CHURCHILL EN EDEN TROTSEERDEN
DE STORM
GLADHEID EISTE SLACHTOFFERS
I s Bilang” iepene nij laboaratoarium
Luchtrampen in
Amerika
Tijdens middagdutje
12.000 gestolen
OLIE AAN POLEN?
Prof. Kohnstamm
overleden
Tragisch begin van
het nieuwe jaar
8
48ê Jaargang
No. 1
Vrijdag 4 Jan. 1951
Streekblad voor We s t -
B o I 9 w a r d
Buitenlands Overzicht
üs hjoed
to sizzen
Korea volgens Taft een dure les
Moskou volgt de gebeurtenissen met aandacht
Ongeval met dodelijke afloop onder Sehettens
Great bilang foar boer es tan
Rood China zou van Koreaans avontuur
af willen
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
Meer dan 60 doden
Regear stelt him
op de hichte fan
Fryske winsken
Hwat hat Gabe Skroar
en Zuidwest Friesland
it?
Bolswards Nieuwsblad
59
fan
Men werd het dus o.a. over de financiële
kwestie nog niet eëns en een nieuwe con
ferentie over dit dringende vraagstuk is
nodig. Men kan zich de bezwaren der klei
nen wel voorstellen, hun ervaring der na
oorlogse jaren waren ten deze niet gun
stig, zowel in de onderhandelingen met
Duitsland als Japan werd te weinig reke
ning gehouden met de belangen der kleine
geallieerden.
plan-Schunum.
Het is door ’t Nederlandse parlement aan
genomen, ook door ae Franse nationale
vergadering, doch het zal de Franse senaat
nog moeten passeren, welke even afwacht,
wat de Duitse bondsdag zal doen, die het
8 Januari in tweede lezing te behandelen
krijgt. De Duitse sociaal-democraten, on
begrijpelijk voor een partij die juist streeft
naar internationale samenwerking, bleven
zich verzetten, terwijl hot in België de
staalindustrie is, die zeer ernstige bezwa
ren heeft. Al staan ongetwijfeld de kansen
voor verwezenlijking van het Europese le
ger en het plan-Schuman beter dan een
jaar geleden, ze zijn er nog niet, omdat
velerlei tegenstrijdige belangen nog met
elkaar verzoend moeten worden.
Vervolg op pag. 2
4e kolom.
Gistermorgen hebben de gladde wegen hier en daar slachtoffers
gemaakt en ongelukken veroorzaakt. Op de Rijksweg 43 ter hoogte
van het Schettenserhof slipte een personenauto, die in de berm-
sloot terecht kwam. Een der inzittenden, de 40-jarige mevrouw
Joh. van VllsterenBoerkamp uit Wleringerwerf werd hierbij op
slag gedood.
gelukte schoot de wagen ineens in volle
vaart naar links, ramde een kilometerpaal,
reeds dwars door een haag en kwam in
de bermsloot terecht. Nadat de motor zich
in de berm van het weiland had geboord,
draaide de auto een kwart slag, zonder
echter te kantelen.
De gevolgen waren evenwel ontzettend.
De 40-jarige mevrouw v. VilsterenBoer
kamp werd op slag gedood. Door een glas
scherf was zij ernstig aan het voorhoofd
gewond, terwijl ook het bovenbeen was ge
broken. De heer Van Vilsteren liep een
zware hersenschudding op, had een heup-
fractuur en vele snijwonden. Van de drie
jongetjes was het 5-jarige Fransje er het
ergst aan toe. Deze de jongste van de
drie beliep een schedelbasisfractuur en
gebroken ribben. Het logétje werd ern
stig aan het rechteroog gewond. De toe
stand van de kleuters is zorgwekkend.
De auto schoot over het fietspad, juist op
het moment, dat zich hier een paar wiel
rijders bevonden. Slechts op enkele meters
afstand suisde de wagen hen voorbij. Deze
wielrijders en andere toegeschoten hulp
hebben de ongelukkiger, uit hun benarde
positie verlost. Mevr, van Vilsteren bleek
toen reeds te zijn overleden. Eerste hulp
werd verleend door dokter Staverman en
dokter de Bos Kuil, die de kinderen naar
het ziekenhuis vervoerde. Het stoffelijk
overschot van mevr, van Vllsteren en de
heer Van Vilsteren werden per juist pas-
sferende bestelwagen eveneens naar het
ziekenhuis in Sneek vervoerd.
Botsing te Drourjip.
Tengevolge van gladheid van de weg had
er ook te Dronrijp een ovei-igens niet
zeer ernstige aanrijding plaats.
De iene toppet,
De oare klaut,
Krekt sa lang,
As de pong hwat jowt.
Veischfjnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
De goud-kw estie.
Men behoeft maar te denken aan het be
sluit, dat de groten te Washington namen
over het door de Duitsers in' het bezette
gebied gestolen en in Zwitserland onder
gebrachte goud, waardoor het Nederland
thans niet mogelljk is zijn aandeel van dit
goud van Zwitserland op te eisen, om een
bittere smaak in de mond te krijgen. An
derzijds is het te hopen, dat de kleinere
landen tegenover het plan voor het ge
noemde boven-nationale orgaan mits
ook hun belangen behoorlijk zijn gewaar
borgd niet al te aarzelend optreden,
want het schijnt een veelbelovend begin te
worden. Er is in de al genoemde conferen
tie te Parfls overeengekomen, dat een Eu
ropese defensie-gemeenschap een uitvoe
rend commissie-orgaan, een Assemblée, ’n
ministerraad en een gerechtshof moet om
vatten, waarin dus in beginsel een orgaan
voor totale Europese samenwerking aan
wezig is.Zo’n lichaam biedt alle mogelijk
heden tot groei naar een besturend orgaan
voor een Europese federatie. Maar deze
totale Europese samenwerking blijft voor
lopig nog toekomstmuziek, we kunnen dat
ook afleiden uit de aarzelende houding,
welke enkele betrokken landen nog aanne
men tegenover het
Het einde van het jaar is voor de Ameri
kaanse luchtvaart bijzonder tragisch ge
weest: een transportvliegtuig met 28 men
sen aan boord, onder wie 18 cadetten van
West Point, wordt vermist: een ander met
40 personen aan boord verdween op een
routinevlucht van Pittsburg naar Buffalo
en werd later in een verlaten uithoek van
de Staat New York teruggevonden. Veer
tien passagiers hadden het ongeluk over
leefd.
Verder wordt een „Mustang”-jager van de
luchtmacht vermist, terwjjl ten slotte aan
de Westkust nog steeds wordt gezocht
Met vrij grote snelheid begaf zich het
echtpaar Van VilsterenBoerkamp van
Wleringerwerf per auto naar Overijssel.
Het was de bedoeling een logétje, de klei
ne Bennie Lugtenberg naar Olst te bren
gen, vanwaar mevrouw v. VllsterenBoer
kamp, die zelf chauffeerde, afkomstig is.
Ook twee van hun eigen kinderen maak
ten de tocht mee, terwijl men op de terug
tocht een paar kinderen, die in Olst lo
geerden, mee zou terugnemen.
Zover is het echter niet gekomen. Ter
hoogte van Schettenserhof slipte de auto
en geraakte in de rechterberm. Sporen to
nen aan, hoe met kracht is geprobeerd de
auto weer op de weg te krijgen. Toen dit
naar een militair C-47-toestel, dat met
acht mensen sinds 26 December wordt
vermist. Alleen een C-97 vliegtuig met
tien inzittenden, dat op een vlucht van
Honoloeloe boven zee motorpech kreeg,
slaagde er in met horten en stoten San
Francisco te bereiken.
Veearts Postma reed in
bermsloot.
Enige tijd eerder was veearts Postma van
Boisward op de weg Exmorra-Bclsward
door de gladheid van de weg geslipt. Hij
geraakte in botsing met een boom, waar
na de wagen die vrjj ernstig werd be
schadigd in de bermsloot terecht kwam.
De heer Postma zelf kwam gelukkig met
de schrik vrij.
Nato vraagt reorganisatie.
Trouwens het laatstgenoemde plan dat
betreffende de reorganisatie van de Nato
zou ook een diepgaande studie van de
aangesloten kleine landen vergen. Reeds
bij de conferenties over de vorming van
het Europese leger er is vorige week een
te Parfjs gehouden tussen de zes betrok
ken landen: Frankrijk, Italië, W.-Duits-
land en de Benelux is gebleken, dat de
regeringen der kleinere landen, België nog
iets meer dan Nederland, bezwaren heb
ben tegen al te grote bevoegdheden van
het boven-nationale orgaan dat dit leger
zal besturen.
Nederland had er in het bijzonder bezwaar
tegen, dat de totale uitgaven voor dit le
ger door bedoeld orgaan zouden worden
vastgesteld, waarna ieder land zijn bijdra
ge maar zou hebben te betalen. Nederland
wenste aanvankelijk zelf de begroting voor
zijn eigen contingent in handen te hou
den, doch zou later genoegen genomen
hebben met vaststelling der uitgaven door
het bedoelde boven-nationale lichaam, mits
dit met algemene stemmen geschiedde,
waartegen echter de grote landen weer be
zwaar hadden.
Het Koninklijk Gezin naar de wintersport
in St. Ankton.
H.H.K.H. Prinses Irene en Beatrix op de
skies.
Yn in skriuwen dat de ried fan ’e Fryske
biweging en it striidboun „Fryslên Frij”
dizzer dagen oan ’e Steaten fan Fryslén
stjürd hawwe, wurdt der oanstien op twa
dingen. Foarst dat de Steaten, mei it each
op hwat der him de léste wiken dfspile
hat en it birin dat de dingen nimme, har
ynfloed yn Den Haech yn ’e wurken stelle
sille om de ryksregearing to biwegen ta
meiwurking oan posityf ütslütsel fan ’e
Fryske kwestje. De beide adressearjende
Een personenauto met drie jongelui uit forienings binne fan bitinken dat sa’n stap,
Drachten is op de avond van Nieuwjaars
dag om tien minuten voor tien in de brede
Stadsgracht van Leeuwarden gereden. Een
van de Inzittenden wist de wagen te ver
laten, maar twee anderen konden eerst
naar buiten worden gehaald, nadat de auto
met een kraanwagen op het droge was
gebracht. Van hen is de 18-jarige R. J.
de Groot de verdrinkingsdood gestorven.
Vier jongemannen uit Drachten hadden de
auto, een tweedeurs Skoda te Drachten
gehuurd om daarmee een plezierreisje te
maken. Zij brachten eerst een bezoek aan
Groningen en reden daarna naar Leeuwar
den. Hier verliet de broer van.de bestuur
der de auto om in Huizum een kennis te
bezoeken.
De andere drie zijn daarna door de stad
gereden en kwamen ook in de Baljéstraat
die recht op de Stadsgracht uitloopt. Mis
schien is de chauffeur hier door onbekend
heid met de plaatselijke toestand rechtuit
gereden, maar het kan ook zijn, dat de
verlichting van de auto heeft gehaperd, ’n
euvel, dat die dag reeds eerder was gecon
stateerd.
De wagen is met een vrij grote snelheid
in het water gereden en kwam ver uit de
wal terecht, tussen twee schepen, die daar
gemeerd lagen.
Terwijl de bewoners him middagdutje de
den, is Nieuwjaarsmiddag tussen 2 en 4
urn- ten nadele van een veehouder, in een
der buitenstraten te Alphen aan de Rjjn
een bedrag van naar schatting f 12000 ont
vreemd. Een nog onbekende persoon heeft
zich toegang verschaft tot de woonkamer
en heeft daar zonder veel moeite zijn slag
kunnen slaan, door het geld uit een kastje
weg te nemen.
Toen de heer des huizes ontwaakte en de
kamer binnentrad, bemerkte hij onmiddel-
Ijjk, dat de deur van het kastje open stond
en stelde de vermissing vast. Dë dader was
vermoedeljjk met de situatie op de hoogte.
De Iraanse regering heeft besloten een
Poolse handelsmissie uit te nodigen naar
Teheran te komen om te spreken over een
ruilovereenkomst van Perzische olie tegen
Poolse producten als katoenmanufacturen,
wollen goederen, constructiestaal, papier en
triplex. Het geld, dat wordt verkregen
door de verkoop van deze goederen, zal
worden gebruikt voor de ontwikkeling van
de natuurlijke bronnen.
Dit besluit is genomen, nadat de Poolse
gezant had laten doorschemeren, dat zijn
regering 500.000 ton Perzische olie wilde
kopen en verdere leveranties wilde ruilen
voor eigen producten.
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs i 10 cent per m.m
Giro 87926
Churchill thans indrukwekkende resulta
ten van zijn bezoek zal boeken, hoewel men
hem ambitieuze plannen toeschrijft zoals:
een onverbrekelijk verbond bijna een
federatie tussen het Britse Gemeene-
best en de Ver. Staten en een plan tot
reorganisatie, zodat daaruit een politiek
orgaan wordt gemaakt, dat in staat zou
zijn bindende besluiten te nemen over alle
politieke, Militaire en economische kwes
ties van gemeenschappelijk belang. Plan
nen, welke de Ver. Staten nog sterker dan
tot nu toe ook aan West-Europa zouden
binden en dus stellig geen genade in de
ogen van de Amerikaanse oppositie zullen
vinden.
Korea, dure les.
Korea is volgens de aanhangers van Taft
een dure les, welke het Amerikaanse volk
met een kleine honderdduizend doden, ge
wonden en vermisten betaalde. Waar de
Amerikaanse regering ernstig rekening
heeft te houden met dergeljjke stromin
gen, is het weinig waarschijnlijk, dat
Prof. dr. Ph. Kohnstam, oudhoogleraar in
de paedagogie, is Maandagmorgen te zij
nen huize in Ermelo plotseling overleden.
De thans overledene, die op 17 Juni 1875
te Bonn werd geboren, behaalde in 1901
de doctorstitel.
Zeven jaar later werd hjj buitengewoon
hoogleraar in de thermodynamica aan de
Gemeente-Universiteit van Amsterdam,
nadat hij gedurende een jaar privaatdo
cent in de wijsbegeerte was geweest.
In 1919 benoemde de Maatschappij tot
Nut van ’t Algemeen hem tot bijzonder
hoogleraar in de paedagoglek aan dezelfde
universiteit.
Van 1932 tot 1939 was hij buitengewoon
hoogleraar in de paedagogie aan de uni
versiteit te Utrecht, waarna hjj in dezelfde
functie te Amsterdam werd benoemd. In
1946 kreeg hij eervol ontslag. Tot 1948
was prof. Kohnstamm voorzitter van het
Instituut voor Volksontwikkeling en daar
na ere-voorzitter van dit instituut.
Vandaag om twaalf uur werd in de Oude
Hervormde Kerk te Ermelo een rouw
dienst voor prof. Kohnstamm gehouden.
Daarna volgde de begrafenis op de Alge
mene Begraafplaats te Ermelo.
yn dizze omstannichheden foaral, op ’e wei
fan ’e Steaten as wetlike fortsjintwurdi-
gers fan it Fryske folk lelt.
Twad jowe hja de Steaten yn eamstich bi
tinken, dizze wintersitting noch it rapport
fan ’e provinsjale desintralisaesje-kom-
misje yn bihanneling to nimmen, ek al
binne Deputearre Steaten net fan doel it
dér to bringen. De adressearjende forie
nings steane der by de Steaten op oan, et
ter de ütstellen fan it rapport stean to
gean en sa ta har eigen to forklearjen.
Dan sille se offisjeel gesach, it gesach ek
wer fan ’e wetlike fortsjintwurdigers fan
it Fryske folk, hawwe krektlyk as de
ütstellen fan ’e Grinslftnske desintrali-
saesjekommisje troch de Steaten
Grinsldn oan- en oemommen binne.
Juster dielde yn de sitting fan de Prov.
Steaten de Kommissaris fan ’e Keninginne
mei, dat it regear him op ’e hichte stelle
wol fan de Fryske problemen. De Kommis
saris forwachte, dat ien en oar de üntjo-
wing fan de Fryske biweging to’n goede
komme soe. Om’t ek it desintralisaesje-
rapport yn bisprek komt, soe spr. de iepen-
biere bihanneling ütstelle wolle oan’t de
simmersitting. Dizze meidieling waerd
dien yn forbén mei it skriuwen fan de ried
fan de Fryske biweging.
VN it doarpke Tejerkwert wurdt sa goed
as neat byboud. GJin wUnder dus, dat
der nou in l’lagge wappers by in nij ge-
boutsje, dat wol lyts fan stik, mar dochs
fan graat bilang is foar de boerebifolking
fan Tsjerkwert en omkriten en ’e folks-
sounens. De molkkontrOleforiening „Us
Bilang” hat nammentlik in nij laboaiatoa-
rium sette litten on it plak, dêr’t earder
de lepenbiere skoalle stien hat.
De twadde dels yn it nije jier waerd dit
geboutsje offisjeel iepene. Foaröf waerd
in gearkomste hélden fan ’e leden, kon-
troleurs, münsternlmmers en ütfierders.
Troch it stoarmeftige waer wie mar in
treddepart fan it tal leden opdaegjen kom
men.
De foarsltter, de hear E. Witteveen fan
Beabuorren, spriek in bisünder wurd fan
welkom oan ’e hear S. Wiersma fan Ljou-
wert, dy’t as lieder fan ’e cursus foar molk-
kontroleurs de kontröle op heger peil
brocht en ek tige bydroegen hie ta it ta
stén kommen fan it nije laboaratoarium.
De hear Wiersma wiisde op it greate bi
lang fan in. goede molkkontröle en lok-
winske de foriening mei dizze forbettering
nammens it F. R. S. en de Prov. Molkkon-
tröletsjinst.
De foarsltter joech doe de kaei oan ’e hear
J. O. Postma fan lemswélde, dy’t al 25 jier
lid fan ’e foriening is en dêrom' nou it foar-
rjocht hie foar ’t earst de doar fan ’t slot
to draefjen. De hear Wiersma joech doe in
ütiensetting fan ’e ynrjochting fan it la
boaratoarium en de gong fan saken by it
molke-ündersyk.
It laboaratoarium is in rom, goed forljoch-
te en forwaerme fortrek mei in heakske
wurkbank by twa muorren lans.
It earste ein fan ’e wurkbank is ynrjochte
as in geryflik bureau, dêr’t de admini-
straesje ütfierd en de dokuminten opbur-
gen wurde kinne.
Dêmeist rakjes mei butyrometers, dêr’t de
molkemünsters mei swevelsür yndien wur
de. As der noch amylalcohol yn dien wurdt
rint de temperatuer op oant 90 gr. Yn It
temperatuer-wetterbakje, dat mei butagas
forwaerme wurdt, wurdt de temperatuer
op 60 gr. brocht. Dan komt de molke 5
minuten yn ’e prachtige ütbalansearre
elektryske centrifuge. De temperatuer, dy’t
dêrtroch sakke is, wurdt yn it tempera
tuer-wetterbakje wer op 60 gr. brocht. Dan
kin it fetgehalte öflêzen wurde.
Oan ’e wasktafel' dêrneist kinne dan de
butyrometers en.de kannen skjinmak-
ke wurde.
Der is ek flinke kasromte foar münster-
TN de stormen, welke de laatste dagen
van het oude en de eerste van het nieu
we jaar Engeland teisterden, kozen de
Engelse staatslieden Churchill en Eden
zee. Zij voeren van Europa, waar in het
Westen de depressie heerst, veroorzaakt
door de druk, welke de militaire lasten
op de economische ontwikkeling leggen,
naar de Ver. Staten, waar de storm der
politieke hartstochten, veroorzaakt door
de verkiezingen welke er dit jaar zullen
worden gehouden, reeds aankondigt. Daar
om is het moment van het bezoek eigen
lijk niet gelukkig, de Amerikaanse rege
ring en congresleden worden in hun vrij
heid, beslissingen van vérgaande strekking
te nemen, door deze naderende verkiezin
gen belemmerd.
Uiteindelijk draagt de Amerikaanse kiezer
in doorsnee nogal kinderlijk in zijn oordeel
en weinig op de hoogte van Europese toe
standen, groter verantwoordelijkheid voor
's werelds beloop in deze zorgvolle tijd dan
ons hier jn dit werelddeel lief is.
Daar zijn symptomen dat de neiging on
der het Amerikaanse volle om zich wat te
verwijderen van West-Europa groeiende is;
senator Taft, die streeft naar de republi
keinse candidatuur voor het president
schap, speelt op deze snaar in zijn propa
ganda: strategische punten in de Europese
randgebieden bezet houden, goed, maar
West-Europa moet zich zo spoedig moge
lijk zelf helpen, de Amerikaanse soldaten
in W.-Dultsiand moeten zo spoedig moge-
Ijjk naar huis.
Ook elders gladheid.
De heer Zijsling van Parrega slipte even
eens met zijn wagen. Dit gebeurde te Heer-
de. De auto werd zwaar beschadigd, ter
wijl de echtgenote van de heer Zijsling een
lichte hersenschudding opliep.
fleskes, -bakken en ’e klean fan kontro-
leurs.
Nei de offlsjele iepening folge der noch in
gesellige gearsit, dêr’t de foarsltter tige
wurdearjende wurden yn sei osn it adres
fan ’e hear M. Bonnema, dy’t 33 jier kon-
troleur fan e foriening tvest hie en nou
it 3Wlerste wurk oan in jongere krêft, dy’t
syn earste oplteding by him hawn hie, oer-
draecht.
De hear B. wie yn in fytshokje bigoun, hie
de molke ek wol op in souder ftndersocht
mar grif mei troch syn fakkundich wurk
wie de foriening sa yn ledetal groeit, dat
it mogelfk wie san moai laboaratoarium
to setten. De foarsltter hope, dat de hear
Bonnema ek noch hwat genot ha mocht
fan it nije gebou en de njje ynventaris en
it swalkjen mar oerliet oan ’e jongere
krêften.
In wurd fan wolkom waerd sprutsen oan
it adres fan ’e njje kontroleur, de hear S.
W. de Jong fan Boalsert.
It aid-bistjürslid, de hear J O. Postma,
helle noch oan, dat de foriening yn 1906
oprjochte is fan acht boeren mei in ynven
taris fan f 250.Nou is it ledetal 47.
It fetgehalte wie earst ünder de 3 pct.
Nou’t it safolle heger is, fortsjinje de fak-
minsken in wurd fan tank. Spr. brocht hul
de oan ’e hear Bonnema en ’e münster-
nimmers en spriek in wurd fan wolkom
oan ’e njje kontroleur.
De nije kontroleur, de hear S. W. de Jong,
tanke foar de ütnoeging om dizze gear
komste by to wenjen, ek üt namme fan ’e
mtmstemimmers, lei noch üt, hoe’t er syn
wurk opfette en hwat. er oan de hear Bon
nema as syn „earste baes” to tankjen hie.
De foarsltter brocht noch tank oan 'e üt
fierders: de timmerman Conradi fan Blau-
hüs, de ferver G. Mulder fan Tsjerkwert
en ’e oanlizzer fan de liedingen, K. Schuk-
ken, Tsjerkwert.
De hear Schukken bea nammens de ütfier
ders in moaije bureau-lampe foar it laboa
ratoarium oan.
De hear S. Huitema to Tsjerkwert, lid fan
’e foriening, tanke it bistjür foar de gele-
genheit, dy’t jown wie om it nije gebou to
bisjen en de ütiensettings oan te hearren.
De hear A. van der Meer frege noch, hwat
der mei it Aide kontrOIehokje dien wurde
soe.
De foarsitter andere, dat dit wer ta bi-
skikking fan ’e forhierder, de hear W. Wij-
nia, steld wurde soe.
De foriening siet noch fêst foar fjouwer
jier hier, mar der soe in regeling tusken
it bistjür en de forhierder troffen wurde.
i
