11 MAC ARTHUR geniaal militair strateeg üs hjoed to sizzen door Nederland Vrijdag 22 Sept. 1950 No. 74 46e Jaargang - B olsward Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa, A.J.OSINGA Buitenland/ Overzicht valt Provinciale Kroniek ge- peren ;n bo- ,eruj- id de oerd Oc- iden t er lap- j de veer raar aan Predom”. Muzyk. Hwat hat Gabe Skroar Bolswards Nieuwsblad I PYT. die vol- con- pda- slag Tiisde! 26 Septtmber: 19.4020. Fryske ütetjörlng, Reportaezje fan de Keninklike rela trocii Fryslftn. OFSKIED OAN TE SIMMER. It deiljocht wurdt jouns minder, De skimer wint. Ring’ neffens de kalinders De heerst bigjint. Oertinke wy de simmer, Lang wurdt jit sein, It koe net folie slimmer, Hast elke dei rein! Men hie syn ütgeansdagen, Steech itselds liet, Faek is grimitich klage: „Wer dweil troch wiet!” De „|jsko”-keaplju wiene Flitich yn 't spier; Waermte.nea waerd 't ris mienen, Gjin ryk healjier! De ymkers neat as lijen, Men telt en stint, De opbringst fan üs bijen ’t Hie better kind. Wiette! Bouboeren klauwe, De hAn yn 't hier, Risping’ jirpels, flaeks, jouwer. Kom! Sintsjê, blier. ’t Boaskjen foar de jongelju is swiet, As it giet mei Aldersried. Simmer wie tuskenbeiden, It waer ünfêst, Lykwols ien treast, de grelden Diene It mar bést! Jit nea sa’n simmer hawn en Gjin dei fan rêst, It hea sit oant de spanten, Oerfloed fan gêrs! Kuilbulten! Trjje - fjouwert Hjerst 't lAn bros, wiet, Greidboer, 't Bil him net rouwe, It lean wie swiet. De simmer giet gjin reden To klaeijen, hjoed. Hja bring’ folop tofreden In Ofskiedagroet! s het ische hten. neren van >r de oken, taald. egen k de ver- 1 het po- had jrde- sljjk- Het Veischljnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) etltte jland mder ff. lelijk a re- iwar. post, neer enig )g in een e ne er ik- ers ikt al r- it ;e ,d Keg, Omroep Noord 188 M. :en en ging Olter- slkens J kof- c was en de in de urlijk ukte van g of tan- het van H. S. hen, steun laars n af- idden :erste spel d fi- doch NtJ- Isior” n om zijn. ,amer rd in wel- 1HT. imen sdag even Wfl een irige pne- oes- ider ime- aan. eder then zijn jens zijn Seoel, de Zuid-Koreaanse hoofdstad, waarover alle verbindingslijnen der Noord-Koreanen in ’t Zuiden lopen. Gelukt het Seoel te verove- a ren en dus die lijnen af te snijden, dan v dreigt voor het Noord-Koreaanse leger een débacle. (De voorsteden zijn reeds bereikt). Het trekt nu reeds terug, ongetwijfeld onder invloed van het gevaar, dat het in de rug dreigt en gedeeltelijk misschien ook onder de druk van de nu ook uit het brug genhoofd aanvallende Unotroepen. Die moe- x ten wel aanvallen omdat ze zich aan het Noord-Koreaanse leger moeten vastbijten,reCht onthouden hun land, dat het eerst aan dat daardoor verhinderd wordt al te veel een inval van uit ’t Oosten zou blootstaan, van zijn troepen af te zonderen voor een te verdedigen. Wanneer de Duitsers dat niet zelf doen, zal die taak volledig moe ten worden overgenomen door de Ameri kanen en de andere Atlantische landen, omdat men de Russen niet aan het Kanaalafgekeurd, verworpen. Ook: naar Dokkumï Naar wij vernemen is het niet geheel uit gesloten, dat leden van ’t gevolg van’H.M. en Z.K.H. in de avond van 25 September a.s., na afloop van de avondvoorstelling in de Harmonie te Leeuwarden, begeleid door de Commissaris der Koningin een bezoek zullen brengen aan Dokkum, dat ook dit jaar weer de traditie van lichtstad wil handhaven. Gehoopt wordt, dat de vermoeienissen aan het bezoek zullen toelaten, dat ook Z.K.H. de Prins aan dit bezoek deelneemt. poging de bij Seoel gelande V. N.-troepen weer in zee te werpen. Terwijl wij dit schrijven hebben we geen zekerheid dat Mac Arthurs operatie een volledig succes zal worden, dus tot een to tale vernietiging van de Noord-Koreaanse legers zal leiden, doch ze is veelbelovend en biedt een prachtig voorbeeld van een militaire strategie hoe door geniaal gebruik van numeriek zwakkere strijdkrachten de Noord-Koreanen hebben stellig veel meer manschappen in het Zuiden opgehoopt dan het totaal aantal V. N.-troepen bedraagt naar een beslissing kan worden ge streefd. De nieuwe invasie van Mac Arthur was natuurlijk niet mogelijk geweest, als de Noord-Koreanen over ’n sterke luchtmacht en duikbootvloot hadden beschikt, deze zouden de landings pogingen, welke aan ’n zeer moeilijke kust geschiedden en lang die degelijke voorbe reiding niet hadden als die in Normandië, veredeld hebben. De Noord-Koreanen heb ben echter geen luchtmacht van betekenis en geen duikboten, ze hebben ze ook ge durende deze campagne niet van de Russen gekregen en er zijn geen tekenen dat Mos kou ze, nu het bezit er van voor de Noord- Koreaanse militaire leiders feitelijk een kwestie van leven en dood is, wel ter be schikking stelt van hen, die de kastanjes voor de Russen uit het vuur hebben trach ten te halen. Tot nog toe blijkt uit de offi ciële rapporten van generaal Mac Arthur alleen dat de Russen wapens en munitie aan de Noord-Koreanen hebben verschaft. De Russen blijven, terwijl hun hele Kore aanse avontuur ineenstort, toekijken, het geen opnieuw bewijst, dat ze thans geen wereldoorlog wensen. Ook de delijk met een democratische bewind ver trouwd te maken. Maar ook dit is een lastig probleem. Zolang Rusland met een dergelijke regeling niet instemt en rood China er buiten wordt gehouden, betekent V. N. beheer in Korea practisch de vorming van een Westers bruggenhoofd op het vasteland van Azië aan de grens van China. Dat dit op Russisch verzet zou stuiten is niet zo erg, want Moskou heeft haar ge ïsoleerde positie In de Ver. Naties en In de wereld zelf gewild. Maar men kan niet ontkennen, dat rood China geïnteresseerd is bij wat er aan zijn grenzen gebeurt en daarom recht zou hebben geraadpleegd te worden over de positie van Korea, waar van de langdurige bezetting door een leger der Ver. Naties waarin Amerikanen de bo ventoon voeren, ook andere Aziatische sta ten zou verontrusten. Deze moeilijkheden zouden opgelost kunnen worden, wanneer het rode China lid der Ver. Naties was en daar bleek een standpunt in te riemen, on afhankelijk van het Russische. Zoals bekend verzetten de Ver. Staten zich tegen deze toelating in verband met de Amerikaanse binnenlands politieke verhou dingen. India probeerde het nu nog eens in de algemene vergadering der Ver. Naties welke thans bijeen is en waar geen veto geldt. Maar ook daar mislukte het, vijftien naties stemden met India voor toelating van rood China, waar onder Nederland, maar dat was veel te weinig. Nu zal een commissie uit de V. N. de zaak der Chi nese vertegenwoordiging onderzoeken. Een speculatie is ook de herbewapening van W.-Duitsland in het kader van 't Atlantische verdedi gingssysteem. Zonder de Duitse opneming in dat systeem is het onvolledig en zwak en bovendien kan men de Duitsers moeilijk het Koningin opent ambachtsschool te Gorredjjk. Tijdens haar bezoek aan Friesland zal Ko ningin Juliana door een symbolische han deling de nieuwe ambachtsschool te Gor- redijk openen en wel op Dinsdag 26 Sept, om half drie. Zij zal dan tevens een kleine expositie van industriële producten, die Gorredjjk voort brengt in ogenschouw ne men. Te Franeker zal op het stadhuis een kleine demonstratie worden gegeven van moderne Friese costuums, die zich aanpassen aan deze tfld, door mevr. Jo Kars te Leeuwar den zijn ontworpen naar oude motieven. Abonnementsprijs 1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs10 cent per m.m Giro 87926 Kamer van Koophandel. B|j de opening van de eerste vergadering na de vacantie hield de voorzitter een rede, waarin hij aandacht schonk aan de reor ganisatie van de Kamers van Koophandel door de totstandkoming van de desbetref fende wet, en aan de gedeeltelijke in ge bruik neming van het nieuwe kantoorge bouw der Kamer, waarbij de voorzitter met erkentelijkheid gewag maakte van de gast vrijheid, welke de Kamer in het Provincie huis zal mogen genieten voor haar plenaire vergaderingen zolang haar eigen vergader zaal niet gereed is. De voorzitter deelde mede, dat de Kamer aan een aantal gemeentebesturen advies heeft uitgebracht omtrent de verlenging van de winkelsluitlngsverordeningen, welke per 1 December 1950 aflopen en die in afwach- OEFENINGEN VAN KOREA-VRIJWILLIGERS op het. terrein van de nieuwe Alexander Kazerne aan de Van Alkemadelaan te Den Haag. :1 bij- 1 en, j hij er J Jn t r- P m v er Sprekkersllst. De „r” is yn ’e moanne, de tlld fan it bal den fan gearkomsten ensfh. komt wer oan, *L is er dan wel eens wat aan te mer ken op generaal Mac Arthurs politieke strategie in Oost-Azië van Europees stand punt gezien, hij is een groot militair, hij is meer dan een bekwaam vakman, hij is een geniaal militair strateeg. Zo’n strateeg durft koelbloedig de risico’s te nemen, welke het moment eist. Het was duidelijk, dat het vry beperkte bruggen hoofd der Ver. Naties fn Korea, waarvan het bezit ook niet geheel veilig was, geen gelegenheid bood voor de organisatie van een offensieve beweging welke snel resul taten zou kunnen opleveren. Bovendien had een offensieve beweging alleen van dit bruggenhoofd uit dit nadeel, dat de opruk kende legers, de Noord-Koreanen voor zich uitdrijvend, in waarschijnlijk totaal ver woest terrein zouden komen, zodat enor me felsen aan het aanvoersysteem zouden worden gesteld. De strategie welke generaal Mac Arthur thans toepast, stelt deze moei lijkheden niet terzijde, maar vermindert ze wel, omdat ze de kans schept op een zeer snelle beslissing door een mogelijke ontred dering van het Noord-Koreaanse front rond het bruggenhoofd. Er zijn immers troepen der Ver. Naties geland achter dat front n.l. bjj en de Noordzee wenst, Natuurlijk brengt de herbewapening van W.-Duitsland risico’s mede als het ook een eigen buitenlandse politiek mag voeren, want dan zou het im mers ook de zijde van de Russen kunnen kiezen, Van W.-Duitse zijde heeft men betoogd, dat alleen een souvereine staat van het volk een bijdrage in de verdediging van het vaderland kan vragen. De Grote Drie werden het er dan ook al over eens, dat de staat van oorlog met W.-Duitsland zal worden opgeheven en dat dit rijk weer een eigen ministerie van bui tenlandse zaken, een klemmende voorwaar de voor de eigen souvereiniteit, zal krijgen en zelf diplomaten mag benoemen, natuur lijk nog onder zekere voorwaarden. Ook verklaarden de Grote Drie dat West-Duits- land direct weer een snel verplaatsbare politiemacht mag vormen en dat een aan val op West-Dultsland of West-Berlijn be schouwd zal worden als een aanval op hen zelf. Daarmede is een waarschuwing aan Oost-Duitsland en de Russen gericht, dat een invasie model Korea eenvoudig een wereldoorlog zal betekenen. En tevens is daarmede voldaan aan een verlangen der (puitse regering haar een basis te geven, waarop ze haar eventuele herbewa pening voor het eigen volk kan rechtvaar digen. Dit is een basis van wederkerig heid: de geallieerden helpen ons, wij hel pen hen. De Grote Drie en de Atlantische Raad zijn het bij hun besprekingen in de Ver. Staten dus wel over heel wat eens geworden, maar over het kernpunt, de definitieve toestem ming en de bindende afspraak tot de Duit se herbewapening toch niet niet. Frankrijk moet daarover nog eens nadenken de andere mogendheden hebben daarin toe gestemd maar het is gewenst, dat dit niet te lang duurt en dat de keer in Korea geen nieuwe zorgeloosheid of al te veel op timisme in Parjjs wekt, om daardoor een moeilijke beslissing te ontwijken. Ten slotte moet het toch tot de Duitse her bewapening komen. En nu in Amerika, de vader van de economische hulp aan Euro pa, de oud-opperbevelhebber Marshall mi nister van defenise werd, kan Frankrijk toch werkelijk overtuigd zijn, dat de Ver. Staten dit werelddeel niet meer in de steek zullen laten, hetgeen het de aanvaarding van een weer bewapend Duitsland gemak- kel|jker moet maken. Toch kan deze kwestie de Franse regering, die altijd zwak staat, nog moeilijkheden met het parlement ver oorzaken. In Engeland zegevierde decniet veel stevi ger staande Labourregering in het Lager huis voor de zoveelste maal over de oppo sitie, waarin het doorzetten van de natio nalisatie der ijzer- en staalindustrie werd ha wy okkerdeis skreaun. Foar it bilizzen i fan greatere jounen is it wolris in toer in gaedlike sprekker to finen, Hat men al in namme op it each, dan wit men noch net, hwer.’t sa'n man wennet, hwat syn telefoan- nümer is, hwer’t hy (of hja) oer sprekke kin en wol, hokker jounen hy (of hja) bl eet is en.hoefolle honorarium bitelle wurde moat. Alles hwat men oangeande sprekkers en spreksters witte moat, kin men oan ’e weet komme oan ’e hAn fan 'e sprekkersllst, dy’t gearstald is troch it bureau culturele sa- ken (Weard 11, Ljouwert). De list is op oanfrage forgees to krijen. Ek is troch it bureau in list fan Fryske films gearstald. ei 1 at I’ de a o u ig m o ie: rei Race-anto ®ver de kop geslagen. Bij een’ poging het uurrecord in de 750-1100 cc- klasse op het circuit van Zandvoort te ver beteren, is ir. W. A. Visser uit Amstelveen met zijn M.G.-1087 enkele malen over de kop geslagen en zwaar gewond. Maria Montessori onderscheiden. Mevr. Maria Montessori heeft de Koninklijke on derscheiding Officier in de Orde van Oranje Nassau Ontvangen. De 100ste Finse school. Maandag 25 Sept, a.s. zal te ’s Hertogenbosch de 100ste Fin se school in Nederland worden geopend. Ir. Weuila-geiMaal ik Werking. Vanwege de zware regenval is het Ir. Wouda-gemaal te Tacoz|jl Dinsdagmiddag in werking ge steld. Luxemburgse w|jnen zal men kunnen proe ven op de Horeca-tentoonstelling in het Amsterdamse RAI-gebouw, want Luxem burg komt met een inzending. „Rakker” overleden. In de nacht van Maandag op Dinsdag is in de leeftijd van 26 jaar het bekende hogeschoolpaard „Rak ker” in de stallen van circus Jos Mullens dat in Delft zijn tenten heeft opgeslagen, overleden. Otto Schumann heeft „Rakker” ®*n Anglo-Arabler, in b|jna alle land®n van Europa gereden. Het was één van de best afgerichte hogeschoolpaarden, die er ooit geweest z|jn. Jubileumcadeau: „Koninklijke”. Ook H. M. dc Koningin heeft de jubilerende Algemene Nederlandse Zuivelbond verrast. Voortaan mag de Bond het praedicaat Koninklijke voeren. De Bond heeft op z|jn beurt het idee gehad om van de leden geen geschenken in bloemen e.d. te vragen, doch geld ten behoeve van het Koningin Wilhelminafonds voor de kankerbestrijding en de Stichting 1940-1945. Voor het personeel zal verder uit eigen middelen een fonds voor bijzondere noden gevormd Worden. Van centen en kwartjes. Het Staatsmunt- bedr|jf zal in 1951 voor drie millioen gulden aan dubbeltjes maken en voor f 1.2 millioen aan centen, Zilveren kwartjes tot een be drag van f7.5 millioen zullen tot baren worden omgesmolten, Bloempr|js lager - bakkers nu voor de 5 T In verband met de bezwaren van het bak kersbedrijf tegen Uitbetaling van de recen te 5 pct.-loonsverhoging, heeft de regering de prijsvaststelling van het brood nader bezien. Besloten is de maximumverkoop- pr|Js van het brood van gewone samen stelling te handhaven, maar de prijs van de bloem, waaruit dit brood wordt gebak ken, de z.g. A-bloem, met negentig cent per 100 kg. te verlagen; de prjjs van onge build tarwemeel blijft onveranderd. Urker botter in nood. Omstreeks 10 uur Woensdagavond is da IJmuidense redding boot „Neeltje Jacoba” uitgevaren om as sistentie ta verlensa aan asu in nood ver kerende vissersboot, die ter hoogte van Castricum noodseins* had uitgevonden. Het was de Urkse botter Uk 48, die door de hoge zee in moeilijkheden was geraakt. Heft IJmuidense vissersschip IJm. 240 heeft de botter op sleeptouw genomen éri zette daar na koers naar LTmuiden. rode Chinezen willen blijkbaar nu niet in het geval betrok ken worden. Ook zij hebben de Noord- Koreanen indirect gesteund, door divisies Koreanen die in de Chinese legers tegen Tsjang Kai Sjek hebben gestreden, los te laten, zodat de Noord-Koreanen ze voor hun overval op Z.-Korea konden gebruiken. Maar dat is toch iets anders dan een of ficiële deelneming van Peking aan de Ko reaanse compagne. Voorlopig is dit alles dus geruststellend voor het Westen, de schade in .Azië aan het Westers prestige toegebracht door de aanvankelijke slechte resultaten in Korea, is door de keer in de veldtocht hersteld. We raken een moeilijke kwestie als we de vraag stellen, wat er moet gebeuren als de Noord-Koreanen uit Zuid-Korea zijn ver dwenen. Voor de Zuid-Koreaanse regering is het allang geen vraag meer, die wil dat de troepen der V. N. eenvoudig de 38ste breedtegraad overschrijden en geheel Ko rea bezetten, dat dan onder Zuid-Koreaans bewind moet komen. Een bewind dat aller minst democratisch genoemd kan worden, en ongeveer mank gaat aan alle gebreken welke Tsjang Kai Sjeks regime in China Impopulair maakten. Zullen de Amerika nen desielfde fout maken als ze eenmaal in China begingen? Veel beter dan een Zuid-Koreaans bestuur ware voor geheel Korea een ttfdelljk be stuur der Ver. Naties om het volk gelei- 1000e bouwkaswonlng. Op 13 October p.S. hoopt de N.V. Bouwkas Noord-Nederlandse Gemeenten te Leeuwar den de bouw van de 1000e bouwspaarders- woning te vieren. Deze feestelijkheid zal plaats hebben in te genwoordigheid van de aandeelhoudende ge meenten; ook de commissarissen der Ko ningin en de Hoofd-Inspecteur-Directeur van de Wederopbouw en de Volkshuisves ting in de provincie Groningen, Friesland en Drenthe worden uitgenodigd. De Minister van Wederopbouw en Volks huisvesting heeft toegezegd die dag per soonlijk aanwezig te zullen z|jn om een ge denksteen te onthullen in een complex van v|jf woningen Achter de Hoven, welke wo ningen gebouwd worden door de bouw- spaarders G. Visser, F. Witvoet, G. Tip- persma, T. Looyenga en S. J. Nottelman. Bitlriklng slach by Warns. Ek dit jier sil op 26 Septimber de slach by Warns wer bitocht wurde. De wurklist sjocht der sa rit: De moarns om 11 Ure: Signael. Flagge omheech, Sjongen: „War dy”. Koart iepe- ningswurd. Muzyk. Deklamaesje. Muzyk, Bitinkingsrede fan de hear Fedde Schurer fan ’t Hearrenfean oer: „Om FryslAns Sjongen: „Fr|f, Froed, From”. Klankbylden: „Boerekinkels”. Sjongen: „Eala Fria Fresena”. Muzyk. De klamaesje. Muzyk. Koart slutlngswurd. Sjongen: „It HeitelAn”. ting van de tot stand koming van de nieu we Winkelsluitingswet opnieuw dienen te worden vastgesteld. In verband met daaromtrent ingekomen op merkingen zullen de daarvoor in aanmer king komende raccordementen der N. S. langs voormalige N. T. M.-l|jnen voor zwaarder vervoer geschikt worden maakt. De voorzitter maakte melding van ver schillende besprekingen met autoriteiten over diverse actuele onderwerpen en van enige officiële plechtigheden, waarbij de Kamer vertegenwoordigd was. De Kamer behandelde enige aanvragen om beëdiging als weger en als expert. De secretaris der Kamer zette daarna de tot stand koming en de inhoud van de nieuwe Wet op de Kamers van Koophandel uiteen. Na afloop van de vergadering brachten de leden der Kamer een bezoek aan het nieu we kantoorgebouw. Onze schnid. Uit de staatsbalans blijkt, dat de schulden van het R|jk de bezittin gen overtreffen met een bedrag van f 15.066 millioen, overeenkomende dus met rond f 1500 per hoofd der bevolking. M.a.w. als het R|jk er eens over zou denken z|jn schulden te betalen, dan zou per gemiddeld gezin van 4 personen een aanslag moeten worden opgelegd van circa f 6000. Het is dus maar gelukkig, dat het Rijk er niet over denkt zjjn schulden op korte termijn te betalen. Vissterfte. Ef is in de Zaan grote sterfte onder de vis, doordat het water verontrei nigd wordt door giftige afvalstoffen van fabrieken. Naar Sinterklaas. Westerling gaat nu met zijn vrouw naar Spanje, maar vaste plan nen heeft h|j nog niet. Wat hij wel heeft is geldgebrek. Boter naar België. Te St. Jansteen (Z.V1.) is een personenauto van een inwoner uit dit plaatsje ’s nachts in beslag genomen, toen bleek, dat er 500 kilo roomboter naar België werd vervoerd. Gemeenteraadsverkiezing. De „jongens stad” te Krommenie heeft een nieuw be stuur gekozen: één burgemeester, twae wethouders en acht raadsleden. Nieuwe Zondagswet in wording. In aanslui ting aan het overleg met de kerkgenoot schappen is thans het interdepartementaal overleg over de herziening der Zondagswet vrijwel geëindigd, aldus wordt meegedeeld in de r|jksbegroting 1951. Verwacht wordt dat het ontwerp spoedig aan de minister raad wordt voorgelegd. Drie militairen gewond. B|j het lossen van de minuutschoten op het Malieveld in Den Haag, is Dinsdagmiddag om even over half twee een ernstig ongeluk gebeurd. Tijdens het laden ontplofte een projectiel in de loop van de batterij. Vier militairen werden tegen de grond ge slagen. Drie van hen werden gewond over gebracht naar ’t militaire hospitaal in Den Haag. Zij behoren tot het eerste vr|jwilli- gers-opleidingscentrum te Wezep en waren voor artillerieopleiding in Breda gedeta cheerd. Bom b|j baggeren opgehaald. Nog steeds worden er in Noord-Limburg veelsoortige projectielen opgegraven en onschadeljjk ge maakt. Nadat dezer dagen op een akker te Venlo, die sinds de bevrjjding was be werkt, een bom van 250 kg anderhalve me ter diep uit de grond was gehaald, kwam thans in een schepemmer van een bagger molen op de Maas bij Kessel een bom van eveneens 250 kg naar boven. Film over de begroting. Naar w|j verne men, ligt het in de bedoeling van het de partement van Financiën een film te laten vervaardigen, die op populaire wijze een in zicht zal geven in de begroting van 1951. Men zal op het witte doek de financiële weg kunnen volgen van het invulformulier voor de belastingen tot en met de beste ding van het geld. Deze film zal in de bios copen worden vertoond tegelijkertijd met de behandeling van de begroting in de Tweede Kamer. f

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1950 | | pagina 1