DE R.T.C. MET DE WEST KRIS KRAS door Nederland Martinytoer us hjoed to sizzen Truman stelt Harriman Fan de Nieuw verzoek om uit- Een zoeken naar zelfstandigheid en samenwerking Gevaarlijke oversteek plaats kost 5-jarig jongetje het leven Brand in Japan maakt 61.000 mensen dakloos levering van Westerling K.L.M. krijgt zeven hypermoderne machines als candidaat voor Zes Zuidslaven per vliegtuig gevlucht Zes Zuidslaven, onder wie vier leden uit één gezin, die naar hun echtgenoot en vader in Canada wilden gaan, zijn Vrijdag naar Oos tenrijk ontsnapt. Zij dwongen de piloot van een Zuidslavisch vlieghiig met messen en pistolen om naar Graz in Oostenrijk te vlie gen en daar te landen. Na de landing steeg net toestel weer op en keerde met de rest van de passagiers terug naar Zuidslavië. 1 No. 31 Dinadsg 22 April 1952 Uitgave van Drukkerij Fa. A.J.OSINGA Bolsward 48e Jaargang kt) Vejschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Boisward Telefoon 451 (K 5157) Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland Abonnementsprijs 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs: 12 cent per m.m 01 ro 87926 I Hwat hat Gabe Skroar Blswanis Nieuwsblad J Ko- Op in ‘i Nederland 349319 4082 3.65 306 Tj. de J. I I I De man yn ’e herberch en 't wilf op bisite, Dat Is 't bigjin faek fan Ige en krite. l$kt. De macht van de gouverneur was gebroken. De Staten konden de Rege ringsraad, het College van Algemeen Be stuur, ter verantwoording roepen. Deze raad bestaat uit zeven personen. H(j wordt benoemd door de Gouverneur na overleg met de Staten en de Raad van Advies, een soort Raad van State. In deze interimregeling bleef echter bij tal van niet-binnenlandse aangelegenheden de be slissing bfj Nederland. Het werkstuk. Nu is men dus in Den Haag bezig om de staatsrechtelijke verhoudingen definitief te regelen. Oud-Mlnister Van Schaick 'heeft aan de voorbereiding voor deze conferentie hard gewerkt. Meer dan eenmaal is hy met zijn medewerkers naar de West ge vlogen. Het resultaat daarvan is, dat alle partijen nu kunnen praten aan de hand van een concreet werkstuk. Ir S. Sybrandy, in boeresoan üt de omkrl- ten fan Ljouwert, nou Direkteur fan de Sintrale Molkkontróle Tsjinst yn Arnhim, dy’t it hiele gebiet fan de molkkontróle oersjen kin, stjürde üs it jierforslach fan dizze tsjinst. Ik mei der earst wol efkes op wize, dat hjir wer ien fan dy slagge persoanen üt Aid boerelaech in tige nuttige en passende libbensfunksje foun hat yn dit wurk. Jong en iverich studint, yn de fa- kAnsjes mei yn de üngetiid en by need mei melke, doe as kandidaet noch, al leraer yn Snits oan de Winterskoalle en altyd mei de folie hüd op it wurk. Derby ienfaidich en ynnimmend yn de omgong, earlik foar syn prinsipes ütkommend, hy is trou lid fan de Grifformearde tsjerke, woun hy as jong baeske de achtinge fan syn Aldere kollega’s en hiel koart nei syn yngenieurs- examen waerd him dizze post op nationael niveau oanbean. Ik helje dit oan om jitte- ris to pleitsjen foar de boerejonges, dy’t in skoander forstan hawwe en hwerfan de Aldelju de kosten foar de stüdzje noedzje kinne, de kAns to jaen yn ien fan dizze bi- langrike funksjes har libbestaek en lok to finen. Foar sokken is dizze kAns folie mear oan to rieden, dan it al mar wachtsjen op in pleats, dy’t fry komme sil. En de moai- ste eksport is jit atyd de bydrage fan Frys- lAns soannen yn liedende nationale funk sjes. Ir Sybrandy hat neigien, hoe’t it nou stiet mei de molkkontróle yn üs lAn en seit, dat NederlAn nou op itselde peil komd is as Denemarken, hwer’t 50 pct. fan de kjj 42068 16183 27513 53137 50696 20160 39480 50969 2807 37429 8877 4.04 3.81 3.71 3.58 3.53 3.49 3.73 3.53 3.79 3.55 3.61 V. F. R. O. waagt zich aan televisie. Voor het eerst zal de VPRO in de aether komen met een televisie-uitzending en wel he denavond. Ook de VPRO is onlangs opge nomen in de Nederlandse Televisie Stich ting. De bedoeling is, dat de Vrijzinnige Omroep eens in de drie maanden een avond het TV-programma overneemt. NJHC heeft er twee Jeugdherbergen bij. Op 10 en 17 Mei zullen de jeugdherbergen van de NJHC te Vllslngen en Axel officieel in gebruik worden genomen. Met de ope ning van de jeugdherberg te Axel zal de 7.016.000 8.489.000 7.385.000 6.538.000 8.708.000 8.820.000 8.439.000 6.835.000 8.761.000 7.298.000 7.298.000 8.697.000 8.899.000 8.379.000 Nederlandse Jeugdherberg Centrale de be schikking krijgen over vijftig jeugdherber gen, verspreid over geheel Nederland. Oude vrouw aan een val overleden. Vrij dagmorgen is te Harlingen overleden de 82-jarige echtenote van de heer U. van der Vlies. Kortgeleden is ze in haar woonka mer gevallen en brak daarbij een been. Friesland stamb. Groningen Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg SélAn Limboarch Utert Grins Süd-HollAn GelderlAn Noard-BrabAn Noard-HollAn Oerisel Drinte FryslAn 1951 kg 8.492.000 llJMlll! ■■■TOg.UBJJgJL-J.1 L aggCBl L11 ■■■■JL. JL »L!L__L van van H. M. de Koningin, die zij in 1942 in Lon den heeft gehouden. Daarin werd na de Commissie zal Friese kwestie onderzoeken. Er zal een commissie worden ingesteld om te onderzoeken, wat in de Friese kwestie gedaan moet worden op het gebied van be stuur en justitie. Dit deelde de minister van Justitie, mr Mulderye, Donderdagmor gen in de Eerste Kamer mee bij de behan deling van zijn begroting. ünder kontröle stean, NederlAn hat nou dy 50 pot. ek birikt en komt dit jler foar It earst op 50.4 pct. Hy Is fan bltlnken, dat yn de kommende jierren dit slfer jit om- heech gean sil, hwant yn ünderskate pro- vlnsjes slt de gong der nou goed yn. Sette wy de provlnsjes yn fclchoarder op rychjs, dan sjooht dit der aa üt i Overeenkomsten van financiële en econo mische aard zullen niet voor Suriname en de Antillen gelden als zij zich in ’s lands belang tegen verklaren. Zo ziet men dat over zaken, die eikaars belang raken, nauw overleg wordt ge pleegd. En de Interne zaken zal de West zoveel mogelijk zelf moeten oplossen. De conferentie is pas enkele weken oud. Grote vorderingen zijn nog niet gemaakt. Wel is het duidelijk, dat alle partijen het eens zijn over de voornaamste principes. Maar de concretisering geeft veel moeilijkheden. Er worden te veel zaken bij Algemene Maat regel van Bestuur geregeld, die in Neder land persé via een wet kunnen geschieden. Over dit punt zal op de conferentie nog wel het een en ander worden gezegd. Boven dien zjjn de afgevaardigden uit de West, evenals in 1948 het onderling niet altijd eens. Dat kan een vlotte gang van zaken belemmeren. gelegenheid wordt gesteld aan de werk zaamheden van de Raad van State deel te nemen. 1949 kg Wytmarsum 7.202.000 Warkum WAldsein Tsjom Skeameg. Easthim Easterein Wommels Heech Niet verzekerd.In een uit 1779 dateren de boerderij te Harskamp brak Zaterdag avond brand uit. Woonhuis, stallen, een grote en een kleine schuur brandden tot de grond toe af. Een stier kwam in de vlammen om; van de Inboedel kon niets worden gered. Voor de eigenaar, de heer J. van Butselaar, betekende de brand een ramp, want niets was verzekerd. De scha de loopt in de tienduizenden. Het landbou wersgezin werd ondergebracht bij bu ren. Bevel is bevel. Franeker heeft een nieuwe electrische brug, die soms niet open wil, soms niet dicht en soms halverwege blijft steken. Daar de brugwachter geen machti ging heeft de brug met de hand te bedie nen (wat wel kan) moet het verkeer soms uren wachten. de gevaarlijke oversteekplaats (krui sing Secr. HaltsmalaanCnossenlaan met de Rijksweg 43) naar de Zwemschool te Bolsward, gebeurde Zondagmiddag ruim 3 uur een tragisch ongeluk, waarvan de 5- jarige Hennie de Boer, het op één na jong ste kindje uit het 13 kinderen tellende ge zin van Joh. P. de Boer uit de Schelte A Bolswertstraat het leven heeft gekost. Een vijftal jongetjes zou met het overste ken wachten totdat een uit de richting Sneek naderende personenauto was gepas seerd. Onverwacht wilde de jongste van de vijf de weg nog oversteken. Op het ge luld van de piepende remmen weifelde hij even, hetgeen hem waarschijnlijk noodlot tig werd. Hif werd door de auto, die be stuurd werd door de heer T. A. Turkstra, fabrikant te Leeuwarden geraakt en een 30-tal meters meegesleurd. Het mag een wonder heten, dat er niet nog meer on gelukken kwamen. De auto, die nl. nog trachtte uit te wijken, reed een eindweegs op twee wielen en helde zo over, dat de bumper de grond raakte. Dwars over de weg kwam hij nog tot stilstand. De ene lamp bleek vernield en een baby die zich In een reismand bevond, bleek door de schok hieruit te zijn geslingerd. Ernstiger was het met de kleine Hennie, die nog een 6-tal meter werd weggeslin gerd. Hij was emstlg verwond en dr de Bos Kuil achtte onmlddellijke overbrenging naar het ziekenhuis te Sneek noodzakelijk. Hier Is de kleine In de loop van de avond aan de gevolgen overleden. Hoewel er, behalve de betrokken personen geen volwassenen getuige van het onge luk waren, stroomden spoedig tal van be langstellenden naar de plaats des onhells. De chauffeur treft geen schuld. De auto bleek, na gedane rijproeven aan alle eisen te voldoen. OUD-BOLSWARDERS ZAGEN KONINGIN Te Grand Rapids is H. M. Koningin Juliana bij de inspectie van de ere wacht een ogenblik op haar schre den teruggekeerd om het gezin Dijk stra te begroeten, dat zich in Fries costuum (met oorijzers en klompen) naar het vliegveld had begeven. Het ruim 60-jarlge echtpaar Dykstra was reeds vele jaren geleden van Bols ward naar Amerika geëmigreerd. „Maar om de Koningin te zien, zou den wij vandaag ook van veel ver der «Qn gekomen,” zei de heer Dijk stra, aldus de Telegraaf. QINDS enige weken wordt in Den Haag de Ronde Tafelconferentie met de West gehouden. Afgevaardigden van Suriname en de Nederlandse Antillen onderhandelen met de Nederlandse delegatie, onder lei ding van de Minister van Overzeese Rijks- delen, de heer Peters, over de toekomstige positie van deze gebiedsdelen in het ninkrjjk. Deze conferentie is een uitvloeisel de bekende 7 December redevoering Geen conflict in bakkerij. Op het laatste moment is een conflict in ’t bakkersbedrijf voorkomen. Bij een bespreking van de werkgevers- en werknemersorganisaties met de Stichting van de Arbeid is gebleken dat de houding van de Nederlandse en de Christelijke Bakkerspatroonsbonden geen belemmering zal zijn voor het in behande ling nemen van de loonvoorstellen. Granaat met hamer bewerkt. Twee jon gens uit Groesbeek, die Vrijdagmiddag een granaat vonden en pogingen In het werk stelden deze te demonteren, verongelukten toen de projectiel ontplofte. Een van hen, de 13-jarige Th. Bartholomeus, werd op slag gedood; zijn vriendje, de 12-jarige Th. de Bruin, moest ernstig gewond naar het Canisiusziekenhuis te Nijmegen worden overgebracht. Juwelenroof op klaarlichte dag. Een zeld zame 20-karaats smaragd van f 5000 en een antieke broche met parel en zes bril janten van f 1400 werden op klaarlichte dag gestolen uit de etalage van een juwe- lierszaak te Den Haag. Van de dader ont breekt elk spoor. Ongeveer 61.000 personen zijn dakloos ge worden door een grote brand in de Japanse stad Tottori, die in elf uur tijds 5000 huizen verwoestte. Honderd a tweehonderd personen zijn ge wond. De schade wordt geschat op 150 mil- lioen gulden. De brand begon in een hotel en kon zich aanvankelijk ongehinderd uitbreiden, door dat er niet voldoende water was voor de brandweer. De oorzaak van de brand is waarschijnlijk kortsluiting in een geïmproviseerde leiding, die onbevoegden hadden aangelegd om elec- triciteit te kunnen stelen van de straatleiding. Baas In eigen huis. Sinds die dag heeft de West een snelle staatsrechtelijke ontwikkeling doorge maakt. Vóór 1948 werd in de Grondwet bepaald, dat het bestuur over Suriname en de West alleen eenhoofdig kan worden uit gevoerd door een gouverneur, die aan Ne derland verantwoordelijk was. In de jaren 1946 tot 1948 heeft men ech ter alle moeite gedaan om de West „baas In eigen huis" te doen zijn. Op 21 Mei 1948 kwam een wet tot wijziging van de Curagaose staatsregeling tot stand, waar door een begin werd gemaakt met het ge ven van eigen verantwoordelijkheid. De voornaamste bepalingen waren: de invoe ring van het algemeen kiesrecht, de nieu we samenstelling van de Staten en de in stelling van het College van Algemeen Be stuur, dat de Gouverneur adviseerde, doch ook eigen verantwoordelijkheid droeg. In 1948 werd ook de eerste R. T. C. met de West gehouden. Vooreerst probeerden alle partijen om via overleg tot resultaat te komen. Het succes van deze conferen tie was niet al te groot. De afgevaardigden uit de West hadden onderling nogal on enigheid en bovendien werd het ontwerp- rjjksgrondwet, dat In opdracht van de con ferentie werd gemaakt, later door de Ne derlandse regering opzij geschoven. De constructie die men had bedacht, vond zij terecht veel te zwaar. Er was voorzien in een rjjksregering. In het Nederlandse Ka binet zouden ook Antilliaanse en Suri naamse Ministers zitting kunnen hebben. Bovendien wenste men een paritair samen gestelde rijksraad (een soort. Raad van State), een rtfkshof, en een rtfksparlement. Dit laatste moest worden gevormd door een Kamer van Afgevaardigden en een Senaat. In de Kamer van Afgevaardigden hadden zitting onze Tweede Kamerleden en de loden van de Staten van de Antillen en Suriname. De Eerste Kamer werd een Senaat door haar met vijf afgevaardig den uit de Antillen en Suriname aan te vullen. Ben ding stond nu wel vast: zowel de wijziging van de Curagaose staatsregeling als de resultaten der conferentie wezen er op, dat Nederland wel» besloten was om de West In de toekomst zelfstandigheid In eigen zaken te geven. In 1950 kwam een tussenregellng tot stand waardoor dit Ideaal bijna werd verwezen- 22.3 33.1 36.6 42.9 44 46.1 46.4 49.7 53.2 56.9 71.8 De Indonesische regering heeft opnieuw in structies gezonden aan haar vertegenwoor diging in Den Haag voor een verzoek tot uitlevering van Westerling. De Nederlandse regering heeft dit verzoek nog niet bereikt. De Indonesische pers heeft over ’t algemeen met verontwaardiging gereageerd op de tij delijke vrijlating van Westerling. Het avondblad Indonesia Raya schrijft, dat de vrijlating „opnieuw een diepgeworteld wantrouwen ten aanzien van de bedoelingen van Nederland” zal wakker roepen. De zeven Douglas DC-6B vliegtuigen, die de K.L.M. heeft besteld zullen spoedig op het Amsterdamse vliegveld Schiphol aanko men. Deze nieuwe vliegtuigen, die de K.L.M. vloot dit jaar komen versterken, zullen hoofdzakelijk worden ingezet op de diensten naar het Westelijk Halfrond, waarmee de K.L.M. frequente verbindingen onderhoudt. Zij zullen o.m. een belangrijke rol spelen in het vervoer van toeristen, ten behoeve waarvan speciale tarieven over de Noord Atlantische Oceaan zijn ingesteld. Door hun ruimere opzet en hun groter draagvermogen zijn juist deze toestellen geschikt voor net transatlantisch toeristenverkeer, waarvan men door de nieuwste faciliteiten een grote toe name verwacht. Ut dizze sifers docht wol bliken, dat it djüre en biperkte foer gjin hegere produk- sje mooglik makket yn de swiere greid- hoeke. Men is hjir wol sahwat op syn maksimum komd. Allinnich kin der fan buorkery ta buorkerjj jit hiel hwat dien wurde oan is mear rationele produksje en it brüken fan bettere methoades. Mar de hege sprongen binne hjir dien, sa’t it liket. Middelbare landbouwschool voor Friesland Minister Mansholt heeft te Leeuwarden in een gesprek verklaard, volkomen overtuigd te z(jn van de behoefte in Friesland aan een middelbare landbouwschool. De minis ter zei de indruk te hebben, dat op de be groting voor 1953 een post voor het stich ten van een dergeljjke school zal voor komen. Hjirüt docht bliken, dat FryslAn fier oan ’e kop stiet en dat der jit twa provinsjes binne, dy’t de 50 pet. birikt hawwe. En as men dan op in oare side fan dit forslach in oersicht fynt fan de produksjes fan de kontrolearre bisten, dan hoecht it jin gjin nij to dwaen, dat FryslAn jit altyd royael oan de kop stiet. Sjoch hjir it oersjoch fan „de gemiddelde productie van de Neder landse Gecontroleerde Veestapel”: Mar yn SélAn binne mar in bytsje by de kontröle, hjir is dus in tal ütsochte die ren opnomd. Lykwols sil FryslAn alle war dwaen moutte om op dit bllangrike terrein foaroan to bliuwen. Der giet hiel hwat fan it béste fé troch eksport om utens. It is hjir linkendewel sa fier komd, dat de hiele wrAld, as hja fan it alderbéste hawwe wol- le, hjir op ta setton komt. De fokkers hawwe al jierren In goede tlld meimakke en as men by de alderbêsten komt, dan giet It jit altlten omheech mei de fraech en de prizen, Dit nimt net wel, dat de minne foerposysje oan dizze produksje- slach syn grinzen stelt. Ut It Jongste jierforslach fan it Boun fan Koöperatlve Suvelfabriken docht wol bli ken, dat It net meifalt de molkeproduksje jit op to fleren. Wie it oare jlers 702 mil joen kilo de totale opbringst, it léste boek- jier kaem mei 704 miljoen mar efkes he- ger. It fet gie fan 3.92 nel 3.94. Nlmme wy de fabriken hjir yn de omkriten dan kin men merkbite, dat in stikmannich jit hwat omheech geane, wylst de measten klauwen hawwe om deselde produksje to hAlden. Hjir binne inkelden üt de neiste omkriten mei de sifers fan de léste trije jler: 1950 kg 8.349.000 17.722.000 20.519.000 20.155.00d 6.421.000 7.482.000 6.830.000 6.001.000 7.774.000 7.798.000 8.059.000 Sawol yn oantal kilo's, as yn fetgehalte, stiet FryslAn boppe-oan. Allinnich de pear tüzen kij, dy’t yn SélAn oan de kontróle binne, komme mei har kilo’s heger. kg fet dg 4477 4.04 312 4133 3.81 304 4066 3.71 309 3919 3.58 303 3918 3.53 304 3739 3.49 297 4316 3.73 306 3985 3.53 302 4568 3.79 312 4123 3.55 311 4053 3.61 308 Men is het er over eens, det de banden zo licht mogelfjk nieten zjjn, waardoor de opzet zo eenvoudig moge! ijk kan worden gehouden. De eigen zelfstandigheid in in wendige aangelegenheden is in dit werk stuk geregeld. En verder is bepaald, dat er samenwerking zal zijn tussen de geld waardige partners in het Koninkrijk, als het gaat om rijksaangelegenheden die alle partijen raken, zoals bijv, de verdediging, de buitenlandse betrekkingen en het Ne derlanderschap. In ons land zal een gevol machtigd Minister worden gevestigd, die de vergaderingen van de Ministerraad kan bewonen wanneer daar zaken besproken worden die zijn land aangaan. Deze Mi nister kan ook deelnemen aan de debat ten in de Tweede Kamer. Hij is zelfs be voegd om wijzigingen in het ontwerp voor te stellen. Mocht de landsminister zich er tegen keren, dan moet de Kamer het ont werp met drievijfden van het aantal uit gebrachte stemmen aannemen. Verder kan er een Staatsraad voor Suriname en de Ned. Antillen worden benoemd, die in de HARRIMAN President Truman heeft op zijn driehonderd ste persconferentie de directeur van de Ame rikaanse hulpverlening aan het buitenland Harriman aanbevolen als candidaat der de mocratische partij voor de komende Ameri kaanse verkiezingen. Truman verklaarde, dat Harriman een goed candidaat was „en een van de meest vaderlandslievende Amerikaan se burgers.” De president ontweek de vraag over de democratische candidaat Kefouver en verklaarde dat hij het betreurde dat gou verneur Stevenson besloten had zich niet als candidaat beschikbaar te stellen. Hij zou een goed candidaat zijn geweest,” aldus Truman. Truman erkende, dat hij als voornaamste re sultaat van zijn bewind beschouwt het voor komen van een derde wereldoorlog. Hij ver klaarde dat het levenspeil in Amerika ook geliandhaafd zou kunnen worden indien er geen defensie-productie meer zou zijn. oorlog een rijksconferentie In uitzicht ge- pteld, waarin zou worden nagegaan op welke w(jze men Indonesië, Suriname en de Ned. Antillen meer zeggenschap zou geven. Men kent de geschiedenis in Indo nesië. Daar wenste men niet op deze rijks conferentie te wachten. Integendeel, Soe- kamo en de zijnen riepen een eigen repu bliek uit. Dat deed men in de West niet. Hier werd de redevoering van H. M. de Koningin met groot enthousiasme ontvan gen. En het verwonderde niemand, dat reeds op 6 Juni 1946 een petitie van de Staten van Curagao aan onze Koningin werd aangeboden, waarin de leden wezen op de noodzakelijkheid om het verouderd bestuurstelsel te herzien. België-Nederland op 19 October. De eerst volgende interland voetbalwedstrijd tussen Nederland en België, zal niet, zoals oor spronkelijk de bedoeling was, eind Novem ber worden gespeeld, doch op 19 October te Antwerpen. Met autoped door auto gegrepen. De 9- jarige J. H. Overbeek -uit Apeldoorn is door een vrachtauto gegrepen en op slag gedood. De jongen stak met zijn autoped achter een autobus langs de rjjweg over en bemerkte niet, dat uit tegenovergestel de richting een vrachtauto naderde. De be stuurder kon een aanrijding niet meer voorkomen met bovengenoemd noodlottig gevolg. R(jke fruitoogst. De rijke bloei van de fruitbomen in de Betuwe wettigt, volgens des deskundigen, de verwachting van een goede oogst. In het bijzonder de peren staan er goed voor en men neemt aan, dat de pluk aanzienlijk meer, zal opleveren dan in voorgaande jaren. Met de twee pistolen, die als bedreiging werden gebruikt, hadden de vluchtelingen echter geen schot kunnen lossen, want voor het ene hadden zij geen amunitie en het an dere ging niet af. De piloot gaf echter aan hun bedreigingen gehoor.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1952 | | pagina 1