BIJ DE VERJAARDAG VAN
H. M. KONINGIN JULIANA
400-JARIGE STICHTING AANGEPAST AAN
DE EISEN DES' TIJDS
Martinytoer
üs hjoed
to sizzen
Fan de
Veel belangstelling voor de heropening van
de verbouwde Hendrik Nanneshof
B\ de smelle St. Jansbrége stiet al fan
üs jongesjierren it gasfabryk.
No. 33
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
B o 1 s w a r d
9
i
Dinsdag 29 April 1952
xrv^
Hwat hat Gahe Skroar
48e Jaargang
Bolswards Nieuwsblad
de J.
Van tekenhaak tot troffel
„De huisvesting der bejaarden Is In het verleden veelal beheerst geweest
door de gedachte, dat het werkend deel der bevolking in de samenleving
de eerste plaats Inneemt en ook behoort in te nemen. De werkenden alleen
slissend.
Het geestelijk element van de Christelijke
naastenliefde mag en moet hier zeker een
woord meespreken.
Door de verrijzenis met Pasen van Gods
Zoon, Jezus Christus en door ZJ)n leer en
leven Is de wereld gekerstend en Is In be-
Spraakwaterval.
Na. de thee (gelukkig geen „slokje" zoals
bij dergelijke gebeurtenissen nog maar al
te vaak wordt geschonken) kwam de tra
ditionele „spraakwaterval".
Hege wurden
Brekke gjin swurden.
tlge
nou
for-
'Jeischijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Boisward
Telefoon 451 (K 5157)
glnsel in de harten der mensen geboren
het grote gebod Gods, Hem lief te hebben
boven alles en de naaste als ons zelf.
Uit dat beginsel van naastenliefde Is hier
voor eeuwen deze Stichting in het leven
geroepen en een tehuis gesticht, waarvan
de Christenheld van die dagen getuigde,
(getuige een aangebrachte steen In de hal)
Dit Huijs Is Godt ter eer,
voor menschen aarm en out,
Door Hendrick Nannes hulp,
in tijden hier gebotlt.
Opdat dees weldaad dan,
een llder stf bekent,
S’oo is er nu gesticht,
dit loffljjck Monument.
EJj lieve staat wat stil,
weest seeker In 't gemoet,
Dat alles wer’t geloont,
wat men den aarmen doet.
Spreker eindigde met de wens: Schenke
Hij, die de bron van alle liefde is, ons die
liefde des harten, die bijzonder aanwezig
moet zjjn bij de verzorging van onze Ouden
van Dagen.
Want alleen in de weg van de dienende lief
de wordt een betere toekomst geboren.
In dit licht wilde hij thans het vraagstuk
van de huisvesting van de bejaarden be
zien, hoewel ook hier hot Goddelijk woord
«an kracht blijft: „Draagt elkanders las
ten en vervult alzo de wet van Christus".
De zorg voor de huisvesting van de bejaar
den In onze tijd la niet meer op de 1ste
plaats een uiting van phllantrople, maar
mede een onderdeel van de sociale zorg ge
worden, die zich tot het volk in al zjjn
geledingen uitstrekt.
Het vraagstuk van de huisvesting der be
jaarden is thans om verschillende redenen
wel zeer actueel geworden.
De eerste is wel, dat de gehele Volks
huisvesting tegenwoordig moet worden ge
zien als een sociale werkzaamheid,.
De tweede is dat meer en meer wordt in
gezien, dat de woningvoorraad passend
moet zijn voor de gehele bevolking. Dus
geen woningen van gemiddelde grootte,
maar grote woningen voor ’t grote en klei
ne gezin en speciale woningen .voor de bij
zondere vormen van huishoudingen, waar
toe ook de groep der bejaarden behoort.
De derde is, dat relatief snelle toeneming
van het aantal bejaarden. Zeer waarschijn
lijk zijn er thans reeds in ons land 1.000.000
ouden van dagen boven de 65 jaar.
De vierde is, dat buiten de armenzorg nog
betrekkelijk weinig voor de huisvesting van
deze bevolkingsgroep was gedaan, zodat
er op dit gebied van een grote achterstand
kan worden gesproken.
De vijfde is, dat er in het kader van de
maatregelen tot opheffing van het thans
bestaande grote woningtekort een belang
rijke plaats moet worden ingeruimd aan
de stichting van behuizingen voor bejaar
den, omdat daarmede een belangrijke groep
kan worden geholpen, die anders een be
roep op de normale woningmarkt zou moe
ten doen.
Dit alles leidde tot reorganisatie van de
Bekwame God Almachtig ons daartoe allen
en stelle Hij tot in lengte van dagen dit
Rusthuis de „Hendrik Nanneshof” tot
een rijke zegen voor onze ouden, tot zegen
voor onze goede stad Boisward.
Officiële opening.
Hierna was het grote moment der offi
ciële opening gekomen. Hen lint kwam er
niet aan te pas. Dit was ook niet zozeer
nodig, want in werkelijkheid was het ge
bouw onder leiding van de nieuwe direc
teur, de heer v. d. Vegte, reeds enige tijd
bewoond.
In de openingsrede memoreerde Burge
meester J. G. S. Bruinsma de geschiede
nis van de Stichting, zoals die reeds in
ons vorig nummer in extenso is vermeld.
Spreker kwalificeerde het vernieuwde te
huis als representatief voor de Stad en
Stichting. In 1950 werd de band met de
gemeenteraad versterkt. Dit was ook no
dig, daar sedert de laatste jaren de ge
meente met subsidies het exploitatietekort
moet dekken. Bedroeg dit bedrag in 1931
nog f 1200, voor 1952 is de geraamde bij
drage aanzienlijk groter, nl. f43.635.
Ook in de organisatie kwam verandering.
De voormalige voogden werden bestuurs
leden, de benaming „Algemeen Stads Ar
menhuis” werd tot Hendrik Nanneshof, de
Vader werd Directeur (tevens benoemd tot
ambtenaar van sociale zorg).
Ten slotte wenste spreker Vader Punter
geluk met de hem toegekende ere-medaille
in zilver, verbonden aan de Orde van
Oranje Nassau en schonk hem als herin
nering aan dit moment een ingeljjste foto
van de plechtige uitreiking.
Ook de nieuwe Directeur en zijn echtgeno
te werd zegen gewenst op hun verant
woordelijke arbeid.
I zorgden, de toewijding van het Bestuur, van
j Verzorgers en Verzorgsters, en tal van fac-
toren meer, die niet in offers z(jn aan te
niet langer met de zorj voor een eigen
huishoud"':: kunnen belasten, gedeeltelijke
of algehele verzorging geeft. Ook dus een
bescheiden medische verzorging.
Een z.g. „All-round-tehuis" is een ideale
inrichting, die voor huisvesting, in aaneen,
gesloten verband, zowel beschikt over op
zich zelf staande woningen als over een
tehuis. Een combinatie, die vele mogelijk
heden .biedt. Allerhande vormen van hulp
of verzorging, by ziekte of jilt andere oor
zaak, hetzy In eigen vrye woning of in het
tehuis, zyn by dit systeem van tehuis plus
woning, mogeiyk. Zowel ten opzichte van
huls- als tehuisbewoners kunnen tal van
centrale voorzieningen worden getroffen.
Een groot voordeel voor de bewoners is
bovendien, dat men, by eventuele overgang
van woning naar tehuis, met behoud van
de verkregen kennissenkring, blijft in de
eigen vertrouwde omgeving.
Het was voor het bestuur Indertyd moeiiyk
uit belde typen een bepaalde keuze te
doen. Daarom werd besloten een inrichting
in het leven te roepen, waarby beiderlei sy
steem toepassing zou kunnen vinden.
De aanbesteding van het door architect
Van der Zee ontworpen bouwplan vond
plaats op 18 Augustus 1950 en 8 Sept,
d.a.v. kon de verbouw worden opgedragen
aan de firma Posthuma en Tichelaar te
Harlingen, een Aannemersbedrijf, waar
voor het bestuur, gezien de uitvoering van
het werk, de grootste achting heeft ge
kregen.
Achtereenvolgens werd het Schilderwerk
opgedragen aan de heer Wiersma te Mak-
kum en Fa. E. Conradi en Zn. te Boisward,
de centrale verwarming aan N.V. Brons-
werk te Amersfoort, de electrische instal
latie aan de Fa. S. van der Veen Rzn., het
sanitair aan de heer K. van der Heide en
de tuinaanleg aan de heer S. Brlnksma, al
len te Boisward.
voormalige Hendrik Nannesstlchtlng. De I Na de uitvoering van de plannen beschikt
nieuwe inrichting zou een „Penslon-tehuls" 1 het bestuur met dit naar de els van deze
geven, zyn inter doorslaggevend en be-
de. zorg voor vele bejaarden lange tjjd het karakter van armenzorg ge
had. Eerst de veranderde sociale inzichten hebben hierin verandering
gebracht.
Langzamerhand heeft de overtuiging zich baan gebroken, dat de bevolking
van een land een eenheid vormt en dat het werkende deel verplicht is,
Ie zorgen voor dat deèl, dat nog niet of niet meer tot werken In staat is,’’
Aldus vatte de heer J. 8. I'riuimsma, Voorzitter van het bestuur der
Hendrik Nanneshof zyn mening samen tn zijn rade, gehouden by de her
opening die Zaterdag J.l. plaats vond.
Abonnementsprijs
1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent oer m.m
Giro 87926
en yn dy ring inkelde fabriken blstean to
litten en to modernisearjen, wylst dan dy
oaro fabriken as wlnnlngs-objekten forfalle
sllle en alllnnich as distribüsje-apparaet
blstean blluwe. Dy ring soe ek troch Boal
sert konune, mar de Boalserter fabryk
stiet net op de list fan fabriken, dy’t oan
de produksje dielnimme. Dat soe dan hjlr
op del komme, dat Boalsert gas krige fan
in oar plak en alllnnich foar de dlstrlbüaje
soargje moast. Dan wie der in eln komd
oan de sklppen, dy’t stienkoal brlnge of
kooks ophelje en ek mannich arbeider soe
gjln wurk mear fine yn de Aide gaafa-
bryk. Lykwols dit binne jit mar plannen
en der is jit neat fêststeld. De gasfabriken
binne gemeentlike bidriuwen eh de ge
meenten binne en blluwe baes. Dat baes-
wêzen giet oan de oare kant ek wer net
safier, dat der gjln tükelteammen binne
en blluwe as hja tsjin de miening fan de
deskundigen yngean wolle. De Minister fan
Ekonomyske saken hat tsjintwurdich hiel
hwat mei to sizzen en ek in gemeente is
tlge öfhinklik fan de hearen üt den Haech
en Ljouwert. Is dit probleem op himsels
al tige bilangryk en fol fragen, der is de
léste moannen noch in oare saek bykomd.
Op ünderskate plakken hat men boarre
nei oalje en ierdgas.
Der binne boamen bleat komd, dy’t gas
leverje en der moatte öfnimmers foar socht
wurde. De Ned. Aardolie Maatschappy, de
N. A. M. dus; hat mei de regearing in oer-
ienkomst makke, dat der fanwege it De-
partemint kontrakten mei lju, dy’t der
gading oan meitsje, ófsluten wurde kinne.
As it wier is hwat de kranten skriuwe, hat
de gemeente West-Stellingwerf sa’n kon-
trakt al foarmekoar foar Wolvegea. Hoe
wol dit fierder komme? Sille de plakken,
dy’t troch de ringlieding forboun wurde
soene, misskien mei dit ierdgas forsjoen
wurde kinne. Sa al dan moat ft hlele plan
fan de kommisje-de Looe, wer op en njj
blsjoen wurde. Dan sll men misskien net
mear as ien reserve-fabryk oerhAlde. Mar
der wurdt ek grute, dat de Twintse yn-
dustry drok dwaende is om mei de N. A. M.
yn kontakt to kommen. Ik hearde üt Oer-
isel wel, dat men der bang is, dat dlzze
fabrikanten bettere kondysjes jaen koene
as de plattelAnsgemeenten. Wichtlch is
die ten grondslag liggen aan een „pension-
tehuis’” en een „AU-round-tehuls”, er in
zyn te verwezeniyken.
Wie dan ook thans nog durft te spreken van
een „armenhuis”, is zeker meer dan 100 km
bezyden de waarheid.
Door samenwerking en burgerzin is er zo
weer een tehuis tot stand gekomen, dat
zeker aan de daaraan, in onze tyd te stel
len eisen, naar blliykheid voldoet.
Een goede verzorging hangt echter niet
op de eerste pjlaats af van de technische
eisen, die men daaraan stelt, maar voor-
nameiyk van de geest, waarin de verzor
ging plaats vindt.
Hwat ha wy doe fakentlids foar dy doar
stien to sjen nel it opstoken fan dy fjür-
ounen en it leechheljen fan de kooks. It
kaem der winterdeis altyd sa waerm en
smout üt, as wy klomsk of wiet der stiene
to sjen nei de wündere gloede fan dy gleo-
ne koal. Mar it stiet to bisjen oft de Boal
serter jongerein jit wol lang dat oantrek-
lik en heimsinnich arbeidzjen mei fjür en
stienkoal to sjen krlget.
De nije tiid en har gefolgen waret ek om
de Aide gasfabriken hinne en it koe wolris
wêze dat it net sa botte lang mear duorre
oft der komt foroaring yn it spul. Fan
provinsjewege is al in jiermannich in kom-
misje dwaende om to bisjen, hoe’t de ta-
komstige üntjowing fan de Fryske gas
fabriken it béste regele wurde sil. Inkele
moannen lyn is der in wiidweidich rap
port oer forskynd en deryn kin men léze
dat dizze kommisje plannen hat en ütstel-
len, dy’t hjir op del komme dat it mei
inkelde jierren der hiel oars ütsjen sil as
nou. Men sjocht yn in stik of tsien aparte
gasfabriken net mear in ekonomyske win
ning. In pear fan dy fabriken binne Sa
fier hinne, dat der greate kapitaelsütjeften
dien wurde moatte, sllle se jit trochdraeye
kinne en ek by mannich oare fabryk lelt
dlzze needsaek net fier mear öf. It great-
ste diel fan de gasfabriken lelt yn in ring,
dy’t sahwat oerlenkomt mei de rin fan
de Aide trambanen. Der binne Inkelde üt-
rlnners, mar de measte binne troch sa’n
ring to forblnen. In auggesty fan dit gas
rapport is nou in ringlieding to meitsjen ek, hoefolle gas der loskomme sil. Earst
sel men fan foar fyftlch jler, nou heart
men wer, dat de N. A. M. net langer as
foar tsien jler yn stean wol. En yn it kon-
trakt mei Wolvegea stiet ek de termyn fan
tsien jler. Mar as dat de roai sahwat is,
kin men de eigen fabriken net stilllzze, soe
men slzze. Dan is it alderbllangrykste jit
net neamd en dat is: Foar hokfor prils sll
it ierdgas levere wurde kinne. Dat skynt
op it Departemint ütmakke to wurden tus-
ken de regearing en de N. A. M.
Dy prils is oan de tige hege kant oant
nou ta, folie heger as men tocht hie. Al
mei al is it net in tlge düdllke en makllke
saek wurden. Sa graeoh hlene wy sjoen,
dat dizze publlke saek ek bihannele wie
as in publyk btlang en net fanüt it Inge
bilang fan ien plak of fan de N. A. M.
Mar yn de Twadde Keamer hat men oant
nou ta ek gjln bitrouber nys oer dlzze
wichtige saek hearre kind. Nou hawar, der
wurde wol oer hiel hwat minder bilangrike
dingen fragen steld. Dit wie de muoite
oars wol wurdich. Hwant hjir sitte foar
de gemeenten en ek foar alle lju, dy’t mei
de gasfabriken to meitsjen hawwe, hiel
hwat gefolgen oan fêst, dy’t hja nedich sa
gau mooglik witte mochten om der rekken
mei to hftlden. Elke del stiet men op dy bi
driuwen foar fragen oer ünderhAld en oan-
skaffing fan lytse en greatere dingen en
net minder sil it de lju, dy’t in fêste wurk-
kring by dizze fabriken hawwe, frjemd yn
it liif omwine, as hja fan dit soart dingen
grütsjen hearre. It soe üs allegearre net
oars gean. It is derom tige to hoopjen, dat
de regearing mei gauwens üt de doeken
dooht, hwat de Fryske fabriken fan it
ierdgas to forwachtsjen hawwe en hwat
net, sadat men it sa regelje kin, dat de
greate kapitalen, dy’t hjir mei mank gea-
ne, sa goed mooglik bistege wurde.
Boalsert hat in mlnskeleeftlld lang
wils west mei syn gasfabryk, mar
liket it der tige op, dat der greate
oaringen op til binne. Wy wolle hoopje,
dat it foar de mlnsken, dy’t gas brüke en
foar harren, dy’t it meitsje, der net min
der op wurdt. Mar it sll foar de blwenners
fan de St. Janspoarte wol de langste tiid
duorre ha, dat hja de stienkoalsklppen foar
de wAl krtfe. Tomlnsten, sa liket it opthe-
den. Tiden hawwe tlden, selt in Aid sprek-
wurd en foar de gasfabryk stiet in nfl tlld-
rek foar de doar. Tj. de J.
slon" als van een „tehuis". Een tehuis,
dat, al naar de behoefte van alleenstaande
personen of echtparen, die zich om gezond
heidsredenen of andere omstandigheden
TVTORGEN zal H. M. Koningin Juliana haar 43e verjaardag vieren. Te
midden van haar gezin op Soestdijk en temidden van het grote gezin,
dat volk van Nederland heet.
Gelukkig, ons volk staat nog eensgezind rond de troon geschaard. Het
Vorstenhuis van Oranje is de Nederlander lief.
Het is niet met een liefde, gesproten uit traditie alleen, al is traditie een
waardevol iets in een labiele wereld als de onze.
Het is met een liefde, die nog dagelijks gevoed wordt. Gevoed door de
stijgende bewondering voor de manier, waarop H. M. Koningin Juliana
zich haar plaats als gekroond hoofd weet waardig te maken.
Haar buitenlandse reis, waarvan ze pas terug mocht keren, is daarvan
een treffend bewijs.
Het was allerminst een vacantietochtje, evenmin een plezierreis, zoals
sommige simpele zielen dachten.
Integendeel, het was een uiterst vermoeiende en Inspanning vergende
opdracht, die onze Landsvrouwe te vervullen had. Zij handelde als am-
bassatrice voor ons volk. In haar stem sprak het hart der democratie,
wanneer zij een warm pleidooi hield waar zich daartoe de gelegenheid
maar bood voor vrijheid, vrede en recht.
Trokken vroegere staatshoofden ten stride met vliegend vaandel en
slaande trom, onze Vorstin tracht niet in de strijd zege te behalen, maar
de vrede te gewinnen.
God zegene onze Landsmoeder bfl de vervulling van deze hoge opdracht.
Hjj schenke haar daartoe nog menig jaar.
of een z.g. „All-round-tehuls” moeten ztfn. ttJd ingerichte Rusthuis, met een aparte
Een z.g. „Penslontehufs" is een inrichting ziekenafdeling eigenlijk een „Verpleeg-
met de eigenschappen zowel van een „pen- I huis" en een achttal daarbU gelegen mo-
1 dern Ingerichte kleine woningen, over een
inrichting, die in zekere zin uniek is voor
ons land, aangezien, indien dit nodig blijkt,
de beide, zoeven geschilderde systemen,
Rondgang.
B(j de rondgang door het gebouw waar
over wij in een vorig artikel reeds breed
voerig spraken toonde men zich una
niem enthousiast over de wijze, waarop
architect Van der Zee met de ruimte had
gewoekerd. Het gebouw dat met de 8 wo
ningen ruimte biedt voor 45 A 50 personen
en 5 man personeel, is van alle gemakken
voorzien en geheel aangepast aan de eisen
des ttjds, ook aan da els der soberheid. Veel
belangstelling bestond er ook voor de expo
sitie van historische voorwerpen, die in de
„Voogdenkamer" was ingericht.
Bij informatie bleken de oudjes het in hun
nieuwe omgeving best naar de zin te heb
ben. Alleen.een opklapbed moet eerst
wel wennen. „Ik doarst my nachts earst
net omrölje," vertrouwde een bepke ons
toe, „sa bang wie ik, dat ik der dfrülje soe,
mar it is altiten noch hwat tafallen.”
De belangstelling in het lot van de ver-
produceren; z(j en hun gezin hebben recht op het product van hun arbeid.
Wat daarvan aan de niet werkenden toevalt Is liefdadigheid.
Deze phllantroplsohe gedachte heeft eeuwenlang, voor een groot deel, de
vorm van do zorg voor de Itejaarden bepaald. Zo heeft ook In ons land
