Ondanks ontspanning in Korea
is er veel
dat tot waakzaamheid noopt
;a
4
eJ
lp
üs hjoed
to sizzen
r
(f
ia
<{&LS-<4ÖlClS
door Nederland
D* onderhandelingen over een wapenstil-
stand in Korea geven geen aanleiding
tot lange beschouwingen. Ze zullen wel
enige tjjd vergen en tenslotte onthullen of
we met een welgemeende poging der N.-
Koreanen en Chinezen te doen hebben om
aan het wapengeweld een einde te maken,
dan wel met een communistische ma
noeuvre om een gedeelte van de kracht van
het Westen gebonden te houden, zonder
dat verder daarmede communistisch bloed
gemoeid zal zijn.
Hwat hat (jClbC SJCfOCLf
No. 53
47e Jaargang
Vrijdag 13 Ju» 1951
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OS INGA - Bolsward
Buitenlands Overzicht
Weer Duits leger noodzakelijk?
De Persische oliekwestie op dood spoor
Zuid Azië blijft zorg baren
r 2
’ARD
k
uit
iesl.
Laatste Berichten
sn
ig
)or het
lie van
ren El-
eif
UR.
Bolswanls Nieuwsblad
e Jong
Korea.
Nu bij
reér
b
K
i Wom-
irschel-
vakdl-
i auto-
laagde
Het plan van Eisenhower.
Volgens goedingelichte bronnen zou de ge
neraal midden 1952 een Frans leger van 12
divisies gevormd willen zien, als kern van
de Atlantische strijdmacht. Dan zou een
Europees leger moeten worden gevormd,
waaraan ook Duitsland moet deelnemen en
vervolgens zou boven het aldus militair
verenigd Europa een Atlantische raad wor
den gevestigd, waarin de Ver. Staten, En
geland en Frankrijk vertegenwoordigd wa
ren, het laatste optredend voor het gehele
Europese vasteland. De Fransen vinden dit
idee nog zo gek niet, omdat het hun een
positie boven Duitsland zou geven. Eisen
hower heeft, als zijn plan hier juist is
weergegeven, kennelijk rekening gehouden
met de huidige politieke constellatie in W.-
Europa, de Fransen wensen daar de eerste
rol op militair gebied te spelen en de vroe
gere geallieerden zullen daar geen bezwa-
Franoo op de wip.
Niet over het feit dat de meerderheid der
Spanjaarden Franco beu is, wèl echter over
de mogelijkheid hem kwijt te raken. Vol
gens sommige buitenlandse bladen kan
Franco elk ogenblik vallen, volgens andere
zal hy het voorlopig nog wel houden, om
dat men, als Franco wordt verwijderd,
vreest, dat de revolutie weer naar aller
uiterst links zal doorslaan, en het commu
nisme. weer aan het bewind brengen.
en
de
Wille meitsje en sjongen
Jowt in bulte lege pongen.
e
B: Jan
larsum;
Sierk-
land te
stra te
aan de
aldaar.
G. van
1.
vindt
l, Hen-
elflk 't
Red.
den.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
op
ntf,
sen
n?
oei
laar
de
:och
laar
Laar
t er
>rde
fcte
>en
lik
om.
leen
5or-
ge-
■eed
en
nds
>on,
cht
ben
ak-
:en.
I I
Dalende kolenproductie. De productie der
Limburgse mijnen gaat de laatste maanden
in dalende richting. Maakte Maart met
1.116.454 ton een uitstekend figuur, April
liep terug tot 1.017.797 ton, terwijl Mei een
productie heeft opgeleverd van 989.412 ton.
De dagproductie verminderde van 42.941
ton in Maart tot 39.576 in Mei, welk niveau
12 pet. lager ligt dan dat van voor de oor
log.
Niet verslappen.
Ook deze week ontbrak het aan Westelijke
zijde niet aan waarschuwingen om toch
vooral niet te verslappen in de militaire
voorbereiding. Men hoorde zelfs de mening
opperen dat het de Russen met de wapen-
stilstandsonderhandelingen in Korea vooral
te doen was in het Westen de indruk te
wekken dat het communistische gevaar
slechts denkbeeldig was en dat men daarom
de oorlogsvoorbereiding wel in gematigder
tempo kon doen verlopen.
Engelse linkse labourleiders als Bevan drin
gen daarop dan ook aan, maar de militaire
attaché’s der Westelijke landen, die tijdens
een grootscheepse parade van de Russische
luchtmacht te Moskou de duizelingwekken
de snelheid der nieuwste Russische straal
jagers constateerden, laten een heel ander
geluid horen. Zij waren sterk onder de in
druk van de Russische luchtmacht. Het
wordt ook niet onder stoelen en banken ge
schoven dat generaal Eisenhower, die thans
al een halfjaar zijn hoofdkwartier in
Frankrijk heeft, maar nog geen Atlantisch
leger, teleurgesteld is over de tot nu toe
gemaakte vorderingen. In een rfede te
Londen heeft hij nog eens sterk aangedron
gen op de vorming van een eenheid door
de Europese staten van ’t vasteland, waar
door ook de vorming van een Europees le
ger gemakkelijker zou worden.
Perzische oliekwestie in een slop.
Aan de andere zijde van het Ijzeren Gor
dijn in Oost-Duitsland is men ook niet lui
met de herbewapening. De „volkspolitie”
ondergaat er nu een radicale verandering
en wordt geheel gewapend en georgani
seerd naar het model van het Russische
leger, zodat ze daarin geheel zal passen.
Toch acht men het voorlopig uitgesloten
dat de Russen het oog hebben op een di
recte aanval op West-Duitsland, wat een
derde wereldoorlog zou veroorzaken. Ook
met een inval in Perzië zou Moskou zich
de vingers niet willen branden, het profi-
ren tegen hebbben als Parijs dan ook, nu
de verkiezingen achter de rug zijn, de uit
voering der militaire plannen maar ter
hand neemt. Minder zullen de W.-Duitsers
te spreken zijn, die zich zelf eigenlijk al de
eerste rol op militair gebied hadden toege
dacht. Hun is reeds te Bonn, waar de ver
tegenwoordigers der grote Drie met hen
over de Duitse militaire bijdrage aan het
Atlantisch pact hebben overlegd, te ver
staan gegeven, dat zij een te groot Duits
leger wensten. Zfl schijnen daarna hun
denkbeelden gematigd te hebben, en zijn
nu te Parijs verschenen om met elf andere
landen te praten over de vorming van een
Europees leger, het zg. plan Pleven. Men
moet dit zo opvatten, dat te Bonn tussen
de grote mogendheden en W.-Duitsland is
gesproken over de totale strijdmacht welke
de Duitsers eventueel op de been zouden
brengen en te Parijs over de wijze waarop
deze in een gezamenlijke strijdmacht zou
worden opgenomen; zoals bekend willen de
Fransen dit in de vorm van kleine Duitse
eenheden. Mede om de medewerking van
de W.-Europese en Atlantische defensie het
W.-Duitse volk wat gemakkelijker te ma
ken, heeft een groot aantal landen de staat
van oorlog met dat rijk opgeheven. Vooral
zielkundig heeft dat voor de Duitsers be
tekenis.
teert indirect van de vermindering der olie
voorraden in het Westen, veroorzaakt door
de halsstarrige houding der Perzische re
gering in het ollegeschil, en van de ellende
in het betrokken land, door geldgebrek ver
oorzaakt, wat het communisme wind in de
zeilen blaast.
Engeland schijnt van plan, nu de Perzen
zich niet bij de beslissing van het Interna
tionale Hof willen neerleggen, zich tot de
Veiligheidsraad te wenden. Het is echter
hoogst twjjfelachtig of deze iets zal kun
nen doen, de Russen zijn er immers ook in
vertegenwoordigd. De Perzen zoeken voor
hun standpunt vooral steun bij de Moham
medaanse leden der Ver. Naties. Het is dui
delijk dat de oliekwestie in een slop is ge
raakt, en nu Mossadeq ook de bemiddeling
van president Truman nog eens afwees, is
het wel heel moeilijk te zien hoe men er
weer uit moet raken. Hoewel de Britse
regering met de Zuid-Afrikaanse overlegd
heeft, over de stationnering van de Zuid-
Afrikaanse luchtmacht in de Suezkanaal-
zöne als de toestand verergert, gelooft men
toch niet dat het hier tot een militair con
flict zal komen, Washington heeft daar
zeer grote bezwaren tegen; maar de tach
tig schoorstenen van ’s werelds grootste
olieraffinaderij te Abadan roken niet meer!
Utrecht maakt 85 millioen aan munten voor
Indonesië. Indonesië zal spoedig tien mil-
lioen roepiah aan stuivers, 25 millioen aan
dubbeljes en 50 millioen aan kwartjes in
omloop brengen. De geldstukken zullen in
Utrecht worden gemunt. Op het ogenblik
zijn er niuntbiljetjes van een dubbeltje af
in omloop. De Nederlands-Indische mun
ten, die nog in groten getale op Bali
Lombok worden gebruikt, zullen aan
omloop worden onttrokken.
Provincleplaatjes voor auto’s.
Pakistan en Kasjmir.
Wezenlijk gevaar voor de vrede wordt nog
altijd aanwezig geacht in Zuid-Azië door
het meningsverschil tussen India en Pakis
tan over Kasjmir. Pandit Nehroe heeft de
zer dagen Pakistan zelfs verweten, dat het
als Mohammedaanse staat krachtens zijn
aard een agressief karakter heeft, en hoe
wel de V. N. zich met de zaak bemoeien
wordt de verhouding tussen beide landen
steeds slechter. Zelfs zo, dat men commu
nistisch China er wel van verdenkt van
deze verhouding en de daardoor ontstane
vermindering van het weerstandsvermogen
dezer beide landen misbruik te willen ma
ken, door via Tibet nog verder in de rich
ting van de Indiase grens op te willen
rukken. Er zijn ook tegenstrijdige geruch
ten over Indo China. Terwfll de Fransen
de mogelijkheid aanwezig achten dat zij
met de opstandelingen daar een wapenstil
stand zullen kunnen sluiten als die In Ko
rea tot stand komt, acht Washington het
niet ónmogelijk, dat de Chinezen juist de
wapenstilstand in Korea zou willen om in
Indo China een kans tegen de Fransen te
wagen. We zullen dus hier de ontwikkeling
der gebeurtenissen moeten afwachten,
evenals bijv, in Spanje, waarover men al
even tegenstrijdige opinies hoort.
Deze bedoeling van Moskou en Peking zou
aan het licht komen als ze de besprekingen
tot in het oneindige trachtten te rekken,
door allerlei kwesties welke met de wa
penstilstand zelf geen verband houden,
daarin te mengen.
De vertegenwoordigers van de legerleiding
der V. N. hebben bfl de opening der onder
handelingen dat direct trachten te voorko
men door te verklaren, dat zij alleen be
voegd waren over de wapenstilstand zelf
te spreken en niet over politieke kwesties
(zoals stellig een voorstel van de N.Korea-
nen in de eerste bijeenkomst er een was,
n.l. dat alle buitenlandse troepen uit Korea
zouden worden teruggetrokken) of militaire
deskundigen naar aanleiding van de onder
handelingen nogal bezig houdt is hoe men
kan voorkomen, dat als de wapenstilstand
er komt, het grote V.N. speciaal Ame
rikaanse leger in Korea wordt vastge
houden om Zuid-Korea te beschermen, nu
met een eventuele wapenstilstand toch nog
geenszins een totale ontspanning in het
Verre Oosten zal zijn ingetreden. Sommige
dezer deskundigen raden aan in Zuid-Korea
een permanente verdedigingslinie aan te
leggen, welke met weinig troepen kan wor
den verdedigd. Van Amerikaanse zijde is ’t
plan geopperd Noord- en Zuid-Korea door
een radio-actief gemaakte zóne te schei
den. Een niet onverdienstelijk plan, dat
meteen aanwijzingen over het nut van der
gelijke zónes die ook bjj de strategie
bjjv. langs de Elbe een rol zouden kunnen
spelen zou kunnen geven. In ieder ge
val wijzen deze overwegingen er op dat men
er op uit is eventuele plannen der Russen
om een grote strijdmacht van het Westen
in Korea gebonden te houden, te verijde
len.
Militaire order schoenen, textiel. De rege
ring heeft wegens de slapte in bepaalde
bedrijfstakken besloten eerder een aantal
militaire orders te plaatsen. Binnen enkele
dagen zullen belangrijke orders worden
ondergebracht bij de schoenenindustrie.
Verder zullen, zo spoedig als dat mogelijk
is, eveneens vrij aanzienlijke bestellingen
bfl de textielindustrie worden geplaatst,
met name in de confectie-industrie, voor
overjassen, uniformen, ondergoederen, uit
rustingsstukken, beddegoed, sportkleding,
gevechtskleding, regenkleding, hospitaal-
en nachtkleding, bedrijfskleding en over
hemden. Daarnaast zullen orders worden
geplaatst voor overhemdenstof en voering-
stoffen.
KINK IN DE KABEL.
Gisteren zijn de onderhandelingen over een
wapenstilstand in Korea onderbroken ten
gevolge van een incident. De V. N.-dele-
gatie verlangde, dat twintig journalisten
zouden behoren tot haar gevolg, doch de
Noordelijken achtten zulks in dit stadium
ongewenst. Zij hielden de auto met journa
listen aan op de weg naar Kaesong en toen
het gehele convooi terugkeerde, weigerde
de V. N.-delegatie (die per helicoptère
zou vertrekken) de besprekingen te her
vatten. zy wachtte op een nadere mede
deling der communisten.
De V.N.-delegatie zou zich overigens niet
inlaten met besprekingen over terugtrek
king van buitenlandse troepen, omdat ze
daartoe geen opdracht had. Wat de buffer-
zóne betreft: indien deze aan weerszijden
van de 38ste breedtegraad zou liggen, zou
den de V.N.troepen sterke defensieve stel
lingen, welke zy nu ten Noorden daarvan
bezetten, moeten prysgeven.
Woensdag hebben oorlogsschepen van de
V.N. de Oostkust van Noord-Korea op ver
scheidene plaatsen gebombardeerd. Te
Washington is bekend gemaakt, dat in
Korea nu 13.176 Amerikanen zyn gedood,
53.412 gewond, 158 zyn gevangen genomen
en 10.644 worden vermist.
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs i 10 cent per m.m.
Giro 87926
1 steen, 100 ringen. Door vernieling van
een etalageruit met een steen is in de nacht
van Maandag óp Dinsdag te ongeveer drie
uur ingebroken in de juwelierszaak van de
heef Martens aan de Stationsstraat te
Deume. Er worden twee standaarden met
gouden trouw- en andere ringen vermist,
ongeveer 100 stuks.
De eerste „echte”. Van 28 Sept, tot 9
October zal te Den Haag in de Houtrust-
hallen de 69e „Damesbeurs van de Dames
kroniek” de eerste na de oorlog wor
den gehouden.
By Keulen schrok een koe, die vreed
zaam stond te herkauwen, zo van ’n
hond, dat zy de benen nam, een huis
binnendrong en een trap van 19 tre
den opklauterde. De brandweer moest
er aan te pas komen om de koe via
het dak met een kraan omlaag te A
takelen. I
Zoutproductie sterk gestegen. De Neder
landse zoutproductie vertoont over Mei een
opmerkeiyke verhoging ten opzichte van
die der vorige maanden. Zp bedroeg 46000
ton tegen in April 28000, Maart 29000 en
in Februari 35000 'ton.
Maandag is in den Helder aangekomen uit Boston het Nieuwe Nederlandse
fregat Mr. Ms. „De Zeeuw”. 3 Mei j.l. is dit fregat door Amerika aan
Nederland in Boston overgedragen. Het staat onder commando van
Lt. ter Zee 1ste klasse F. J. Kroesen.
De foto toont ons het binnenvaren in den Helder.
Twee dodelijke ongelukken. Op één dag
zyn te Dordrecht twee dodeiyke ongelukken
gebeurd. De 39-jarige L. M. v. d. V, uit
Hoge en Lage Zwaluwe, die werkzaam was
op de scheepswerf „De Biesbosch”, viel
van een stelling en kwam in het water te
recht. Korte tijd later heeft men het leven
loze lichaam opgehaald. De 4-jarige jon
gen H. V. speelde op het dek van het m.s.
Johanna H, liggende in de Zeehaven. Hij
viel van 4% meter hoogte in het ruim en
werd op slag gedood.
Nederlandse schoenen naar de Congo. Tho
mas Bata, de in Tsjechoslowakije geboren
schoenfabrikant, is Dinsdag in ons land
aangekomen voor een bezoek van twee da
gen aan de Nederlandse Bata-fabrieken.
Hy deelde mede, dat als gevolg van zyn
reis o.a. een contract tot stand is geko
men voor de levering van 50.000 paar
schoenen door de Nederlandse Bata-fabrie-
ken aan die in de Belgische Congo.
Verdronken. Woensdagmiddag is een 15-j.
priesterstudent, afkomstig uit Budel en
studerende op het missiehuis Christus Ko-
ning te Helmond, bij het baden in een uit
gediept gedeelte van het Starveen onder
Lierop geraakt en verdronken.
De Brandaris redde vyf schipbreukelingen.
Op de Westergronden by Stortemelk is
Maandagavond een Duitse motorkotter ver
ongelukt. Het schip begon onmiddellijk te
zinken. Precies te middernacht kwam de
Brandaris met de vjjf geredden de ge
hele bemanning plus de scheepshond de
haven van Terschelling binnen.
Firefly op zee verongelukt. Een Firefly
van het vierde squadron van de Marine-
luchtvaartdienst is Dinsdagmorgen by een
noodlanding op zee, elf mijl van Ailsa Craiq
een eiland in de Firth of Clyde aan de
Westkust van Schotland neergestort. De
bestuurder van het vliegtuig, sergeant-
vlleger J. M. van den Akker uit Vlaardin-
gen is hierby om het leven gekomen.
Kabeldief gearresteerd. Te Rottevalle is
in de nacht van Dinsdag op Woensdag 25
meter voedingskabel van de PTT ont
vreemd, wat een waarde vertegenwoordigt
van omstreeks f 250. De gemeentepolitie
van Smallingerland is terstond op onder
zoek uitgetrokken en heeft daarby gebruik
gemaakt van een speurhond. In de loop
van de dag, Woensdag, kreeg de politie de
dader reeds te pakken. Het bleek een ze
kere v. d. W. uit Boelenslaan te zyn, die
de diefstal bekende en nu in het politie
bureau te Drachten is opgesloten.
Onze ooievaars. Hoewel het juiste aantal
broedparen van de ooievaar in Friesland
nog niet bekend is, is het te voorzien dat
het beneden dat van het vorige jaar zal
biyven. Toen waren het er twaalf, waar
van helaas een nest met jongen door de
bliksem vernield werd. Vast staat, dat er
nu minstens op tien nesten jonge ooievaars
I zqn. Op twee nesten zelfs vijf, en wel bij
de heren Antonides te Veenwouden en
Huisman te Tynje. Dat gebeurt wel meer,
maar in onze provincie lang niet elk jaar.
Voor het laatst was dit het geval in 1948
te Workum.
Man dood gereden en vrouw zwaar gewond.
Woensdag omstreeks kwart over tien heeft
op de ryksweg Amsterdam-Amersfoort tus
sen Bussum en Laren een ernstige aanrij
ding plaats gehad, die aan de ongeveer
50-jarige heer Bartels uit Den Haag het
leven hééft gekost. Zijn vrouw we”d in
zorgwekkende toestand naar het Majella-
ziekenhuis te Bussum vervoerd.
Ontwerp voor Ouderdomswet in Kabinet.
Minister Joekes heeft een voor-ontwerp van
wet voor een definitieve ouderdomsvoorzie
ning by de ministerraad aanhangig ge
maakt. Aldus wordt medegedeeld in de
memorie van antwoord aan de Eerste Ka
mer inzake de verhoging van de uitkerin
gen van de Noodwet-Drees.
Een orkaan, vergezeld door een wolkbreuk
en onweer, heeft Woensdagmiddag in het
Land van Weert tientallen boerderijen
zwaar beschadigd, enige boerenschuren to
taal verwoest, duizenden loof- en fruitbo
men ontworteld en schier onherstelbare
schade berokkend aan de te velde staande
gewassen in de gehele Limburgse peel. De
totale schade is slechts zeer by benadering
te schatten, maar wordt boven een millioen
gulden geraamd.
Door bliksem gedood. Woensdagmorgen is
de landbouwer H. J. van de Ven te Gaste
ren, gemeente Hoogeloon (N.B.) door de
bliksem getroffen en op slag gedood. Hij
vervoerde met paard en wagen twee var
kens, toen het vuur hem trof. De drie die
ren werden eveneens gedood. Van de Ven
was 40 jaar oud, gehuwd en vader van vijf
kinderen.
Noodweer in Friesland. Tydens een hevige
onweersbui in de nacht van Woensdag op
Donderdag werd de boerdery van de heer
Galema te Welsryp door het hemelvuur
getroffen. Dank zy het blussingswerk van
3 spuiten, kon het woonhuis worden behou
den.
Kinderverlamming dit jaar ernstig. Het
aantal gevallen van kinderverlamming in
Den Haag blijkt dit seizoen veel groter te
zyn dan de vorige jaren. Bovendien is de
ziekte reeds in het voorjaar begonnen (in
andere jaren half Juli).
de
nieuwe kentekens voor motorrytuigen niet
meer vastgesteld kan worden uit welke
provincie de auto afkomstig is, en dat naar
de KNAC is gebleken zeer veel automobi
listen er prys op stellen op een of andere
wyze kenbaar te maken uit welk deel van
het land men afkomstig is, heeft de KNAC
besloten prov.-plaatjes uit te geven. De ge
ëmailleerde plaatjes dragen het wapen van
de betreffende provincie.
Fanny verliest wereldrecord hoogspringen.
Tydens de A. A. A.-kampioenschappen
te Londen werd door Sheila Lerwell (G.B.)
het wereldrecord hoogspringen verbeterd
en gebracht op 1.715 meter. Het oude re
cord stond op naam van onze landgenote
Fanny Blankers Koen met 1.71 meter en
werd op 30 Mei 1943 te Amsterdam geves
tigd.
Koopt zwavelstokjes. Deze week zullen in
een aantal Friese gemeenten, gelijk over
heel Nederland, zwavelstokjes ten verkoop
worden aangeboden. Moderne zwavelstokjes
lucifers met rood-wit-blauwe kop in een
handig boekje. Hoeveel zo’n boekje kost?
Wel, dit mag de koper of koopster zelf be
palen: immers de opbrengst van deze ver
koop komt ten bate van de Stichtingen
„Pelita” en „Nederland helpt Indië”, ge
combineerd in de H. A. G.-Hulp aan Gere-
patneerden, die als taak hebben de Over
heid te steunen bij de verzorging van de
oorlogsslachtoffers uit Indonesië.
Seizoenopruiming. De Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Friesland, gelet
op artikel 12, lid 3, van de wet op het Uit
verkopen en Opruimen in het winkelbedryf
heeft besloten het tydvak voor de half-
jaariykse seizoenopruiming te bepalen
voor een termy'n aanvangend op 14 Juli
a.s. en eindigend op 15 Augustus a.s. Er
zy op gewezen, dat deze opruiming slechts
onder een der volgende benamingen mag
worden aangekondigd: balansopruiming,
seizoenopruiming, halfjaariykse opruiming,
jaariykse opruiming en inventaris-oprui-
ming.
Prinses Wilhelmina uit Noorwegen terug.
Woensdagavond, kort voor zeven uur, is
prins Bernhard met de regeringsdakota ge
land op Soesterberg, dat hy tien uur te
voren had verlaten om prinses Wilhelmina,
die enige weken in Noorwegen heeft door
gebracht, naar ons land terug te vliegen.
De reis van Prinses en Prins had een vlot
verloop.
Minder bezoek aan Veluwe. Op de Veluwe
Nederlands vacantieoord by uitstek, valt
dit jaar een sterke kentering in het toeris
tisch verkeer te constateren. Hoewel er in
de bekende vacantiegelegenheden nog geen
wanhoopsstemming leeft, is de algemene
toestand toch dusdanig, dat tal van klach
ten worden gehoord.
Meisje verdronken. Te Nyebeets is het 2-
jarig dochtertje van de heer K. de Cries in
een onbewaakt ogenblik te water geraakt
en verdronken.
