BURGERLIJK GEZAG IN WOELIGE TIJDEN
Martinytoer
KRIS-KRAS door Nederland
üs hjoed
to sizzen
Communisten pleegden obstructie
Fan de
Bolswarder zakenman
doet uitvinding
Vandaag antwoordt Minister Peters de
Eerste Kamer
Granaat doodt tien
kinderen
Moade-Show
9
No. 26
48e Jaargang
Dinsdag 1 April 1952
B ol sward
Uitgave van Drukkerij Fa. A, J, OS1NGA
a
nmnmraHnmnBuui
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs i 12 cent per m.m
Giro 87926
Hwat het Gabe Skroar
Bolswards Nieuwsblad
een
PYT.
t
geen be
Regerin,
zwaar tegen het ontwerp. Dat de
niet de bedoeling 1
buitengewone bevoegdheden
len teken fleurich Ijocht,
Jowt froulju’s eagen nocht!
In fêste foarjiersboade.
Hwer’t elk oer praet en skriuwt,
’t Hjit, hwat ütwryksk, in show,
Sljuchtwei, de nijste moade.
Foarljochtsje is de taek,
De béste froulju’s smaek,
Fait grif net oer to tsleren.
Mar 't jildt dochs sünder mis,
Ek moade-ienf&ld is
It kenmerk fan it wlere!
herschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 51571
Tien kinderen ztJn Zondag nabij Rome ge
dood toen zij speelden met een uit de oor
log achtergebleven granaat, die ontplofte.
De slachtoffertjes «tjn allen jongens In de
leeftijd van vtyf tot zestien jaar. Onder hen
bevonden zieh drie broertjes.
De Maitiid set Ijocht yn!
Snjjt rou de winterwyn,
Füleindich üt it Fasten.
Jow mar gjin moed forlem,
De tekens bin to sjen,
Dér kin wy üs mei treaste.
;een be-
IK
HUISVUIL IN BRIKETVORM.
HEDENMIDDAG DEMONSTRATIE
Aan ingewijden was het reeds enige tijd
bekend, dat de zakenman H. te Boisward
reeds geruime tyd experimenteerde met 'n
nieuwe hulsvuilemmer, die een ware om
wenteling zal brengen in de reinigings
dienst. Voor een intiem gezelschap van
belanghebbenden is deze emmer reeds ge
demonstreerd en hlerbfj was ook de pers
uitgenodigd.
De emmer heeft het formaat van een was
ketel, maar is vierkant van vorm. Wan
neer de emmer‘met huisvuil is gevuld, on
verschillig of dit papier, as, stof uit de
stofzuiger of ander vuil bevat, wordt de
Inhoud met een vocht overgoten, dat in
flessen gratis wordt btjgeleverd. Dit vocht
heeft een sterk bindende eigenschap. Na
overgietlng met het vocht wordt de em
mer gesloten. Het deksel sluit niet om de
wachten tot over vier maanden het nieuwe
kabinet zal worden gevormd.
De houding van Indonesië met betrekking
tot het gevangen nemen van Nederlanders,
meende de k.v.p.spreker intussen scherp te
moeten laken, als zijnde in strtjd met het
volkenrecht en zeker niet passende in
bondgenootschappelijke verhoudingen.
De heer Van Santen (c.p.n.) legde slechts
een korte verklaring af, waarin hij nog
eens het bekende standpunt ten opzichte
van Nieuw-Guinea uiteenzette.
Vandaag zal minister Peters antwoorden.
„Japonnen” 't frjemdste skael,
In kleur coctail binei
Lyk iepen pauwesturteri.
Huodden 't modernste stael,
Lyk in omkearde skael,
Yn elke stof en greatte.
emmer, zoals dit gewoonltfk het geval is,
maar past er in (ongeveer als het deksel
van een melkbus, met dien verstande, dat
de rand ontbreekt). Door een trap op een
handeltje wordt het huisvuil in elkaar ge
perst. Trapt men dan nog eens op
handle, dan komt er uit het deksel een
mes te voorschijn, dat het samengeperste
huisvuil in vieren verdeelt. De vier tegel
vormige briketten die zo ontstaan, hebben
geweldige voordelen. Ze zijn stevig van
vorm, brokkelen niet af en geven geen vui
le handen. Ook nemen ze weinig ruimte
in beslag. De gehele ophaaldienst kan bij
massale toepassing van dit systeem wor
den gemoderniseerd. Het is nl. zonder veel
bezwaar op deze wijze mogelijk het huis
vuil van enige weken te bewaren.
Het overhoophalen van de asvaten door
honden en jongens is meteen afgelopen.
Zelfs wordt de mogelijkheid overwogen de
huisvuilbriketten te gebruiken voor de wo
ningbouw, waar ze voor de funderingen en
het leggen van vloeren zeer geschikt zou
den zijn. Het vocht, waarmee ’t vuil wordt
overgoten, heeft nl. ook de eigenschap, dat
het alle reuk wegneemt.
Hedenmiddag van 5 tot 6 uur zal het nieu
we systeem worden gedemonstreerd naast
het bordes van het Stadhuis (waar Don
derdags de klompenhandel staat). Nieuwe
emmers van het bedoelde model zijn daar
aanwezig. Wel zal men de beschikking
moeten hebben over huisvuil. Wie belang
stelling In deze vinding heeft, begeve zich
dus met de vuilnisemmer naar de demon
stratie. Om dit aan te moedigen geeft het
gemeentebestuur bij deze gelegenheid een
premie van f 1.per vuilnisemmer (gro
tere maten f2.50).
Met belangstelling zien we de demonstra
tie tegemoet.
lyk hat. Ik leau, dat wy dat fan hiel hwat
oare dingen slzze klnne. dy’t wy mellnoar
stllwei slope, omdat wy in prilsblrekken
fêst hülde, dy’t nearne mear op hkat. Mei
do huzen sil it nou ek oars, sa hjlt it en
ek mei lAn en pleateen wurdt drok rie-
plachte, hoe’t men üt dit labyrinth wel-
komme kin. Mar Ut üs by dit Onderwerp
blluwe.
Ik sel, de Minleter hat wol gelyk, mar der
bUuwt foaroer staan, dat de mineken, dy’t
aensens mear foar it Ijocht biteltje moatte
en foar ft itensieden en al sa mear, ek
gelyk hawwe aa hja slzze: Hwer moatte
wy dat wer welhelje. It beurske is nou al
sa plat as in sint, dy’t ünder de tramrails
leln hat Ja, der sltte wy nou wer mei
Itaelde ünoplosbere probleem. Hwer blluwt
de fordielende rjuchtfeardichheit 7
Men hat in jier as seis it wetter mar rinne
litten, hwer’t it gean woe, allinnich de fês-
tichheden hie men yn 'e skjirre en dy héld
men fêst. Mar dat hat sa’n greate ün-
rjuchtfeardichheit meibrocht, dat kin net
langer, de boel soe alhiel fêst rinne. En
nou moat men dochs oars. Dat it nou folie
en folie swierder gean sil as doe daliks,
dat is düdlik, mar jowt üs neat mear.
Deputearre Steaten en it P. E. B.directo-
rium hawwe okkerdeis in stik as seis Stea-
teleden by harren roppen om mei harren
oer to lizzen, hoe’t men hjir ütkomme
moast.
Nou, der binne wol fleuriger baentsjes as
sokke. Mar men kin der ek net foar wei-
rinne, dat sprekt. Nei lang hinne en wer
praten en jitteris bisjen fan alle sifers en
faktoaren, binne hja it meimekoar lens
wurden om nije tariven yn to fieren. Dizze
koene troch de bysündere posysje fan it
Fryske P. E. B. aldergeloks hwat mjjener
bliuwe as de Minister foar it hiele lün
winske. It komt hjir op del, dat foar de
lju mei fêstrjuchttariven de forheging aJ-
llnne mar slaen sil op dy bidragen en dat
de prils foar de stream per K.W.H. gelyk
bliuwt. Dêrtroch sil it hiel hwat minder
wêze as it plan fan de Minister wie. Mar
men miende, dat de saek hjir yn Fryslftn
ek gunstiger lei omt hjir in n()e sintrale
klear komd is, dy’t de taname jit jierren
lang oan kin. Men sil mei de forheging
dêrom net bllld wêze, mar misskien kin
men it pak mei minder tsjlnaln drage.
Tj. de J.
Yn Jannewaris de froast hwat «traag,
Is foar de lanbou fan bilang.
(Mar yn April net mear).
Rokken yn oker-glel,
Sêft brune ribflewlel;
Reach, sulver-grize side.
Jumpers mei hazzehier,
Hja Ut it bünt en skier
Sêft troch de fingers gUde.
het Kanaal, ongeveer 50 mijl van Cher
bourg overboord gevallen. Het schip heeft
alle schepen verzocht naar hem uit te kij
ken. De hofmeester is gehuwd en heeft 2
kinderen.
Prins slaapt in Lincolns bed. In het Witte
Huls wordt voor Prins Bernhard een kamer
in gereedheid gebracht die gemeubileerd
is in de stijl van Abraham Lincolns tijd.
De Prins zal z|jn nachtrust genieten in
het bed, waar eens Amerika’s nationale
held in sliep. Voor Koningin Juliana is de
kamer in gereedheid gebracht, die Ko-
nlnginmoeder Elizabeth gebruikte tijdens
haar bezoek aan de Verenigde Staten met
koning George de zesde in 1939.
O kom eens kijken. De voorzitters der
Eerste en Tweede Kamer hebben een dele
gatie van het Engelse Parlement voor een
bezoek aan Nederland iltgenodigd.
Meisje overleden pa val door een ruit. Te
Ulft in de Achterhoek is het 14-jarige
meisje M. Engelen door een ruit gevallen,
waarbij de slagaders van de polsen werden
doorgesneden. Enige uren later is het kind
tengevolge van bloedverlies in «en zieken
huis overleden.
Ontsnapt aan het Legioen. Een 18-jarlge
Arnhemse jongen, die voor het Vreemde
lingenlegioen had getekend en zich reeds
te Marseille bevond, werd door ztfn broer
„vrijgepraat”.
Hofmeester overboord gevallen. De hof
meester van de „Leuvekerk", de heer Van
Soest, uit Rotterdam is bij de ingang van
krjjen. It moat oars, oars rint It spul op
'e nün.
De. oarsaek fan dizze sterke taname sjocht
de Minister yn de taname by de yndustry
en de spoarwegen en dat sil wol trochgean
moatte, hwant der klnne wy net sünder
om wurk to hélden foar de lju. Mar In
groate faktor is ek, dat It elektrysk Ijocht
en -krêfttaryf folie minder omheeoh glen
is as it algemlene prilspeil.
Neffens It oare Is it goodkeap en msi der-
troch brüke de minaken navenant to folie.
Ja, to folie, neffens üs draechformogen as
naesje, op himsels kin men it de lju graech
gunne. Nou binne der wol in pear mid
dels, dy’t dit gebrük hwat opkeare klnne,
as de pieküren en oare kantoarüren, eta
lage- en reclame-forljochtlngs forbiede en
It radio in pear üre stilsette, mar dat helpt
net genöch. Dat hat It forbrük mar mei
10 pet. forlege. Dat is graech meinommen,
mar It is net genöch.
De electriciteit moat djürder wurde, seit
hy. Alderearst omdat de lju net bitelje,
hwat it winlik kostet. Lyk as mei in bulte
dingen, mochten de P, E. B.’s net mear
rekkenje as de priisfoarskriften talieten.
En dizze foarskriften wiene sa, dat der
allinnich de djürdere stienkoal fan bitelle
wurde koe, mar net rinte en öfskriuwing
op basis fan de werkelike wearde, mar op
de grounslach fan de aide wearde, de his-
toaryske kostpriis, sa’t men dat neamt.
As men nou wit, dat in Elektryske Sintrale
sahwat in libbensdür hat fan 10 jier, dan
bigrypt men wol, dat mannich bidriuw foar
de needsaek stiet fan in nfle sintrale. En
dizze kostet fjouwer kear safolle as doe.
Hoe sil men oan dit nije kaptael komme,
sa freget hy. Kin men mar trochgean mei
in Öfskriuwing op in basis, dy’t nearne
mear nei roait. Mar as men birekkent,
hwat it neffens de prizen fan tsjintwur-
dich winklik kostje moast, dan moatte de
prizen omheech.. Hwat wy nou dogge, is
likwidaesje-ütforkeap, it is net reëel, it
sil mei inkelde jierren it nelgeslacht sette
foar ündraechllke lésten.
IT ROER MOAT OM.
De prils moat mear yn forbên mei de oare
libbensbihoeften, sadat de wearde wer
mear normael achte wurdt.en wy
moatte de P. E. B.’s net langer stilwei
ütforkeapje, mar sa dwaen, dat hja troch-
buorkj» klnne. Ik leau, dat de Minister ga-
zelf reeds had gewijzigd.
Zo was bepaald, dat de Regering, nadat zij
de „toestand van verhoogde waakzaamheid”
of de „burgerlijke uitzonderingstoestand”
iaarvoor goedkeuring moet
stemde, bij de postkantoren verkrijgbare,
formulieren ook nu nog als een inleg in de
Rtfkspostspaarbank kunnen worden aange
boden.
Nog 25 mlllioen In strijd tegen werkloos
heid. De regering zal, vermoedel(jk deze
week nog, b|j de Tweede Kamer een bedrag
van 25 mlllioen gulden aanvragen voor een
financieringsfonds, dat zal moeten dienen
om de werkloosheid te bestrijden.
Onze dure kolen. Het saldo der exploits-
tle-rekening der Staatsmijnen bedroeg over
1950 meer dan 26% mlllioen gulden, terwijl
aan belasting en dividend de fiscus rasp.
12 en 7% mlllioen gulden kreeg.
Electriciteit 25 pet. duurder. Donderdag
is in do Staatscourant gepubliceerd de
PrlJzenbeschlkking Electrische Energie ’52.
Deze beschikking opent voor de electrlcl-
teltsbedrjjven do mogelijkheid met Ingang
van 1 April hun tarieven voor kleinverbrui
kers, zowel wat betreft het vastrecht als
de prijs per kilowattuur, met 25 pet. te
verhogen.
Vader redt meisje uit rovershanden.
Woensdagavond is een onbekend individu
door het breken van eea ruit een villa in
Laren binnengedrongen, terwijl de bewo
ners thuis waren. De man is naar boven
gegaan, heeft een elfjarig meisje van haar
bed gelicht en naar beneden gebracht. Op
het hulpgeroep van het kind rende de va
der, die ook al naar bed was gegaan, naar
beneden. Hij vond daar ztfn dochtertje in
de woonkamer. De onverlaat verdween
haastig door de opjnstaande tuindeuren
-in hot struikgewas. Van do man ontbreekt
tot nu toe leder spoor.
De straaljager. Een op de vliegbasis Boes-
terberg werkende burger werd dezer da
gen toen hij aóhter enige straalvliegtuigen
langs fietste, door de luchtdruk van de mo
toren tegen een juist passerende vracht
auto gedrukt. De man moest met een
zware hersenschudding naar 't ziekenhuis
worden overgebracht.
Aardbei 21 ct. Op de veiling te Wage-
nlngen zijn Donderdag de eerste kas-aard-
beien, vUf doosjes van een pond, aange
voerd. De aardbeien gingen voor 21 cent
per stuk van de hand.
Nachtfeest. Onder auspiciën van de artis-
tenvereniging Na Arbeid Rusten, zal in de
nacht van 11 op 12 April in het City Thea
ter te Amsterdam een feestelijke nacht-
voorstelling worden gegeven ten bate van
het artisten steunfonds. Ongeveer 300 ar-
tisten en 3 orksten hebben him belange
loze medewerking toegezegd.
Airstrip op Ameland wordt vergroot. De
airstrip op Ameland, die tot dusverre alleen
geschikt was voor vliegtuigen van het type
Piper en Auster, zal vergroot worden. De
plannen voor de uitbreiding van de strip
worden geraamd op ongeveer f200.000.
Radio maakt winst. In 1951 is door zui
nig beheer van het radiobedrtjf niet alleen
het in 1947 ontstane tekort geheel ingelo
pen, doch is zelfs een overschot ontstaan
van f 472.827.
Na Pasen komt de tweede Kamer waar
schijnlijk niet meer bijeen. Waarschijnlijk
zelfs niet meer voor September. De Kamer
leden moeten zich voorbereiden op de ver
kiezingen. Dat betekent, dat zij stad en land
zullen rondreizen om redevoeringen te gaan
houden. De Eerste Kamer gaat nog een paar
f l net er ook
Senaat wel opzitten. Het Kabinet
R.T.C. met de West
in de Eerste Kamer besproken.
Met uitzondering van de heren Gerretson
(c.h.) en Van Santen (c.p.n.) hebben alle
Kamerleden, die bij de begroting van Unie-
zaken en Overzese Rtjksdelen het woord
hebben gevoerd, de hoop uitgesproken, dat
de a.s. R.T.C. met de West tot goede re
sultaten zal leiden.
Intussen heeft na de heer Algra (a.r.) ook
prof. Molenaar (v.v.d) enige bezwaren van
staatsrechtelljke aard tegen de samenstel
ling van de Nederlandse delegatie ter
R.T.C. met de West tot uiting gebracht.
Het opnemen van Kamerleden in de dele
gatie betekent, volgens prof. Molenaar,
een beperking van de politieke bewegings
vrijheid der Kamerleden in het parlement.
De V.V.D.-woordvoerder sloot zich ook
aan bij het betoog van de heer Algra ten
aanzien van het gevangen nemen en hou
den van Nederlanders. De normale hoffe
lijkheid, gebruikelijk in het verkeer tussen
staten, komt hier toch wel ernstig in het
gedrang, zo meende prof. Molenaar.
De V.V.D.-afgevaardigde verklaarde Ver
volgens van mening te zijn, dat niet op
nieuw onderhandelingen met Indonesië
kunnen worden begonnen vóórdat Indone
sië aan Nederland op het stuk der gevan
genneming van Nederlanders en van het
inbeslag nemen van wapens, genoegdoe
ning heeft gegeven.
Over de souverelnitelt van Nleuw-Oulnea
bestond, met uitzondering van de heer Van
Santen (c.p.n.) weinig verschil van me
ning. Prof. Molenaar, de heer Ruys de
Dank u wel! De Ned. Herv. gemeente van
Ophemert ontving van baron Mackaay een
gift, groot tienduizend gulden.
Drank-emlgratie. De Nederlandse uitvoer
van gedistilleerd naar Australië is in 1951
gestegen met 72 pet. wat de hoeveelheid
betreft en met 105 pet. wat de waarde be
treft.
Vader en zoon veroordeeld. De rechtbank
van 's-Hertogenbosch veroordeelde Donder
dag de 73-jarige C. K. tot vijftien jaar en
z(Jn zoon, de 36-jarige J. K., tot twintig
jaar gevangenisstraf. De beide landbouwers
woonachtig in de omgeving van Boxtel,
hadden de 37-jarige J. Huyboom, echtge
note van J. K. in haar slaap door wurging
om het leven gebracht. De officier van
justitie had tegen vader en zoon levens
lang geëist.
R(JkepoBBtspaarbankzegelB. Gebleken is,
dat in sommige gevallen het publiek nog
in het bezit is van Rtykspostspaarbank-
zegels behorende tot de vroegere uitgiften.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
deze zegels opgepiakt op de daarvoor be-
weken door. Maar eind April zal
-1 i f*-1 ti
voor onze E
heeft de wetenschap dat het 25 Tuni zal af
treden. Voor elke minister is het de vraag of
hij na de verkiezingen zal terugkomen. Daar
om is het belangrijk, dat er op de valreep
tal van wetsontwerpen worden behandeld,
welke de Regering nog persé in het Staats
blad wil laten verschijnen. Zo zijn de laatste
weken van deze vierjarige parlementaire pe
riode niet de onbelangrijkste. Trouwens
sinds Januari zijn eigenlijk alleen nog maar
grote vraagstukken aan de orde geweest. Een
deel van de vorige week en ook der voor
vorige heeft de Tweede Kamer het ontwerp
„buitengewone bevoegdheden burgerlijk
gezag” behandeld. Een wetsvoorstel, dat be
doeld is voor woelige tijden om de in- en
uitwendige veiligheid van de Staat te waar
borgen. Tot nu was het zo, dat de Regering
bij hevige onlusten of bij oorlogsdreiging al
leen gebruik kon maken van „de staat van
oorlog en de staat van beleg”. Bij deze twee
toestanden zijn het echter steeds de militai
ren die alles te vertellen hebben en die het
normale burgerlijk gezag opzij schuiven. Een
militair gezag is altijd onaangenaam. Denk
slechts aan „het militair-k‘--
niet te vergelijken is met
TVTINISTER van den Brink, de Minister
•‘■’•I fan Ekonomyske Saken, hat by de
Ryksbigreating foar 1952 it l&n in lytse
skrlk op It liif jage mei syn „Nota Inzake
de Electriciteltspolitiek”.
Men sil sizze, dat is fier fuort, der yn
Den Haech, der wurdt safolle papier for-
brükt, as wy üs der hwat fan oantsjen
soene, dan hiene wy wol deiwurk. Mar
dat giet dizkear net op. Hwant de stjit,
dy’t dizze minister derwei jown hat, sille
wy hjir ek flele, dat mist net. En as wy de
oare moanne de kwitênsjes fan it Ijocht
krije, dan bin ik frU wis, dat wy it al sjen
en flele sille. De Minister makket him
soarch oer de gong fan saken mei it elek-
triciteitsforbrük. It kin sa net trochgean,
seit er. As wy net in oare wei ütgean, dan
rint it mis. Hy set yn syn Nota oan de
Keamers de sifers op in rychje en seit:
sjoch mar: Yn 1947 wie it 3000 ienheden,
yn ’48 stiichde it oant 3700, yn ’49 wie it
4200 en yn ’50 amperoan 5000. Dit bitsjut
dat it forbrük fan elektriciteit yn in pear
jier fordübele wurde sil. Dit bitsjut ek,
dat wy dan sintrales ha moatte mei in for
dübele kapaciteit. Dit bitsjut fierder, dat
wy twa kear sa folie stienkoal brüke moat
te foar dit doel. En sawol it iene as It
oare kin de brune net lüke. As wy op diz
ze foet fierder gean, sa birekkent Minister
van den Brink, moat allinnich hjirfoar in
nfl kaptael fan 1700 mlllioen goune op ’e
tafel komme, sille wy yn 1956 jlt troch-
draejje klnne. Der is, sa to sjen, mar dek
king foar 400 mlllioen goune en nou kin
ik de forantwurdellkhelt net oan samar
1300 mlllioen foar dit doel byinoar sjen to
schieden. Dinsdagmiddag b.v. werden er
maar liefst 35 communistische redevoeringen
afgestoken, die lang niet allemaal op peil
stonden. Bij één artikel spraken soms drie
communisten, terwijl zij ook alle drie weer
repliceerden op het antwoord van de Minis
ter. Zo sleepte het debat zich voort. Er kwam
geen eind aan. Voorzitter Kortenhorst han
teerde echter met grote kalmte de scepter,
waardoor het ontwerp eindelijk de veilige
haven bereikte, zulks met de stemmen der
communisten en de heer Welter tegen.
heeft afgekondigd. „zo spoedig mogelijk’
aan de Kamer d: o
vragen. De heer Burger vond „zo spoedig
mogelijk” een zeer rekkelijk begrip. Hij
diende daarom een amendement is om
daarvan „onverwijld" te maken, hetgeen
door de Minister van Binnenlandse Zaken
werd overgenomen. Zowel a.r., k.v.p., c.h.u.
en v.v.d. waren van mening, dat er een
zekere tragiek in zit als goede democraten
dergelijke maatregelen moeten uitdenken.
De felste opposanten bleven de communis
ten.
Eerst hadden zij geluk met hun poging om
de beraadslagingen te schorsen, teneinde de
wijziging der Regering te bestuderen. Daar
na gingen zij in de oppositie toen de artike
len in behandeling kwamen. Zij deden alle
mogelijke moeite om de afhandeling van
het ontwerp to tru-g mogelijk te doen ge- j
dat echter
le bevoegdheden
die de militairen krijgen als zij gebonden zijn
aan de normale wettelijke voorschriften. Een
militair gezag kan beslist nodig zijn. Ook
hier geldt het gezegde „een zachte heel
meester maakt stinkende wonden”. Het is
echter wenselijk om zolang het burgerlijk
gezag de touwtjes in handen te laten hou
den. Deze mogelijkheid wenste het wets
ontwerp te openen. Naast „de staat van oor
log en beleg4’ krijgen we de „toestand van
verhoogde waakzaamheid” en de „burgerlij
ke uitzonderingstoestand.” In beide gevallen
krijgen de Minister van Binnenlandse Zaken,
de burgemeesters en de Commissarissen der
Konigin grote bevoegdheden. Samenscholin-
gen kunnen zij verbieden, huisarrest kunnen Beerenbrouck (k.v.p.) en prof. De Zwaan
'"jgen en zelfs kan ten tijde van de (c.h.) Heten er geen twijfel over bestaan
of de souverelnitelt behoort de jure en de
facto aan Nederland. Intussen meende
prof. Gerretson uit de daden van verkla
ringen van de regering de laatste maanden
te mogen aflelden, dat er over de souve-
relnlteltskwestle te praten valt.
In tegenstelling tot de heer Algra (a.r.)
bleek de heer Ruys de Beerenbrouck (kvp)
wel wat te gevoelen voor het standpunt
van minister Peters In de Memorie van
Antwoord, om ten aanzien van het vraag
stuk van. Nleuw-Gulnea en de Unie te
zij oplegg-
burgerlijke uitzonderingstoestand geïnter
neerd worden. Zo vreeseliik veel veranderd
er niet vergeleken bij een buitengewoon mi
litair gezag. De bevoegdheden zijn vrijwel
dezelfde. Een groot verschil is echter, dat
de toestand van- „de verhoogde waakzaam
heid" en „de burgerlijke uitzonderingstoe
stand" toegepast kunnen worden in vredes
tijd. De communisten vonden dit ontwerp
een voorbereiding tot een oorlog. Zij spraken
zelfs van het fascisme van Prof. Romme op
legale wijze. De ware achtergrond van deze
entiek is uiteraard dat zij vrezen, dat dit
voorstel van de Regering t.z.t, tegen hen zal
kunnen worden gebruikt. Maar de commu
nisten waren de enigen niet die gekant zijn
tegen de «nhoud van dit voorstel. De heer
Welter b.v. sprak van concentratiekampen
in oorlogstijd. Hij vreesde, dat de loyale
oppositie in de Indonesische kwestie ook de
dupe van deze wet had kunnen worden. Naar
zijn mening wordt de vrijheid van de bur
ger aangetast en dat mag alleen door de
rechter gebeuren. Inderdaad, een ieder moe«t
het erkennen, dat de rechtszekerheid van de
burger lang niet op alle punten even duide
lijk was. Het best kwam dat wel tot uiting
bij de artikejen die over internering handel
den. Minister Beel was wel genoodzaakt
en hij deed het zonder tegenzin om met
een uitvoerige Nota van Wijziging te komen
De rechtszekerheid kwam daardoor beter tot
haar recht. Zo zal van iedere internering
proces-verbaal worden opgemaakt, waarvan
een afschrift aan de betrokkene wordt ge
zonden. Dit afschrift krijgt de geïnterneerde
niet in handen als het belang van de Staat
vergt, dat de gronden voor de internering
niet worden bekend gemaakt.
De meeste fracties hadden dus
:gen het o
bedoeling had om zoveel mogelij
_oL.o" i aan kaar te
trekken, bleek wel uit de soepele houding
van minister Beel. Tal van amendementen
werden dan ook door hem overgenomen of
zij waren niet nodig, omdat hij net voorstel
zelf reeds had gewijzigd.
Regering, nadat zij
gde waakzaamheid”
