Martinytoer
n Nuuuiix i>m de. Sü/\£ Nie.-auctie..
SINTE KLAZEJEIJEN
4
4ÓliS-4ÓlCLS
door Nederland
üs hjoed
to sizzen
Fan de
Duivels uitkannen met sehoorsteenkettingen.
No. 91
46e Jaargang
Dinsdag 21 Nov. 1950
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J.
OSINGA
B olsward
«OH
r
■l'
t
t
■BraaraaMOHKaaHNsni
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Advertentieprijs: 10 cent per m.m
Giro 87926
Hwat hat Gabe Skroar
Bolswards Nieuwsblad
e
t
t
1
t
i
i
B
1
i
l
Tj. de J.
Slot volgt.
i
1
3
t
l
l
t
l
l
r
i
i
i
i
s
Enschedé—Portugal v.v. De fa. Jac. van
Dijk te Eindhoven overweegt het volgend
jaar een busdienst op Portugal te openen
ten gerieve van Fatima-bedevaartgangers
Brabant in het duister. Tengevolge van
brand in een transformaforhuisje te Geer-
truidenberg kwam een groot gedeelte van
Noord-Brabant enige tijd zonder electrici-
teit.
Meer dan één nul! Tegen de uitgever van
het weekblad „Eén Nul” is wegens overtre
ding van de Loterijwef (voetbalpool) voor
de rechtbank te Den Haag een boete van
f 200.en een voorwaardelijke gevangenis
straf van twee maanden geëist.
Een uitverkorene. De Amsterdamse accor
deonist Johnny Meyer komt als enige Ne
derlander uit in de strijd om het wereld
kampioenschap accordeon-bespelen.
Jongens vonden 17.950 gulden. Voetballen
de jongens te Rotterdam vonden bij een
bruggetje een pakje. Zij openden het en
vonden er een pak bankbiljetten in. Eén
van de jongens rende onmiddellijk naar zijn
moeder, die van de vondst op het hoofd
bureau van politie aangifte deed. Bij tel
ling bleek het pakje f 17.950 te bevatten.
Toen wist men meteen waar het geld van
daan kwam, want de postale recherche
was sedert Zaterdag naar het bedrag op
zoek.
Gestolen Volkswagens. Van Duitsland naar
Nederland worden veel gestolen volkswa
gens gesmokkeld. Men schat, dat er in Ne
derland wel 1000 van zulke wagens lopen.
Sinte-Klaes
Dy spilet yn ale huzen de baes
Sintele Sij,
Giet alle huzen foarby.
Sintele Soan,
Giet yn alle huzen oan.
Sintele Suster
Fynt it yn alle hüzen tsjuster.
(Oud Fries Sinterklaasversje).
„Mei Keye wol erkes ynkypje”, zegt Pie
ter en meestal wordt het tweetal dan bin
nengelaten. Pieter jaagt eerst de kleinsten
met zijn kettinggerammel en het slaan van
zjjn roe schrik aan en dan worden er wat
pepernoten gestrooid, waarvoor de onder
nemende Sinterklaasjagers wat centjes
krijgen.
As de erfenisse lyts blykt to wêzen, wurde
der omaris greate eagen öpskuord.
„Sinterklaas, die goede heer
Die komt hier alle jaren weer.
Met zijn kedtsje foor de wagen
Daar komt Sinterklaas anjagen.
is duidelijk, dat dit liedje niet oor-
Vetschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
I
l
De gefolgen fan it Korea-konflikt en alles
hwat der efter wei komt, wurkje jit altyd
troch. It is tige spitich foar it herstel fan
It ekonomysk libben, dat hiel aerdlch by-
loek. Nou sitte wy wer mei it forsteurde
en ünrêstige priispeil en nimmen wit
hwer’t dit bidarje sil. Wy sieten fan 'e wike
wer in kear op it kantoar fan it P.E.B. oer
de kwesje fan de oansluting fan de lju, dy’t
ta It ünrendable gebiet biheare. De bl-
rekkens moasten wer hielendal op en ny
opsetten wurde troch de bilangrike priis-
forheging op koper, kabels, peallen en al
sa mear. Yn sahwat alle sektoaren fan It
yndustrlële libben heart men It selde lüd.
En al sjocht men fuortynlenen de gefolgen
net, hja blnne der tige reëel. Alles wurdt
djürder. Hoe fatael dit wurket blykt roun-
om. Yn hiel hwat sektoaren hle men yn de
hoop, dat it mei gauwens hwat Bakje soe,
do needsaekllke prlisforheglngs jit altyd
tsjinhAlden, mar nou is dit net mear mügltk
en komt it lene nel it oare los. Dernelst
wize de blgreatingen fan Ryk, Provlnsjes
en Gemeenten deselde kant üt. Gjin minske
kin der hwat oan dwaen mar elts ünder-
fynt de tobekslaoh hjirfan. Om mar len
ding to neamen, dy’t yn de tsjlntwurdlge
tlld hwat mei operaesje en sikenhuzen to
meltsjen kriget, sil netst de noed om de
patiënt ek ünderflne, dat de financiële ge
folgen fan de krupsje der net om lige. De
rekkens blnne skraechwurk mear to bitel-
jen en blnammen yn de partlkullere pa-
tiente-ófdiellng, dos de groep, dy’t gjin
fünspatiënt blnne, komme de slaggen hurd
oan. De lene forheging folget de oare en
de penicillne- en oare spuitsjes kostje aer-
dich iftear as aspirine. It sil wol net oars
kinne, mar dan is it foar in minske ek hast
het to blgripen, dat yn dlzze omstannlch-
heden de Minister fan LAnbou bikend mak
ke hat, dat de molkpriis foar it kommende
jier forlege wurdt. Ik moat earlik sizze, dat
ik dit net blgripe kin. Hwant neidat de
Minister it oare jier yn öfwiking fan it
ündersiik fan it LAnboukundich Ekonomysk
Ynstltüt de molkpriis efkes leger sette as
de birekkens ütwiisden, hat it len rige
reind fan forhegingen yn de faktoaren, dy’t
de kostprils ütmeitsje. Men kin as men it
hiele hear oersjocht net len ding neame,
dat goedkeaper wurden is dit jier. It lib-
bensünderhAld fan de hüshAldlngen is om-
heech gien, de 5 leansforheging tsjüget
hjirfan en it statistysk ündersyk jowt oan,
dat dlzze 5 mear as ynhelle blnne troch
de hegere prizen. De arbeidsleanen waerden
dêrom forhege, de sosiale lésten lyksa. It
ünderhAld fan pleatsen en gebouwen is he-
ger, masines en welnen djürder, de hleren
stlif sa heech en yn In bulte gefallen heger
as It kontrakt oanjowt, al wie it allinnich
mar om It greatere dlel fan It ÜnderhAld,
dat de hlerdeboer bltellet. Wettersklpslês-
ten en polderlêsten hawwe lang stllstlen,
meast troch It wurk üt to stellen, mar
Unkendewel kinne hja net oars as omheech.
It féfoer is bllangryk djürder, de kunst-
dong fan ltselde. Ik soe graech ris fan
Immen heare, hwat der net djürder wur
den Is, It léste jier. Ek de yndlrekte kosten
rlnne, aloan omheech. Yn en fuort nel de
oarlooh, koene de suvelfabrlken net folie
dwaen oan ünderhAld en fornfjlng, mar de
needsaek waerd al drluwender en nou kin it
net langer wachtsje. De hegerë produksje
en de foarütgong fan de technyk meltsje
dat ekonomysk needsaekllk. Soks moat
wer forhelle wurde op it forskil tusken
bruto en netto-kostprlls, in oare wei is der
net en dus forswierret it de lésten. It Re-
gear hat al faker as len kear sein, dat it
herstel fan de arbeidsproductiviteit neame
better gien is as yn de LAnbou-sektor en
mei alle middels wurdt de boeren dlzze wel
oanprilzge. It Is ek de goede wel, mar hoe
moat it harren to moede wêze as hja sjog-
ge, dat dit de bileanning is?
Ik doar wol fêst to sizzen, dat hjir mar len
lüd op komt en dat is ekonomysk- en psy-
chologysk klear as de del: Dit is net bin-
llk. Dit moat it bitrouwen yn de bidoelln-
gen fan it Regear tige skokke. Dit liket
der in bulte op, dat hja de boeren oansjasse
om dochs mear en hurder to arbeldzjen en
as hja it dien hawwe to sizzen: Sjesa, nou
fandel ik de fruchten derfan yn. It kin net
oars as hjir komt In boel spul fan en dit sil
de Stiftlng fan de LAnbou nea oannlmme
kinne. As de Minister deselde prils oan-
hAlden hle, dan wie der al hiel hwat ream-
me fan de molke öfskept, mar nou
sllle hja elkoar oansjen en sizze: dér brekt
my de klomp.
1950 wie in jier, dat der troch de mylde
seine fan God in bulte groeld Is, mar kear
op kear hat It Regear sein, dat dizze din
gen foar it risico bleaune fan de boeren
seis, dér koe en woe men gjin rekken mei
hAlde. Dat stAnpunt is ek krekt, mar op
hokfor grounen wol men dan oars dizze
fcrleglng fordlgenje en hwat sil men sizze
as 1951 ris in droech en skrok jier wurdt?
Hawwe de boeren forheging oanfrege om
dat de measte klj fjouwer wike to gau op
’e stAl setten wurde moasten of dat it lAn
fortrape is of dat de müzen de saek opfret
ten en forlnneweard hlene? Né, dochs I De
boeren wolle dat risico hiel wol oan harren
hAlde, mar net nel len kant. Minister
Mansholt hat in forkearde set üthelle en
der sil wer hiel hwat energy en goodwill
formuoze wurde wêze, foar dat dizze brike
set wer goed makke is.
hebben ervaren. In Nijega en Oudega, daar
aan de wijfie vlakten rondom Fluessen en
die andere waterplassen, in Garijp en Har-
degarijp kent men dat Sinte Klaze-jejjen.
Op de avond van de vierde en ook op die
van de vijfde December kan men ze tegen
komen: jongens in volledige maskerade. De
een draagt een wit laken of een wit hemd
boven een witte broek met een masker voor
het gezicht. Die knaap is Klaas of, zoals
men daar zegt: Kaye. Pieter, die naast hem
gaat is werkelijk de zwartste van alle
zwarten: er zal wel een flinke doos schoen
smeer of kachelpoets aan te pas gekomen
zijn. H(j heeft een zak op de rug en een roe
in de hand en sleept aan zijn been een ram
melende ketting voort en heel vaak han
teert hij er ook nog een schelle bel bij. Dit
zijn dan Sinterklaasjagers. Zij kloppen aan
de boerenhoeven en vragen of er stoute
kinderen zijn.
Abonnementsprijs
1.35 per kwartaal bij vooruitbetaling
Ja, over het feest van Sint Nicolaas is door
folkloristen heel wat te schrijven. Dat is
maar weinig geschied omdat het een tijdro
vende arbeid is om alom in de lande zelf
na te gaan hoe de avond van „wild ge
raas” wordt doorgebracht. En omdat er
tegenwoordig objecten voor de publieke be
langstelling zijn zoals het Marshall plan, de
Noord-Atlantische verdedigingsraad, de
Raad van Europa of de plannen van de He
ren Schumann, Stikker, Mansholt, Ade
nauer, Pleven en andere bewindsmannen,
geraakt het folkloristisch onderzoek naar
dat goede oude Sinterklaasfeest wel wat
op de achtergrond.
En toch is er veel over te vertellen. Weet
ge bijvoorbeeld, dat er in Friesland zoiets
bestaat als het „Sinte Klazejeijen” Wij
zullen het U vertellen, zoals we het zelf
ger van het 2de elftal van Antonius, Ch.
Verhoeven, bij een schermutseling voor het
doel een trap tegen het hoofd had gegeven.
V. kreeg een schedelbreuk en verwonding
aan de hersenen en overleed spoedig
De wereldtaal. Aan de Gemeentelijke Uni-
versiteit van Amsterdam worden thans
colleges in het Esperanto gegeven. Docent
is de heer mr. S. Pragano. De Amsterdam
se Universiteit is de eerste in ons land,
waar Esperanto wordt onderwezen. Op
verschillende universiteiten in het buiten
land wordt het reeds gedoceerd.
Rotterdam ahoy. Zaterdag Is het 11.000e
schip van dit jaar de Rotterdamse haven
binnengelopen. Dat is ruim een maand eer-
I der dan vorig jaar, toen eerst op 15 De-
cember het 11.000e schip arriveerde.
Vierentwintig koeien vonden de dood in de
vlammen. Vier en twintig koeien zijn om
gekomen bij een brand, die heeft gewoed in
de boerderij van de familie Elzinga, eigen
dom van de heer J. Rutgers te Bedum. Ook
een grote schuur met hooi en stro brandde
tot de grond toe af. De brandweer kon het
woonhuis behouden; de oorzaak is onbe
kend.
Sport moet sport bleven. Zes maanden ge
vangenis eiste de officier van Justitie by
de rechtbank in Breda tegen de middenvoor
van het Tilburgse Zigo 3, J. Hensen, die op
Tweede Kerstdag van 1949 de doelverdedi-
Beverrat van 25 pond gevangen. De heer
Joh. S. de Jong de Zwaagwesteinde ving
dezer dagen een beverrat van pl.m. 25
pond.
Het ballonnetje. Een Eindhovenaar, die on
langs een ballonnetje had opgelaten, heeft
van een Franse boer een boze brief gekre
gen met een eis tot f 3500 schadevergoe
ding. Dat waren de kosten van de veearts
die een paard van de boer had moeten be
handelen, omdat dit dier een ballonnetje
had opgegeten.
Beleefdheid. „Dag eerwaarde”, zei een ver
dachte tot de Bredasche politierechter. Hy
knielde plechtig voor de groene tafel. „Sta
maar op, brave jongen”, zei de rechter, en
de zitting begon.
Als de drank Is in de (oude) man. De 62-
jarige G. J. van M„ portier van het ge
meentelijk verzorgingshuis in Den Haag, is
door een bewoner van het tehuis, de 69-
jarige P. S. zodanig met een mes gestoken,
dat hij in het ziekenhuis moest worden op
genomen. S. was onder de invloed van ster
kedrank thuisgekomen en naar bed ge
gaan. De portier zocht hem in zijn kamer
op en zei, dat hij over het gedrag van S.
rapport zou moeten uitbrengen.
De Republiek vlagde niet. Het heeft in
brede kringen de aandacht getrokken, dat,
terwyi alle buitenlandse legaties, behalve
die van de landen achter het yzeren gor-
dyn, fer ere van het koninkiyk bezoek aan
Den Haag, vlaggen aan het gebouw van
het Hoge Commissariaat der Republiek
Indonesië aan de Alexander Gogelweg elk
spoor van een dundoek ontbreekt. Men
vraagt zich af hoe dit verzuim te verkla
ren is, daar H.M. de Koningin toch hoofd
van de Nederlands-Indonesische Unie is.
„Good Morning”, zei de piloot. De Engelse
straaljager, die by Bolsward op de ryks-
weg aan de grond werd gezet, heeft daar
een ontmoeting gehad met een bekende
Nederlandse bankdirecteur, de heer T. Sla
venburg uit Rotterdam die met zyn auto
op weg naar huis was, aldus en (fantas
tisch?) verhaal in het Parool dat wy hier
weergeven. „Volgens sommige kranten heb
ik er niets van gemerkt, maar ik vond de
ontmoeting om nooit te vergeten,” vertelde
hy ons. „Ik heb de piloot zelf naar het
vliegveld Leeuwarden gebracht. Ik reed
daar en plotseling hoorde ik achter me een
merkwaardig lawaai. Ik dacht, dat er iets
met mijn motor was, maar toen ik naar
boven keek, zag ik een vliegtuig bijna myn
antenne raken. Vlak voor me aette de pi
loot zyn kist aan de grond, maar de vleu
gel raakte een paaltje langs de weg. Ik zag
die Meteor dan ook met een grote zwaai
in een weiland terechtkomen, precies in een
greppel. Ik stopte direct en rende naar het
toestel. Toen ik naast de cocpit stond,
schoof de piloot het dak open. „Good mor
ning,” zei hy nogal droog.” „Je raakte ove
rigens haast m’n wagen,” zei d.hr. Slaven
burg. „Hindert niet, de R.A.F. betaalt wel.”
„De man was doodsbang, dat hy In die
greppel verdrinken zou,” ging het verhaal
verder. In de auto is de Engelsman toen mee
gereden naar Leeuwarden. Onderweg ver
telde hy, dat hy geen radioverbinding meer
kon krygen met zyn commandant in Han
nover. Hy had urenlang gezocht naar een
vliegveld en omdat hy niet bepaald veel lust
had op Russisch gebied terecht te komen,
was hy naar het Westen gevlogen. Hy
dacht nog steeds boven Duitsland te zitten
toen hy besloot zyn toestel op de straat
weg te zetten. Hy was stomverbaasd toen
hy hoorde, dat hy in Nederland terecht was
gekomen. „Maar hy was sportlef," eindigt
het relaas van de autobestuurder. „Hy was
doodsbenauwd geweest, dat er een auto uit
tegenovergestelde richting zou komen. Dan
was hy in het weiland geland.”
Dan maar geen huizen. De gemeenteraad
van Polsbroek heeft besloten van de voor
genomen bouw van twee woningen af te
zien; by de aanbesteding was de laagste
Inschryver zo hoog dat de huur f 9.25 per
week zou vergen.
Klantenwerylng. In een wyk onder Ter
Apel waar nieuwe huizen worden gebouwd,
hebben de bakker, de kruidenier en de
melkboer een premie van een ryksdaalder
uitgeloofd voor het aanbrengen van een
nieuwe klant.
Schip gezonken. Na een aanvaring op de
Westerschelde, by Terneuzen, is het Finse
stoomschip Inga gezonken, waarby geluk
kig alle opvarenden werden gered.
Subsidie voor LOF van 8000 op 7500 gul
den. Er heeft de leden der Provinciale Sta
ten van Friesland een voorstel van Gede
puteerden bereikt om het jaariyks (recht
streeks) subsidie aan het L.O.F. te verho
gen van 3000 op 7500 gulden en daaraan
de voorwaarde te verbinden, dat het L.O.F.
jaariyks tenminste vijftien concerten zal
moeten geven buiten Leeuwarden.
Minister heeft de melkprys verlaagd. Bij
informatie in Den Haag is gebleken, dat
de minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening de melkprijs, die wordt
uitbetaald aan de boeren, voor ’t komende
jaar heeft vastgesteld op 17% cent per kg
met 3% pet. vet.
Honderd jaar postzegels. De Nederlandse
postzegel bestaat in 1952 honderd jaar.
Ter gelegenheid daarvan zal in Utrecht een
internationale postzegeltentoonstelling
worden gehouden. In hetzelfde jaar viert de
rykstelegraaf haar eeuwfeest. Dan zal in
Den Haag een telegraaftentoonstelling
worden ingericht in het Nederlandse Post
museum.
Smokkelaars lieten koeien achter. Donder
dagavond stuitten ambtenaren te Luyks-
gestel ter hoogte van de „Zwarte Horst”
op een groep smokkelaars, die zes vaarzen
naar België wilden smokkelen. Toen de
smokkelaars onheil zagen vluchtten zy over
de Belgische grens. De zes koeien (een
waarde van circa f4000) werden in beslag
genomen.
Heulen met de vyand. In een boerenverga
dering te Ruurlo is margarine-etende boe
ren verweten, dat zy „heulen met de vij
and”. Er is voorgestled, het gebruik van
roomboter verplichtend te stellen.
Hoe bestaat het. Een boerdery onder Ge-
mert (NB.) is door brand zwaar gehavend,
doordat men eenvoudig vergat, de brand
weer te waarschuwen.
K.L.M. vernieuwt haar vloot. In overleg
met het Ryk heeft de K.L.M. een plan op
gesteld om een deel van haar luchtvloot in
de nabye toekomst te vervangen en te ver
nieuwen.
Donderdag begint de grote actie en dan is het iedere dag een Joco fiets,
cassette Gero Zilmeta tafelzilver, autoped, fraaie schemerlamp en andere
mooie prijzen. De trekking heeft iedere avond om 8 uur plaats op het
bordes van het Stadhuis. Wint U zo’n dag niets, dan heeft uw bon toch
nog waarde, omdat bovendien op 5 Dec. over alle bonnen een extra hoofd
prijs wordt getrokken, een Kaptein Mobylette motorrijwiel.
Totaal is er voor f 4350.aan prijzen en geschenken beschikbaar. De
winnende nummers worden iedere dag door aanplakbiltetten bij de deel
nemende winkeliers in Bolsward bekend gemaakt. De omgeving en een
50-tal dorpen zullen worden bezocht door een rijdende karavaan, bestaande
uit vier propagandawagens. Deze toont U de hoofdprijzen, de elf Joco
sportfietsen, het motorrijwiel, de autoped enz., deelt U de winnende num
mers mede en deelt gratis St. Nicolaasbonnen uit. Let dus op deze propa
gandawagens.
Ook over de intocht van Sint Nicolaas kunnen wij U inlichten. Dit tra-
dionele gebeuren zal Donderdag a.s. om half zes plaats vinden. De grote
Kindervriend komt per versierde en verlichte boot via het Kruiswater aan
de Kade. Daarna gaat het in fakkeloptocht met muziek naar het Stadhuis,
waar onze burgemeester de goede Sint zal ontvangen. Een rondgang door
de stad is het besluit. De route is: Kade tot Blauwpoortsbrug, Dijkstraat,
Marktstraat, ontvangst Stadhuis, Polstraat, Jongemastraat, Broerestraat, Gr.
Dijlakker, Nieuwmarkt, Schildwijk, Achter de Smeden, Wijnberg.
Gedurende deze actie zal Sint Nicolaas nog verschillende rijtoeren door de
stad maken en daarbij deelnemende winkeliers bezoeken. Aan de klanten
die bij dit bezoek in de winkel aanwezig zijn worden door Sint Nicolaas
geschenken uitgedeeld.
Nog verschillende verrassingen zijn te wachten, o.a. een bijna-gratis reis
gelegenheid naar Bolsward en terug. Zie hiervoor het volgende nummer.
Dusnog 'n paar nachtjes slapen en dan is ’t: Zie ginds komt de stoomboot
Tot ziens, Sinterklaas!
Het
spronkeiyk van Friese bodem is: hef is
daarvoor te opzichtige „import’ uit Hol
land.
In vroeger jaren is het Sinte Klazejeyen
bekend geweest in geheel Oost-Friesland,
doch gelukkig wordt de traditie nog ge
handhaafd in de plaatsen, die wy noemden.
Men kan er zeker een paar dozyn in elke
gemeente tegenkomen. Dat zyn dan wel
de knapen uit de burgery, maar men her
innert zich er nog heel goed, dat dit vroe
ger een ambacht voor de ouderen was. Dan
gingen er ook paarden mee en werd het .een
hele vertoning met bonzen op de ramen en
luiken en een erbarmeiyk geschreeuw en
lawaai op de erven van de boerenhoeven.
Denk niet dat de Pieters er altyd zo on
schuldig uitzagen. Het was een gewoonte,
dat zy nog een uitgeholde koolraap meena
men met een kaars er in en mond, neus en
ogen er uitgesneden, zodat hef geheel een
waariyk griezelige vertoning werd, wanneer
de kop dan vlas om hals en schouders van
de strooien romp kreeg, wat vodden er om
heen en een haardketting en schellen en dat
alles boven op een paard gesjord.
Wanneer wy trachten de oorsprong van
deze folklore na te gaan, dan komen wy op
een schrift van een eeuw geleden van een
zekere mynheer T. Dykstra, die vertelt,
dat vrienden wel by je thuis kwamen mef
een schaapsvel om, een ruige „kapoes
(muts) op het hoofd en een schoorsteen
ketting achter zich slepend. De brave kin
dertjes kregen dan steeds een „Klaesman-
tsje’. In Dokkum was het zelfs gebruik,
dat de Pleten er met horens op het hoofd
liepen en het was daar wel heel bijzonder,
dat alle Sinterklazen in de grote herberg
bijeen kwamen voordat zij hun rondgang
begonnen.
In Franeker was het weer een graadje an
ders, want daar kwam men via de elders
in zwang zynde horens reeds tot een com
pleet uitgedoste duivels. In dat Friese stad
je moesten de vroede vaderen zelfs deze
knapen de toegang tot de gemeente ver
bieden. Het waren ruwe klanten, schippers
knechten en stevige gezellen, die jaren
achtereen met ketelmuziek, fakkels en
hoorngeblaas een gemaskerde optocht door
de stad hielden, totdat zy het zo bont
maakten, dat het gemeentebestuur moest
ingrypen.
Men ziet daaruit, dat het oud-vaderlandse
Sinterklaasfeest in tal van streken in
Friesland op de duur vermengd werd met
verschillende locale gebruiken, die de fa
meuze Decemberavond veelal tot een folk
loristisch festyn maakten. Heel wat is er
.bovendien te vertellen over de eilanden bo
ven de Friese kust.
Een jaar of zeventien geleden kregen de
Friezen zelf weer zoveel plezier in dit be-
dryf, dat er plotseling veel publiciteit aan
werd gegeven: de Sint Nicolaas viering op
Ameland werd daardoor als het ware aan
Nederland voorgesteld, want slechts wei
nigen wisten feiteiyk iets van dat alleraar
digste „Sundeklaasfeest”, die maskerade-
avonden zijn voor jongens van 12 tot 18 op
4 December wel te verstaan, gevolgd door
een soortgeiyk festyn voor mannen boven
de 18 op de avond van de 5de. Ook hier
merken wy weer de dubbele dagen op: 4
en 5 December. Om aan deze typische feest
ten te kunnen meedoen moet men wel ge
boren Amelander zijn en nog meer zelfs:
ouders en voorouders moeten er feiteiyk
ook geboren en getogen zyn en vandaar
ook, dat het Amelandse feest zo weinig be
kendheid elders heeft gevonden. Een van
de aardigste oude publicaties daarover is
de volgende:
De Amelandse Sundeklazen.
Voor alles is het „Sundeklaasfeest” een
feest voor het manneiyk deel der bevolking
alleen voor deze is een vermomming ge
oorloofd, zowel op 4 als op 5 December.
Wee de vrouwelijke Sinterklaas, wanneer
haar sekse bekend wordt!
Reeds dagen van te voren wordt door de
jongeren gesproken over deze feestavond;
als begin en las teken van de nadering
hoort men.de laatste dagen van November
tot de Sinterklaas-avond het geloei van de
buffelhorens in het dorp. Evenals men op
bepaalde tyden leder kind ziet mef een
hoepel of met knikkers, zo ziet men in het
laatst van November en begin December
leder kind met een hoorn of ander speel
tuig, waaruit dezelfde tonen worden voort
gebracht. Het lawaai is soms geweldig:
voor de vreemdeling onuitstaanbaar, klinkt
hef de goede liefhebber als muziek In de
oren.
Dagen vooraf Is men bezig met het maken
van een „sundeklaaspak”. Alles geschiedt
zo geheimzinnig mogeiyk. Niemand mag
weten hoe de ander wordt. Op zolder, ach
ter In de schuur, op alle mogeiyke ge
heimzinnige plaatsen worden deze voorbe
reidingen getroffen. Naarmate de grote dag
nadert, worden de gesprekken geheimzin
nig, er zit een zekere spanning In de lucht.
De dag zelve Is een dag van do grootste
emoties. Op die dag Is van leren geen
sprake, de gesprekken, althans de ge
dachten, gaan naar de avond. Hoe het ver
leden jaar was, hoe vorige jaren en hoe
het nu zal zyn.
