KOM OVER DE BRUG
ONTWIKKELING IN WESTERSE LANDEN
BAART ZORG
Gabe Skroar
KRIS-KRAS door Nederland
1
I
StreeKblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa
OSINGA - Bolsward
A. J.
Buitenlands Overzicht
Taft zou Mac Arthur willen rehabiliteren
Geruchten over Stalin's spoedig overlijden
üs hjoed
to sizzen
PIET.
J
1
t
Zeven kinderen uit
één gezin verbrand
Dochter van Griet Zelle
als spionne gefusilleerd
De dochter van Mata Hari, schuilnaam
voor Grietje Zelle, het Leeuwarder meisje,
dat aan het einde der 1ste wereldoorlog
als spionne door de Fransen werd gefusil
leerd, is, naar eerst heden bekend wordt,
enige dagen na het uitbreken van de vijan
delijkheden in Korea door de communisten
gearresteerd en, evenals haar moeder, ge
fusilleerd wegens spionnage.
Bus reed .door brug
leuning
Rusland zou Polen
willen inlijven
Prins Bernhard
in Harlingen
EISENHOWER
„Kans op oorlog
is niet groot”
No. 44
48e Jaargang
Vrijdag 6 Juni 1952
Bolswards Nieuwsblad
en
Red. Bolswards Nieuwsblad.
Hwat hat
5
e
In
1
i
r.
e
e
r
i
Zeven kinderen van een gezin van acht
tien personen zijn omgekomen, toen een
brand hun huis vernielde in St Luc de
Dijon, een dorp ongeveer 80 km van Quebeo
in Canada.
De moeder liep brandwonden op bjj haar
pogingen haar kinderen te redden. Zij ligt
in een ziekenhuis; haar toestand is ern
stig.
Sawn bem en in wiif,
Is in aerdich tiidfordriif.
Voorlopig uitgetrokken
ns geen storm
lucht, betrokken,
zomerweer,
de hemel blauwer!
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Een agent van de Amerikaanse inlichtin
gendienst, zekere Kurt Singer, heeft vol
gens het Parijse blad „S’Est la Vie” een en
ander openbaar gemaakt.
In April IS millioen van de spaarbanken
gehaald. Gedurende de maand April werd
bij alle Nederlandse Spaarbanken ingelegd
f 65.370.000 en terugbetaald f 78.050.000,
zodat in totaal f 12.680.000 is ontspaard.
HET VISSEIZOEN GEOPEND. Duizenden Nederlanders zijn weer
naar onze viswateren gesneld om er met of zonder kennis van zaken
een visje te verschalken.
Links: Na zeer tactisch en met groot geduld deze fraaie edelkarper naar
de kant te hebben gebracht, wordt hij met het schepnet ingerekend.
Rechts: Spoedig vielen de eerste slachtoffers, maar niet alleen onder
de vissen, maar ook onder de hengelaars.
r
t
t
t
E
r
i
t
e
p
Abonnementsprijs
f 1.50 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
Vier en dertig mensm kwamen jammerlijk
om het leven toen een Belgische autobus
met voetbalsupporters, die „een dagje uit”
waren, in Noord-Frankrijk in het water
reed. Op eerste Pinksterdag verloor de
chauffeur van de bus bij het dorpje Gre-
velingen de macht over het stuur en reed
door een brugleuning in een kanaal.
Misschien nog meer zorg dan de politieke en militaire spanningen tussen
Oost en West, baart de ontwikkeling in sommige Westerse landen zelf.
Omdat deze ontwikkeling schade doet aan het vermogen van het Westen
om in de baaierd van het heden stand te houden.
Daar zijn bijv, de problemen van het com
munisme in Frankrijk en Italië. In eerst
genoemd land is dat vraagstuk sterk naar
de voorgrond gekomen door de communis
tische relletjes te Parijs in verband met
de aankomst van generaal Ridgway. De
Parijse communisten hebben him O.-Duitse
en Russische kameraden misschien zelfs
op instructie van Moskou in hun pro-
paganda-offensief tegen de ondertekening
der verdragen tussen W.-Duitsland en de
Grote Drie krachtig trachten bij te
staan door omvangrijke relletjes te veroor
zaken, welke met een even krachtig op
treden der regering Pinay zijn beantwoord.
De secretaris-generaal Duclos en een paar
honderd van zijn medestanders zijn gear
resteerd en zullen waarschijnlijk terecht
staan wegens bedreiging van de veiligheid
van de staat. De regering is blijkbaar van
plan zich niet te laten intimideren door
de communisten. Het is trouwens een al
gemeen'Westers belang dat Frankrijk, een
der belangrijkste partners in de Europese
en Atlantische verdediging, niet onder-
mijnd wordt door communistische actie,
waarmee nog steeds een kwart der Fran
sen sympathiseert.
Erger nog is het in Italië, waar het
een derde der bevolking is, en waar,
vooral ook in Zuld-Itallë ook de neo
fascisten en monarchisten sterk z(jn,
zoals bi) de gemeenteraadsverkiezin
gen bleek. Communisten en fascisten
samen zjjn anderhalf maal zo sterk
gebleken als de regerings dus de
mocratische partijen.
De ernst van dit verschijnsel wordt niet
alleen iets verminderd door het feit, dat
het hier gemeenteraadsverkiezingen be
treft, en parlementsverkiezingen, zoals al
eens vroeger is gebleken, een voor de re
geringspartijen gunstiger uitslag geven.
Maar toch blijken de gevolgen van het fas
cistisch regime in Italië nog sterk na te
werken en groeit het verlangen naar zijn
terugkeer naarmate de economische nood
sterker gevoeld wordt.
Dit alles kan slechts bestreden wor
den door hechte onderlinge Wester
se samenwerking. Als de W.-Euro-
pese vastelandsvolken voelen, dat zij
noch militair noch economisch door
hun grote overzeese partners in de
steek worden gelaten en dat er een
werkelijke lotsverbondenheid is, zal
dat oofc de democratische gedachte
en de partijen die haar dragen In
landen als Frankrijk en Italië schra
gen.
Een dergelijke voor West-Europa bemoe
digende houding van Amerika moet men
echter niet verwachten als senator Taft
tot president gekozen wordt. Hij heeft het
dezer dagen nog weer eens duidelijk ge
zegd, dat als hij president wordt, zijn stre-
ven in de eerste plaats zal zijn beheersing
van het luchtruim; door de verplichtingen
welke Amerika ten opzichte van West-
Europa op zich heeft genomen, heeft het
aan militaire kracht ingeboet. Europa is
Taft welkom als bondgenoot als het door
eigen economische en militaire kracht zich
tot die positie weet op te werken. Dat Taft
beloofde als hjj aan het bewind kwam, het
militair beleid aan Mac Arthur te zullen
toevertrouwen, is even verklaarbaar als ’t
gevaarlijk zou zijn zowel voor de eenheid
van het Westen als voor een bezadigde
ontwikkeling van de Westerse politiek je
gens Rusland. Tafts mededinger naar de
republikeinse candidatuur voor h§t presi
dentschap, Eisenhower, heeft ongeveer te
zelfder tijd als Taft gesproken en een ge
heel ander standpunt ingenomen. Hij legde
juist de nadruk op de betekenis van W.-
Europa als bondgenoot van de Ver. Staten.
Wie van deze beide de officiële candidaat
van de republikeinse partij zal worden, is
nog steeds niet te zeggen, vooral ook niet
omdat vanuit het Zuiden, waar Taft vele
aanhangers heeft, een beweging onder de
jongere republikeinen gaande is om tegen
de wil van de partijleiding in Eisenhower
Nog slechts enkele dagen en dan zal er In Bolsward een eenvoudige plech
tigheid plaatsvinden, die met gouden letters zal worden geboekstaafd
in de annalen van onze oude Hanzestad. Over tientallen, over zo de
wereld mag voortbestaan honderdtallen van jaren zal over die ge
beurtenis gesproken en geschreven worden, als over een historisch feit
van vérstrekkende betekenis. Een gebeurtenis, die richtinggevend was
voor de verdere ontwikkeling van de stede Bolsward, een gebeurtenis
die de toekomst van Bolswina’s veste in niet geringe mate heeft be
paald.
Op 24 Juni aanstaande wordt n.l. de Gysbert Japicxbrug geopend
daarmee de uitbreiding-Noord definitief ontsloten.
Er is verschil van mening geweest over de plaats van de brug.
De strijdbijl is echter reeds lang begraven.
Thans verheugt zich iedere rechtgeaarde Bplswarder over de expansie
mogelijkheid, die hier zijn middeleeuwse vesting wordt geboden.
Vanuit het statische treedt de stad in het dynamische tijdperk.
Mogelijkheden wachten slechts op het moment, waarop ze worden aan
gegrepen.
Levensruimte vraagt om leven.
Een nieuwe periode breekt aan.
Burgers van Bolsward, dit mag om het eens heel conventioneel te
zeggen niet ongemerkt voorbij gaan.
Kom over de brug.
Straks in de meest letterlijke zin van het woord.
Kom over de brug, ook in overdrachtelijke zin.
Kom met uw initiatief, kom met uw idee, kom met uw bijdrage over
de brug. De brug wordt geopend, de Lagere Technische School verrijst,
straten worden geprojecteerd, woningen gebouwd, een nevenstad is in
staat van wording.
Hier moet de burgert) getuigen van blijdschap en waardering.
Hier wordt een geste gevraagd.
Nog eens: kom over de brug. Wie neemt de voorstap?
Washington doen niet te controleren
geruchten de ronde, volgens welke Polen
binnenkort zal verzoeken, in de Sovjet
unie te worden opgenomen. Deze kwestie
zou reeds enige maanden in Warschau be
studeerd worden.
Woensdagavond arriveerde prins Bernhard
in Harlingen voor een bezoek aan de inter-
geallieerde oefening „Blue Bird”. De troe-
pen-onderdelen, die aan deze oefening deel
nemen, Belgische commandotroepen en pa
rachutisten en het Nederlands korps ma
riniers, stonden aan de Havenwal opge
steld, terwijl de officieren en manschappen
van het Engelse landingsvaartuig „Reg
gio” en een Engelse torpedoboot aan boord
van de schepen stonden opgesteld.
Deze troepen werden door de prins en de
commandanten van de Engelse, Belgische
en Nederlandse onderdelen geïnspecteerd
waarna Prins Bernhard per auto vertrok.
Inbraak in school. Inbrekers hebben zich
door het forceren van de deur van het gym
nastieklokaal toegang verschaft tot een
lokaal aan de Karei du Jardinstraat te
Amsterdam. Uit een kast in een der loka
len worden twee schrijfmachines, waarde
f 900, vermist.
voor de honderden bezoekers, veroorzaakt
door baldadige jongelieden, die enige voet
zoekers in de put hadden gegooid. Door de
rookontwikkeling werkte de echo niet
meer. De brandweer staat echter voor
niets. Deze kwam met een tankwagen en
spoot 400 liter water in de beroemde echo
put. Daardoor werden de dampen verdre
ven, waarna de echo zich weer liet ho
ren.
„Aaltjeseter” ontdekt. Prof. dr. ir. A. Ph.
Weber te Bennekom heeft een tot dus
verre onbekende micro-organism^ ontdekt,
dat in de toekomst wellicht een belang-
rijke factor kan worden in de strijd tegen
de aardappelmoeheid. Het gaat hier om ’n
amoebe (ééncellig diertje) dat de strijd
aanbindt met de beruchte aaltjes, die de
aardappelmoeheid veroorzaken.
Meppels burgemeester naar Paraguay.
Burgemeester mr A. Kleijn van Meppel
heeft medegedeeld, dat hij zich voor een
jaar als bestuursexpert in het kader van
de technische hulpverlening aan minder
ontwikkelde gebieden door de V. N. naar
Paraguay zal begeven.
Debat in Sneek. De debatvergadering tus
sen Minister Mansholt en het Chr. Histo
rische Kamerlid, de heer De Ruiter staat
thans vast op 12 Juni. Het is de organi
satoren gelukt er de grootste zaal van
Sneek voor te krijgen, namelijk het gebouw
voor Christelijke Belangen.
Echoput defect. Na 140 jaar lang steeds
elk geluid weerkaatst te hebben, heeft de
Echoput te Apeldoorn op Tweede Pink
sterdag twee uur lang gestaakt. Een strop
te steunen. Er schijnt zelfs een kansje te
zijn op een splitsing in de republikeinse
partij, waarbij alleen de democraten garen
zouden spinnen. Deze laatsten hebben
eigenlijk nog geen officiële candidaat
nu Truman niet meer wil naar voren
geschoven, maar men verwacht dat elk
ogenblik, nu Eisenhower als dit blad ver
schijnt, al zjjn eigen programma ontvouwd
zal hebben. De democratische partijleiding
wenst nl. Eisenhowers standpunt te ken
nen voor zij haar eigen vastlegt. Want de
democraten hopen, als zfl een tactisch pro
gramma opstellen, toch weer 't president
schap te veroveren, omdat zij menen dat
de republikeinen zo zeer verdeeld zijn dat
als Taft hun officiële candidaat wordt,
Eisenhowers aanhangers liever op de de
mocraat dan op Taft zullen stemmen, ter
wijl Tafts aanhangers verondersteld wor
den ook in geen geval Eisenhower te zul
len stemmen als deze de republikeinse
candidatuur krijgt.
Zoals bekend hangt er ook veel van af
welke candidaat de Amerikaanse vakbe
weging zal aanbevelen.
President Truman heeft een goede
gooi naar haar sympathie voor de
democratische candidaat gedaan
door de staalindustrie onder rege-
ringsbewlnd te brengen, toen de
werkgevers weigerden een geëiste
loonsverhoging toe te kennen, die de
regering toch wel gaf. Maar het
Hooggerechtshof heeft de vordering
dezer Industrie door de president
ongrondwettig verklaard, zij Is weer
aan de eigenaars teruggegeven met
het gevolg, dat de werknemers di
rect in staking gingen.
Mocht deze staking van langere duur zijn
dan zal dit natuurlijk ook ongunstig wer
ken op de bewapeningsplannen van Ame
rika en het gehele Westen. Welke invloed
het stagneren van een grote industrie op
dit gebied kan hebben heeft de staking in
Laatste inspectie-reis
Afscheid van zijn vazallen
’t Is hem daar in Parijs
Blijkbaar niet meegevallen.
Europa te verdeeld?
De energie steeds lauwer?
Wordt ’t kaartspel vals gespeeld?
Wat dacht U, Eisenhower?
Hij heeft de uniform
Voorlopig uitgetrokken
Voorspelde ons geen storm
Al dreigt de
„Ik hoop op
Straks wordt
Kijk uit! en observeer!”
Zo raad ons Eisenhower.
Deez’ veldheer heeft spontaan,
Fier, zonder bijbedoelen,
Zijn vredesplicht gedaan,
Europa moest het voelen.
Hij zag zijn roeping klaar
Als dienaar was geen trouwer
Voor ’t „Europese” jaar
Ons dank aan Eisenhower.
Van alle markten thuis,
Wou hij zich nieuw bezinnen.
De strijd om ’t „Witte Huis”,
Wie zal de wedloop winnen?
Eén ding staat vast, het land
Ziet deze strateeg-bouwer
Nimmer als figurant!
Dat toonde Eisenhower
„De kans op een opzettelijk uitgelokte
oorlog is niet groot,” zo heeft generaal
Eisenhower Dinsdag op een persconferen
tie in Washington verklaard. Niettemin
blijft het gevaar bestaan van „satelliet-
oorlogen van het type Buskruitvat”, zo
voegde hfl hieraan toe.
Eisenhower droeg op deze persconferentie
voor het laatst zijn uniform. Enkele mi
nuten later diende hfl formeel zijn ontslag
uit het leger in om openlijk deel te nemen
aan de campagne voor de presidentsver
kiezingen.
Sproeivllegtuig verongelukt. Een be-
sproeiingsvliegtuig heeft Woensdagmiddag
te Retranchement in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen kort na het opstijgen een mis
lukte noodlanding gemaakt in een tarwe
veld. De bestuurder, de heer F. Traa, liep
slechts enkele schrammen op. Het vlieg
tuig werd ernstig beschadigd.
Conflict om een sigaret. De beroemde En
gelse tenor William Herbert heeft een ver
geefse reis naar Naarden gemaakt, waar
hij in de oude Ned. Herv. Kerk zou optre
den met de Handelvereniging, op verzoek
van de N. C. R. V., die van het concert
opnamen zou maken. Het roken van een
sigaaetje was er echter de oorzaak van dat
het concert vroegtijdig werd afgebroken.
De dirigent en een der orkestleden, die ’n
sigaretje rookten werden door de Burge-
meester-president kerkvoogd de kerk uit
gestuurd.
Burgemeester failliet. Een boete voor het
zonder vergunning verbouwen van een
smederij is aanleiding geworden tot het
aanvragen van het faillissement van Ro-
den’s burgemeester, die enkele weken ge
leden van zijn ambt werd ontheven. De
burgemeester kreeg f 250.boete, maar
vertelde, dat-dit f2500 was. Door dit ver
haaltje wist hij geld los te krijgen. Hij
had een schuld van f16000.
de olle-industrle in Amerika bewezen. Zij
noopte alle luchtvaartmaatschappijen ter I
wereld haar diensten in te krimpen. Dit
1 was échter mede het gevolg van het feit,
dat de Perzische olie-leveranties nog stop
1 staan. Mossadeq is nu in Den "Haag voor
I de behandeling van dit PerzischEngelse
geschil voor het Internationale Gerechts
hof en de Amerikanen spannen zich intus
sen in een vergelijk tussen Londen en Te
heran tot stand te brengen ze moeten
haast maken, want de Russen zitten thans
achter de Perzische olie aan daar de
Perzische olie veel meer gemist wordt, dan
men in het Westen aanvankelijk heeft wil
len toegeven en zelfs de militaire paraat
heid min of meer aantast.
Wel gelooft men in officiële Weste
lijke kringen niet aan direct oorlogs
gevaar al wat in en om Berlijn
gebeurt beschouwt men slechts als
Russische intimidatiepogingen
maar men houdt toch ook rekening
met een mogelijke plotselinge ver
scherping van de toestand als Sta
lin eens plotseling zou komen te
overlijden geruchten over de mo
gelijkheid daarvan doen weer de
ronde en niet Molotoff maar Ma
lenkov zijn opvolger zou worden.
Deze laatste schijnt in het Politbureau aan
aanhang gewonnen te hebben en htj wordt
beschreven als een der fanatici die tot het
uiterste zou gaan óm de gehele wereld aan
het communisme te onderwerpen.
In Roemenië heeft een nieuwe zuivering
plaats gehad onder de leiding van regering
en partij, welke deze satellietstaat nog wat
vaster aan Moskou heeft geklonken. Onder
deze omstandigheden doet een nieuw Wes
ters voorstel tot beperking der bewape
ning in de ontwapeningscommissie der
Ver. Naties eigenlijk wat onwerkelijk aan,
de verhoudingen zijn er niet naar dat daar
van nu iets zal terecht komen. Theore
tisch is het niet onverdienstelijk: Amerika,
Rusland en China zouden elk een leger van
1 of 1% millioen man mogen hebben, En
geland en Frankrijk elk 800.000 man.
De beide laatstgenoemde landen nemen
dus genoegen met een tweede rangs posi
tie. Rusland wil het voorstel echter niet
behandelen, zolang niet duidelijk omschre
ven wordt dat met „China” rood China is
bedoeld, zodat dit eerst toegelaten zou
moeten worden tot de Ver. Naties, waar
tegen, zoals bekend, de Ver. Staten nog
altjjd bezwaar hebben.
Man poogde kind te wurgen. De Venlose
politie heeft Dinsdag de 24-jarige H. H.
gearresteerd, die Zaterdag een 15-jarig
meisje op een eenzame weg onder Venlo
aanrandde en poogde te wurgen. Op het
hulpgeroep van het kind snelden enige
mensen toe, waarop de man de vlucht nam.
Er kon een vaag signalement worden
vastgesteld, op grond waarvan de man
werd aangehouden. H. heeft bekend.
Stukje uraniumerts ontvreemd. Op Twee
de Pinksterdag is op de tentoonstelling „De
Rjjn in de R.A.I.” uit de stand van het
Koningin Wilhelminafonds een stukje ura
niumerts ter grootte van een kindervuist
ontvreemd. Het stukje erts heeft geen en
kele waarde. Maar degene, die het heeft 1
meegenomen, wordt er op gewezen, dat
een langdurig bij zich dragen niet zonder
gevaar kan zijn.
Deze week nog geen compensatieregeling.
Binnenkort, niet meer deze week, is de be
slissing te verwachten over de compen
satieregeling voor het bakkers-bedrijf. Dit
heeft het ANP vernomen naar aanleiding
van een telegram, dat het Kamerlid F. H.
van de Wetering (c.h.) aan minister Mans
holt heeft gezonden.
Inbreker krijgt drie) en half jaar. De 30-
jarige koopman C. J. B. uit Rotterdam
is door de Leeuwarder rechtbank veroor
deeld tot drie jaar en zes maanden gevan
genisstraf met aftrek wegens inbraken te
Franeker en Sneek en een te Franeker ge
pleegde houtdiefstal. Zijn medeplichtige,
de 29-jarige los-werkman J. P. uit Achlum
die zich bovendien aan heling had schuldig
gemaakt, werd veroordeeld tot 9 maanden
gevangenisstraf, waarvan vier maanden
voorwaardelijk met drie jaar proeftijd.
Kleinel inktvissen (in Zeeland zeekatten ge-
noemd) doen op het ogenblik in de Zeeuw
se wateren de kreeftenvissers concurrentie
aan: ook de inktvis maakt jacht op kreef
ten, die in deze tijd van schaal verwisse
len, waardoor zij voor hen een weerloze
prooi vormen.