ZOET GEFLUIT VAN RUSSISCHE
VOGELAAR
MINISTER JOEKES IN CONFLICT MET
ZIJN PARTIJGENOTEN
48e Jaargang
No 21
Vrijdag 14 Maart 1952
en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA Bolsward
■u
Hard gelag.
Buiteniardf Overzicht
üs hjoed
to sizzen
Weinig kans voor gelanceerd „vredesvoorstel”
Regering in Frankrijk blijft wankel
Richtlijnen voor de pacht zijn niet bindend
Streekblad voor W e s
Dat kan helpen
I
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs 12 cent per m.m
Olro 87020
Engeland (met rebellie in Labour) heeft hard
gelag te betalen
Eieren van Columbus
Nationale Woningbouw-1
trage tempo, waarin In Weet-Europa de
Van da nieuwe Engelse begroting, deze eenwording wordt nagestrsefd, een slechte
Hwat hal Gabe Skroar
Kunstmest voor f6.-...
maar de kooplieden
in de cel
lening een succes
Bolswards Nieuwsblad
a
a
5
eenzelfde
1
Ten slotte.
5
Z.-Afrikaans nationalisme is. Wat hij dezer
I
KAMEROVERZICHT.
i
L
3
1
1
r
B'gBiLEL J J-LLg. L". 1 V
1
3
1
t
C
1
1
I»
1
3
3
t
1
i
voor de
defensie uittrekken, maar hun cijfers zijn
niet te controleren.
i In zijn rede stelde Truman nog eens de
vrije wereld tegenover de slavenwereld en
verwierp hij alle neutralisme in de strijd
tussen beide. Men zal echter moeten af
wachten of het Congres in meerderheid
achter hem staat, tenslotte heeft daar het
Het grootste gezin, ooit uit Neder
land geëmigreerd, gaat binnenkort
naar Canada. Het ie het gezin van
de 45-jarige veehandelaar J. Grif
fioen uit Maartensdijk, dip met vrouw
zeventien kinderen en een schoon
zoon naar Vancouver gaat, aan de
Westkust van Canada, om daar zijn
bedrijf voort te zetten.
It freegjen stiet frij,
En it weger jen derby.
herschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
i
1
i
i
i
Er zou heel wat over het Russische voorstel aan Washington, Londen
en Parijs gedaan, waarin aangedrongen wordt op het sluiten van een
vredesverdrag met geheel Duitsland, te zeggen zijn, maar het hierna
volgende is voldoende om aan te tonen, dat het Westen er wel niet
gediend van zal zijn. Men zal natuurlijk daar verzekeren, dat men het
aandachtig zal bestuderen en er zal enige behendigheid voor nodig zijn
om het af te wijzen, omdat naïeve geesten in de Westerse landen er
misschien door zullen worden bekoord, maar een kans geven we het niet.
De geschiedenis met het Oostenrijkse vredesverdrag is daar om te be
wijzen, dat de Russen dergelijke vredesverdragen slechts willen, als ze
geheel naar hun wensen zijn samengesteld en de voorwaarden, welke
Moskou nu noemt voor het vredesverdrag met Duitsland, zijn van die
aard, dat het Westen ze toch niet zal accepteren.
i gramma als zodanig inhield.
Practlsch betekende dat een rebel
lie tegen de gehele politiek van de
Labourpartü en Attlee en de zijnen
hebben dat ook zo opgevat en de
rebellen een ultimatum gesteld. Zo
zjj zich in het vervolg niet aan be
sluiten van de meerderheid der frac
tie houden zullen zjj uit de partij ge
stoten worden.
De mogelijkheid van een splitsing van de
j Arbeiderspartij, waardoor Churchill vaster
in het zadel zou komen te zitten dan hij
moet hebben verwacht toen h(j de rege-
ring aanvaardde en de kans dat er een eind
komt aan het tweepartijenstelsel in Enge
land, is hier dus aanwezig.
willen bewapenen en er het Saarland aan i ren> ze 28.5 milliard dollar
willen afstaan (want die gebiedsafstand
en de Nederlandse grenscorrecties ten na
dele van Duitsland erkennen de Russen
niet) zal deze stroming er niet door wor
den aangemoedigd.
Wankel Frankrijk.
Het Russische voorstel is overigens een
symptoom van de diplomatieke activiteit
rond het Duitse herbewapeningsvraagstuk,
welke het ook zo dringend nodig maakt,
dat in Frankrijk, een sterke regering zetelt
die weet wat ze wil en het vertrouwen van
een belangrijke meerderheid in het parle
ment heeft. Van de regering-Pinay, die
nog zitting heeft, terwijl wij dit schrijven,
en slechts een vertrouwensvotum kreeg
dank zij het feit, dat een aantal Gaullis
ten zich niet aan het partijbesluit tot ont
houding van stemming hield, kan men dat
niet zeggen. Bjj de eerste de beste impopu
laire maatregel, welke zij zal nemen en
er moeten er verscheidene worden geno
men kan zij weer vallen.
De wankele toestand in Frankrijk kan oor
zaak zijn, dat de oplossing der vraagstuk
ken van Duitslands herbewapening, Euro
pese leger en wat dies meer zij aanzienlijk
vertraagd wordt.
Amerika hiermee geen liefdadigheid pleegt
doch zijn eigen belang bevordert, omdat 1
de Ver. Staten zonder de hulp van andere I
landen vrijwel weerloos tegen communisti
sche agressie zouden zijn.
Om nog enkele andere in de afgelopen
overzichtsperiode aan de orde geweest
zijnde punten aan te stippen: in Egypte
is de Wafdpartij zoals te verwachten was,
door regering en hof thans verantwoorde
lijk gesteld voor de onlusten in Januari.
Een der ministers uit Nahas Pasja’s vroe
gere regering komt voor de rechter; in
Perzië naderen de inzichten der regering
inzake het oliegeschil en die van de We
reldbank elkaar. In het Engelse Lagerhuis
heeft de Arbeiderspartij zich opnieuw ver
zet tegen het plan der regering om in
centraal Afrika Nyassaland en Noord Rho-
desië te verenigen met Zuid Rhodesië tot
een federatie, zonder dat de zwarte be
volking der eerstgenoemde gebieden daar
over is gehoord. Zij is er tegen, en wordt
liever uit Londen, dan uit Rhodesië gere
geerd, waar Huggins, de premier, over de
Wat Amerika kan betalen.
Als men rente van de nationale schuld, die
grotendeels oorlogskosten vertegenwoor
digt en pensioenen aan oudstrijders mee
rekent, gaat 87 pet. der Amerikaanse be- inboorlingen ongeveer zo denkt als Malan
lastingopbrengst weg aan directe of indi- j in Zuid-Afrika; alleen is hij voor een over
heersing door de Britse bevolking, terwijl
Rebellie tegen Labour.
Terwijl in Duitsland de soc.dem. te velde
trekken tegen de bewapeningspolitiek der
regering, steunt de Labourparty in Enge
land die van de regering-Churchill.
Geen wonder, want het is ten slotte de
i politiek, welke zij zelve voerde toen zjj
I aan het bewind was. Bjj het bewapenings-
j debat in het Lagerhuis verklaarde de La-
bourfractie zich dan ook in een amende
ment op de regeringsmotie voor het be-
wapeningsprogramma, maar achtte zij te
vens de huidige regering onbekwaam het
uit te voeren. Toen kwam voor Attlee
echter de onaangename verrassing, dat 55
van zijn fractiegenoten onder leiding van
Bevan niet voor de motie stemden omdat
Op een tentoonstelling te Brussel zijn thans
verbluffende dingen te zien. Niet minder
dan 156 amateur-uitvinders stellen daar
hun uitvindingen ten toon.
Hierbij is een van een Belg, waardoor op
radicale wijze een eind kan worden ge
maakt aan overvallen op taxi-chauffeurs.
Met een druk op de knop, vlak naast het
stuur, ontwikkelt zich een gas en wordt
de boosdoener In enkele seconden be
dwelmd.
Bovendien wordt hij met een kleurstof be
sproeid, zodat h|j er bij een eventuele ach
tervolging gekleurd op staat. Over de toe
stand, waarin de taxi-chauffeur komt te
verkeren, krijgt men echter geen uitsluit
sel.
Een eenvoudige Idealist heeft voor de huis
moeders iets vernuftigs bedacht: een op-
bouwbare kinderpo, die in een handtas kan
worden meegenomen.
Een Zwitser vond het ei van Columbus
voor de huisvrouw uit, namelijk een emmer
in tweeën gedeeld, waardoor borstel of
dweil in de ene helft steeds kan worden
uitgespoeld.
Tweede Kamer heeft zich de laatste
dagen beziggehouden met de behande
ling van kleinere wetsontwerpen. Even
kregen de „geachte afgevaardigden” gele
genheid om uit te blazen van al de gewich
tige problemen, die sinds Januari aan één
stuk hun aandacht hebben opgeëist.
Lang heeft deze betrekkelijke rust niet ge
duurd, want Donderdag j.l. is men begon
nen aan het laatste voorstel om de Grond
wet te wijzigen. Een moeilijk staatsrechte
lijk, doch interessant onderwerp, n.I. de
bevoegdheid van de Staten-Qeneraal bij
buitenlandse verdragen en overeenkom
sten. Een onderwerp voor fijnproevers,
waar we ongetwijfeld volgende week na
der op terugkomen.
Als we moeten vertellen van de debatten
voor Donderdag, dan springt er direct een
oude kwestie naar voren. Het wetsontwerp
„herziening uitvoeringsorganisatie der so
ciale verzekeringen” is n.I. aangenomen
met de stemmen der socialisten en commu
nisten tegen. Het heeft dus niet de grootst
mogeltjke meerderheid behaald, zoals men
altijd hoopt als het gaat om zeer belang
rijke voorstellen. De grote strijdvraag (een
gemeenschappelijk, of een centraal admi
nistratiekantoor) werd opgelost ten gunste
van de „zelf-doeners”. Wellicht kan men
zich de gang van zaken nog herinneren.
De socialisten waren van oordeel, dat de
uitvoering van verschillende sociale ver
zekeringen in handen moet worden gelegd
van één orgaan, waarin de Overheid nog
wel iets heeft te vertellen. De 26 bedrijfs
verenigingen, die worden of zfln opgericht,
moeten haar administratie dus centraal la
ten voeren. Slechts bij uitzondering kunnen
ze in staat worden gesteld om het zelf te
doen.
ken toen hij verklaarde dat Zuid-Afrika
wel met Engeland samenwerkte in een
I anti-communistisch front, maar dat de
Unie het Gemeenebest kon verlaten, wan-
i neer ze dat wilde.
Over de door een staatsgreep verwezen-
lijkte presidentswisseling in Cuba is thans
nog weinig te zeggen, de ontwikkeling der
gebeurtenissen dient te worden afgewacht.
week ingedlcnd, ia v.eor een zeer zware üldruk gemaakt, welke niet wordt weg
genomen door een niet zoveel betekenend
eendrachtig gebaar als de beperking der
vrtfheid van beweging der Russische di
plomaten en die van hun satellieten in alle
Navolanden, als antwoord op
beperking van OosteliJke zijde.
Naar de éénheid.
Een Russische radiocommentator voor
spelde dezer dagen de éénwording van het
gehele Sovjetblok als de satellieten daar
voor voldoenda voorbereid waren en met
Polen is dat een heel eind opgeschoten; de
Poolse arbeidswetgeving wordt 1 April in
overeenstemming met de Russische ge
bracht om de nodige vaart achter de in
dustriële productie te kragen en de Rus
sische maarschalk Rokossowski die het
Poolse leger beheerst, bUjkt ook al lid van
het politiebureau van de Poolse commu
nistische party te zijn en houdt daar dus
het toezicht op dat bestuur. In Tsjecho-
Slowakye gaat het trouwens niet anders;
binnenkort krijgt men er het grote proces
tegen de „samenzweerders”, gewezen voor
aanstaande figuren der communistische
party, welke hun land nog enigszins onaf
hankelijk van Moskou wilden houden. Het
is niet aan te nemen, dat in Frankrijk ve
len onder de indruk van het Russische
voorstel zullen komen. Er is daar altijd j
een stroming geweest onder de niet-com-
munisten die het Russische gevaar minder
groot achtten dan het gevaar dat van een
herbewapend Duitsland dreigde, maar nu
de‘ Russen een herenigd Duitsland toch
De enige vrouwelijke stationswachteres van de Ned. Spoorwegen, Mevr.
B Kejjzer Kooistra, zegt haar ambt vaarwel, daar de spoorbomen wor
den vervangen door flikkerlichten. Vanaf 21 Maart 1937 is Mevr.
Ketfzer op haar post Oudeschoot bij Heerenveen werkzaam geweest in
haar cape en stormhoed. Dinsdag 11 Maart worden de lichten in
gebruik genomen.
Onder toezicht van Mevr. B. KeijzerKooistra worden de
spoorbomen uitgegraven.
recte defensie-uitgaven.
Rechtstreeks geeft Amerika voor zyn eigen Malan een vertegenwoordiger van blank
strijdkrachten 51.2 milliard dollar of 60 Z. Zij
pet. der begroting uit. De Russen bewe- i dagen nog eens niet onduidelijk liet mer-
moeilijkheid was, dat er in de richtlijn
werd gesproken van de „hoogst toelaat
bare prijs”, waarvan de Grondkamers
slechts by uitzonderingen mochten afwij
ken. Betekent dit een maximum prijs? zo
vroeg de heer Van der Heuvel. Zo ja, dan
is dit in strijd met het pachtbeslult, dat
uitdrukkelijk bepaalt, dat de Grondkamers
de prijzen vaststellen. De beide bewinds
mannen zeiden, dat deze richtlijnen slechts
de bedoeling hadden om coördinerend te
werken. De normen in de Beschikking ge
noemd, zijn de thans geldende prijzen, zo
als deze door de Grondkamers zijn opge
geven. De richtlijn is niet meer dan een
leidraad. Zij is volstrekt niet bindend. De
Grondkamers behouden vrijheid van han
delen. Mochten de prijzen in de Beschik
king niet meer overeenstemmen met de
werkelijkheid, dan zullen ze worden ver
anderd.
De Ministers hebben dus geen andere be
doeling gehad dan de prijzen, zoals die in
verschillende streken van ons land worden
berekend, openbaar te maken, waardoor
wellicht wordt voorkomen, dat de ene
Grondkamer totaal andere maatstaven
aanlegt dan de andere.
De heer Van der Heuvel, niet helemaal
overtuigd zijnde, liet het bij deze verkla
ring. Er kwam zelfs geen motie. Dit be
tekent niet, dat de interpellatie geen waar
de heeft. Het kan van groot belang zfln, de
Regering te vragen, wat zjj precies be
doelt. Wellicht kan men dan van die we
tenschap later nog gebruik maken. Zo
dacht ook de heer Vondeling (arb.) er
over, die de heer v. d. Heuvel zijn compli
ment maakte over deze interpellatie. Het
was een week, die voor de oppositionele
a.r. zeker niet onvruchtbaar Is geweest.
De meerderheid der Kamer kvp, vvd, ch,
en ar was echter van mening, dat de ad
ministratie primair in handen moest wor
den gelegd van de bedrijfsverenigingen en
secundair moest worden gevoerd door een
gemeenschappelijk administratiekantoor
beheerd door de bedrijfsverenigingen.
Deze methode werd door de socialisten wel
gehekeld omdat zij vreesden, dat de be
trokkenen van het kastje naar de muur
zouden worden gestuurd. Theoretisch kun
nen er 26 kantoren worden opgericht. Zij
vonden het voeren van de administratie nu
niet bepaald een principiële kwestie. Men
moet dit probleem zien in het licht van al
de debatten die met het huidige kabinet zijn
gevoerd. Steeds weer was men ter rech
terzijde in samenwerking met de wd van
oordeel, dat er moest worden opgetreden
tegen de „staatsoverwoekerende tenden-
zen”, die volgens hen met de dag sterker
worden.
De socialisten waren wel heel erg boos.
,M nister Joekes is overstag gegaan; hij
bukte voor de meerderheid in de Kamer,”
zo zeide de N.V.V.er Van der Born. Zijn
grote tegenspeler in het debat was de heer
Stapelkamp (ar). Van het begin tot het
eind hebben deze vakverenlgingsleiders fel
tegenover elkaar gestaan. De laatste had
dan ook een grote dag. Men moet er be
grip voor hebben, dat het voor de oppo
sitie eervol Is de meerderheid der Kamer
achter zich te krijgen. En men moet ook
begrijpen, dat het voor Minister Joekes
pijnlijk is steeds weer door partijgenoten
te worden afgevallen. Dit keer was het
inderdaad pijnlijk.
Na wekenlange besprekingen binnenska
mers gaf de socialistische Minister van
Sociale Zaken toe aan de druk van de
meerderheid in de Kamer. Hij wijzigde zijn
ontwerp in de zin zoals hij dat wilde. Maar
zijn partijgenoten konden dit niet waar
deren. Het gewijzigde ontwerp moest de
Minister natuurlijk verdedigen, ook al
deed hij dit niet enthousiast. Politiek is
een hard vak. Men moet tegen een stootje
kunnen. Het is maar een geluk, dat Mi
nister Joekes reeds vele jaren meeloopt.
Toen het ontwerp was aangenomen, mocht
de bewindsman de handen schudden van
de voorstanders, die hij enige weken tevo
ren fel had bestreden. Zijn partijgenoten
hadden deze keer geen handdruk voor hem
over.
Overigens hebben zich dezer dagen merk
waardige stemmingen voorgedaan. Niet al
leen bij dit wetsontwerp, maar ook bij an
dere voorstellen. Niet minder dan driemaal
zag men de communisten en de socialisten
in de oppositie, terwijl de andere partijen
- ook de ar de Regering steunden. En
dat aan de vooravond van de verkiezingen!
Het is nog te vroeg om daaruit een con
clusie te trekken. Dat kan men niet doen
voor 25 Juni a.s., als ons volk ter stem
bus is geweest.
Verschillende plaatsen, w.o. Leeuwarden,
verzochten reeds lang de aanhouding van
een tweetal kooplieden, die er hun werk
van maakten, om, verkleed als schippers,
de boer op te gaan met het aanbieden van
kunstmest, die zij, naar zij zeiden, recht
streeks uit het buitenland hadden gehaald
voor de wel zeer concurrerende prijs van
f 6.(normale prijs f 18.
Tevens boden ze dan tapijten te koop aan.
De bestelde kunstmest zou over een paar
dagen worden geleverd (wat echter nooit
gebeurde!) maar de tapijten werden di
rect verkocht. Soms gaf een goedgeefse
boer meteen een voorschot op de te ont
vangen kunstmest. In werkelijkheid waren
de „schippers” woonwagenbewoners, die
op deze manier de goe-gemeente trachtten
op te lichten.
Woensdagavond arriveerde men om 5 uur
in het woonwagenkamp aan de Mamezijl
te Bolsward. Nog geen half uur later za
ten de pseudo-schippers, i.c. de gebr. v. d.
D., afkomstig uit Utrecht, „veilig” in het
politiebureau. Onze steeds speurende die
naar van de H. Hermandad had het signa
lement van de wagen herkend en zocht de
gebr. die inmiddels in een café waren be
land, op. Gistermorgen zijn ze op trans
port gesteld naar Drachten, waar ze met
hun slachtoffers zullen worden geconfron
teerd.
De pachtprijzen.
De a.r.-afgevaardigde Van der Heuvel
hield een interpellatie over de richtlijnen,
die de ministers Mansholt en MulderiJe
hebben uitgevaardigd inzake de pachtover
eenkomsten. Zij waren van technische aard
omdat de loon- en prijskwesties, die hier
aan vast zitten niet werden behandeld. De
De definitieve uitkomsten van de gehouden
inschrijving op de 25-jarige 4%% lening
en de 22-jarige 0/5/10% lening ten be
hoeve van de nationale woningbouw zijn
nog niet volledig vastgesteld. Het bedrag
van 25 millioen gulden, dat in het pros
pectus als minimum voor beide leningen te
zamen is overschreden. Gerekend kan wor
den op een totale opbrengst van belde le
ningen van ongeveer 70 millioen gulden,
hetwelk voor verreweg het belangrijkste
gedeelte is te danken aan de inschrijving
op de 4!4% lening.
Ook de verkoop van de rentespaarbrleven
loopt uitstekend.
rsE Russen noemen als beginsel voor het
vredesverdrag met een nieuw herenigd
Duitsland: „dat alle Duitsers democrati
sche rechten moeten bezitten met inbegrip
van vrijheid van meningsuiting, vrijheid
van godsdienst, vrijheid van vergaderen en
politieke vrijheid”, vrijheden dus welke het
Russische volk zelf niet bezit en Oost-
Duitsland evenmin. Organisaties, vijandig
aan de democratie en het behoud van de
vrede, mogen in het nieuwe Duitsland niet
geduld worden^ zeggen de Ruisen. Dat
hebben we meer van hen gehoord, in de
satellietstaten hebben ze door ondermij
ning van de democratische organisaties,
juist het communisme aan het bewind ge
holpen en het is duidelijk, dat als men
aan de Russische wensen voldoet in Duits-
uitgespoeld, aldus Het Vrije Volk,
zich zou laten wachten.
Dat Moskou voorstelt dat binnen ’n
jaar na het van kracht worden van
’n vredesverdrag alle bezettingstroe
pen moeten worden teruggetrokken,
spreekt, dan zouden immers de nu
in O.-Dultsland gedrilde communis
tische terreurscharen gelegenheid
krjjgen te trachten geheel Duitsland
onder een Moskou sympathiek ge
zind bewind te brengen.
Een ander beginsel van het vredesverdrag
moet volgens Moskou zfln dat Duitsland
zich verplicht in geen enkel militair ver-
bond te treden tegen een mogendheid, die
met haar strijdkrachten deelgenomen’
heeft aan de oorlog tegen Duitsland, dat
echter wel, volgens de Russen, stryd- j
krachten voor zyn eigen verdediging op
de been mag houden.
Hier komt eigenlijk de aap uit de
mouw, het Russische voorstel tracht
kennelijk de W.-Duitse herbewape
ning en samenwerking met het Wes
ten te voorkomen. De grootste
vrees van de Russen is blijkbaar
deze herbewapening. Uiteraard zal
de internationale spanning verder
stijgen, als hun poging om die door deze ook een goedkeuring van het pro-
dit voorstel te voorkomen, wordt1-
afgewezen.
hap bestemd voor de defensie en om de
zaak in evenwicht te houden moet de En
gelse invoer verder worden beperkt, met
als gevolg een verdere ontwrichting van
de Westerse economie. Ook het leven zal
in Engeland weer duurder worden, want
de subsidies op tal van artikelen worden
verlaagd.
De Franse binnenlandse politieke mach
teloosheid, de nieuwe Engelse oppositie te
gen de bewapening ofschoon die nog
niet sterk is -t- zullen w ?er de wrevel
i wekken in het Amerikaanse Congres, dat
allicht zal willen bezuinigen op de 7.9
milliard dollar, welke president Truman
heeft aangevraagd voor het belastingjaar
11952-’53 voor militaire en economische
hulpverlening aan de bondgenoten.
Truman heeft daarbij terecht gezegd, dat
