s GROTER WELVAART IN ATOOM TIJDPERK de vlucht Po-water dreef 380.000 mensen op KRIS-KRAS door Nederland Strijd is ingezet tegen bruine rat Martinytoer Landing van Zwitserse Dakota mislukt Inbreker gegrepen binnen zeven uur Dl atoomenergie is geboren als een stuk U krijgsgereedschap dat dood en vernie tiging moet brengen. Voor vreedzame doeleinden aangewend zal zij echter het aanzien van de aarde binnen een halve eeuw zo grondig veranderen, dat de wijzi gingen van de laatste eeuw daarbij verge leken slechts kinderspel zullen blijken. No. 98 Dingdag 18 Doc. 1981 47e Jaargang Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukherij Fa. A.J.OSINGA - Bolsward ird üs hjoed to sizzen Er zijn twee Fan de Al binnen een halve eeuw zal de aarde veranderen film, der op- 3 en film Veischljnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) Abonnementsprijs 1.5C per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs i 10 cent oer m.m Giro 87926 Hwat hat Gabe Skroar ..maren” I. Bolswaids Nieuwsblad J.v.t. I PIET. HET MOET NIET GEKKER. Tj. da J. n ej Goedkoper en machtigen De stoot tot deze ontwikkeling naar wel vaart wacht slechts op het uranium-atoom. Energie betekent werk en goederen. Een kleine tractor doet nu het werk van ver schillende paarden, maar als voedsel heeft het apparaat slechts weinig benzine nodig. Een stoommachine doet het werk van hon derden paarden. Haar energie put ze uit Begin volgend jaar wordt nog een nabe- strtfdingsactie ondernomen. Intussen heb ben de gemeentebesturen gelegenheid ge had de resultaten van de actie, die is aan gevangen, na te gaan en deze op speciale vragenlijsten kenbaar te maken. 149 NIEUWE NOP-PACHTERS. Er zijn 149 nieuwe pachters in de N.O.P. aangewezen. Ze worden het volgend jaar geplaatst. Vergissing. Waarschijnlijk heeft gezagvoerder Schüp- bach het weiland voor landingsbaan 23 aangezien. Hij heeft het vliegtuig willen neerzetten, maar is in de omgeploegde vet te klei terecht gekomen. De vleugels werden bij deze ongelukkige landing totaal van de romp afgeslagen. De romp zelf zeulde een heel eind door de klei en kwam in een sloot tot rust. Tot groot geluk van de passagiers bleek de deur van de DC-4 op gelijke hoogte met de grond liter benzine mee, tot een gewicht van 30 ton. Het atoomvliegtulg zal voor dezelfde vlucht slechts twintig of dertig gram brandstof behoeven. Dat betekent dat er dertig ton vracht of 300 passagiers meer meegenomen kunnen worden. V.S. niet meegerekend. Een landelijke Ita liaanse commissie heeft ruim drie millioen gulden binnengekregen en de verschillen de provinciale besturen hebben daarenbo ven nog een bedrag van ruim zeven mil lioen gulden opgehaald. EEN GENT VOOR DE DRENT. De bakker heeft geklaagd: 'k Werk reeds vóór ’t daglicht daagt. Geen klant vindt mij nalatig, ’k Pak alles moedig aan, Maar ’t is een zwaar bestaan, Verdiensten zijn heel matig. Woensdagmorgen j.l. de sleepboot „Swift” uit de Jobshaven te hebben gestolen. Hij wilde ook wel eens met een boot naar zee, verklaarde hij tegenover de politie. Friezen in de mijnen. De Staatsmijnen in Limburg hebben wel succes gehad met hun propaganda-avonden in Friesland, want reeds gaven zich 350 Friezen op voor werk in de mijnen. Zij, dié dus binnenkort naar het Zuiden trekken om het „zwarte goud” te helpen delven, zullen zich niet eenzaam behoeven te gevoelen als Friezen onder de Limburgers, want reeds werkten tot op he den circa 1000 Friezen in de mijnen. De bakker zeer verheugd, Heeft wat te vroeg gejuicht. Had hij reeds gedacht Van eindelijk eens rente, (Wie is er die er lacht?) Het was alleen voor Drente! De bakker wist 't adres, Had eindelijk succes, ’t Contract is thans getekend. Het eind van de ellend’, Voortaan mag er één cent Per baksel meer berekend. J De schone daden, die in het ver- U Q borgene geschieden, zijn de ach- Q H tenswaardige. n forklearjen en komt mei dizze oplossing: It hegere vacuum sücht de molke mei mear krêft üt it jaer, de spienen fan dizze teen binne steech, de spieren to strak en dêrtroch lit in gewoane masine to folie molke sitte. Hjir wie de Bajema dus bi- slist superieur. Drs. Frens mient, dat de grins tusken normale k(j en dizze drege kij, likernöch hjir leit, dat de kij, dy’t mei in Surge of lyksoartige masine molken wurde en mear as mingel neimolke jowe, ta de drege kij hearre. Dizze category sil mei de Bajema better öf wêze, sawol yn tiid as yn it kwantum neimolke, mar it binne de ütsünderingen. It bliuwt in iepen fraech oft hjir ek ta- fallich in keppel kij wiene, dy’t, hwat it melken oangiet, net normael wiene. Mar dit kin men winlik net forwachtsje fan de deskundigen, dy’t de proef opset hawwe. Lykwols bliuwt hjir romte foar nij ündersyk. De konklüzje fan Drs. Frens is, dat de Ba jema in masine is, dy’t hiel wol brükber is en neist foardielen ek neidielen hat. Oft de foardielen greater binne as de neidielen hinget Óf fan de kij en ek fan it personiel. Dat is dus in foarsichtige konklüzje. Mar dan is der noch de kwesje fan de priis. De masine fan Bajema is bilangryk swier- der en djürder as de oaren. Hjirfan seit Drs. Frens: „Oft de bilangryk hegere priis fan de Bajema troch de risseltaten moti- vearre is moat ik bitwivelje.” Dat is foar de bilanghawwenden dus net sünder bi- tsjutting. Men mei by dit alles net forjitte, dat de proef net langer as tsien wike duorre hat en dat alle fragen mei ien sa’n proef net biandere binne. Mar wol kin men nou al sizze, dat dizze ütslach foar mannichien en der hear ik ek by, net tafallen is. It iennige foardiel is, dat de praktyk him nou wol bilêste sil mei it fêststellen fan de reële wearde fan de masine fan Bajema. Sa’t it nou liket, is der in bulte tsjêf weiwyndere, al wolle wy hoopje, dat der jit inkelde kerlen nöt cerbliuwe sille. betrekkelijk goedkope steenkool. Op deze brandstoffen is de tegenwoordige industri ële ontwikkeling gebaseerd. Maar de toe komst zal ons een veel goedkopere en veel machtiger energiebron ter beschikking stellen. De machines zullen sterker zijn dan tienduizend of meer paarden. In on afgebroken arbeid zullen zij dag en nacht alles maken wat de mensheid behoeft. De uitwisseling van gegevens over de atoomenergie wordt nog steeds belemmerd door oorzaken van politieke aard. Maar bijna drie kwart van wat bijvoorbeeld de Amerikanen uitgeven voor de ontwikkeling van de atoomenergie heeft ook waarde voor vredelievende doeleinden. De stoom motoren voor duikboten, die de Amerika nen nu willen maken, zullen ook voor de koopvaardij hun betekenis kunnen hebben. Straks zal het vliegen algemeen en goed koop kunnen worden. Een groot passagiersvliegtuig voert 38000 De bakker heeft gevraagd: Zeg, heren in Den Haag, Wanneer gaan de ogen open? Het is toch al te grijs, Voor een te lage prijs Ons volksbrood te verkopen? In totaal hebben 380.000 mensen huis en hof moeten verlaten door de overstromin gen in de Po-delta, zo heeft de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken in een rapport meegedeeld. Tot dusver zijn nog 30.000 mensen naar hun woningen terug gekeerd. Er wordt thans een officiële telling van de verdrevenen gehouden. Uit de beschik bare gegevens blijkt echter reeds, dat in Piemont 97000 personen voor het water zijn gevlucht, in Emilia 36000 en in Lom bardijs 23000. De overige vluchtelingen be vinden zich verder naar het Noorden. Volgens berichten uit Rovigo trekt het water langzaam weg naar de Adriatische Zee. De huizen en boerderijen worden door een legertje van technici onderzocht op hun bewoonbaarheid. De Italiaanse ambassades in het buiten land hebben op zijn minst één milliard lire ongeveer zes millioen gulden, ontvangen voor hulp aan de slachtoffers, de hulp der düdlik greater is as by de Surge of hokfor masine ek. Dat wie dus gjin praetsje, dat blykt in feit to wêzen. Troch mannichien waerd sein, dat hjir de ütfiner seis en syn dochters, mear koene as gewoanwei en dat it der yn sitte soe, dat it sa réd gyng, mar dat forhael is net wier. Drs. Frens jowt hjir it biwiis, dat yn dit opsicht de Bajema de baes is. Mar dêrmei is it forhael net üt. It hat bliken dien, dat der ek in düdlike skaed- kant oan de nije masine sit, in ding, hwer’t nei myn witten, troch de ütfiner nea oer praet is en dat dochs wol hiel bilangryk is foar in melkmasine.Drs. Frens hat foun, dat de Surge trochstrings net mear nei molke sitte lit as in heal mingel op syn heechst en dat dit by de Bajema mear as in mingel wie. Wy hiene fan ’e simmer yn in persoan- lik petear mei Drs. Frens itselde al heard en wiene der winlik wol fan ünder de yn- druk. Hwant men kin sizze, dat de ge- brüker seis mar ünderfine moat, hokfor skaedkanten in masine hat, wy hiene it reëel foun, as de hear Bajema oer dit punt seis fanwegen komd wie. De inkelden, dy destiids it foarrjucht hiene it rédde mel ken mei eigen eagen oer to sjen, koene fanseis net tagelyk de feint of arbeider yn it each hólde mei syn neimelken. It wie op it ünfatsoenlike 6f west, om dy man op dit stik fan saken nei to riden. Hwant nou blykt, dat men mar in diel fan de wierheit sjen liet en in oar diel net meidielde. En dit is wichtich, hwant Drs. Frens seit hjirfan, dat troch dizze dübele poarsje neimolke, de ütsparre tiid „goed deels” wer forlem giet. De keppel kij, hwer’t men de proef mei nomd hat, wie krekt in dozyn. En fan dy toalf kij diene tsien wakker gelyk, mar twa fan de toalf reagearren hiel oars. Dy twa wiene, hwat wy neame soene, dreech to melken en joegen góns mear neimolke as de oaren. De iene soms wol 3 oant 4 mingel. En doe’t dizze kij mei de Bajemu, molken waerden, wie de nei molke net mear as in heale mingel. Foar dizze soarte fan kij wie de winst dus al- hiel oan de kant fan de Bajema. Der kaem mear molke .in ii kaem bilangryk hurder los. Drs. Frens hat ek bisocht dit feit to te zijn, zodat zij het brandende wrak ge makkelijk. konden verlaten. Twee leden van het KLM-fotobedrflf, die juist passeerden, sprongen onmiddelltJk te hulp. De passagiers waren hevig ontdaan, maar iedereen was vol lof over de voor beeldige wijze waarop de Zwitserse beman ning zich had geweerd. Hwat ried as Rieden riede allinne Hwat Uns- en folksbilangen binne? De bakker is het waard! Sinterklaas heeft verklaard: Mensen wil toch bedenken, Hoe zou ik groot en klein Taai-taai, koek, marsepein, Zonder hem, kunnen schenken? TT hat destiids hiel hwat opskuor jown 1 yn de greidhoeke, doe’t as diggelfjür troch it gea it njjtsje roun, dat der by Bajema to Ferwólde in nije ütfining dien wié mei it masjinale melken. It wie doe yn it stadium fan ündersyk en prebear- jen en de lju wiene wakker binijd, hwat der in kear foar it Ijocht komme soe. Sünt dy tiid is de saek yn it publyk komd en sa’t it meastentiids giet, de tige hege produksje en it fantastyske molkjild waer den net lange:/ neamd, om’t hja mei de melkerij fan de nije masine neat üt to stean hiene. Hoe heech dizze produksje wie of is, kin dêrom feilich büten de kwes je hólden wurde, hwant de nije masine hat der gjin ynfloed op. Dit is it earste hwat Drs. Frens fan it proefstation to Hoorn, nei in serieuze proef mei de „Bajema” tsjin de „Surge” forklearret. Der is,gjin forskeel yn produksje, de kij bliuwe mei de iene as mei de oare masine like goed op ’e molke. In twadde ütkomst is, dat de kij ek gjin neidielige ynfloed fan de „Bajema” ünderfine. It hege vacuum fan 65-70 cm. kwik docht harren, neffens Drs. Frens, gjin skea. Der wie ek neat fan to merkbiten. Twa praetsjes binne dermei fan ’e baen. Hy bringt gjin 20 pet. molke mear en hy makket de kij ek net yn ünstjür, sa’t oaren seine. Hwat de fierdere ütkomsten oanbilanget, docht bliken, dat de meidieling, dat men mei de Bajema hurder melke kin, wier is. Drs. Frens seit, dat de molke, dy’t per minüt troch de Bajema molken wurdt, Jo Spier tekende Ford zakdoekkalender 1952”. Na het succes, hetwelk het beken- de Fordservice-boekje van Jo Spier het vorige jaar heeft mogen oogsten, komt de N.V. Nederlandse Ford Automobiel Fa briek te Amsterdam voor 1952 wederom met een origineel idee uit de bus en wel in de vorm van een zakdoekkalender, eveneens ontworpen en uitgevoerd door genoemde kunstenaar. Juist nu deze be kende figuur zich voor goed in de Ver enigde Staten gaat vestigen, heeft deze uitgave een bijzondere waarde. In het Engelse plaatsje Doncaster zal op 25 Dec. een Kerstfeest voor straathonden gehouden worden. De plaatselijke vereniging voor bescher ming van dieren zal een grote Kerstboom opstellen, waarin voor elke loslopende hond een halsband zal hangen. Als Kerstattractie krij gen de honden een been. Het Fries in de Tweede Kamer. De belang stelling van onze volksvertegenwoordiging voor de Friese kwestie blijft onverflauwd voortbestaan. Toen het Kamerlid, dr. ir. Vondeling (uit Leeuwarden) zijn rede over de begroting van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening begon, richtte hij in de eerste plaats een „persoonlijk woord” tot de voorzitter. Hij bedankte de heer Kortenhorst voor de uitspraak, die deze onlangs heeft gedaan, dat er in de Kamer wél Fries gesproken mag worden. „Ik zal daar nu geen gebruik van maken, maar uw mededeling betekent een morele steun aan allen, die in Friesland zijn geboren of getogen en die zich daar op sommige plaat sen niet in het Fries mogen uitdruk ken.” Dief van sleepboot aangehouden. De po litie te Rotterdam heeft een 19-jarige ma troos aangehouden. De jongeman bekende In een zware en verraderlijke mist is Vrij dagavond tegen zeven uur een DC-4 van Swissair even buiten Schiphol op een wei land neergestort. Het vliegtuig is volko men uitgebrand. Veertien passagiers en zes bemanningsleden zjjn bij dit ongeluk op wonderbaarlijke wijze aan een ver schrikkelijke dood ontsnapt. Enkele passagiers en de gezagvoerder Schüpbach kregen lichte verwondingen. Een van de twee stewardessen evenwel kwam er minder goed af. Zij kreeg zware brandwonden aan het gezicht. De genees kundige dienst en de brandweer van Schip hol verleenden eerste hulp. De afgelopen honderd jaar brachten ons kunstmest, mechanisatie en industrialisa- tië. Als iemand uit 1850 vandaag terug zou komen, dan zou hij zich in een sprook jeswereld wanen, waar de mensen door de lucht vliegen en zich op fietsen en in auto’s voortbewegen met voor hem fabelachtige snelheden. Hi) zou verbaasd staan bij het zien van de producten die, aan de lopen de band gefabriceerd, onze fabrieken ver laten en hij zou zich met stomheid gesla gen afvragen wat deze mensheid in deze geperfectionneerde wereld nog te vragen heeft. Hetzelfde geldt voor de mens van vandaag die een kijkje zou mogen nemen in de we reld van een halve eeuw later. Steenkool en olie zullen zijn vervangen door atoom energie. Een kilo brandstof zal niet groter zijn dan een tennisbal, maar ze zal even veel energie kunnen ontwikkelen als van daag 3300 ton steenkool. Zij zal zonder moeite naar de meest afgelegen delen van de wereld kunnen worden vervoerd. Nieu we industrieën zullen daardoor kunnen verrijzen in landen, die nu „achterlijk” he ten. Fabrieken voor kunstmest zullen woestijnen vruchtbaar maken. De vrees voor overbevolking zal voorlopig uitgeban nen zijn. Er zal warmte kunnen worden gebracht in koude landen en koelinstalla ties in de tropen. Door atoomenergie op gewekte electriciteit zal doordringen tot in de meest afgelegen dorpen. Alom zal een grotere welvaart ontstaan. Nog IB cent over van 1200 gulden. Een 55-jarige loswerkman A. G. Ct. H. moest enige weken geleden voor zijn patroon een cheque innen ter waarde van f1200. Het bezit van zoveel geld werd hem te mach tig en hij liet zijn patroon in de steek. Met het gestolen geld heeft hij in verschil lende steden een goed leventje geleid en toen hij nog 19 cent over had achtte hij de tijd gekomen zich bij de politie te mel den. Hij is in arrest gesteld. 500 caramboles in één beurt. Kees de Ruyter heeft Vrijdagavond te St. Etienne in het tournooi om de Europese biljarttitel een zeer bijzondere prestatie geleverd. In zijn partij tegen de Zwitser Rosselet maak te de Waalwijken de 500 caramboles in één beurt vol. Hiermede evenaarde De Ruyter de Europese records hoogste serie en persoonlijk gemiddelde, die op naam stonden van de Belg Van Hassel. Er is genoeg. De wereld heeft voldoende voorraad ura nium en bovendien is men niet gebonden aan deze grondstof alleen. Zo kan ook tho rium worden gebruikt en daarvan is vol doende beschikbaar om de behoefte voor de eeuwen te dekken. Reeds nu is men bezig met behulp van deze geheimzinnige kracht onderzoekingen te doen over het leven van planten, die voor kort niet mo gelijk waren. Men zal de groei van het voedsel veel directer kunnen beïnvloeden dan thans. De vier milliard mensen van het jaar 2000 zullen beter kunnen worden gevoed dan de twee milliard van nu. Dit alles is slechts een greep uit de moge lijkheden, die de atoomenergie zal ont sluiten, aldus Donald Mac Clellan te New York, die de zaak wel zeer optimistisch bekijkt. Voor ons zijn er bij dit alles ech ter twee „maren”. Deze ontzaggelijke energiebron, gebruikt voor oorlogsdoeleinden, zal mensdom en beschaving kunnen vernietigen. En boven dien hangt het geluk van ’t mensdom niet af van materiële welvaart alleen. In Zaandam is het de recherche gelukt in zeven uur tijd een inbraak op te helderen, de inbreker te arresteren en het grootste gedeelte van de buit te achterhalen. Deze zomer is een serie inbraken gepleegd in de goederenloods van de A.T.O. op het stationsemplacement, waarbij een pseudo Hugo de Groot zich in een kist verpakt binnen de loods wilde laten smokkelen om zijn slag te slaan. Vrijdagmorgen werd weer een inbraak ge constateerd. Verdwenen waren enige grote dozen sigaren en sigaretten, ter waarde van ongeveer f500. Een gepensionneerde spoorwegman vond een welkom spoor: het slot van zijn tuinhuisje was verbroken en twee pakken sigaren waren in het huisje verborgen. Een rechercheur nestelde zich tussen eni ge zakken aardappelen en om half twee kwam de bezoeker, die werd verwacht. Hij pakte de pakken en de rechercheur pakte de man. Met de taxi, waarmee deze uit Amsterdam was gekomen, reed men bij het politiebu reau voor. De arrestant zag echter kans zich uit de voeten te maken, maar na een wilde ach tervolging werd hij wederom gegrepen. Toen een huiszoeking in zijn rijwielherstel- plaats te Landsmeer een paar pakken si garetten en flink wat geld opleverde, kon hfl het verhaaltje, dat hjj in opdracht van een onbekende kennis uit een café aan de Zeedijk alleen maar de pakken in het tuin huisje kwam afhalen, niet meer volhou den. Het bleek, dat deze 25-jarige man ook in de zomer een inbraak in dezelfde A.T.O.- loods op zijn kerfstok had, met ’n vriendje van de pseudo Hugo de Groot. Voorzichtigheid met gif is geboden. Zaterdag is het grote offensief van de Plantenziektenkundige Dienst te Wagenin- gen op alle fronten tegen de bruine rat be gonnen. De bestrtjdingsactie heeft ditmaal een landelijk karakter en duurt tot 21 De cember. In vorige jaren werd de bruine rat lande lijk, maar niet gelijktijdig bestreden, waar door het gevaar ontstond, dat de dieren van de ene provincie, waar een actie aan de gang was, overliepen naar de andere, waar de actie reeds was geweest of nog moest beginnen. De Plantenziektenkundi ge Dienst verwacht betere resultaten van deze gelijktijdige actie. De periode in December is gekozen, omdat de bruine rat dan tegen het aanbreken van de winter de nabijheid van de mensen op zoekt, waar warmte is en voedsel. Het welslagen van de actie hangt af van de medewerking van burgers en gemeente besturen. Niet alle burgers, die last heb ben van ratten doen hiervan opgave aan him gemeentebestuur en niet alle gemeen tebesturen, waar men wel opgaven ont vangt, nemen deel aan de actie. Door het intactlaten van plaatselijke rattenkolonies kunnen deze gemeentebesturen het be- strijdingswerk van naburige gemeenten grotendeels ongedaan maken, daar de rat ten zich uit zulk een gemeente kunnen blijven verspreiden. Volgens mededelingen van de Plantenziek tenkundige Dienst heeft ongeveer hetzelf de percentage gemeenten als het vorig jaar om toezending van gifpakketten gevraagd. Verleden jaar bedroeg dit percentage 62. Het grootste aantal aanvragen kwam uit Noord- en Zuid-Holland, Zeeland en Utrecht. De gifpakketten worden geleverd door fa brieken, die zich speciaal op de samenstel ling hiervan toeleggen. Vorm en inhoud variëren. Het zijn brokjes, pasteitjes, vaak ook is het pasta om uit te smeren. Hoofdbestanddeel is vlees, vis of brood, waaraan dan een dosis gif wordt toege voegd. De inhoud staat onder contróle van de Plantenziektenkundige Dienst. Er zijn lang en minder lang houdbare sa menstellingen. Op plaatsen waar geen an dere dieren komen, bijv, in pakhuizen en op vuilnisbelten, legt men de lang houdba re pakketten neer. Het lokaas hiervan blijft maandenlang goed en ook het gif blijft gedurende deze tijd werkzaam. Voor pluimvee en kleine huisdieren kun nen de pakketten noodlottige gevolgen hebben. Men kent het geval van het roe keloos rondstrooien van gifkorrels in de NOP waardoor duizenden vogels het leven verloren. De Plantenziektenkundige Dienst wijst er nadrukkelijk op, dat van plaatsen waar gifpakketten zijn uitgelegd, geduren de die tijd andere dieren verwijderd moe ten blijven. K.R.O. schrijft de 800.000ste In. Zater dagavond vierde de KRO in een speciaal radio-programma de aanmelding van het 300.000ste lid. De 300.000 ste KRO-er wordt, tegen het gebruik in, niets aange boden. De KRO vindt, dat zij, die reeds een kwart eeuw lid zijn meer hulde ver dienen. Men heeft gepoogd het eerste KRO-lid te vinden, doch daarin is men niet geslaagd.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1951 | | pagina 1