CANADA in 1960 0 Martinytoer door Nederland No. 78 47e Jaargang Dinsdag 9 Oct. 195! Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. üs hjoed to sizzen Snel groeiend land met vele mogelijkheden Drie van de acht emigranten kiezen Canada Fan de O9INGA - Bohwnrd Hwat hat Gabe Skroar 9 Bolswards Nieuwsblad J De ge- 5 eigenschappen van staal en aluminium, nl. PIET I Wat ang L Tj. de J. kapitaals en voor Torenhaan zoek. De restauratie van de In de oorlog verwoeste St. Stevenskerk is thans zo ver voltooid,, dat eerstdaags de kanalen worden aangelegd, de spoorwegen zullen grote uitbreiding ondergaan, de televisie, radio, zullen tot de gewone zaken behoren. Dit is in het kort een toekomstbeeld van gen in last, want de haan van de oude to ren, die destijds met veel moeite is terug gevonden, is zoek. Hij werd voor verschil lende tentoonstellingen uitgeleend. dat troch de minsken yn üs lén minder bi grepen wurdt as de saneamde lénboupoli- Van de 80000 emigranten wonen er 30000 in Canada. Hoe zal de ont wikkeling van dit land zijn? Tijdens de Nationale Canadese Tentoonstel ling werd een betrouwbaar toekomst beeld geschetst, waaraan we hier het een en ander ontlenen. ’t Is kening, skoafler, jong 'ef aid, De dea is master fan ’e wréld. Wie schoot hem in zijn wiek? De krantenpolitiek, Stompzinnig en verbeten, Heeft weer iets opgemerkt, Met het „gerucht” gewerkt, En gooide roet in ’t eten. Zo’n elk wat wils kwartier, Gaf lering en plezier. Onthulde duiatre zaken Maar hy verloor het pleit, Bericht dat velen spijt, „De antwoordman moet staken”. Geachte antwoordman. Een veegje uit de pan, Moet men zich nopit aan storen. Zuivert de atmosfeer, Laat je dan spoedig weer. Elke Dinsdagavond horen! elsje d zo ge nden ndse irec- it te >hte et a it I nkO' rice za re der :wt Veischljnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) Helaas, verdraagzaamheid, Is blijkbaar uit de tyd. Waardering geeft men zelden. Politieke moraal: Spreek gedicteerde taal En prik elkaar met spelden. ben nand erg zie- da’ leid s er nde wa sen. reed ach- als Netty de eerste vraag? „Wanneer ontstond Den Haag, „Kan de oceaan uitdrogen, „Hoeveel vocht bevat kaas, „Vertel eens, slaapt een haas, altijd met open ogen?" gear nel ünderen drukt en wy net-boeren hawwe derfan it profyt. Dit is seis sa sterk, dat men mei dizze polityk de eig- ners fan pleatsen en lén op in peil héldt, dat noch sosiael, noch ekonomysk, reedlik is. Dit bart mei hjirom, dat men sadwaen- de it priispeil drukke kin, sünder it di- rekte lean yn de agraryske sektor oan to taesten. Fan „steun” oan de boeren is dan ek yn gjin inkel opsicht sprake, alles is „steun” oan de konsumint. De molkpriis bygelyks lelt yn West-Jerope dus yn België, Dütsklan, Ingelén, sahwat twa kear sa heech as hjirre. Wiene der gjin regearingsmaetrigels, dan soe dizze prils yn de forroune tsien jier in stik he- ger west hawwe. Mei de weet foar it brea is it krekt fan itselde. De bütenlénske weet kostet stikken mear as men oan de forantwurd plak taskikke Nederlénske boeren bitellet, mei it foer is moasten. Dêrom hie it Regear dan ek ien- it net oars. It soe foar de publike oplny in skoan ding wêze as men dizze wierheit algemien ynseach, hwant de measten mie- ne, dat de konsuminten offers bringe op it agraryske alter. Dat is dus posityf net wier! Oan de oare kant is de fraech op syn plak op hokker groun it Regear it DE „ANTWOORDMAN” 't Was vaste avond wet, Radio aangezet. Dinsdags Kwart over negen. Attentie! De antwoordman! Wie veel vertellen kan, Komt nimmer ongelegen. Herrie om het huis. De burgemeester van Zandvoort maakte in een openbare verga dering zijn gemeenteraad heftige verwijten omdat deze had geweigerd een huis te ko pen, waardoor de burgemeester nog steeds niet in zijn gemeente kan wonen. Tegen de lamp. Te Kuinre zijn twee jon gelui gearresteerd (zeventien en achttien jaar) die met een auto, maar zonder rjj- bewjjs, tot driemaal toe op politie-ambte- naren inreden toen dezen hun een stop teken gaven. Abonnementsprijs 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs i 10 cent oer m.m, Giro 87926 zullen daarlangs meer dan 10 millioen ton ijzererts kunnen aanvoeren, terwijl een zelfde hoeveelheid het gebied van Steep Rock in West Ontario zal leveren. In deze periode zal in Noord Brits Colum bia de aluminium industrie 500000 ton alu minium per jaar kunnen produceren, ter wijl een nieuw soort metaal met de beste Canada in I960. Een toekomst aan de ver werkelijking waarvan thans reeds met energie wordt gewerkt. Ongeveer 30.000 Nederlanders wonen thans in dit veel belovende Canada. Daar moeten zij hun beste krachten geven, wil len zij meer verkrijgen, dan wat zij in hun eigen land opgaven. Duizenden landgeno ten zullen hen nog volgen. Over zee, maar ook op moderne wijze door de lucht. Tot nu toe emigreerden ruim 2000 Nederlan ders per K.L.M. naar Canada, waarbij zij bemerkten dat dit beloofde land slechts 18 uur vliegen van Nederland verwijderd ligt. Bijna 80.000 Nederlanders zijn in de jaren na de tweede wereldoorlog uit ons land weggetrokken om elders in de wereld een beter en zekerder bestaan te zoeken. Vele landen buiten Europa bieden in dit opzicht meer perspectieven, dan ons eigen dicht be volkte land. Daar is meer ruimte, daar treft men ook meer en veelal nog ongebruikte hulpbronnen in de bodem aan, welke een maal in exploitatie zeer veel werkkrachten zullen vragen. In de harten van vele dui zenden landgenoten leeft dan ook de wens om het voorbeeld van deze 80.000 te vol gen. De keuze is echter groot, want de Verenigde Staten, Canada, Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw Zeeland bieden elk zeer veel. De beslissing is veelal moeilijk, maar altijd belangrijk. Welk land biedt voor de persoonlijke geaardheid van de emigrant de beste kansen? Welk land biedt sociaal-economisch de beste mogelijk heden? Niet alleen nu, maar ook in de toe komst. In dit opzicht is het wellicht interessant te weten, welke plannen Canada heeft om haar grote rijkdommen te exploiteren. Een blik in de toekomst van dit grote land toonde onlangs de heer H. M. Turner, de president-directeur van de Canadian Ge- neral Electric Company Ltd., in zijn toe spraak tijdens de Nationale Canadese Ten toonstelling. Na gewezen te hebben op de grote taak en de toekomst welke voor Canada, niet alleen tot voordeel van zichzelf, maar even zeer vóór dat van andere volken en de vrije wereld is weggelegd, zeide de heer Turner: „Onze grootste nationale bron is natuurlijk de bevolking. Zij wier taak het is zulke dingen te berekenen, vertellen ons, dat door natuurlijke aanwas en immigratie Canada in I960 meer dan zestien millioen zielen zal tellen. Dat is ruim twee millioen meer dan thans of juist evenveel als de tegenwoordige bevolking in vijf van onze provincies!” „Mensen scheppen welvaart door arbeid. Experts zeggen dat er in I960 zes en een half millioen arbeidskrachten zullen zijn. Een millioen meer dan thans.” „Werk vraagt materiaal. In I960 zal Ca nada de beschikking hebben over vrijwel alle ruwe grondstoffen delfstoffen, che micaliën, hout enz. welke nodig zijn voor een groot opgezette industriële pro ductie van 26 milliard dollar, een toename van bijna 650 millioen dollar per jaar.” „Een doelmatige bewerking van g I960 verwacht men dat het Canadese plat teland niet minder dan 300.000 electrische aansluitingen meer zal tellen dan thans. 2al worden uitgebreid. Er zullen wegen en Dit zal zowel de productiviteit als het comfort op de boerenbedrijven aanzienlijk verhogen, waardoor tevens verwacht mag worden dat de boerenzoons meer gebon den zullen blijven aan het bedrijf van hun vaders en dat de immigrant uit Europa daardoor de noodzakelijke middelen zal vinden voor een „goed bestaan”. Hoog ontwikkelde bedrijven als de hout en mijnindustrie, smelterijen en raffinade rijen, zullen eveneens aan velen werkge legenheid verschaffen. Bovendien voorziet het steeds groeiend aantal lichte industrie ën in een gezonde verscheidenheid in de Canadese industrialisatie. Maar ook in ge heel nieuwe industrieën en takken van nijverheid zal dan volop werkgelegenheid zijn. In I960 zullen de rivieren de St. Law rence en de Ottawa vier willioen paarde- kracht electrische energie leveren. Boven dien zal de St. Lawrence voor zeeschepen bevaarbaar zijn van Cornwall tot Fort Wil liam toe. Vrachtschepen van Labrador fan it regear en de mienskip. Nea wer soene de ynternationale prizen de wolfeart fan de agrariërs weisüge, nea wer soe it Nederlénske folk tastean, dat in diel fan har in libbenspeil birikke soe, dat bilang- ryk leger lei as dat fan de oaren. Hiene wy yn de oarloch net ünderfoun, dat wy allegearre it neakene blstean to tankjen hiene oan eigen agraryske produksje op eigen groun? En toande net de nei-oar- logske tiid üs düdlik oan, dat de lénbou en de türibou foar üs allegearre de devizen fortsjinje moast, hwersünder üs folk net libje kin. Jit altyd nimt it agrarysk oan- diel yn üs eksport ta en om dizze bilang- rike motiven hiene dan einlings folk en regear düdlik foar it forstan, dat hja oan dizze tüke fan üs nationael bidriuw en oan de minsken, dy’t deryn har taek fine, in weardich en wêze, hja meije de bilangen fan in groep deroan ündergeskikt meitsje, mar hja bliu- we forantwurdlik foar de tsjinsten, dy’t hja fan dizze groep al dizze jierren frege hawwe. Dizze „service” moat syn hono- I rarium fine yn de halding fan folk en re gear yn tiden, dy’t like wis komme sllle as de hjerststoarmen nei dit moaije waer. Hoe’t wy oer dizze situaesje tinke, dêr- oer de oare kear in earnstich wurd. In de huweltfkscel. Een 22-jarige jonge man uit Purmerend die over enkele dagen zou trouwen, stal uit een weiland een koe. Hy wilde het beest op de markt verhande len, maar de eigenaar herkende het dier. De jongeman werd gearresteerd en zit. nu in de cel in plaats van in het huwelijks bootje. Op het hazenpad. In het ziekenhuis te Goes ligt de landbouwer Van N. uit Yer- seke na te denken over de haas, die hem ten val bracht. Van N. inspecteerde na melijk zijn land toen hij op een haas trap te, die zich voor het naderend gevaar ver borgen had. De landbouwer kwam te val len en brak zijn been. De haas echter koos het hazenpad. Britse straaljager met piloot verbrand. Een Engelse straaljager, een De Havilland Vampire, behorend tot een op Gilze Rijen gestationneerd onderdeel van de Royal Air Force, is Zaterdagmiddag verongelukt. De piloot is omgekomen. Dr. A. F. Philips overleden. Zondagocb tend omstreeks 2 uur is te Eindhoven o de leeftijd van 77 jaar overleden, dr. A F. Philips, voorzitter van Commissar’s:' en gedelegeerd Commissaris van de N Philips Gloeilampenfabrieken. De beg af' nis is Woensdag 12 uur op de AIgem< Begraafplaats te Woensel. Geen liften „op bevel”. De legerleidin deelt de bezwaren van automobilisten te gen het „gedwongen liften” en de minis ter van Oorlog heeft dan ook aan de ANWB, die deze bezwaren onder de aan dacht van de minister had gebracht, me degedeeld, dat dergelijke oefeningen nier meer zullen worden gehouden. Professor had dodelijk bromfietsongeluk. Professor B. A. Vroklage van de Rooms- Katholieke Universiteit te Nijmegen reed Zondagmiddag met z\jn bromfiets op de Sophiaweg te Nijmegen tegen een perso nenauto uit Tilburg op, bestuurd door J. van S. Hij viel met het hbofd op de straat, en werd levensgevaarlijk gewond naar het St. Canisiusziekenhuis gebracht, waar hij ’s avonds is overleden. Lente in October. In Ouwerkerk in Zee land heeft men dezer dagen aardbeien •gegeten van de tweede pluk, die niet on derdoen in kwaliteit voor die van de eerste ste oogst. Opgezette slakken voor Amerika. De heer P. Florack, de Valkenburgse slakkenkwe ker, die al enkele malen het weer heeft voorspeld, zal op verzoek van een natuur historische vereniging in Amerika een se rie wjjngaardslakken gaan opzetten. Alle stadia, die een slak in zjjn (haar) ont wikkeling pleegt door te maken, zullen in de serie zijn vertegenwoordigd. Een snoek van 30 pond. Het is de beroeps visser de heer J. Haaksma, te Oostermeer gelukt op het Bergumermeer een snoek van 30 pond, één van 18 pond en een snoekbaars van 12 pond te bemachtigen, samen 60 pond. J. B. van der Meulen overleden. Op 42- jarige leeftijd overleed de alg. secr. van de Friese Mij. van Landbouw, de heer J. B. van der Meulen. De heer van der Meulen schreef o.a. ook enkele Friese boeken en brochures, waarvan de bekendste tot titel droeg: „Hoe’t de Fryske büter üntstiet üt loft en reinwetter”. het titanium alom gebruikt zal worden. De olie-industrie zal dan volledig onaf hankelijk zijn met pijpleidingen, olietan kers en raffinaderijen, hetgeen van de grootste betekenis is ómdat Canada in Alaska over de grootste oliereserves ter wereld beschikt. Indien de huidige koers van de Verenigde Staten wordt gevolgd, zal Canada in I960 een grote chemische industrie bezitten. In I960 zal de huizenbouw een gemiddelde van 115.000 huizen per jaar hebben be reikt, de industrie in huishoudelijke ge bruiksvoorwerpen en machines, zoals ijs kasten, wasmachines, bordenwassers, enz., ris en jitteris forklearre, dat hja soarch drage soe, dat it sosiael-ekonomysk for- antwurde lénboubidriuw rekkenje koe op in bistean, hwertroch hja mei de oare groepen op in lykweardich plak stean soe ne. Nou is der yn it algemien gjin ding, I rjucht mient to hawwen de agraryske pro- rilllzaiö tn HitoHon mol larrara nri-aw oo Vi-la tyk. Fan de tsien minsken, dy’t men dêr- oer praten heart, miene njoggen, dat üs fol bipaelde dingen docht om de boeren I to stypjen yn har bistean. Hja hearre fan lénboucrisisfouns, fan Su- velfouns en fan folie mear en hja miene, dat de net-boeren hiel hwat dogge foar it boerefolk. Dat is in tragysk misbigryp. It is net wier, it is oarsom! Alle oarlochs- jierren en alle nei-oarlochsjierren hawwe I duksje to biteljen mei legere prizen as hja winlik hawwe. Docht se dat ek foar de yndustry of foar oare dingen? En is dit rjuchtfeardich? Nei myn miening kin men dizze polityk allinnich goed achtsje, as fdfet stiet, dat it folk en it Regear hjiroan de plicht forbynt om it reedlik priispeil ek fêst to hélden as it mei de prizen fan de agraryske producten yn oarewei gean soe. I Dit is de seedlike „conditio sine qua non” fan dizze polityk. It algemien wolwêzen neat oars meibrocht as in biskerming fan ’s en moat foar it Regear it wichtichste de konsumint. Tsien jier lang hat it Re gear maetrigels nomd om de prizen fan de agraryske produkten leger to hélden as de wréldmerk oanjoech. Ik siz net dat it nei myn sin forkeard west hat, mar it is sa, dat de iennige groep, dy’t der foar- diel fan hawn hat, de net-boeren west hawwe. Yn hiel West-Jerope lizze de prizen fan molke, weet, süker, margarine en dus ek fan büter, tsiis, brea en jirapels bilang- i ryk heger as hjirre. Us binnenlénsk priispeil foar agraryske producten waerd en wurdt troch it Re- Stelende politieman. Tot een jaar hech tenis, waarvan vier maanden voorwaarde lijk met een proeftijd van drie jaar en met aftrek van voorarrest veroordeelde Don derdag j.l. de Haagse rechtbank de 27- jarige Haagse agent van politie H. O., die in diensttijd een inbraak had gepleegd. O. zag op zijn ronde een raam open staan in een huis te Scheveningen en was naar bin nen geklommen om te stelen. Hij nam 53 gulden weg uit een la. Verdwenen notaris uit zjjn ambt gezet. De verdwenen Maastrichtse notaris J. M. H. O. Quaedvlieg is bij vonnis van de recht bank te Maastricht, overeenkomstig de eis van de officier van justitie uit zijn ambt ontheven. Koningin in de Italiaanse pers. „Settimana Incom”, ’n vooraanstaand Italiaans week blad, heeft twee spiegelpagina’s gebruikt voor het afdrukken van foto’s van ko ningin Juliana en haar gezin. Onder het spatbord. Bij Kerkrade is een personenauto aangehouden met voor ruim f2000 aan tafelzilver en kristal onder de spatborden, bestemd voor Duitsland. De bestuurder ontkwam. Ned. boter naar Canada. Nederlandse bo- terexporteurs hebben een ordei' bemach tigd voor de uitvoer van 450 ton boter naar Canada. De party zal Vrijdag 12 Oc tober in Antwerpen worden ingeladen. Steen door de ruit. In de nacht werd een steen geworpen door de ruit van een ju- welierszaak te Amsterdam. De dader deed een greep in de kostbaarheden en ver dween vervolgens. Hij had echter misge grepen, want nu is hij er vandoor met een handjevol koperen dameshorloges, tezamen voor een waarde van f 400. Massa-onderzoek op rheumatiek. hele bevolking van Schiermonnikoog zal op 30 October worden onderzocht op rheu- ma. De gemeente Leeuwarden heeft de pri meur van dit massa-onderzoek voor Ne derland, naar men meent te weten zelfs van de gehele wereld. De actie gaat uit van het Groene Kruis, dat daarbij de me dewerking heeft van het gemeentebestuur. Slaagt deze proef dan zal men een massaal onderzoek van de gehele Nederlandse be volking overwegen. Dansen is belangrijk. Het vogelpark „Avifauna” zal in Alphen aan de Rijn blij ven. De plannen om naar Amsterdam te verhuizen zijn van de baan, nu de burge meester van Alphen Vrjjdag aan „Avifau na” een dansvergunning op Zondag heeft verleend. Een oude Ossenaar, terugkerende van de markt in Den Bosch, hield buiten het sta tion van zjjn woonplaats een „taxi” aan. Het was de auto van Oss’ burgemeester, de heer Deelen, die de marktganger netjes thuisbracht. Man en vrouw gedood. Zaterdagavond heeft een ernstig verkeersongeluk op de Rijksweg naby Naorden het leven gekost aan een man en een vrouw uit Bussum. De heer C. de Jong wilde omstreeks twaalf uur samen met de bij hem inwonende mej. G. W. A. Schreurs, de weg oversteken. Zij hielden daarbij blijkbaar geen rekening met een uit de richting Amsterdam ko mende auto. Van synagoge tot kerk. Assens Israëlle- tische gemeente heeft besloten de syna goge te verkopen aan de Geref. gemeente onderhoudende art. 31 K. O. Molenwiek treft klein meisje dodelijk. I vlag in top kan, al zal de afwerking nog Het driejarig dochtertje van de molenaar wel even duren. Nu is echter toch Nyme- Kessels te Cuyk aan de Maas is dodeiyk ---x - - getroffen door een der wieken van haar vaders molen. Het meisje werd zwaar gewond overgebracht naar een ziekenhuis te Nymegen, waar het korte tijd later is overleden.' Toga-embargo. De AVRO heeft de nieuw benoemde burgemeester van Hilversum I uitgenodigd in zyn toga op te treden in een televisie-programma. |De toga mag' 1 echter de gemeente Ede niet verlaten zon- der toestemming van de raad. Het wach- grond- ten is dus op een spoedvergadering. stoffen vereist energie. Bij de tegenwoor- dige stand van zaken zal Canada in I960 de beschikking hebben over ruim 20 mil- 1 Hoen paardekracht alleen al op het gebied van electrische energie, vergeleken bij veertien millioen op het ogenblik.” De heer Turner vestigde er de aandacht op, dat elke Canadees een grote verant woordelijkheid draagt om een gezond en ordelijk verloop in deze wel zeer snelle ontwikkeling van het land te waarborgen en hij vervolgde: „In de dagen der pioniers, mocht een im migrant als hulp van een welwillende re gering rekenen op enkele hectaren bouw land, een hoeveelheid voedsel tot de eerste oogst, wat zaadgoed en soms wat vee. Daarna was hij op zichzelf aangewezen. Zijn succes of zijn mislukking hing af van zijn eigen kracht en initiatief.” „Vandaag de dag is dezelfde geest van voortvarendheid en kracht nog vereist. In onze ingewikkelde en beschaafde samen leving echter, kan de nieuweling in onze economie verwachten, dat hij de meest doelmatige gereedschappen en werkwijze te zijner beschikking krijgt. Dit houdt in: een gezonde omgeving om in te werken, een doelmatige machine om de kracht van zijn handen en zijn geest te verveelvuldi- gen, gelijkwaardige en goedkope energie om de machines in werking te stellen, goede grondstoffen om te bewerken en tenslotte een gezonde organisatie en lei ding.” Volgens lage schattingen zal in I960 slechts de helft der beschikbare nieuwe functies in de industrie kunnen worden ondergebracht. Tenminste vier milliard dollars zullen nodig zijn voor investering in nieuwe bedrijven nieuwe industriële uitrusting. Waar zal Canada in I960 werkgelegenheid vinden voor misschien een millioen men sen meer? Velen zullen terechtkomen in reeds lang bestaande basis industrieën. Aangezien de landbouw altijd een der hoofdpeilers der economie is geweest, is het van vitaal be lang dat vele immigranten daarin een pro ductieve en voldoening gevende taak zul len vinden. Door grotere mechanisatie en meer intensieve cultivering van de bouw grond zal dit worden gestimuleerd. In de weinommen troch de nye opfettingen TT prachtige neisimmerwaer docht üs al- A legearre goed en de lannen lizze as by’t maitiid. Hwa’t syn affear büten doarren hat, kin op ’t heden genietsje fan in üt- sünderlik moai lénskip, hwant selden of aoeit waerden de hjerststoarmen sa lang foar üs efterüthélden as diz kear. En dochs komme wy alle dagen tichter by de striid fan ’e illeminten, dy’t elts jier de pronk fan de beammen en de kleur fan de lénsdouwe weinimme sil. Wy üntrinne dat net, al hoe’t wy hoopje soene, dat it oant Krysttiid ta sok waer bliuwe mochte. En as- fansels springt de gelikenis tusken it waer en it lot fan de minsken nei foa- ren. Ja, ek Nederlén hat nei de oarloch in rite moai waer meimeitsje kinnen. De lés te fiif jier is der hiel hwat forbettere en aloan giet dit jit troch. Nye diken, nije wenten, nye skoallen, oanliz fan elektrysk spoar, yndustryfestiging binne rotfnom to merkbiten. Dêrneist de forbettering fan misstannen, bettere sosiale forhéldingen, flinke leanen foar de groepen, dy’t foar de oarloch yn it minne hoekje sleten, tink oan de boerearbeiders, oan it molkjild, oan de féprizen, oan de fokkery en safolle din gen mear. De kwael fan foar de oarloch de wurkleazens like oerwoun, de winkels .rekken wer fol guod, de stakingen wiene sa goed as foarby, yn hiel folie dingen gie it sa aerdich. Yn de agraryske sektor, d.w.s. yn it lib- ben fan boer en arbeider, skynde de sinne fan in rommer bistean as harren eartiids barre mochte. Har isolaty fan it folk skyn-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1951 | | pagina 1