nRome zfln de ministers van de N. A.
Gabe Skroar
MINISTERS GINGEN NAAR ROME
DE KAMER ONDER HOOGSPANNING
üs hjoed
to sizzen
Zomer 1952: 20 divisies
Het conflict in Korea
zou oplossing naderen
Vier begrotingen In een notedop
door Nederland
DE begrotingen van Oorlog en Marine,
welke dezer dagen in de Tweede Ka
mer werden behandeld, leverden eigenlijk
niét veel op. Dat was ook geen wonder,
want het was de eerste keer na de oorlog,
dat het defensiedebat niet met bijzondere
belangstelling werd afgewacht.
No. 93
47e Jaargang
Vrijdag 30 Nov. 1951
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa, A. J. OSINGA -
B o I s w a r d
Hwat hst
Buitenlands Overzicht
I
KAMEROVERZICHT
4S!
ER
I
Bolswards Nieuwsblad
in-
Economische aspecten.
Dat is mede het gevolg van het feit, dat
er ook allerlei economische aspecten aan
BoudewUn komt naar Nederland. Koning
BoudewtJn van België heeft het voornemen
zfln eerste officiële bezoek in het buiten
land aan ons land te brengen. Hi) zal dan
de gast zijn van Koningin Juliana.
Schip brak in tweeën. 2 man verdronken.
De woedende Noordwester storm (wind
kracht 9 en 10) die Woensdagavond de
Nederlandse en Duitse kusten teisterde,
heeft onder het eiland Borkum bij Rottum
de ondergang veroorzaakt van het Britse
s.s. „Teeswood”. Twee opvarenden werden
de zee en de duisternis ingesleurd, toen
het schip tegen een zandbank doormidden
brak.
Mossadeq naar Den Haag? De Perzische
premier Mossadeq zal zich naar Den Haag
begeven om de zitting van het Internatio
nale Hof over de oliekwestie bij te wonen,
indien het Hof Perzië wil horen. Aldus is
Dinsdag te Teheran bekend gemaakt.
Slim is de klaeisyke Onder it fé,
Mar Onder minsken dübeld wé.
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
(a^r.)., Korthals (v.v.d.), Schmal (c.h.),
Burger (arb.) en Mej. Klornpé (k.v.p.), die
zonder Engeland willen beginnen om dat
land zodoende te noodzaken langzamerhand
toch op de een of andere wijze mee te
doen.
Geld tekort.
Opvallend was, dat Minister Stikker in
deze rede, de laatste verdediging van zijn
begroting in dit Kabinet, er op wees, dat
de Minister van Buitenlandse Zaken te
weinig verdient. Hij moet er zelf veel geld
beleggen. Nu schijnt Minister Stikker wel
tegen een stootje te kunnen, maar terecht
zeide hij, dat volgend jaar als het nieu
we kabinet wordt samengesteld daar
voor een meer democratische regeling ge
troffen moet worden, anders blijft het
Ministersambt alleen nog maar mogelijk
an”
>en,
>e -
oor
iak-
clas
zo gewild. Maar dat Europees leger is
eigenlijk nog maar een gedachte, er zijn
nog heel veel moeilijkheden tussen de be
trokken landen onderling te overwinnen
voor het er komt. Engeland en Scandina- I traditionele en economische tegenstellin
gen, welke dit vraagstuk, van de zijde der
betrokken landen bekeken, beheersen. Men
kan dat betreuren, maar ten slotte is het
Amerikaanse ongeduld een factor in de
huidige politieke ontwikkeling waarmede
men terdege heeft te rekenen.
Sneller bewapening.
De Atlantische Raad heeft echter, om aan
Eisenhowers wens, dat er snel een paraat
leger zal worden gevormd, tegemoet te
komen, besloten, dat de opperbevelhebber
nog in de zomer 1952 de beschikking moet
hebben over 40 divisies, dat is 9 meer dan
waarop aanvankelijk werd gerekend. De
Benelux zal nu 4 inplaats van 2 divisies
moeten leveren, Engeland 7, Frankrijk 12,
Italië 6, Noorwegen en Denemarken 3, de
rest zijn Amerikaanse troepen, reeds in
Duitsland aanwezig.
De bijdrage van W.-Duitsland komt eerst
later als er werkelijk een Europees leger
gevormd is. Het is eigenaardig, dat, ter
wijl Eisenhower eerst tegenstander van ’n
Europees leger was, hij nu voorstander is
geworden, terwijl in Frankrijk, waar men
het idee uitvond, de sympathie er voor af
genomen is. Maar dat neemt niet weg, dat
als de Europese partners niet aan dit lege
willen, Amerika toch een Duitse bijdrage
zal willen hebben, desnoods in de vorm van
een zelfstandig Duits leger. Dat dit op
heftige tegenstand van Frankrijk zou stui
ten en de Franse regering het hcofd zou
kunnen kosten is zonder meer duidelijk.
Maar de Amerikanen verliezen nu hun ge
duld en te Rome hebben zij geëist dat
voor 3 Januari een snel uitvoerbaar plan
voor een Europees leger in kannen en krui
ken moet zijn. Is dat niet het geval, dan
schijnen ze W.-Duitsland de gelegenheid
te willen geven een zelfstandig leger te
vormen of zou Tafts plan aan het W.-Eu-
ropese vasteland geen Amerikaanse bij
drage voor de verdediging te verstrek
ken en zich te beperken tot de defensie der
randgebieden met inbegrip van Engeland
we schreven daarover de vorige keer
naar de voorgrond worden geschoven.
De vraagstukken der W.-Europese verde
diging gaan dus naar een crisis.
Frankrijk.
Het is natuurlijk niet zo vreemd, dat
vooral ook de Fransen bij al deze moeilijk
heden, die bij hen nog parallel lopen met
binnenlandse, omdat hun een stabiele re
gering ontbreekt, uitzien naar elke glimp
van hoop op een ontspanning tussen Oost
en West. Als de Duitse herbewapenings-
kwestie voorlopig niet opgelost kan wor
den, omdat het Europese leger nog maar
een ijl ding is en als de gedachte der W.-
Europese federatie geen vorderingen
maakt, welnu, troosten zij zich, dan heb-
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs s 10 cent oer m.m.
Giro 87926
de rapporten, welke de betrokken 12 lan
den uitbrachten over de vraag, welke in
vloed verhoging met 25 pct. van hun mili
taire begroting op hun economie zal heb
ben. Er zullen wel zeer sombere antwoor
den zijn binnengekomen. Er zijn trouwens
allerlei aspecten aan deze kwestie. De W.-
Europese landen wensen bijv, zelf, met be
hulp van grondstoffen uit Amerika, wa
pens te maken om daardoor werkloosheid
te voorkomen en hun industrie op peil te
houden, ook voor de tijd als er eens een
ontspanning mocht Intreden. Wanneer zo
als thans het geval is, de Ver. Staten deze
grondstoffen voor het allergrootste doel
voor hun eigen wapenindustrie behouden,
betekent dat in feite, dat de
Amerikaanse industrie
die immers ook op vredesproductie kan
worden overgeschakeld, na het intreden
van een ontspanning de Europese nog ver
der zal overvleugelen dan al het geval is.
Aan de andere zijde is er de verhouding
van de West-Europese tot de W.-Duitse
industrie. Schakelt de W.-Europese
dustrie vooral over op wapenproductie,
terwijl de W.-Duitse dat niet mag of het
niet behoeft als dat land geen militaire
bijdrage levert, dan Is het duidelijk, dat
de W.-Duitse vredesindustrie een belang
rijke voorsprong op die van de vroegere
Europese geallieerden krijgt. Men ziet dat
hier allerlei ingewikkelde kwesties liggen,
welke maar niet in een oogwenk zqn op
te lossen.
Waren alle Europese staten buiten het
Ijzeren Gordijn verenigd in een federatie,
dan zou dat alles veel gemakkelijker gaan,
maar men weet hoe moeilijk de gedachte
dat het daar heen moet, veld wint.
i Amerikaanse congresleden, die de gasten
I waren van de Europese Raad te Straats-
worden geleverd, dat hebben de Fransen burg het lichaam dat deze gedachte
propageert en ingang tracht te doen vin
den hebben daarover hun verwonde
ring uitgedrukt, maar hun ontbreekt ook
wel enigszins het inzicht in de historische,
Negen jaar voor doodslag. Het gerechts
hof te Leeuwarden heeft een 30-jarige
boerenknecht uit Foxwolde, die te Boerak-
ker de vader van zijn meisje, de heer A.
Stokroos, heeft doodgestoken en diens
broer, de heer I. Stokroos, zwaar heeft
gewond (zij wilden de omgang met het
meisje niet toestaan) veroordeeld tot ne
gen jaar gevangenisstraf met aftrek. De
procureur-generaal had twaalf jaar met
aftrek geëist.
T. O. bijeen geweest, d. w. z. de raad
van ministers van de Noord Atlantische
verdragslanden.
De belangrijkste punten aan de orde wa
ren de rapporten van de Amerikaanse ge
neraals Eisenhower en Gruenther over de
militaire en dat van de Amerikaan Averell
Harriman over de economische zijde van
het programma der N. A. T. O., d. w. z.
dat htf de economische moeilijkheden be
keek, welke de militaire wenselijkheden in
de weg staan. Generaal Eisenhower heeft
de wenselijkheden, voor hem trouwens
noodzakelijkheden, duidelijk uiteengezet.
Binnen de 'kortst mogeltjke tijd moeten
de Europese partners in het pact een Eu
ropees leger vormen, waarin ook W.-
Duitsland aandeel heeft. Voor dat de con
ferentie te Rome aanving is er een van
de ministers van buitenlandse zaken der
Grote Drie met dr Adenauer geweest om
een overeenkomst te sluiten, welke de ba
sis moet zijn voor deze W.-Duitse bijdra
ge. Er is van deze bijeenkomst slechts een
in zeer algemene bewoordingen gehouden
communiqué verschenen, doch in een ver
klaring aan de pers zeide Adenauer dat
W.-Duitsland door het ontworpen contact
dat nog door de regering moet worden
goedgekeurd, zijn vrijheid terugkrijgt in
ruil waarvoor het zich bereid verklaart te
helpen bij de verdediging van het Wes
ten. Er moeten echter voor dit contract
tot stand komt, nog allerlei nadere rege
lingen worden getroffen over bijzondere
punten o.a. over de aanwezigheid van
geallieerde troepen op W.-Duits gebied als
de eigenlijke bezetting is opgeheven en
de Duitse militaire bijdrage kan volgens
het contract slechts via
een Europees leger
de grote experts op dit gebied. De Minis
ter zelf liet die vraag volkomen open. Wij
moeten eerst studeren, om op die vraag
antwoord te kunnen geven, zo zeide hij.
Maar hij wilde toch niet nalaten, er op
te wijzen, dat een eenheid van Europa zon
der Engeland hem niet kan bekoren. Dit
in tegenstelling met de heren Bruins Slot
vië willen er niet aan meedoen, de Bene
lux heeft bezwaren, welke zich uitten in
een ter conferentie te Rome ingediende
resolutie waarin aangedrongen wordt op
de vorming van een Europees leger, maar
zonder dat vooraf een bovennationaal po
litiek orgaan is gevormd, dat dit Europese
leger zal beheren, dit omdat Engeland en
Scandinavië tegen dit laatste orgaan be
zwaar hebben en ze daarom niet willen
meedoen. De Amerikanen wilden echter
per resolutie uitgemaakt zien, dat ten
spoedigste een Europees leger zou worden
gevormd, waarin W.-Duitsland een aan
deel zou hebben en dat beheerd zou wor
den door een bovennationaal orgaan.
Terwijl wjj dit schrijven is te Rome nog
niet beslist over het lot van beide reso
luties.
Spionnage.
Nederland is een tijdje geleden verrast
door een wild spionnage-verhaal, dat door
de regering was vrijgegeven. De Kamer
vroeg daarover het naadje van de kous.
Minister Teulings vertelde, dat een amb
tenaar van de Tsjechische legatie zich had
gewend tot de betrokken instanties en me
dedelingen had gedaan, die reeds aan
wezige kennis bevestigden en verduide
lijkten. De feiten, zoals zij bekend zijn ge
maakt, zijn voor 100 pet. waar. De wijze,
waarop deze zaak is gepubliceerd, was ech
ter niet juist. Hij noemde dit een ernstige
zaak. Het volk moet weten, dat er derge
lijke dingen gebeuren. Het verhaal van si
garettendoosjes en rflstpapiertjes is ook
niet verzonnen. Dat is voor deze lieden de
methode om de ene schakel onbekend te
maken met de andere.
Tot slot krjjgen wij nog de begroting van
Verkeer en Waterstaat. Daarbij varieerden
de vraagstukken van bromfiets tot vlieg
tuig, van boemeltrein tot autobus, van
landverzilting tot landaanwinning. Een
veelheid van problemen, zonder echter
werkelijk nieuwe gezichtspunten op te le
veren.
Egypte en Perzië
aangaat zij nog gemeld, dat deze landen
door verdragen nauwere betrekkingen met
elkaar zullen aangaan en zich afzijdig zul
len houden van het Westers defensiecom-
mando voor het midden-Oosten, zolang
Engeland hun wensen niet heeft ingewil
ligd. Er was enig verschil van mening tus
sen Engeland en Amerika over de inscha
keling van Turkjje in het Westers verde- 1
digingsstelsel.
De Amerikanen wensten het onder Eisen
howers hoofdkwartier te plaatsen, de En-
gelsen wensten het als ruggegraat van het
defensiecommando voor ’t Midden-Oosten
beschouwd te zien. Dit defensiecommando
krijgt natuurlijk een apart opperbevel en
blijkbaar hebben de Engelsen hoop, dat te
krijgen. Tegenover de Amerikanen zijn z(J
er danook tot nu toe zeer schraal afge
komen, eigenlijk alleen in de zóne van het
Engelse kanaal hebben zij de opperleiding.
Deze kwam hun qua troepenmacht en ken
nis der toestanden stellig ook toe in het
Midden-Oosten, maar dat zou de aantrek
kelijkheid tot toetreding voor landen als
Egypte, Perzië en bijv, ook Israël niet ver
hogen. De Engelsen schijnen zich ook te
blijven verzetten tegen de benoeming van
een Amerikaanse admiraal tot opperbevel
hebber in de Atlantische Oceaan. Alle an
dere naties vonden het wel goed, maar ’n
regering-Churchill accepteert zo’n passe
ring van de Engelse marine niet gemak
kelijk.
de politie in de Kerkstraat te Amsterdam
aangetroffen. Het meisje werd aan de kin
derpolitie overgegeven en vervolgens op
de definitieve conclusies getrokken zijn uit s transport naar Voorburg gesteld.
Groningen,
tengevolge van gasverstikking overleden i stelt.
I Hij speelt te veel op de sterke, zo zeide
de heer Bruins Slot (a.r.), die zich lang-
zamerhand wel ontpopt heeft als één van
De klap kwam te hard aan. Toen een
dansclubje te Vries (Dr.) uitgedanst was,
maakten ze herrie voor de woning van
bakker J. Wiggemans. Deze naar buiten
om tegen het lawaai te protesteren. Eén
flinke woordenwisseling was het gevolg.
En dat niet alleen het werd een hand
gemeen. Van een 18-jarige jongen kreeg
de 45-jarige bakker zo’n klap, dat hij
overleed. Later werd vastgesteld, dat de
dood niet was ontstaan door de klap, maar
door hartverlamming.
i Zelfs een varken is trouw. In Den Dungen
(Br is een varkentje bij een boer wegge
lopen naar de slager, waar men zijn kooi-
makker ’s morgens naar toe had ge
bracht.
Drama in een drama. Een hartbrekend
drama is ergens in een Limburgs dorp ver
anderd in een knalklucht toen de plaatse
lijke veldwachter, die achter de coulissen
een schot moest lossen, een touw in tweeën
schoot, waardoor de gehele décor instortte
op de hoofden der acteurs.
Gouden ring opgeiepeld. Bij de boerderij
van de heer K. Westra te Heidenschap ge
raakte een soeplepel in een sloot. Met een
hekkel werd de lepel weer te voorschijn
gebracht en met de lepel.een gouden
ring. Over de herkomst van de ring, die
aan de steel van de lepel naar boven
kwam, is niets bekend.
Vermiste meisje terecht. Het 18-jarig
meisje, H. M. S., dat sedert 13 November
uit de ouderlijke woning te Voorburg werd
vermist en van wie door de ouders de op
sporing werd gevraagd, is Maandag door
de W.-Europese bewapening zitten. Ook
deze zijn te Rome bekeken, maar nog niet
definitief. Eerst half December zullen n.l.
Van „veelschrjjven” gesproken. Voorjaar
1952 verschijnt de 25e roman van S. Vest
dijk, die getiteld is: „De verminkte Apol
lo” en speelt in het oude Griekenland.
Zaterdag collecte voor Italië. Zaterdag
krijgt de Nederlander gelegenheid iets te
geven om de overstromingsramp in Noord-
Italië te helpen lenigen. Dan gaat ’t Rode
Kruis in bijna alle steden collecteren: op
straat, in de bioscopen, in kantoorgebou
wen, enz.
Benoeming lid Tweede Kamer niet aan
vaard. Mr. G. L. Warburg, advocaat en
procureur in Groningen, heeft zijn benoe
ming tot lid van de Tweede Kamer (vaca-
ture-Tuin) niet aanvaard. Mr. dr. M. Bol
kestein, burgemeester van Middelburg,
komt nu als opvolger op de lijst voor.
Verkeersexamen voor bromfietsers? Bij de
in de Tweede Kamer begonnen algemene
beschouwingen over de begroting van Ver
keer en Waterstaat heeft de hr. R. Zege-
ring Hadders (vvd) bij Minister H. H.ucawaïan wCi
Wemmers aangedrongen op het afleggen I ke" echter''op dé^Kamernierveel“hid"uk
maakten. Men verweet hem namelijk, dat
hij te veel speelt op een Atlantische sa-
dus een samengaan met
Amerika en Canada en dat hij daarbij de
van een verkeersexamen door bromfiet
sers.
Ingenieur overleden door gasverstikking, menwerking,
Ir. G. M. Castenmiller, verbonden aan het
Landbouwproefstation te Groningen, is Europese éénwording bewust ten achter
bij het nemen van een douche in ’t dienst
gebouw Zjjn stoffelijk overschot werd pas
enige uren later gevonden.
Oplossing, die geen oplossing was. Een
Hilversums raadslid heeft geopperd, in ge
val van samenwoning de medebewoners
van tijd tot tijd te laten verhuizen met
het oog op de wrijvingen. Het gemeente
bestuur acht echter zo’n rouleersysteem
onuitvoerbaar.
ben de Russen zoveel minder stenen des
aanstoots en zullen ztJ misschien meer
bereid zijn te streven naar overeenstem
ming met het Westen. Zij, die zo redene
ren, moeten dan echter wel geducht te
leurgesteld zijn over de rede van Wysjin-
ski in de politieke commissie van de As-
semblée te Parijs over het Westers ont
wapeningsvoorstel. Hij vond er eigenlijk
geen draad goed aan en kwam met niet
minder dan twaalf amendementen. Alge
meen was men aan Westerse kant van
oordeel, dat zijn rede elke kans op een
compromis uitsloot. Maar Irak, Pakistan
en Syrië, een AziatischArabische groep
dus, hebben toch een poging tot bemidde
ling gedaan door voor te stellen een sub
commissie te vormen, waarin de Grote
Vier onder voorzitterschap van de leider
der Assemblee dr Nervo moeten trachten
tot een gemeenschappelijk plan inzake ont
wapening en contröle te komen. Te meer
was men overigens over de houding van
Rusland teleurgesteld, omdat in Korea ’n
accoord over de bestandslijn werd geslo
ten; als nu binnen 30 dagen een wapenstil
stand tot stand komt zal deze bestands
lijn voor die wapenstilstand gelden. Hier
mede is een belangrijk obstakel voor een
overeenkomst weggenomen. Als
de Russen
in dezen invloed op de Noord-Koreanen
hebben geoefend zou dat dus een verheu
gend teken zijn geweest, doch er zijn heel
wat overzichtschrijvers, die menen dat
rood China de doorslag gaf en een wapen
stilstand wenst, omdat de Chinese com
munisten meer aandacht zouden willen
schenken aan Indo China. Aan Westelijke
zijde schijnt dan ook besloten te zijn geen
troepen uit het Verre Oosten terug te
trekken als een wapenstilstand gesloten
wordt, zolang geen algemene overeenstem
ming met Peking en Moskou is bereikt.
Te meer wil men de strijdkrachten in het
Verre Oosten niet verzwakken, omdat in
het midden-Oosten 5000 man Britse troe
pen door de moeilijkheden met Egypte en
Perzië gebonden zijn, terwijl men voor de
naaste toekomst geen oorlog in Europa
verwacht. Wat
aan, dat hij de Zondagsrust zoveel moge
lijk in het leger zal handhaven. Ook als
het gaat om oefeningen in internationaal
verband. Bij z’n buitenlandse collega’s moet
onze Minister, er dus op gaan wijzen, dat
ons land zeer sterk voor een vrije Zondag
geporteerd is. Dat wil hij ook wel, want
daarvoor is hij Minister, die het politieke
merktegen „c.h.u.” draagt. Principieel is
hij dus een voorstander van een zo groot
mogelijke Zondagsrust. Maar aan de an
dere kant vertelde hij toch, dat men deze
zaak niet moet overdrijven. Er was bijv,
bezwaar tegen gemaakt, dat een deel van
onze Korea-vrijwilligers op Zondag was
vertrokken. Vergeet niet, dat het daar oor
log is, zo merkte de bewindsman op. Onze
jongens daar hadden dringend behoefte
aan versterking. Die moest er snel ko
men. Daarom gingen zjj .per vliegtuig.
Ook aan de wens om dienstplichtige mili
tairen in de gelegenheid te stellen op
Maandag naar de kazerne terug te ke
ren, inplaats van Zondag per laatste ge
legenheid, wilde de heer Staf niet vol
doen. We hebben te zorgen, dat er ’s
Maandags wordt gewerkt. Anders krijgen
we een parate divisie, die drie dagen per
week niet beschikbaar is.
Bij het uitvoeren van ons vier-jaren-plan
zijn we in grote mate afhankelijk van de
steun, welke de Amerikanen ons zullen
geven. Nederland komt echter zijn ver
plichtingen na. Het getroost zich buiten
gewoon zware inspanning, maar wij kun
nen niet zeggen, wat wij te zwaar belast
worden, vergeleken bij andere landen. Zou
het Amerikaanse materieel echter te laat
worden verzonden, zodat de opbouw van
ons leger niet volgens schema kan worden
voltooid, dan is het beter, dat wij onze
dienstplichtigen naar huis sturen in plaats
van hen te laten lanterfanten in de kazer
nes.
De grote buitenlandse aspecten van deze
begrotingen kwamen aan de orde bij „Bui
tenlandse Zaken”. Minister Stikker ver
klaarde bedekt eigenlijk niet veel
voor het Europese leger te voelen. Oor
spronkelijk wenste onze Regering niet deel
te nemen aan de Parijse conferentie over
deze kwestie. Dit standpunt heeft zij thans
laten varen en de Minister zeide zelfs, dat
ons land nu voorstellen zal gaan doen. De
samenstelling van dit leger zal echter
moeten worden verwezenlijkt binnen de 4
volgende richtlijnen: geen aantasting van
de souvereiniteit, evenmin van de sociale
politiek, geen verdere stijging van de de-
fensielasten en het toporgaan van dit Eu
ropese leger moet niet worden gevormd
door één man, zoals aanvankelijk de op
zet was, maar door een commissie.
Minister Stikker kwam verder nog aan
dragen met tal van andere bezwaren, wel-
Het is nu eenmaal een feit, dat wij ver
leden jaar een vier-jaren-plan hebben aan
genomen en dat er na wijlen Minister Fie-
vez weer een bewindsman is opgetreden,
die ’t volle vertrouwen van ons Parlement
geniet. Ja, Minister Staf staat er best
op in onze volksvertegenwoordiging en wi)
kunnen ons dat voorstellen. Het is onbe
grijpelijk, dat deze oud-directeur-generaal
van de Landbouw zo snel in de moeilijke
defensiieproblemen is doorgedrongen. Hij
praat over zijn departement of hij nergens
anders heeft rondgekeken; hij weet de Ka
mer over alle organisatorische vraagstuk
ken voor de vuist weg in te lichten. Dat
wekt vertrouwen by alle fracties.
Een belangrijk punt, dat in dit debat naar
voren kwam, was de kwestie van de Zon
dagsrust. Zowel de kvp-woordvoerder, de
heer Fens, als de a.r., c.h. en s.g.p.-afge-
O.UQCU „ug maai mug eiljn.
vaardigden drongen r bij de Minister op voor gefortuneerden.
De Kamer schiet hard op. Zij heeft een
begroting van Binnenlandse Zaken ook al
aangenomen, terwijl de begroting van Ver
keer en Waterstaat hetzelfde lot zal de
len.
Minister Teulings moest de plotseling over
leden Minister Van Maarseveen vervan
gen. Ook htf had het niet erg moeilijk. Drie
grote aangelegenheden moesten door hem
worden behandeld, t.w. de Friese kwestie,
de Binnenlandse Veiligheidsdienst en de
Burgerlijke verdediging.
De Friese kwestie.
Het waren de Friese afgevaardigden Al-
gera (a.r.) en De Loor (arb.), die deze
kwestie het eerst aansneden. Zij pleitten
voor het behoud van de Friese taal en de
Friese cultuur. Later kwamen tal van an
dere fracties dit voorbeeld volgen. De rel
letjes in Leeuwarden hebben een achter
grond, zo zeiden zij allemaal. Het pro
bleem van de decentralisatie speelt in de
ze provincie heel sterk.
Minister Teulings had de behandeling van
dit probleem al een paar dagen uitgesteld,
omdat hij nog wachtte op een rapport van
de Commissaris der Konigin. Toen hij
moest antwoorden, was dit rapport nog
niet in zijn bezit, zodat hij niet anders kon
doen dan in algemene termen zeggen, dat
de openbare orde gehandhaafd moet wor
den als die wordt verstoord. Een defini
tieve mening wilde hij echter niet uitspre
ken. Dat deze kwestie diepere achtergron
den heeft, gaf hij echter toe en hij was
bereid daarmede rekening te houden. Voor
al als het gaat om het goedkeuren van be
sluiten van gemeenteraden en provinciale
Staten, die een „eigen” Fries karakter
dragen.
De heer Krol (c.h.) bestond het om zijn
rede met een klinkende Friese volzin te
eindigen, hetgeen voorzitter Kortenhorst
deed opmerken, dat in de Tweede Kamer
het Fries is toegestaan.