DE EERSTE LUXE WAGEN REED ROND BOLSWARD <t&LS-<4ÓulS Martinytoer Hwat hat Gabs SJcroar üs hjoed to sizzen iw en door Nederland Fan de Als iedere Fries twee stenen aandroeg, dan nog was de rondweg niet bestraat Ook hier: papieren basis 1 47e Nö. 70 Dinsdag 11 Sept. 1951 Streekblad voor Weit- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OS1NGA - Bolsward Van tekenhaak tot troffel. iig de bovenbouw reed» Is vervaardigd en nog alleen gemonteerd dient te worden. Het 40.000 kg wegend brugval zal waarschijn lijk in één keer per schip over het Ijssel meer (Lemmer) arriveren. Een ontzaglijke drijvende bok wordt medegevoerd om het gevaarte op zijn plaats te krijgen. I Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) vens te voorkomen en hiervoor mag geen offer te groot zijn. Het nieuwe kruispunt heeft niet alleen veel beter zicht, maar is ook een 70 cm. hoger dan het oorspronkelijke, zodat men het na derend verkeer beter kan zien aankomen. De transformator blijft intact, maar komt verder van het kruispunt verwijderd. Het verzets- en bevrijdingsmonument, waarop Bolsward zo lang reeds wacht, kan dan een definitieve plaats worden toegewezen. Abonnementsprijs 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs i 10 cent per m.m. Giro 87926 Bolswards Nieuwsblad (X). de J. 520 In de Staats- Appelmarkt, 'Bj. de J. 1. v 1 die. daad, voor werd ik er geen van eigen taan- f 252.900.— f 112.960.— 98.000.— begrepen Terwijl wij de aannemer en de zijnen angst vallig zagen speuren of de damwand ook een lekkage vertoonde, werden achter onze rug 8 meter lange betonnen palen, ieder wegende 1500 kg in de grond geheid. Het bouwen van een basculebrug is een verantwoordelijk werk, dat men niet even tjes kan overdoen. Teneinde een indruk te krijgen over de werking van een bascule brug brachten we tenslotte nog een bezoek aan de kelder onder de Blauwpoortsbrug, die Panstra zo vriendelijk was even voor ons te draaien. Üntjoech. Yn alle kranten hawwe de for- slaggen stien fan de greatste bargemesterij yn Fryslün, dy’t him hjir delsette mei in bidriuw dat foar dizze kontrtj in hiele bulte foar hat. It is wier, dizze minsken makken in hiel oar bigjin as har kollega’s yn de Wïeringermar of it Suderleech, mar hja diene dat dan ek sünder de millioenen fan de Steat, hja dienen dat op eigen kosten, towyl de gemeente Warkum harren stibe- leare. Doe’t ik fan ’e simmer der ris seach, stie ik winliken forsteld fan de fruchten fan dit bodzjen en like it my ta, dat sawol particulier as oerheit greatsk wêze mochte op dit initiatyf. Hwant neist forhierde stik ken leit er jit in greate lape lün, hwerop de hokkelingen weidzje, in greate ütkomst foar dizze férike hoeke, dy’t oars mei har bisten alhier nei Suderleech moatte en nou tichte by hüs in treflik plak founen. In lyts simmerdykje fan noch gjin meter hichte biskermt dit nije Iftn tsjin it wetter fan de Ysselmar. Men soe sizze, hwat in skoandere saek. Lykwols it is sa moai net as men tinke soe. De gemeente, dy’t graech dizze saek bifoarderje wol, sit yn in raer parket. Hwant sil dit wurk trochgean kin- ne en it forantwurde wêze mei de oanliz fan wegen en it bouwen fan spultsjes, dan moat men wis wêze, dat it wetter fan de Ysselmar forgoed bütensletten wurdt. Dêr- om soe dit dykje wat ophege en de tagong fan it wetter sa regele wurde moatte, dat it foar de nije biwenners en har eigendom men it béste wie. Mar dat is mis. De Tsjinst fan de Suderséwurken hat yn dit ündernimmen in skalk each. Byt it harren to folie de eagen üt, dat it hjir sün der bilestingsinten giet? Is it harren tsjin, dat büten harren om nij lün woun wurdt of binne de easken fan de Wettersteat wier, wier sa gefaerlik bidrige, dat hja wol kea- re moatte? Yn elts gefal, de Tsjinst seit, dat it dykje net heger mei as 80 cm en dat yn de hjerst de slüs fan de Ysselmar iepen sette wurde moat om it wetter ber ging to jaen. Dat hat fan gefolgen, dat de boel foar in diel wer flnderstrüpe sil en it lün neat oars as simmerkwelder wurde kin. Boppedat hat de praktyk wol leard, dat men dan yn it foarjier samar wer it kom- mando krije kin, dat de slüs wer iepen moat en de boeren mei har wurk yn 'e knoop reitsje. Inkelde Wytmarsumer boe ren hawwe dit al ta har skea ünderfoun. Warkum is net fan doel har hjirby del to Dy’t selden priizget, mient it wol, Dy’t fljjt, lycht faek de hals jin fol. S ■b k zal weet, kun- i het van Ty- at ik Hoe ken? >y te deze met h op iken. mld- DE PLECHTIGHEID TE FOLSGARE. Burgemeester F. Tjaberings dankt de commissie voor het vele werk, verricht tot het stichten van dit monument. Op de bank van r. naar 1.: Mr. H. P. Linthorst Homan, Commissaris der Koningin in Fries land, Mevr. HaersmaBuma en haar zoon, achter de lessenaar de voorzitter van de commissie, de heer H. M. Gerbrandy van Nrjland. Minister mr. A. M. Joekes moet worden ge opereerd en zal zijn ambtsbezigheden enige weken moeten onderbreken. Dr. W. Drees Is gedurende zijn afwezigheid ad interim minister van Sociale Zaken. d en kken n te >men uiste een neer, kke- r in- f 145.770.— - 18.880.— De brug Skilwyk. B(j ons bezoek aan dit laatste grote object beleefden we al klauterend over hekwerken opnieuw een historisch ogenblik. Juist wa ren n.l. de pompen begonnen met het leeg malen van de plaats waar de kelder voor de basculebrug zou worden gebouwd. Wan neer de onderbouw straks zal zijn vol tooid, zal de brug spoedig klaar zijn, daar Verlegging Kruispunt. De rondweg, die met een brug over de Makkumervaart aansluit op de Harlinger- straat nabij het kruispunt, maakte de ver keerssituatie hier nog meer ingewikkeld dan deze reeds was. Verlegging van het kruispunt bleef de enig mogelijke oplossing. Het in 1940 gestorte beton wordt gedeel telijk thans weer weggebroken, een 100.000 M3. zand en 200.000 straatstenen daartoe verwerkt en veel kleinere consequenties, zoals het omleggen en enkele dienstleidin gen en van de strambaan aanvaard, maar dan heeft men ook een verbetering, die menselijkerwijs gesproken zal dienen om ongelukken en het verlies van mensenle- Krasse maatregelen heeft de gemeente Vlagtwedde aangekondigd tegen mensen die in gemeente-woningen wonen: deze huurders hebben een gezamenlijke schuld van 3400 gulden en twee gezinnen zijn al op straat gezet. Alles volgens plan. Natuurlijk gaat heel het proces volgens een nauwkeurig afgewogen werkplan. Wanneer er geen grote tegenslagen komen, kan de rondweg reeds in het laatst van September gereed zijn, de verbindingsweg half Decem ber, de omlegging van het Kruispunt Rijks weg tegen Kerstmis. Wij hebben de werk zaamheden in vol bedrijf onder leiding van de heer directeur van gemeentewerken be zocht en zijn ervan overtuigd, dat allen, bij het totstandkomen van de beschre ven objecten him uiterste krachten inspan nen om het gestelde doel te bereiken. Is de rondweg gereed, dan zal niet alleen de binnenstad van onproductief verkeer zijn verlost, maar ook hoewel onbedoeld een mooie wandelweg zijn ontstaan. Wij geloven n.l. dat het de in dit opzicht wel wat schaars bedeelde stadgenoten, aange naam zal zijh, als de rondweg niet wordt afgesloten voor fietsers en voetgangers. Vanaf de weg kan men genieten van een weinig bekend stadssilhouet enerzijds en van het wijde vlakke land anderzijds. Om dit uitzicht, ook vanuit het Laag Bolwerk en plan Noord te behouden, zal de rond weg niet noemenswaardig worden beplant. Waarom geen asfalt? De vraag rijst misschien bij sommigen waarom een gefundeerde klinkerbestrating wordt aangelegd en geen asfaltweg, temeer daar een klinkerbestrating iets duurder is. Hiervoor zijn twee redenen op te geven. Allereerst kan een goed gefundeerde klin kerbestrating langer mee. In de tweede plaats zijn de reparaties eenvoudiger. Alle leidingen als riolering, gas- en waterlei ding, de kabels van PEB en PTT worden zoveel mogelijk buiten de gefundeerde klin kerweg gelegd. Van het feit, dat de funde ringen solide zijn, kan een ieder zich over tuigen, die eens een kijkje bij de aanleg gaat nemen. Duizenden kubieke meter zand (afkomstig van nabij Sloten) wor den door de trilmachine vaster gelegd, dan ooit en stamper het zou kunnen doen. Hier over komt een fundering van grote hoog- ovenslakken (afkomstig uit het Ruhrge- bied), hierover weer fijnere slakken, af gedekt met een bindlaagje, dat eerst droog en later nat wordt gewalst met een 13000 kg zware wals. Dit is natuurlijk spoediger geschreven dan gedaan. De slakken worden per schip, soms van 1100 ton, uit Duits land aangevoerd, en reeds voor ze him be stemming hebben bereikt op drukvastheid en de eventuele aanwezigheid van kalk of ijzer door het Rijkswegenbouwlaboratorium onderzocht. Nieuwe entree. Via de verbindingsweg (vanaf de rondweg HichtumerwegMarnezijl) zal Bolsward over de nieuwe basculebrug op het Skilwyk een geheel nieuwe entree krijgen. Het verkeer, hetwelk vanaf Wommels rechtstreeks naar de Rijksweg gaat of naar de Zuidwesthoek van Friesland en omge keerd, behoeft nu de Grote Djjlakker en de verdere stadsstraten niet meer te pas seren, maar gaat geheel om de stad, even als het verkeer langs de Rijksweg. Ditzelfde geldt voor het voor het verkeer, dat in het centrum der stad of in het Wes telijk stadsdeel moet zijn. Dit zal de kor tere weg volgen via de verbindingsweg en brug Skilwyk. Al het andere verkeer, alsmede alle fietsers kunnen langs de Franekerstraat over de St. Jansbrug, die na voltooiing van deze grote werken, spoedig voor vernieuwing en verbreding in aanmerking zal komen, de Grote Dijlakker en de gehele stad berei ken. Door de bouw van de Lagere Technische School aan de Franekerstraat, de gerestau reerde Martinikerk, welk bouwwerk het ge hele silhouet van de stad beheerst, zal de Grote Dijlakker met omgeving steeds een zeer belangrijk stadsdeel en winkelcentrum zijn en blijven. De aansluiting plan Noord-Stad wordt een vorstelijke entree. De verbindingsweg wordt 9 meter breed, heeft ter weerszijden 2.30 meter brede groenstroken, hiernaast weer 2.10 m. brede voetpaden en nogmaals gro te stroken voor de voortuintjes. In de groe ne stroken zullen bomen worden geplant, zodat er over verloop van jaren een laan ontstaat. Eenmaal de brug gepasseerd, kan het verkeer zich in diverse richtingen ver spreiden. Het Laag Bolwerk, tot nu toe weinig gebruikt, wordt bijv. 6 meter breed bestraat en van een breed trottoir voorzien (de rijweg van de Kade is slechts 5 meter breed). Het Skilwyk c.a. zelf is reeds op nieuw bestraat en van trottoir voorzien. - 69.800.— f 122.850.— - 59.905.— Minder studenten. Het jaarlijks aantal in schrijvingen als student vertoont na de oor log te Leiden een dalende lijn. Man verdronken bij vastmaken van kano. De 44-jarige P. Bos, uit Delft is, toen hij de kano van zijn zoontje wilde vastleggen in de Provinciale Vaart gevallen en ver dronken. Studenten, die in een wherry pas seerden, sprongen te water toen zij het hoofd van de man nog even boven water zagen komen. Hun duiken bracht echter geen resultaat. Het stoffelijk overschot werd later door de politie opgedregd. Negenduizendste schip In Rotterdam. De Rotterdamse haven heeft Donderdagmorgen het 9000ste schip verwelkomd dat dit jaar is binnengevaren. Het was het 760 ton metende Nederlandse kustvaartuig „Ex port”. Het vorige jaar arriveerde het 9000e schip op 18 September. K n” ’e Syl to Warkum stie jierren lyn in greate herberge. In fjirtich jier to- bek haw ik der as jonge wol ütfanhüze en seach my de eagen üt nei de slüs en de wylde skolperige weagen, dy’t der troch strüsden as de doarren iepen moasten. De slüs is der jit noch, mar de herberge is ófbrutsen en in nij, lytser hüs is op it aide sté delset. Mar de wylde weagen binne der ek net mear. Doe’t yn 1932 de öfslüt- dyk ré kaem, wie de wylde sé bitwongen. De hege floeden bleauwen üt en it kalme wetter fan de yndamme sudersé liet al ringen greate plakken droech lizze. War kum wie gjin séstedtsje mear, it kaem to lizzen oan in greate Mar. It salte wetter fan de Noardsé hie gjin boadskip mear, al- oan mear waerd it wetter farsk en nrje müglikheden lieten harren sjen. len derfan wie it lan, dat droech kaem to lizzen. De gemeente koft fan de Steat 50 H.A. bü- tendyks lün en letter nei 1945 jitteris 350 H.A., dus meiinoar sa’n 1800 pounsmiet nij lan. It lit him maklik forstean, dat de gemeente Warkum, dy’t syn ekonomysk libben foar in oergreat diel üt de lünbou helje moat, in bulte war die om foar syn ynwenners romte to krijen yn dizze net- officiële Sudersépolder. En men soe tinke, dat der ek alles foar wie to sizzen. Hwant de groun is hjir fan aerd net sa bést, klaei siket men omdoch, it is foar it oergreate part sésên en moat troch de flyt en war- berens fan lytse minsken ta fruchtberens brocht wurde. Mar hwa wit, hoe warber lytse koumelkers en lytse boeren wêze kin- ne, as hja kkns sjogge om in eigen spultsje to biwrotten, sil him net forwünderje, dat him hjir op it Warkumer stran nij libben lizzen. It is har lenichst üntwyk. Al jier ren hawwe hja fan de gemeente üt tige war dien om fan it strftn hwat goeds to meitsjen. En de nije Boargemaster, boer mei de boeren, leit samar net de holle yn de skerte. Dêrom hawwe hja de lju fan kwisikwünsje oproppen om ris del to kom men en ris mei eigen eagen to sjen, oft dit net hwat oars kin. De Stifting fan de Lênbou hat in kommisje Groungebrük en dy wiene komd, de Depu- tearre Steaten, de Lknboumannen, de Agra- ryske Keamerleden, de Heide-Maetskippij en al sa mear. Hjoed trije wike lyn hawwe dizze autoriteiten it strên op west en it kin net oars of der wurdt de saek aerdich better fan. Mar hja hawwe to krijen mei in machtich en great lichem, de Wettersteat en de Tsjinst fan de Suderséwurken. As it oer dit soarte fan dingen giet, dan blykt de wierheit fan it boek, dat de Amearikaen Burnham skreau oer de „Machtsvorming der Bewindvoerders” ek foar üs lfi.n. De technici regeare de wrüld en op gjin inkeld gebiet stiet de gewoane boarger of boer sa machtleas as op ditte. O, hja binne tige hwat mansk as it op technyk oankomt. Elk, dy’t Spannenburg of de nije slüzen by de Lemmer sjocht, sil dit tastlmme. Mar hja binne frijhwat rüch mei it fornielen fan hünderten H.A. lan ei dêrtroch mei it bistean fan tsientallen war- bere minsken. Allinnich yn üs provinsje is de léste 5 jier al sa’n 1500 pounsmiet lan weiwurden foar wegen, hüzen, skoallen en sa mear. Hjir by Warkum leit nou de kans hwat werom to winnen en it warbere Ge- meentebistjür en de lytse bodders op it Warkumer stran, dy’t troch dreech bodzjen nije fruchtberens en nij libben bringe wolle oan it aide lün fortsjinje de stipe fan alle- gearre, dy’t hjir hwat oan dwaen kinne. De aide wegen fan it séfarrende Warkum binne net meat bigeanber, mar de skippen binne omsmeid ta ploegen en dy moast men net keare. Hwant hjir moat it wei komme. Jitteris it sil in swiere striid wmrde, men fjochtet mei hege hearen, mar ik hoopje och sa, dat hja de stege koppen derfoar haide sille. It giet om wurk en brea en it giet om in nij bistean yn it aide heitelün. zich zelf is het geen wereldschokkend feit, als een luxe auto rond een stad rijdt. Verleden Donderdag was het dat echter voor Bolsward wèl. De eerste personenwa gen reed toen n.l. vanaf de Rijksweg 43 naar de Hichtumerweg, zonder het verkeer in de binnenstad te belasten. Natuurlijk is de weg nog niet voltooid, maar voor ons was het een aanleiding te meer om in deze artikelenreeks eens iets van de wegen- en bruggenbouw rond Bolsward te vertellen. Misschien bevreemdt het sommige lezers, dat wü dit doen onder het motto: Van te- kentaak tot troffel. Immers het lijkt zo eenvoudig een weg aan te leggen en op het eerste gezicht komt daar lang zoveel pas sen en meten niet bfl te pas, dan bij het bouwen van woningen of rusthuizen. Maar dan vergist U zich deerlijk. Op het bureau van gemeentewerken heeft het hoofd van deze dienst, architect J. P. Postma, ons trachten in te leiden in de welhaast we tenschappelijke wijze waarop wegenaanleg en bruggenbouw plaats heeft. Zelfs aan de bouw van een voor een leek eenvoudige brug komen honderdtallen berekeningen en tientallen tekeningen te pas. Evenals bij de wegenaanleg heeft men immers ook met factoren als drukverdeling, hoogteverschil len enz. te rekenen en ieder onderdeel moet tot in de finesses worden beschreven en be rekend. Wanneer de papierlawine, waarbij tientallen bladzijden tellende bestekken, nog niet overtuigend zouden zijn van de belang rijkheid van de werken, die momenteel in de gemeente Bolsward In uitvoering zijn, dan kunnen enkele cijfers dit doen. Apeldoorn in het nauw. Tegen de ge meente Apeldoorn werd voor de economi sche kamer van de rechtbank te Zutphen een boete van f 100.000 geëist, omdat deze gemeente was begonnen met de bouw van een school zonder de vereiste goedkeuring van het Rijk af te wachten. Om te duizelen. Hoewel in diverse raadsverslagen de ko mende cijfers reeds eerder zijn genoemd willen we toch onze lezers een indruk ge ven van „wat dat alles kost”. Wij bepalen ons dan voornamelijk tot de verkeersom- legging Hichtum-Rijksweg, met alles wat daaruit voortvloeit als bruggenbouw, aan leg verbindingsweg en verbetering kruis punt. De thans in bewerking zijnde rondweg, die wordt aangelegd door Aann. M{j. de Moei en Hermes te Alkmaar, de bruggen over de Makkumer- en Witmarsumervaart, aange legd door P. v. d. Berg alhier en H. Speel man, Sneek, alsmede de brug bij het Skil wyk, waarvan de onderbouw momenteel in uitvoering is bij de fa. C. van Meekeren van Hindelopen, enz., kosten te samen ruim f 1000.000.(1 millioen gulden). Wanneer alle inwoners van Bolsward, de baby’s in de wieg, zowel als de ouden van dagen, elk f 100 neertelden, zou dit werk dus nog niet kunnen worden betaald. Dit is dus wel een bedrag om van de duizelen en het spreekt van zelf, dat het niet mogelijk is dat de kosten door de gemeente alszo- danig worden gedragen. Dit is gelukkig ook niet nodig. Provincie en Rijk dragen in ruime mate bij en nemen het leeuwen aandeel voor hun rekening. Wil men een specificatie van cijfers? Rondweg Verbindingsweg naar Skilwyk Verbetering kruispunt Rijks weg 43 Opritten 2 bruggen (Makk. en Witmar sumervaart) Onderbouw brug Skilwyk ld. bovenbouw Walbeschoeiïng bestrating Marktplein, Skilwyk Laag Bolwerk enz. In deze bedragen zijn nog niet de kosten voor grondaankoop voor de we gen, de aankoop van de natuursteen voor de 3 bruggen, aankoop remmingpalen, be planting langs de wegen en diverse kleinere posten. Een grote post is ook nog de aankoop van ruim 1 millioen straatsteen dik formaat, die nodig zijn voor de bestrating, dus zo veel, dat wanneer iedere Fries of Friezin er twee zou aandragen, er nog niet genoeg zouden zijn. Ook dit kost een kapitaal, vraagt U maar eens aan uw timmerman hoe duur 1 straatsteen op het ogenblik is. Trouwens (wij hadden er nooit zo op gelet) de keuze van de soort straatsteen is een zeer verantwoordelijk werk. Wij hebben verschillende monsters met elkaar kunnen vergelijken en zelfs een leek kan dan wel constateren, dat de ene steen veel harder is dan de andere, meer of minder vocht opneemt en in gewicht verschilt met een even grote steen. Voor een klinkerweg zijn de stenen nooit te hard. Wanneer U er op let ziet U dat na een regenbui de ene straatsteen vlug ger droogt dan de ander. De stenen die het langst nat blijven zijn van de minst goede kwaliteit. Directeur met ziekteverlof, ambtenaar ge schorst. Het tekort bij het gemeentelijk gasbedrijf te Alphen a. d. Rijn, dat alleen over 1950 ruim f 145.000 heeft bedragen, maar sinds de bevrijding tot op de huidige dag gevoegelijk op een half millioen kan worden geraamd, heeft er toe geleid, dat Woensdagmorgen de directeur van het gas bedrijf ziekteverlof kreeg en de eerste technische ambtenaar werd geschorst. B. en W. hadden Maandagavond in een ge heime raadsvergadering hiertoe machtiging verkregen. En.het geld raakt op. Sinds 1947 heeft Scheveningen niet zo’n slecht seizoen ge had. De vele regendagen en het ontbre ken van een werkelijk zomerse periode zijn hier voornamelijk de schuld van. Niet leuk meer. Te Deventer is de pen ningmeester van een buurtvereniging gear resteerd wegens verduisterinig van f2000 in een jaar tijd. Het geld is op. Kinderverlamming in Delft. Te Delft zijn in de afgelopen dagen 4 gevallen van kin derverlamming geconstateerd. Twee ge vallen zijn van ernstige aard. „Vogelflora” te koop. Het vogelpark „Vo- gelflora” te Soest, dat aan het begin van deze zomer werd geopend, is blijkens een advertentie in het weekblad „Horeca” te koop. Het wordt te koop of in pacht aan geboden, compleet met volières, vijvers, ter rassen en de onderkomens voor de vo gels. ültvoer naar Afrika. De heer Aukes, secr. van het Afrika-instituut te Rotterdam, ver wacht, dat de uitvoer naar Afrikaanse ge bieden dit jaar de waarde van f 300 millioen zal overschrijden. Eindhovens commissaris van politie veroor deeld. Donderdag heeft de rechtbank te 's-Hertogenbosch uitspraak gedaan in de zaak tegen de Eindhovense hoofdcommis saris van politie, B. van der W. Hij werd wegens eenvoudige mishandeling veroor deeld tot een geldboete van f 50, subs. 10 dagen. De eis luidde: f 100 subs. 30 da gen. Liclitpetroleum goedkoper, courant van 7 September is gepubliceerd de prtfsbeschikking lichtpetroleum 1951 no. 2, op grond waarvan de prijzen voor licht petroleum met een halve cent per liter wor den verlaagd. Deze verlaging is mogelijk geworden door het vervallen van de omzet belasting op dit artikel per 1 Septem ber. W y-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1951 | | pagina 1