De frucht fan de Geast
SOUVEREIN WEST-DUITSLAND
BELANGRIJKE STAP OP DE WEG NAAR
EUROPESE INTEGRATIE
Dinsdag wèl een krant
KRIS-KRAS door Nederland
üs hjoed
to sizzen
Russische luchtmacht
sterker dan die
van
Zaterdag
Maandag
Compensatie premie
Wer kl oosheids wet
Ijzeren gordijn nauwer
gesloten
liet Westen
48e Jaargang
No. 42
Vrijdag 30 Mei 1952
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Buitenlands Overzicht
ROE ZAL RUSLAND DIT NEMEN?
RED. EN ADM.
Copie en advertenties dienen zo VROEG
TIJDIG MOGELIJK in ons bezit te zijn.
Uitgave van DruRKerij Fa A.J.OSINGA - Bolsward
,.J-1 g
Hwat hat CjdbC
ke de Russen daar de andere geallieerde
mogendheden in de weg leggen. Intussen
is by de met W.-Duitsland gesloten ver
dragen ook de positie van West-Beriyn
min of meer geregeld, zodat de Weste-
lyke geallieerden deze stad, als de Russen
er hun positie steeds meer trachten te
ondermynen, niet kunnen prysgeven, wat
destyds by de blokkade van Beriyn wel
eens een punt van overweging is geweest.
Uiteraard maakt dit de toestand gevaar-
lyker en zullen uit deze verhouding af en
toe crisisverschynselen voortvloeien.
Bolswards Nieuwsblad
en
PINKSTERMEDITAESJE
KLM tegen sprinkhanen.
In
Jiergearkomste Frysk Selskip;
Jubileum Elfstedenrijwieltocht
Nationaal Muziekconcours;
wèl verschijnen.
„Nea hat my It houllk noch biroud,”
Sei H&ns, hy wie in wike troud.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat IJ - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Wie In Mei 1945, toen wereldoorlog n eindigde, hier In Nederland ver
kondigd zou hebben, dat binnen een zevental jaren Duitsland of een deel
ervan zjjn souvereine rechten tejrug zou hebben gekregen in ruil voor
de toezegging van dat land dat het een leger op de been zou brengen,
zou waarschijnlijk voor gek verklaard zijn. En toch is het maar zo. Door
de Russische expansiepolitiek bedreigd, hebben de Westelijke geallieer
den, omdat het vrije Europese vasteland daartegen nauwelijks militair
verdedigd kon worden, zonder militaire medewerking van West-Duits
land, zich genoodzaakt gezien dat deel van Duitsland zijn souvereine
rechten voor het grootste deel terug te geven, waartegenover Bonn zich
verplicht opnieuw een militair apparaat In het leven te roepen, dat zal
worden opgenomen lm de Europese defensie gemeenschap.
de communistische actie in de Westerse
landen zelf en het geven van speldeprlk-
ken daar waar het er de kans toe ziet
zonder grote risico’s te lopen.
Wat dit laatste betreft daarvoor is natuur
lijk de geïsoleerde geallieerde positie in
West-Berljjn, 200 km diep binnen het Ijze
ren gordijn als aangewezen. We horen dan
ook reeds van allerlei moeilijkheden, wel- opvoering van de welvaart.
Jeruzalim wegeret frucht to jaen. It ken de Heare net,
hoefolle as it ek fan Him wit. It ken syn eigen for-
doamens net, hoewol ’t de deistige offers düdlik har for-
doamens en Gods oardiel dêroer foar eagen stelle. It
büget him net ünder de hearskippt) fan de' heechste
Kening.
Jeruzalim is döfhüdich. It fortsjinne foartynienen mei de
groun lyksljuchtsje to wurden. Lykwols de Heilên wol it
jit lenris bisykje. En de Heare wol it jitte ienkear oan-
sjen. En dat iene jier sil der mear oan de figebeam dien
wurde, as ea tofoaren.
Frucht, seis goede frucht siket de Heare by üs, elk jier
wer. Hwant hy hat üs plante as in figebeam yn ’e wyn-
berch. En elk jier docht er mear foar üs. Dus wurdt
ek elk jier de forantwurding swierder. De Hillige Geast
arbeidet troch en stiet nea stil. De genede wurdt iderkear
ütwreide. Hjoed is üs ropplng mansker as juster. En
dêriüt folget, dat it üs alle dagen heger oanrekkene
wurdt, as wy ünfruchtber bliuwe.
Gjinien moat bileaven tlnke: it is wol yn parder mei my,
hwant ik wurdt sa segene! It stiet wol goed, hwant it
giet my sa goed. Dat is in great forsin. As de sparjende
forduldigens fan God alllnne wurket, dat de ünfrucht-
berens greater wurdt, dan sil de grime ek safolle frees-
llker wurde.
Lit üs dan frucht drage. Fan üssels sllle wy net kinne.
.Mar Christus selt: „Bliuw yn My en Ik yn jimme. Dy’t
yn My hliuwt en Ik yn him, dy draecht gêns frucht, hwant
büten My kinne jim neat dwaen. Lit üs frucht drago.
En de frucht fan 'e Geast is: leafde, blydskip, frede, lang-
moedichhelt, mlnlikens, goedens, trou, sêftmoedlchheit,
matlchheit." B.
De Regering heeft thans een beslissing ge
nomen over het compensatievraagstuk in
verband met de premie voor de Werkloos
heidswet, welke wet op 1 Juli in werking
treedt. Door de Stichting van de Arbeid
was voorgesteld, dat de werknemers com
pensatie zullen ontvangen voor hun pre-
mle-aandeel, terwijl tegenover de loons
verhoging, die daartoe nodig zou zijn, een
„Hear, lit him dit jier noch stean.”
Lukas 13 8
In tegenstelling met andere jaren zal
Bolswards Nieuwsblad a.s. Dinsdag in
verband met de komende hoogtijdagen:
Abonnementsprij s
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
Twee onderzeeboten zal Amerika lenen
aan Nederland, als een daartoe strekkend
wetsontwerp door het Huis van Afgevaar
digden wordt aanvaard. De lening zou van
kracht zijn, totdat de eerste twee van vier
onderzeeëers die Nederland bouwt, gereed
zijn.
Koningin proeft van de eerste. Koningin
Juliana heeft Woensdagavond in het paleis
Soestdjjk Katwlfks burgemeester, mr W.
J. Woldringh van der Hoop, de schipper
H. Messemaker (winnaar van de haring-
race) met ztfn vrouw en de reder Joh.
Parlevliet ontvangen. De delegatie bracht
haar de eerste Hollandse Nieuwe in twee
vaatjes, die de „Neptunus” ’s morgens in
i IJmuidens haven had binnengebracht.
Minister over ongelukken met straalja
gers. Het Ministerie van Oorlog beraadt
zich over plannen de duur van dienstne
ming btf de luchtmacht voor de straal
jagerpiloten te verlengen van vflf tot zes
jaar. Een dergelijke maatregel zou de ge
oefendheid van de piloten ten goede ko
men en het risico van het vliegen met
straaljagers kunnen beperken. „wy zfln
diep geschokt door de ongelukken en wy
doen er alles aan wat mogeltfk is. Maar
wy vliegen door!” De instructie van de
piloten zal nog verscherpt worden, zo ver
klaarde minister Staf Dinsdag in de Eer
ste Kamer.
Boerderij in vlammen. Dinsdagmiddag
tussen half één en half twee heeft
It is in tlge eamstige likenis fan ’e Heare Jezus, dêr’t it
wurd, dat hjir boppe stiet, üt nommen is.
In eigner hie in figebeam plante yn in wynberch.
In tige gaedlik plak. Foar in wynberch waerd altiten it
moaiste sté ütkeazen, der waerd ek in soad wurk oan
bisteld om de groun yn oarder to meitsjen. Men fandele
de stiennen, dêr’t it lên omaris fol fan siet, byelkoarren
en djippe fuorgen waerden der yn groeven.
Sa’n omslach hie in figebeam net nedlch. Dy joech üt
himsels al genöch: in goede frucht. Mar de man üt 'e
likenis hie der hwat in sin by. Hy plante net in stik
as hwat figebeammen, mar ien figebeam en hy plante
him yn in wynberch. It soe hwat bysünders wurde. De
minsken soene strak wol wakker heare!
Mar it kaem oars üt! It earste jlers bisloech it net, it
twadde jlers wie der gjln frucht to bikennen, en it tredde
jlers wie it alhielendal mis. It hoecht jin gjin ny to
dwaen, dat de man skjln syn noch hie,Doe sei er
tsjln de hofker: „Sjuch, trye jier lang kom ik nou al
om frucht fan dizze beam to sykjen en fyn gjln; roegje
him üt, hwerfoar makket er de groun ek jitte ün
fruchtber?”
Mar dat stie de hofker net rjucht oan. Hy gle yn 'e pleit
en sei: „Hear, lit him dit jier noch stean, oant ik om him
hinne groeven en dong brocht haw; as er takomme jier
ris frucht jaen woe mar sa net, roegje him üt!"
Hwat bidoelt Jezus mei dy figebeam yn 'e wynberch?
Der tsjut er Jeruzalim mei oan, dat in eareplak ynnimt
yn Israël. Jeruzalim, dêr’t de Skriftgelearden sltte op
'o stoel fan Mozes. Dêr’t de preesters de offers brings
yn 'e tlmpel. Dêr’t de Heare lenris de gloarje fan Syn
keningskip lepenblere hat en David en syn hüs. Mar
Daarvoor is een grote Industriële
en handelsactlvitelt in de betrokken
landen nodig en minister Stikker
heeft in zijn afscheidsrede als voor
zitter van de organisatie voor Euro
pese economische samenwerking te
Straatsburg, er dan ook terecht op
gewezen, dat de handel met Ame
rika voor West-Europa een zaak van
leven of dood is.
Moge het Amerikaanse congres, dat in deze
verkiezingstijd vaak al te gevoelig is voor
egoïstische wensen van de Amerikaanse
industrie deze wenk ter harte nemen.
Evenmin als op economisch gebied, kan
West-Europa buiten Amerikaanse mili
taire en politieke steun. De Fransen met
name hebben bij de laatste besprekingen,
welke aan de sluiting der overeenkomsten
voorafgingen, aangedrongen op zeer dui
delijke verklaringen van Engeland en Ame
rika dat zjj hun troepen in Duitsland zul
len laten. Acheson, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken en presi
dent Truman zouden deze en meerdere
garanties stellig gaarne geven.
De keuze van Eisenhower tot Amerikaans
president zou verder waarschijnlijk aan
alle twijfel een eind maken en West-Euro
pa gerust stellen.
Hoe groot de taak echter ook is, welke de
Ver. Staten in de vrije wereld hebben te
vervullen, een minstens even zware hebben
de West-Europese vastelandsmogendheden
zelf. Met de Europese defensiegemeen-
schap alleen is men er niet. Integendeel,
zij moet het begin zijn van een volledige,
dus ook economische en politieke samen
werking of zoals men dat met een vreemd
woord noemt: integratie.
Dringend nodig is dit zeker, de komende
maanden en jaren zullen het bewijzen.
Langs het gehele yzeren gordijn In Duits
land, dat de laatste jaren vele gaten en
zwakke plekken vertoonde, hebben de
Oostdultsers Dinsdag de contröle versterkt
en maatregelen genomen, die er op wyzen,
dat de grens tussen Oost- en West-Duits
land als represaille tegen de tekening te
Bonn van het vredescontract, spoedig her
metisch zal worden afgesloten. De com
munistische regering van Oost-Dultsland
maakte Dinsdag bekend, dat West-Duit-
sers, die in de Oosteiyke zone willen rei
zen van 1 Juni af moeten beschikken over
een speciaal door de Oost-Duitse regering
uitgegeven vergunning. Tot nu toe konden
West-Duitsers op de interzonafle passen
hun familieleden in het Oosten bezoeken.
Ook begonnen de communisten Dinsdag
met het evacueren van een vijf kilometer
brede strook niemandsland langs de grens
en de Oost-Duitse kust om het „infiltreren
van agenten” tegen te gaan.
In dit niemandsland mogen Oost-Duitsers
slechts komen met een speciale vergunning
In de strook worden bomen en struiken
ontworteld, tankvallen aangelegd en
schootsvelden vry gemaakt om volkomen
contröle over de grens te verkrijgen. Langs
andere delen van het ijzeren gordijn in
Europa, zoals de Tsjechische grens, zijn
reeds lang dergelijke voorzieningen van
kracht.
De Amerikaanse minister voor de lucht
macht, Finletter, zégt in een artikel in
het tijdschrift Aviation Ago, dat de Sow-
jet-Unie in de afgelopen vijf jaar vijfmaal
zoveel vliegtuigen heeft gebouwd als de
V.S. Naar zijn mening zal de Russische
luchtmacht tegen 1954 waarschijnlijk de
luchtmacht van de NAVO in aantal vlieg
tuigen overtreffen in een verhouding van
drie tegen twee.
Tegen het midden van dat jaar zal de
Sowjet-Unie ook de beschikking hebben
over een aantal lange-afstandsbommen-
werpers, die atoomwapens kunnen vervoe
ren, welk aantal „waarschijnlijk half zo
groot zal zijn als onze strategische lucht
macht thans omvat,” aldus Finletter.
Engeland en Amerika zien dat ook wel in
en hebben, waarschyniyk ook om West-
Duitsland over het lot van West-Beriyn
gerust te stellen, door hun ministers van
buitenlandse zaken te Parys laten verkla
ren dat West-Beriyn door hen als een we
zenlijk element in de vrije wereld wordt
gezien en een gewapende aanval daar be
schouwd zal worden als een aanval op hen
zelf.
Wat de communistische actie in de Wes-
teiyke landen zelf betreft, in het byzon-
der Frankryk en Italië zijn daarvoor vat
baar, daar hebben de communisten nog een
grote aanhang. In Frankryk is de econo
mische toestand onder de regering-Pinay
stellig beter geworden, maar in Italië is
deze slecht. By de gemeenteraadsverkiezin
gen hebben de democratische partyen heel
wat stemmen aan de neofascisten en mo
narchisten verloren en bleek de commu
nistische parity in sommige provincies zeer
sterk, al bleef Rome voor een communis
tische overheersing gespaard. Het commu
nisme kan in het Westen echter stellig
aangemoedlgd worden door de zware las
ten, welke de defensie-uitgaven daar op
de volken leggen. Het aangewezen middel
is dus voorkoming van werkloosheid en
Maandag is te Bonn de „conventie, rege
lende de betrekkingen tussen de drie ge
allieerde mogendheden (Amerika, Enge
land en Frankryk) en de Duitse Bondsre
publiek”, zoals de langademige titel luidt
van het 400 pagina’s tellende verdrag, dat
W.-Duitsland in zyn souvereiniteit her
stelt, door de ministers van buitenlandse
■aken der betrokken landen getekend.
Dinsdag volgde te Parys de ondertekening
van het verdrag inzake de Europese De
fensie Gemeenschap door de zes daarbij
aangesloten landen: Frankryk, Duitsland,
Italië, Nederland, België en Luxemburg.
Direct daarop legden de ministers van
Buitenlandse Zaken van Engeland en de
Ver. Staten verklaringen af, waarin vast
gelegd werd dat iedere actie gericht tegen
de Europese Defensie Gemeenschap door
deze landen zou worden beschouwd als een
actie tegen hen zelf gericht.
De Fransen hadden nl. te elfder ure ga
ranties van hun bondgenoten geëist tegen
een mogeiyk uittreden van West-Duitsland
uit de E.D.G. en biykbaar hebben zy in j
ieder geval de Franse regering met deze
Gisteren ver
trok een vliegtuig van de KLM met 1200
kilogram „Gamma HBC” naar Perzië. Dit
is een nieuwe chemische stof, die men wil
gebruiken in de stryd tegen de sprinkha
nen. zy wordt in Engeland gemaakt. De
Perzische boeren zullen het „Gamma HBC”
op de velden strooien, om te voorkomen,
dat de sprinkhanen al te grote schade aan-
een richten, aldus Reuter.
felle brand de boerderij van de polhoeder I
Siep Roeda op het Noorderleeg onder Hal-
vorm van een garantie genoegen genomen.
Of het Franse parlement er door bevre-
digd zal kunnen worden, is een andere j
vraag.
We hebben daarmee dan al de kwestie
aangeroerd, waarom de staatslieden van
het Westen, nu ze al die documenten te
Bonn en Parys hebben ondertekend, toch
geen vacantie kunnen nemen om eens uit
te blazen van alle inspanning, welke hot
afronden van jarenlange besprekingen nu
in de vorm van verdragen, heeft gekost.
Integendeel, voor enige hunner begint
eerst recht de stryd in hun eigen land
om de nu getekende overeenkomsten de
goedkeuring van hun parlementen te doen
verwerven, waardoor ze eerst rechtskracht
krygen en practisch uitvoerbaar worden.
Hchuman, de Franse minister van
buitenlandse zaken, zal met een
sterk verzet In zyn parlement te re
kenen hebben, want vele Fransen
blijven de Duitse herbewapening,
ook al geschiedt deze in het kader
van de Europese defensiegemeen-
sohap, vrezen, zy zullen meer waar
borgen van Amerika willen hebben
en moer steun van dat land In Indo
China en diplomatiek In Tunis
en hun andere Noord-Afrikaanse
gebieden.
Dat de Franse socialisten echter in grote
meerderheid zich voor de E. D. O. hebben
verklaard, is een winstpunt. Niet alzo de
Duitse socialisten die een machtige oppo
sitie tegen Adenauer zullen ontplooien als
hy voor de Bondsdag verschynt om goed
keuring te vragen voor de gesloten ver
dragen, die In West-Duitsland en geheel
West-Europa zonder geestdrift zyn ont
vangen. Zij, de Duitse socialisten, biyven
betogen, dat men door de aanvaarding van
deze overeenkomsten de splitsing van
Duitsland definitief maakt, omdat men
zich zó gauw met het Westen verbindt dat
Rusland zeker niet meer bereid zal wor
den gevonden Oost-Dultsland ooit toe te
staan zich weer met W.-Duitsland te ver
enigen. De Duitse soc.-democraten willen
daarom de deur voor besprekingen met de
Russen openhouden, Moskou immers heeft
de mogelykheid van een hereniging van
beide delen van het Duitse rijk in het voor
uitzicht gesteld als W.-Duitsland zich niet
by de E. D. G. aansloot en een conferentie
der Grote Vier werd gehouden.
Het is wel duideljjk, dat de Russen
tot verzet zullen overgaan. Over de
vraag hoe zich dat verzet zal uiten,
lopen de meningen In het Westen
nogal uiteen. Er zyn een aantal
Fransen, en zy vinden steun in een
artikel van een belangryk blad als
de Engelse Times, die menen dat,
ais Rusland van oordeel is, dat het
met W.-Duitsland versterkte West-
Europa, plus Amerika op de duur
noodlottig voor Moskou zullen wor
den, de kans bestaat, dat het een
noodsprong zal doen.
Nu de diplomatieke druk der Russen ken-
neiyk gefaald heeft om de opbouw van een
sterk W.-Europees militair apparaat te
gen te houden, zouden zy tot agressie
kunnen overgaan voor dat apparaat inder
daad voltooid is, zodat de jaren 1952 en
1953 kritiek zullen biyven. Anderen menen
dat Moskou niet zo dwaas zal zyn, doch
zyn heil zal zoeken in aanmoediging van
lum volkomen verwoest. Pas een half uur
na het ontdekken van het vuur kon de
brandweer aan het blusslngswerk begin
nen; het woonhuis kon behouden worden,
maoar de schuur brandde geheel af. De
schade, die door verzekering wordt ge
dekt, was zeer aanzleniyk en kan zeker
op honderdduizend gulden worden ge
schat.
De Noordeiyke gangen van de St. Pie
tersberg zullen met ingang van Zondag
voor bezoekers (onder geleide van een
gids) toegankeiyk zyn. Tot nu toe kwamen
de bezoekers hoofdzakeiyk in de Zufde-
lyke gangen.
Zeeleeuw-baby in Biydorp. Diergaarde
Blijdorp is Woensdagmorgen voor ’t eerst
verbiyd met de geboorte van *n zeeleeuw. -
Regenverzekering. Lochem, het stadje in
de Gelderse Achterhoek, waar jaariyks
duizenden zomergasten vertoeven, heeft
thans in navolging van Arnhem ook zyn
regenverzekering voor zomergasten.
Plnksterverlof militairen. Het Pinkster-
verlof van de militairen van de Kon. Land
macht gaat in op Vrijdag a.s. na 13 uur.
Het duurt tot Dinsdag 3 Juni laatste reis
gelegenheid. Aldus is per legerorder be
paald.
Wellicht 55000 woningen in 1958. In 1953
zullen wellicht 55000 nieuwe woningen
kunnen worden gebouwd, als zich geen
nieuwe internationale spanningen voor
doen, zo heeft minister mr In ’t Veld
Dinsdagavond in Beverwyk medegedeeld. -
Geen dansverbod. Gedeputeerde Staten van
Zuld-Holland hebben hun goedkeuring ont
houden aan de verordening van de gemeen
teraad van Alphen a. d. Ryn, waarin het
dansen op Zondagen en Chrlsteiyke Feest
dagen wordt verboden.
Koe bracht in twee jaar vyf stleirkalveren.
By de veehouder M. P. de Jong te Woud-
wyk o. Driesum, bracht een koe een drie
ling ter wereld. Het waren alle stiertjes.
Vorig jaar schonk de koe het leven aan
een tweeling, ook allebei stiertjes.
„Kinderhulp”. Te Leeuwarden is opge-
richt de afd. Friesland van „Kinderhulp"
vereniging tot opvoeding van halfverwees
de-, verwaarloosde-, of verlaten kinderen
in het huisgezin, een vereniging te Am
sterdam, welke reeds 5 Juli 1894 werd op
gericht.
Eerste aardbeien goedkoop. De eerste
aardbeien van de koude grond zyn Maan
dagmiddag aan de Beverwykse veiling
aangevoerd. Per slof van vyf pond noteer
de deze urimeur een prys van f 2.80 tot
f3.30, wat men byzonder laag acht ver
geleken by het vorig jaar, toen de eerste
sloffen ongeveer f 3.50 deden.
Betrapt by diefstal van grafplaten. Dank
zy de oplettendheid van de koster der R.K.
Kerk te Oudorp (N.-H.) heeft de politie
de hand kunnen leggen op de 22-jarige
Amsterdammer B„ een goede bekende van
de politie, die zich op kerkhofdiefstallen
had toegelegd. Op een aantal kerkhoven
in Noord-Holland nam hij zinken platen
weg, die op vele graven zijn aangebracht
onder de kiezelsteentjes. Na de diefstal
strooide hy de steentjes weer op him
plaats.
Nederlandse soldaat in Duitsland gedood.
De dienstplichtige soldaat M. E. den Ouden
uit Huizen en gelegerd by de verbindings-
troepen te Utrecht, is Maandag tydens
oefeningen in de Britse zone van Duits
land gedood. By het opzetten van een an
tennemast raakte hy een hoogspannings
draad en was op slag dood.
Westerling niet in voorlopige hechtenis.
De Amsterdamse rechtbank, onder presi
dium van mr B. de Gaay Fortman, heeft
besloten de voormalige kapitein van het
KNIL, Raymond Westerling, tegen wie een
gerechtelijk vooronderzoek is geopend, niet
1 in voorlopige hechtenis te nemen.
Verpleegstersfonds naar de f 100.000.
vrywel alle delen van ons land zyn de
laatste tyd plaatseiyke comité’s van actie
voor het „Erefonds voor oud-verpleeg-
sters” opgericht. Het gevolg hiervan is ge-
weest, dat het kapitaal van het fonds bln-
J nen enkele weken van f 50.000 tot f 75000
aangroeide.
Gijzeling van Hommerson verlengd. De
Amsterdamse rechtbank heeft Dinsdag de
gijzeling van de heer A. H. Hommerson,
i redacteur van Het Vrye Volk, die weigerde
van een bepaald bericht de zegsman te
I noemen, opnieuw met twaalf dagen ver-
lend. De heer Hommerson is op 6 Mei in
gesloten. Zyn gyzeling duurt thans drie
weken?-
