11 Een week wereldgebeuren DEBATTEN IN SNELTREINVAART Bill door Nederland I No. 95 47e Jaargang Vrijdag 7 Dec. 1951 Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bol sward Buitenlands Overzicht üs hjoed to sizzen Moskou niet helemaal gerust KAMEROVERZICHT Washington gevoelig voor Engeis-Duits leiderschap en en op in- le- water otters •f van kum war ding ia. aa- fk- »an net yk Vetschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) tn er. er Ik ei ns zfln, i „de ;te er de :r- pe 9e Regering is inzake Nieuw-Guinea niets wijzer geworden Abonnementsprijs 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs t 10 cent oer m.m. Giro 87926 Hwat hat Gabe Skroar Churchill van zienswijze veranderd Uitgave van S3 s-^s- Bülswards Nieuwsblad kop J. H. ord Een klein Toen een 61-jari- ti de was nden dan IS' man. Te Washington schijnt men*nog al boos op de Engelse regering te zijn, om- Europese samenwerking en hardnekkig de benoeming van een Amerikaanse admiraal als opperbevelhebber der Atlantische zee- strijdkrachten afwijst, maar een hechte EngelsDuitse vriendschap zou een nieuwe factor in de Europese po litiek zijn, waarmee ook Washington re- Een wat ver- PROF. DR. BEEL MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN. Begrotingsvaria. Over de andere begrotingen moeten we kort zijn. Minister Wemmers verklaarde, dat de bromfietsen een groot probleem zijn. Binnenkort zullen richtlijnen bekend worden gemaakt, die er op neer komen, dat bromfietsen met een cylinderinhoud, kleiner dan 51 cc, als gewone fietsen zul len worden beschouwd. Zij moeten dus 't fietspad houden en zich aanpassen bij ’t verkeersbeeld. Is het dus niet druk, dan mag de snelheid worden opgevoerd. Ook wordt overwogen om het vervoer van meer dan één kind op de bromfiets te verbieden. tiwe- wel mtal Hen kom r H aar n de lar- ,nkt het ieu- den >ren ken s te >ort nde ook iten ten, iten tats en alle 1001 ge- rer- ge- ZOMER IN DECEMBER 1951. In de plantsoenen in de steden kan men op het ogenblik madeliefjes plukken. Een verschijnsel, dat andere jaren uitsluitend in Lente en Zomer te aanschouwen valt. In een der grasperken op de Churchilllaan in Amsterdam was dit kleine meisje haar madeliefjes aan het plukken. Fan eat ta neat, Meastal bikeard! pw en de ichten irerd ■end be- dr de sge- ian- >zen lar en, as- js- ars er- lar ien nd ,ne els r der harlie er de >n ge tocht, or de i, b.v. van o be- tocht, offie- rende af de door t wa- nooie i Pa- mo- tn de reis rbro- 3 rad 1 enz, 1 als her- or de het arlin- st in mn., eens uit- e er Begroting Unlezaken. Een ware opluchting was dan ook de be groting van Uniezaken en Overzeese Rijks- delen. De Kamer gaf Minister Peters eensgezind voor de broek, omdat hij te vaag zijn beleid in de Memorie van Toe lichting had uiteengezet. Hoe kon de Mi nister dat doen nu de besprekingen over ■de opheffing van de Unie voor de deur staan en men ook weer over N.-Guinea wil praten? Men weet, dat door ons N.- Guinea in de ijskast is gezet. Het vorige kabinet-Drees is over dit vraagstuk ge struikeld en bij de formatie van het hui dige kabinet bleek, dat het ónmogelijk was om tot een oplossing te komen. Voor Verre Oosten betreft is er nog weinig voortgang in de onderhandelingen over een wapenstilstand in Korea. De staatsgreep in Siam heeft weinig verandering in dat land gebracht, de premier Piboel Songgram is wat ster ker in de greep van het leger geraakt, het land blijft een ,anti-communistische politiek voeren. In de, van wat meer be tekenis zjjnde staatsgreep in Syrië, spelen allerlei factoren door elkaar, maar de mi litairen, die zich thans van het gezag meester maakten, willen geen fusie met andere Arabische staten, doch Syrië meer naar Turkjje richten en zijn blijkbaar dus voorstanders van deelneming aan het Wes ters defensiecommando voor het Midden Oosten. Ze achten „neutralisme” uit den boze en dit zal Egypte, dat zijn geschil met Engeland door nieuwe militaire bot singen, weer zag verscherpen, van een col lega in de Arabische liga allicht niet be vallen. Pikant is nog het bericht, dat Spanje de koning van Egypte ook zou er kend hebben als koning over de Soedan, daarmee party kiezend in het geschil tus sen Londen en Kairo. Spanje heeft steeds gedongen naar de gunst der Arabische staten om wille van zijn positie in Noord- Afrika, maar wat zegt Washington van dit gebaar van haar nieuwste bondgenoot dr. Adenauer te Londen, doet eigenlijk vermoeden, dat de huidige kening zou hebben te houden. Zeker, ook I Amerika wenst een Duitse bijdrage aan de i Europese samenwerking, zowel op militair als economisch gebied, het vertrouwt dat Frankrijk en Duitsland samen daarvoor ’n weg zullen weten te vinden en ook Eisen hower gunt het militaire leiderschap op het Europese vasteland aan Frankrijk. Het feit, dat Amerika bereid is gevonden 600 millioen dollar beschikbaar te stellen om Frankrijk economisch op de been te houden, toont ook wel aan, dat Amerika Parijs goed gezind is. Daartegenover ver wacht men echter van Frankrijk snel uit voerbare maatregelen om Duitsland in de Europese samenwerking te betrekken en lukt dat Parjjs, ook vanwege de binnen landse verhoudingen, niet, dan kan het heel goed zijn dat Washington ook gevoe lig wordt voor een EngelsDuits leider schap in Europa. Volgens allerlei berichten is men te Moskou helemaal niet gerust over de huidige ont wikkeling. Men ziet wel dat het Westen heel moeilijk één wordt, maar merkt ook dat de militarisatie van alle landen van het Westen er ongestoord om doorgaat en dat de V. S. reeds een ongekende kracht, mede door hun atomische wapenen hebben bereikt. Men zou daarom te Moskou be seffen, dat het ’t spel tot nog toe gespeeld niet zonder aanzienlijk hoger risico kan voortzetten. Eén eerste symptoom van dit besef zou zijn het feit, dat Wysjinski zich te Pa- rjjs in de Assemblée der Ver. Naties be reid heeft verklaard, met de Grote Drie over de beide ontwapeningsvoorstellen te praten in een commissie, welke reeds druk vergadert, maar waar de Rus natuuriyk hardnekkig blijft vasthouden aan een ver bod van atomische wapens vóór dat aan de rest der ontwapening wordt begonnen een voor het Westen onaanvaardbaar standpunt. Een tweede symptoom is de conferentie welke Stalin in de Kaukasus houdt met Molotoff en andere politieke en militaire leiders en waar blijkbaar belang rijke beslissingen zullen worden genomen. Wat het I Minister Lleftinck naar de V. S. Minister Lieftinck zal zich zeer spoedig voor het voeren van besprekingen in verband met verscheidene hangende financiële kwesties die niet langer kunnen worden uitgesteld, naar de Ver. Staten begeven. Vermoede lijk zal in verband hiermede de openbare behandeling van het wetsontwerp Toezicht Credietwezen in de Eerste Kamer nu wor den uitgesteld tot 15 Januari. iedere wijziging van de status van dit ge biedsdeel is een meerderheid van twee derde nodig en die was in geen enkele omstandigheid te verkrijgen. Wat dan an ders te doen dan afspreken dat er over dit probleem niet meer zal worden ge sproken Maar wij zijn niet het enige land, dat wat met Nieuw-Guinea heeft te ma ken. Indonesië handhaaft zijn aanspraken. Het wil weer over deze kwestie spreken en daardoor behoort de ijskast-theorie tot het verleden. Zeer binnenkort krijgen we ’n conferentie met de Indonesiërs over de opheffing van de Unie. Waarschijnlijk wordt die conferentie in Zwitserland ge houden. De Unie gaat er aan. Dat is wel zeker, want noch de Regeringspartijen, noch de oppositie voelen voor een verdrag, zonder inhoud. Maar de Kamer wilde niet, dat over deze opheffing wordt gesproken als ook Nieuw-Guinea aan de orde komt. Dat moet apart gebeuren. Dr. Drees heeft reeds tijdens de Algemene Beschouwingen verklaard, dat hij wel wil confereren, maar dat hij daarin eigenlijk geen heil ziet. Dat is hem door het laatste debat nog eens bevestigd. Want de heer De Kadt (arb.) verklaarde zich bereid, deze aange legenheid direct met Indonesië te bespre ken. Wat het zwaarste is, moet volgens hem het zwaarste wegen en dat zijn de toekomstmogelijkheden van Nederland in de Indonesische wereld. Onder restricties zal hij dat land dus wel willen prijsgeven. _De v.v.d., a.r., c.h.u. en S.g.p. willen van een souvereiniteitsoverdracht niets weten. En de k.v.p. heeft verklaard, dat Nieuw- Guinea niet aan Indonesië mag worden overgedragen. Deze fractie wilde destijds Nieuw-Guinea aan de Unie opdragen. Nu deze wordt opgeheven, kan dat niet meer. Wat zij nu precies wel wil, is echter niet duidelijk gebleken. De Regering is dus uit dit debat niet veel wijzer geworden. Een ander vraagstuk, dat druk werd be sproken, was dat van de Ambonnezen. Al gemeen was men van oordeel, dat de Re gering er rekening mee moet houden, dat deze mensen nog lange tijd in ons land zullen verblijven. Er zullen dus maatrege len moeten worden genomen op lange ter mijn. Ook wat betreft het onderwijs en het leren van een ambacht. Nederland schenkt honderd koelen. Mi nister Mansholt heeft, voor hij Rome ver liet, een bezoek gebracht aan de Italiaan se minister van Landbouw Faufauni, waarbij hij de mededeling deed, dat de Ne derlandse regering aan de Italiaanse hon derd prima Nederlandse melkkoeien schenkt ten behoeve van de boeren die in de door de watersnood geteisterde ge bieden het zwaarst zijn getroffen. ropese vasteland liever op W.-Duitsland dan op Frankrijk zou zetten. Men schrijft i dr. Adenauer wel het voornemen toe Chur- i chili te willen bewegen tot een meer po- sitieve houding ten opzichte van de Fran- 1 se en Duitse plannen om tot eenheid in I Europa te komen, maar is het misschien Churchill niet eerder om een versterking Nederlands scheepje vermist, der Engels—Duitse betrekkingen te doen? Nederlands schip, genaamd „Wilhelmina” Na Adenauers bezoek komt al spoedig het dat 25 November uit Kiel-Holtenau is ver- bezoek van Churchill aan president Tru- I Churchill zelf te Straatsburg verdedigd, bleek dit idee thans geen genade by de regering- Churchill te kunnen vinden omdat zo’n le ger zou moeten worden gevormd, beheerd en geleid door zo’n bovennationaal orgaan, waarin wel alle betrokken landen zitting zouden hebben, maar ieder aangesloten land zelfstandig geen invloed meer zou kunnen uitoefenen, zodat elk der staten een stuk van zyn souvereiniteit zou moe ten opofferen. Te Straatsburg hebben de Engelsen hun afkeer van een dergelijke opoffering ook getoond toen in de Europese Assemblée de stichting van een Europese landbouw- gemeenschap aan de orde was, een boven nationaal gezagsorgaan dus voor de pro ductie van en de handel in landbouwpro ducten. Het voorstel dat beoogt de be trokken regeringen te verzoeken een con ferentie te houden om een dergelijk or gaan te stichten, kwam er door, maar En geland was tegen, zoals het ook tegen de vorming van een Europees leger is. Veelal meent men dat Engelands verplich tingen jegens het Gemenebest het afhou den van een al te sterke binding aan het Europese vasteland. Daar zit wat in; men denke byv. maar eens aan de troepen, welke Engeland thans in Egypte en Ma- lakka ook een wespennest dat de En gelsen nog steeds tevergeefs trachten op te ruimen gebruikt en waarover het misschien niet zo vrijelijk de beschikking zou hebben als het deelnam aan een Eu ropees leger, waarover een boven-natio- naal orgaan de baas is. Maar we hebben toch ook wel de indruk dat Churchill zyn eigen spel speelt, en dat hy niet vergeten heeft dat Frankrijk in de laatste wereldoorlog door de politieke verdeeldheid innerlijk voos, als een kaar tenhuis ineenstortte. Twijfelt Churchill ook nu aan een krachtig leiderschap op het vasteland van Europa als dat van het ook nu politiek zo weinig stabiele Frank- ryk moet uitgaan? Het, van veel eerbe toon vergezeld gaande vyfdaagse bezoek van trokken, op weg naar Gothenburg, is daar nog niet aangekomen. De scheepvaart is verzocht uit te zien naar de Wilhelmina. dat zy zo afwyzend staat tegenover de Door de straat gezakt. ge Rotterdamse hoofdverpleegster Zater dagavond door de binnenweg in die stad liep, zakte plotseling de straat onder haar weg en ging zij kopje onder in het wa ter. Er had zich een grote put gevormd Leuke Slnterklaas-verraseing. Veertien personeelsleden van een was- en strykin- richting te Heerenveen hebben 50.000 gul den te verdelen: zy wonnen na jaren spe len een prys in de Staatslotery. Prins in straaljager. Woensdag arriveer de Prins Bemhard op Schiphol om in ge zelschap van majoor Gerben Sonderman, voor het eerst als eerste man de Gloster Meteor-straaljager te besturen. De Prins maakte twee voorspoedige starts. Amerikanen willen kerkklok van Uitgeest kopen. De Alfred University in New York heeft het oog laten vallen op de klok van de Uitgeester kerk, die in 1650 door de gebroeders Hemony werd gegoten. In op dracht van deze instelling heeft de klok- kengietery der fa. Petit en Fritzen te Aar- le-Rixtel thans aan de kerkvoogdy der Ned. Herv. gemeente te Uitgeest een bod gedaan. De Alfred University wil de klok gebruiken als bacisklok voor een carillon in de toren van het universiteitsgebouw. In ruil voor de Hemony-klok biedt de fir ma uit Aarle-Rixtel de kerkvoogdy twee nieuwe klokken gratis aan, terwyi boven dien een contante som van f 10.000 ter be schikking zal worden gesteld voor het her stel van de bouwvallige pastorie. Luchtreus no. 1 komt in Maart. In de loop van de maand Maart 1952 verwacht de KLM haar eerste DC-6 B van de Douglas- fabriek.en uit Califomië. De maatschappy heeft er zeven besteld. En deze zeven luchtreuzen zullen zoals bekend de namen van Nederlandse ontdekkingsreizi gers krygen. Heimwee.Drie dagen nadat mevrouw Geertruide Rythoven uit Hilversum en haar ouders per schip uit Nederland wa ren vertrokken om zich in Zuid-Afrika te vestigen, kregen zy heimwee. Het was zo erg, dat zy een telegram naar Kaapstad stuurden met het verzoek passage voor Nederland te boeken op dé Zuiderkruis, het schip waarmee zy naar Zuid-Afrika gingen, zy arriveerden Woensdag in Kaap stad en zullen dit weekend naar huis te rugkeren. Koninklijke familie naar de wintersport. H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bern- hard zijn voornemens ook dit jaar in de Kerstvacantie met de oudste drie Prinses sen de wintersportplaats Sankt Anton in Oostenrijk te bezoeken. Het vertrek is voorlopig vastgesteld op Donderdag 27 De cember. De Regeringsvoorlichtingsdienst deelt me de: aangezien de minister van Binnenland se Zaken ad interim, mr. F. G. C. J. M. Teullngs, het niet wenseiyk acht gedurende langere tyd naast de taak, die reeds op hem rustte, het beheer over het departe ment van Binnenlandse Zaken te biyven voeren, is besloten tot 'n definitieve voor ziening in de vacature, welke door het overlijden van minister mr. J. H. van Maarseveen op dit departement is ont staan. Prof. dr. L. J. M. Beel, hoogleraar aan de R.K. Universiteit te Nijmegen, is bereid gevonden de portefeuille van Binnenlandse Zaken te aanvaarden. Het benoemingsbe sluit is gisteren door H.M. de Koningin ge tekend. ■vrOORZITTER Kortenhorst legt de zweep er over. Hy is vast van plan om dit jaar eens te breken met de ongelukkige gewoonte om de begrotingen njiet voor Kerstmis af te doeii. Maar ja, dat valt niet mee. De problemen zyn moeilijk te genwoordig en de bespreking daarvan vergt natuuriyk tyd. Toch ziet het er naar uit, dat de pogingen van de voorzitter voor een goed deel kunnen slagen. Wellicht biy- ven er een paar begrotingshoofdstukken liggen tot Januari, maar nog is het succes niet gering. Andere jaren heeft men steeds horen klagen, dat de begrotingen zo lang zaam worden afgehandeld, en nu klaagt men weer, dat dit zo vlug gebeurt! Dit laatste is ongetwijfeld waar. De drie avondvergaderingen op Dinsdag, Woens dag en Donderdag, duren tot één uur A half twee en met de agenda wordt op de wonderlijkste manier rondgesprongen. Een debat, dat Donderdag begon, werd een week later voortgezet. En in de mid dagvergaderingen komen steevast andere onderwerpen aan de orde dan ’s avonds. Dat maakt de zaak natuuriyk niet over zichtelijker. Men weet nauwelijks nog waar men aan toe is. Maar is dit een reden tot klagen? Wij geloven van niet. Normaal is, dat de Regering voor Kerstmis weet, wel ke gelden zij het volgend jaar mag beste den. Ieder ander systeeem is abnormaal. Het is te begry'pen, dat het tempo voor de Kamerleden haast niet is by te hou den. Vooral niet als een lid over meer dan één begroting moet spreken. Dat kost in spanning. Het is dus ook te begrijpen, dat de zaal vrij leeg is, want iedereen heeft zijn eigen zaken. Maar als er op een ge geven moment alleen nog maar de spre ker, de voorzitter en de Minister aanwezig zijn, dan is het wel wat al te dol! betere werkverdeling onderling, ook betreft de aanwezigheid in ’s lands gaderzaal, zou heus geen luxe zijn. In deze debatten met sneltreinvaart zit natuurlijk weinig ly’n. Van de zijde der Kamer maakt men slechts algemene op merkingen, waarop de bewindsman even vaag kan antwoorden. Slechts het nieuws, dat naar voren wordt gebracht, is eigen iyk vermeldenswaard. i toen de hoofdbuis van de waterleiding ge- I sprongen was en het water de zandlaag had weggespoeld. De straattegels waren echter nog intact gebleven. PÜp voortaan zonder dop. De gemeente Aalten heeft een streep gehaald door art. 87 van de algemene politie-verordening: het is nu niet meer verboden zich in de kom van de gemeente op straat te bevin den met een brandende pijp dewelke niet voorzien is van een dop. TN Straatsburg vergadert het adviserend lichaam van de Europese raad. Men noemt dit lichaam wel eens Europese As semblée of het Europese parlement, en het ia ook de bedoeling dat het ’t laatste eenmaal zal zyn. Maar tot nog toe is het een orgaan, waarheen een aantal Euro pese landen him afgevaardigden zenden om allerlei problemen te bespreken, welke samenhangen met de vorming van een Europese federatie. Deze organisatie adviseert dan weer de Europese raad, welke bestaat uit ministers der aangesloten landen; samen vormen zij eigeniyk een soort propaganda-instrument voor de federatie van Europa en wat te Straatsburg besloten wordt kan slechts richtinggevend zyn voor de instanties, wel ke bevoegd zyn politieke beslissingen te nemen. Toevallig viel de aanvang van de vergadering te Straatsburg samen met de conferentie van Rome, maar het was na tuuriyk helemaal niet toevallig, dat in beide bijeenkomsten bleek, dat Engeland eigeniyk het grote struikelblok was voor het ontstaan van een Europese federatie. De Engelsen moeten niets hebben van bo- ven-nationale instanties, waaraan ook Londen dan een gedeelte van zyn souverei niteit zou moeten afstaan. Zowel te Straatsburg als te Rome bleek dit over- duideiyk toen het Europese leger ter spra ke kwam. Verleden jaar door Arbeider wist boerdery voor brand te vrij waren. In een woonkamer van de boerde ry van de heer E. K. Westra onder Ping- jum ontstond brand, doordat een droog- rekje te dicht by de kachel stond. Door het kordate optreden van de arbeider J. van der Veen, die onmiddeliyk door een raam sprong en het vuur bluste, is de boerderij behouden gebleven. Melk goed voor elk, maar niet voor de straat. Veertienduizend liter melk vloei de te Geldermalsen over de straat, toen een vrachtwagen en een tankauto daar met elkaar in botsing kwamen. Christiansen vóór Kerstmis vrij. Generaal Christiansen, gedurende de jaren der be zetting „Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden”, zal vóór Kerstmis in vry- heid worden gesteld. De minister van Ju stitie, mr. H. Mulderije, heeft dit in de Tweede Kamer meegedeeld. Vroeg of laat? Op het erf van boer Bou wers te Dalen (Dr.) stapt een kloek rond met tien kuikens. Leeuwardens burgemeester beantwoordt vragen niet. Op de vragen, die de heer J. T. Vellenga, voorzitter van de raads fractie der P.v.d.A., aan de burgemeester van Leeuwarden heeft gesteld, naar aan leiding van het optreden der gemeente politie bij de ongeregelmatigheden op het Zaailand, heeft deze geantwoord, dat die vragen niet voor beantwoording in aan merking komen, omdat zij „onbevoegd ge steld” waren. Voor Italië reeds f 140.000 bijeen. De col lecte van het Ned. Roode Kruis ten bate van de slachtoffers van de watersnood in Italië heeft reeds f 140.000 opgebracht en nog moeten vele steden en provincies haar resultaten bekend maken. Vreemde ontdekking. Diep in de grond weggedrukt is Woensdagmiddag bij Schip hol het stoffelijk overschot ontdekt van een ongeveer 25-jarige man, die vermoedelijk uit het landingsgestel van een vliegtuig is gestort, waarmee hy uit Duitsland zou zyn gevlucht. Eerste Friese doctorandus. Voor het eerst in de geschiedenis wapperde Maandag de Friese vlag van het Universiteitsgebouw in Groningen. Het was de hulde van de Academie aan het Fries en aan de Frie zen voor het bereiken van een nieuwe myi- paal: het eerste doctoraat in het Fries, By deze attentie bleef het niet: de voor zitter van ide faculteit der letteren en Wysbegeerte, prof. jhr. dr. P. J. van Win ter, hield by de uitreiking van de bul aan de eerste doctorandus, de hear Teake Hoekema van Grouw, een rede, waarin hy sprak over de betekenis van het Fries en over het y'veren van Friesland voor het behoud van eigen waarden. Zakenman beroofd. De Amsterdamse po litie heeft drie mannen gearresteerd, die - --ervan verdacht worden medeplichtig te Engelse regering haar kaarten op het Eu- geweest aan een beroving. Vrijdag- j avond was een zakenman uit de provin cie in Amsterdam op stap geweest met een bedrag van f 3000.In een café bleek de portefeuille plotseling verdwenen. La ter werd zy teruggevonden, maar toen was er f 1900 uit. 3-S3 a.,

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1951 | | pagina 1