WOLKOM OP IT HEAMIEL
RUSLAND RICHT AL ZIJN DIPLOMATIEKE
KRACHT OP ENGELAND
KRISKRAS door Nederland
Bolswarder stadhuis
Zweedse jagers door Sovjet neergeschoten
Nehroe niet sympathiek tegenover
Amerikaanse politiek
Schade aan fruitteelt in
de Betuwe bedraagt
anderhalf millioen
Amerika voert
paraatheid op
Bevolking Baltische
landen weggesleept
Druk bezoek aan
No. 48
Vrijdag 20 Juni 1952
48e Jaargang
Streekblad voor Weit- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa
A.J.OSINGA - Bolsward
Buitenlands Overzicht
1
Bolswartls Nieuwsblad
er bilibbet op pag. 2, 2e blêd.
voor het begin der
China.
Onschuldig veroordeeld.
zij leven hoofdzakelijk in tropische zeeën.
In een zwembad te
de 21-jarige broeder
Uit het onderzoek dat de rijkslandbouw-
en tuinbouwconsulenten hebben ingesteld
naar de hagelschade in de Betuwe, blijkt
dat in het gebied van Ommeren, Lienden
en Resteren, pl.m. 520 ha. beteeld met
fruitbomen door de hagelschade te lijden
heeft gehad. Hiervan was op 225 ha van
75 tot 100 pet vernield. Men taxeert de
schade aan de fruitteelt op rond ander
half millioen gulden.
Met de bladstand in de vele boomgaarden
is het droevig gesteld. Het zwaar bescha
digde blad begint te verdorren. Wat de
landbouw betreft is gebleken, dat pl.m.
150 ha. vrjjwel geheel is vernield. Dit be
treft in hoofdzaak de graangewassen.
Naar men verwacht, zullen de aardappe
len en de bleten zich nog wel voor 80 pet.
herstellen, zodat de schsde aan deze land
bouwproducten meevalt
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie:
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Abonnementsprijs
f 1.30 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 12 cent per m.m.
Giro 87926
De Eingelsen, kenners van het Verre Oos
ten, ztjn steeds van mening geweest, dat
Amerika deze en dergelijke kwesties al te
eenvoudig ziet en dat het overwicht van
Amerika in de Westerse politiek tenslotte
zou kunnen leiden tot een volledige ver
vreemding van alle Oosterse landen van
het Westen. Anderzijds staat Engeland
zeer lauw tegenover de West-Europese in
tegratie, de federatie der West-Europese
landen. Bovendien vormt Engeland met ’t
gemenebest een machtig blok en begeert
het om zijn precaire economische toestand
de handel zowel met Oost-Europa als met
China, welke Amerika om politieke rede
nen wenst te beperken.
tot het uiten van een eigen mening over
allerlei binnen- en buitenlandse vraag
stukken, blikbaar inziend dat hjj alleen
dan nog kans heeft zjjn achterstand op
Taft in te halen. Intussen is John Foster
Dulles, de vroegere republikeinse adviseur
voor buitenlandse zaken van de regering-
Truman met een eigen formulering van
een Amerikaanse buitenlandse politiek
voor de dag gekomen. Hij schijnt zich can-
didaat te willen stellen voor de post van
minister van buitenlandse zaken als de re
publikeinen winnen.
Zo staat het dan nu wel vast, dat Rusland zich met al de kracht van
zijn diplomatie! zal richten op Engeland, om dit land losser te wrikken
uit het Westerse front. De benoeming van Gromyko, Moskou’s bekwaam
ste jonge diplomaat tot ambassadeur te Londen in de plaats van Za-
roebln kan wel niet anders worden opgevat. Het punt van de aanval is
niet slecht gekozen. Enerzijds is er aanzienlijk verschil van mening
tussen Engeland en de Ver. Staten over de Westerse politiek In het
Verre Oosten. Men denke aan het feit dat Londen Rood China wel
erkende, Washington niet, en aan het conflict In Korea en de verhou
ding tegenover Syngman Rhee.
ratificatie van de verdragen tussen West-
Duitsland en de Westelijke geallieerden
gesloten, dus ook dat betreffende de EDG
door de Duitse en Franse parlementen zal
ten goede komen.
Amerika is zich gaan beveiligen tegen mo
gelijke verrassingen uit de lucht. Volgens
bekendmaking van het Amerikaanse leger
zijn er luchtdoelbatterijen geplaatst rond
strategisch belangrijke industrieën, grote
^steden en installaties van de luchtmacht.
Met ingang van 14 Juli zullen leden van
de burgerlijke verdediging dag en nacht
de wacht betrekken bij fabrieken en in
stallaties.
Amerika wenst troepen terug.
Welkomer zijn ze Amerika, waar het aan
tal Amerikaanse troepen, dat in Europa
op de been moet worden gehouden, een
rol van betekenis in de verkiezingscam
pagne speelt.
Zelfs Elsenhower heeft verklaard,
dat er eerder zullen afgaan dan bij
komen en als Taft zijn zin kreeg
werden alle Amerikaanse troepen uit
Duitsland teruggehaald.
Wat de verkiezingsstrijd tussen deze beide
heren betreft is er niet zoveel nieuws te
melden, het loopt nu snel naar de republi
keinse conventie waar de republikeinse
candidaat wordt aangewezen (7 Juli) en
Eisenhower heeft het nu vertikt nog rede
voeringen te houden door zijn politieke
raadgevers opgesteld. Het is overgegaan
Israël.
Wat dat Israël betreft, wordt het een gun
stige omstandigheid genoemd, dat de re-
gentschapsraad van Jordanië, die koning
Talal vervangt, bereid is de politiek van
deze koning voort te zetten door niet te
streven naar een vereniging van zijn rijk
met Syrië en Irak, waarvan Talais vader,
Abdoellah, zo’n voorstander was. Israëls
positie kan alleen maar schade hebben van
een grotere machtsconcentratie in de Ara
bische wereld. Wat het Midden-Oosten
aangaat, moge dan nog vermeld, dat een
Italiaanse maatschappij met Perzië con
tracten afsloot voor olieleveringen.
Ollegeechil.
Engeland heeft echter alle landen gewaar
schuwd, dat de Perzische olie eigendom
van Anglo Iraanse oliemaatschappij is en
dat het niet alleen zal trachten de leverin-
gen te verhinderen maar de zaak ook langs
juridische weg zal aanpakken. Voor dit
laatste ware een uitspraak van het Inter
nationale Hof over de eigenlijke kwestie
tussen Engeland en Perzië van groot be
lang, maar die zal nog wel geruime tijd
op zich laten wachten. De Perzen voeren
niet alleen voor het Hof aan dat het onbe
voegd is, omdat het hier een binnenlandse
aangelegenheid betreft, maar ook omdat
de zaak al voor de Veiligheidsraad is ge
bracht.
op Ameland aangespoeld.
Op de Zuidwestkust van Ameland zijn eni
ge horsmakrelen aangespoeid. Deze ma-
Friesland weinig faillissementen. Het to
taal uitgesproken faillissementen bedroeg
in Mei 1952 154, waarvan in Friesland 5.
Het totaal uitgesproken faillissementen
van 1 Jan. t.e.m. 31 Mei 1952 bedroeg
931.
Zoutlaag aangeboord by Franeker. Met de
olieboring te Zweins is men thans tot 2750
m. diepte gevorderd. Men is een zoutlaag
gepasseerd van ruim 600 m. Zout zit er
dus wèl bij Franeker. De bedoeling is tot
3000 m. te boren en misschien nog wel
verder, als het grondonderzoek daartoe
aanleiding geeft en er nog altjjd geen olie
is
Mislukking verzekerd?
Dat wil dus eigenlijk zeggen, dat men zo
wel te Londen als te Parjjs eigenlijk ook
wel overtuigd is dat deze conferentie met
de Russen zal mislukken, maar dat men
het West-Duitse en Franse volk onomsto
telijk wil bewijzen dat overeenstemming
met de Russen thans onbereikbaar is, om
deze volken de bedoelde verdragen gemak
kelijker te doen slikken. Het is dus meer
een verschil van mening tussen Amerika
enerzijds en Engeland en Frankrijk ander
zijds over de te volgen taktiek dan van
principe, geen van drieën gelooft werke
lijk, dat Rusland bereid zal zijn de greep
op Oost-Dultsland te laten schieten, of op
een poging tot algemene overeenstemming
uit is.
Wat dit laatste betreft, de splon-
nage-processen in Engeland en Zwe
den, waarbij ook Russische diploma
ten betrokken zjjn, wijzen niet op ’n
volslagen ommekeer in de houding
van Moskou; evenmin het neerschle-
ten van Zweedse vliegtuigen door
Russische jagers, trouwens een ris
kante onderneming der Russen, om
dat de Zweedse publieke opinie op
deze wjjze rjjp gemaakt kan worden
voor aansluiting van het land bjj ’t
Atlantisch Pact.
Overigens: moge Rusland Oost-Duitsland
niet willen loslaten, we geloven ook niet
dat het Westen zelf graag een herenigd,
vrij Duitsland op het Europese toneel zou
zien verschijnen. De 500.000 man, welke
volgens de W.-Duitse toekomstige minister
van Defensie Blank, in 1953 gevechtsklaar
aan een Europese Defensie Gemeenschap
zouden gaan deelnemen, zijn speciaal voor
Frankrijk en andere W.-Europese vaste-
landsmogendheden al zwaar genoeg te ver
teren.
Aardappeltelers naar Mansholt. Vandaag
zal een deputatie van gedupeerde Almelose
aardappeltelers, wier aardappelen zonder
vroegtijdige waarschuwing werden „ge
trokken” in verband met aardappelmoeheid
bij minister Mansholt op audiëntie gaan. -
Dat kan helpen. Toen de „Sibajak” van
de Kon. Rotterdamse Lloyd Dinsdagmid
dag om vijf uur van de Lloydkade vertrok
voor een emigrantenreis via het Panama-
kanaal naar Nieuw-Zeeland bevond zich
aan boord een record-gezin: dat van de
heer Bron uit Borne, bestaande uit man,
vrouw en achttien kinderen.
Historische vondst. In een heideveld on
der Eibergen is een grote urn met as en
resten van beenderen gevonden, daterend
van enkele eeuwen
jaartelling.
Broeder verdronken.
Gennep is Maandag
Willems uit Geldrop bij het zwemmen ver
dronken. Vermoedelijk heeft hij een aan
val van kramp gekregen. Het slachtoffer
was broeder in het missiehuis van de Pa
ters van de Heilige Geest te Gennep.
Voor hunebedden wordt f 30.000 gevraagd.
Gedeputeerde Staten van Drente hebben
Provinciale Staten voorgesteld 30.000 gul
den beschikbaar te stellen ten behoeve van
de hunebedden in de provincie. Dit voor
stel werd gedaan naar aanleiding van een
rapport van de archeoloog prof, dr A. E.
van Giffen te Groningen, die op snel in
grijpen heeft aangedrongen.
Slapte in de textiel: 85 ontslagen. Met in
gang van 5 Juli heeft de N.V. Jansen en
Tilanus te Vriezenveen aan 85 werknemers
ontslag aangezegd wegens slapte in het
bedrijf. Enige arbeiders zijn op vervroegd
pensioen gesteld. Hierbij zijn geen gehuw
de mannen betrokken.
I Woningnood. Reeds bijna twee weken lang
trekt een jong echtpaar de aandacht van
late voorbijgangers op het Hilversumse
Stationsplein. Wanneer de laatste bussen
zijn vertrokken, betrekken man en vrouw,
gewapend met kussens en dekens, het
smalle wachthuisje van de N.B.M., om op
een bank de nacht door te brengen. Op 5
April is het echtpaar uit zijn huis gezet,
nadat de hoofdbewoner van het perceel 'n
proces tegen hen had gewonnen.
Onbeheerde wagen met baby reed gracht
in. Op de Brouwersgracht te Amsterdam
reed een dezer dagen een kinderwagen, die
onbeheerd langs de kant van de gracht
stond, met een baby van zes zeven
maanden er in gaan rijden en in het water
terecht gekomen. De heer E. Schepers, die
onmiddellijk in de gracht sprong, kon, ge
holpen door iemand op de kant, het kind
redden. Behalve wat natte kleertjes, heeft
het kind verder vermoedelijk geen nadeli
ge gevolgen van het onvrijwillige bad op
gelopen.
Man overreed zijn eigen kind. De heer A.
Bems te Bemmel bij Nijmegen heeft Dins
dagavond bij het achteruitrijden van zijn
volgeladen wagen zijn 5-jarig dochtertje
enig kind, overreden. Het kind was on
middellijk dood.
Raar gesdoe met raar goedje. Dames heb-
ben by de Nymeegse politie geklaagd dat
I zy in de stad waren bespoten met bytende
vloeistoffen die haar nylons radicaal had
den vernield.
Sensatie.
Wat deze laatste kwestie betreft, enige
sensatie is gewekt door berichten dat de
Fransen gemengd waren in een poging tot
vergiftiging van de Bey; of men hier met
een nationalistische verdachtmaking te
doen heeft is niet na te gaan. Maar ern
stiger is, dat in Tunis de haat der Mo
hammedanen zich nu ook fel heeft geuit
jegens de Joodse inwoners, onder wie
Gulden middenweg.
Zyn politiek houdt het midden tussen die
van Taft en Eisenhower, hy wil Amerika
wel in heel de wereld als beschermer van
vry’heid en democratie doen optreden, maar
daarvoor niet langs alle grenzen van de
Russische invloedssfeer Amerikaanse
strydkrachten samentrekken. Dulles wil op
enkele punten, vooral in Azië, een soort
Amerikaanse politiestations, van waaruit
strafexpedities tegen de communisten zou
den worden uitgezonden als deze ergens
agressie zouden plegen, hun verbindings
wegen en industriële capaciteit zouden dan
worden vernietigd. Het voorstel heeft het
voor de Amerikaanse belastingbetaler aan-
trekkeiyke, dat het minder aan uitgaven
vergt dan de huidige bewapening, maar
als het al de Amerikaanse politiek was
geweest, toen de oorlog in Korea uit
barstte, zou het tot de consekwentie heb
ben geleid, dat Amerika Chinese bases had
aangevallen met alle gevolgen van dien.
Omtrent China zy nog gemeld, dat by de
ambassadeurswisselingen, welke Moskou
dezer dagen heeft doorgevoerd» de huidige
Russische ambassadeur te Washington
Panjoeskjin naar Peking is overgeplaatst.
Deze kent het Verre Oosten als geen an
der Russisch diplomaat en dat wijst er
dus weer op hoe belangryk Rusland ook
China en geheel Azië acht; het heeft ook
geweigerd zyn missie uit Japan terug te
trekken, hoewel Tokio daarom had ver
zocht nu Rusland buiten het vredesver-
drag bleef, dat het Westen met Japan af
sloot. India tekende dezer dagen eveneens
een vredesverdrag met Japan en de Ja
panners hopen dat dit hun handel, die no
dig uitbreiding behoeft, zal ten goede ko
men. Maar door dit verdrag krygt de in
vloed van India ook meer toegang tot
Tokio, waar tot nog toe de Amerikaanse
overheerste.
Zoals bekend staat Nehroe, de pre
mier van India, niet sympathiek te
genover de Amerikaanse politiek je
gens China, in het geschil over Korea
bleef India ook neutraal en scherp
heeft Nehroel het feit gehekeld dat
Westelijke landen verhinderen dat de
Tunesische kwestie in de Ver. Na
ties behandeld werd.
Kans wordt kleiner.
De kans daarop is trouwens ai niet
groot meejr nu Amerika, na aanvan
kelijk verzet, thans heeft toegege
ven aan de wens van Engeland en
Frankrjjk om toch weer in te gaan
op de Russische wens een conferen
tie te houden ter bespreking van een
mogeiyke hereniging van geheel
Duitsland; het deed dit echter onder
voorwaarde, dat eerst de ambassa
deurs der Grote Vier bijeenkomen
om de vorming van een neu
trale commissie te bespreken, welke
del mogeiykhefd moet onderzoeken
van vrije verkiezingen in geheel
Duitsland.
Engeland en Frankryk schijnen deze con
ferentie en de aankleve van dien noodza-
keiyk te achten omdat dit de kans op
Er zyn 6000 van
de 12000 inwoners van Laren opgekomen
voor het tweede bevolkingsonderzoek op
tbc. Dit resultaat wordt zeer teleurstellend
geacht.
Konlnkiyk bezoek. De Koningin en Prins
Bernhard zullen 20 en 21 Juni een bezoek
brengen aan West-Friesland en Alk
maar.
De Prinsesjes geschilderd. De Tilburgse
schilder Theo Swagemakers werd opdracht
gegeven een schildery te vervaardigen van
de vier Prinsesjes.
Mooie opdracht. Een Tilburgse firma kreeg
als laagste inschryfster de opdracht
34000 baretten te maken voor het Belgi
sche leger.
Het scharnier.
Waarom zou Moskou dan niet trachten de
Westerse samenwerking te treffen juist
in die scharnier, welke de verbinding tus
sen het West-Europese vasteland en de
Ver. Staten vormt? De Russische hoop te
Londen iets te kunnen bereiken, wordt
allicht in niet geringe mate gesterkt door
het niet te ontkennen feit dat de aanhan
gers van Bevan, die zoveel kritiek op
Amerika hebben, aan invloed winnen in de
Labourparty. Dat biykt wel uit een dezer
dagen door het bestuur van die party uit
gegeven verklaring over de buitenlandse
politiek, ook al wordt er met geen woord
gerept vaA Bevans bezwaren dat Engeland
te veel geld uitgeeft voor de herbewape
ning en wordt het Noord Atlantisch Pact
als onvermydeiyk aanvaard. Maar de En
gelse Arbeidersparty vereenzelvigt zich nu
toch met de eis der Duitse soc.dem. dat
Adenauer eerst in West-Duitsland nieuwe
verkiezingen moet houden voor hy Duits
land tot de Europese Defensie Gemeen
schap kan laten toetreden. Een eis lynrecht
in strijd met de wensen der Amerikaanse
regering, die vóór de verkiezingen in No
vember het Amerikaanse volk een succes
van haar politiek wil tonen in de vorm van
een geratificeerde Europese defensiege-
meenschap.
De drie Baltische staten Estland, Letland
en Litauen hebben sedert de bezetting
door Rusland in 1941 anderhalf millioen
van hun zes millioen' inwoners verloren.
Dit is te Bonn meegedeeld door het Bal
tische Comité. Veel van de weggevoer
den zyn in Siberië of in de Poolstreken te
werk gesteld.
Donderdag is het stadhuis weer door tal
rijke gasten uit alle delen van ons land
bezocht, ’s Middags ontving de burgemees
ter een gezelschap inspecteurs voor de
Volksgezondheid in Nederland en de hoofd-
inspecteur dr Banning; de laatste van ge
boorte Bolswarder. De heren hebben zich
goed de tijd gegund om alle vertrekken
van het stadhuis (de Oudheidkamer incluis)
te bezichtigen en toonden zich allen zeer
enthousiast. Diezelfde dag bracht ook ma
joor Fochteloo uit Leeuwarden, hoofd van
de Rykspolitie in Friesland, vergezeld van
I een hoofdambtenaar van Scotland Yard en
dames een bezoek aan Bolsward. De heer
Fochteloo en zyn gasten waren vol lof over
de Oudheidkamer en de fraaie poorten,
die In verschillende delen van het stadhuis
staan opgesteld.
De Heamleldagen stean wer foar de doar!
Nye wike sil yn Boalsert de flagge wer trye dagen oan ien op ’e toer
stean en sil de stêd trye dagen lang gounzje fan libben en fortier.
It sil feest wêze yn Boalsert, in mienskiplik feest fan stêd en plattelhn.
De bên tusken dy beide sil op ’e ny ta utering konune en nei’t ik
hoopje troch dit feest oan gevens winne en fêster oanhelle wurde.
Wy, Boalserters, witte, dat wy net büten it plattelhn kinne, dat Boal-
sert har bitsjutting oan it plattelhn to tankjen hat.
Wy stribje dernei it sa to meitsjen, dat it plattelhn ek net mear büten
Boalsert kin; dat de bütenlju, dy’t yn fiere omkriten om Boalsert hinne
wenje üs stêd net mear misse kinne, om’t hja har bitsjinnet mei alles
hwat hja nedich binne en net mear misse wolle om’t hja meilibbet yn
alles hwat foar it plattelhn bilangryk is.
Wy, stêdminsken, binne mei jimme bliid, dat de üngetiid wer oan ’e
kant en it hea yn ’e skuorre is.
As biwiis fan dizze blidens biede wy jimme dit feest oan.
Ut namme fan alle Boalserters rop ik de biwenners fan it plattelhn
in hertlik wolkom ta op de Boalserter Heamleldagen.
De Boargemaster fan Boalsert:
J. G. S. BRUINSMA.
Geluk naast ongeluk. Deze week viel een
der gewichten van het grote uurwerk uit
de Ned. Herv. Kerk te Oenkerk naar be
neden. Door de snelheid en de kracht viel
het gevaarte dwars door de zoldering heen
Gelukkig juist naast één der oude graf
zerken. Niemand had iets van deze val
vernomen.
„Verzetskruls” voor Francais». De Ne
derlandse ambassadeur in Frankryk, ba
ron Van Boetzelaar, zal op 25 Juni aan de
Frans-Zwitserse grensstad Annecy de Ne
derlandse ridderorde „Het Kruis van Ver
zet” overhandigen. Dit kruis is posthuum
bestemd voor mademoiselle Meunier, die
tijdens de bezetting meer dan honderd Ne
derlanders over de grens heeft geholpen.
Metselaar viel van steiger. Maandagmor
gen is de 29-jarige ongehuwde metselaar
Bezembinder uit Steenwyk by zijn werk
zaamheden aan de bouw van arbeiderswo
ningen aan de Kuinderweg achterover van
een 3.20 meter hoge steiger gevallen. B. I
kwam op zyn hoofd terecht en is onmid- i
deliyk overleden. Het stoffeiyk overschot
is naar het ziekenhuis te Vollenhove over
gebracht.
Russische aanklacht onzinnig.
In die Veiligheidsraad hebben de Russen
aan de orde gesteld de toelating tot de Ver.
Naties van alle staten, welke zich voor
het lidmaatschap aanmeldden en de zg.
bacteriënoorlog welke de Amerikanen zou
den voeren in Korea. Deze beschuldiging is
onzinnig, maar wel is een vraag of de
Amerikanen in Korea, als de oorlog daar
werkeiyk weer fel wordt, nog niet eens
naar een of ander atoomwapen zullen gry-
pen. Amerikaanse berichten dat „de vij
anden loopgraven aanlegt, die ingericht
zy'n op een bescherming tegen het atoom
wapen” schynen in die richting te wyzen.
De kiellegging van de eerste door atoom
kracht voortbewogen duikboot in Amerika
opent naast misschien sombere toch ook
hoopvolle perspectieven. Immers voor het
eerst is een atoommotor ontwikkeld en
kan de atoomkracht dus ook voor vredes
doeleinden worden aangewend. Te vrezen
is echter, dat het gedrang naar het bezit
van uranium nog sterker zal toenemen en
dat de kleine landen, voorzover ze niet
«ver grondstoffen daarvoor beschikken, in
hun industriële ontwikkeling achterop
zullen geraken.
óf behoudens enkele delen
schubben bedekt.
Gebleken is, dat Horsmakrelen
een caféhouder te Breda, die wegens graf
schennis tot 1% jaar gevangenisstraf werd
voordeeld, onschuldig is en dat enige per- J krelen komen weinig In onze wateren voor,
sonen in deze zaak meineed hebben ge
pleegd. Het lichaam van deze dieren is óf naakt
Teleurstellend resultaat.
slachtoffers gevallen zyn. Heeft men hier Gabe Skroar hat hjoed neat to sizzen. Hy
met een uitloper van de algemene Moham- Is al ünderweis nel It heamlel. Lés hwat
medaanse vyandschap jegens de Joden, se
dert deze hun staat Israël ontwikkelden,
te doen?
Nieuwe briefjes van f 2.50. Binnenkort
zal de Nederlandsche Bank in opdracht
van de minister van Financiën, nieuwe
muntbiljetten van twee en een halve gul
den uitgeven.
Dlphteritis in Dordrecht. De laatste tyd
zgn in Dordrecht weer verschillende geval
len van diphteritis geconstateerd, waarvan
enige met dodeiyke afloop. Op grond hier
van raadt de directeur van de Dordtse
G.G. en G.D. de bevolking aan kinderen,
die ouder dan een half en jonger dan 12
jaar zyn tegen diphteritus te laten in
enten.
met kleine