrAld re gear je sille en de
adel weisinkt.
De minsken flele har wer profeet,
Foarspelle kommend lijen, need,
Oft hja it foar Biker wisten.
Yndied stek nea de kop yn’t san,
Skögje ’t konflikt yn great forban,
Mar wurdt gjin fatalisten.
De loft wie wolris faker min,
Waerd ünforwacht soms ek wer skjln,
Dan skynde myld de sinne.
De skelen rekken oan 'e kant,
Al hie ’t der efkes slim om spand,
Soe dat nou net meat kinnp?
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
KOREA.
De ünrêst rüzet oer de wrAld,
De oarloch trije jler al „kaïd”,
Wint stadichoan yn hjitte,
De Easter loft bilükt ticht - skiër,
De buol, dy’t driget, driuwt noch fier,
Mar ’t boldert yn de fierte.
Fakfinsjerêst liedt ’t wrêldnjjs óf,
Men lést de kranten net sa trou,
Fatalist in rek nel sé ta.
Sinnebaei, snüf de frisse wyn,
Forjit dér*t Izeren Gerdyn,
De U. N. O. en Korea!
1:
s
i,
Korea-politiek.
Er is meningsverschil tussen de Ver. Sta
ten en een aantal andere Westelijke lan
den over de politiek in Oost-Azië gevoerd.
Niet over de Korea-politiek, daarover zijn
alle Westelijke landen en andere, die met
hen sympathiseren, het eens. De actie der
Ver. Naties daar, welke hoofdzakelijk met
strijdkrachten van de Ver. Staten gevoerd
wordt de andere landen die daartoe door
Trykve Lie uitgenodigd zijn, hebben gewei
gerd zelf troepen te zenden dient door
gezet tot de aanvaller is teruggeworpen
binnen zijn grenzen of tot door bemidde
ling een andere het rechtsgevoel bevredi
gende oplossing is verkregen. Maar
Formosa
ligt landen als Engeland, India en waar
schijnlijk ook ons land zwaar op de maag.
Die landen hebben de communistische re
gering van Mao Tse Toeng erkend en kun
nen moeilijk een rechtsgrond vinden om
zich te verzetten tegen de verovering van
oud Chinees gebied als Formosa is, door
Mao Tse Toeng.
Toch hebben de Ver. Staten hun Korea-
politiek vastgekoppeld aan die ten opzichte
van Formosa, waar de Chinese nationalis
ten nog zetelen.
De Amerikaanse vloot zal elke poging der
Chinese communisten om Formosa te ver- 1
overen, verhinderen, aldus heeft Truman
bevolen. HÜ kon dit doen omdat Amerika
de Chinese communistische regering nog
niet heeft geaccepteerd, en in naam Tsjang
Kal Sjek’s regime nog als het wettige in
China erkent. En naar men vrij algemeen
aanneemt, heeft Truman die beslissing ge
nomen omdat hij dan alleen kans had be
paalde Amerikaanse militaire leiders en
kopstukken der republikeinse partij te win
nen voor zijn plan in Korea in te grijpen.
Die leiders en kopstukken hadden steeds
voor verdere steun aan Tsjang Kal Sjek
gepleit en door Formosa te neutraliseren
is Truman hun, terwille van de eenheid
van zijn volk tijdens een ernstige buiten
landse politieke crisis tegemoet gekomen
en heeft hen aldus ook gewonnen voor de
Korea-actie.
Maar wat de eendracht in de Ver. Staten
zelf versterkte, verzwakte die in de grotere
gemeenschap, waartoe Amerika ook be
hoort, de
Friese werkloosheid.
In de maanden Mei en Juni werd het ver
loop van de werkloosheid in Friesland be
heerst door gunstige seizoensfactoren, zo
wordt medegedeeld in het rapport van het
gewestelijk arbeidsbureau te Leeuwarden.
Het aantal werklozen daalde tot beneden
het landelijke gemiddelde, maar was op
30 Juni toch nog ruim 600 hoger dan op
dezelfde datum van het vorige jaar.
Vooral in de landbouw, de bouwvakken en
de zuivelindustrie nam de werkgelegenheid
belangrijk toe. Deze opleving is van tijde
lijke aard en eind Juni zal wel het gun
stigste moment zijn geweest. Vooral in de
periode van 15 Mei tot en met 17 Juni
werden veel werkkrachten gevraagd voor
weer het aspect van vorige bedevaarten.
Nadat men zich op de markt had gegroe
peerd, trokken de bedevaartgangers langs
de pastorie van Dokkums katholieke kerk,
waar mgr. Jos. Baten, bisschop-coadjutol
van Breda, de duizenden uit bijna alle de
len van het land langs zich liet trekken,
om zich daarna met de geestelijkheid naar
de kapel op het Martelveld te begeven,
waar mgr. Baten de pontificale H. Mis op
droeg en de pelgrims toesprak.
Tijdens de middagpauze bestond gelegen-
ver-
eren, waarna des middags een pontificaal
lof werd gecelebreerd. De dag werd be
sloten
park.
Opbrengsten Friese parochies voor
de R.K. Unlversltelt te Nijmegen.
Een dezer dagen zijn in het maandblad van
het centraal comité voor de R.K. Unlversi-
teit te Nijmegen bekend gemaakt de re
sultaten van de jaarlijkse geldinzameling.
Voor wat Friesland betreft worden de vol
gende getallen vermeld: dekenaat Leeuwaï'-
den f5683.97; dekenaat Sneek f4575.85;
dekenaat Heerenveen f 2149.89. De netto-
opbrengst van heel katholiek Nederland
bedroeg f 341.905.90 tegen f 358.050.64 vo
rig jaar.
Tiisdel 25 July:
1819. Fryske ütstjüring.
Meditaesje fan Ds. C. L.
Grins.
Stimmen üt it HeitelAn.
„Inkelde reis Simmerlfin”,
merij en melodij oer laoikerstiid
simmerttl, in klankbyld, gearstald fan
S. J. van der Molen en ütfierd mei
stipe fan Durkje en Froukje Westra en
fan Pyt de Jong mei sankjes by de
gitaer.
Provinciaal Electriciteltsbedrijf in
Friesland.
zijn verslag over 1949 constateert het
Prov. Electriciteitsbedrijf in Friesland, te
Leeuwarden, dat de ontwikkeling van de
electriciteitsvoorziening zeer bevredigend is
geweest. Totaal werd opgewekt 111.552.422
kwh tegen 93.032.885 kwh in 1948.
Er zijn plannen in voorbereiding tot ver
betering van de stroomlevering op Ameland
door de stichting van een nieuwe centrale.
Het credittotaal van de verlies- en winst
rekening bedraagt f 8.575.734. Na afboe
king van de onkosten, afschrijvingen, in-
terestbetaling resteert een saldo winst van
f543.282, dat over verschillende reserves
wordt verdeeld.
DE REDE VAN TRUMAN.
President Truman verklaarde In de gehou
den radio-televisieuitzending dat de Ameri
kanen zich beperkingen zouden moeten op
leggen, doch dat een kooppaniek en ham
steren onzinnig was. De strijd in Korea
zou langdurig zijn, de belastingen zullen
moeten worden verhoogd, maar de belas
tingverhoging zal ernstig rekening houden
met de draagkracht. Mac Arthur had juist
in een rapport verklaard, dan een goede
basis nu in Korea behouden kon worden,
doch men moest voorbereid zijn op verras
singen in de gehele wereld. Truman citeer
de voorts een rapport van generaal Col
lins, waarin de Amerikaanse soldaten wor
den geroemd.
Reg. Omroep Noord
189 M.
Uitspraken Kantongerecht Sneek.
Hantje Z. te Wolsum: Fiets onbeheerd la
ten staan, f2.50 of 1 w. t. Hendrik B. te
Hieslum: Geen rijbewijs B vertonen, f 15 of
1 w. t. Melis L. te Bolsward: Fietsen zon
der brandend voorlicht, f2 of 1 w.’t. Dou-
we de V. te Pingjum: Rijden met een wa
gen op de openbare weg, terwijl aan de
wielen aarde kleeft, vrijspraak. Relnder W.
te Itens: Een hond ’s nacht in het veld la
ten lopen, f 15 of 7 d. h. Jelmer de J. te
Tirns: Het veroorzaken van een aanrijding,
f30 of 10 d. h. Pieter N. te Hartwerd: Met
een vrachtauto een meisje aanrijden, f 7.50
of 3 d. h. Simon S. J. te Workum: Karno-
melksepap boven uit de bus scheppen, f 7.50
of 3 d. h. Rients R. te Oosterend: Geen
richting aangeven, f2.50 of 1 d. h. Thijs S.
te Lollum: Parkeren binnen 10 meter van
verenigingspunt, f3.50 of 1 d. h. Sjerp W.
te Nijland: Zich door een auto laten voort
trekken, f 5 of 2 d. h. Beatrix A. te Arum
Fietsen zonder handen aan ’t stuur, f 2.50
of 1 d. h. Johannes D. te Workum: Met
een vrachtauto rijden zonder deugdelijke j
handrem, f 5 of 2 d. h. Sjoerd B. te Itens-
Een vrachtauto onverlicht laten staan, f 3
of 1 d. h. -j- f 4 of 2 d. h. Ulbe R. te Bols
ward: Fietsen zonder rem, f3.50 of 1 w. t.
Martha M. K. te Workum: Fietsen zonder
wit spatbord, f 1 of 1 d. h. Hendrik B. te
Pingjum: Fietsen zonder brandend voor
licht, f2 of 1 d. h. Trijntje Y. te Witmar-
sum: Fietsen zonder brandend voor- en
achterlicht, 2 x f 1 of 2 x 1 d. h. Gerrit D.
te Hartwerd, idem. Jan B. te Wommels:
Een aanhangwagen onverlicht laten staan,
f6 of 3 d. h. Rimmer K. te Bolsward: In
staat van dronkenschap verkeren f 12 of 3
d. h.
Trygve Lie
heeft al geruime tijd voor de toelating van
communistisch China gepleit. Maar zeer
twijfelachtig is het of de Ver. Staten haar
aannemelijk zouden achten. Een tot de Ver.
Naties toegelaten communistisch China zou
men toch moeilijk Formosa kunnen onthou
den, terwijl de Ver. Staten blijkbaar in hun
nieuwe politiek en strategie voor het Vérre
Oosten dat wel willen doen. Het drukke
diplomatieke overleg dat thans tussen de
grote Westelijke mogendheden en India
plaats vindt, heeft blijkbaar ook ten doel
een uitweg uit deze moeilijkheid te vinden,
want we mogen niet vergeten dat met
deze kwestie ook gemoeid is de samenwer
king van het Westen met India, dat grote
morele invloed in heel Azië heeft, een in
vloed welke het Westen niet verspelen mag.
Toch twijfelen we er aan of er op dit mo
ment enigerlei diplomatieke oplossing is
welke de Ver. Staten zal kunnen bevredi-
Abonnementsprljs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m.m
Giro 87926
Het zestigjarig bestaan van Droste’s ca
cao- en chocoladefabriek n.v. te Haarlem,
wordt op 2 Augustus herdacht. Van 2 tot
en met 5 Augustus is de fabriek gesloten,
dan viert men feest.
Het opnemlngsvaartuig Zeefakkel, dat be
stemd is voor de hydrografische dienst van
de Kon. Marine, zal op 21 Juli op de werf
van J. en K. Smit te Kinderdijk te water
worden gelaten.
Grote hoeveelheden gepelde garnalen wor
den van Nederland naar België gesmokkeld
De garnalenvissers van Kieldrecht aan de
grens van Zeeuwsch-Vlaanderen hebben
zich over deze sluikhandel beklaagd.
Atlantische Unie
en wat zich daarmee verwant gevoelt.
Landen als Engeland, India, Canada, Ne
derland kunnen de Ver. Staten in hun For-
mosa-politiek nooit volgen, nu zij eenmaal
de communistische Chinese regering erkend
hebben. Dat zal fataal kunnen worden als
deze communisten toch een aanval op For
mosa zouden ondernemen, welke hen dus
practisch in oorlog met de Ver. Staten zou
brengen. We laten daar, of ook Rusland
op grond van zijn vriendschapsverdrag met
Mao Tse Toeng dan direct officieel de oor
log aan Amerika zou verklaren. We gelo
ven het niet en vermoeden dat ook dan
Moskou Mao Tse Toeng zjjn eigen boontjes
zou laten doppen maar hier is een scheur
in de Westelijke samenwerking, die het
vormen van één front in het Verre Oosten
belemmert. Parallel hiermede loopt een an
dere kwestie, n.l. die betreffende de toela
ting van communistisch China tot de Vei
ligheidsraad.
China tot de Veiligheidsraad werd toegë-
laten.
Een dergelijke oplossing zou zeker aan
vaardbaar zijn voor de Ver. Naties.
lijk deel van het front de rode troepen, die
Taejon voorlopig met rust lieten, een om
trekkende beweging van het Zuid-Westen
uit. De stad Nonsan, 30 km ten Zuid-Wes
ten van Taejon, is in hun handen, en zij
zouden reeds 30 km verder in Zuidelijke
richting zijn opgerukt. De stad Iri, op ruim
60 km ten Zuid-Westen van Taejon, moet
reeds zijn bezet. Voorts worden infiltraties
gemeld door de Amerikaanse linies. De
tweede omtrekkende beweging wordt be
proefd van het Noord-Oosten uit, waardoor
dan tevens de spoorweg Taejon naar Tae-
goe en Poesan zou zijn bereikt. Er wordt
op gerekend dat bfl Taejon de Amerikanen
op Zuideigker borgstellingen zullen terug
trekken.
Er werd erkend, dat Taejon geheel door
de Amerikanen is ontruimd en gedeeltelijk
in brand staat door het vuur van beide
partijen.
In het centrum van het front duurt de
druk op de IJjn van Haamtsjang naar An-
dong voort: hier is fel gestreden om de
plaats Jetsjon. Aan de Oostkust ligt het
front tussen Jongdok en Pohang, waar de
Amerikanen zijn geland.
De Amerikanen beschikken nu over nieuw
anti-tankgeschut; een gemoderniseerde
draagbare „bazoeka”, genaamd „3,5 raket”
en antl-tankkanonnen van 78 mm. Daar
mee zijn acht Noordelijke tanks bij Taejon
bulten gevecht gesteld. De luchtmacht
haalde in twee dagen zestig Noordelijke
toestellen neer.
Dodelijk ongeval. In een smederij te Ne«
derweert is een stalen buis ontploft, waar
bij de 39-jarige knecht Joosten werd ge
dood. De buis, die reeds geruime tijd in
de opslagplaats van de smidse lag, bleek
trotyl te bevatten. In de smederij werd
een grote ravage aangericht.
Oud wordt nieuw. De gemeente Valken
burg heeft van het Ned. Beheersinstituut
het aan de Geul gelegen achttiende eeuwse
kasteel Oost gekocht. Men zal dit inrich
ten tot landbouwwinterschool. De erbij be-
horende boerderij zal te zijner tfld door de
L.L.T.B. worden gebruikt als proefbe-
Nehroe,
de premier van India heeft getracht te be
middelen in het gevaarlijke Korea-conflict
door zich zowel tot Stalin als tot Truman
en Attlee te wenden. Nehroe stelde zich
daarbij op het standpunt dat als de Veilig
heidsraad weer normaal kon werken ook
het Korea-conflict op normale wijze via die
raad kon worden opgelost. Maar de Veilig
heidsraad kan niet normaal werken zolang
de Russische afgevaardigde niet deelneemt
aan zijn beslissingen, en dat gebeurt niet
zolang de Chinese nationalist, die er nu
nog in zit, niet vervangen is door een ver
tegenwoordiger van communistisch China.
Engeland was al lang voor de Korea-crisis
uitbarstte bezig om een meerderheid in de
Veiligheidsraad te zoeken, welke zou be
sluiten tot uitbanning van de Chinese na
tionalist en toelating van de Chinese com
munist en het heette, dat, als die meerder
heid er was, de Ver. Staten, die op zich
zelf tegen deze toelating zijn, zo’n besluit
niet door een veto zouden treffen. Het is
echter duidelijk, dat de Ver. Staten, die
communistisch China niet erkenden, na de
toespitsing der verhoudingen door het Ko
rea-conflict niet bereid zijn een bemidde
lingsvoorstel te aanvaarden, dat feitelijk
een Russische overwinning zou betekenen,
immers Moskou kreeg dan communistisch
China naast zich in de Veiligheidsraad, als
beloning voor zijn stokerij in Korea. Het
zou ook zeer twijfelachtig zijn of een zo
aangevulde Veiligheidsraad iets ten gunste
van Zuid-Korea zou doen, vermoedelijk zou
iedere poging daartoe door een Russisch en
Chinees veto getroffen worden.
De enige oplossing, die geen prestigeverlies
voor de Ver. Staten en de Ver. Naties zou
opleveren, zou deze zijn dat Rusland thans
reeds zijn bemiddeling verleende om de N.-
Koreanen binnen hun eigen grenzen te
doen terugtrekken, en dat daarna zonder
directe medewerking van de Ver. Staten,
maar ook zonder hun veto, communistisch
Kampioen Heerenveen 30 jaar
oud.
Abe Lenstra’s club, Heerenveen, vierde gis
teren feest. Oud en jong, ieder die wel eens
het blauw-witte shirt met de pompeblêd-
den heeft gedragen kwam bij elkaar om
via de revue-opvoering het feit te herden
ken, dat de trotse Friese kampioensclub
30 jaar geleden werd opgericht.
Interessant is ongetwijfeld, dat Heeren-
veen’s basis waarschijnlijk is gelegd door
drie kleine jongensclubjes, Athleta, Spar
taan en HBS genoemd; belangwekkend is
ook, dat, toen die nieuwe vereniging Hee
renveen was opgericht, zij al na twee jaar
actief kon optreden in het KNVB-voetbal,
doch dat neemt allemaal niet weg, dat de
faam van deze Friese club toch eerst da
teert van het jaar 1937, het jaar van de
promotie naar de le klasse.
gen. Ze hebben op het Koreaanse slagveld
moeten terugtrekken voor Aziatische, door
Rusland geoefende en gewapende troepen.
Het Ijjkt ons toe dat onder invloed daarvan
de militaire kopstukken te Washington
meer in de melk zullen te brokken hebben
dan de diplomaten en dat daarom voorlo
pig het wapengeweld zal moeten beslissen.
Trumans boodschap
aan het Congres en het Amerikaanse volk,
waarin vérgaande maatregelen aangekon-
digd worden om de militaire kracht der heid in de parochiekerk de relequiën te
Ver. Staten en van him bondgenoten op te
voeren wijzen daarop. Moge men elders in
het Westen misschien menen dat door een
soepeler Amerikaanse diplomatie de oplos
sing der Koreaanse kwestie op zich zelf
misschien zonder een dergelijke machtsop-
voering mogeltjk was geweest, anderszijds
zal deze er toch zekere geruststelling schen
ken. Was het tot nog toe eigenlijk alleen
Rusland dat zich met grote energie ten
oorlog voorbereidde, thans pakt men ook in
de Ver. Staten door en dit kan niet zonder
invloed op de andere Westelijke staten
blijven. Korea is geen München geworden,
maar in één opzicht herinnert het er aan:
ook na München werd de militaire voor
bereiding door Hitlers toekomstige tegen
standers energiek aangepakt.
Onrust in België.
Het verdere buitenlandse nieuws valt bij
wat zich rond de Korea-kwestie afspeelt,
eigenlijk in het niet, alleen zij, nu de drei
gende internationale toestand om binnen
landse rust bij de Westerse landen vraagt,
nog even aandacht geschonken aan België,
waar koning Leopold heden wordt terug
verwacht. De socialisten hebben protest-de-
monstraties aangekondigd.
L.L.T.B.
drijf.
Lijkje gevonden. Een wandelaar heeft op
het strand van Zandvoort het stoffelijk
overschot gevonden van een 9-jarige Kat-
wijkse jongen, die sinds 13 Juli werd ver
mist, nadat hfl te Katwijk aan Zee had ge
baad.
Vermakelijkheidsbelasting omlaag? B. en
W. van Delft stellen de gemeenteraad voor
de vermakelijkheidsbelasting voor revue-,
variété- en operettevoorstellingen te verla
gen van 35 tot 20 pet.
Ze gingen er uit.
meer dan 36000 Nederlanders
vreemde getrokken om daar,
NIEUWS VAN HET FRONT.
Het communiqué van Mac Arthur ver
klaarde gister: „Nu de ontplooiing op Ko
rea van de belangrijkste delen van het 8e
leger is voltooid, is de eerste faze van de
campagne geëindigd en daarmee is de kans
op een overwinning voor de Noordelijken
voorbij.”
Van het front wordt vernomen, dat Tae
jon, een verlaten stad, Woensdag nog niet
door de Noordelijken was bezet. Ze heb
ben enkele delen er van wel onder vuur ge
nomen. Gistermorgen begonnen zfl een
nieuw offensief, nadat gisteren in de om
geving van Taejon enige honderden Noord-
Koreanen door Amerikanen waren terug-
Onder stalen platen gedood. De arbeider
M. F. D. kwam op het terrein van Werk
spoor te Utrecht onder een omvallende
stapel stalen platen terecht. Hij is enkele
uren later in het ziekenhuis overleden. geslagen. Intussen maakten op dit Weste-
Reeds f 100.000 voor de Haagse moskee. De
plannen voor de eerste Mohammedaanse
moskee in Nederland zijn, zoals gemeld,
gereed. Men hoopt begin volgend jaar met
do bouw hiervan aan de Oostduinlaan te
Den Haag te beginnen.
De Nederlandse Spoorwegen hebben aan
de Ver. Staten ruim tien duizend ton, voor
de NS niet meer bruikbare, spoorstaven
verkocht. De staven zullen de volgende
maand naar Amerika worden verscheept
om daar tot nieuwe spoorstaven verwalst
te worden.
Prins Bernhard heeft het beschermheer
schap van de vereniging van ex-politieke
gevangenen uit de bezettingstijd (1940-’45)
aanvaard.
Te De Kooy op Texel wordt op 1 Augustus
het badhotel Prinses Jüliana dat in 1943
door de Duitsers werd verwoest, her
opend.
Aan het strand bjj ’s-Gravenzande is door
leden van de reddingsbrigade een jonge
zeehond gevangen, welke onderkomen ge
vonden heeft in het dierenpark te Wasse
naar.
België, Italië, Marokko en Hongarije zullen
elk met een collectieve Inzending komen op
de najaarsbeurs te Utrecht, die van 5-14
September wordt gehouden.
De Asturias met passagiers van Indonesië
naar Nederland, wordt op 21 Juli aan de
Javakade te Amsterdam verwacht.
Van 1945 tot 1949 zjjn
naar den
zoals het
heet „een nieuw leven” te beginnen.
Niet naar Hollywood. De mannequin An
kie van Kooy, die door de heer Michael
Howard voor de filmmaatschappij United
Artists was gecontracteerd, gaat niet naar
Hollywood. Persoonlijke motieven aan de
zijde van mej. van Kooy zijn een beletsel
voor het sluiten van een definitief con
tract. Waarschijnlijk is zwendel in ’t spel.
o.#
