1*1
Klokken
voor
Amerika
CONSOLIDERING DER TWEESPALT
GEEN LOONPOLITIEK MET DUIMSTOK
EN LINEAAL
48e Jaargang
No. 13
Vrijdag 18 Febr. 1952
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa A. J.
OSINGA
B o 1 s w a r d
Buitenlands Overzicht
üs hjoed
to sizzen
Zachte wenk aan W.-Dnitse afpersingspolitiek
Italië breekt definitief met Rusland
Rusland wenst neutraal Scandinavisch blok
Een geknede
bakkersmotie
Hwat hat Gabe Skroar
Zaak Schurer
in grote zaal
R. REITSMA
J. G. S. BRUINSMA.
Bolswards Nieuwsblad
I I
KAMEROVERZICHT.
gelegenheid
W onseradeel.
Dt Kwttksch&olwrt
ig van niet minder dan 31
En nu: Korea
De wapenstilstandsonderhandelingen duren
daar nog altijd voort en al gaat het lang
zaam, er worden ook wel eens wat vorde
ringen gemaakt. In ieder geval is dit nog
beter, dan dat men, ongeduldig geworden,
nu reeds jvan Westelijke zijde het woord
niet weet wat zou volgen en in ieder geval
de mogelijkheid zou dreigen van een Ame
rikaanse actie in ’t groot tegen China zelf.
In hoeverre Churchill zich bij zijn bezoek
aan Washington tot medewerking aan een
dergelijke actie heeft verbonden is niet dui
delijk, ondanks alle gedebatteer daarover
in het Engelse Lagerhuis. Maar ook door
aan de Russen kunnen stop zetten, maar
als symptoom van de verhoudingen tussen
Oost en West verdient ze toch wel even
de aandacht.
sies bereid, de Amerikaanse verkiezingen
zijn aan die houding niet vreemd, maar dat
ze gevaarlijk kan blijken staat wel vast.
Het Europese leger
Minister Stikker had het in de Kamer heel
wat gemakkelijker dan zijn collega Mans-
Wachtsje dy foar Noardewyn,
En al to sterke sinneskyn.
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
:e-
>e
i zijn de-
leraadsla-
de re-
ongeveer 90 ct.
omdat zij voortdurend hun luchtmacht ver
sterken en dit tot tegenmaatregelen kan
nopen. Op het moment is bij de wapen
stilstandsbesprekingen een voorstel der
Noordelijken aan de orde om binnen drie
maanden na het sluiten van de wapenstil
stand politieke besprekingen te houden
over alle oorzaken van het conflict. De
Amerikanen willen wel dergelijke bespre
kingen, maar dan beperkt tot Korea. Het
is echter duidelijk dat de erkenning van
rood China, de verhouding tot Tsjang Kai
Sjek, het vredesverdrag met Japan toch
niet buiten dergelijke besprekingen zouden
kunnen worden gehouden. Zowel Parijs als
Londen zijn wel voor meer algemene be
sprekingen, Frankrijk inzonderheid omdat
alleen een algemene regeling in Azië waar
schijnlijk een eind aan het conflict in Indo
China kan maken. Maar de Amerikaanse
regering schijnt op dit punt niet tot conces-
alleen de bijzondere
kweekscholen g<
klas moeten hebben gedurende drie jaar,
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m
Giro 87926
Het wordt meer en meer duidelijk dat
Amerika gaandeweg genoeg heeft van de
W.-Duitse afpersingspolitiek en dat een
verenigd optreden van de Grote Drie daar
tegen in de vorm van een waarschuwing
aan Bonn niet te veel te vragen tot de
mogelijkheden gaat behoren. Over het
groeiend onbehagen over de Duitse eisen
voor een bijdrage aan de W. Europese ver
dediging zullen de kopstukken van het
Noord Atlantisch Pact gelegenheid hebben
te spreken zowel na de begrafenis van j traal Scandinavisch blok tot
stand
van Fin
land ten goede zou komen en waarbij het
zich misschien zelfs met toestemming van
Rusland zou kunnen aansluiten. Niet ten
onrechte vermoedt men hierachter Rus
sische druk, trouwens men spreekt er ook
van dat Moskou zelf Zweden een wenk
gaf te trachten een Scandinavische defen-
sieve Unie te vormen. Zoals bekend bleef
Zweden tot nog toe buiten het Atlantisch
Pact met het argument dat als het toetrad,
Rusland waarschijnlijk Finland tot volko
men satelliet zou maken en practisch de
Russen aan de Zweedse grens zouden ko
men te staan. De Russen zjjn nu blijkbaar
bang, dat als er eens een groe oorlog ul-
breekt, de neutraliteit van Zweden niet
voldoende zou blijken om hen voor een
aanval uit die richting te dekken. Niet ten
onrechte tróuwens, want met Noorwegen
en Denemarken als steunpunten zouden de
Amerikanen de Noordwestelijke toegangen
tot Rusland zo sterk kunnen bedreigen dat
het weleen wonder zou zijn als Zweden
niet in de strijd gemengd werd. Daarom
zou Moskou nu het best gediend zijn met
een uittreden van Noorwegen en Denemar
ken uit het Atlantisch Pact en toetreding
van deze landen met Zweden tot een neu
traal blok, dat Rusland dekte. Hoewel de
Noorse regering, voor zij tot het Atlantisch
Pact toetrad, eens getracht heeft een Scan
dinavisch verbond te vormen, waartegen
Moskou zich toen verzette, is het uitge
sloten, dat ze nu het plan, nu het Moskou
te pas komt, nog zou aanvaarden.
windsman overleg gaan plegen met de bak
kers, om ook een i-
witbrood te gaan vaststellen. De Minister,
Positie van de hoer
Er werd aan de boerenstand zeer veel aan
dacht besteed, maar nieuwe gezichtspunten
deden zich niet voor. Of het zou moeten
zijn, dat de Minister waarschijnlijk een vee-
voederfonds gaat oprichten, dat wordt ge
vormd uit heffingen op het binnenlands'
graan.
if1
Belgisch incident
En tenslotte: het onaangename incident in
België, waar koning Boudewrjn weigerde
om de begrafenis van de Engelse koning
bij te wonen wegens de kritiek destijds
door de Engelse regering op zijn vader ge
oefend. De regering kreeg in de Kamer er
een motie van afkeuring over te slikken,
doch ging niet heen. De koning heeft hier,
volgens de Belgische oppositie, trouw aan
zijn vader eigenlijk laten voorgaan bij zijn
plicht als koning, welke zijn aan aanwe
zigheid bij de begrafenis van de monarch
van een bevriende en verbonden natie
vergde. Maar aangezien de koning on
schendbaar is, stelde zij de regering aan-
sprakelijk voor het gebeurde.
Italië
van de clausules van het vredesverdrag
welke betrekking hebben op de Italiaanse
verplichtingen ten aanzien van de Sovjet
unie, nadat Moskou voor de vijfde maal in
de Veiligheidsraad haar veto had laten
horen tegen de toelating van Italië tot de
Ver. Naties omdat Italië volgens de Russen
niet was uitgetreden uit „het agressieve
Atlantische blok”. De opzegging heeft
geen verstrekkende politieke betekenis. toedoen van de Noordelijken kan het ge-
Italië zal nu alleen zijn herstelbetalingen vaar voor zo’n actie plotseling ontstaan,
Een bakkersmotie!
De broodprijsverhoging is voor de bakkers
geen voordeel. Hoogstens kan men verwach
ten, dat er een verschuiving zal komen van
het verbruik van volksbrood naar het wit
brood. Dit laatste is niet gesubsideerd en de
prijs daarvan is vrij. Nu zeggen de bakkers,
dat zij op het volksbrood verliezen. En dat
terwijl zij verplicht zijn dit regeringsbrood
te bakken. De verhouding volksbrood-wit-
brood is 70 30. Vandaar het geklaag van
onze nijvere bakkers. Maar minister Mans
holt is helemaal niet overtuigd van hun
slechte positie. Naar zijn mening wordt er
in verschillende streken van ons land zelfs
nog op het volksbrood verdiend. De Kamer
was vrij achterdochtig. De heer v. d. Wete
ring (c.h.) kwam reeds direct met een motie
voor de dag om iets aan de broodprijs te ver
anderen.
Deze motie werd om in stijl te blijven
danig „gekneed”. Niet minder dan vier
maai werd zij veranderd. Het slot was, dat
de Regering werd uitgenodigd om een ma
ximum broodprijs vast te stellen voor volks
brood, welke is gebasseerd op de kostprijs
I plus een redelijke ondernemingswinst. Mi
nister Mansholt vroeg zich af of het bedrijfs-
van deze motie wel op
holt. In het debat over de Europese Defen
sie Gemeenschap (E.D.G.) bestond niet
veel verschil meer tussen Regering en Ka
mer. Oorspronkelijk was het zo, dat de Re
gering veel meer voelde voor een Atlanti
sche samenwerking dan voor een Europese
samenwerking. In het eerste geval gaan de
Wes-Europese landen, los van elkander, met
Amerika mee; in het laatste zouden eerst
de Europese krachten worden gebundeld. In
beide plannen echter had de organisatie van
het Noord-Atlantisch Verdrag de politieke
leiding. De Kamer, die liever een federaal
Europa met de V.S. ziet samenwerken, con
stateerde dat de Regering dichter bij haar
standpunt is gekomen. Dit kwam door de
Frans-Duitse verhouding.
Deze twee landen hebben eeuwig ruzie. Wel
licht zou een Europees leger, waarin zij bei
de zitting hebben, de vete kunnen beslechten.
Frankrijk heeft op verschillende punten ech
ter roet in het eten gegooid o.a. in de Saar-
kwestie. Onomwonden verklaarden de heren
Bruins Slot (a.r.) en Schmal (c.h.), dat zij
het met de Duitsers eens waren. Geen enkel
land laat zijn mannen aan een leger deelne
men, waar het zelf niets over heeft te zeg
gen. En in feite ligt de situatie zo. Intussen
weet Minister Stikker nu hoe de Kamer over
de Europese Defensie Gemeenschap denkt
en kan hij het Nederlandse standpunt rustig
op de conferentie te Lissabon gaan verdedi
gen. Hij zal dit doen, zo heeft hij beloofd,
niet als „slang of duif” maar als „nuchter
Nederlander”.
bijslag. Er kwam een motie Engelbertink, i
die vroeg of de Regering dit vraagstuk weer
eens in overweging wilde nemen als het
rapport van de S.E.R. over de progressieve
kinderbijslag wordt aangeboden. Staatssecre- I
taris van Rhijn beging de onvoorzichtigheid j
te beweren dat deze kwestie heeft afgedaan,
daar de Kamer zich destijds tegen progres
sieve kinderbijslag heeft verzet. Eén der re
denen daarvoor was echter, dat het S.E.R.-
rapport nog niet was verschenen. Prof. Rom-
me sprong onmiddellijk op de ketting om
vast te leggen, dat het standpunt van de
staatssecretaris onjuist was. Zakelijk gezien,
zal zijn optreden toch geen succes hebben,
want er is in de Kamer op dit moment geen
meerderheid te vinden voor deze gedachte.
Verder zeide men van de kant der Regering,
dat we in ons land geen loonpolitiek kunnen
Na een behandeling van niet minder dan 31
amendementen hééft de Tweede Kamer de
Kweekschoolwet nu aangenomen. Verleden
week wezen we er reeds op, dat het amende
ment Roosjen (a.r.) om te bepalen, dat niet
maar ook de openbare
;emiddeld 15 leerlingen per
heet hangijzer zou worden. Dit is geschied.
Zoals bij alle stemmingen in dit debat was
de verhouding zuiver hnks-rechts. De heer
v. Sleen (arb.) verklaarde daarom, dat hier
in naam van de financiële gelijkstelling, het
openbaar onderwijs ten achter wordt gesteld.
De communist Hoogcarspel sprak van een
vermoording van de pacificatiegedachte. Bei
den dachten dus hetzelfde, maar alleen de
communisten stemden tegen, want de socia
listen vonden, zeer terecht, dat deze wet toch
een heleboel goeds brengt. Teveel om te
kunnen tegenstemmen.
Het overleg over het wetsontwerp „herzie
ning reorganisatie van de sociale verzekering"
is eindelijk klaargekomen. De nederlaag van
minister Joekes staat nu wel vast, al zal de
pil op verschillende punten wel verguld wor
den. Wat er precies uit de bas is gekomen,
weten we echter nog niet. De Minister dok
tert nog steeds aan dit ontwerp op
partement. De schorsing van de bi
ging duurt intussen reeds bijna drie weken.
Zolang kan de Kamer echter niet wachten.
Daarom heeft zij deze week een aan vang ge
maakt met de behandeling van de voorstel
len om de grondwet te wijzigen. Deze de
batten duurden de hele week voort. Het lijkt
ons beter om volgende week alle wetsont
werpen in één keer te bespreken. Dan zullen
we zien, hoe weinig enthousiast de Kamer
voor deze zaak was en welke voorstellen van
de Regering het slechtst werden ontvangen.
Een ding was eigenaardig. Het voornaamste
debat ontspon zich over kwesties, welke niet
in wetsontwerpen waren geregeld, zoals het
optreden van revolutionaire vertegenwoordi
gers in de Kamer, Staten en Raden en het
misbruiken van de persvrijheid door deze
elemen(en, die het Staatsgezag om hals bren
gen. Vooral de heren Romme (k.v.p.),
Schouten (a.r.) en Tilanus (c.h.) spraken
daarover uitvoerig.
WIJLEN KONING GEORGE VI. Het stofjelijk overschot van wijlen
Koning George VI wordt vervoerd van het King’s Cross Station na aankomst
uit Sandringham. De haar wordt gevolgd door de Duke of Edinburgh en
de Duke of Gloucester. Op de kist ligt de Imperial State kroon.
Ons Parlement is soms wispelturig als een
kind, 's Maandags kan men denken precies
op de hoogte te zijn met de agenda van de
Kamer, maar in de loop van de week wordt
daarvan plotseling afgeweken en komen er
andere zaken aan de orde, welke zeer actueel
en ook buitengewoon belangrijk zijn. Bo
vendien voert men hangende kwesties plot
seling van de agenda af. Deze moeten dan
rustig een paar weken wachten. De wispel
turigheid heeft de Tweede Kamer de afgelo
pen dagen wel heel erg aan de dag gelegd.
Nu moeten we er direct bij vertellen, dat
deze gang van zaken niet te betreuren is. De
belangstelling voor onze volksvertegenwoor
diging kan slechts worden verhoogd als men
daar „heet van de naald” vraagstukken be
spreekt, welke heel ons volk aangaan. Zo
zagen we plotseling een zeer belangrijke ver
klaring van onze regering over de Europese
Defensie Gemeenschap, terwijl bovendien
nog uitvoerig werd gedebatteerd over de
jongste maatregelen van minister Mansholt
en zijn collega’s om de brood- en bloemprijs
te verhogen en de prijzen voor margarine,
spijsolie, bak- en braadvetten te verlagen.
Om met dit laatste te beginnen: Het debat
dat zich hierover ontspon, duurde maar
liefst twee dagen, met het resultaat, dat mi
nister Mansholt niet ontevreden behoeft te
zijn. Het splitste zich in drie vraagstukken,
t.w. de positie van de consument, van de
bakker en van de boer.
De verlaging van de margarineprijs is be
doeld als compensatie voor de oroodprijs-
verhoging. Het behoeft echter geen betoog,
dat de Kamerleden direct voorrekenden, dat
hier niet van een volledige compensatie kan
worden gesproken. Dat had de Minister
ook niet beweerd. De heer Eurcwuhuk
(k.v.p.) toonde zelfs aan, dat grote gezin- §r!,S .20u ste .Ie"-. HlJ had r“ds toegegeven,
nen door de jongste maatregelen van de re-
gering een strop lijden van ongeveer 90 ct. I $e?’ zou worden. °Pgegeven. Maar
per week. En de economische zwakkeren e *j e voorziening
I worden er ook niet beter op. De tweede
voorzitter van het N.V.V., Suurhof (arb.),)
vroeg zich af waarom de regering zo karig
is met haar compensatie. Had de margarine
prijs niet meer kunnen worden verlaagd?
Dat van de zijde der k.v.p. het grote gezin
j een belangrijke rol speelde in dit debat
voeren met „duimstok en liniaal”. De grote
gezinnen zijn nu wellicht een beetje de
dupe, maar er zijn ook wel wetsontwerpen
aan te wijzen, waarin zij voordeeltjes hebben
gehad. „Geen gemilimeter in de loonpoli
tiek”, zo zeide de heer Van Rhijn. Boven
dien zijn de kosten van levensonderhoud de
laatste maanden nog gedaald, hetgeen voor
de economische zwakken en de grote gezin
nen uiteraard ook een voordeel Detekent.
De behandeling van de strafzaak tegen Fed-
de Schurer, op Donderdag 21 Februari voor
het Gerechtshof te Leeuwarden, zal in de
grote zaal geschieden. Zoals men weet staat
de heer Schurer in hoger beroep terecht we-
gens belediging van de Heerenveense Kan
tonrechter mr W.
Men herinnert zich wellicht dat er bij de be
handeling in eerste instantie door de Politie
rechter grote moeilijkheden ontstonden,
doordat de kleine zaal werd gebruikt die de
vele belangstellenden niet de
bood de zitting bij te wonen.
Daardoor ontstond een samenscholing voor
het Gerechtsgebouw en mede daardoor ont
stonden de incidenten met de politie en de
brandweer, die tot de geruchtmakende „Slag
op het Zaailand” leidden
De grote zaal wordt slechts zelden gebruikt.
Daar hebben de „grote” politieke delinquen
ten terecht gestaan en in de laatste jaren ver
der slechts de Kollumer arts De J. en de
Drachtsters P. de B. en brigadier O.
De Kr. Fr. Jongerein heeft een brief geschre
ven naar de Procureur Generaal waarin de
suggestie wordt gedaan luidsprekers op het
Zaailand te plaatsen voor het geval de grote
zaal de belangstellenden niet kan bevatten.
De kosten hiervan wil men zelf desgewenst
betalen.
Het Amerikaanse volk heeft volgend, op de vele offers aan
mensenlevens, gebracht bij de bevrijding ook van Nederland
zich mede vrijwillig grote offers getroost voor de wederopbouw van
West-Europa, waardoor een nauwere band van samenwerking is
gelegd tussen Nederland en Amerika dan in het verleden bestond.
Hare Majesteit de Koningin heeft zich bereid verklaard tijdens
haar bezoek aan Amerika uit naam van het Nederlandse Volk aan
het Amerikaanse Volk een carillon aan te bieden als een geschenk,
dat de gevoelens van erkentelijkheid van ons Volk wil vertolken.
Morgen zullen ook in onze gemeenten de inzamelingen voor dit
doel, hetwelk ongetwijfeld ons aller sympathie heeft, worden
gehouden. Gaarne willen wij deze inzameling, welke door de in
onze gemeenten gevormde comité s zullen worden gehouden, van
harte bij U aanbevelen.
Toont uw dankbaarheid door een royale gift!
De burgemeester van
De burgemeester van Hennaarderadeel,
J. VAN HOUT.
De burgemeester van Boisward,
Het Skandinavlsche blok
Er is enige beroering in Noord-Europa
over een Uitlating van de Finse premier
Kekkonen, die heeft aangedrongen op het
uittreden van Noorwegen en Denemarken
uit het Atlantisch Pact, waarna een neu-
zou
koning George VI als op 20 Februari te j kunnen komen, dat de veiligheid
Lissabon.
Een eerste succes werd wat de onderlinge
samenwerking betreVt hier reeds bereikt,
doordat in een bijeenkomst der 12 mili
taire bevelhebbers werd besloten dat de
nieuwe leden van het pact, Griekenland en
Turkije, onder een Zuid-Europees com
mando zullen staan, waarvan een Ameri
kaan bevelhebber zal zijn.
De opneming van
Griekenland en Turkije
ia vergezeld gegaan van pogingen van bel
de landen ook onderling tot nauwere be
trekkingen te komen, voor het eerst na
de oorlog is een Grieks staatsman op be
zoek geweest in Turkije. De Westerse ver
dediging kan er slechts bij gebaat zijn als
deze beide landen, die op een zo belangrijke
post staan, een hecht blok vormen. Hoe
belangrijk die post wel is blijkt ook uit de
feiten welke aan het licht gekomen zijn
inzake de Russische pogingen het gehele
Zwarte Zee gebied dat in hun bezit is of
in hun invloedssfeer ligt te russificeren.
Daarom worden de honderdduizenden’ be
woners van Bulgaarse, Griekse en Turkse
oorsprong gedeporteerd en vervangen
door „echte” Russen en worden er havens
aangelegd die uitstekend kunnen dienst
doen als militaire bases tegen Turkije en
de Dardanelles De Russen volgen bij de
opbouw van hun defensiegemeenschap nu
eenmaal heel andere methoden dan het
Westen. Moskou doet in zijn satellietlanden
wat het wil. In het Westen heeft ieder der
bondgenoten medezeggingschap, wat mis
schien wel tot een traag tempo leidt, maar
waarbij de democratische vrijheden ge
spaard blijven. Uit het gebied der Middel
landse Zee zij voorts nog even vermeld de
opzegging door
hier niet van een volledige compensatie kan
Engelbertink ileven de aanvaarding
.i nriK »nn cfpllpn T4n
dat de verplichting om volksbrood te bak-
een re
in alle broodsoorten
moest natuurlijk gewaarborgd blijven. Zou
de motie Van de Wetering worden aange
nomen (en dat geschiedde z.h.s., met alleen
de communisten tegen) dan moet de be-
maximumprijs voor het
^eek^bifna vanzelf Deze fractie stond i die positié' van onze kruideniers slechte^
erop, flat deze gezinnen een extra compen- vond da? die. van de bakkers, was van me-
satie zouden krijgen in de vorm van kinder- jln&’ j -5f moest woraen gedaan om
biislae. Er kwam een motie Engelbertink. deze bedrijfstak te saneren Daarvoor zal een
commissie worden ingesteld. Het grote pro
bleem bij de bakkers zit, naar zijn gevoelen,
in de heel kleine bedrijven, wier omzet te
laag is. Vooral in de steden zullen deze niet
kunnen blijven bestaan.
