11
I I
I
ons
ZIJN ER TEKENEN VAN EEN KOMENDE
KENTERING?
„Help
KRISKRAS door Nederland
*^4
door U bereid te worden”
us hjoed
to sizzen
Amerika blijft voorzichtig afwaehten
Eisenhower zou niet geheel tevreden zijn en
Churchill zijn beloften niet nagekomen
Op welke datum
valt Pasen?
Oude Paasgebruiken
Studiefonds der
Provincie Friesland
Paniek in kerk:
42 doden
No. 29
Vrijdag 11 April 1952
48e Jaargang
StreeRblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OS INGA
B olsward
terwille van
Buitenlands Overzicht
t
t
r
,n
n
Veischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
1
i
)-
ten alle vertrouwen in de Russische poli
tiek van na de oorlog hebben doen ver
loren gaan, en woorden alleen kunnen een
dergelijk vertrouwen niet herstellen, dat
kunnen alleen daden doen, als deze getui
gen van een werkelijke kentering in de
Russische politiek.
In Washington denkt men daarom
ook enigszins anders dan in Londen
over Moskou’s pogingen om tot een
gesprek van de Grote Vier te ko
men. Laat men van Engelse zijde
doorschemeren dat men wel zou
voelen voor een dergelijke ontmoe
ting, President Truman schijnt van
oordeel dat er niet gereageerd moet
worden op louter verklaringen van
Stalin, maar dat men moet wachten
op daden van de zijde der Sovjet
unie.
Advertentieprijs i 12 cent oer m.m
Giro 87926
appels, vijgen en koek, waarmee de kinde
ren op Palmzondag lopen,
Tot aan de reformatie heeft bfl de Pries
ters nog het gebruik bestaan om met Pat
sen de gelovigen aan het lachen te ma
ken, ook in de kerk. Dit Paasgelach of
risus paschalis lokten zy uit door dieren
geluiden na te bootsen of grappige ver
haaltjes te vertellen. Overigens bestaat ’t
Paasgelach niet meer. Wel geeft in Oost-
Europa de priester nog de Paas-kus aan
zijn gemeenteleden en de Grieks-Katholie-
ken begroeten elkaar bij het Paasfeest met
de woorden: „Christus is opgestaan”,
„Waarlijk, Hij is opgestaan”.
„Op Paasmorgen roept Christus allen op, die hunkeren naar op-
heffing van da ellende en de verwording van de wereld. Niet tot
de hoofden, maar tot de harten richt Hij zich. Christus roept allen
op tot het zoeken en vinden van de levende gemeenschap in Hem.
Zelf wekt Hij allen op tot het leven en het ademen in de sfeer van
zijn liefde en offer, liefde en offerbereidheid voor Hem en tegen
over de naaste, waardoor ontstaat de heilige vlam, de onweerstaan
bare kracht der genezing van de zieke wereld, door naastenliefde
in Zijn gemeenschap.
Hij leidt tot God den Vader, Hij breekt alle vormen
de mens en Hij leidt allen in de enige, ware 'weg.
Laten wij ons bezinnen op deze boodschap, teneinde de rustige
kracht te ontvangen, die van de Herder uitgaat en die ons in
staat stelt persoonlijk en gemeenschappelijk de taak te vervullen,
die Hij ons wil opleggen.
Christus! Help ons door LI bereid te worden. Amen."
(Prinses Wilhelmina in Paasboodschap).
Hwat hat Go.be Skroar
I
Bolswards Nieuwsblad
JI
T
r
3
5
1
r
i
B
I
1
1
1
i
t
i
As April blaest op syn hoarn
Dan stiet It goed foar hea en koam.
1
1
i
In Kampen heeft Maandagmiddag een zeer bijzonder transport
plaats gevonden, n.l. de molen die in het centrum van Karp-
pen staat, werd verplaatst naar een weg, die meer buiten de
kom ligt van het stadje. Op twee trucks werd de molen ge
plaatst en zo vervoerd naar zijn nieuwe standplaats.
De truck met zijn bijzondere last op weg.
De laatste ttfd nemen de geruchten weer toe, dat er ee® keer in de ver
houding tussen West en Oost op komst zou zjjn. Men meent dat te kun
nen afleiden uit de laatste voorstellen van Rusland Inzake een herenigd
Duitsland, uit Stalins antwoorden op een aantal vragen van Amerikaanse
journalisten en uit de verklaring van de ambassadeur van India te
Moskou, die na een bezoek aan Stalin gezegd heeft, dat er geen enkel
probleem is dat niet kan worden opgelost door onderhandellngen. Deze
ambassadeur drong dan ook aan op een ontmoeting» der hoogste staats
lieden. Ook aan Westerse zijde zjjn er dergeljjke tegemoetkomende klan
ken vernomen.
zoals ook Stalins verzekering, dat kapi
talisme en communisme wel in vrede naast
elkaar kunnen leven, er een is.
De Russische premier stelde daarbij echter
de voorwaarde: „als het beginsel van ge
lijkheid en niet-inmenging in de binnen
landse zaken van andere landen wordt na
geleefd.” Een voorwaarde, waaraan echter
juist de Russische politiek nimmer heeft
voldaan, de onderwerping der satellietsta
ten in Oost-Europa en de oorlog in Korea
immers zijn zovele voorbeelden van Rus
sische Inmenging in de binnenlandse za
ken van andere landen.
Het zijn dergeltJke daden, die in het Wes-
Verdeel en heers.
De Russische poging om zg. thans al aan
de handelsmoeilijkheden der West-Europe-
se en andere landen tegemoet te komen
door het houden van een economische con
ferentie te Moskou waaraan echter geen
der Westelijke landen officieel deelneemt
is al te doorzichtig. Moskou tracht door
deze conferentie verdeeldheid te zaaien
tussen Amerika en de andere Westelijke
landen enerzijds en anderzijds goederen
voor zich en zijn satellieten machtig te
worden, welke het thans niet krijgen kan
omdat de uitvoer van producten enz. van
strategische waarde van de Westelijke
landen naar de OosteltJke verboden is.
Amerika heeft als antwoord op deze con
ferentie dan ook een nieuwe z.g. zwarte
lijst opgesteld, waarop buitenlandse firma’s
worden geplaatst, die de Amerikaanse
controlemaatregelen zouden willen ontdui
ken.
Engeland.
*n Engeland bleek uit de uitslag der graaf-
schapsverkiezingen een nieuwe zwenking
der kiezers ten gunste van de Arbeiders
partij, men schrijft dit toe aan het feit,
dat de regering Churchill wegens de snel
ongunstiger geworden economische toe
stand haar verkiezingsbeloften niet is na
gekomen en integendeel de lasten en be
perkingen voor de bevolking zwaarder
heeft moeten maken.
i
t.
r-
it
.s
g
!-
l-
le
n
>r
>r
!-
B-
el
in
le
:e
m
t.
fl
'P
g
,e
I-
Het antwoord op die vraag is niet
zo eenvoudig. We hebben hier te ma
ken met een regeling, vastgesteld op
het Concilie te Nicea in 325. Toen
werd bepaald, dat Paschen zou wor
den gevierd op de eerste Zondag na
de eerste volle maan in de lente.
Op zijn vroegst kan het dus zijn op
23 Maart. Ga maar na: als 21 Maart
een Vrijdag is, en op Zaterdag 22
Maart is het volle maan, dan is
Zondag 23 Maart de eerste Zondag
na de eerste volle maan in de lente.
Maar het kan ook anders uitkomen.
Stel dat het juist op 21 Maart volle
maan is, dan moet men 29 dagen
wachten, tot de eerste volle maan in
de lente komt. Als die eerste volle
maan in de lente dan ook nog op een
Zondag valt, moet men nog een week
wachten. Want het moet de eerste
Zondag zijn na de eerste volle maan.
En dan is het inmiddels 24 April ge
worden.
De Joden vierden het Paasfeest in
de nacht van de 14de op de 15de Ni-
saon. In die nacht was het volle
maan, want de maanden begonnen
bi) de Joden tegelijk met de nieuwe
maan. De duisternis op Golgotha
kan dus geen zonsverduistering zfln
geweest, want die is alleen mogelijk
bij nieuwe maan.
bij het begin van het nieuwe jaar, dat sa
menvalt met het begin van onze lente,
allerlei geschenken uitgewisseld, waarbij
gekleurde eieren een zeer geliefd artikel
zijn. Het ei is daar symbool van vrucht
baarheid, maar toen in de oude Christen
heid het jaar nog met Pasen begon, werd
het ei als symbool van de Opstanding
aangemerkt. Inmiddels hadden de oude
Romeinen het ei reeds als vruchtbaarheids-
symbool in bToord-Wesit-Europa geïntro
duceerd en daardoor kleven aan ons Paas
ei nog steeds enige heidense attributen.
Zo heet het, dat Paaseieren de veeteelt
bevorderen, gezondheid aanbrengen, het
geluk in het spel bevorderen, tegen de
bliksem beschermen en heksen ontmaske
ren. En dan niet te vergeten: ze heten
gelegd te zijn door de Paashaas of een
haan.
Deze haan of een zwaantje vindt men te
rug aan de top van onze Palm-Pasen, de
stok, versierd met palmtakken, vlaggetjes
en linten en behangen met appels, sinaas-
Gekleurde luiers in rose en blauw zijn het
nieuwste snufje voor baby. Ze worden in
ons land gemaakt van hetzelfde materiaal
als de witte en hebben het voordeel, wat
de kleur betreft, beter bjj de rest van baby’s
uitzet te passen.
TTET oude Joodse feest Pesach ontleen-
de 'zijn naam aan het werkwoord pa-
sach, dat „voorbijgaan” betekent. In het
oude Egypte besmeerden de Joden met Pa-
schen hun voordeur met runderbloed, op
dat de Engel des verderfs daaraan voorbij
zou gaan. Dit bloed was afkomstig van
een lam of een geitje, dat ritueel werd ge
slacht en vervolgens geconsumeerd met
ongezuurd brood, dat wU tegenwoordig
nog als Jodenpaasbrood kennen.
Het Joodse Pesach, bij de Oude Grieken
Pascha genoemd, werd een der eerste fees
ten in de Christelijke Eredienst, waar het
al in de Apostolische tjjd optreedt ter vie
ring van Jezus’ Opstanding.
Daar de Opstanding in het kerkelflke jaar
als hoogtepunt van de grootste blijdschap
gold, pasten de begeleidende gebruiken
zich daarbfl aan. Zoo scholden de Christe-
ItJk-Romeinse keizers de straffen voor
lichte overtredingen kwijt; de zittingen der
rechtbanken werden voorts gedurende eni
ge tjjd opgeschort. Paschen was tevens de
tijd voor het vrijlaten van slaven en het
geven van een extra-aalmoes aan de ar
men. En dan werden er ook met Paschen
de nieuwe bekeerlingen In de gemeente op
genomen en gedoopt. Er werden speciale
Paas-vigiliën (gezangen) gezongen en de
straten werden op bijzondere wijze ver
licht, welk gebruik tenslotte uitliep op de
Instelling der Paasvuren.
Met deze Paasvuren werden de van de oude
Germanen stammende Mei-vuren van de
nacht van 30 April op 1 Mei verdrongen,
die niettegenstaande een verbod bij een
plakkaat uit de „Gelderse Landschap” van
1712 (wegens de buitensporige ongere
geldheden) tot het begin van onze eeuw
hebben voortgeduurd (o.a. op Texel). Deze
vreugde-vuren van heidense oorsprong her
innerden aan een Germaans Voorjaarsfeest
waarvan de blijde sfeer gemakkelijk kon
samenvallen met die van het Christelijke
Paasfeest. Als op 21 Maart het lichte half
jaar aanbrak, vierden de Germanen hun
voorjaarsfeest, waarbij de uit het Oosten
komende zon een voornaam symbool was.
Daaruit is waarschijnlijk bij de Duitsers
de benaming Ostero ontstaan, bij de Brit
ten Easter. Dat Ostem van de Germaanse
voorjaarsgodin Ostara zou zijn afgeleid is
vermoedelijk slechts een fantasie van de
oude wijsgeer Beda, maar zijn veronder
stelling leeft nog heden bij verscheidene
folkloristen voort.
Gevaarlijk goedje. Het bijna 3-jarig zoon
tje van de familie Brand In de Van Evert-
senstraat te Axel, at In een onbewaakt
ogenblik alle tabletten op, die zfln moeder
als medicijn moest gebruiken. Hij dacht,
dat het snoepjes waren. Geneeskundige
hulp mocht niet meer baten, aan inwen
dige brandwonden is het ventje overle
den.
Gedeputeerde Staten zijn voornemens bin
nenkort over te gaan tot het verlenen van
bijdragen voor het studiejaar 19521953
uit het Studiefonds der provincie Friesland
Dit fonds heeft ten doel bijdragen in de
kosten van het volgen ener opleiding te
verlenen aan onbemiddelde jonge mensen
van goede aanleg, die in de provincie
Friesland woonachtig zijn en gedurende de
twee voorafgaande jaren geweest zijn.
De tegemoetkomingen zullen, hoewel bij
dragen voor andere studierichtingen geens
zins zijn uitgesloten, in de eerste plaats
worden verleend door een vakopleiding in
de verschillende takken van landbouw en
nijverheid.
Zij, die menen voor ene bijdrage in aan
merking te komen dienen zo spoedig mo
gelijk, doch in ieder geval vóór 15 Mei
a.s. een daartoe strekkend verzoek bij Ge
deputeerde Staten in te dienen (adres:
Provinciehuis, Leeuwarden). Het in te die
nen verzoek, dat moet worden gesteld op
gezegeld papier (f 0.50) dient vergezeld te
gaan van een ingevuld aanvraagformulier
en van de daarin genoemde bescheiden.
De betreffende formulieren zijn ten pro-
vinciehuize (bodekamer) verkrijgbaar.
Ook zö, die voor het studiejaar 1951-1952
in het genot van een uitkering zijn gesteld,
moeten, indien zD ook voor het volgend
studiejaar in aanmerking wensen te ko
men, wederom een verzoek indienen.
Verzoeken, die né. 15 Mei inkomen, kunnen
niet meer in behandeling worden geno
men.
Z^HURCHILL heeft doen weten, dat hij
bereid was naar Moskou te gaan om
een ontmoeting met Stalin te hebben in
dien Londen en Washington de overtuiging
krijgen dat er redelijke vooruitzichten zijn
voor een bevredigende bespreking en Eden
zei in een radiorede, dat de jongste Rus
sische stappen inzake Duitsland een teken
zijn, dat de spanning tussen het Westen
en het Sovjetblok wellicht zal worden ver
minderd. „Het gevaar voor oorlog in Eu
ropa is stellig afgenomen door de toene
mende kracht van het Westen,” zo zei hij.
Al deze uitlatingen zijn echter vaker ge
hoord en wel zeer vage algemeenheden,
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
van het Nederlands detachement Verenig
de Naties vertrokken, groot 110 man. Het
is hoofdzakelijk samengesteld uit perso
neel, dat op 26 Mei 1951 Nederland ver
liet. Het detachement wordt op of om
streeks 9 Mei in Rotterdam verwacht.
Elf nieuwe schepen. De vloot van 64
schepen van de Kon. Ned. Stoomboot-
Maatschapptj N.V. te Amsterdam zal in
de toekomst worden uitgebreid met elf
nieuwe schepen, die thans op Nederlandse
werven in aanbouw z(jn.
Gaan bakkersgezellen actie ontketenen
De bedrjjfsunie van de organisatie der bak-
kerjjarbeiders heeft besloten na de Paas
dagen een actie te zullen beginnen, als
de twee bakkerspatroonsbonden die zich
afzijdig houden in het overleg over de
looneisen der gezellen, hun houding niet
wijzigen. Men heeft de actie niet direct in
willen zetten om het publiek niet vlak voor
de feestdagen te duperen.
De eieren.
Aan het Oosten ontleent ons Paasfeest
verder nog de traditie van de Paaseieren.
BU vele Oosterse volkeren worden namelijk
Meesterlijk. Anderhalf' jaar geleden had
de heer Bierens pech. Hij studeerde rech
ten, maar werd door ziekte overvallen en
moest opgenómen worden in het sanato
rium Heliomare te Wijk aan Zee. De heer
Bierens bleek echter iemand te zijn, die
van doorbijten weet. Zo goed en zo kwaad
het ging studeerde hij door en Zaterdag
togen drie professoren naar het sanatorium
om hem aan de tand te voelen. Toen ze
tevreden vertrokken, lieten ze de heer Bie
ren» als „meester in de rechten” achter.
Twintig schapen zonder eigenaar. In een
weiland langs de Vleutenseweg te Utrecht
zijn twintig schapen, achttien witte en twee
zwarte, aangetroffen, waarvan de eigenaar
niet bekend is, noch de wijze waarop de
dieren in het weiland zijn gekomen.
25000ste anto geveild. De ENAVO, de Eer
ste Nederlandse Autoveiling Ond., heeft
Woensdagmiddag, in de hallen van het
Olympisch Stadion te Amsterdam, haar
25000ste auto geveild. Geen geringe pres
tatie, wanneer men berekent dat de 25000
wagens en wagentjes op de ENAVO-vel-
lingen een koper vonden binnen de drie
jaar van haar bestaan.
110 vrijwilligers keren terug. Op 6 April
is met een Amerikaans troepensehip uit
Japan opnieuw een afgelost detachement
Bij een paniek onder duizenden gelovigen
die een dienst in de oude Santa-Teresa-
kerk te Caracas bewoonden, zijn 42 per
sonen (bijna allen vrouwen en kinderen)
gedood en ongeveer 100 gewond.
De paniek is waarschijnlijk ontstaan, door
dat iemand het brandalarm-apparaat in
de kerk in werking stelde. Volgens een
mededeling van de politie zou dit door een
groep zakkenrollers ztjn gebeurd.
Oude mannen, vrouwen en kinderen werden
onder de voet gelopen in de ren op de
deuren. De brandweerlieden en zieken
auto’s spoedden zich naar de kerk, maar
eerst na drie uur waren alle gewonden ge
holpen.
Toen het nieuws van de ramp zich door
de stad verspreidde, werden in een aantal
kerken de Paasdlensten afgelast.
Eisenhowers rapport.
Tegelijkertijd met het oplaten van al die
Russische proefballons verscheen het rap
port van generaal Eisenhower over de re
sultaten van het eerste jaar van het be
staan van zijn hoofdkwartier. Geheel tevre
den was de generaal niet, er waren wel
vorderingen gemaakt op het gebied der
gemeenschappelijke defensie in Europa,
maar men was er nog veel te zwak en er
moest nog veel meer gebeuren. Trouwens
in Amerika zelf ook, want bij de behande
ling van de oorlogsbegroting in het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden zei
daar een der leidende figuren
dat eerst ongeveer midden 1956
Amerika over een zo goed als ge
heel moderne strijdmacht zal be
schikken en dat eerst na die tijd de
uitgaven in vredestijd voor militaire
doeleinden sterk zouden kunnen wor
den verminderd.
Misschien is deze eigen Amerikaanse in
spanning een der redenen dat de Ameri
kaanse beloften aan West-Europa om oor
logsmateriaal te leveren, zo slecht wor
den nagekomen, sinds de oorlog in Korea
begon is door Amerika tien milliard dol
lar oorlogsmaterieel aan West-Europa toe
gewezen, doch nog slechts voor 1.4 milliard
is verzonden.
De oorzaak van de trage Amerikaanse le-
veringen schijnt men mede te moeten zoe
ken in het feit, dat men de Amerikaanse
bewapeningsindustrie niet op zo grote
voet wil uitbreiden dat als men verzadigd
is van wapens enz. een grote industriële
crisis zou uitbreken. Maar dan mogen der
gelijke gevaren ook als excuus dienen voor
een vertraagd tempo in de organisatie van
de West-Europese defensie zelf, want de
zware lasten, welke deze medebrengt, ver
oorzaken ook nu reeds crisisverschijnselen.
Japanse moeilijkheid.
De verlokkingen om goederen aan com
munistische landen te leveren, zijn o.a. in
Japan groot, waar de industrie weer op
volle toeren werkt, maar zich de weg om
zijn vroegere grootste markt, China, waar
uit ze ook veel grondstoffen betrok, te
bereiken ziet afgesneden, doordat de Ver.
Staten Japan niet hebben toegestaan bij
tijds normale handelsbetrekkingen met 't
rode China aan te knopen. Nu oriënteren
China en Rusland zich steeds meer op el
kaar en deze landen hebben nu een gelei
delik zeer sterk toenemend handelsver
keer. Men moet de gevaren daarvan voor
het Westen niet gering achten, omdat dit
niet alleen tot een versterking der positie
dezer beide rijken leidt, maar ook andere
Aziatische landen er toe kan brengen zich
economisch meer tot dit blok te wenden,
al heeft het Westen hun in de vorm van
economische bijstand stellig meer aan te
bieden.
Tunis.
Grote belangstelling is er ook voor de
vraag of de kwestie tussen Frankrijk en de
Tunesische nationalisten nog door de Vei
ligheidsraad zal worden behandeld. Aan
vankelijk leek het er op, dat dit verzoek
van de Arabische en Aziatische landen geen
kans van slagen had omdat zowel Enge
land als Amerika er tegen waren, later
werd berichtf dat de Ver. Staten hun in
zicht hadden gewijzigd ten gunste van de
Tunesiërs en weer later dat ze neutraal
zullen blijven. Natuurlijk tot niet geringe
verontwaardiging van Frankrijk, dat er
zich op beroept dat de nieuwe Tunesische
regering onder een pro-Franse premier
volkomen genoegen neemt met de plan
nen van Parijs inzake het Tunesische be
stuur. In Noord-Afrika is er weer een ne
telige kweistie bij gekomen, doordat de
Spaanse regering herstel van haar rechten
in de internationale zóne van Marokko
meer bekend als Tanger heeft gevraagd
d.w.z. dat zij er o.a. de leiding der politie
zal hebben. Een aantal der beherende lan
den, waartoe ook Nederland behoort, en in
het bflzonder de Fransen, voelen daar wei
nig voor, omdat Spanje nogal dingt naar
de gunst der Arabieren, dus naar die der
Noord-Afrikaanse nationalisten.
In Frankrijk zelf kreeg de regering-Plnay,
na herhaaldelljk de vertrouwenskwestie te
hebben gesteld, er in de nationale verga
dering haar begroting door, welke aan
zienlijke bezuinigingen beoogt.
