„BOLLETONGERSDEI 1950”
Op nei ^ol^eto^^McLei
Martinytoer
detütrikking fan de Gysbert Japicx- en
Joast HalbertsmajJrizen is wer bard.
üs hjoed
to sizzen
door Nederland
Fan de
No. 87
46e Jaargang
Dinsdag 7 Nov. 1950
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa A.J.OSINGA
B olsward
a
De getergde slager. Een slager te Bus-
sum, die door een stel jongens werd ge
plaagd, maakte zich zo kwaad, dat hjj een
der jongens een hakmes toegooide, waar
door deze aan een been werd gewond.
Bijzondere rechtspraak. De vroegere voor
zitter van de Vereniging voor de Effecten
handel te Amsterdam zal Dinsdag a.s. te
rechtstaan verdacht van verduistering.
Verdunde gids. In de nieuwe intercommu
nale telefoongids zullen de lijsten van Am
sterdam, pen Haag en Rotterdam niet
meer worden opgenomen.
Hwat hat Gabe Skroar
J
Bolswards Nieuwsblad
traditie zal herstelleu
It Blstjür fan It W(inkelier A(ctle) O(omlté):
I I
Tot ziens In Bolsward de daad Is aan U.
DE MARKTCOMMISSIE.
.Makkum, „Avondrust”.
1.
2.
3.
4.
5.
TJ. de J.
„Een Fries zou geen Fries zftn, als hj geen zin had voor traditie”,
lazen wij in een maandblad van een grote Maatschappij in Nederland.
Heeft dit iets met onze „Bolletongersdei” te maken?
Dat kan, inderdaad, want deze zinsnede troffen wjj aan ta een zeer waar
derend artikel over de „Bolletongersdal 194S”.
De Marktcommissie heeft getracht dit jaar iets te bieden, dat waarde
heeft voor de boerenbedrijven en huishoudingen.
Ook voor de plattelandsvrouwen wordt deze dag iets zeer aantrekkelijks
geboden.
Wij mogen verwijzen naar de verdere mededelingen in dit blad en naar
de programmaboekjes, welke in ruime mate zijn verspreid.
De oliebollen ruiken weer,
Ze smaken beter dan oud leer,
Het is een dag van groot vertier,
En menigeen heeft veel pleizier.
VeischIJnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie i
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Het Verheugt de Marktcommissie, welke met al haar acties in deze niets
anders heeft willen bereiken dan de „Bolletongersdei” ais oude traditie
te doen herleven, dat zjj uit bovenstaande woorden, maar vooral uit de
goede resultaten van het vorige jaar, mag concluderen, dat haar streven
wordt gewaardeerd door dé bevolking.
Zij heeft dan ook de hoop en verwachting, dat de bevolking de oude
„Bolletongersdei” was vroeger niet alleen een dag van veehandel en
pretmaken, er werd ook van alles ingeslagen. „Pake moast in boltsje
keapje en Beppe in njj Kypske ha,” zo lazen wij verder.
Het middelpunt van deze dag is; de veemarkt.
Wy hopen, dat de boeren en veehandelaren door een grote aanvoer van
vee zullen tonen, dat zjj prijs stellen op het behoud van de veemarkt
in Bolsward!
Moge de traditie worden: „BOLLETONGERSDEI SPECIALE BOE
REND AG!”
De meisjes en jongens ontmoeten elkaar,
Misschien wordt het een huweiykspaar,
Zo gaat die dag dan weer te’n end,
Het volgend jaar maar weer present.
H. ERINGA.
De Frous
Myn man sei: „Wolst ek mei?
Mei nel de bollede!?”
Ik tocht jouns: dat fé
Is foar my wol gjin pré,
Mar ’k ha In skoane kans,
Ris by de winkels lans.
Myn huodtsje wurdt hwat feal,
Myn mantel glêd en keal,
It buorket tsjinwurch goed!
Hwat ntfe spullen hjoed,
’t Is allegear like djür.
Hawar dat kom ’k wol oer.
Hwat maelt my in fette kou,
Jow my de „modeshow”,
Boppe bollen en kij,
Hjoed Zantman van der KieL
Y. POSTMA, Foarsitter.
JOHS. HENGST, Skrluwer.
B. WOBMA, Ponghélder.
W. BRANDSMA.
J. G. VOGELZANG.
A. SIKMA.
It famke:
Sa’n wykmerk.neat foar üs!
Lykwols.’k blluw dochs net thüs
’k Mel neat fan ky éfwltte,
Fan bollen deadsblnaud.
Sjoch.ik bin noch net troud.
Men kin 't faeks netris witte.
Mlen jlm, dat ’k op guons rln?....
Né, ’k blluw by myn freondin
Oft wy It net yn ’e smles ha,
Hwer’t jongfolk komt op ta?
PYT.
Lokkich, dy’t troch aiders erf,
Is foar earmoeds tosk bifeilge;
Silllch dy’t troch eigen flyt
’t Earllk woune guod hat heiige.
BOLLETONGERSDEI.
De maand November is weer daar,
Een ieder maakt zich maar weer klaar,
De dag is al weer vermeld,
En door het jong volk vastgesteld,
De jonge boer:
Och ja, sa’n bollede!,
Bisykj’ ik, is net wei.
Mar hast yn alle stêdden
Op Kening - fokgebled,
(en steech itselde liet)
Is hjoed del hwat to rédden.
Oft my fortier noch jowt?
’k Kom elke Freed to Ljouwt,
Seis bin ik stamboeklid,
Nim oan dat ’k ’t thüs wol wit,
’t Forskeel béste en minne,
Boalsert gjin wylde tsjoen,
’k Bin der samar ütsjoen,
Mar.’k sil der dochs mar hlnne.
HWAT WOLLE HJA MEI SA’N
BOLLEDEI?
In aide boer:
O, ’k waerd sa’n del nea sêd,
Doe’t ik jong wie, drok de stêd,
't Kafétorras fol stuollen,
Hja kamen bliere opsklk,
Mei tilbry sjeas of brik,
Hwat seach ’k wol grouwe bollen,
Sa’ri dei wie my nei ’t sin.
Grif, as ik tachtich bin,
Sjoch ’k noch de weintsjes réljen
In kletterjende stream,
Grif hear ’k dan yn myn dream,
Untstjür de bollen éljen.
De feint:
Drok op ’e pleats; Ik stean
In moanne al yn ’t lén en mean,
Dy wide, toarre finne.
Is dat nou in manier!
’k Bigjin grif takom jier,
Al bryk, roungear to rinnen.
Mar hjoed wol Ik ris fry,
De bolletongersdei!
’t Moat al mln slagje wolle,
Wurdt foar de Sneintojoun
Net in leaf famke woun.
Dér rln grif soune „knapen”;
As Ik It dimmen oanliz,
Ha hja foar my gjin frees,
Lyk in bolle foar In reade lape.
Een delegatie uit Stuttgart, uit zes perso
nen bestaande, is Vrijdag in Rotterdam ont
vangen, waar zij de vorderingen van de
wederopbouw zal bestuderen.
Door een nieuw radiostation op Curasao zal
de marineleiding regelmatig contact kun
nen hebben met Nederlandse oorlogssche
pen in de Atlantische en Stille Oceaan.
In de Ierse hoofdstad Dublin zal van 30
April tot 5 Mei 1851 een „Holland fair”
worden ingericht, waar ons bedrijfsleven
zal exposeren. Inlichtingen: Instituut Ne
derlandIerland, Nassau Zuilenstelnstraat
9, Den Haag.
De staatssecretaris van Oorlog, W. Focke-
ma Andreae, zal Dinsdag naar de V.S. te
ruggaan voor een tweedaags bezoek aan
San Antonio. Op 11 November vertrekt hjj
met de Nieuw-Amsterdam uit New York. -
Een op de hooizolder begonnen brand
vernielde in Westervoort de hele boerderij,
het woonhuis, met inbegrip van de inboe
del. Een van de brandputten bleek door de
jeugd vol met stenen gegooid te zijn.
VOETBALUITSLAGEN.
Eerste klasse A:
Sneek—HSC
AchillesZwartemeer
VelocitasBe Quick
Go AheadFrisia
LeeuwardenHeerenveen
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m.m
Giro 87926
Op het nippertje. Bij een brand in Am
sterdam werd een zevenjarige jongen, die
reeds bewusteloos was, door de brandweer
gered.
Voor gerepatrieerde militairen. Opgericht
is de Stichting „Het vaderland getrouwe”,
welke hulp wil bieden aan gerepatrieerde
militairen, zowel materieel als moreel.
Veertien jaar geëist. Tegen de fascistische
dichter George Kettmann werd voor de
Bijzondere Strafkamer van de Amsterdam
se rechtbank 14 jaar gevangenisstraf ge
vraagd, mede omdat de officier hem niet
wilde zien als dichter en schrijver, doch in
de eerste plaats als politicus.
Geen Butlinkamp. Hoewel de plannen
reeds vergevorderd waren, werd besloten
te Zandvoort geen Butlinkamp te stich
ten.
Tsientallen jierren lyn wie Bolletongersdei to Boalsert in dei fan greate
bitsjutting foar de stêd en de boerestén der omhinne. Alleman teach
dy dei nei de stêd en de boereweinen stiene ta de poarten üt. Geande-
wei rekke dat gebrük oan it öfsliten, de loop wie noch wol faken dy
dei nei de stêd, mar der wie fierder neat bysünders to rédden.
Troch it initiatyf fan dé Merkkommisje, mei üs warbere Boargemaster
as Foarsitter, is oan dit histoarysk, eigen boerefeest wer nij libben jown.
Forline jier is dat oer alle boegen tige slagge en sokke dagen smeitsje
nei mear: de stêd swart fan de minsken, ekstra-bussen, öfladen mei bl-
sikers, fleur en biweging yn ’e stêd en elk wie tige foldien.
Dat de winkel- en sakelju dy dels in fleurich sin hiene, kin men maklik
bigripe en dêrom hawwe hja ek dit jier de hollen byinoarstutsen om yn
oerliz mei de Merkkommisje har stientsje by to dragen ta it wolslagjen
fan Bolletongersdei 1950. Us krante hat hjir al hwat fan forteld, mar
binammen dit nümer wol elkenien graech düdlik meitsje, hwat der dy
deis allegearre to rédden is. Boppedat lit hja sjen, dat ünderskate winkels
ekstra-oanbiedingen hawwe en presintsjes jowe om to toanen, dat hja
fan har kant alles dwaen wolle om de béste foet foar to setten. Jimme
kinne der grif op oan, op Bolletongersdei sil it bliken dwaen: Sykje net
fierder om utens, JO FINE IT YN BOALSERT!
Voor de byverdienste Niet minder dan
22000 gezinnen hebben zich reeds bereid
verklaard, in 1951 wekelijks een nauwkeu
rige opgave te verstrekken over de beste
ding van hun inkomen.
Halve hofrouw. In verband met het over
lijden van koning Gustaaf V heeft het Ne
derlandse hof veertien dagen halve rouw
aangenomen.
Ddriemaal ïs.muilkorf. Donderdag is
mevr. J. van D.B. op het Weteringplein
in Den Haag aangevallen door een hond.
Hoewel de eigenaar van de hond alles in
het werk stelde om het dier terug te hou
den, kon hij niet verhinderen, dat mevr,
van D. in haar aals, oor, rug en rechter-
elleboog werd gebeten. Zij werd naar het
ziekenhuis overgebracht en daar verbonden.
Het dragen van een miulkorf kan Voor deze
hond desondanks niet verplicht worden ge
steld. Dit kan eerst gebeuren, wanneer is
geconstateerd, dat de hond drie maal heeft
gebeten.
„Schipper naast God” wordt verfilmd. Van
het toneelstuk „Schipper naast God” van
Jan de Hartog, wordt in Frankrijk onder
leiding van Louis Daquin een filmversie
gemaakt, die onder de titel Maitre après
Dieu zal circuleren.
H. M. de Koning n heeft Donderdag Pre
sident Truman htt volgende telegram ge
stuurd: „I send you my sincerest congra
tulations on your happy escape from the
attempt upon jow life” (ók betuig u mijn
welgemeende gelukwensen met uw geluk
kige ontsnapping bij de aanslag op uw le
ven).
Matroos in bed gestikt. De 19-jarige Michel
Braun, matroos op de Karei Doorman, is
Zondagmorgen in de ouderlijke woning aan
de Parallelweg te Maastricht dood in bed
aangetroffen. In óe slaapkamer hing een
dichte rook. Het slachtoffer is vermoedelijk
overleden ten gevolge van verstikking en
had ernstige brandwonden aan het onder
lijf.
Tram wilde paar seconden tijdwinst boeken.
Op de Ceintuurbaan bij de Ruysdaelkade
te Amsterdam is Zondagmorgen een af-
schuweljjk tramor'-eluk gebeurd, waarbij
een 42-jarige vrouw en haar 4-jarig zoontje
ernstig werden gewond.
Weer 4 doden op onbewaakte. Zaterdag
avond omstreeks 9 uur IS op de onbewaakte
overweg ter hoogte van blokpost 13, Op de
grens van de gemeenten Nootdorp en Zoe-
termeer, een personenauto gegrepen door
de trein, die omstreeks die tijd uit Den
Haag in de richting Gouda passeerde. De
auto werd totaal vernield en de vier inzit
tenden, twee dames en twee heren, kwa
men om het leven.
Een bom is opgehaald door een baggermo
len, die aan het werk was in dé Rijnhaven
te Rotterdam. De marine-opruimingsdienst
uit Den Helder heeft het gevaarlijke ding
weggenomen.
De marine-herdenkingsdienst, die elk jaar
te Rotterdam wordt georganiseerd door de
koopvaardijpredikanten, zal deze keer op
Zondag 12 November worden gehouden in
de Remonstrants Gereformeerde Kerk.
Marktcommissie en Middenstand nodigen de boerenstand uit de omge
ving uit, deze dag allen naar Bolsward te komen en wensen vU daar een
gezellige ontmoetingsdag toe.
Wy spreken de wens uit dat dit de verbondenheid van Bolsward met
haar omgeving moge versterken.
afg.
Dat dit rjueht syn grinzen ken, witte wy
ek, mar de greate foardlelen foar de tarie-
ding en foar de blsikers kinne elts düdlik
wêze. Dérby oanslutend mei men ek for-
wachtsje, dat de blslisslng oer de priis-
winners net to let komme moat. Dat wie
dit jier kneppel op ’e kant. En mei dat Dr.
Poortinga siik wie en ek Mr. Cuipers alle
Wollen brüke moast om hjir to wêzen, stel
de dat de tarieding foar frjjhwat swierrich-
heden.
Mar ek dizze binne oplost. Op it twadde
plak sil dé hiele entouraesje op in heech
peil bliuwe moatte. Dizze dei is it béste
mar amper goed genóch. Wy misten tige
it muzikale en vocale facet, al koe dit diz
kear net oars. Oer twa jier sil de Martiny,
nei’t wy hoopje, wer alhiel klear wêze en
dan kin in stylfol, muzikael hichtepunt
wer alhiel syn gerak krije. De needsaeklike
financiële bydrage is gjin biswier as men
alle war docht alle goedkeape imitaesje
fier to hélden. Nei myn persoanllke mienlng
wiene it wurd fan Dr. Kok en Dzengis
Khan, tusken folie oare skoandere dingen,
wite Ijochtplakken yn it byld fan dizze dei.
Dan giet it jin s». as Allee Nahon sa tref
lik sei: „Als het mjj wel gaat énen stond,
kan ik dagen lang weer honger lijden!”
Fryslén libbet wer, it siket eigen lüd en
byld, it wrakselt him los üt snobisme en
frjemde plaster, it doart al mear syn eigen
wel to gean, it fynt wer stim, it sjocht
wer doel. Lit üs dat lenrledich hoedzje en
len kear jlers by de stien fan Gysbert Ja-
picx, yn de tsjerke fan Dümny Joast, dêr-
fan tsjügje. It is jlt gjin simmer, mar wol
binne de fjilden wer grien fan in bliid ünt-
hjlt. De Fryske maitlid is op kommende
wel en aloan mear sille de eagen fan it
Fryske folk iepen gean as wy leauwe, bi-
trouwe en leavje it heitelén en de memme-
sprake.
bitsjutting, dat it tradysje wurde moat!
Der is dizze fjouwer jier in greate goodwill
kweke, der is in seldsume ienriedichheit
yn de Fryske biweging, der is in fyn oan-
fielde taek fan de stêd Boalsert, dy’t him
alhiel ütleit op in dimmene, tsjinnende
funks je. Mei rjocht is der op wiisd, dat de
Boalserters net ienkennlch binne en dizze
del graech de krêften üt in breed formid-
den de kans jaen wolle, harren kinnen en
kennen sjen to litten. Hja fetsje de taek
fan gastfrou sa op, dat de klam fait Op
de gasten, net op de eigen biwenners en
dat is goed sjoen. Oan de oare kant nimme
de gasten it beane miel ek foar leaf, sljucht
en rjucht as dy fan Boalsert.
Dochs binne der warskégjende tekens dy’t
men net foarbysjen moat. Alderearst Sil
men goed dwaen de twivel wei to nimmen,
dat men alle jierren weroan öfwachtsje
moat, oft dizze del wer yn Boalsert hélden
wurde sil. Dat is net goed sjoen. Hwant
dat makket de organisaesje en de tarie
ding aloan wer ta in incidenteel barren en
net in fêste taek. Boalsert is him wol bl-
wust, dat yn de rin fan it jier, hiel hwat
heechtijdagen op oare plakken hélden wur
de en torjucht. Hja bigeart net de P.C.
üt Frentsjer, de Snitswike üt de Wetter-
poartstêd, de Centrale Keuringen üt Ljou-
wert of de fuotballers üt it Fean nei Boal
sert to heljen. Hja hat bigryp fan eltse
fariaty en it karakter fan oare plakken.
Ek op it smellere fjild fan de Fryske bi
weging kin hja skoan ynskikke, dat it
measte op oare plakken barre moat. Mar
dizze dei is hjir thüs! Dit bern is hjir hikke
en tein, hja wurdt mei soarch en leafde
opbrocht, de belde geastlike élden, Gysbert
Japicx en Dümny Joast Halbertsma wiene
hjir thüs, hjir binne har wurken üntstien,
hjir hat har libben skoandere fruchten
jown, hjir heart de neiteam har nammen
en dieden to earjen. Wy soene dêrom it
Provinciael Bistjür mei klam freegje wolle
de Gysbert-pleats net fan jier ta jier to
hieren, mar oan de hierdeboer it fortsjin-
ne continuaesje-rjucht to jaen.
Dé dei, hwerfan troch eltsenien sein is, dat
it ten fan de stylfolste tradysjes liket to
wurden, dy’t Fryslén hat. Hünderten foar-
oansteanden, bistjürders, gelearden, skriu-
wers, dichters, tekeners, toanielspilers bin
ne Wer foar len dei nei de stêd fan Gysbert
tein, as syn geastlike neiteam en teffens
as de jongerein fan in riker, gever en bi-
wuster Fryslén. Us Kommissaris fan de
Keninginne, wie net de amtlike functiona
ris, dy’t syn plicht die, mar hy toande oan
alle kanten syn waermhertige bilangstel-
ling en wurdearring, sawol foar de bikroan-
de priiswinners as foar de kulturele en wit-
tenskiplike fruchten fan har en oarmans
wurk. Der is hwat oan it" foroarjen yn
Fryslén. De tiid, dat in mlnske fan ünt-
wikkellng en blskaving him skamme om It
boersk to brüken, is foarby. Né, wy sjogge
üs net blyn op de net to kearen „zelfkant”
fan sa’n dei. It is net alles goud hwat der
lelt to blinken, mar der is greate winst
en bliid ünthjit. En de gearblning fan
dizze priisütrikking en de iepening fan de
Fryske boekewike, op in histoarysk plak
en yn in stêd, mei it foarrjucht it berte-
plak en de wurkpleats to wêzen fan de
prins fan de Fryske dichters, docht bliken
in lokkige greep en comblnaty to wêzen.
Dit positive barren is fan sa’n weardefolle
Deviezenboekjes niet inleveren. De devie
zenboekjes, die dit jaar aan iederè toerist
zijn uitgereikt en die nog niet geheel zijn
volgeboekt, behoeven niet te worden inge
leverd. Men Wil ze ook voor de in 1951
te verstrekken reisdeviezen gebruiken.
Kind door paard gedood. Het 1%-jarig
dochtertje van de fam. Gruisinga te Veen-
dam is onder een paard gelopen en op slag
gedood.
Moedig chauffeur onderscheiden. De bron
zen penning voor menslievend hulpbetoon
ontving de chauffeur J. Hakvoort, die op
17 Juli van dit jaar een vrachtauto met
brandend hooi met gevaay voor eigen leven
buiten het dorp Urk reed.
Tolgaarder overleden. In Achterveld (U.)
is de oudste tolgaarder van Nederland, de
heer J. van Laar (90) overleden. Hij be
diende 52 jaren de tol aldaar.
De Rotterdamse politie heeft het stoffelijk
overschot gevonden van de 17-jarige ma
troos Walter Melnken Uit Bremen, die en
kele weken geleden bfl de Parkkade van
een Rjjnschip overboord viel
dronk.
„Kinderen sterven van honger”. Het bureau
van de Zuid-Molukken ontving ’n telegram
van een Nederlandse vrouw op Ambon van
de volgende inhoud: „Moeders van Neder-
land, tot heden geen Rodé-Kruis-hulp.
Doen dringend bèróep op u. Onze kinderen
sterven van honger. Zjjt gij de hongerwin
ter vergeten? Laat voedsel droppen, als
schip ónmogelijk is. Help ons!” Het tele
gram was ondertekend door: „Landgenote
in de Republiek Zuid-Molukken, S. L. van
Heiningen”.
Tariefsverhoging? by PTT óp komst. Uit
de begroting van Verkeer en Waterstaat
is gebleken, dat de Posteryen thans nauwe-
lyks haar kosten kunnen dekken uit de be
staande tarieven. Wy vernemen, dat er in
de naaste toekomst tot bezuinigingen zal
worden overgegaan en tevens, dat het in
de bedoeling ligt enige posttarieven, waar
onder ook briefkaarten en drukwerken te
verhogen.
De wereldtaal. Voor het eerst in de ge
schiedenis zal aan een Nederlandse Univer-
siteit i.c. de Universiteit van Amster
dam les worden gegeven in Esperan
to.
Geen modelmelk meer. Daar er bezwaren
van medische zyde bestonden tegen het be
schikbaar stellen van rauwe melk, werd
het Modelmelkbesluit Ingetrokken.
Voor Flnsterwolde. Verwacht wordt, dat
de regering binnenkort met voorstellen zal
komen, die de moeiiykheden welke te Fin-
sterwolde door de communistische raads-
meerderheid zijn ontstaan, zullen ophef
fen.
Beledigde bank. De Nederlandse Midden-
standsbank, by wie gelden voor een „Co
mité Ambon” moesten worden gestort,
heeft deze rekeninghouder verzocht, zyn
rekening te liquideren, omdat zy zich door
deze cliënt gecompromitteerd achtte.
en ver-
