Noord-Koreanen teruggeslagen 1? Gabe Skroar üs hjoed to sizzen in FEBRUARI tot op 38ste breedtegraad No. 66 Vrijdag 25 Aug. 1950 46e Jaargang Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Hwat hat Buitenlands Overzicht Uitgave van Drukkerij Fa. A. J.OSINGA - Bolsward Provinciale Kroniek Bolswards Nieuwsblad r a. no- b. c. As it wllf yn hüB de broek oan het, Don doocht de boel foarsiker net. verwezenlijking van de Europese eenheid is een ontwikkeling van revolutionnaire orde kan opbrengen, dat de naoorlogse toe stand eigenlijk eist, Intussen; het loont nauwelijks de moeite, dat men zich in West-Europa al zorgen» maakt voor een meer of minder ver ver wijderde toekomst, terwijl die van het hui dige moment al groot genoeg zijn. Al gaat het dan in Korea voor de Ver. Naties wat beter, waar de Amerikanen nu troepen ge noeg schijnen te hebben om het gebied, dat de Zuld-Koreanen nog rest, te verdedigen. Spoedig zullen daar nu ook Engelse, van Hongkong opgeschoven, troepen staan en Australische. Ook Frankrijk stuurt er sol daten heen evenals de Philippijnen en Siam en de De Bakkeveenster duinen behouden. Door de Provinciale Vereniging voor Na tuurbescherming „It Fryske Gea” is in eigendom verworven een complex zandver- Knipwerk in het Franeker Museum. In het Museum 't Coopmanshuis te Frane ker wordt een tentoonstelling gehouden van knipwerk uit de 17e, 18e, 19è en 20e eeuw. Dinsdagmiddag werd deze expositie offi cieel geopend door burgemeester J. Dijk stra, in het bijzijn van raadsleden en andere genodigden. Beg. Omroep Noord 189 M. Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) stulving, helde en bos ter oppervlakte van ongeveer 45 ha, dat bekend staat onder de naam van „de Bakkeveenster duinen", Dit terrein is een bescheiden overblijfsel van het eertijds uitgestrekte Mandeveld op de grens van Friesland, Groningen en Drente, dat grotendeels tot cultuurland Is ontgonnen. Slechts een betrekkelijk smalle gordel bos, heide en zand tussen het dorp Bakkeveen en de Volkshogeschool „Allards- oog is nog aanwezig en deze strook ver dient voor de toekomst te worden behou den. Door de aankoop van de duinen Is hiertoe een belangrijke bijdrage geleverd. Het ge vaar van verbrokkeling en van bebouwing met zomerhuisjes kan door deze koop voor de duinen als afgewend worden beschouwd. Een belangrijk gebied, dat in de laatste jaren allengs meer bezoekers tot zich trekt, is voor de recreatie behouden en zal voor een ieder, die zich naar behoren weet te gedragen, toegankelijk blijven. Behalve als recreatie-gebied genieten de Bakkeveenster duinen ook in archaeologi- sche kringen bekendheid. Landschappelijk zijn de duinen bovendien bijzonder mooi en ook voor botanici lonen zij een bezoek. De Vereniging „It Fryske Gea" zal er naar streven een vorm van beheer te vinden, welke aan de betekenis van het gebied in al zijn facetten ten volle recht doet weder varen. Noodweer over Friesland. Een windhoos passeerde Woensdagavond om acht uur de gemeente Oost-Stellingwerf in de Z.O.hoek van Friesland. In het dorp Harderwijk onder deze gemeente werden de vier woningen van de families J. Greving, G. Greving, A. Kuipers en H. Beyert totaal vernield. Twee andere woningen werden zwaar beschadigd en tien andere woningen minder ernstig. Tientallen bomen werden ontworteld en het telefoon- en electrici- teitsnet kreeg storing. Pas om 10 uur kon het telefoonverkeer worden hervat. De schade wordt geschat op f75000. Wonder boven wonder zijn slechts twee per sonen bij deze verwoestingen licht gewond geraakt. Een grote loods, welke in Appelscha in aan bouw was voor de zaai- en pootgoedcen- trale te Leeuwarden, is door de windhoos in elkaar gewaaid. De schade wordt ge raamd op ongeveer f 20.000. Spontaan is een comité opgericht, dat in de 3 Noordelijke provinciën géiden zal ver zamelen, teneinde de getroffenen te helpen. Verre Oosten, waar zij menen dat veel grotere Ameri kaanse belangen liggen, die ze dan ook met alle kracht wensen verdedigd te zien. Ook de Russische politiek is thans op Azië gericht, waar ze, zolang beider belangen niet met elkaar botsen, in samenwerking met China kan worden gevoerd. Uit de huidige partijstrijd in de Ameri kaanse politiek, kan, ofschoon thans nog niet merkbaar, toch op de duur een ont wikkeling ontstaan, welke in West-Europa met enige bezorgdheid zou moeten worden gadegeslagen, omdat ze ons werelddeel in ongewenste conflicten kan meeslepen. Ge deeltelijk heeft West-Europa dat aan zich zelf te wijten, omdat het in zijn economi sche en militaire ontwikkeling en zijn stre ven naar eenheid niet dat, we zouden haast zeggen „revolutionnair élan” want de Het Pluimvee en Eieren en de Directeur van de Veeartsenrjkundige Dienst heeft de mo gelijkheid geopend voor de volgende rege ling: Vanaf 21 Augustus 1950 is er enige uitbrei ding gegeven aan de ontheffingen van het, vervoersverbod van levend pluimvee, in die zin, dat dit geldt voor jonge hennen (broed 1950) wanneer het vervoer rechtstreeks plaats vindt van pluimveehouder naar pluimveehouder (geen tussenhandelaren). De ontheffing moet aangevraagd worden b(j de inspecteur van de veeaftsenijkundige dienst, Harlingerstraat 83b te Leeuwarden. Dit kan schriftelijk gebeuren, waarna, bij inwilliging van het verzoek, de ontheffing Tiisdel 29 Augustus: 1819. Fryske ütstjürlng. Medltaesje fan Ds. L. Bonga fan Ljou wert. Stlmmen üt it HeitelAn. „Spul”, in radio-biwurking fan in veile fan J. H. Brouwer. VUELKE plannen er in West-Europa zo- wel op militair als op economisch ge bied ook aan de orde zijn om tot grotere eenheid te komen, het is wel duidelijk, dat het in 1951 nog heel weinig op defensie gebied zal presteren en in 1952 economisch niet op eigen benen zal kunnen staan. De Amerikanen hadden zich dit heel an ders voorgesteld, niet te ontkennen naïve teit en een typisch gebrek aan historisch Inzicht geloofden ze dat West-Europa in een handomdraai tot een economische een heid kon worden omgebouwd, waardoor de kans, dat deze landen zichzelf spoedig zou den kunnen bedruipen, aanzienlijk zou zijn gegroeid. De ervaring heeft nu wel geleerd, dat, als zulk een plan zal slagen, dat eerst op zeer lange termijn het geval kan zijn. Boven dien gaat de vereiste militaire inspanning ten koste van de economische opbouw, wat de kans om Europa in afzienbare tijd weer in economisch evenwicht te brengen, nog geringer maakt. Zijn de Amerikanen wat te voorbarig geweest met him verwachtin gen omtrent de eenheid van West-Europa, in de landen welke dit gebied vormen valt een traagheid om in deze richting te stre ven op te merken, welke allerminst past bij de ernst van de toestand. Benelux en Schumanplan zjjn daar de be wijzen van. De Amerikanen verwachten, dat de Ver. Naties in Februari de Noord-Koreanen tot de 38ste breedte graad zullen hebben teruggeslagen. Als ten minste de rode Chinezen hun Noord-Kore- aanse broeders niet officieel gaan bijstaan, hetgeen weer heel andere verhoudingen zou kunnen scheppen. India zet achter de scher men in de Veiligheidsraad echter zijn be middelingspogingen voort en welk een be langrijke rol dit rijk in Azië speelt blijkt ook uit het feit, dat in de hoofdstad van India, New Delhi, vertegenwoordigers van cummunistlsch China en Thibet elkaar zul len ontmoeten om te trachten overeen stemming te bereiken over de positie va® laatstgenoemd rijk binnen de grenzen van China, maar met feitelijke zelfstandigheid Minder mooi is dat de bemiddelaar der Ver. Naties, die een oplossing zocht voor het Kasjmlr-geschil tussen India en Pakistan er geen heeft kunnen vinden, zodat er weer een gevaarlijke wrijving tussen beide sta ten kan ontstaan temeer omdat er ook in India heel wat volksvertegenwoordigers zijn die het met Pandit Nehroe’s verzoe nends politiek jegens Pakistan niet eens zijn. Verder naar het Westen heeft de Arabi sche liga, met uitzondering van Jordanië, zich verklaard voor internationalisatie van Jeruzalem, waartegen Israel zich ten hef tigste zal verzetten; ook'kier nog geen vrede. In Griekenland bracht, nadat de regering Piastiras 4 maanden aan het be wind is geweest, een kabinetscrisis de libe raal Venizelos aan de regering, die een kabinet vormde, dat conservatiever getint is dan het vorige, wat in tegenspraak is met de in Maart gevallen verkiezingsuit slag. Amerikaans ingrijpen Washington hecht aan de politieke ontwikkeling in dit land, dat een sleutelpositie op de Balkan inneemt grote waarde was na deze verkiezingen oorzaak, dat Venizelos toen niet aan het bewind kwam, doch de vooruitstrevende Piastiras, die echter volgens de liberalen te toegevend is geweest in het kwijtschel den van straf aan voormalige opstandelin gen. Abonnementsprijs 1.35 per kwartaal b!j vooruitbetaling Advertentieprijs: 10 cent per m.m Giro 87926 Donderdag 81 Augustus: 18.3019. Uitzending vanuit het gebouw van het Leger des Heils in Leeuwar den, verzorgd door het muziekcoqM van het Leger des Heils, o. 1. v. Sj. Nieuwland. samengaan dan hadden zij thans als part ner met de Ver. Staten min of meer op gelijke voet kunnen praten, thans kunnen zij niet anders dan varen in het kielzog van de grote bondgenoot over de Oceaan, die bijv, van de 12 landen van het Atlan tisch pact, welke te samen 20147 millioen dollars voor de defensie besteden, er alleen 14.268 millioen voor zijn rekening neemt. Men kan dankbaar zijn voor alles wat de Amerikanen voor Europa doen, en toch niet blind voor de gevaren welke een al te over wegende invloed van Washington op de gang van zaken vergezellen. Die gevaren schuilen gedeeltelijk ook in de Amerikaan se binnenlandse politiek. De laatste maanden, sedert de Koreaanse crisis uitbrak, waren de beide grote par tijen, de democraten en republikeinen, het roerend eens over Trumans beslissingen in de buitenlandse politiek, speciaal wat Korea betreft. Maar die eensgezindheid is niet van lange duur geweest, de republikeinse partij toont, met de verkiezingen van No vember in het vooruitzicht, een sterke nei ging Truman en zijn democratische partij voor de mislukking van de Amerikaanse politiek, sedert het einde van de oorlog, in Azië gevoerd, aansprakelijk te stellen. De gevaarlijke zijde van dit brengen van de Amerikaanse buitenlandse politiek in de partijstrijd, is dat het Trumans regering zou kunnen doen besluiten tot een zeer scherp stelling nemen in Aziatische kwes ties, o.a. die welke China betreffen of de republikeinen een verkiezingsoverwinning zou kunnen berzorgen, welke dezen grote invloed op de gang van zaken zou kunnen geven. En een deel dezer republikeinen heeft een bijna spreekwoordelijke minach ting voor West-Europa, die nog versterkt is nu wel vast staat, dat dit gebied nog lang niet op eigen benen kan staan. Daarentegen hebben zij een zeer grote be langstelling voor het Groep jongelju nel Noard- Fryslün. Fan 't simmer koe it einlings wurde mei de plannen dy’t al lang yn it formidden fan ’e jongerein fan it Kristlik Frysk Selskip libben om mei in ploech nel Noard-Fryslan (Süd Sleeswyk) ta. Yn in wike tiid binne de lytse tritich diel- nimmers mei in bus fan ’e L.A.B.O. troch it hiele gebiet hinne reizge. Dé jouns fan ’e earste del kamen hja yn Tönning (Eider- stedt)* oan dêr’t hja üntf ongen waerden troch Ferdinand Paulsen, dy’t ek oan it Mindertalle-kongres yn Ljouwert dielnom - men hat. Alfred Boysen hat har fierder rounlaet en rounom dêr’t hja kamen, op 'e Halligen, yn Deesbüll, op Feer (Föhr), yn Risum en Neugalmsbüll waerden fleuri ge jounen hélden, dêr’t in koar üt ’e diel- nimmers song ünder Jieding fan Bernard Smilde en Bindert Posthuma. Lolkje Nicolai, notaris Nflenhuis, Rintsje Heeringa en Auck de Boer (yn Fryske klaeijing) soargen for, deklamae :je. Op trije plakken biruie ek ts, jerk els ji „sten I Jden, mei Anny Smits as soliste, Bude.t Posthuma as oargenist in trjjestimmich koar fan (West) Fryske fammen. G. R. Groustra hat alle jounen (en op ien nel eltse kear yn West-Frysl;) prutsen oer „Aide en nije Fryske frijheit”. It foei op, safolle as de Noard-friezen der fan for- stiene en safolle as de dielnimmers op ’t lést fan it Noard-Frysk bigriepen. Ien fan ’e bruorren Boysen joech bütendat in koar- te oersetting fan hwat der sein wie. Wurch fan ’e lange en drokke tocht, mar tige foldien kamen de dielnimmers wer yn Ljouwert oan. Der binne plannen yri ’e maek foar fierdere ütwiksel. Frlesch Natuurhistorisch Museum. Uit het jaarverslag over het jaar 1949 van deze Instelling nemen we het volgende over: In December kwam het antwoord, dat gun stig op het verzoek tot verhoging van het Provinciaal subsidie was beslist, in die zin, dat het subsidie van maximaal f 1000 ver hoogd zou worden tot f2000 per jaar. Ge vraagd was een verhoging van f 2500, welk bedrag nodig zou zijn het museum dagelijks open te hebben door aanstelling van een volle kracht. Het ligt dus Voor de hand, dat de openstelling nog mondjesmaat zal zjjn. Deze zal vastgesteld moetei w&n in overleg met en tot genoegen van Gede puteerde Staten van Friesland. Het provin ciaal bestuur veronderstelt dat de f 1500, welke minder verstrekt zullen worden dan gevraagd werden, geput zullen kunnen wor den uit de meerdere inkomsten van leden- aanwas en meer entreegelden. Het tropisch aquarium moest om de hoge stroomkosten worden afgeschaft en het werd dus een koudwateraquarium, o.a. met de gewone en de kleine modderkruiper, ter wijl in een ander aquarium een miskleurige paling huist. Wegens de restauratie gelijk vloers moest deze afdeling voor het publiek gesloten worden. Begonnen met 372 telde de ledenlijst aan het eind van het jaar 351 leden. De benedenzaal bleek te vochtig voor de insecten. In enkele vlinderdozen begon schimmel te groeien. De gehele verzame ling is nu weer naar boven gebracht, naat de oude insectenzaal, maar heeft nog geen definitieve plaats. Inmiddels is een aantal nieuwe insecten dozen gekocht, zodat nu de vlind’ers wat ruime plaats kunnen krijgen en men met tertijd ook kan begonnen worden aan an dere rangschikkingen dan de systemati sche, bijv, biologische of sociologische ver zamelingen. Deze lenen zich beter voor ex positie dan de systematische serie’s, welke meer wetenschappelijke w. de hebben. In de afgelopen winter is het herbarium ge ïnventariseerd. Het bevat thans 1016 exem plaren, vertegenwoordigende 735 soorten. Momenteel wordt er gewerkt aan het na gaan van enkele ten geschenke gekregen herbaria. Daar hieraan zeer veel werk is verbonden, zal het herbarium pas in de volgende winter geheel gereed komen, waarna met frisse moed naar nieuwe soor ten kan worden gezocht. Begonnen wordt met de aanleg van een mineralogische verzameling. De bibliotheek breidt zich nog gestadig uit. Het totale bezoek was iets minder dan in het vorige jaar. Het museum werd bezocht door 1706 per sonen, waarvan 960 het diorama bezoch ten. Hierbij zijn inbegrepen groepen, ge vormd door vogelwachten, padvinders, jeugd- en andere verenigingen, scholen, enz. Hoewel van de overheid steun ontvangen wordt, zijn de totale inkomsten nog niet toereikend om het museum behoorlijk te beheren. De openstelling zal iets ruimer worden. Door de belangeloze werkzaamhe den aan de restauratie van het gebouw door enkele leden wordt veel geld bespaard. Het medewerkersfonds wijs nog een tekort aan van f 1600. Het verhoogde subsidie van de Provincie zal het museum op een iets hoger plan bren gen, waardoor het mogelijk zal worden het museum, wat de openstelling betreft, meer aan zijn doel te beantwoorden. Maar vele andere moeilijkheden blijven bestaan. Zo wordt er nog steeds te veel van enkele me dewerkers gevraagd. De hoop wordt nog levendig gehouden, dat het eens mogelijk zal zijn iemand vast aan het museum te verbinden, een volle technische kracht. Dat vele mensen nog niet weten van het bestaan van het museum, bleek uit een me dedeling van een onderwijzer, die vier jaar te Leeuwarden gestudeerd had, maar al die tjjd onkundig bleef van het bestaan van ’t natuurhistorisch museum. Dat moet en dat kan anders. België is ook nog niet tot rust gekomen. De moord op de communistische leider en Ka- merafgevaardigde Lahaut door regering en alle partijen trouwens afgekeurd heeft in het Walenland grote beroering gewekt en in Vlaanderen heeft de 23ste IJzer-bedevaart wel aangetoond, dat de Vlamingen wrokken over het gedwongen aftreden van Leopold „de eerste Belgische koning, die de Vlamingen had begrepen,” zoals een der sprekers zeide. kosteloos wordt verzonden naar de pluim veehouder, die wil afleveren. Bij de aanvraag der ontheffing moet de pluimveehouder, die de hennen wil afleve ren, een verklaring overleggen van de plaatselijke Bureauhouder, dat deze het vervoer nodig en gewenst oordeelt. In deze verklaring moet tevens worden aangege ven op welke datum het vervoer zal plaats vinden, het aantal hennen en naar welke pluimveehouder verzonden zal worden. Het bovenstaande geldt uitsluitend, wan neer het vervoer plaats vindt van en naar niet-besmette gemeenten. De biplanting om üs boere- pleatsen. De biplanting fan it hlem fan üs boere- pleatsen is in saek, dêr’t ornaris noch fier- stomin omtinken oan jown wurdt. Oan ’e iene kant geane de ülde singels, hö- ven en tunen troch forülderjen, to min soarch en de ipe-sykte efterüt, en yn ’e bisettingstiid is der gêns hout kappe, oan ’e oare kant wurdt der by nijbou faken net om tocht om fuort foar in goede biplanting to soargjen. Wylst soks dochs sawol foar it oansjen fan üs pleatsen en it hiele lên- skip ünmisber is, en ek tige fan praktysk bilang is, mei it each op wynfang, wurk- en brênhout, trachten en blommen. Mar der is troch de bank to min kennis fan saken by de boeren, en der wurdt to min oan dien om dér foroaring yn to krfjen. Dat léste bigjint lykwols torbettering yn to kommen. Forline jier joech it „Fryske Gea” in moal boekje üt „Landschapsverzorging in Friesland” fan de houtfester Ir. Vlieger, en nou is de 2de printings ütkaem fan it boek „Het Friese Boerehiem” fan C. J. Pannekoek en J. J. Schipper, ütjown fan it „Van Welderen Rengers-fonds”. De deskundige skriuwers bihannelje de bi- tsjutting fan de biplanting fan it hiem, mei it each op it nuttige en it moatje; hja geane de biplanting by bisteande pleatsen yn ’e ünderskate streken fan Fryslün nei en jowe rie oer forbettering en fom(jing; dan jowe hja biplantingssketsen by in rige njje pleats-üntwerpen fan ünderskate a - chitekten, sa’t dy foarkomme yn it krek, forskynde „Pleatseboek” fan Ir. Bouma. mei allerhanne oanwizings. It boek bifettet in great tal foto’s, teke ningen en sketsen, en ek in wiidweidige lis fan Nederlênske, Fryske en Latynske plantenammen. EEN NIEUW PORTRET VAN H. K. H. PRINSES MARGARET VAN ENGELAND, ter gelegenheid van haar 20ste verjaardag op Maandag 21 Aug. De foto werd genomen op Buckingham Palace. De Prinses draagt een japon van wit satin, gegarneerd met rose en witte rozen. Uitbreiding van de ontheffing van het vervoerverbod van pluimvee. overleg tussen het Bedrijfschap voor Engelse Labourpartij die nu wel duidelijk genoeg heeft laten merken, dat z(j niets van het plan-Schuman moet hebben, heeft in haar nieuwe begin selverklaring al weer een nieuw plan ge opperd, n.l. een wereldplan voor weder zijdse hulp ter vervanging van ’t Marshall plan dat in 1952 vpor West-Europa zou eindigen. We hebben echter geen behoefte aan meer plannen, maar aan de snelle uitvoering van een plan en dat is ook van dit Engelse plan niet te verwachten, dat trouwens ook niet origineel is, want reeds Truman heeft in zijn bekende programma als een der be langrijkste punten genoemd „hulp aan ach terlijke gebieden” en kennelijk is dat ook de bedoeling der Engelsen. Hun plan is ook zo weinig gedetailleerd, dat er verder weinig van valt te zeggen. De Amerikanen hebben de laatste tijd zekere druk op W.- Europa uitgeoefend, opdat het dan in ieder geval op militair gebied reeds in 1951 iets van betekenis zal presteren. Maar ook daar omtrent kan men tegen dat tijdstip nauwe lijks grote verwachtingen koesteren. Washington heeft nu de stok achter de deur gezet en doen weten dat Amerika niet be reid is meer troepen naar Europa te zen den, dus in West-Duitsland te doen lege ren, voor de West-Europese landen zelf met een behoorlijke bijdrage aan de gemeen schappelijke defensie voor de dag komen. Met deze eis stelde Washington vooral Frankrijk onder druk, omdat dit land immers om de legering van meer Amerikaanse divisies in Europa had verzocht. Bovendien zijn het. de Fransen die zich met de West-Duitse soc. democraten zelf het heftigst tegen de Duitse herbewapening blijven verzetten, zelfs tegen een door kanselier Adenauer gewenste opvoering van de politiemacht tot deze gelijkwaardig is aan de op mili taire leest geschoeide Oost-Duitse politie. Als de geruchten bewaarheid worden, dat de Russen deze herfst een afzonderlijk vre desverdrag met Oost-Duitsland willen slui ten, zal deze Oost-Duitse politie trouwens wel een officiële militaire macht worden en zal een nieuwe Berlijnse kwestie de zorgen van het Westen wel weer vermeerderen. Willen de Fransen geen West-Duitse bij drage aan de gemeenschappelijke defensie, dan zullen zij zelve het belangrijkste aan deel in de vulling van dat gat moeten bij dragen, redeneren de Amerikanen niet ten onrechte. Er is thans veel en velerlei over leg over de gemeenschappelijke defensie aan de orde, en men kan wel aannemen, dat in de besprekingen zowel de Duitse als Japanse herbewapening een grote rol spe len, en ook de deelneming van Turkije aan het Atlantisch pact, dat in de defensie-pot 2 millioen man kan bijdragen. Zweden daarentegen kan men wel afschrijven, het heeft nog eens bevestigd, dat het neutraal zal bljjven in een eventuele oorlog tussen West en Oost, hoewel de Russische mili taire attaché er dezer dagen is betrapt op spionnage, wat niet op vredelievende be doelingen der Russen jegens Zweden wijst. Met de economische eenheid van Europa naar een ver verwijderde toekomst ver schoven en een West-Europees defensiesysteem waarmede men wel iets verder is, maar waarvan men toch zelfs nog niet eens alle bronnen kent, waaruit het moet worden gevormd, is het duidelijk dat de invloed der Ver. Staten op de gang van zaken ook in W.-Europa steeds groter moet worden. Niemand gelooft, dat na het einde van de Marshall-hulp Amerika West-Europa eco nomisch in de steek zal laten, zomin als dat het geval zal zfn op militair gebied. Maar hadden de West-Europese landen W.-Duitsland incluis het eens kunnen worden over een economisch en militair

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1950 | | pagina 1