WEST-EUROPESE EENHEID STAAT OF
VALT MET EENSGEZIND FRANKRIJK
KRIS-KRAS door Nederland
ós hjoed
to sizzen
Faroek speelt hoog spel
Duizenden dakloos
Viermaal neerstortend
De 3e wereldoorlog is reeds begonnen
zegt Amerika
Treinramp bij Rio
eist 120 doden
vliegtuig gemist
Leeuwarden provincie
stadje of Fries centrum
Hwa» nat Gabe Skroar
in sneeuwstormen
Canada stopt wegens
mond- en klauwzeer
immigratie
No. 19
48e Jaargang
Vrijdag 7 Maart 1952
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A, J. OS INGA - Bolsward
Buitenlands Overzicht
Bolswards Nieuwsblad
1
t
den op Zondag te vissen.
>r
Z-'EHEEL W.-Europa deelt In die geva-
'Jr ren, omdat Frankrijk eigenlijk het cen
trum moet zijn van de W.-Europese verde
diging en de W.-Europese eenwording.
Een falen van Frankrijk om aan zijn ver
plichtingen inzake de W.-Europese defen
sie te voldoen, zou die hele defensie op
losse schroeven zetten en in de kaart spe
len van de Amerikaanse politici, die, on
der leiding van Taft, verdere steun aan
W.-Europa willen onthouden. Reeds heeft
een invloedrijke Amerikaanse senator ge
dreigd zich te zullen verzetten tegen ver
dere steun aan Frankrijk als het geen
orde op zaken stelt en zijn taak ten op
zichte van de Europese defensie niet ver
vult. Er kan hier worden gesproken van
een funeste wisselwerking.
Als Frankrijk faalt, heeft dat in Amerika
een terugslag op de Amerikaanse publie
ke opinie, daar zal men het een falen van
de politiek van Truman en Eisenhower
achten en krijgen Taft en zjjn aanhangers
te groter kans.
De regering wenst btjv. dienstplicht voor
18-jarlgen, want te Washington is de vrees
dat het in de nabije toekomst tot een oor
log met Rusland zal komen, poter dan in
West-Europa.
In de W.-Europese landen gelooft men
eigenlijk niet aan zo’n oorlog in de
nabije toekomst, anders zou mon trou
wens onderlinge geschillen snel be
graven. om alle aandacht aan do oor
logsvoorbereiding te wijden. In Ame
rika is de aandacht daarop meer ge
concentreerd omdat men meent dat in
Korea eigenlijk de derde wereldoorlog
al is begonnen, doch nog slechts op
beperkte schaal gevoerd wordt. Mis
schien vloeit dit inzicht gedeeltelijk
ook voort uit het feit, dat de Ameri
kanen in mannen en geld zoveel meer
offers in do Korea-campagne moeten
brengen dan de andere deelnemende
landen, waar men aanneemt dat de
actie In Korea slechts een beperkt
avontuur der Russen is.
In Amerika vooral vraagt mon zich in dit
verband af of het eigenlijk de communis
ten wel te doen is geweest om regie onder-
handellngen of dat ze slechts een pauze
wensten om zich voor een offensief voor
te bereiden en de strijdlust aan geallieerde
zijde te doen verflauwen. Die vraag la
ook weer door minister Acheson gesteld
naar aanleiding van de beschuldiging der
Noordelijken, dat de Ver. Naties in Korea
een bacteriologische oorlog voeren en de
builenpest welke thans In Noord-Korea
TrtSet.
Een andere nog altijd hangende kwestie in
deze hoek van Europa is die van Trlëst.
Tlto heeft de oplossing, door Italië ge
wenst en door de Grote Drie gesteund, dat
geheel Trlëst zei worden ingelijft bij Italië
nog eens afgewezen, hij wenst het gebied
tot een vrijstaat te maken om de drie jaar
beurtelings door een Joegoslaaf en Italiaan
als gouverneur bestuurd. Nog eens heeft
Tito verklaard, dat zijn land zich niet bij
het Atlantisch Pact zal aansluiten, hoewel
Griekenland nog pas daarop had aange
drongen en het de Westelijke keten in de
omgeving van de Middellandse Zee zou
sluiten. Nu zullen in een oorlog Italië, Grie
kenland en Turkije wel samenwerken, maar
zolang Zuld-Slavië neutraal blijft, kunnen
de belde Ralkanlanden alleen via zee en
lucht worden geholpen. Zuld-Slavlë blijft
dus nog altijd een speculatief element in
dit gebied.
Spanje.
Een speculatief element blijft ook Spanje.
Amerika wil om nuchtere defensleredenen
het bij het Atlantisch pact betrekken. W.-
Europa blijft om sentimentsredenen er te-
gen. Generaal Franco tracht zich als part
ner nog aantrekkelijker te maken door
naar as rol van bemiddelaar tussen het
Egypte.
Koning Faroek is daar bezig zijn macht
ten koste van de partijpolitici te vergroten.
Daarvoor moest eerst het parlement naar
huis gestuurd, waarin de Wafdpartij de
meerderheid heeft. Een geschikt argument
daarvoor was dat Nahas Pasja, de vroe
gere premier en lid van de Wafdpartij op
26 Januari de bekende demonstratie te
Kairo op touw had gezet, die tenslotte de
extremisten van uiterst links en rechts
bijna de macht in handen had gespeeld.
Maher Pasja, de opvolger van Nahas,
durfde echter het parlement niet op reces
zenden, daarom heeft de koning ook deze
premier ontslagen en een sterker man,
Hilali Pasja tot zijn opvolger benoemd,
die dus zonder parlement moet regeren,
hy heeft beloofd de corruptie te zullen be
strijden en de moeilijke onderhandelingen
met Engeland te voeren.
Het lijkt ons toe, dat koning Faroek hoog
spel speelt en als Londen dat ook vindt,
zal het misschien op dit moment niet al te
happig zjjn op een snel tempo der onder
handelingen, doch zal het eerst de kat eens
uit de boom willen zien.
V|Jf koelen meeaten afgemnakt. Zondag
avond ongeveer negen uur brandde tus
sen Oldeboorn en Tilnje een aan de TiJn-
jeweg gelegen boerderijtje van de heer
Elle Welles tot de grond toe af. De oor
zaak was het omvallen van een brandend
petroleumstel. De vtJf koeien van de heer
Welles moesten worden afgemaakt. -
haar dronken man in een driftbui door
wurging om het leven gebracht De eis
was negen jaar.
en dat hij miste. En de eerste keer, dat de
heer Van Baam te laat op het vliegveld
kwam, was in 1934, toen hij van New York
naar Denver wilde vliegen.
Volgens de inspecteur-generaal van de
luchtvaart, Bellonte, zal het onderzoek
naar de ramp te Nice zeker zes maanden
in beslag nemen.
Het ongeluk werd veroorzaakt door „on
voorziene omstandigheden”, zo zei hij. De
toestand van de enige overlevende is nog
ernstig.
t
r
r
Vei schijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Westen en de Arabische landen te stre
ven. In verband daarmede heeft hij de,
nationalisten in Spaans Marokko enkele
concessies op papier gedaan, maar de
vraag is wat ze in werkelijkheid waard
zullen blijken, en de Marokkanen zullen
zich blijven afvragen wat de honderddui
zend man Spaanse troepen die Franco in
hun gebied op de baan heeft, eigenlijk be
tekenen. Overigens, de tijd schijnt nog niet
rijp voor bemiddeling of definitief overleg
tussen de Arabische landen en het Wes
ten. Eerst moet men een helderder inzicht
hebben gekregen in de laatste ontwikke
ling in
d
v
l.
s
e
e
Een afschuwelijke treinramp in Brazilië,
even buiten Rio de Janeiro, heeft waar
schijnlijk aan 120 mensen het leven ge
kost. Ruim 200 mensen werden gewond.
Er zijn niet genoeg ambulances om alle
gewonden weg te halen. Dinsdagavond wa
ren pas zestig lijken te voorschijn gehaald.
De reddingswerkzaamheden worden door
zware regenval bemoeilijkt. Men vreest,
dat talrijke slachtoffers door de rivier zijn
meegevoerd.
Dit is het ergste treinongeluk, dat ooit
in Brazilië is gebeurd. Verleden jaar Juni
kwamen 53 mensen om het leven bil een
treinramp en in December 51.
De trein, die nu is verongelukt, was over
vol. Het was een forensentrein, die altijd
enorm veel passagiers vervoerde.
18
it
ir
'P
it
t
n
a
l-
k
it
il
n
k
s
b
n
n
De Canadese maatregel gevolg van de
mond- en klauwzeer-epldemie in de pro
vincie Saskatchewan zal, naar verwacht
wordt, een scherpe daling teweeg brengen
van het Canadese immigratiecijfer. Vorig
jaar nog emigreerden 25000 (merendeels
Europese) landbouwers met hun families
naar Canada.
De Nederlandse voorstellen werden over
gebracht door de commissaris voor de
emigratie, ir. B. W. Haveman, die daartoe
een bezoek bracht aan het hoofd van de
Canadese emigratiedienst in Den Haag, de
heer A. A. Ewen.
In afwachting van definitieve beslissingen
gaat de selectie van emigranten voor Ca
nada normaal door. Aan de bewuste groep
zullen echter ttjdeliJk geen visa worden
uitgereikt. De Nederlandse en de Canade
se regering hopen spoedig tot overeen
stemming te komen.
Vooralsnog bestaat er dus geen reden tot
ongerustheid, al bestaat de mogelijkheid,
dat er enige vertraging zal ontstaan in
de uitvoering van het emigratle-echema.
De Franse regering heeft het veld moeten ruimen; de nationale verga-
dering, en in het bijzonder de regeringspartijen, hebben groepsbelangen
weer eens voor het landsbelang laten gaan en het kabinet Faure laten
vallen omdat het de belastingen wilde verhogen. Faure Is niet de eerste
wie deze ervaring te beurt valt, telkens als een Frans kabinet ingrij
pende maatregelen voorstelt om eindelijk eens Frankrijk» herstel ter
hand te nemen, treedt een meerderheid in de nationale vergadering haar
in de weg en onthoudt haar het vertrouwen. Nu er weer 15 pet. meer
belasting moest worden geheven rebelleerden enige der regeringspartijen,
die de belangen der welgeetelden heten te verdedigen. Hoe verder Frank
rijk In het moeras der politieke verdeeldheid zinkt, hoe meer het vertrou
wen van het volk In de democratie verloren zal gaan, en aan de ene
zijde zitten de Gaullisten, aan de andere de communisten op het vtnke-
touw. Er dreigen voor Frankrijk inderdaad grote gevaren, tenzij de
schok van een of ander slecht nieuws de democratische partijen op het
laatste moment tot bezinning brengt.
Vier keer beeft de Amerikaanse kunst
handelaar M. S. van Baarn zijn leven be
houden door een vliegtuig te missen. De
vierde keer was dat, toen hij net op het
vliegveld van Nice arriveerde op het mo-
J 4. X. 4, 4» „*.^1 T» IJ
Urker vissers in Argentinië ontslagen. De
Urker vissers, die eind 1951 naar Argen
tinië gingen, zijn door hun reder ontsla
gen omdat zij niet op Zondag wilden wer
ken. Het al of niet vissen op Zondag is
destijds niet schriftelijk vastgelegd. Wel
zou bij de aanmonstering zijn vastgesteld,
dat de vissers nooit verplicht zouden wor-
De iene pronket «Qpt en set,
De oare neat to bikken het.
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs12 cent per m.m
Giro 87926
In het Paleis te Amsterdam heeft Z. K. H. Prins Bernhard Maandag
180 onderscheidingen uttgoreikt. Aan le Lt. Int'. O. J. Schtlssler
(links) en, J, M. Peters (uit Roostoren) word de M. W. O.
met de ridderslag verleend
Burgemeester mei auto over de kop. De
burgemeester van Dantumadeel, de heer
Van der Herberg, is Woensdagmorgen bij
Zwartewegsend met zijn auto van de weg
gevlogen, over de kop geslagen en onder
steboven in een sloot terechtgekomen. De
burgemeester en zijn echtgenote verdwe
nen onder water. De chauffeur van een
bestelauto schoot onmlddelltjk te hulp en
wist het portier te openen en slaagde er
in de inzittenden te bevrijden. Even later
waren wij getuige van het feit, dat een
vrachtwagen, die moest ultwjjken voor de
belangstellenden voor dat ongeluk aan de
andere kant van de weg in de berm weg
zakte en langzaam kantelde.
Watering»© meisje nog spoorloos. De 18-
jarlge Betsy van Dijk uit Wateringen, die
Maandag in het vooruitzicht van emigra
tie, waarvoor zij niets gevoelde, spoorloos
verdween, is nog steeds niet terecht. Het
onderzoek bjj haar werkgeefster «n haar
Eenheid gevraagd.
Het ware, ook om de ontwikkeling
welke te Washington kan plaats vin
den, gewenst, dat W.-Europa door ’n
doelbewuste politiek van onderlinge
samenwerking op defensief en econo
misch gebied, zich een partner in de
Atlantische gemeenschap toonde,
waarmede rekening moet worden ge
houden. Doch dat ideaal is wel zeer
ver verwijderd. Ongetwijfeld heeft En
geland op zich zelf meer in de melk
te brokken gekregen, nu het ook over
Patiënt slaat agent. Een polftio-agent
van het posthuis Haarlemmerplein te Am
sterdam is Zaterdagavond in een zieken
huis behandeld, nadat hjj van een 32-jarige
magaziJn-bediende, die aan vallende ziekte
lijdt, enkele flinke klappen had gekregen.
De agent had de man in de Haarlemmer
straat zien liggen en hem naar het post
huis vervoerd, opdat hij daar op zijn ver
haal zou komen. Dat gebeurde inderdaad,
de man zat rustig op ’n stoel, maar kreeg
plotseling weer een aanval. Hij sprong op
en deelde links en rechts rake klappen
uit, waardoor een agent een hersenschud
ding en een bloedneus kreeg.
ment, dat het toestel naar Parijs neer
stortte.
In 1942 zat hij in een vliegtuig, maar
moest zjjn plaats afstaan aan een officier,
die voorrang had. Het toestel bereikte
nooit zijn plaats van bestemming, even
als het vliegtuig, dat hem in 1939 van
het atoomwapen blijkt te beschikken, Chicago naar Palm Beach moest brengen
maar met Frankrijk is het maar mi
serabel gesteld, en ook W.-Dultsland
blijft nog een probleem.
Als de Grote Drie hun zin kregen, zouden
de Oostenrijlcers spoedig hun volledig vre
desverdrag hebben. Te Lissabon hebben
z|j daarover nog eens gesproken en men
wil de Russen nog eens voorstellen Oosten
rijk do toegezegde onafhankelijkheid te
schenken. Dat zou betekenen dat alle be
zettingstroepen werden teruggetrokken en
het is weinig waarschijnlijk, dat do Russen
doze vooruitgeschoven post zullen opgeven,
Maar als zij weigeren, is opnieuw do ver
antwoordelijkheid voor het ultbltjven van
de vrede mot Oostenrijk nog eens vastge
legd.
Mèt actie zijn er kansen
„Leeuwarden staat voor de keur een pro
vinciestadje te worden, of een centrum
van het Friese lever,” zo zei dr W. Kok,
directeur van de Fryske Akademy, in een
Dinsdagavond door het Comité Ljouwert
te Leeuwarden gehouden conferentie. De
bedoeling van dit comité is de belangstel
ling van do Inwoners der stad te wekken
voor de problemen, welko hun woonplaat»
heeft en do burgemeester van Leeuwarden,
mr A. A. M. van der Meulen, die de con
ferentie opende, kon zich er over verheu
gen, dat zovelen ook inderdaad die belang
stelling toonden.
Leeuwarden is thans drietalig, want be
halve Fries en Nederlands heeft het ook
nog een uit belde talen gevormd dialect.
Nu dit dialect meer en meer gaat verdwij
nen, is het echter de vraag wat er voor
In de plaats zal komen.
Zonder actie van Friese zijde zal het
moeilijk worden het Friese element te
behouden. Maar mèt actie zijn er goe
de kansen. In de toekomst zullen Fries
en Nederlands te Leeuwarden beide
een plaats kunnen hebben, maar de
éne taal mag niet boven de andere
worden gesteld.
Over de economische verhouding tussen
Leeuwarden en het Friese platteland heeft
nog gesproken mr E. Fpppes, directeur van
het E.T.I.F., hfl betoogde, dat Leeuwar
den de laatste 25 jaren aanzienlijk sneller
is gegroeid dan zijn verzorgingsgebied; de
bevolking nam In de jaren met 50 pet.
toe. Deze snelle groei is verheugend, maar
hu schept de noodzaak, dat Leeuwarden
steeds meer zal moeten werken aan een
gunstig klimaat voor zijn bestaansbronnen.
Alleen dan zal het een tweede belangrijks
centrum van het Noorden des land» kun
nen worden. Groningen is dan het eerste.
Spreker zeide verder nog met nadruk, dat
het voor Leeuwarden van het grootste be
lang is, dat onverwijld stappen worden ge
daan om het veemarktvraagstuk, vooral
wat de verkeersvoorzlenlngsn betreft, op
te lossen.
Veroordeelde vrouw in hoger beroep. Te
gen do veróordellng van de 50-jarige vrouw
H. v. d. B.K. uit Mlerlo tot zes jaar ge
vangenisstraf met aftrek, is hoger beroep
aangetekend. Zij had vorig jaar October
Een serie aard- en zeebevingen heeft N.-
Japan geteisterd en dood en verderf ge
zaaid op het noordelijkste eiland, Hokkai
do. Waarschijnlijk zijn er vele honderden
doden; duizenden zijn gewond. Er worden
veel mensen vermist. Duizenden huizen
stortten in en boven de hoofden der ramp
zalige daklozen is een sneeuwstorm losge
barsten. Hele dorpen en steden staan on
der water.
Reddingsploegen zijn onderweg, maar de
verbinden zijn zeer slecht. Door de sneeuw
storm worden ze leder ogenblik slechter.
Het is voorlopig onmogelijk ook maar een
idee te krijgen van de omvang van de
ramp. De aardbeving deed allerwegen
brand ontstaan; de zeebeving spoelde
vloedgolven van meters hoog over ’t land.
Zij voerden brokken ijs met zich mee. Dui
zenden woningen werden eenvoudig weg
gevaagd en hoeveel mensen zijn omgeko
men is niet bij benadering te zeggen.
verloofde heeft geen enkele aanwijzing op
geleverd. Haar ouders zijn Intussen met
de „Zuiderkruis” naar Canada vertrok
ken.
Kachel viel om. De bejaarde Jac. de Vrle»
verloor in het tehuis voor ouden van da
gen in Koudum zijn evenwicht, toen hij
opstond van zijn stoel. Hij viel tegen de
kachel aan, waardoor deze omver tuimel
de. De Vries liep brandwonden aan zijn
pols op.
Kind doodgereden. Het 6-jarige dochter
tje van de familie Snijder uit de Jan van
Galenstraat te Meppel is Woensdagmiddag
zes uur op de onbewaakte spoorwegover
gang in de Blankenstelnweg aldaar door
een Dleseltreln gegrepen en op slag ge
dood.
Onsympathieke burgervader. In het mtjn-
dorpje Schinveld in de buurt van Bruns-
sum heerst verontwaardiging over een on
sympathieke daad van de burgervader. Ge
durende drie jaar heeft deze de particulie
re telefoongesprekken van de gemeente
ambtenaren afgeluisterd door middel van
een meeluisterapparaat, dat hij in Mei
1943 bij de PTT had aangevraagd.
Aftrek van giften mogeljjk. De minister
van Financiën, prof. mr. P. Lleftinck, heeft
Woensdag in de Eerste Kamer meege
deeld, dat binnen enkele weken de indie
ning van een wetsontwerp tot wijziging
van de wet op de Inkomstenbelasting is te
verwachten, waarbij giften kerkeltjk»
belastingen inbegrepen aan culturele,
sociale en religieuze instellingen, kerken
inbegrepen, mogen afgetrokken worden
van het inkomen of de winst van vennoot
schappen.
Indringers ontkwamen met bedrag van
f 3000.Twee gemaskerde individuen
hebben te circa half tien een roofoverval
gepleegd op de 66-jarlge veehouder P. Ak
kerman, die alleen aan de Kanaaldijk on
der de gemeente Koedijk woont. Zij kwa
men door verbreking van een ruit aan de
achterzijde van de boerderij binnen, doch
de heer Akkerman had hun aanwezigheid
in het achterhuis reeds bespeurd en met
een stoffer ging h(j de indringers te lijf,
toen zij de huiskamer binnenkwamen. H|j
moest het echter tegen de robuste kerels
afleggen.
Zeister weduwe bekent moord. De 86-ja-
rlge Zolstor wed. C. M. van L.v. E., dl»
or van verdacht werd haar man te heb
ben vergiftigd, heeft bekend.
Geen Nederland» op Indonesische scholen.
De adviesraad in culturele aangelegenhe
den van het Indonesische ministerie van
Onderwijs, Opvoeding en Cultuur heeft be
sloten, de minister te adviseren, om in
geen geval de Nederlandse taal als leer
vak te doen onderwijzen op middelbare
scholen. Op hoge scholen dient het Neder
lands zo snel mogelijk sis voertaal te
worden afgeschaft.
„Zuiderkruis” nog vertrokken.
Het mond- en klauwzeer is enkele weken
geleden naar Canada overgebracht door ’n
jeugdige West-Duitse landbouwer, in
wiens kleren bacteriën zaten. De man was
echter geruime tijd onvindbaar en dagen
lang 1» in heel Canada een opwindende
klopjacht gehouden, waarbij onder meer de
beroemde bereden politie werd ingescha
keld.
Eindelijk mocht het gelukken hem op te
sporen, zodat hij gedesinfecteerd kon wor
den. De immigrant bleek geen Engels te
kennen, zodat ook de opwindende verhalen
in de pers over de jacht, welke om hem
werden gemaakt, hem waren ontgaan.
Een Immigratieverbod was het gevolg.
Een dag, nadat de Canadese regering de
immigratie van landbouwers uit landen,
waar mond- en klauwzeer heerst, had op
geschort, heeft de Nederlandse regering 2
tegenvoorstellen gedaan:
1. De Nederlandse landbouwers te laten
vertrekken op een verklaring van de be
voegde autoriteiten, dat zij niet besmet
z|jn.
2. De daarvoor in aanmerking komende
emigranten te desinfecteren.
Het emigrantenschip „Zuiderkruis” is nog
zonder oponthoud uit Rotterdam naar Ca
nada vertrokken.
heerstj hebben veroorzaakt. Acheson
wenste deze beschuldiging door een neu
trale commissie te doen onderzoeken, maar
wees er reeds bij voorbaat op, dat de
Noordelijken dergelijke beschuldigingen
fabriceren om de wapenstilstandsonder-
handelingen op de lange baan te schui
ven.
Eigen zoontje overredon. Een jongen van
drie jaar is te Aalten ovorreden door een
vrachtauto, die door zijn vader werd be
stuurd, het kind wa» op slag dood. De
chauffeur H. W, H. van een der Aaltense
textielfabrieken, had op zijn tocht naar
Enschedé, twee van zijn kinderen, ’n twee
ling van drie jaar, meegenomen.
Advertenties vr{j van omzetbelasting. In
een bij de Tweede Kamer Ingediend wets
ontwerp stelt do minister van Financiën
voor voorlopig gedurende een jaar vrijstel
ling te verlenen van het heffen van om
zetbelasting op advertenties. Deze vrij
stelling zal niet alleen gelden voor dag
bladen, maar ook voor weekbladen, tijd
schriften en andere, ten minste driemaal
per jaar periodiek verschijnende uitga
ven.
ky-'-
